U bespaart tijd en geld EERSTE BLAD DINSDAG 20 APRIL 1937 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 51e JAARGANG No. 168 Godsdienstig besef en liberalisme. Buitenland. De Oslo-besprekingen. Handelsverdrag met België wordt verlengd. Binnenland Belangrijkste Nieuws Adm. van „De Zeeuw" Goes Internationale Suiker- Conferentie. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën 80 cent per regel, Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel, Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. De vorige week heeft Prof. C. W. de Vries voor de afdeeling Groningen van de Liberale Staatspartij D© Vrijheidsbond, een rede gehouden over het verband tus sehen de Christelijke grondslagen onzer samenleving en het liberalisme. Reeds meermalen hebben wij er op ge wezen, dat er in vrijzinnige kringen wel een mildere houding in geestelijke dingen openbaar wordt, maar dat van een prin- cipieele verandering toch niet kan wor den gesproken. Dat bleek ook weer uit het betoog van Prof. De Vries. Aan het verslag van zijn rede in het „Vaderland" is het volgende ontleend: „De liberalen stellen den Staat en de Kerk niet in een verband van afhanke lijkheid. Het gaat in het staatkundig le ven niet om de kerk of een kerk, maar om het Evangelie. Het godsdienstig besef van Christenen en van Joden, om de be spreking te 'beperken tot Nederland, geeft leiding aan het persoonlijk en het staat kundig leven. Men kan er niet mee vol staan te zeggen, dat de liberalen toch im mers christelijke deugden in toepassing trachten te brengen. Er is méér. De mensch wordt naar libe raal inzicht geleid door een godsdienstig besef, dat positieve waarde heeft voor zijn leven, dus ook voor zijn staatkundig leven. De mensch heeft ook den aanleg om te komen tot een algemeen redelijk- zedelijk inzicht in de zaken van deze we reld. Tussehen dit besef en dezen aanleg is een onverbrekelijk verband. Do liberale politiek laat christenen en Joden in dit eigen godsdienstig besef en in de relatie tot het Opperwezen vrij, maar tracht het redelijk-zedelijk inzicht te leiden door stem en geschrift, door ini tiatief en door op het juiste moment voor een bepaalde strooming een bedding te vinden". Hieruit blijkt, dat het liberalisme aan de geestelijke waarden van het staatkun dige leven niet alle beteekenis ontzegt. Het „godsdienstig besef', een zeker re ligieus gevoel, geeft leiding ook aan het staatkundige leven. Maar op de vraag of we ons ook in het staatkundig leven hebben te laten lei den door het geopenbaarde Woord van God, geeft ook Prof. de Vries een ontken nend antwoord. Op de vraag of Christus Koning is op alle levensterreinen, luidt het antwoord ontkennend. Het liberalisme staat nog altijd op het standpunt, dat zij, om met Mr v. Houten te spreken, niet erkennen ©en Goddelijke openbaring als kebbron van waarheid en recht. Er is meer waardeering voor religie en religieus© gevoelens dan voorheen. Maar van een principieele ver andering kan niet worden gesproken. Nog altijd is er de tegenstelling: rede Openbaring. Nog altijd is waar, Wat één der liberale organen schreef naar aanleiding van de beginselverklaring van de liberale staats partij, waarin sprake is van de onver vangbare waarden voor de vorming van geest en karakter van het ethische en het godsdienstige gevoelsleven, dat niet ver geten mocht worden, dat wel degelijk een breed' terrein, een onoverbrugbare kloof bestaat tussehen hen voor wie de Bijbel Gods Woord is en de aanhangers der moderne wereldbeschouwing. GROOTE HONGERSNOOD IN BILBAO. Nieuw artillerie-bombardement van Madrid. Omtrent den strijd in Spanje wordt het volgende gemeld Met het oog op de ernstige bedreiging, die de troepen van generaal Mola on danks de door het sleehte weer veroor zaakte pauze in den strijd nog steeds voor de Baskische strijdkrachten vormen, heeft de Baskische regeering de recru- teering bevolen van alle dienstplichtige jeugdige werkloozen. In vrachtauto's en luxe-auto's worden deze jonge mannen in allerijl naar bet front gebracht, opdat zij daar nog arri- veeren vóór een verbetering in de weers gesteldheid intreedt, welke den nationa listen een hervatting van hun offensief zal mogelijk maken. De politie en militie hebben in Bilbao buis na buis afgezocht, om jonge man nen op te sporen, die „zonder reden" zich niet vrijwillig gemeld hadden, hoe wel zij zonder werk waren. Tot dusver zijn reeds duizenden werkloozen opge spoord en naar het front vervoerd. Tegelijk met dit bericht komen berich ten binnen, omtrent ernstige levensmid delen-relletjes in Bilbao en Barcelona, waar opgewonden vrouwen ware storm aanvallen ondernamen op de markten en winlkels in de buitenwijken uit woede over bet feit, dat de kooplui de prijzen in vergelijking tot 'het prijsniveau van voor den burgeroorlog verdriedubbeld hadden. Zij sloegen de winkelruiten in en wierpen fruit en andere levensmiddelen op straat, waar er verwoed om gevoch ten werd. Vele -vrouwen verzamelden zich -voor de regeeringsgebouwen, waar zij de waarborging van stabiele levensmiddelen- prijzen eischten en tenslotte ook verkre gen. In Bilbao is de levensmiddelencrisis nog aanmerkelijk erger dan in Barce lona. Vooral den laatsten tijd is de toe stand uitermate ernstig geworden sinds •generaal Franco den blokkade-ring van nationalistische oorlogsschepen voor Bil bao nog verdubbeld heeft. De blokkade van de Baskische kust wordt 'dagelijks doeltreffender. De laat ste tien dagen is vermoedelijk geen, enkel schip door de versperring heen gekomen. HOE „VRIJ" DE STEMMING WAS. De gouwleider van Saarbrücken heeft op 10 April de volgende circulaire gepu bliceerd: „Bij de stemming voor of teg'en 'de ge meenschapsschool, heeft een zeer klein getal leeraars en hoofden van scholen zich tegen deze school uitgesproken. Hier door hebben dezen getoond, dat zij' zich niet hebben kunnen onttrekken aan de ban van de confessioneele gebondenen en dat het geloof hun meer ter harte gaat dan de gemeenschap van het volk. De geweldige indruk van de resultaten, die bij' de stemming behaald zijn, moet niet verminderen, doordat men teveel aandacht schenkt aan zulke godsdienst leeraars. Zij zijn -de vrucht van een ver keerde opvoeding, dikwijls ook van de op hitsing door priesters, en wij' zullen hen behandelen met de onbeduidendheid, die zij' verdienen. Hoofden van scholen daarentegen, die zich uitgesproken hebben tegen de invoe ring van de eenheidsschool, zijn mijns in ziens niet in staat, om in,een dergelijke school den geest van de gemeenschaps school te brengen en zij zullen daarom uit hun ambt ontzet worden." DE AUTOMOBIELSTAKING IN CANADA. Amerikaansche arbeiders dreigen met sympathiestaking. D'e leiders der vakvereeniging van ar beiders in de automobielindustrie beeft gedreigd tegen Dinsdag een sympathiesta king van 'honderdduizend arbeiders der General Motors in de Vereenigde Staten te zullen proclameeren, indien het geschil met de Canadeesche directie over de er kenning van de plaatselijke afdeeling de- zer vakvereeniging te Oshawa voordien niet wordt bijgelegd. t NIEUW TROTSKISTISCH COMPLOT ONTDEKT. Bi) de goudmijnen van de Lena. Volgens berichten uit Moskou zou men een nieuw Trotskistisch oompiot op het spoor gekomen zijn, waarvan het doel was sabotage te plegen in de goudmijnen van de Lena. Verscheidene hooge per soonlijkheden zouden er bij betrokken zijn. Men verwacht talrijke arrestaties'. Volgens het D'uitsche Nieuwsbureau verluidt, dat in verband met de Jagoda- affaire naar schatting reeds ongeveer 300 gepeoe-ambtenaren gearesteerd zijn waar onder verschillende vooraanstaande per soonlijkheden. EEN OMVANGRIJKE COMMUNISTI SCHE MILITAIRE ORGANISATIE IN FRANKRIJK? Sovjet-Russen zouden de leiding hebben. De directeur van de „Giornale d'Italia" te Rome publiceert onthullingen over het bestaan in Frankrijk van een om vangrijke communistische militaire orga nisatie, die haar instructies ontvangt van de Komintern en zich bezig houdt met het recruteeren en opleiden van man schappen en het inzamelen van wapens voor het Spaansche roode leger. Het blijkt dat het geheele Fransche grondgebied door de communisten ver deeld is in zeven groote militaire distric ten. In elk van deze districten wordt het bevel gevoerd door een Russischen kola nel, 'die rechtstreeks onder de bevelen van de Komintern staat en aan het hoofd is geplaatst van een regiment, waarvan het kader en de manschappen in groepen uit Moskou komen. Deze strijdkrachten zijin op het oogen- blik verdeeld over Parijs, Toulouse, Tou lon en Marseille, De organisatie van Tou louse, die bestuurd wordt door een Sov jet-Russische generalen staf, omvat vijf tien honderd man van de Spaansche anarchistische partij. Zijl zijn van wapens en andere oorlogsuitrusting voorzien, be schikken over geld en leven met andere roode miliciens, verspreid en verborgen in particuliere woningen in de wijken Saint Oharles en Armand Bernard. GOERING A.S. WOENSDAG IN ITALIë. Een onderhoud met den duce? In officieele Duitsche kringen wordt verklaard, dat Goering op 21 April a.s. een „strikt particulier" 'bezoek aan Rome zal brengen en met zijin echtgenoote een reis naar Napels zal maken. Het is echter een feit, dat ook zijn vroeger bezoek aan Italië „strikt particu lier" werd genoemd en toch is Goering to-en met verschillende regeeringsleden bijeen gekomen. Men is van meening, dat bij een ont moeting met Mussolini zal hebben en met hem zal spreken over Oostenrijksche en Spaansche kwesties. Reeds den volgenden dag begeeft de duce zich per vliegtuig naar Venetië om daar Schuschnigg te ontmoeten. DE 40-UREN WEEK IN ITALIË AFGESCHAFT. Met één pennestreek heeft Mussolini Zaterdag voor 'bijna de helft der arbei ders ©en einde gemaakt aan d© 40-uren- week, die hij' in 1935 onder luid trompet geschal in Italië had ingevoerd. Decreten van het ministerie van Cor poraties schorten de kortere werktijd op voor alle industrieën, waar het econo misch herstel heeft geleid tot een groote toeneming van orders. D'e arbeiders moe ten hier 48 uur en langer werken. Men schat, dat ongeveer 40 pet. der Italiaan- eche arbeiders afstand zal moeten doen van de voordeelen der 40-urenweek. Douglas in Zweden. De Zweedsche Luchtverkeersmaat- schappiji A. B. A. heeft gedurende het vorige jaar ongeveer 150.000 passagiers vervoerd, hetgeen 18 pet. meer is 'dan in 1935. De A. B. A. heeft de beschikking over 14 verkeersvliegtuigen. Binnenkort zal zij' drie Douglas-vliegtuigen van het type DC 2' in gebruik nemen. Zoodra deze Douglas-vliegtuigen in gebruik zijn genomen, zal de A.B.A. 'haar luchtlijn naar Amsterdam tot Croydon doortrek ken en de geheele route tussehen Stock holm en Londen gedurende de zomer maanden met haar eigen vliegtuigen vlie gen. Zooals bekend, vliegt de A. B. A. thans in samenwerking met de K. L. M. tot en met Schiphol. Korte Berichten. Zaterdag is het laatste deel van het Wo'lga-Moskwa-kanaal met water gevuld, zoodat thans het geheele kanaal, dat een lengte van 128 kilometer heeft, bevaar baar is. In het Poolsche dorp Czeloniec zijn dertig boerenhofsteden afgebrand, in het dorp Falkowicz bij Wilna zeventien en in bet dorp Mejluna zes. Volgens Minister Gelissen „klein doch positief resultaat". Bij de installatie van het bestuur van de Noordelijke Economisch-Technologi- sche Organisatie heeft Minister 'Gelissen gisteren te Groningen, bij het bespreken van de taak der regeering in verband met den economischen opbloei, voor het eerst m het openbaar medegedeeld, dat de bij eenkomst van de Oslo-Staten te Brussel positieve, zij het bescheiden, resultaten beeft opgeleverd. D'e minister kon uit den aard der zaak hierop niet verder ingaan, doch bij wees er op, dat dit weer een symptoom is van een kentering ten goede. 'In het vervolg van zijn rede wees de minister er op, dat Nederland is gewor den en in de toekomst nog meer zal wor den een industrie-land. Nederland mag zich gelukkig prijzen zulk een industrie te bezitten, die aan zoovelen werk geeft en de grondstoffen daarvoor uit eigen bo- dem kan betrekken. Zooveel mogelijk, zeide bij, moet de overheid zich onthouden van het zelf-op- richten van bedrijven. Echter, waar het noo'dig is, doch het particulier initiatief te kort schiet, is het soms wenschelijk, dat de overheid wel tot oprichting over gaat. Spr. wees in dit verband op de staatsmijnen en de publieke verzorgings- bedrijven. Besprekende, wat de overheid in dit opzicht tot nu toe heeft gedaan voor den economischen opbloei van ons land, wees spreker allereerst op de handelspolitieke maatregelen. Hij achtte de contingentee- rings- en clearings-maatregelen van be teekenis voor het werkbehoud en de werkvermeerdering en meende, dat de contingenteeringen niet zoo prijsopdrijvend hebben gewerkt als men wel aangenomen heeft. In ieder geval zijn contingenteeringen en clearing een noodzakelijk kwaad. In dit verband wees hij op de kleine licht punten, die thans verschijnen, en op het kleine doch positieve resultaat, dat de bijeenkomst der Oslo-staten in Brussel hfc/etf geboekt. Enkele wijzigingen ncodig. Naar bet „Volksblad'' verneemt, zal het Nederlandsch handelsverdrag met België, dat 30 April a.s. afloopt, met drie maanden worden verlengd. Rechtstreek- sche besprekingen zullen zeer waarschijn lijk niet plaats hebben, daar de wijzigin gen, die beide regeeringen noodig ach ten, van dien aard zijn, dat zij schriftelijk kunnen geschieden. Gelijk men zich zal herinneren, werd ■dit verdrag het vorige jaar op 6 Mei af gesloten. DE BURGEMEESTER VAN SOEST OVERLEDEN. Mr G. D'eketh, burgemeester van Soest, die na een door hem gehouden rede tij dens de intocht van het Prinselijk Paar j.l. D'onderdag ongesteld werd, is van nacht, na sinds Zaterdag het bewustzijn te hebben verloren, overleden. DE NEDERLANDSCHE HANDELSMISSIE IN ARGENTINIË. Teekening van een immigratie-verdrag. Uit Buenos Aires werd gisteren door Un. Press geseind, dat heden de onder- teekening zou plaats hebben van een im- migratieverdrag tussehen Nederland en Argentinië. Het blad deelt verder mee, dat over soortgelijke verdragen zal worden onder handeld met Zwitserland, Denemarken en Hongarije. NA DE STAKINGEN OP DE SCHEEPS WERVEN. Een conferentie van werkgevers en werknemers. Vanmiddag zouden vertegenwoordigers van den Metaalbond (werkgevers) in de Industrieele club een conferentie houden met de vertegenwoordigers van de me- taalarbeidersOTganisaties, naar aanlei ding van de stakingen op de scheepswer ven. De belangen van de arbeiders, werk zaam bij de Nederlandsche D'okmaat- schappij en de Amsterdamsehe Droogdok- maatschappij zullen hier behandeld wor den. Waarschijnlijk zal thans nog niet gesproken worden over de arbeiders van de Nederlandsche Scheepsbouw Maat schappij, aangezien hier nog een aantal nageljongens in staking is. WERKLOOZENSTEUN AAN REDDERS. De Minister geeft voorschriften. Minister Slingenberg heeft een circu laire gezonden omtrent de werkloozen- steunregeling aan een aantal kustge- meenten als Vlissingen, Egmond, Zand- voort, Terschelling, enz., waar reddings brigades zijn gevestigd. Werkloozen, 'die van een reddingsploeg deel uitmaken, ontvangen daarvoor ver goeding. Deze kan drieërlei zijn en wel: een vaste jaarlijksche vergoeding, een vergoeding voor eiken oefentocht en een voor eiken reddingstocht. De minister heeft nu bepaald, dat bij' het toekennen van steun met de jaar lijksche vaste vergoeding wel rekening moet worden gehouden. De vergoedingen echter, die per tocht worden gegeven, die nen de gemeenten niet van den steun af te trekken. Tot nu toe bestonden voor deze geval len geen voorschriften, zoodat de betref fende gemeentebesturen incidenteel kon den 'handelen. ALGEMEEN NEDERL. VERBOND. Vergadering van de groep Nederland. D'e groep Nederland van het Algemeen Nederlandsch Verbond beeft Zaterdag haar voorjaarsvergadering gehouden te Leiden. Er waren 14 afdeelingen verte genwoordigd. Uit het door den secretaris, den heer D. Roes'ingh van Iterson uitgebrachte jaarverslag bleek, dat het ledental met löl vermeerderd was, dë eerste opleving na 1932. Vooral de afdeelingen Rotter dam, Middelburg en 's-Gravenhage wa ren vooruitgegaan. Binnenland. Minister Colijn spreekt te Rotterdam voor ruim 11.000 mtenschen. Candidaatstelling voor de Tweede Ka mer. Buitenland. Wereldconferentie voor economische sa menwerking? De Internationale Suikerconferentie. Hongersnood in Bilbao. Tekort aan slachtvee in Zwitserland. door uw advertentiën in andere bladen te plaatsen door bemiddeling van de Te Goes werd een nieuwe afdeeling op gericht. 'De voorstellen Middelburg, in verband met de herdenking van den ge boortedag van Marnix van St Aldegonde en tot steun van een publicatie van Ne derlandsche aardrijkskundige namen in het buitenland, zijn aangenomen, evenals een voorstel Den Haag om te komen tot een Nederlandsehen zangwedstrijd. Het voorstel Oost-Zeeuwsch-Vlaan- deren, om op den groepsdag een stamvraagstuk te laten inleiden door een daartoe bevoegd persoon, is eveneens aangenomen. ZWAAR WEER OP JAVA. Rivieren buiten haar oevers. Verbindingen verbroken. Uit verschillende plaatsen in Midden- Java zijn 'berichten binnen gekomen om trent zwaar weer, dat daar Zondag heeft Zoo brak, tengevolge van de regens en bandjirs, in het district Kendal-Zuid (tussehen Semarang en Pekalongan) de dijk door van de Kali Blorong, waardoor de streek nabij Kaliwoengoe onder water werd gezet. De dijk was pas sinds eenige maanden gereed gekomen. Er is verder geen schade aangericht en het water is weer weggezakt. Ook in Solo en omgeving heerschte noodweer. In de Kotta Solo zijn talrijke hoornen ontworteld. Op zeven plaatsen zijn de electrische geleidingen en de tele foondraden vernield. Op verschillende plaatsen in Solo staan stadskampongs on der water. D'e verbindingen door middel van de hoofdwegen naar Wonogiri en Jocja zijn gestremd. De Solorivier is bui ten haar oevers getreden, het water staat op vele plaatsen een meter hoog. Bij Gro- gol zelfs 1.70 m. Ook uit de buurt van Klaten werd nood weer gemeld. 'In den dijk van de Oedjoeng-rivier is een gat van 60 m geslagen, waardoor de desa's in die buurt zijn overstroomd. In een tabaksloods van de onderne ming Polanghardjo is de bliksem inge slagen, waardoor drie kamers met tabaks zijn verbrand. Uit Jocja wordt gemeld, dat de brug te Tegalfond'o in de hoofdweg Joojo-Solo gisteravond geheel is doorgezakt. Het ver keer werd via Magelang, Ambarawa en Salatiga geleid. D'uurtebijslag op werkloozensteun. De leiders der rechtsehe raadsfracties te Leiden, de heeren Th. B. J. Wilmer (r.-k.), Jac. Wilbrink (c.-h.) en G. Bee kenkamp (a.-r.) hebben een voorstel bij den raad ingediend, luidende als volgt: D'e raad, comstateerende een stijging van de prijzen der eerste en noodzakelijke le vensbehoeften, verzoekt het bestuur van de Vereeniging van Nederlandsche Ge meenten er bij de regeering ten spoedig ste krachtig op aan te dringen een duur- tebojslag op den werkloozensteun te ver- ieenen. Geen reden tot optimisme..1 Nederland zou verdere concessies moeten doen. D'e Londensche suikerconferentie is thans, naar uit Londen gemeld wordt, in een kritiek stadium gekomen. Er schijnt weinig reden te bestaan voor optimisme. Gisteren werd door de onderhandelingsi- cornmissie, bestaande uit Mr Mc. Donald, i Mr Norman D'avis en minister Spinasse aan de leiders der verschillende delega-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1937 | | pagina 1