r
Nog steeds de antithese
EERSTE BLAD
NG VAN
TSNEDEN
DERIJEN
TSNEDEN
VRIJDAG 19 MAART 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 143
INSKERKE.
en Advertentiën
imen door
J. LOUWS.
A R T S D IJ K.
en Advertentiën
>men door
VERSCHUURE,
61.
Zij, die zich met ingang van
1 April 1937 op „De Zeeuw"
abonneeren, ontvangen de nog
in Maart verschijnende
nummers GRATIS.
De Eerste Kamer.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
1
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Pit nummer bestaat uit 2 bladen
fysdkis itos&n,
1
VLISSINGEN
i
IOUDEN IN DE
AN ORANJE"
7 MAART 1937,
JR.
DAG GEOPEND.
R. HENDRICKX.
s.N MELSE.
ddel om de aan-
lan een kleine ad-
Dlad.
voor f 3133,61
root 1.24.78 H.A.
te Borssele voor
•A.).
EERBERICHT
i avond van 19
zwaar bewolkt
n, waarschijnlijk
ig verandering in
ddag 3 uur:
dag 3 u.: 768.
fietsen:
Wie wat langer meeloopt in de politiek
herinnert ziclh hoe vroeger telkens weer
de dood en de begrafenis van de anti
these werd aangekondigd.
Nu eens 'heette het dat de antithese
bijna- dood was en een andere keer werd
in de vrijzinnige pers officieel meege
deeld, dat „deze uitvinding van Dr Kuy-
per", zooals het in die dagen heette, voor
altij'd van den aardbodem was verdwe
nen. En men verkondigde dit met vreug
de, omdat de antithese beschouwd werd
als het groote struikelblok voor een ge
zonde ontwikkeling van ons politieke
leven.
De laatste jaren hoorde mien daar zoo
niet meer van.
De politieke verhoudingen zijn mede
onder den invloed van de crisis eenigs-
eins gewijzigd. De nood der tijden, de ont
zaglijke moeilijkheden waarmee men zoo
wel op financieel gebied als in het eco
nomische en sociale leven te worstelen
had, is oorzaak geweest dat een Kabi
net werd samengesteld oip „breede basis"
en dat in het politieke leven, althans in de
practisohe politiek de diepere geschil
punten op den achtergrond werden ge
houden.
Maar wil dat nu zeggen dat de oude
tegenstelling, dat de antithese verdwe
nen is?
Er zijn er, die deze vraag toestemmend
beantwoorden.
En als argument voor die opvatting
wordt dan vooral gebruikt het feit, dat
in vrijzinnige kringen met veel meer
waardeering over de beteekenis van den
godsdienst o-ok voor het politieke leven,
wordt geschreven, dan vroeger wel het
geval was
De vrijzinnige richting, zoo wordt be
toogd, geeft blijk met den dag zijn anti
religieuze sentiment uit te zuiveren. Ook
in vrijzinnige kringen wordt gesproken
van de noodzakelijkheid om de Christe
lijke grondslagen van ons volksleven te
handhaven. Steeds meerderen komen tot
het besef, dat alleen het Christendom in
staat zal zijn weerstand te bieden tegen
de ontreddering van ons volksleven. Zelfs
de S.D.A.P. heeft, wat dit betreft, een
merkbare verandering ondergaan, wat
ook uit den inhoud van haar pers blijkt.
Op grond daarvan, zoo wordt geoor
deeld, moet niet meer op de antithese de
nadruk worden gelegd, maar moet er
veeleer zijn een zoeken naar synthese.
Nu ontkennen wij: niet, dat er in vrij
zinnige kringen, wat betreft de waardee
ring van de religie een verandering is in
getreden. En wij voegen er aan toe, dat
wij dit verschijnsel met ongeveinsde blijd
schap begroeten.
Alleen, wij1 moeten er toch voor waken
geen oppervlakkige conclusie te trekken
en de werkelijkheid, de ontroerende wer
kelijkheid, om met Dr Colijn te spreken,
niet uit het oog verliezen.
Hoe staan de zaken?
H)eeft zich bij de vrijzinnige partij'en
een principieele verandering voltrokken?
Om op deze vraag een antwoord te
kunnen geven, zullen wij ons eerst heb
ben te realiseeren waarom het eigenlijk
gaat.
En dan moet er allereerst op worden
gewezen, dat het niet gaat om de vraag
of een grooter of kleiner aantal vrijzin
nigen al dan niet meer of minder sympa
thiek staat tegenover den godsdienst. Dit
is op zichzelf wel van beteekenis en wij
kunnen ons dan ook slechts verblijden als
er van meerdere belangstelling in en
waardeering voor den godsdienst kan
worden gesproken, maar dat is toch niet
de zaak waarom het hier gaat.
Wij moeten toch niet uit het oog verlie
zen, dat er ook vroeger in vrijzinnige
kringen velen waren, die zich in de po
litiek scherp stelden tegenover de recht-
sche partijten en de door hen beleden be
ginselen, maar die in hun persoonlijk le
ven van diep relegieus gevoel blijk gaven.
We behoeven in dit verband slechts
den naam te noemen van Prof. van der
"high die bij het groote politieke tour-
no°i in 1903 in de Tweede Kamer als
leider van de vrijzinnigen fungeerde en
zich met alle kracht keerde tegen de Anti
revolutionaire beginselen.
De vraag, waarom het hier gaat, is niet
of iemand al dan niet religieus is en
groote waardeering heeft voor den in
vloed van den godsdienst, maar wel of al
dan niet wordt erkend, dat wij ons ook in
het staatkundige leven hebben te richten
naar de ordinantiën die God in Zijn
Woord heeft geschonken, of al dan niet
wordt erkend dat Christus Koning is niet
alleen in de Kerk, maar ook in de staat
kunde en dat het alles naar Zijn wetten
heeft te hooren.
Welnu, als die vraag aan de orde komt,
dan blijkt al spoedig dat de vrijzinnigen
nog altijd op hetzelfde standpunt staan
en dat de doodgewaande en doodver
klaarde antithese nog altijd levende
werkelijkheid is.
BEGROOTINGEN VAN WATERSTAAT
EN VAN HET VERKEERSFONDS.
De Eerste Kamer heeft gisteren na een
kort debat de begrooting van Waterstaat
z h. s. a a n g e n o m e n.
Vervolgens kwam aan de orde de be
grooting van het V erkeersfonds.
De heer Van Rappard (Lib.) be
pleit de invoering van een drankver
bod voor chauffeurs tijdens
den rit of 6 uur daarvoor. Er 'kan niet te
streng worden opgetreden tegen chauf
feurs, die misbruik maken van sterken
drank.
Wenschelijk is het verbod voor wiel
rijder s in groepen van meer dan twee
personen den hoofdweg te berijden. In
de bebouwde kommen der gemeenten zal
een algemeen verbod bezwaren opleveren;
daarom zou de bepaling alleen voor de
hoofdwegen moeten gelden.
Aanhoudingen op den weg
behooren te geschieden door personen in
uniform. Respect voor het gezag zou oor
zaak kunnen zijn, dat argelooze automo
bilisten door voor burgers te stoppen, in
handen van bandieten vielen.
De heer Ter H a a r (G. H.) wenscht
dat bij de verbetering der wegen een ze
kere rangorde wordt in acht genomen
tuschen primaire en secundaire wegen,
waarbij de primairen voorrang behooren
te hebben.
Dat de grens van de lasten op het mo-
torwegverkeer is overschreden, blijkt uit
de afneming van het aantal motorver
keersmiddelen. Van 1 Augustus 1934 tot
1 Augustus 1935 daalde het aantal auto's
per 1000 van 10.9 tot 10.5. Hieruit blijkt,
dat 't autoverkeer belast is boven draag
kracht,
In navolging van het buitenland vraagt
spr. een verbod voor wielrijders om den
autoweg te berijden, wanneer rijwielpa
den aanwezig zijn.
Aanhoudingen moeten geschieden door
geüniformeerden of althans door perso
nen, van een officieel en uniform stop-
teeken voorzien.
Voor onbewaakte overwegen zouden uit
zichtsnormen moeten worden vastgesteld.
De heer M o 1 t m a k e r (S. D.) meent
dat de Centrale Commissie van Advies
en Bijstand voor het Verkeersfonds te
langzaam werkt aan haar advies over een
regeling van de coördinatie van
het verkeer. Bijna alle vervoers
ondernemingen lijden verlies. Ordening
is hier zeer noodzakelijk. Spr. meent, dat
de vrachtauto's concurrentie aandoen aan
de binnenscheepvaart. Er is wanorde in
het vervoerswezen, die eenige honderd
duizenden met armoe bedreigt. Een spoe
dig optreden hiertegen is noodig. Immers
van de ongebreidelde concurrentie lijdt
zoowel het personeel als het publiek.
Het vervoer moet komen in één hand,
zooals 'het postbedrijf in één bedrijf is
geconcentreerd. Zulk een concentratie zou
bezuiniginn mogelijk maken en daardoor
zouden de vervoersprijzen kunnen wor
den verlaagd.
Spreker dringt aan op verkorting van
den arbeidstijd van het personeel 'der
Nederlandsche Spoorwegen.
Spr. vraagt inlichtingen omtrent de re
organisatie van de Rotterdamsche Tram
weg-Maatschappij en de afwikkeling van
het pensioenvraagstuk bij die maatschap
pij. Ten slotte vraagt spreker maatrege
len tot saneering van 'de pensioenfond
sen der tramwegmaatsohappijien.
De heer N i v a r d (R. K.) vraagt, of
na de reorganisatie der Spoorwegen een
redelijk uitzicht bestaat, dat er zooveel
winst zal worden gemaakt, dat een vol
doend 'bedrag in het pensioenfonds zal
kunnen worden gestort.
Opheffing van desp o o rw e g-M ij.
Mechelen-T erneuzen zou voor
Zeeuwseh-Vlaanderen zeer
nadeelig zijn. De minister moge deze zaak
met nationale kanten, nog eens overwe
gen.
Een regeling van de rechtspositie van
het personeel der tramwegmaatschappijen
is urgent.
De minister van Waterstaat zal van
daag de sprekers antwoorden.
M. Polderman
Electrotechnicus
Goes
Erkend
Philips' Service
DE STRIJD IN SPANJE.
Madrid meldt, successen.
Franco wacht beter weer af.
Uit regeeringsbron wordt vernomen,
dat de volksfronttroepen Brihuega heb
ben heroverd en versterkt.
Er zouden weer tal van Italiaansche
soldaten gevangen zijn genomen.
Gistermorgen werd boven Törija een
hevig gevecht in de lucht geleverd tus-
schen vliegtuigen van Franco, welke Gua
dalajara wilden gaan bombardeeren en
regeeringsvliegtuigen. Deze slaagden er in
een driemotorigen bommenwerper omlaag
te schieten, terwijl een jachtvliegtuig door
het luchtdoelgeschut in brand werd ge
schoten.
In de universiteitswijk te Madrid is
een deel van het ziekenhuis ingestort
doordat de regeeringstroepen een onder
dit gebouw gelegde mijn tot springen
brachten. De rechtschen die dit deel van
het gebouw verdedigden werden onder het
puin bedolven.
Generaal Franco heeft bij bet bezoek,
dat hij Zondag in gezelschap van de ge
neraals Mola en Moscardo aan het front
van Guadalajara heeft gebracht, beslist,
dat betere weersomstandigheden moeten
worden afgewacht, alvorens het offen
sief hervat wordt. Sedert dien is de ac
tie in den geheelen sector aanzienlijk
vertraagd.
Te Madrid werd gisteren een hevig
strijdlawaai gehoord. Kanonnen van
zwaar kaliber bulderden en deden de
ruiten der gebouwen trillen. Onafgebroken
klonk het geknetter en gedonder van mi
trailleur-, geweer- en mortiervuur.
Het rumoer van den slag was in alle
straten der stad hoorbaar.
Verscheidene granaten van het grootste
kaliber zijn op Madrid neergekomen. Er
zijn ook slachtoffers gevallen, maar het
juiste aantal is nog niet bekend.
E'r is weer een statistiek gepubliceerd
over de ruïnes, aangericht in de Spaan-
sche hoofdstad door de herhaalde bom
bardementen, vooral uit de 'lucht, welke
Marid sedert het beleg te verduren had.
Negen honderd tachtig gebouwen zijn
gedeeltelijk of totaal verwoest.
Negen honderd zeven personen werden
bij luchtaanvallen gedood, twee duizend
acht honderd en negen gewond en van
deze gewonden zijn er nog drie honderd
zeventig aan hun kwetsuren bezweken.
Vier honderd dertig personen zijn spoor
loos verdwenen.
Onder de geheel of gedeeltelijk verwoes
te gebouwen bevinden zich 40 scholen, 8
kerken. 9 kindertehuizen en gestichten
voor ouden van dagen, 4 ziekenhuizen en
2 musea.
SCHOOL IN TEXAS IN DE LUCHT
GEVLOGEN.
Honderden kinderen om het leven
gekomen.
Door de ontploffing van een stoomketel
is een gedeelte van een schoolgebouw bij
Tylers in Texas (Am.) ineengestort. Men
vreest, dat drie-- a vierhonderd kinderen
zijn gedood.
Brandweer, doctoren, ziekenhuisperso
neel en vrijwilligeis doen alles om de on
der het puin bedolven kinderen te red
den. De school werd bezocht door onge
veer vijftienhondeid kinderen.
Nader wordt gemeld, dat het aantal
slachtoffers zoo groot is geworden, door
dat alle leerlingen bijeengepakt zaten in
het auditorium, dat juist is gelegen in
'dat gedeelte van de school, dat geheel is
Vernield.
Dte ziekenhuizen zijn overvol en de liji-
ken worden gelegd in de nabijgelegen
kerken en winkels.
Het totaal aantal gewonden zou 250
bedragen.
AMNESTIE VOOR ACTIVISTEN IN
BELGIë VOORGESTELD.
Een aantal Belgische Katholieke, so
cialistische en Vlaamsch-nationalistische
afgevaardigden heeft een wetsontwerp
ingediend, dat voorstelt aan alle ambte
naren, die zich gedurende den oorlog
aan activisme hebben schuldig gemaakt,
amnestie te verleenen. Tot dusver heb
ben alle Vlaamsche amnestie-voorstellen
nog steeds schipbreuk geleden.
MUSSOLINI SPREEKT TE TRIPOLI.
Te Tripoli heeft Mussolini in een toe
spraak er aan herinnerd, dat „de koning
van Italië en keizer van Ethiopië", hem,
na elf jaren, opnieuw naar Libye heeft
gezonden om er de behoeften te leeren
kennen van de bevolking en kennis te ne
men van gerechtvaardigde wenschen.
In de geschiedenis van Libye is een
nieuwe fase ingetreden; gij1 hebt, aldus
Mussolini, uw trouw aan Italië bewezen
door Italië bij' te staan op het oogenbliik,
dat het al zijn krachten meest inzetten
in een zwaren strijd; het fascistische Ita
lië zal als dank voor zijn trouw de Mo-
hammedaansche bevolking van Libye
vrede, rechj, welstand en eerbiediging
van de wetten van den profeet waarbor
gen.
Gijl weet, dat ik karig ben met beloften,
doch dat ik doe wat ik heb beloofd."
In geheel Italië heeft men geluisterd
naar deze rede, die door alle Italiaansche
zenders werd uitgezonden.
ERNSTIGE STAKINGSONLUSTEN TE
CHICAGO.
Gisteren zijn te Chicago zóó ernstige
stakingsonlusten ontstaan, als Chicago in
geen jaren 'heeft beleefd.
De oorzaak was dat stakende taxi
chauffeurs een overval pleegden op de
werkwilligen. Hierbij werden negen per
sonen deels ernstig gekwetst. De politie
arresteerde 27 man.
De stakersi hadden de werkwilligen
mishandeld, met steenen geworpen naar
alle voorbijrijdende auto's, een autobus
omgeworpen en verscheidene omgewor
pen voertuigen in brand gestoken.
De politie voerde verschillende charges
uit. Het verkeer in de zakenwijk lag daar
door eenige uren stil.
NOG EEN AANHOUDING VAN EEN
NEDERLANDSCH SCHIP DOOR DE
SPAANSCHE OPSTANDELINGEN.
Naar eerst thans bekend is geworden,
hebben de Spaansche rebellenschepen een
week geleden het Nederlandsche stoom
schip „Jonge Elisabeth'' aangehouden en
gedwongen naar Ceuta te varen.
De aanhouding is van zeer korten duur
geweest, want het schip is vrijwel ter
stond vrijgelaten, nadat „controle" van de
scheepspapieren was geschied. De reis
naar Cardiff kon dan ook vervolgd wor
den.
De Engelsch-Duiische vlootbesprekingen.
Stefani verneemt in officieuse kringen
te Berlijn, dat de beisprekingen te Londen
over een kwalitatief vlootaccoord tus-
sohen Duitschland en Engeland zijn ver
daagd.
De prijsstijging van ijzer en staal.
Op een vraag in het Lagerhuis heeft
minister Chamberlain geantwoord, dat
de sterke stijging van de prijzen voor
ijzer, staal en tin noch aan de bewape
ningsorders, noch aan speculatie te wij
ten was, maar voor volle 90 pet. aan de
economische herleving, die nu overal in
de wereld begon door te dringen. Niette
min zou de regeering de prijzen blijven
oontroleeren en het eerste symptoom van
speculatie onverbiddelijk den kop indruk
ken.
De staking te Parijs vrij rustig verloopen.
De algemeene proteststaking van een
halven dag te Parijs is weer afgeloopen.
De pogingen tot ordeverstoring zijn mis
lukt. Voornamelijk werden zij onderno
men in de omgeving van de stations,
waar de leverantie-wagens, die wilden
uitrijden, werden gehinderd.
Verder hadden op de boulevards sa
menscholingen plaats, die gemakkelijk
werden uiteen gedreven. Voorts werden
nog een aantal taxi's gemolesteerd, die
poogden te rijden.
De electrisohe centrales, de gasbedrij
ven en de publieke gebouwen werden door
sterke wachten bewaakt.
Over het algemeen is men zeer onder
den indruk van het overwicht, dat de
communisten over de vakvereenigingen
hebben gekregen.
De radicalen en de socialisten zijn zeer
ontstemd over de moeilijkheden, die van
die zijde de regeering voortdurend wor
den in den weg gelegd.
Het blijkt duidelijk, dat iedereen naar
rust verlangt. De ontevredenheid onder
de burgerij is zeer groot.
DE BESCHERMING VAN NEDERL.
KOOPVAARDIJSCHEPEN.
De opdracht van Hr Ms O 16.
Naar van officieele zijde vernomen
wordt, heeft Hr Ms O 16, de duikboot,
die dezer dagen van een reis met prof.
Vening Meinesa te Lissabon was terug
gekeerd, opdracht ontvangen, om in de
Atlantische wateren beschikbaar te blij
ven voor de veiligheid van Nederland-
I/o-oc cU sckaamnook
wif cuun g&swteud in
HaêpvkUn.
Daar wij tegen onverhoogde prijzen in
kochten, noteren wij U thans de
ALLERLAAGSTE PRIJZEN.
Ook onze BEDDENFABRIEK staat
ten Uwen dienst.
Gaarne geven wij U prijs op voor het
vernieuwen van Uw Beddegoed.
A. UdtoMUz,
L. VORSTSTRAAT 34-36, GOES.
Binnenland.
De Tweede Kamer over de verbindend
verklaring der C.A.O. en over de wijzi
ging der L.O.-wet.
De Eerste Kamer nam de begrooting van
Waterstaat aan.
Klachtencommissie inzake de toewijzing
van kalveren-, van - en biggenmer-
ken.
De opleving in het bedrijfsleven.
Buitenland.
Vreeselijke ramp te Texas.
De staking te Parijs rustig verloopen.
Stakingsonlusten te Chicago.
sche koopvaardijschepen en eventueel as
sistentie te verleenen.
DE TOEWIJZING VAN KALVEREN-,
VARKENS- EN BIGGENMERKEN.
Een commissie van onderzoek naar
klachten van algemeenen aard.
Naar men van bevoegde zijde aan het
„Hdbld." meldt, ligt het in de bedoeling
van den minister van landbouw en vis-
scherij een commissie van eenige des
kundigen in te stellen, welke tot taak zal
hebben een grondig onderzoek in te stel
len naar de klachten welke, vooral ge
durende den laatsten tijd, zijn gerezen
tegen de toewijzingen van kalveren-, var
kens- en biggenmerken ineenige plaat
sen in Noord-Brabant, Gelderland en
Limburg.
Dte taak van deze commissie zal voor
al zijn na te gaan of in deze streken ge
gronde bezwaren bestaan tegen de wijze
waarop de verdeeling van de toewijzin
gen heeft plaats gehad.
Klachten tegen individueele toewijzing
zal zij dus niet behandelen. In de moge
lijkheid van beroep tegen individueele
toewijzingen, hetzij bij de provinciale
landbouw-crisis-organisaties, hetzij' bij
den minister, wordt door de bestaande
regelingen reeds voorzien.
Het ligt in de bedoeling, dat de com
missie zich zal beperken tot het onder
zoeken van klachten van algemeenen
aard.
De commissie zal daartoe in de ge
noemde streken op nader te bepalen
plaatsen en tijdstippen zitting houden.
DE HANDELSBETREKKINGEN TUS-
SCHEN NED.-INDIë EN
ZWITSERLAND.
Verlaging van het invoerrecht voor
Sumatra-tabak.
Naar gemeld wordt, zal een der dagen
een overeenkomst worden aangegaan be
treffende het handelsverkeer tusschen Ne-
dei landsch-Indië en Zwitserland.
Hierbij zou o.m. worden voorzien in een
verlaging van het Zwitsersche invoer
recht voor Sumatra-tabak van 300 francs
per 100 kg. tot 230 francs per 100 kg.
Verder zou de overeenkomst garanties be
vatten ten aanzien van den copra-invoer
in Zwitserland. De tegenprestaties be
staan uit textiel-contingenten in Ned.-
Indië.
DE NOOD DER BAKKERS.
De broodprijzen en de rechten op het
graan.
Dte Nederlandsche bakkersorganisa
ties en de coöperatieve vereenigingen
hebben zich telegrafisch tot den minis
ter van landbouw en visscherij ge
wend met het verzoek de op het graaD
drukkende rechten te willen verlagen,
daar tengevolge van de voortdurende
stijging der graanprijzen, de bloemprijzen
den laatsten tijd sterk zijn gestegen, met
het gevolg, dat de nood in de bakkerij
voortdurend toeneemt.
ONZE UITVOER NAAR
DUITSCHLAND.
Overeenstemming inzake verhooging
voor het tweede kwartaal.
Van officieele zijde wordt medege
deeld, dat de gemengde Duitsch-Neder-
landsche commissie gisteren haar eerste
