IBIS SHAG
Zeeland op een slechte plaats.
Dobbelmann
lekker... man!
DINSDAG 30 MAART 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 150
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.?0, Losse nummers 5 cent,
Advertentiën -30 cent per regel. Ingezonden
mededeelmgen 60 cent, per regel Kleine
Advert,entiën Dinsdags en Vrijdags 0,75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek heeft een mededeeling laten ver
schijnen over het probleem van de toe
komstige bevolkingsgrootte van Neder
land.
Berekend is het aantal geboorten per
1(X'0 vrouwen tusschen 15 en 49 jaar.
Uit de verstrekte cijfers blijkt, dat het
aantal geboorten in Nederland evenals
tro iwens in andere landen regelmatig
daalt, volgens de thans bekende cijfers
valt te berekenen, dat voor ons land de
jaarlyksche bevolkingsaanwas langza
merhand tot 3 pro mille, zal dalen. Zelfs
wordt rekening gehouden met de moge
lijkheid dat binnen afzienbaren tijd een
blijvende handhaving van het bevolkings-
totaal niet mogelijk zal zijn.
Van bijizonder belang is wat omtrent
de verschillende provinciën in ons land
wordt meegedeeld.
Een staatje van de geboorten per 1000
gehuwde vrouwen van 15 tot 49 jaar ziet
er als volgt uit.
Piovinciën
1919—'22
1929—
'32
1
volgorde
2
volgorde
3
N.-Brabant
1
293
1
250
Limburg
2
285
2
230
Drente
3
259
3
196
Gelderland
4
230
4
188
Overijssel
5
218
5
180
Utrecht
6
212
6
164
Groningen
7
200
8
150
Z.-Holland
8
191
9
147
Friesland
9
190
7
163
Zeeland
10
188
10
142
N.-Holland
11
163
11
127
Hieruit blijkt, dat over beide perioden
de .provincie Zeeland op één na de
laatste plaats inneemt.
Slechts het op dit gebied beruchte N.-
Holland heeft een nog lager geboorte
cijfer.
Het zijn sprekende cijfers die hier ge
geven worden. Cijfers, die spreken van
toenemende ontaarding en ont-kerste-
ning.
En het is wel heel droevig dat Zee
land hier ongeveer in het eerste gelid
staat.
DE OORLOG IN SPANJE
De nederlaag der Italianen.
De Italianen, die op Madrid aanrukten
zijn verslagen, aldus het Maandagoch
tendblad. Het is in dubbel opzicht een
merkwaardige gebeurtenis. Voor de eer
ste maal heeft generaal Miaja, de com
mandant der regeeringstroepen, in den
aanval eenig succes van beteekenis 'be
haald: de helft van het verloren terrein
werd heroverd. Ook was 'het de eerste
maal, dat de Italianen in massa in den
strijd werden gebracht enverslagen.
Dat heeft indruk gemaakt.
Wat materiaal betreft, waren de Itali
anen ver in de meerderheid, behalve op
één belangrijk punt: de luchtvaart. Het
gevolg was, dat de regeeringsvliegtuigen
hevig huishielden onder het oorlogstuig,
dat langs den weg naar het front reed;
overal zag men weldra vernielde auto's,
die het geregeld verkeer belemmerden en
den aanvoer van materiaal verhinderden.
De Italianen hebben zware verliezen
geleden, want de luchtmacht van Miaja
kon zeer laag boven de troepen vliegen en
ze met bommen en machinegeweren be
stoken zonder dat ze daarbij gehinderd
werd.
Volgens sommige schattingen verloren
de Italianen in vier dagen 3000 dooden.
Anderen geven lager schattingen.
D'e Italianen waren bij den eersten aan
val in de meerderheid, maar bij. de eigen
lijke -groote botsing in getal verre de min
deren. De Italianen waren, toen de groote
slag begon, uitgeput door den langen weg
en het slechte weer, terwijl de troepen,
die Miaja in het vuur wierp, direct uit
Madrid kwamen. De Italianen waren in
menig opzicht beter bewapend en naar
verhouding van veel meer wapens en me
chanische strijdmiddelen voorzien, maar
hun bewapening was niet harmonisch,
hun luchtmacht was in vergelijking van
de rest zeer zwak en belangrijk zwakker
dan de luchtmacht van Miaja.
De nederlaag der Italianen is een mo
reel echec voor Mussolini.
Diat zal bij er wel niet bij laten zitten,
ondanks alle te Londen gesloten niet-in-
terventie-overeenkomsten.
De opstandelingen melden een succes.
Nadat van het Oviedo-front verschei
dene dagen slechts geringe wijzigingen in
de frontlinies gemeld waren, heeft gene
raal Aranda, de commandant van de
strijdkrachten der opstandelingen in
Oviedo medegedeeld, dat zijn troepen aan
zienlijke successen hebben behaald. Zij
zijn er namelijk in geslaagd al hun vroe-
86re «tellingen in de voorateden te her
overen en de omsingeling van de belege
raars aanmerkelijk te verzwakken.
Spaansch schip op het strand
gejaagd.
Gisternacht is de Spaansche vracht
boot Mar Gaspio, komende uit New Cast-
Ie, met een lading van 2000 ton steenkool
aan boord, in de Fransche territoriale
wateren aangevallen door twee kleine
oorlogsschepen van de Spaansche opstan
delingen, die 15 granaten op het schip
afvuurden. De Mar Caspio werd getrof
fen ter hoogte van de waterlijn en strand
de. Een der twee aanvallende schepen los
te op dat oogenblik een hevig mitrailleur-
vuur op het schip, maar geen der 34 op
varenden werd getroffen.
De Mar Cispio ligt in een gevaarlijke
positie en men vreesde, dat hij gisteren
avond bij hoog tij zou zinken.
Muiterij?
Van verscheidene kanten komen er be
richten over muiterij onder de troepen
van Franco. Zoo seint Havas uit Tan-
ger, dat op het vliegveld van Tetoean in
Spaansch Marokko een militair complot
is ontdekt tegen de rebellenregeering en
tegen het leven van r ranco zelf. Op 24
Maart zijn 30 officieren, soldaten en per
soneelleden van het vliegkamp op staaa-
den voet gefusilleerd.
Reuter seint uit Malaga, dat tijdens het
weekeinde omstreeks 20 onderofficieren
en soldaten van een Italiaansehe regi
ment uit Pavia zijn doodgeschoten, ver
dacht van een samenzwering tegen de
rebellen in Algeciras.
DE DUITSCHE KERKSTRIJD.
Een Paaschboodschap van de
beiijdeniskerk.
De spanning tusschen de nationaal-
soeialistische overheid en de christelijke
(kerken in Duitschland, zoowel de
Jtioomsch-katholieke als de protestant-
sche, is op den eersten Paaschdag aan
den dag getreden.
In de kathedraal te Berlijn heeft de
bisschop van Berlijn de geloovigen uit-
genoodigd schriftelijk bij de nationaal-
sociaiistische autoriteiten te protesteeren
tegen de opheffing van de R.K. scholen.
Tot nu toe zijn alle Roomsch-katholie-
ke protesten vergeefsch gebleven.
De predikant Niemöller, van de BelijL
deniskerk, heeft een lijst voorgelezen met
de namen van vooraanstaande protestan
ten, die in concentratiekampen zijn geïn
terneerd.
Hij noodigde de geloovigen uit, hen
niet in hun gebeden te vergeten.
De politie heeft een circulaire van de
belijdeniskerk in beslag genomen, welke
ter gelegenheid van het Paaschfeest
moest worden gepubliceerd.
In deze boodschap werd o.a. volgens
den bijizonderen correspondent van de
Daily Telegraph gezegd: „De geloovigen
moeten weten, dat niet valt te twijfelen
aan de overwinning van de kerk. We ge
denken onze vervolgde en gevangen geno
men leden in gebed, dankbaar dat God
ons de overwinning heeft gegeven. We
bevelen de broeders en zusters in con
centratiekampen en gevangenissen aan
God, die de overwinnaar is, aan. We bid
den God, dat Hij door hen Zijn naam zal
verheerlijken. We herinneren aan de
predikanten en geloovigen, die uit hun
parochie zijn verdreven en de gemeenten
waar tengevolge van deze actie het woord
van God niet langer kan worden gepre
dikt. We weten niet, wie de volgende zijn
zal, die wordt geroepen om zijn eei, vrij
heid en aardsch bestaan op te offeren
voor den naam van Christus. Gehoor
zaamheid aan Gods woord gebiedt ons de
aandacht van de geloovigen erop te vesti
gen, dat allen, die in Christus gelooven,
in deze wereld moeten lijden. Wij1 zullen
niet in staat zij'n hen te redden, noch
ik 'nnen wiji onszelf beschermen, doch we
geloo' en, dat alle vervolging voor de zaak
van hristus een bewijs is voor zijn over
winning.
Nieuwe pantserschepen met 16-duims
kanonnen.
Volgens welingelichte kringen zullen
de twee Amerikaansche pantserkruisers
die in den komenden zomer op stapel ge
zet worden, uitgerust worden met 16-
duims kanonnen. Zooals reeds 'werd
gemeld, heeft Japan reeds afwijzend'
geantwoord op het Britsche voorstel, het
kaliber der kanonnen van de oorlog
schepen tot 14 duim te beperken.
Korte Berichten.
De geheime staatspolitie te Aken
heeft in een drukkerij aldaar eenige
duizenden exemplaren in beslag geno-
men van de Pauselijke Encycliek over
het D'uitsche nationaal-socialisme.
In een steenkolenmijn bij Dubois in
Pennsylvanië heeft zich een ontploffing
voorgedaan, welke kort daarop door een
tweede werd gevolgd. Er zijn negen doo
den te betreuren.
H. M. DE KONINGIN BEZOEKT HET
PALEIS SOESTDIJK.
Zaterdagmiddag om half drie is H.M.
de Koningin in gezelschap van een hof
dame per auto aan het paleis Soestdijk
aangekomen. Hare Majesteit werd hier
ontvangen door den intendant jhr J. A.
de Jonge van Zwijnsbergen. Onmiddel
lijk na aankomst begaf Hare Majesteit
zich naar het gedeelte van het paleis,
dat ten behoeve van het Prinselijk paar
wordt ingericht.
PRINSES EN PRINS TE
MONTE CARLO.
H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H
Prins Bern hard zijn gistermiddag half
vijf te Monte Carlo, waar zij ©enigen tijd
denken door te brengen, aangekomen.
GESCHENK VAN DE SCHOOLJEUGD
AAN HET PRINSELIJK PAAR.
Dezer dagen wordt met den aanleg
van ae sport- en tennisvelden en den
bouw van net daarbij: behoorende pa
viljoen hij het Paleis Soestdijk aange
vangen. D'it is met de inrichting van de
bibliotheek in het paleis, het geschenk
van de JNederlandsche schooljeugd.
Op het sportterrein, dat op ongeveer
zeven minuten van het Paleis ligt, ko
men twee tennisbanen, terwijl daarom
heen gelegenheid bestaat voor de beoefe
ning van verschillende soorten sport.
Het paviljoen zal omvatten een groote
zitkamer, waaraan aansluitend de kleed
kamers met douche-gelegenheid zijn ge
projecteerd. Vóór de zitkamer komt een
groot terras, van waar af men een goed
overzicht over de tennisbanen heeft.
CENTRALE VOOR WERKLOOZEN-
ZORG.
Radio-avond op 31 Maart.
D'e Nederlandsche Christelijke Radio
Vereeniging heeft tegen morgen (Woens
dag) avond des avonds om 8.15 uur een
bijzondere uitzending georganiseerd ten
behoeve van de derde collecte-actie
„Jong Holland snakt naar werk", uit
gaande van de Centrale voor Werkloo-
zenzorg, die gesticht werd op initiatief
van den Raad van Ned. Kerken voor
Practisch Christendom.
Sprekers zijn op dien avond: Zijne
Excellentie Mr M. Slingenberg, Minis
ter van Sociale Zaken; Zijne Excellentie
Mr J. A. de Wilde, Minister van Bin-
nenlandsche Zaken; Mr Dr A. A. van
Rhijn, Secretaris-Generaal van het De
partement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart en van het Departement
van Landbouw en Visscherij.
Naast deze sprekers worden indruk
ken van het werk gegeven, dat zoowel
in als buiten de kampen geschiedt, ter
wijl ook het Internaat te Haarlem voor
opleiding tot huishoudelijke beroepen in
de reportage is opgenomen.
SPAANSCHE VLUCHTELINGEN IN
ONS LAND.
Eenige honderden Spanjaarden, aan
hangers van generaal Franco, die te Ma
drid, om hun leven te redden, een toe
vlucht zochten in het Nederlandsch ge
zantschap aldaar en die thans in Neder-
land zullen worden geïnterneerd, kwa
men hedenmorgen te 8 u. 29 met den Pa-
rijsc'hen trein te Roosendaal aan.
In autobussen werd van Roosendaal
naar Eindhoven gereden.
VEERDRUKTE TE DORDRECHT.
De ponten konden den toevoer van auto's
niet verwerken.
Wat men in Dordrecht na de opening
der Moerdijksohe brug verwacht heeft,
n.l. dat op feestdagen bij het Zwijndrecht-
sc'he veer stagnatie in het verkeer zou
ontstaan, is op den avond van den twee
den Paaschdag geschied. In de avond
uren was namelijk de toevoer van auto's
zoo omvangrijk, dat de twee groote pon
ten van het Zwijndrechtsche veer de hon
derden auto's en bussen niet regelmatig
konden vervoeren.
De les der Paaschdagen met hun niet
overstelpend groot verkeer is geweest:
men bespoedige den 'bouw der brug over
de Oude Maas.
Mr L. LIETAERT PEERBOLTE, OUD-
DIRECTEUR-GENERAAL VAN DE
VOLKSGEZONDHEID OVERLEDEN.
In den ouderdom van ruim 66 jaren
is te 's Gravenhage overleden de heer
mr L. Lietaert Peerbolte, oud-directeur-
generaal van de volksgezondheid.
Oip 1 Jan 1936 is hij' afgetreden.
Op 24-jarigen leeftijd trad mr Peer
bolte (op 1 Maart 1894) in functie bij het
departement van Binnenlandsche Zaken.
In 1907 werd hij benoemd tot referen- I
daris en zes jaar later tot administrateur.
In 1919 volgde zijn benoeming tot direc
teur-generaal van de Volksgezondheid.
Mr Lietaert Peerbolte was de eerste di
recteur-generaal van de volksgezondheid.
Het eervol ontslag als directeur-gene
raal dat hem met ingang van 1 Jan. 1936
werd verleend, ging gepaard met een
dankbetuiging voor de vele belangrijke en
gewichtige diensten, door hem aan den
lande bewezen. De heer Peerbolte was be
halve ridder in de orde van den Neder-
landschen Leeuw, commandeur in de
orde van Oranje-Nassau.
DE OPENING VAN HET STADION
TE FEYENOORD.
Onder zeer groote belangstelling is Za
terdagmiddag het nieuwe stadiQn te Fey-
enoord geopend. Namens H. M. de Konin
gin werd deze plechtigheid verricht door
haar Kamerheer in buitengewonen dienst,
Jhr de Beaufort. Tal van autoriteiten
waren aanwezig, terwijl de burgemeester
van Rotterdam, den aftrap gaf.
Ondanks sneeuw, hagel, regen en wind
waren naar schatting 35.000 personen
aanwezig. Dat het op Zaterdagmid
dag mogelijk bleek, zulk een groot aan
tal belangstellenden bij: elkaar te krijgen,
is zeker de vermelding waard. Steeds toch
wordt van zekere zijde beweerd, dat voet
balwedstrijden alleen op Zondagmiddagen
voldoende belangstelling trekken.
WERKGELEGENHEID IN ZWEDEN
VOOR ARCHITECTEN EN BOUW
KUNDIGE TEEKENAARS.
Op het oogenblik schijnt er mogelijk
heid te bestaan voor architecten en
bouwkundige teekenaars om in Zweden
werk te vinden. Voor inlichtingen daar
omtrent kan men zich het best wenden
tot het consulaat-generaal der Neder
landen te Stockholm, omdat heel wat
formaliteiten te vervullen zijn, alvorens
men voet aan wal kan zetten.
Haarlem's burgemeester treedt af.
Het ligt in het voornemen van den
burgemeester van Haarlem, den iheer G.
Maarschalk, per 15 Juni a.s. zijn functie
neer te leggen. Na een achttienjarige
ambtsvervulling te Haarlem zal de burge
meester dan met pensioen gaan.
De toestand in het slagersbedrijf.
D'e neutrale bond van personeel in de
voedingsbedrijven heeft een schrijven
gezonden aan den minister van Land
bouw en Visscherij, waarin een uiteen
zetting wordt gegeven van den gang
van zaken in het slagersbedrijf.
Nauwelijks is de vraag op de markt
door buitenlandsche invloeden ietsgroo-
ter, of aldus adressant de crisis-
lasten drukken ondraaglijk, het tekort
aan slachtvee doet de prijzen stijgen tot
boven de draagkracht der bevolking en
het debiet loopt met tientallen van pro
centen terug.
Het buitengewoon toenemen van het
naar de slachtbank brengen van drach
tig vee brengt gevaren voor nu, maar
vooral voor de naaste toekomst.
Het vleesch-produceerend Nederland,
dat een eerste plaats in Europa in
neemt, zal volgens adressant geen
vleesch meer kunnen gebruiken, tenzij
de regeering ingrijpt door den belas
tingdruk te verlagen, de heffing op
rechten te versoberen, de teeltbeperking
te herzien, door scherpe maatregelen te
stellen bij het slachten van drachtig
vee.
Autobus-reizigers gedupeerd.
„Cetem" ontving bericht, dat geduren
de de Paaschdagen een groot aantal
autobuslhouders en honderden passagiers
ernstig zijn gedupeerd door ingrijpen van
den inspecteur van de Spoorwegen. Hon
derden bussen konden niet rijden, doordat
32 vergunningen werden geweigerd.
D!e firma Brilman, die in Amsterdam
400 passagiers voor Enschedé had ge
boekt, moest alle menschen teleurstellen.
Wél mochten 28 bussen van den heer
Sommeüng te Den Haag rijden. Waarom
hiervoor een uitzondering gemaakt werd
weigerde de inspecteur mede te deelen.
Aan de ernstige ontstemming, die hier
door is ontstaan, zal uiting worden ge
geven in een interpellatie, die door den
Vrijheidsbond in het Parlement zal wor
den aangevraagd.
NED. BOND VAN JONGELINGSVER-
EENIGINGEN OP GEREF. GRONDSLAG
Afdeeling Zeeland.
Als naar gewoonte hield op 2en Paasch
dag deze organisatie haar jaarvergade
ring, dit jaar in Goes. Begunstigd door
mooi weer waren uit nagenoeg geheel
Zeeland de deelnemers opgekomen voor
de morgenvergadering in het Schutters
hof, die heel goed bezocht was. De voor
zitter opende de vergadering op de ge
bruikelijke wijze, en hield een openings
woord, getiteld: „Waardeering", waarin
gewaarschuwd weid tegen negatieve
waardeering, opgewekt tot de ware le-
v. nswaardeering in Christus, en ook tot
waardtering van het vereenigingsleven en
van elkaar.
VOOR DE PIUP.
Rookt IBIS bij voorkeur uit een IBIS*pijp.
B Uw w!n'<-e!'°r ombaar.
Binnenland.
Prinses en Prins te Monte Carlo.
Spaansche vluchtelingen in ons land.
Buitenland.
De nederlaag der Italianen in Spanje.
De kerkstrijd in Duitschland.
Bij het nagaan van de presentielijst
bleek het overgroote deel der vereenigin-
gen vertegenwoordigd. Het jaarverslag
van den secretaris was in opgewekten
toon gesteld. Het bondsbezoek blijkt een
goed middel tot onderlinge opscherping.
D'e discussies hierover en over de begroo
ting maakten dat oerst om kwart voor
één deze levendige vergadering geschorst
werd.
Tot bondsbestuursleden werden herko
zen de heeren Kögeler en Bij de Vate, tot
lid van het moderamen van het afd. be
stuur de hoer Tissink.
Om twee uur werd de vergadering in
de Geref. Kerk, die tot in alle hoeken ge
vuld was heropend met het zingen van
twee coupletten van het Lutherlied.
Ds J. M. Mulder van Haamstede sprak
over: „D'e jongeling en zijn Bijbel". Met
stille aandacht werd dit schoone referaat
gevolgd, waarna enkele vragen werden
gesteld die door spreker werden beant
woord.
Db J. C. Hagen van Zwijndrecht hield
daarna een rede over „Eenheid".
Onder eenheid, aldus Spr., verstaan we
niet enkelvoudigheid of eenvormigheid.
Maar het saamverbonden zijn van vele
deelen, van vele leden. Uw vereeniging is
een eenheid, wanneer ge in de practijk be
leeft, wat ge in uw lied belijdt: D'at Hij
ons saam vergaarde, en samen houdt ge
hecht met banden, niet van d' aarde,
maar door Hem zelf gelegd. We beginnen
met die eenheid te belijden en te geloo
ven op grond van Gods Woord, dat ons
leert de eenheid van Christus' lichaam,
dat is Ghristus'kerk. Daardoor wordt de
eenheid hier op aarde openbaar in veler
lei verbanden van menschen.
De eenheid woidt dooi de genade van
God in Christus, in de wereld gebracht.
Uit de aarde kon door de macht der zon
de niet anders dan verscheuring en twee
dracht en eenvormigheid zijn. Doch waar
de genade van God werkt op de wijze van
het groeien van het mosterdzaad, ver
wachte niemand een snelle opbouw van
de eenheid van het lichaam van Christus.
Wie nu gelooft de eenheid van de kerk,
ziet haar ook in de wereld gïoeien, doet
niet mee aan de klaagzang over de ver
deeldheid en de verscheuring, doch stelt
zich eenvoudig in dienst van het Ko
ninkrijk Gods, opdat hij de door God ge
wilde eenheid bevordere. Wanneer nu
God een werk werkt in onze dagen, zoo
wil Hij ook dat we het zien en bewonde
ren en Zijn Naam groot maken. Looche
ning van het Godswerk is groote zonde.
D'e bewering dat het alles maar achteruit
gaat in den tegenwoordigen tijd, is onge-
loovig. Ook wat de eenheid betreft. In
Gods werk is geen achteruitgang. Door
het geloof merken we ook op, dat Zijn
Rijk voortgang heeft.
Een van de blijken van dien voortgang
vindt ge in het hedendaagsche oecono-
mische leven. Was het vroeger zoo, dat de
menschen in den primitieven tijd ook
primitieve banden hadden en veelal op
