Nog nooit zoo.staarek gestaon.
EERSTE BLAD
Belangrijkste Nieuws
DINSDAG 4 MEI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No, 180
Telefoonnummer 11.
Buitenland.
Binnenland
Betere toestand voor het
bedrijfsleven.
De verkiezingstournee van
Dr H. Colijn.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes,
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnement s p r ij s f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
yiissinggn f0.'?0, Losse nummers 5 cent.
AdvcrtST'.ti.ön 00 est1* per regel, tugesonden.
tnededeelingsn 60 een* per regel. Kleine
Advertentjgn Dinsdags gn VRi 'i <rf Q 75 pij
voornitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Hit nummer bestaat uit 2 bladen
In de organen van de N. S. B. zijn de
overwinningsfanfares niet van de lucht.
Tegenover de oude, afgeleefde partijen,
die geen toekomst meer hebben, wordt ge
steld de jonge, geestdriftige beweging 'die
straks de leiding zal nemen.
En tegenover MusserL die wordt af
gebeeld als een soort beerscher, met een
heerschersblik en heersohershouding,
wordt gesteld de zielige figuur van Colijn,
een oude afgeleefde stakkerd op krukken,
die om wat stemmetjes loopt te bedelen.
Een enkele maal dringt echter ook bij
deze „beweging" de waarheid nog wel
eens door.
Zoo schreef dezer dagen een volgeling
van Mussert in diens lijfblad, over Golijn:
„Jong, daor bin nog een macht van
luj, die die weet te vange mit z'n preeke
en mit z'n bidaordheid en ajje me de
waorheid vraogt, dan gleuf ik, dattie
nog nooit zoo staarek gestaon bet as
teges-woorug".
Dat zou wel eens waar kunnen zijn.
D'aar zijn inderdaad nog een „macht
van luj", die ongevoelig voor de Mussert-
wind, volle vertrouwen hebben in Golijn,
die uit kracht van zijn geloof rustig bleef
en blijft te midden van de woelige golven
en die wars van bouzee-geroep en der
gelijke fratsen, koers houdt en al
zijn krachten inspant om als een trouw
dienaar der Kroon, ons volk door deze
moeilijke tijden 'been te leiden.
Een „macht van luj" zijn er, die den
onvermoeiden arbeid van Golijn weten te
waard ©eren.
Oifk in Zeeland!
Dat zal a.s. Woensdag wel blijken.
En niet minder op 26 Mei a.s., als ons
volk ter stembus gaat.
Daar kan al de spot en boon van Mus
sert en zijn vrienden niets aan verande
ren.
Laat men Colijn maar bespotten als een
afgeleefde grijsaard, die om stemmetjes
bedelt.
'tZal geen ander gevolg hebben, dan
dat de band met dezen Galvinistiscben
staatsman wordt versterkt en dat ouden
en jongen, mannen en vrouwen, zich
voornemen al bun krachten in te span
nen om' bet stemmencijfer voor Dr H.
Colijn zoo hóóg mogelijk op te voeren.
DE ONTRUIMING VAN BILBAO.
Engeland verleent hulp.
In een nota betreffende de evacuatie
van Bilbao beeft generaal Franco» de
Britsche regeering zijn bezwaren tegen
den- huidigen vorm van bet evacuatie
plan uiteen gezet. Hij ziet hierin een list
van de Sovjet-Russen die in Bilbao bet
bevel voeren.
Franco kent geen buitenlandsche sche
pen, welke dan ook, het recht toe, de
blokkade om een of andere reden te for-
ceeren en herinnert er aan, dat de veilig
heid van schepen, die de uitvoering van
de evacuatie zullen verzekeren, niet kan
gewaarborgd worden.
Generaal Franco merkt voorts op, dat
de burgerbevolking gebracht kan worden
in een veiligheidszone tusschen Santan
der en Bilbao.
Generaal Franco is van meening, dat
men, 'door onder »deze omstandigheden
medewerking aan de invoering van bet
plan te verleenen, zich medeplichtig aan
de toekomstige verwoesting van de stad
maakt.
Tenslotte deelt bij nog mede, dat ook
de veiligheid van de zone, waar buiten
landscbe consulaten gevestigd zijn, niet
gegarandeerd kan worden en hij stelt
daarom voor, dat de consulaire autoritei
ten zich zullen terugtrekken uit »de zone
waar zich de havens», op»slagplaatsen en
fabrieken bevinden.
Ondanks de 'bezwaren van
Franco heeft de Britscbe
r e g e e r i n g b e 1 o11 e n, d' e B» a s-
kiscbe regeer ing bijdeont-
ruiming van Bilbao mede
werking te verleenen.
D'e ontruimingsmaatregelen zijn voor
bet meerendeel reeds getroffen en een
co»ntingent van o»ngeveer vijf duizend per
sonen hoofdzakelijk kinderen zal
de stad onverwijld verlaten.
Naar vernomen wordt, ligt bet op het
'oogenblik in de bedoeling, 5000 of meer
kinderen te evacueeren. De Fransche vak-
vereenigingen hebben zich bereid ver
klaard 2300 vluchtelingen op te nemen,
terwijl bet comité voor steun aan bet
roode Spanje te Londen, voor 'hoogstens
4000 vluchtelingen zorgen zal.
Waarschijnlijk zullen dezen in kampen
worden ondergebracht.
DE STAKING VAN HET BUS-
PERSONEEL IN ENGELAND.
D'e derde dag van de Londensehe auto
busstaking is even kalm verloopen als de
btide eerste. Trams en ondergrondsche
zijn »den gebeelen dag meer dan vol ge
weest. Op de uren, waarop kantoren ge
sloten worden, beeft men in de wijk der
groote magazijnen tijdelijk eenige ingan
gen der o-ndergrondsche stations moeten
sluiten, aangezien zich daar reeds lange
files voor gevormd hadden.
Het bof van onderzoek zal naar men
hoopt zijn werkzaamheden versnellen ten
einde een voorloopig rapport Donderdag
of Vrijdag aan den minister voor het
transportwezen uit te brengen, waarna
nieuwe pogingen voor een regeling on
middellijk 'hervat zullen wo»rden.
VON NEURATH TE ROME.
D'e Dditsche minister van buitenland
scbe zaken, von Neuratb, is» gisteren te
Rome aangekomen. Hij» beeft reeds» zijn
eerste onderhoud met Mussolini in diens
werkkamer 'gehad. D»it eerste onderhoud
beeft een uur en een kwartier geduurd.
Von Neuratb zal verder met Mussolini
en graaf Giano de problemen bespreken
welke D'uitschland en Italië betreffen.
Het gerucht gaat, dat Dbitschland plech
tig zijn belofte, de onafhankelijkheid van
Oostenrijk te eerbiedigen, zal hernieuwen.
Het schijnt, dat dit gerucht ongegrond
is, doch wel zal het verdrag tusscben
Duitsebland en Oostenrijk van 11 Juli
1936 besproken worden, alsmede de be
doelingen van D'uitschland ten aanzien
van Tsjecho-Slowakije.
De bladen schrijven, dat de besprekin
gen tusscben de staatslieden geen verras
sende resultaten zullen hebben.
Het bezoek van Von Neurath brengt,
evenmin als dat van Goering, iets nieuws.
Alles is reeds vastgesteld volgens de ge
meenschap van belangen en de politieke
lijn tusschen Berlijn en Rome.
ERNSTIGE TAAL VAN DEN
BERLIJNSCHEN BISSCHOP.
In alle R. K. Kerken van Berlijn is
Zondag e»en herderlijk schrijven van den
bisschop van Berlijn, over de Christelijke
opvoeding voorgelezen.
De bisschop herinnert er opnieuw aan,
dat de» ouders niet alleen den plicht, maar
ook het door het concordaat gewaarborg
de recht hebben, hun kinderen op» go-ds^
dienstige wijze op te voeden.
Met een toespeling op de verklaringen,
die nationaal-soeialistisehe leiders on
langs hebben afgelegd over de opvoeding
in D'uitschland, verklaart Mgr. von Prey-
sing: „M en moet zich thans
afvragen, of de „Duitsohe
trouw" -dezen naam nog
verdient en o f h e t door
den rijkskanselier gege
ven w 0"0 r d b e t e e k e n i s 'h e e f t"
Hootje ambtenaren als kolentremmer.
D'e Duitsche minister Goebbels heeft be
paald, dat de hooge ambtenaren van het
rijkspropagandaministerie elk twee maan
den als hulparbeiders in verschillende be
drijven werlcgaam moeten zijn.
Op 5 Meizullen de eerste veertien,
waaronder twee Ministerialreate en twee
regierungsraete, hun arbeid aan de schrijf
tafel voor die als arbeiders in een groot
bedrijf verwisselen. Zij zullen dienst doen
als arbeiders bij den aanleg van auto
wegen, als 'hulpmonteurs, als steenklop-
pers, als tegelsjouwers:, als kolentrem-
mers op zeeschepen of als landarbeiders
D'e betreffende ambtenaren moeten in
deze periode van hun arbeidsloon rond
komen en zij genieten tijdens hun werk
zaamheden geenerlei voordeelen.
De wijze, waarop zij zich van de voor
hen ongewone taak kwijten, zal later in
aanmerking worden genomen bij het ge
ven van groote politieke opdrachten en
bij bevorderingen.
Korts Berichten.
In 'het kustgebied van Louisiana en
in het dal van de Mississippi heeft een
geweldige wervelstorm gewoed, welke ge
paard is gegaan met regen- en hagel
buien. Een groot gedeelte der te velde
staande gewassen is vernietigd.
Er zijn vijf personen om het leven ge
komen. Het aantal gewonden moet tame
lijk groot zijn.
D'e Oostenrijksche bondspresident
Miklas is in gezelschap van bondskanse
lier dr Schuschnigg in Boedapest aange
komen, om een officieel bezoek te bren
gen aan de Hongaarsche hoofdstad.
Volgens een bericht uit Parijs heeft
do Poolsche minister van buitenlandsche
zaken Beek, bij zijn jongste besprekingen
te Boekarest getracht om met Roemenië
tot een bilateraal militair accoord te ko
men. Roemenië is hier niet ingetreden.
DE TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN.
Nummering der candidatenlijsten.
Het centraal stembureau zal op Maan
dag 10 Mei des voormiddags om half 12
een openbare zitting houden ter numme
ring van de voor de a.s. Tweede Kamer
verkiezingen ingediende candidatenlijsten.
D'e Staatscourant van gisteren bevat
de mededeeling van het centraal stembu-
ïeau, dat thans' bij dit stembureau van
alle hoofdstembureaux de opgave is ont
vangen van de ingediende candidaten
lijsten.
OPLEVING IN DE AMSTERDAMSCHE
HAVEN.
In April van dit jaar kwamen hier bin
nen 283 schepen, met 1.794.005 M3. bruto
inhoud, tegen in April van het vorige
jaar 228 schepen met 1.489.914 M3. in
houd.
Van Januari tot en met April zijn hier
aangekomen 1010 schepen met 6.801.074
M3. tegenover hetzelfde tijdvak in 1936:
958 schepen met 6.586.409 M3. inhoud.
MINISTER GELISSEN TE WARSCHAU
Minister Ge-liasen is gisteren te War
schau aangekomen. In een onderhoud
met journalisten verklaarde hij, dat de
jaarmarkt te Poznan op hem en de an
dere buitenlandsche bezoekers een diepen
indruk heeft gemaakt.
NEDERL. CHRISTEN VROUWENBOND
Een verklaring van het Hoofdbestuur.
Het hoofdbestuur' van den Ned. Ghr.
Vrouwenbond heeft in het jongste num
mer van het orgaan van den bond „De
Christenvrouw" o-p een de aandacht
trekkende wijze de volgende verklaring
gepubliceerd:
„Naar aanleiding van gerezen vragen
van het gewest Zeeland en het gewest
Zuid-Holland acht het hoofdbestuur van
den Ned. Chr. Vrouwenbond zich ver
plicht in verband met de ontwikkeling
van de geestesstroomingen ter kennis te
brengen dat het krachtens den grond
slagen het doel van den bond altoos
zich gesteld heeft en nog stelt met onver
minderde kracht tegenover de beginselen
van het Fascisme en het Nationaal-So-
eialisme.
Het hoofdbestuur vertrouwt en ver
wacht dat de afdeelingen en gewestelijke
vergaderingen de lijn hier gegeven, zullen
blijven vólgen en zich in hun arbeid
daarnaar zullen richten."
Deze verklaring is onderteekend door
de dames Mevr. A. L. A. Ringeling-Ver-
hoeff, te Amsterdam, w.n. voorz.; Mevr. A.
Knoppers-Valkenier te Amsterdam, w.n.
viee-voorzitster; Jkvr. Mr G. W. I. Wit-
tewaal van Stoetwegen te Den Haag, w.n.
secretaresse; Mevr. C. A. W. Kamme-
raat-Bekker te Den Haag, penningmees-
teresse; Mevr. I. A. Buizer-Sohroeter te
Sneek; Mevr. de Wed. J. M. Westerhrmk-
Wirtz te Oegstgeest; mej. R. Westra te
Soest; Mevr. P. J. Milo-Malta te Almelo;
Mevr. A. M. Postma-v. Leeuwen te Heer
len, Mevr. E. M. ten Cate-Rubé te Arn
hem en Mej. J. J. Donner te Goes.
In een in hetzelfde orgaan opgenomen
artikel Ivan Mevr. Knoppers-Valkenier,
getiteld; De positie van den Nederland-
schen Christenvrouwenbond ten opzichte
van het Nationaal-Socialisme, merkt de
schrijfster op dat het publiceeren van
deze verklaring „door verschillende om
standigheden dringend noodzakelijk
werd".
LIMBURG VERLANGT Dr COLIJN TE
HOOREN.
Enorme belangstelling voor de bijeen
komst te Sittard.
De spreekbeurt, die de minister-presi
dent dr Golijn op Donderdag 13 Mei te
Sittard zal vervullen, zal, aldus de Tel.,
voor zoover men dit thans reeds kan
overzien, een overweldigend succes wor
den. Uit alle deelen van de provincie
Limburg stroomen aanvragen om toe
gangskaarten binnen. Reeds nu hebben
meer dan 2000 personen den wensch te
kennen gegeven tot de bijeenkomst te
worden toegelaten. 0-ok te Sittard zal men
een z.g. parallel-vergadering moeten hou
den of als het weer het veroorlooft tot
een bijeenkomst in de op-en lucht moeten
overgaan.
Hoewel uiteraard het aantal anti-revo
lutionairen in Limburg gering is, bestaat
De angst en beklemming zijn thans weg.
In zijn gisteren te Zetten gehouden ver
kiezingsrede, constateerde dr Golijn, dat
in de 'huishouding van den staat in alle
geval de angst en de beklemming thans
weg zijn. Het bedrijfsleven dat wil
spreker hier met het oog op de straks
te openen stembus vooral zeggen zal
nog wel niet den steun van de regeering
kunnen ontberen, maar toch is thans-, zoo
zoide dr Golijn, -de tijd aangebroken, dat
er veel van de overheidsbemoeiing weg
genomen kan worden.
Er is nu overzicht genoeg om te kun
nen concludeeren, dat de vrijheid voor
het bedrijfsleven verruimd kan worden.
De overheid moet retireeren en zich los
maken van den greep, welken zij op het
bedrijfsleven heeft gelegd. Dat is ook zeer
noodig, omdat de mensohen weer zelf de
verantwoordelijkheid moeten gaan dra
gen. (Luid applaus.)
Dr Colijn, voortgaande: Juicht u nog
niet. Wat ik zeg is» nog niet gebeurdi Ik
ben bereid een ovatie in ontvangst te ne
men, als alles zoover is.
voor geen enkele politieke figuur zoo
groote belangstelling als voor dr Colijn.
Zijh spreekbeurt is voor deze provincie
het hoogtepunt der verkiezingscampagne.
Telkens weer hoort men van lieden, van
wie bekend is, dat zij; vroeger andere po
litieke partijen hebben gesteund, dat zij)
dezen keer op dr Colijn zullen stemmen,
daar zij» in hem een nationale figuur zien,
die in o»ns politieke leven een eerste rol
moet blijven vervullen. Duizenden zijn
hem dankbaar voor hetgeen hij in de af-
geloopen regeeringsperiode voor ons land
heeft gedaan.
INTERNATIONALE SAMENWERKING.
De heer Frère bij minister Colijn.
Die heer Frère, die in opdracht van den
Belgischen minister-president van Zee
land, de verschillende hoofdsteden be
zoekt, teneinde over internationale econo
mische samenwerking te spreken, 'heeft
een bezoek gebracht aan minister Colijn,
en met dezen een onderhoud gehad, dat
twee uur geduurd heeft.
De „Agence economique et financière"
heeft aan dr Golijn naar zijn opvatting
gevraagd over de opdracht, door den heer
Van Zeeland, minister-president van Bel
gië, aanvaard, in verband met het opstel
len van een rapport, hetwelk moet die
nen tot introductie van internationale
onderhandelingen om de moeilijkheden
te bestrijden, die momenteel aan den we
reldhandel verbonden zijn.
Dr Colijn verklaarde o.a. zijn Belgischen
collega toe te wensehen, erin te zullen
slagen, een zoo ruim mogelijke basis te
leggen in de richting van grootere vrij
heid op het gebied van den internationa
len handel.
Onze minister-president voegde hier
aan toe:
Indertijd heb ik mijn overtuiging in dit
opzicht reeds voldoende kenbaar gemaakt,
toen ik het voorzitterschap aanvaardde
van de handelsafdeeling der confeientie
van Genève in 1930 en als president van
de economische afdeeling van de inter
nationale conferentie te Londen in 1933.
Wanneer het oogenblik 'gekomen is, zal
ons land zeker niet weigeren, zijn mede
werking te verleenen aan de vereenigde
pogingen der volkeren, om tof een econo
mische ontwapening te komen.
EXPLOITATIE VAN BUITEN
GEWESTEN IN NED.-INDIë.
Van Japansche eischen niets bekend.
D'oor den heer Wijnkoop zijn eenigen
tijd geleden vragen- gesteld betreffende
eischen, welke door Japan zouden zijn
gesteld met betrekking tot de exploitatie
van de buitengewesten in Nederlandsch-
Indië.
De minister van Buitenlandscbe Zaken
heeft mede namens den minister van Ko
loniën daarop geantwoord, dat der regee
ring niet bekend is, dat dr W. K. H.
Feuilletau de Bruyn mededeelingen zou
hebben gedaan, als bedoeld in de gestelde
twee vragen.
Uit de tijdsbepaling, in de vragen ge
noemd, blijkt, dat gezinspeeld wordt op
de onderhandelingen, welke in 1934 met
Japan gevoerd zijn. Deze onderhandelin
gen hadden uitsluitend betrekking op de
regeling van het handels- en scheepvaart
verkeer tusschen dat land en Neder-
landsch-Indië.
TOEN DE ONDERZEEER EENS
BOVEN KWAM KIJKEN
Naar de „Tel." verneemt, heeft het
m.s. „Vulcanus" op zijn jongste thuis
reis in de Straat van Gibraltar een ty
pisch avontuur beleefd. Het schip werd
door een kruiser van Franco aangehou
den en zou vermoedelijk naar Ceuta heb
ben moeten opistoomen, indien niet
Binnenland.
D'r Golijn over een beteren toestand van
het bedrijfsleven.
Mooie opdracht voor de Schelde,
Buitenland.
D'e ontruiming van Bilbao en de hulp van
Engeland.
Vo-nn Neurath te Rome.
NA NIEUWJAAR VERHUISD?
Kiesgerechtigden voor de Tweede Ka
mer, die na 1 Januari j.l. zijn verhuisd
naar een andere gemeente, kunnen in de
nieuwe woonplaats aan de verkiezingen
deelnemen, indien zij uiterlijk veertien
dagen vGor de verkiezingen, dus vóór 12
Mei a.s. in persoon aan de secretarie van
een willekeurige gemeente daartoe het
verlangen kenbaar maken.
een onzichtbare sterke begeleider plotse
ling zichtbaar geworden was.
Do „Vulcanus" was namelijk in gezel
schap van een der Nerlerlandscbe onder
zeeërs, die tijdelijk oncler water wais. D'e
onderzeeboot kwam opeens boven en bleef
tusschen de „Vulcanus" en het schip van
Franco varen.
De kruiser zag onmiddellijk van zijn
voornemens af en verdween!
DE N. S. B. WORDT GEZUIVERD.
De ballast moet overboord.
Bij de opening van het nieuwe kring
huis te Utrecht heeft ir Mussert mede
gedeeld, dat als de verkiezingen achter
den rug zijn, de N.S.B. op de helling gaal
om te worden nagezien, aldus meldt het
„Vad."
En dan zullen wij, zei hij, ieder,
die wel in naam hij- ons behoort maar
voor de instandhouding der beweging
metterdaad geen, of onvoldoende krach
ten schenkt, van ons weten af te snijden,
want ballast kunnen wij in de N.S.B. niet
langer gebruiken. Liever slechts een
corps van ettelijke duizenden, maar dan
ook een „keurcorps", dan een verzame
ling van tienduizenden, waar wij letter
lijk niets aan hebben, omdat zij voor de
beweging zelve niemendal doen. D'eze
zullen als wij de beweging op de helling
onder handen nemen, wel komen uit te
vallen.
Nederlandsch fabrikaat.
De algemeen© ledenvergadering der
Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat"
zal dit jaar worden gehouden op Donder
dag 27 Mei a.s. te Utrecht, onder leiding
van den voorzitter der vereeniging, den
beer Ir M. H. Damme.
Van de verschillende belangwekkende
punten, -die op deze vergadering zullen
worden behandeld, zij o.a. gewezen o»p de
te houden uiteenzetting van den voorzit
ter, den heer Ir M. H. Damme, terwijl de
'heer G. J. Teppema, hoofd van de afdee
ling Nijverheid van het Departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart, een
lezing zal houden over het onderwerp-:
„Economische verdedigingsvoorbereiding
en het NedeiTand'sche bedrijfsleven".
Na de vergadering worden door de
deelnemers bezoeken gebracht aan: N. V.
Nederlandsche Staalfabrieken v/h J. M.
de Muinck Keizer, Utrecht; N. V. „Werk
spoor" te Zuilen; N. V. Machinefabriek
„Jaffa" v/h L. Smulders Co, Utrecht.
Ook maken wij van deze gelegenheid ge
bruik om nog eens te wijzen op het uit
nemend maandschrift dezer vereeniging.
OVERWELDIGENDE BELANG
STELLING.
De belangstelling voor de redevoerin
gen van Dr Colijn vermindert nog in
geen enkel opzicht.
Gisteren was de heer Colijn in de Be
tuwe >en ook hier waren de duizenden
toegestroomd om den veel verguisden,
maar ook door vele tienduizenden ge-
waardeerden staatsman te hooren.
De redevoeringen zijn uit den aard der
zaak in hoofdzaak gelijk, maar toch ver
rast Dr Colijn telkens weer zijn hoor
ders door nieuwe gezichtspunten te ope
nen.
Omtrent de te Schiedam en Honselers-
dijk gehouden redevoeringen, ontleenen
wij nog aan de Rotterdammer
Het sterkst is Dr Golijn wel hierin, dat
hij' geen fouten, die óók gemaakt zijn,
verbloemt, maar aangeeft, dat het niet
anders kon of de Regeering moest ook
wel eens misgrijpen, geroepen als ze werd
