mmkQ e Mm mi
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
5te JAARGANG Kq, 183
De vestigingswet voor den
Middenstand.
Buitenland.
Binnenland
Nationaal-socialisme in de
practijk.
//vadér, hoe weet u nu
of tabak rijp is
,i HEEL EENVOUDIG JONGEN
RIJPE TABAK HEEFT IMMERS
een Ster op het pak
Belangrijkste Nieuws
Binnenland.
Uit de Provincie
Ui tg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen £0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het behoefte-element. Maatregelen tegen
het groot-winkelbedrijf?
Aan de memorie van antwoord op het
voorloopig verslag over het ontwerp van
wet, houdende regeling betreffende het
vestigen van inrichtingen, waarin eenige
tak van detailhandel, ambacht of kleine
nijverheid zal worden uitgeoefend, is het
volgende ontleend:
De minister vermag niet in te zien,
waarom, na de productie en het vervoer,
de distributie niet ook een onder
werp van zorg voor de rijksoverheid zou
mogen zijn. Integendeel, hij acht het zijn
plicht, ook aan dit onderdeel van het eco
nomische leven zijn aandacht te wijden,
niet slechts wegens de belangen van de
honderdduizenden gezinnen, die recht
streeks bij de distributie betrokken zijn,
maar ook met het oog op de groote betee-
kenis van een goed georganiseerd en ra
tioneel distributie-apparaat, voor het
prijspeil in het binnenland en het con
currentievermogen van het buitenland.
Voor welke branches een regeling het
eerst in overweging zal worden genomen,
hangt geheel van het initiatief van be
langhebbenden zelf af.
Dat de minister overigens ook gaarne
de bedrijfsraden, waar beschikbaar
zal raadplegen, spreekt vanzelf.
Dat belanghebbenden zelf wel degelijk
verwachtingen koesteren van het onder
havige ontwerp moge blijken uit het feit,
dat verschillende organisaties reeds nu
bezig zijn voorbereidende maatregelen te
treffen, om, indien deze wet tot stand
komt, aanstonds de regeling op hun
branche toegepast te krijgen.
Wat de te stellen eischen aangaat,
wensaht de minister er den nadruk op te
leggen, dat deze niet zoo beperkt behoe
ven te worden opgevat, als, blijkens het
voorloopig verslag, door sommige leden
geschiedt.
Eenige kennis van eta-
leeren en van reclame, als
ook het noodige inzicht
in de wenschen van het pu
bliek vallen zeer zeker
onder de minimu m-e i s c h e n
van handelskennis en vak
bekwaamheid, die den aan
komenden winkelier ge
steld mogen worden.
Dat, althans voor dezen sector van het
oeconomisch leven, een regeling op
grondslag van het z.g. behoeft-ele
men t de voorkeur zou verdienen, moet
de minister ontkennen. Hij' schaart zich
hier aan de zijde van die leden, die, wat
in dit verband onder behoefte is te
verstaan, tegenwoordig uiterst moeilijk
bepaalbaar achten. Het aangeven van ob
jectieve normen is toch te dezen ten
eenenmale onmogelijk: de behoefte aan
winkels is geen constante grootheid.
Het verdient overigens bijzondere aan
dacht, dat belanghebbenden zelf aller
minst unaniem voor het behoefte-element
geporteerd zijh.
In antwoord op de desbetreffende op
merking antwoordt de minister dat hem
inderdaad een branch e-g e w ij! -
ze regeling voor den geest staat. De
te stellen eischen van vakbekwaamheid
zullen toch voor eenzelfde branche uiter
aard allerwegen gelijk zijba.
Dit vooropgesteld, is het niettemin
denkbaar, dat in een concreet geval blijkt,
dat het niet noodzakelijk is, aanstands
voor alle gemeenten des lands vestigings-
eischen te stellen.
In dat geval is een het geheele rijk om
vattende regeling overbodig en kunnen,
ingevolge art. 1, tweede lid, gemeenten
worden uitgezonderd.
Belemmering van ener
gieke elementen, die een aan
winst voor het bedrijfsleven zouden zijn,
is van de ontworpen regeling niet te
vreezen.
Ook is de minister gaarne bereid, het
daarheen te leiden, dat met betrekking
tot de credietwaardigheid
geen overdreven eischen worden gesteld.
Of het aanbeveling verdient, in het be
lang van den middenstand van overheids
wege maatregelen tegen het
„g r o o t-w i n k e 1 b e d r ij f" te ne
men, is op zichzelf een belangrijk vraag
stuk, dat te gelegener tijd in overweging
kan worden genomen.
Het ontwerp zal Dinsdag in de Eerste
Kamer worden behandeld.
DE OORLOG IN SPANJE.
Weinig nieuws van de fronten.
Van het front bij Madrid is geen nieuws
van belang. Beide partijen maken melding
van afgeslagen aanvallen.
In het officieels communiqué van den
verdedigingsraad van Madrid wordt o.a.
gezegd:
Zaterdagnacht hebben de opstandelin
gen tweemaal aanvallen ondernomen in
de sectoren van Pardo en de universi-
teitswijk. Zij werden met zware verliezen
terug gedreven. Zaterdagavond zijn onze
troepen door de vijandelijke linie® aan de
Manzanares gedrongen. Zij Meten een
brug, die de vijand over deze rivier had
geslagen in de luoht vliegen.
Volgens een bericht uit Madrid ligt de
weg van Madrid naar Valencia niet meer
onder het vuur van de opstandelingen.
Dit is biet gevolg van den strijd van de
laatste dagen.
Over de belegering van Oviedo door de
legeeringsitroepen wordt niets meer ver
nomen.
Naar gemeld wordt, zouden de regee-
lingstroepen in den sector Madrid de
laatste dagen overvloedig gebruik 'hebben
gemaakt van ontplofbare kogels voor ge
weren en mitrailleuses, welke, zooals be
kend, vaak doodelijke verwondingen ver
oorzaken.
Bij de laatste gevechten voor Madrid
zouden de regeeringstroepen gebruik heb
ben gemaakt van gifgassen, welke even
wei weinig uitwerking zouden hebben ge
had.
Het controleplan.
De subcommissie der non-interventie-
oommissie heeft in haar Zaterdag gehou
den bijeenkomst besloten, Zaterdag 13
Maant voor te stellen als datum, waarop
hlet controleplan in werking moet treden.
Vandaag zal de plenaire commissie dit
voorstel in 'behandeling nemen.
D'e kwestie van 'betaling van het Duit-
sch'e aandeel in de kos'ten van uitvoering
van het controleplan, zijnde 16 pet., is
nog steeds niet geregeld.
STAATSGREEP IN HONGARIJE
VOORKOMEN?
Zaterdag hebben wij melding gemaakt
van politieke verwikkelingen, die zich in
Hongarije hebben voorgedaan.
Eënerzijds wordt thans gemeld, dat bel
nog niet precies vaststaat, wat er eigen
lijk gebeurd is. Anderzijds wordt bericht,
dat de regeering een staatsgreep zou heb
ben voorkomen. Volgens deze berichten
zou Marton, de leider van de uiterst
rechtsche organisatie „Move" een marscb
naar Boedapest" hebben willen organi-
seeren.
Marton hoopte met een marscb naar
Boedapest eenvoudig het fascistisch voor
beeld te volgen. In de eerste dagen der
vorige week werd het plan waarvan de
uitvoering nog maar ettelijke uren op
zich zou laten wachten, verraden.
ERNSTIG HAVENCONFLICT TE
BORDEAUX.
Uit Bordeaux wordt gemeld: Daar de
besprekingen tusscben de vertegenwoor
digers van de reeders en de schepelingen
betreffende de invoering van de 40-urige
werkweek zijn mislukt, hebben de laat-
sten een vergadering gehouden, waarin
besloten is dat alle schepen van de open
bare havendiensten zullen deelnemen aan
een staking, en dat de bemanningen aan
boord van de vaartuigen, die op stroom
liggen, zonder verbinding met het land,
zullen blijven.
Eten drijvend dok is tot zinken ge
bracht; geen enkel Fransch of buiten-
landsch vaartuig kan meer de rivier op
of afvaren, daar ook alle loodsdiensten
staken.
Volgens een verklaring van den secre
taris der vakverbonden van de schepelin
gen zal deze actie zoolang duren, als de
veertigurige werkweek in de haven nog
niet zal worden toegepast.
VERLAGING BELGISCHEN
BROODPRIJS.
Naar de „Peuple" meldt, zal de brood
prijs in België met ingang van heden met
5 centimes worden verlaagd. Een tweede
prijsdaling zal over een week plaats vin
den. Dteze vermindering is een gevolg van
de opheffing van de belasting op de gra
nen.
Slechts de nat.-socialisten mogen voor de
opvoeding zorg dragen.
In een rede gehouden voor 90.000 func-
tionnarissen der nationaal-socialistische
partij eisebte Rosenberg voor de natio
naal-socialistische partij het uitsluitend
recht op, voor de opvoeding van de Duil-
sche jeugd zorg te dragen. Dte opvoeding
der jeugd kan slechts geschieden door
ben, die Dteitschland van den ondergang
hebben gered. Wij eischen één führer,
één rijk en één vereenigd volk. Het is
dus onmogelijk de opvoeding der jeugd
toe te vertrouwen aan godsdiensten, die
elkaar wederkeerig uitsluiten.
Krachtig verzet tegen Roosevelt's plannen
D'e strijd om de plannen van president
Roosevelt tot hervorming van de rechts
sprank, neemt geleidelijk steeds grooteren
omvang aan.
De tegenstanders van Roosevelt in het
congres hebben besloten in het geheelo
land een campagne te gaan voeren tegeu
de hervormingsplannen van Roosevelt,
welke campane onder leiding zal staan
van den democratischen senator Burton
K. Wheeler.
Intusschen is Roosevelt vast besloten,
den strijd tot het uiterste door te zeten
De steun van de beide groote vakvereeni-
gingen is hem nogmaals toegezegd.
Korte Berichten.
Zondag heeft de vroegere president
der Tsjecho Slowaaksche republiek, prof.
Masaryk, zijn 87sten verjaardag gevierd,
die in het geheele land feestelijk is her
dacht.
Egypte heeft formeel om toelating
tot den Volkenbond gevraagd.
DE K.L.M. EN DE NEDERLANDSCHE
INDUSTRIE.
Waarom ook nu weer bestellingen in
het buitenland geplaatst?
Het Tweede Kamerlid Bongaerts
heeft aan de ministers van Waterstaat,
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart
en van Defensie a.i. de volgende vragen
gesteld:
Hebben de ministers kennis genomen
van het besluit der directie van de K. L.
M. andermaal vliegtuigen van buiten-
landsch fabrikaat aan te schaffen?
Kunnen de ministers mededeelen, of
het juist is, dat aan de Nederlandsche
vliegtuigindustrie geen redelijke kans is
gegeven om harerzijds ontwerpen gereed
te maken en voorstellen omtrent leve-
ringstijd en prijzen in te dienen van bet
benoodigde vliegtuigtype?
Achten de ministers het bevorderen
van de Nederlandsche vliegtuigindustrie
niet van groot belang voor de bevorde
ring van de nationale luchtvaart en voor
het behoud en de uitbreiding der werk
gelegenheid?
Zijn de ministers niet van oordeel, dat
het daadwerkelijk bevorderen van de bin-
nenlandsche productie van verkeersvlieg
tuigen, vooral in tijden van internatio
nale spanningen, ook uit defensie-oog
punt van groot belang is?
Zijn de ministers bereid, maatregelen
te nemen, teneinde een goede samenwer
king tusschen de K.L.M. en de Neder
landsche vliegtuigindustrie te bevorder
ren, waardoor aan bet Nederlandsch fa
brikaat een redelijke kans tot mededin
ging en een te verantwoorden voorkeur
voor levering wordt verzekerd?
DE HEFFING VAN SCHEEPVAART
RECHTEN.
Onderzoek naar de mogelijkheid van
beter en uniformer stelsel.
Dte minister van Binnenlandsche Za-
ker heeft aan de gemeentebesturen een
circulaire gezonden, waarin wordt mede
gedeeld, dat de centrale commissie van
advies en bijstand voor het Verkeers-
fonds een onderzoek instelt naar de hef
fing van scheepvaartrechten hier te
lande.
Ten einde omtrent deze zaak tot een
zooveel mogelijk omvattend geheel te ge
raken en een nader onderzoek in te
stellen ook naar de locale heffingen,
heeft zij een subcommissie in het leven
gtroepen welke zich voornamelijk zal be
zig houden met de vraag, wat onder lo
cale heffingen moet worden verstaan,
naar welken maatstaf en waar dergelijke
heffingen geheven worden, wat de op
brengst daarvan is, in hoeverre de bin
nenscheepvaart de werkelijk te haren
behoeve gemaakte kosten volgens rede
lijke economische beginselen zal moeten
en kunnen dragen en of een beter en uni
former stelsel van heffingen met uni
forme benaming van de rechten moge
lijk is.
De subcommissie stelt zich voor, al
lereerst een inzicht en overzicht te ver
krijgen waar en onder welken naam de
locale schbepvaartheffingen geheven
worden, benevens tegen welk tarief.
De minister verzoekt den gemeentebe
sturen aan de subcommissie dan wel aan
de centrale commissie zelve desgevraagd
de noodige gegevens te verstrekken.
NEDERLAND EN DE
NIET-INMENGING IN SPANJE.
Onlangs is medegedeeld, dat er groote
kaïns bestond, dat eenige Nederlanders
een groote rol zouden gaan spelen bij de
internationale controle inzake de niet-
inmengiing in den Spaanschen burger
oorlog.
Naar het „HMd" verneemt, is thans
igep. vioe-admiraal J. de Graaff benoemd
tot hoofdadministrateur voor het oontro-
leplan te land en ter zee, met hoofdkwar
tier te Londen, Gep. schout bij nacht J.
S. C. Olivier is 'benoemd tot hoofdadmi
nistrateur voor de zeecontrole. De D'een-
sche generaal Lunn wordt hoofdadmini
strateur vöor de controle aan de Fransc'h-
Spaansohe grens.
Verder wordt medegedeeld, dat de heer
D. Hudig L.Jzn, directeur van de K. N.
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND
34 predikanten verbannen.
In de preek die de bekende predikant
Niemoeller Zondag in de Berlijnsche
voorstad D'ahlem heeft gehouden, deelde
hij mede, dat 34 tot de oppositie behooren-
de predikanten uit hun gemeente zijn ver
bannen of dat hun de bevoegdheid om te
prediken is ontnomen, terwijl drie kerke
lijke autoriteiten, die beschuldigd worden
van het steunen der kerkelijke oppositie,
zich op het oogenblik in concentratie
kampen bevinden.
Dte predikanten daartegen die tegen de
handhaving van de belijdenis ageeren
mogen zich verheugen in de bescherming
van de Overheid.
S. M., als regeeringsgedelegeerde zitting
neemt in de Londensche sub-commissie
voor niet-inmenging.
Nader vernemen wij, dat de heer De
Graaff -deze benoeming niet wensaht aan
te nemen.
VRIJWILLIGE VACCINATIE TEGEN
POKKEN.
Bijeenkomst vertegenwoordigers
geneeskundige diensten.
Vrijdag had te Utrecht een vergadering
plaats van de geneeskundige inspectie van
de volksgezondheid met de vertegenwoor
digers van de gemeentelijke geneeskundige
en gezondheidsdiensten, onder leiding van
den geneeskundig en pharmaceutisch
hoofdinspecteur van -de volksgezondheid.
D'e vergadering, welke in het rijks-in
stituut voor de volksgezondheid werd ge
houden, was belegd ter bespreking van
het vraagstuk der bevordering van de
vrijwillige inenting tecen de pokken.
DE ACCIJNS
OP BIER EN GEDISTILLEERD.
Dte Nijverheidsraad heeft in een tele
gram aan den minister van Financiën
uiting gegeven aan zijn groote bezorgd
heid over diens uitlatingen in de Tweede
Kamer betreffende verlaging van de ac
cijnzen op bier en gedistilleerd. Er wordt
op gewezen, dat de toestand der betrok
ken bedrijven uiterst zorgelijk is en dat
langer uitstel van accij-nsverlaging cata
strofale gevolgen zal hebben, met uitein
delijk groot nadeel voor de schatkist.
Mede met het oog op het zomerseizoen
wordt een spoedige gunstige beslissing
wenschelijk geacht.
D'e raad heeft den minister gevraagd
deze aangelegenheid mondeling te mogen
toelichten.
GEEN TARIEFSVERHOOGING BIJ DE
NEDER. SPOORWEGEN.
Dte raad van beheer van de Belgische
Maatschappij van Spoorwegen heeft Vrij
dag j.l. besloten, met ingang van 20 Mei
a.s. de tarieven te verhoogen.
In verband daarmede heeft de „T e 1 e-
graaf' aan de Nederl. Spoorwegen de
vraag voorgelegd of ook hier aan tariefs-
verho-oging wordt gedacht.
Het antwoord luidde zeer positief
ontkennend.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit is aan jhr A. J. F. X.
Verheijen op zijn verzoek, met ingang
van 15 Maart a.s., eervol ontslag ver
leend als burgemeester van de gemeente
Standdaarbuiten.
Bij Kon. besluit is met ingang van
1 April a.s. benoemd tot burgemeester
der gemeente Sn eek: L. Poppinga, met
toekenning van gelijktijdig eervol ontslag
als burgemeester van de gemeente Het
Bildt.
DE OSLO-CONFERENTIE GESLOTEN.
Eenige uitbreiding van het handels
verkeer aanstonds te verwezenlijken.
De experts van de landen der Oslo-
groep, te weten België, Denemarken,
Finland, Luxemburg, Nederland Noor
wegen en Zweden, die te 's Gravenhage
op uitnoodiging der Nederlandsche re
geering waren bijeengekomen, hebben
hun werkzaamheden, welke in een geest
van goede verstandhouding en vriend
schap zijn gevoerd, beëindigd.
Na bestudeering van de maatregelen,
welke in elk der landen, tengevolge van
de crisis zijn genomen, hebben de ex
perts in een eindrapport, dat zij aan hun
ne respectievelijke regeeringen voor zul
len leggen, de gevolgen welke zullen kun
nen gegeven worden aan bet initiatief
van dr Colijn, ter verruiming van het in
ternationaal handelsverkeer, onder het
oog gezien.
In dit rapport namen de experts, zon
der de bestaande moeilijkheden te onder
schatten, zekere aanstonds te verwezen
lijken mogelijkheden tot uitbreiding van
het handelsverkeer in het kader van een
plurilateral overeenkomst en van aan-
NIEMEDErl STERTABAK VAN 5 TOT 15 CUR HALF 0NJ
De heffing van scheepvaartrechten.
De K.L.M. passeert weor ia Nederland
sche industrie.
Onze handel met Zuid-Amer:
De Oslo-eoinferentie gesloten.
Nederlandsche baggermolen gezouten.
Buitenland.
Staatsgreep in Hongarije verijdeld.
Krachtig verzet tegen Roosevelts plan
nen.
vullende bilaterale regelingen in beschou
wing.
Het program van, actie, dat door de
experts in hun bijeenkomst is uitge
werkt, ware te onderwerpen aan een
conferentie van gedelegeerden van de
respectieve regeeringen.
Aan het slot van hun rapport hebben
de experts nadruk gelegd op het groote
nut de hervatting van contact tusschen ge
delegeerden van de landen der Oslo-groep
en zij bevelen hunnen regeeringen aan,
dit contact ook voor de toekomst te ver
zekeren.
BELANGRIJKE OPDRACHT VOOR
„DE SCHELDE".
8 Sulzer moturen voor onderzeebooten.
Naar wij vernemen is aan de Ko
ninklijke Maatschappij „De Schelde" te
Vlissingen opgedragen de bouw in licen
tie van 8 sulzer-motoren, welke bestemd
zijn voor de 4 onderzeebooten, waar op
de suppletoirs Indische Begrooting reeds
gelden voor zijn aangevraagd.
DE MOORD TE VLISSINGEN.
De slachtoffers worden morgen ter aarde
besteld.
Het beroep op het publick heeft een
stroom van aanwijzingen tengevolge ge
had, zoodat het onderzoek thans zeer
uitgebreid is en in vele richtingen gaat.
Op het oogenblik wordt een spoor ge
volgd, dat eenige hoop geeft, hoewel het
nog hiaten vertoont, zoodat men niet te
optimistisch moet zijn.
De lijken van de beide slachtoffers zijn
Zaterdagmorgen uit café Keersluis over
gebracht naar de sectiekamer van de po
litie naast het lijkenhuis op de Noorder
Begraafplaats.
Een dokter uit Rotterdam heeft gis
teren op beide lichamen sectie verricht
Dte teraardebestelling van de slachtof
fers zal Dinsdagmiddag a.s. te half 3
op de Noorderbegraafplaats geschieden.
Nader vernemen wij: Het eenige dat
men gister heeft kunnen vaststellen is,
dat Woensdagavond laat nog twee man
nen in het café zijn geweest, van wie
men slechts een zeer vaag signalement
bezit.
HET DRAMA TE GROEDE.
Wij maakten reeds melding van den
doodelijken twist, die zich Donderdag
namiddag afspeelde op den Hoogen Dijk
te Groede, waarbij' de 30-jarige landbou
wersknecht A. v. d. W., door een revol
verschot in het hart werd getroffen.
Het is de welvarende boer Fl. G. er
toe kunen komen om den arbeider v. d.
W., dien hij' op klaarlichten dag op een
eenzamen dijk tegenkwam, met één schot
neer te knallen? zoo vraagt men zich af.
Over de pacht van een stukje van onge
veer twaalf gemet land moet de twist be
gonnen zijn, zoo vertelt het Dagbl. v.
Zeel. E'en Belgische dame bezit nabij' de
hofstede van den landbouwer D'., een
stuk land, dat in den volksmond Schalle-
galle is geheeten. De landbouwer D., zou
dit vorig jaar hebben willen pachten. De
landbouwer Fl. G., kreeg daar evenwel de
lucht van en reed naar Brugge of Gent,
