P% Brandwonden
WOENSDAG 28 APRIL 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 175
Denkt aan de jeugd.
Buitenland.
Binnenland
Moedgevende cijfers.
Belangrijkste Nieuws
I 1
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
Weekabonnementen voor Middelburg. Goes en
Vifesingen fO.gO, Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededcclingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bii
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Wanneer de N.S.B. in Nederland voet
aan den grond krijgt dit blijkt zeer
duidelijk uit hare publicaties dan is
het met de vrije school en de vrije chris
telijke jeugdbeweging onherroepelijk ge
daan.
Het „Nationale Dagblad" komt dit ten
overvloede nog eens bevestigen.
Zooals bekend weigert de Duitsche
staat bet recht der ouders om hunne
kinderen naar hunne overtuiging: op te
voeden, te erkennen.
Het blad van Mussert keurt dit niet
af, integendeel
„Onzes inziens beeft de Duitscbe staat
in zoover gebtfk, dat de staat de eenheid
in de lichamelijke opvoeding zoo goed als
de eenheid in de kazerne handhaven wil.
Zoo min als men het leger splitsen kan
in een Roomsch-Katholiek leger, een be-
lijdenisleger, een Duitsch-Christelijk leger
enz., evenmin kan men de Hdtlerjeugd
splitsen laten.
De lichamelijke opvoeding, opgevat als
voorbereiding voor het militaire leven en
als physieke ruggegraat voor het volks-
en staatsleven, moet één blijven, in han
den van den staat mits met ontzag
voor elke religieuse overtuiging, zoo in
de kazerne als daar vóór."
Zeer terecht merkt de „Maasbode"
hierbij op, „dat uit dit citaat wederom
blijkt, dat de heeren der N. S. B. on
danks „bet ontzag voor elke religieuze
overtuiging" bier louter een doekje
voor bet bloeden klaar staan ten aan
zien van het onderwijs aan alle „split-
singszucht" een einde te maken en de
school z.g.n. voor de „gemeenschap" te
annexeeren.
Want niet alleen op bet punt van
lichamelijke opvoeding eischt de
Duitscbe staat zijn alleen-zeggenschap
op over de jeugd, heel de scbool-vorming
wil de staat in eigen band hebben."
Aan het staatsbelang wordt door de
N. S. D. alles ondergeschikt gemaakt.
Ook de school. Ook de jeugdvorming.
FELLE STRIJD IN SPANJE.
Madrid, Valencia en Guernica
gebombardeerd.
Na zijn overwinningen rond Eibar en
Durango heeft generaal Mola onmiddel
lijk den rechtervleugel van zijn leger over
de Durango-rivier Noordwaarts gediri
geerd, terwijl de linkervleugel in het Ner-
vion-dal naar Bilbao oprukt.
De luchtmacht verkent het terrein en
bombardeert de plaatsen, waar eenig ver
zet of vijandelijke concentratie te duch
ten valt.
In een triomfantelijk communiqué over
de successen van zijn leger zegt generaal
Mola, dat de vijand, die in wanorde hals
over 'kop in alle richtingen vlucht, ont
zettende verliezen beeft geleden. Alléén
in Eibar vonden de opstandelingen bij
hun intocht in de brandende stad, twee
honderd dooden in de straten liggen.
"Groot is de buit aan oorlogstuig, die
den nationalisten in handen viel. Zondag
j.l. reeds hadden ze op twintig vijande
lijke kanonnen, 50 machinegeweren en
2000 geweren en een enormen munitie-
voorraad beslag gelegd.
Het aantal de laatste drie dagen door
Mola's mannen gemaakte krijgsgevange
nen bedraagt meer dan 5000.
Men schat, dat hij' de regeeringstroepen
de laatste drie dagen ruim 10.000 man
buiten gevecht moeten zijn gesteld, waar
van bet percentage gesneuvelden vrij
boog moet zijn.
Storm van verontwaardiging.
Volgens een Havas-telegram uit Bilbao
hebben de luchtstrijdkrachten der opstan
delingen 'die bet oprukkend leger van
Mola vooruitvliegen, ook Guernica ge
bombardeerd. Het schijnt dat dit feit en
de verwoestingen in deze stad aangericht
in Baskenland een storm van veront
waardiging hebben ontketend.
De president van de Baskisohe regee
ring deelt mede: „Duitscbe vliegers, in
dienst van Spaanscbe opstandelingen,
hebben Guernica gebombardeerd en deze
historische stad, die het voorwerp is van
zooveel vereering van den kant der Bas-
ken, in brand gestoken. Zij willen ons
treffen in onze vaderlandsche gevoelens.
Men meent dat de meedoogenlooze ver
woesting van Guernica, de „heilige stad"
van Baskenland, door de vliegtuigen der
rechtsohen in het hart van iederen Bask
een onuitbluschbaren haat tegen generaal
Mola en zijn aanhangers zal doen ont
staan. De Duitsche vliegers zouden zelfs
eenzame boerderijen op acht kilometer
afstand van Guemica hebben gebombar
deerd en in brand doen geraken, terwijl de
machinegeweren op kudden schapen ge
richt zouden zijn. Een klooster, dat als
ziekenhuis gebruikt werd, is met vele be
woners vernietigd. Een ander klein zie
kenhuis is geheel verwoest: 42 gewon
den, die daar verpleegd werden, zijn om
het leven gekomen. De luchtaanval ge
schiedde op marktdag, zoodat de stad ge
vuld was met hoeren, die hun voortbreng
selen kwamen verkoopen.
De correspondent van Reuter voegt
hieraan toe: „Ik heb een niet-ontplofte
brandbom opgeraapt. Het projectiel woog
800 gram en was rijkelijk voorzien van
Duitsche adelaars. Guernica beschikte in
het geheel niet over verdedigingsmiddelen
of vliegtuigen. Een groote massa rooken-
de puinhoopen is alles, wat van de stad
is overgebleven."
Uit Bilbao wordt gemeld, dat het bom
bardement van Guernica acht uur heeft
geduurd. Er werden dus ongeveer dui
zend bommen geworpen, voor het mee-
rendeel brandbommen. De vliegtuigen
lieten zich tot dicht boven den grond
zakken om de machinegeweren op de be
volking te richten.
Bij het bombardement van Madrid van
Dinsdag zijn talrijke gewonden gevallen.
De dooden zijn onmiddellijk weggedragen
en er zijn te dien aanzien strenge consig
nes gegeven, zoodat de journalisten ze
niet kunnen tellen.
De chauffeurs hebben om de kap van
hun auto's matrassen gebonden, evenals
in de eerste dagen van den opstand en
de voetgangers maken meer gebruik van
de ondergrondsche om zich veiliger te
verplaatsen. De vliegtuigen der regee
ringstroepen hebben verkenningsvluchten
ondernomen, maar zijn er naar het
schijnt no'g niet in geslaagd de batterijen,
die op de hoofdstad vuren, te ontdekken.
Gistermorgen is Valencia een half
uur gebombardeerd, naar men meent door
rechtsche oorlogsbodems „Ganarias" en
„Baleares".
Bij het bombardement zouden volgens
de eerste berichten vier personen gedood
en talrijke personen gewond zijn.
Duitsch slagschip houdt
Britsch schip aan.
Naar wordt gemeld is een onbekend
Britsch schip aangehouden door het
"Duitsche oorlogsschip „Admiral Graf
öpee" ondanks het feit, dat het Britsohe
schip de vlag voerde, die te kennen geeft
dat de internationale controle gepasseerd
is. Het schip vervoerde aardappelen van
Antwerpen naar Valencia. Hoewel het
Britsche schip tegen de aanhouding pro
testeerde, stond het Duitsche oorlogs
schip er op het te doorzoeken, waarna
het toestemming verleende tot voortzet
ting van de reis.
VRIJ BAAN VOOR HET HEIDENDOM
VAN LUDENDORFFI
Naar verluidt, is in Duitschland order
gegeven aan de pens, om aanvallen op
Ludendorff en zijn nieuw-heidensche leer
en propaganda achterwege te laten.
Door het ministerie van propaganda en
zijn afdeeling-Wurttemberg moeten in
dien geest circulaires verzonden zijn.
Dé Wurttembergsche circulaire legt er
vooral nadruk op, dat de uitgevers van
kerkelijke bladen dit verbod niet moeten
vergeten.
DE WATERSNOOD IN AMERIKA.
Roosevelt mobiliseert hulpdiensten.
President Roosevelt heeft het Roode
Kruis den militairen kuns (bewakings
dienst, de arbeiders der werkverschaffing
en den openbaren gezondheidsdienst ge
mobiliseerd, om de nieuwe overstroomings-
ramp, welke verscheidene staten teistert,
te helpen bestrijden.
Terwijl de toestand in Pennsylvanië
iets verbeterd is heeft de geheele bevol
king van het St. Georges-eiland haar wo
ningen in allerijl moeten verlaten, daar er
gevaar bestaat, dat het geheele eiland on
der water komt te staan.
Bijzonder gevaarlijk is de toestand in
Fredericksburg. Tal van bruggen zijn
daar ingestort, terwijl de elektriciteits
voorziening van de stad is stopgezet. Bo
vendien is het water drie benzinetanks
binnengedrongen en heeft den gevaarlij
ken inhoud in de straten der stad meege
voerd. Eirnstig gevaar bestaat, dat even
als bij de overstroomingen in het begin
van dit jaar explosies en groote branden
ontstaan.
Groote gebieden moeten zoo snel moge
lijk worden ontruimd. Het meeste gevaar
dreigt de 10.000 bewoners van het "Whee-
ling-eiland, dat slechts door kleine dam
men tegen het water beschermd wordt.
Tengevolge van de overstroomingen
zijn reeds vijftien personen om het leven
"gekomen, terwijl nog vijf personen wor
den vermist.
Met uitzondering van de Ohio is het
water in de verschillende rivieren thans
aan het dalen.
HET OVERLEG TE BRUSSEL.
Na het onderhoud van minister Eden
met minister-president Van Zeeland is
het volgende communiqué gepubliceerd:
E'den, Van Zeeland en Spaak hebben
Maandag en Dinsdag verscheidene be
sprekingen gevoerd over de problemen,
welke beide landen betreffen.
Dé aandacht van dq Biitsche en de Bel
gische ministers werd vooral in beslag
genomen door de vraagstukken inzake de
versterking van den vrede in Europa en
het uitwerken van een nieuw westelijk
verdrag van veiligheid, Vei der door
kwesties van economisch belang, o.a. de
opdracht, welke Van Zeeland heeft ont
vangen.
Dé besprekingen vormden geen onder
handelingen, doch waren een uitwisseling
van gedachten, welke in een buitenge
woon hartelijke atmosfeer verliepen en
welke deden constateeren, dat een ver
gaande gelijkvormigheid bestaat tusscben
de meeningen van beide regeeringen.
Om 4 uur 25 is de Engelscbe minister
gisteren per vliegtuig naar Londen ver
trokken, waar hij inmiddels blijkens na
der bericht veilig is geland.
OFFICIEEL PROGRAMMA DER
KRONINGSPLECHTIGHEID TE
LONDEN GEPUBLICEERD.
Gisteren is het officieele program van
de kroningsplechtigheid te Londen gepu
bliceerd.
De Koning en de Koningin zullen om
10.30 uur het Buckinghampaleis verlaten
en tegen 11 uur in de Westminster Abbey
aankomen. In den stoet worden zij voor
afgegaan door den Lord Mayor van Lon
den en den Speaker van bet Lagerhuis;
verscheidene leden der koninklijke fami
lie; de vertegenwoordigers van 55 vreem
de landen; de minister-presidenten en de
tegeniwoordigers van Britsch-Indië en
Birma; en tenslotte door de overige leden
der Koninklijke familie.
De hertog van Kent en van Gloucester
en adjudanten van den Koning zullen de
koets van het Koninklijk paar vergezellen
De N. S. D. A. P. zal binnenkort
6 millioen leden tellen.
Het aantal nieuwe leden, dat op grond
van de bepalingen inzake de toelating van
leden tot de nationaal-socialistische par
tij in Duitschland zal toetreden, wordt op
ongeveer 2.5 millioen geschat. Daar de
partij thans ongeveer 3.5 millioen leden
telt, zal zij na de opname der nieuwe
leden in totaal ongeveer zes millioen leden
omvatten.
Korte Berichten.
Naar „l'Oeuvre" verneemt, zal het
onderhoud van Mussolini met den Duit-
schen minister van buitenlandsche zaken
Von Neurath, op 3 Mei a.s. plaats heb
ben. Gesproken zal worden over het slui
ten van verdragen tusschen de Donau-
staten zonder Tsjecho-Slowakije.
i Op den weg tusschen Déinze en
Gent is een luxe-auto uit Lokeren in bot
sing gekomen met een touringcar uit
Ieperen. Beide voertuigen bekwamen
zware schade, terwijl twaalf personen
ernstig gewond werden. Onder deze be
vindt zich ook het Belgische Kamerlid
de heer J. Missaen.
NEDERLANDSCH-PODLSCHE
BESPREKINGEN.
Minister Gelissen zal de besprekingen
hijwonen.
Tér gelegenheid van de jaarbeurs te
Poznan zal een bijeenkomst plaats vin
den van de Poolsch-Nederlandsehe regee-
ringscommissie, die het vorige jaar op 9
April te den Haag, na het tot stand ko
men van het handelsaccoord, werd inge
steld.
Het is gebleken, dat het handelsverkeer
zich onder de werking van genoemd ac-
coord voor beide landen bevredigend ont
wikkeld heeft. D'e genoemde commissie
heeft aanleiding gevonden na te gaan, in
hoeverre deze ontwikkeling, welke zij: op
den voet volgt en voortdurend bestudeert,
aanleiding geeft bepaalde aanbevelingen
tot de beide regeeringen te richten.
Déze besprekingen zullen te Poznan
worden voortgezet. Met het oog op de
aanwezigheid van dr A. Roman, den
Poolschen minister van Handel en Nij
verheid zal ook minister Gelissen, eere
voorzitter der Nederlandsche commissie,
zich met den voorzitter, mr A. van Klef-
fens, adjunct-directeur van de handels-
accoorden, naar Poznan begeven.
DE VERKIEZINGSTOURNEE VAN
DR H. COLIJN.
Overal enorme belangstelling.
Dé belangstelling voor de vergaderin
gen waarin Dr H„ Golijn als spreker op
treedt is nog niet verminderd.
Te Oud-Beijerland waar de Minister
Zaterdag het woOTd voerde, was de Ned.
Herv. Kerk overvol en te Gouda was het
niet anders.
Maandag was Dordrecht aan de beurt.
Hier werd, om de duizenden te kunnen,
bergen, in een oude patronenfahriek ver-
Meerdere inkomsten en dalende uitgaven
voor werkloosheid.
In zijn gisteravond te Aalten gehouden
rede, heeft de Minister-President Dr
G o 1 ij' n bij zijn bespreking van het euvel
der werkloosheid gezegd, dat het een
hoopvol verschijnsel is, dat de uitgaven
voor steun in het eerste kwartaal 1937
drie millioen gulden min
der hebben hedragen dan in de over
eenkomstige periode van 1936, terwijl er
bovendien een climax: is in de cijfrs;
voor Januari was het gunstig verschil
een half millioen, voor Februari een mil
lioen en voor Maart 1 Yi milloen.
Dat zijn moedgevende cijfers.
Blijkens de laatste middelenstaat be
ginnen de Rijksmiddelen rijker te vloeien.
De inkomsten vermeerderen.
En daarnaast staan nu, althans wat de
werkloosheid betreft, dalende uitgaven.
Terecht kon minister Golijn dezer da
gen verklaren dat de toestand gunstiger
is, dan toen in 1933 het huidige Kabinet
optrad.
gaderd. Deze samenkomst was door moer
dan 5000 personen bezocht.
Gisteravond is te Aalten een groote ver
gadering gehouden. Door naast het rui
me feestgebouw een groote tent te plaat
sen gelukte het plm. 3500 personen te
hergen.
Natuurlijk kan D'r Golijn niet in elke
vergadering nieuwe dingen vertellen.
Maar overal wordt met intense belang
stelling geluisterd en overal openbaart
zich een heerlijk enthousiasme.
„Volk en Vaderland" heeft indertijd
aangekondigd, dat de A. R. partij zeker
zes zetels zou verliezen. Het ziet er nog
niet naar uit, dat deze voorspelling wer
kelijkheid zal worden..
UIT DE ALMELOSCHE N.S.B.
Eerherstel, maar pas na de verkiezingen.
De Nieuwe Twentsche en Almelosche
Courant vertelt eenige bijzonderheden
over kwesties, welke zijn ontstaan in de
afdeeling Almelo der N.S.B., waar de
kringleider en onderkringleider zijn uit
getreden in verband met een tusschen
de kopstukken gerezen conflict.
„Deze „herrie", zoo lezen we in de
Maasbode, beeft verdere gevolgen ge
had. De afdeeling Almelo zag haar leden
tal, dat de 400 naderde, onrustbarend te-
rugloopen. Was de voorlaatste openbare
vergadering der Almelosche N.S.B.,
waarin v. Geelkerken sprak, nog door 5
600 belangstellenden bezocht, de laat
ste bijeenkomst, toen de heer Vlekke als
spreker optrad, werd slechts door een
80-tal menschen bijgewoond.
Het zou velen ongetwijfeld interessee
ren te vernemen, welke intrigues zich
hebben afgespeeld, voordat de „herrie in
de hut" losbarstte. Wijl zijh niet belust op
sensatie en willen slechts aanstippen, dat
de partij! van den kring- en den onder
kringleider aanvankelijk door de lande
lijke leiding in het ongelijk werd gesteld.
Ir Mussert verwachtte blijkbaar méér van
den opponent van bet tweetal, die als telg
van een adellijk R.-Kath. Twentsch ge
slacht „het R.-Katholieke stemvee" van
Twente voor de N.S.B. zou winnenf Toen
echter het tweetal bovengenoemd - een
tweetal, dat de Almelosche N. S. B. tot
bloei bad gebracht bij" den algemeenen
leider in beroep ging, veranderde de
Fübrer van meening en erkende dat bet
gelijk aan de zijde van de oude kringlei
ders was.
Tot zoover kan ons deze kwestie maar
matig interesseeren. Maar toen de beide
leiders op staanden voet eerherstel ver
langden, kregen ze tot bescheid, dat huh
dit eerst gegeven kon wordenna de
verkiezingen! En dit nu is het, wat in
deze kwestie bijzonder frappeert: hieruit
blijkt immers, dat bij" de N.S.B. het par
tijbelang norm van bet recht is, geheel
in overeenstemming met de bekende ver
klaring van de Völkische Beobachter, die
den Paus schreef, dat aan een verdrag
niet de hand gehouden behoeft te wor
den, als blijkt, dat het belang van den
staat (lees: partij!) er niet mee gediend is.
Kring- en onderkringleider waren bet
met deze moraal niet eens. Ziji bedankten
als lid van de N. S. B. en bun voorbeeld
werd door vele anderen gevolgd. Dat pleit
voor deze menschen. Het „R.-Katholieke
stemvee" van Twente apprecieert hun
houding ten volle en zal op 26 Mei a.s.,
den dag, waarop thans officieel de stem
ming is vastgesteld, den „leider" wel aan
het verstand brengen, dat hij" op het ver
keerde paard gewed heeft!"
WEDEROM VERPACHTING IN DEN
WIERINGERMEERPOLDER.
Reeds de helft in particuliere exploitatie.
Wederom zal worden overgegaan tot
de verpachting van een aantal boerderij
en in dien Wieringermeerpolder, n.l. 29
Binnenland.
Prins en Prinses weer thuis.
De verkie'zingstournee van Dr Golijn.
De daling der werkloosheid.
Nederlandsoh-Poolsche 'besprekingen.
Buitenland.
Hevige bombardementen in Spanje. De
opstandelingen rukken op naar Bilbao.
De overstroomingen in Amerika.
Snijwonden, Ontvellingen
IUROL- geneest zonder Utteekens
Doos 30 en 60 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
akkerbouw-, 12 gemengde en 6 weidebe-
drijven. Deze 47 boerderijen hebben een
gezamenlijke oppervlakte van 1730 ha.
De pachttermiju bedraagt zes jaren; de
pachtsom wordt om de 2 jaren verhoogd
en bedraagt voor de akkerbouwbedrijven
f 50, f 60 en f 75 per ba; voor de gemeng
de f 40, f 50 en f 60, en voor de weidebe-
drijven f 30, f 40 en f 50 per ha, met in
achtneming van een jaarlijks vast te stel
len conjunctuur-correctief.
Na deze verpachting zullen in den
nieuwen polder 203 boerderijen in parti
culiere exploitatie zijn, te zamen met los
land een oppervlakte beslaande van 8730
ha of de helft van allen cultuurgrond. De
rest is voorloopig nog in exploitatie bij
de overheid.
DE STAND DER WERKLOOSHEID.
Een zich voortzettende daling.
Dé directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede, dat in de week van
5 t.m. 10 April bet aantal leden van in
gevolge het werkloosheidsbesluit 1917 ge
subsidieerde vereenigingen bedroeg
533.700 (waaronder 74.800 landarbeiders).
Van de verzekerden niet beboorende tot
de landarbeiders, waren de geheele week
werkloos:
in de week van 5 t.m. 10 April 1937,
26.6 pet.; in de vorige verslagweek (22
t.m. 27 Maaxt 1937) 27.7 pet.; in de over
eenkomstige week van 1936 30.1 pet.; in
de overeenkomstige week van 1935
28.1 pet.
Bij 1054 organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 10 April in totaal
400.362 werkzoekenden ingeschreven, on
der wie 378.982 mannen. Van deze werk
zoekenden waren er 384.600 werkloos, on
der wie 368.224 mannen.
Blijkens mededeeling van den directeur-
generaal van werkverschaffing en steun
verlening waren einde Februari 54.400
arbeiders geplaatst bij een werkverschaf
fing.
Het bestuur van het werkfonds 1934
deelt mede, da,t op 19 April rond 8000
arbeiders aan het werk waren met be
hulp van dit fonds.
BURGEMEESTER VAN DORDRECHT.
Wie zal den heer De Gaay Fortman
opvolgen
De burgemeester van Dordrecht, de
heer P. L. de Gaay Fortman, aan wien
op zijn verzoek eervol ontslag werd ver
leend, heeft gisteren van den Gemeente
raad afscheid genomen. De scheidende
'burgemeester, 'die tot de A.R. partij' be^-
hoort, werd op zeer waardeerende wijze
toegesproken door wethouder Sanders1,
die hem het eere-burgerschap der ge
meente Dordrecht en de daarbij behoo-
rende gouden medaille aanbood.
Van vrijzinnige zijde wordt een sterke
actie gevoerd, om een „vrijzinnig" burge
meester te krijgen. In een adres aan den
'Commissaris der Koningin, wordt gewe
zen op de constellatie van den gemeente
raad, die, 'in meerderheid links zijnde, de
'benoeming van een burgemeester van
vrijzinnige beginselen zou billijken.
'De meerderheid van die vrijzinnige
meerderheid 'is echter sociaal-democraat,
maar om een roeden burgemeester is het
adressanten niet te doen. Men wil blijk
baar een liberalen burgemeester, on
danks het feit, dat de liberale fractie
nog geen 10 pet. van bet geheele stads
bestuur uitmaakt.
Erg duidelijk waarom bier juist een
"liberalen burgemeester benoemd zou
moeten worden is het niet.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit van 24 April is met
ing'ang van 15 Mei benoemd tot burge
meester van de gemeente Standdaardbui -
ten P. J. Jansen, burgemeester van de
gemeente Hoeven.
