Verjaardag Prinses Juliana.
DONDERDAG 29 APRIL 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAA'RGANG No. 178
Advsptefiëa eest p§? regel. Ingeemdm
medsdesllngsn 60 esst per regel Kleins
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags i 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De waarheid omtrent
„Het werkende land".
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Gemeenteraad van Goes.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
Postchêque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Deed het Kabinet-Colijn minder dan
normaal?
Vanwege de S.D.A.P. is ook in Zeeland
een pamflet verspreid, waarin z.g. met de
cijfers wordt aangetoond, dat het Kabi
net-Colijn wat betreft de uitvoering van
openbare werken, minder deed dan nor
maal.
Mr van Balen komt in zijtn boek „Het
werkende land" tot de conclusie, dat er
tusschen 1920 en 1936 aan openbare wer
ken besteed is een totaal bedrag van
2165 MILLIOEN GULDEN, nader onder
verdeeld als volgt:
Zuiderzeewerken 213 mill.
Rojikswegen 147 mill.
Provinciale wegen 90 mill.
Maaskanalisatie 86 mill.
Verschillende kanalen 90 mill.
Bruggen 23 mill.
Spoor wegwerken 145 mill.
E'lectriciteitswerken 300 mill.
Woningbouw 542 mill.
Gemeentewerken 490 mill.
Totaal2165 mill.
Het pamflet noemt dit volksmisleiding,
want bet komt aan op de vraag of de
r e g e e r i n g G o 1 ij! n in de laatste vier
jaar voldoende gedaan beeft. Zelf komt
het dan met een andere groepeering der
cijfers, welke er als volgt uitziet:
Aan werken ten behoeve van de Over
heid (rijk, gemeenten, provincies, spoor
wegen enz.) werd aanbesteed:
van 1920 t.e.m. 1923 voor 530 mill.
van 1924 t.e.m. 1927 voor 300 mill.
van 1928 t.e.m. 1931 voor 400 mill.
van 1932 t.e.m. 1935(Golijn) voor 200 mill.
Deze cijfers, aldus bet pamflet, leeren
duidelijk, dat het Kabinet-Colijn minder
deed dan normaal.
Wie nu echter de moeite doet deze cij
fers even rustig te bekijken het was
het „F r i e s ch D agb 1." dat hierop de
aandacht vestigde ziet onmiddellijk
dat hier iets niet klopt.
Men kan natuurlijk cijfers anders groe-
peeren, maar dan moeten het toch de
zelfde c iji f e r s zijn.
Welnu, het eerste staatje geeft een to-'
taal van 2165 millioen.
Eln het tweede staatje een totaal van
1430 millioen.
Hieruit blijkt dat de opstellers van het
roode pamflet maar even een bedrag van
735 millioen gulden hebben weggemof
feld.
Bij! hun pogen om de waarheid omtrent
„het werkende land" aan 't licht te bren
gen, waren deze millioenen blijkbaar wat
lastig. Zooals feiten en cijfers wei
eens méér lastig zijh.
DE STRIJD IN SPANJE.
Durangc ontruimd. Bilbao be
dreigd. Debatten in het Engiel-
sche Lagerhuis.
Gistermiddag om zes uur hébben de
Baskische troepen D'urango ontruimd.
Alle troepen hebben zich met oorlogs-
materieel en verdere uitrusting kunnen
terugtrekken, zonder dat zij verliezen ge
leden hebben. De opstandelingen hebben
de stad bezet.
Volgens te Parijs binnen gekomen be
richten moet de situatie rond Bilbao zeer
kritiek geacht worden. D'e Basken zijn
volgens de berichten tot op 'hun derde
verdedigingslinie terug geworpen en ma
ken zich thans op tot den laatsten tegen
stand om de opstandelingen tegen te hou
den.
Van Baskische zijde is dringend om
honderd vliegtuigen gevraagd welke noo-
dig zijn om tegen de overmachtige na
tionale luchtmacht op te treden.
De verdedigers van Bilbao hebben ech
ter goede hoop dat de verdediging van de
stad zal slagen en men denkt aan het ver
leden, aan vroegere burgeroorlogen, toen
D'urango steeds moest worden prijsgege
ven, zonder dat de oprukkende partij er
ooit in slaagde Bilbao in te nemen. Maan
den heeft de Baskische militie nu den tijd
gehad haar hoofstad te versterken met
verscheidene verdedigingsgordels; ook al
mocht Mola die doorbreken en de eerste
huizen bereiken, zoo zal 't hem toch nim
mer gelukken in het binnenste van de
stad door te dringen. Aldus redeneert
men in de kringen der verdedigers en van
vele neutralen, die de situatie kennen.
De aankomst van de Engelsche schepen
heeft Bilbao voor geruimen tijd uit den
voedselnoo'd geholpen.
Franco herhaalt zijn dreigement
Het Engelsche ministerie van handel
heeft aan de verschillende Britscbe
scheepvaartvereenigingen mededeeling
gedaan van den inhoud van een manifest
dat 'de autoriteiten der opstandelingen
te Ferrol en Geuta per radio tot de koop
vaardijschepen hebben gericht.
De tekst van dit document luidt als
volgt:
„Alle schepen, van welke nationaliteit
ook, die varen in de territoriale Wateren
ten Noorden van Spanje, tusschen de
lengtegraden van Kaap Video en Kaap
Machiohac'o, en zich op minder dan drie
mijl uit de kust bevinden, zullen, indien
zij op verzoek van de schepen der rec'ht-
sche vloot niet stoppen, door de
luchtmacht gebombardeerd
worden.
Een afgezant van generaal Franco
beeft mondeling geprotesteerd 'bij den
Britsehen .ambassadeur te Hendaye te
gen 'het convoyeeren van Britsche koop
vaardijschepen binnen de Spaansehe ter
ritoriale wateren en het varen van den
Britschen torpedojager „Firedrake" bin
nen de driemijlsgrens op 23 dezer. D'e
Britsche autoriteiten hebben dit ontkend.
De beschieting van Guernica.
Een felle opwinding heerscht nog steeds
over en weer over de verwoesting van de
„Heilige Stad" der Basken, Guernica.
Do president des Baskische republiek,
Aguirre, verklaart in een proclamatie, dat
de buitenlandsehe journalisten en consu
laire vertegenwoordigers kunnen bewij
zen, dat Du itscte vliegtuigen de
„Heilige Stad" Guernica gedurende drie
en een half uur hebben gebombardeerd,
met mitrailleurvuur bestookt en in de
asch gelegd.
In het Engelsche Lagerhuis vroeg de
leider der oppositie, Attlee, den minister
van buitenlandsehe zaken of hij onmid
dellijk stappen zou doen om met de an
dere mogendheden een gezamenlijk pro
test te richten tot generaal Franco en tot
Hitier tegen het bombardeeren van de
burgerlijke 'bevolking in open steden in
Spanje.
Eden antwoordde, dat de regeering het
bombardement van burgerlijke bevolkin
gen in den Spaansohen burgeroorlog diep
betreurde, waar dit ook gebeurt en wie
er ook verantwoordelijk voor is. Zij heeft
reeds stappen gedaan, voor zoover 'het
mogelijk is, haar houding in dat opzicht
aan beide partijen kenbaar te maken en
te trachten een regeling te treffen om de
burgerlijke bevolking er voor te sparen.
Zij zal voortgaan de zaak te bestudeeren
ten einde te zien wélke verdere stappen
er kunnen worden ondernomen 'om te
beletten dat zulke betreurenswaardige
dingen meer gebeuren. (Applaus).
Ik heb in de bladen berichten gelezen
d'at de bommenwerpers van buitenland-
schen oorsprong zijn, maar bet is be
kend, dat dit geldt voor beide partijen.
Eden verklaarde tenslotte, dat hij af-
schutv gevoelde voor dergelijke bombar
dementen, welke van beide kanten te
vreezen zijn.
OVERSTROOMINGSRAMP
DREIGT IN DEN BALKAN
D'e aanhoudende dooi van de buitenge-
woon groote sneeuwmassa's in het Bal
kangebergte dreigt tot een ramp te leiden
in de gebieden, die aan den benedenloop
van den D'onau en de Sawe gelegen zijn.
Vooral de stad Vidin is ernstig getrof
fen. Honderden buizen staan onder war-
ter. De bewoners moesten ijlings de vlucht
nemen.
Ook in Zuidslavië is de toestand ern
stig. Twee meisjes werden door het ge
zwollen rivierwater verrast, juist toea zij
de brug wilden oversteken. De brug werd
meegesleurd en de zusters verdronken.
Nabij Kroesjewatz (Moravië) verdronken
twee kinderen in het gestegen rivierwar-
ter.
Nabij Sofia is aan de kust eon gedeelte
van eenige km2, tengevolge van hevige
regenval, in zee afgegleden. Aangezien er
nog enorme sneeuwmassa's in de bergen
liggen, is het waarschijnlijk, dat de toe
stand nog ernstiger zal worden.
BRITSCHE ZEPPELIN-DIENSTEN.
Naar de „Times" meldt, is te Londen
een Britsch syndicaat gevormd, dat plan
nen bestudeert tot het instellen van de
luchtschiplijnen naar de Britsche overzee-
sche gebieden.
Verscheidene scheepvaartmaatschappijen
die vreezen voor een vermindering van
het passagiersvervoer als een gevolg van
de indienststelling der Zeppelins, stellen
veel belang in de plannen van het syn
dicaat.
D'e bedoeling van de Britsche promo
tors is, een overeenkomst aan te gaan
met de Zeppelin-maatschappij. D'e twee
eerste luchtschepen, die het Britsche syn
dicaat noodig zal hebben, zullen waar
schijnlijk in Duitsohland worden ge
bouwd. Het is ook mogelijk, dat de dien
sten van de Britsche maatschappij door
Britsche en Duitsche luchtschepen geza
menlijk zullen worden gevlogen.
Dé ondervinding opgedaan bij de ex
ploitatie van de geregelde diensten over
den Atlantischen Oceaan heeft de leiding
van de Zeppelin-maatschappij ervan over
tuigd, dat er de eeistvolgende jaren
een ruim aanbod van passagiers zal zijn,
vooral nu de passage-prijzen slechts wei
nig of in het geheel niet hooger zijn dan
die voor passage eerste klas per boot.
Voorts heeft de Zeppelin-maatschappij
er onlangs op gewezen, dat zich in.de 8
jaren dat passagiers per luchtschip zijn
vervoerd, nog nooit een geval van lucht-
ziekte heeft voorgedaan.
DE SUIKERCONFERENTIE.
Overeenstemming bereikt.
In de voltallige zitting van de Lon-
densche suiker-conferentie is gisteren
overeenstemming inzake de basis-quota
bereikt.
D'e mogelijkheid hiertoe is geschapen
door de geschatte behoeften van de vrije
wereldmarkt. Deze zijn thans gebracht
op 3.700.000 ton. D'e export-landen heb
ben zich bereid verklaard om zoo noodig
in de eerste twee komende jaren genoe
gen te nemen met ten hoogste 5 pet. klei
nere uitvoer-quota.
DUITSCHE BEZORGDHEID OVER HET
AFNEMEN VAN DEN HANDEL MET
DE SOVJETS.
De Duitsche minister van economische
zaken, dr Schacht, beeft gisteren te
Berohtesgaden een langdurig onderhoud
met Hitier gehad over de economische be
trekkingen tusschen Duitschland en de
sovjet-unie, waarover dr Schacht zich,
naar de Berlijnsche correspondent van
de „D'aily Telegraph" meldt ernstig be
zorgd maakt.
D'e Duitsche industrieelen zijn misnoegd
over de aanzienlijke vermindering van
den handel, die den laatsten tijd is ge
volgd op de politieke aanvallen op Rus
land, geleid door den minister van pers
en propaganda, dr Goebbels, met volle
dige instemming van Hitier.
In een onlangs tijdens zijn bezoek aan
Brussel afgelegde verklaring zeide dr
Schacht, zooals men weet, dat het zijn
politiek is, de handelsbetrekkingen met
Rusland te handhaven. Het doel van zijn
bezoek aan Hitier zou zijn, van den han
del nog te redden wat te redden valt.
DE OVERSTROOMINGEN IN
AMERIKA.
Hoogwater eischte reeds 21 menschen-
levens.
De geweldige overstroomingen in Ohio,
West-Virginia en Noord-Carolina hebben
tot nog toe reeds 21 menschenlevens ge-
eischt.
Meer dan 12.000 dakloozen vluchten
voor het nog steeds stijgende water. D'e
materieele schade, welke door het hoog
water is aangericht wordt op 10 mil
lioen dollar geschat.
Gelukkig is een verbetering in den toe
stand te constateeren. De aanhoudende
regenval is namelijk opgehouden en het
water van de Ohio begint langzaam te
dalen.
Op sommige plaatsen' is het water
reeds zoover gedaald, dat men zich een
beeld van het verwoestingswerk van het
hoogwater vormen kan. Decimeters hoog
ligt het slijk op velden, tuinen en wegen.
In de Oostelijke deelen valt echter nog
steeds geen verbetering in den toestand
waar te nemen. Talrijke dorpen en ste
den staan hier nog geheel onder water,
of zijn van ieder verkeer totaal afgesne
den.
Korts Berichten.
Dtie DUitsche soldaten, behoorende
tot het garnizoen van Trier, reeds vroe
ger veroordeeld wegens poging tot deser
tie, zijn gisteren bij Aken over de Belgi
sche grens gekomen.
i In de Duitsche Staatscourant is een
verordening verschenen, betreffende ver
plichte menging van alcohol in benzine
tot een percentage van 13 tot 16 pet. Te
vens is een verordening gepubliceerd,
waarbij het gebruik van blik voor em
ballage voor het binnenland, voor graf
urnen en deksels van kartonnen doozen
verboden wordt.
AMSTERDAM—ROTTERDAM IN
56 MINUTEN.
Electrische proefrit in zeer snel tempo.
Dat de 'Spoorwegen er alles op zetten
om de snelheid van het treinverkeer op
te voeren, zegt de T e 1 e-g r a a f, is gis
teren gebleken uit een aantal proefritten
in groot tempo met een electrisch trein
stel tusschen Amsterdam en Rotterdam.
Met een snelheid, die haast geen
cjjgenblik beneden de honderd twintig
kilometer per uur 'kwam, schoot deze
pijlsnelle proeftrein door Noord- en Zuid-
Holland. AmsterdamHaarlem ging er
door in twaalf minuten! Den HaagRot
terdam duurde voor dezen extra-snellen
trein slechts zeventien minuten.
Op morgen, 30 April, hoopt H. K. H.
Prinses Juliana haar 28sten verjaardag
te vieren.
Openlijk feestbetoon zal, zoo kort na
de huwelijksfeesten, in de meeste plaat
sen wel achterwege blijven.
Toch zal ons volk aan zijn liefde voor
Oranje en zijn blijdschap over het feit,
dat Prinses Juliana weer een jaar tot
hare levensjaren zag toegevoegd, gaarne
uiting willen geven door het uitsteken
van de nationale driekleur en het dragen
van Oranje.
Mogu het God behagen H.K.H. Prinses
Juliana met haren Gemaal en haar
Koninklijke Moeder nog vele jaren te
sparen voor land en volk, Haar te zege
nen en tof een tijken zegen te stellen.
De iproeftreinen begonnen om halftien
in den morgen te Rotterdam. Op deze eer
ste trip naar de hoofdstad pauzeerde de
proeftrein volle acht minuten te 'sGra-
venhage en nóg legde hij' het geheele tra
ject af in den tijd van één uur en vijf
minuten, hetgeen vijf minuten korter is
dan de rijtijd der electrische sneltreinen
volgens de officieele dienstregeling.
De terugrit werd,een nog mooiere re
cordverbetering. De uit zes wagons be
staande electrische trein, slechts bezet
met het bestuurderspersoneel en enkele
ingenieurs van tractie, zette er reeds da
delijk een kolossale vaart in.
Het vertrek was te 11.13 uur. Te 11.25
werd Haarlem met groote snelheid ge
passeerd, om 11,51 stopte hijl te 'sGra-
venhage. De afstand AmsterdamDen
Haag dus in 38 minuten. De Pullman
doet daarover 47 minuten, de gewone
electrische 49 minuten.
Na één minuut oponthoud zette de
proef-expres zijn tocht voort: aankomst
Rotterdam 12.09, waarmede de geheele
reis, 86 K.M. ver, in 56 minuten was vol
bracht. (Deze duurt thans 70 minuten).
De proefrit werd als uitstekend ge
slaagd beoordeeld. Er was slechts een en
kele wijziging aan het treinstel aange
bracht; de z.g. vouw-balgen, de „harmo
nica's", die de wagons verbinden waren
gestroomlijnd en daartoe evenwijdig met
de zijwanden der wagons afgeschermd.
Deze snelheidsproeven houden naar
alle waarschijnlijkheid verband met de
bedoelingen der Ned. Spoorwegen om in
de toekomst het drukke traject Amster
damRotterdam in één uur te rijden,
zoodat zij' het kunnen opnemen tegen het
wegverkeer, dat eerlang op den autosnel
weg tusschen deze beide steden eveneens
in hooge mate bespoedigd zal worden.
DE PRIJS VAN CONSUMPTIE
AARDAPPELEN.
Minister wil geen exporttaeslag.
Minister Deckers deelt naar
aanleiding van vragen van bet Tweede
Kamerlid Vervoorn betreffende het
toekennen van een exporttoeslag op de
consumptie-aardappelen, mede, dat het
hem bekend is dat er, evenals zulks in
andere jaren het geval was, nog onver
kochte voorraden consumptie-aardappe
len bij de telers aanwezig zijn. Uit de hem
ten dienste staande gegevens blijkt ech
ter, dat van abnormaal groote hoeveel
heden niet kan worden gesproken. D'at
deze aardappelen door de telers niet ver-
wooht zijn kunnen worden, meent de mi
nister dan ook te moeten ontkennen.
Voorts is het den minister bekend, dat
de opbrengst van de aardappelen voor
vele kleine boeren een belangrijk deel
van hun inkomen uitmaakt. D'it is dan
ook een van de redenen, waarom steun
wordt verleend.
De minister kan de meening, als zou
den de productie-kosten het totale bedrag
van den marktprijs voor gedenatureerde
aardappelen en den denaturatietoeslag
overtreffen, niet onderschrijven.
In verband met het hierboven ver
melde is de minister van meening, dat
van een groot verlies op de teelt van
consumptie-aardappelen niet kan worden
gesproken. Naar zijn meening bestaat
dan ook geen aanleiding, maatregelen te
nemen om den prijs dier aardappelen op
een hooger peil te brengen, zulks te min
der, daar reeds een regeling is getrof
fen, krachtens welke voor de goede con
sumptie-aardappelen, welke aan bepaalde
vereischten voldoen, een hoogtere denatu-
ratievergoeding kan worden toegekend
dan voor de mindere soorten.
De vraag, of de minister wil bevorde
ren, dat voor het toekennen van een ex
porttoeslag de overtollige voorraden te
gen een loonenden prijs kunnen worden
geruimd, wordt ontkennend beantwoord,
aangezien de uitvoer van aardappelen
ook zonder toeslag zeer bevredigend is
en niet verwacht kan worden, dat een
Binnenland.
Herziening samenstelling vain rechterlijke
colleges.
Minister Deckers over de aardappelprij
zen.
Buitenland.
De opmaxsch der Spaansehe opstande
lingen. Bilbao bedreigd.
Hoog water in Amerika en op den Bal
kan.
De resultaten der suikerconferentie.
toeslag den uitvoer zou stimuleeren en
een wijziging van de prijzen bier te lan
de tot gevolg zou hebben.
WERKLOOZEN TE ROTTERDAM.
Eind Maart stonden te Rotterdam nog
ingeschreven 47.338 mannelijke en 2663
vrouwelijke werkloozen. Sinds de vorige
maand is het aantal verminderd met
1894.
In de bouwbedrijven verminderde het
met 637, metaalbedrijven met 181, onge
schoolde met 396. De bouwvakken tellen
nog 7734, de metaalbedrijven 6310 werk
loozen.
VERKEERSHINDER OP OVERWEGEN
Waterstaat stelt een onderzoek in.
Naar wij' vernemen heeft Waterstaat
Maandag j.l. een onderzoek ingesteld
naar het weg- en railverkeer op spoor
wegovergangen om vast te stellen bij' wel
ke overwegen het wegverkeer hinder on
dervindt van de spoorwegkruisingen.
Opgenomen werden de tijden, dat de
overwegen afgesloten waren en de hoe
veelheid van het wachtend wegverkeer,
terwijl eveneens tellingen zijn gehouden
van dit verkeer, dat de overwegen pas
seerde. Het onderzoek zal op 6 Mei a.s.
worden voortgezet en omvat in totaal on
geveer honderd overwegen.
CONTINGENTEERINGEN.
In zijn Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake een groot aantal
con tingen te erings ontwerp en erkent de
Minister, dat de contingenteering van
veekoeken een zekeren last legt op het
veehouderijbedrijf, dat op zijn beurt weer
noodlijdend is, doch hij ziet geen moge
lijkheid om dit bezwaar geheel te1 elimi
neer en.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit van 24 April is aan P.
L. de Gaay Fortman, op zijn ver
zoek, met ingang' van 1 Mei, eervol ont
slag verleend als burgemeester der ge
meente Dordrecht, met benoeming tevens
tot ridder in de orde van den Nederland-
schen Leeuw.
(Slot.)
Verandering straatnamen.
Dhr R e e d ij k voelt meer voor den naam
Zandkreekstraat dan voor Zuidvliet-
straat.
De voorzitter gelooft, dat de men-
schen liever aan een vliet dan aan een
kreek wonen(Gelach.) Het is een kwes
tie van ijdelheid.
Het voorstel-Reedijk woidt onder vrooi-
lijkheid verworpen met 8 tegen 5 st.
De tennis ba n e n op het sport
terrein. Weth. de Roo beantwoordt
enkele opmerkingen der fin. commissie.
Spr. vindt het bezwaarlijk de contracten
over te leggen. De commissie kan nog geen
advies uitbrengen over de tweede baan
(van f 3600). Spr. zou echter veel prijs
si ellen op de gevraagde machtiging. D'e
onderhandelingen zijn nog gaande. Zou
de Raad pas in een volgende vergade
ring een beslissing nemen, dan kan dit
vertraging brengen en een jaar huur
kosten. Spr. zegt toe, dat de exploitatie-
begrooting zal worden overgelegd.
D'hr Visscher maant tot voorzich
tigheid. Alles staat nog op losse schroe
ven. Spr. ziet de dringende noodzaak
niet in. Men had dan maar eerder met
het voorstel moeten komen.
Het eerste verzoek wordt toegestaan
(f 2300 voor de club „Sla Raak") met alg.
stemmen.
Het tweede verzoek (f 3600 voor
,,'t Halve Maantje") wordt toegestaan
met 8 tegen 5 st. (tegen dhrn. Holle-
stelle, Goeman, Laport, Visscher en E'ck-
hardt).
Wijziging beg rooting 1937
Burg. Armbestuur. D'e voorzit
ter deelt mede, dat weth. de Roo een
onderzoek instelt naar de mogelijkheid
van opheffing van het Weeshuis. Dit
onderzoek is nog in het begin-stadium.
D'hr Visscher merkt op, dat het
B.A. te krap heeft geraamd.
Weth. d e R o o zegt, dat deze opmer
king juist lijkt, maar het niet heelemaal
is. Een begrooting B.A. is heel moeilijk
