DINSDAG 23 FEBRUARI 1937
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. m
De korte of de lange baan.
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
Binnenland
Beperking vestiging
industrieën.
Verhooging van crediet
voor werkverruiming.
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie -
Uitgf.ï N.y. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes,
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnetnenfspfjj# per ïtwsrf-ss!,
weekahonne»nenten voor Middofburg, Goes en
VilwiBpi f 0.?h, Logge nutnwefns k ent.
Advertenüën 80 cent per regel. Ingebonden
mededeelingen 60 cent per regel Kleine
Advertenüë.n Dinsdags en Vrijdags *0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De Chr.-Historische afgevaardigde de
heer de Savornin Lohman, heeft de vo
rige week in de Eerste Kamer zijn
waardeering uitgesproken voor de
methode die het Kabinet bij' zijn crisis-
beleid heeft gevolgd.
„Het Kabinet, zoo zeide bij, bad de
keuze tussc'hen wat ik zou willen noe
men een politiek van de korte baan en
een politiek van de lange baan. Een po
litiek van de korte baan, welke, om het
met één woord te zeggen, haar meest
consequente uitdrukking vindt in plan
nen als het Plan van den Ar bei be
looft soulaas op korten termijn, zonder
het vragen van offers van de groote
massa der bevolking. Een dergelijke po
litiek spreekt tot de volksverbeelding,
maakt de Regeering populair en belooft
succes bij de stembus. Een politiek van
de lange baan daarentegen begint met
bet vragen van offers, plaatst het volk
voor onaangename realiteiten, stelt de
regeering bloot aan impopulariteit en is
een slechte inzet voor de verkiezingen,
die nu eenmaal niet kunnen worden uit
gesteld tot op het tijdstip, waarop het
resultaat van deze politiek kan worden
beoordeeld.
Niettemin heeft de Regeering welbe
wust voor laatstgenoemde politiek ge
opteerd. Natuurlijk niet voor haar ge
noegen, maar omdat zij overtuigd was,
dat de politiek van de korte baan zich
op den duur wreken zou in een veel
grootere ellende dan die, waarvoor het
Kabinet bij zijn optieden zich zag ge
plaatst, terwijl de politiek, die de Re
geering heeft aanvaard, in de toe
komst vruchten, maar die dan ook
duurzaam zouden zijn, zou afwerpen.
Het komt mij voor, dat zelfs de tegen
standers van deze politiek eerbied zul
len moeten hebben voor den moed der
Regeering, die het toekomstig heil van
het volk naar het inzicht, dat nu een
maal het hare was, heeft gesteld boven
GOgenblikkelijk, maar tijdelijk succes."
„We weten niet, zoo vervolgde Spr.,
boe de uitslag der verkiezingen zal zijn
en of de kiezer het beleid van bet Kabi
net inderdaad zooals het dan heet, zal
veroordeelen. Breeder gezien is dit ech
ter voor het Kabinet van weinig belang.
Van overwegende beteekenis daarente
gen is het vonnis der geschie
d e n i s.
Een politiek van de lange baan als de
Regeering heeft gevoerd, appelleert aan
die laatste uitspraak. Ik maak mij
sterk, dat de Regeering, on
danks de door haarzelf erkende fouten,
die onvermijdelijk aan elk menschen-
weik kleven, voor het oordeel
van het nageslacht niet al te
ongerust be hoeft te zij n."
Krachtige actie der regeeringstroepen.
In het Noorden schijnt de actie der re
geeringstroepen krachtiger te worden.
Zij drongen verder de provincie Ovie
do binnen, tot zij tenslotte Oviedo, dat en
kele maanden geleden ontzet werd, weer
omsingeld hadden. Havas meldde reeds
uit Madrid, dat men daar uit Gijon ver
nomen had, dat -de regeeringstroepen de
stad zijn binnen gedrongen.
Uit Bilbao werd gemeld, dat de tegen
aanvallen der opstandelingen tot resul
taat hebben gehad, dat een ijzerfabriek
in de nabijheid van Oviedo werd heroverd,
op andere punten zouden deze echter geen
succes gehad hebben.
De krachtige inspanning der regee
ringstroepen aan het front in Castilië
vindt, aldus de opstandelingen, haar oor
zaak in den steeds moeilijker wordenden
toestand der hoofdstad. Tot dusverre zijn
die aanvallen vergeefs geweest.
Aan de Jarama is de strijd nog onbe
slist. Gistermiddag waren de regeerings
troepen nog in den aanval. D'e omsinge
ling van Lamaronasa wordt voortgezet.
Het schijnt, dat de rechtschen zich hier
uit teruggetrokken hebben.
De controle.
Naar verluidt, zal de controle aan de
grenzen van Spanje en van de Spaanscho
bezittingen, waartoe door de commissie
voor niet-inmenging is besloten, onder
B r i t s c b e leiding worden doorge
voerd.
Engeland zou bereid zijn 16 pet. van de
kosten te dragen.
D'e leider van het geheele controle-plan
zou een Engelschman worden.
Naar schatting zullen 800 beambten
noodig zijn om het toezicht op de Spaan-
sche grenzen te verzekeren,
DE TOESTAND IN ABESSYNIë.
D'e „Manchester Guardian" merkt op,
dat de aanslag een op zichzelf staand
geval kan zijn, maar het aantal aanhou
dingen toont aan, dai de Italianen zelf
erkennen, dat de aanslag een politiek ka
rakter draagt.
Tot dusver zijn de Italianen er slechts
in geslaagd hun gezag te vestigen in zeer
beperkte streken des lands, een gezag,
dat nog geen veiligheid in zich sluit. Zij
zijn betrokken in een eindelooze guerille
tegen z.g. opstandelingen, die hun wa
pens nog niet hebben neergelegd.
Zelfs de Italianen, die Addis Abeba
bewoonden voor de Italiaansche verove
ring, geven toe, dat er onder de regee-
ring van Haile Selassié een grootere vei
heid heerschte dan onder die van den
onderkoning. De reis van Addis Abeba
naar D'ziboeti is langzamer en onveiliger
dan voor den inval.
VON NEURATH'S BEZOEK AAN
WEENEN.
Vechtpartijen en charges.
D'e Oostenrij'ksche staatssecretaris van
buitenlamlsche zaxen, Schmidt, heeft tor
eere van Von JNeurath, den Duitschen mi
nister van Buitenlandsehe Zaken, een
noenmaal aangeboden.
Aan dit noenmaal heeft Schmidt een
toespraak gehouden, waarin hij de D'uit-
sche gasten, na zooveel jaren van schei
ding, een hartelijk welkom te Weenen toe
riep.
Von Neurath antwoordde, dat de har-
lelijke belangstelling, die oo'k de bevol
king der overoude D'uitsche stad, der Oos-
lenrijksehe hoofdstad, voor zijn bezoek
heeft, het beste bewijs, dat het initiatief
dat Hitier en Schuschnigg in Juli heb
ben genomen, beantwoordt aan een har-
lewensch van het geheele D'uitsche volk.
Voor het Hotel Imperial stond 's mid
dags een menschenmenigte, om rijksmi
nister Van Neurath te verwelkomen; zij
werd naar de omliggende straten terug
gedrongen. Daarbij is het tot botsingen
gekomen.
Bij deze betoogingen is het tot tamelijk
ernstige vechtpartijen gekomen. Verschei
dene personen werden gewond, van wie
eenige ernstig.
D'e politie voerde charges uit te paard;
de café's en restaurants in deze buurten
waren gesloten.
Havas weet uit "Weenen te melden, dat
de Weensche nazi's belangrijke verster
kingen uit de provincie hadden ontvan
gen.
De D'uitsche pers heeft over de inciden
ten een volledig stilzwijgen bewaard.
Een zware aardbeving geregistreerd.
De aardbevingswacht te Jena heeft Zon
dag een zware aardbeving geregistreerd.
De haard van de beving ligt ongeveer
12000 km verwijderd; even later volgde
een 'tweede beving uit denzelfden haard
Vermoedelijk ligt de haard in het rand
gebied van Oost-Azië.
Duitschland wenscht deel te nemen aan
den wereldhandel.
Aan den maaltijd, aangeboden in ver
band met de jaarmarkt van de Britsche
industrie door bet departement van
overzeesche handel, heeft Von Ribben-
trop in een rede er op gewezen, dat
D'uitschland geenszins voornemens is
een autarkisch systeem op te bouwen.
Integendeel Duitschland wenscht in de
toekomst een steeds grooter aandeel te
hebben in den wereldhandel. Maar dan
zal de practijk van Duitschland toch
anders moeten worden.
Korte Berichten.
De D'uitsche regeering heeft den
secretaris-generaal van den Volkenbond
een mededeeling doen toekomen, waarin
zij zegt niet voornemens te zijn deel te
nemen aan den arbeid der studiecom
missie voor het grondstoffenvraagstuk,
welke op 8 Maart bijeenkomt.
Generaal Goering is gisteravond uit
Warschau te Berlijn van zijn „wolven
jacht" teruggekeerd.
Gisteravond is tusschen Dover en
Folkestone een militair vliegtuig neer
gestort. Twee soldaten werden gedood.
E'en officier en een sergeant werden
zwaar gewond.
VERGROOTING VAN HET SUIKER
AREAAL IN INDIë.
Aneta meldt uit Batavia: De regee
ring is er op verzoek van de N.I.V.A.S.
toe over gegaan om den aanplant voor
1937 oogst 1938) van 1.200.000 ton op
1.400.COO ton te brengen.
Daarmede zal dan in 1938 dezelfde
hoeveelheid als in 1937 worden geprodu
ceerd.
Voor Midden- en Oost-Java is dit be
sluit zeer belangrijk, daar vijf tot zeven
millioen meer geld aan loonen, transport,
grondburen enz. in omloop komt, waar
van het overgroote d'eel aan de Inland-
sche bevolking ten goede zal komen.
DE RUILTRANSACTIE MET
TURKIJE.
Behalve graan ook tabak?
Turksche exportbuizen hebben aan
hun relaties in Nederland meegedeeld,
dat zij stellig verwachten, dat de over
eenkomst met Nederland, waarbij Tur
kije voor f 35 millioen gulden openbare
werken zal laten uitvoeren, te betalen
tegen door Nederland af te nemen
graan, nu inderdaad tot uitvoering zal
geraken.
Thans heeft Turkije tarwe en gerst
te exporteeren. Natuurlijk is dit een
transactie voor vele jaren en niet voor
één seizoen.
Uit Turkije wordt gemeld dat men van
meening is ook tabak in aanmerking
te kunnen doen komen voor deze trans
actie. De uitvoeiing zou dan in vlugger
tempo kunnen geschieden.
Worden uitsluitend weinig kostbare
goederen als granen afgenomen, dan zal
het betalingstempo van Turkije veel
langzamer zijn.
GRONDWETSHERZIENING EN DE
A.S. VERKIEZINGEN.
Het Koninklijk Besluit, waarbij de
vei kiezingen voor de nieuwe Tweede
Kamer worden uitgeschreven, is
naar het A. N. P. ter oore komt de
zer dagen nog niet te verwachten.
Eerst moet de grondwetsherziening
in de Eerste Kamer behandeld worden
en daarna moet voorafgaande aan
het Koninklijk Besluit regelende de ver-
kmzing de ontbinding plaats hebben.
Verwacht woidt, dat de Eerste Kamer
na Paschen een aanvang zal maken met
de behandeling der wetsontwerpen tot
wijziging der grondwet.
BELASTING OP FAMILIEVENNOOT
SCHAPPEN?
De secretaris van den Kon. Ned. Mid
denstandsbond, de heer L. de Groot,
heeft in een vergadering van de D'elft-
sche Handelsvereeniging medegedeeld,
dat een wetsontwerp te verwachten is
tot het heffen van belasting op de zgn.
familievennootschappen, met dien ver
stande, dat de belasting zal worden ge
heven, indien meer dan een derde van
de aandeelen in handen is van een fa
milielid.
CONVERSIE NEDERLANDSCH-
INDISCHE SCHULD.
Wetsontwerp bij Tweede Kamer
ingediend.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot conversie van Ne-
derlandsch-Indische schuld.
De strekking hiervan is, om even
als zulks bij paragraaf 37 der wet van
29 November 1935 tot verlaging van de
openbare uitgaven voor Nederland is
geschied, ook voor Nederlandsch-Indië
de mogelijkheid te openen om, telkens
wanneer de kansen daarvoor gunstig
zijn, door conversie van vaste schuld de
uitgaven van den leeningsdienst te ver
minderen.
Een wetsontwerp bij de Tweede Kamer
ingediend.
Ingediend is ©en wetsontwerp, houden
de regeling betreffende het beperken van
de vestiging van bedrijven, waarin eenige
tak v'an nijverheid wordt uitgeoefend en
van de uitbreiding van de capaciteit van
zoodanige bedrijven.
In de practijk deed zich bij herhaling
de behoefte gevoelen aan een bevoegdheid
om de vestiging van bedrijven, welke uit
breiding geeft aan het productie-apparaat
in bedrijfstakken, waarin de aanwezige
productie-capaciteit al groot genoeg moet
worden geacht of waarin zelfs reeds een
overcapaciteit aanwezig is, tegen te gaan.
De minister acht een bevoegdheid om
in dit verband regelend op te treden to
meer noodzakelijk, omdat het meer en
meer kapitaal-intensieve karakter van de
industrie maakt, dat in steeds sterkere
mate 'het verschijnsel valt waar te nemen,
dat, ten einde de aanwezige productie-ca
paciteit zooveel mogelijk te benutten en de
hooge algeaneene kosten althans ten deele
te dekken, deverkoopsprijzen
worden verlaagd, dikwijls tot ver beneden
bet niveau der productiekosten.
Dit streven naar vergrooting van dien af
zet, desnoods tegen verliesgevende prijzen,
heeft steeds scherper concurrentie ten ge
volge.
Van niet minder belang kunnen de ge
volgen van een nieuwe vestiging in be
drijfstakken, waarin daaraan gieien behoef
te bestaat, op s o c i a a 1 gebied zijn, om
dat de positie der in die bedrijfstakken
werkzame arbeiderser door in ge
vaar wordt gebracht.
Het onderhavige wetsontwerp zou men
ook kunnen beschouwen als sluitstuk op
het samenstel van maatregelen, welke in
Voor het Werkfonds in totaal
f 100 millioen beschikbaar.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot verhooging van het ze
vende hoofdstuk B der Rijksbegrootiug
voor 1937 (Verhooging crediet voor
werkverruiming)
Bij de wet van 2 Juli 1934 werd voor
werkverruiming een crediet toegestaan
van f 60 millioen, welk bedrag bij de
wet van 1 Augustus 1936 werd verhoogd
met f 6.300.000 en derhalve werd ge
bracht op f 66.300.000.
Op 1 Januari 1937 was dit crediet ten
volle geblokkeerd.
Wijl nog verschillende plannen in on
derzoek zijn, die wellicht voor financie
ring ten laste van het Werkfonds in
aanmerking zullen komen en de Regee-
ring voortzetting van de werkzaamheid
van het Werkfonds wenschelijk acht,
wordt voorgesteld het toegestane cred'et
andermaal te verhoogen en wel met een
som van f 33.700.000, als gevolg waar
van voor het Werkfonds derhalve in
totaal een som van 100 millioen gulden
beschikbaar komt.
Aan bet aangevraagde bedrag ligt
niet een bepaald plan van besteding ten
grondslag. Het is derhalve niet mogelijk
reeds bij voorbaat aan te geven voor hoe
langen tijd dat nieuwe crediet zal kun
nen strekken. Van belang is intusschen,
dat op het Werkfonds nog slechts bij
uitzondering beroep zal behoeven to
worden gedaan voor de financiering vau
den wegenbouw nu voor dit doel ten
laste van den kapitaaldienst van de be
grooting van het Verkeersfonds voor
1937 een extra post van f 10 millioen is
uitgetrokken.
Het thans aangevraagde crediet zal
dus in hoofdzaak kunnen worden be
stemd tot bestrijding van de kosten van
andere rijksweiken en van de werken
van andere publiekrechtelijke lichamen.
den loop der laatste jaren in het belang
van het bedrijfsleven zijn getroffen, o.a.
op het gebied van het goederen- en beta
lingsverkeer, de credietverstrekking en de
su'bsidieering en ordening.
Verscheidene van deze maatregelen slui
ten de mogelijkheid in zich van een onge-
wenschte uitzetting van de capaciteit in
dien bedrijfstak.
D'e bedoeling is geenszins te komen tot
een meer algemeen stelsel van geslo
ten 'bedrijven. De daaraan ver
bonden gevaren, in het bijzonder die, wel
ke het gevolg kunnen zijn van een (mono
polistische positie van een bepaalde on
derneming of van een complex van nauw
verbonden ondernemingen in eenzelfden
bedrijfstak ziet de minister toch geens
zins voor'bij.
Evenzeer heeft hij' een open oo-g voor het
feit, dat de gemeenschap aan de werking
van het vrije ondernemersinitiatief de op
komst en bloei van tal van krachtige on-
nernemingen in den lande te danken
heeft.
Het staat naar zijn meening echter bui
ten twijfel, dat, daar tegenwoordig de
structuur van het Nederlandsohe bedrijfs
leven in sterke mate door overheidsmaat
regelen moet worden beïnvloed, aan het
initiatief van den individueelen onderne
mer niet meer die alge'heele vrijheid kan
worden gélaten, welke in 't verleden gold
en to>en ook in het algemeen gerechtvaar
digd was.
Naar de meening van den minister is
voor ons land een regeling in dien zin
aangewezen, dat aan de Kroon de be
voegdheid wordt verleend, om na ont
vangst van een daartoe strekkend verzoek
bij algemeenen maatregel van bestuur be
paalde takken van nijverheid of onderdee..
len daarvan aan te wijzen, waarin vesti
ging respectievelijk uitbreiding niet meer
vrij zal staan.
Hij zou daarbij' geenszins zoo ver wil
len gaan, dat in den aangewezen tak van
nijverheid elke nieuwe vestiging of uit
breiding bij voorbaat volledig wordt uit
gesloten, doch willen volstaan met deze
van een vergunning afhankelijk te stellen.
Eén volledige afsluiting
toch zou tot ongewenschte verstarring van
den 'betrokken bedrijfstak leiden. Een
vergunningenstelsel, als in het
bedrijfsontwerp belichaamd, zal daarente
gen een soepele hanteering mogelijk ma
ken, waarbij de gelegenheid bestaat om
aan het ondernemersinitiatief, voorzoover
dit in concrete niet ingaat tegen hetgeen
in het economisch landsbelang voor den
betrokken bedrijfstak meest wenschelijk
wordt geacht, voldoende recht te laten we
dervaren.
Het ontwerp heeft niet betrekking op
land- en tuinbouw, veeteelt, visscherij.
mijnbouw, handel, ban'k. en assurantie-
wezen, scheepvaart en verkeerswezen te
land.
De minister ontveinst zich niet, dat bij
Binnenland.
Wetsontwerp tot beperking van de vesti
ging van industrieën.
Nieuw crediet voor het werkfonds.
Meer suiker-aanplant in Indië.
Het handelsverkeer met Turkije.
Buitenland.
Krachtige actie der regeeringstroepen in
Spanje.
Vechtpartijen te Weenen.
De toestand in Abessynië.
de voorgestelde ruime redactie ook de
kleine nijverheidshedrijven als „bedrijven"
in den zin van het ontwerp zijn te be
schouwen. Daar met betrekking tot bedoel
de categorie een afzonderlijke regeling,
welke andere criteria aanlegt, intusschen
aanhangig werd gemaakt, spreekt het wel
vanzelf, dat in het algemeen van toepas
sing van de onderhavige regeling op dit
soort van bedrijven geen sprake zal zijn.
Het zou niettemin geen aanbeveling
verdienen deze met name uit te zonderen,
niet alleen wijl het trekken van eea scher
pe grens wel zeer bes waarlijk zou zijn,
doch ook omdat zich gevallen laten den
ken, dat wel tot zoodanig© toepassing zou
mosten worden overgegaan b.v. wanneer
in een bepaalden bedrijfstak groot- en
kleinbedrijf naast elkaar voorkomen.
Het kwam den minister verder wen
schelijk voor, uitdrukkelijk vast te leggen
dat een vergunning niet vereischt zal zijn
ingeval van verplaatsing van het
bedrijf, noch ingeval ten aanzien van een
bedrijf een andere ondernemer optreedt.
Daar oo'k de werknemers nauw
bij invoering van een vergunningsstelsel
zijn betrokken, is ook aan de vertegen
woordigers van vakcentrales een plaats in
de vaste commissie van den economischen
raad ingeruimd.
Bezwaren tegen het Perkpolderplan.
Omtrent de kwestie der veerverbinding
Perkpolder-Kruiningen verneemt bet
„Dagbl, v. Zeel.", dat er bezwaren zijn ge
rezen van de zijde van den Belgischen
gezant te 's Gravenhage in verband met
de drukke scheepvaart langs Perkpolder,
alsook van de zijde van Defensie (Loodsr-
wezen).
Voorts zijn er nog bezwaren gerezen
uit Belgische scheepvaartkringen in ver
band met geconstateerde verzanding voor
Perkpolder. Wellicht zijn echter ook de
plannen omtrent Saeftingen, waarnaar
men een onderzoek instelt, mede oorzaak
van de vertraging in de uitvoering van
het Perkpolderplan. Het is n.l. bekend
geworden dat de plannen Perkpolder en
Saeftingen wederom ter fine van advies
zijn geweest bij den Rijkswaterstaat en
dat men aldaar van bepaalde techn. zijde
voor het plan Saeftingen heeft geadvi
seerd.
Opening gemeentehuis te Ovezand.
Het geheel verbouwde gemeentehuis te
Ovezand zal morgenmiddag door burge
meester Mes worden geopend.
Het auto-ongeval te 's Heerenhoek.
Hieromtrent wordt nog gemeld, dat de
16-jarige bestuurder van de in de sloot
gereden auto in het geheim door een dak
raam de ouderlijke woning had veriaten
en op eigen houtje was gestart.
Na in de zeer breede en geheel gevulde
watergang te zijn terechtgekomen konden
de inzittenden zich, zij 'tbemodderd en
nat, spoedig verlossen.
Dé chauffeur was na het ongeval met
onbekende bestemming op stap gegaan,
maar 's middags is hij weer teruggevon
den.
Bij Kon. besluit zijn benoemd met
ingang van 28 Februari 1937, tot voor
zitter van het bestuur der waterkeering
van den calamiteuzen Zimmermanpolder,
P. Bruijnzeel te Rilland-Bath uiter
lijk tot het einde van het zittingsjaar,
waarin hij zeventig jaar zal zijn gewor
den.
Hij wilde zelf rech
ter z ij n. In den nacht van Zaterdag
op Zondag is uit een garage te Sas van
Gent, gelegen in de onmiddellijke nabij
heid van de marechausseekazerne, een
vrachtauto ontvreemd, toebehoorend aan
dhr P. G. aldaar. Toen in den vroegen
morgen dit feit geconstateerd werd, is de
marechaussee onmiddellijk op onderzoek
uitgegaan. Al spoedig bleek in welke rich
ting men moest zoeken. D'e vroegere eige
naar van den wagen uit Terneuzen bleek
namelijk, in verband met een verschil over
de betaling, gedreigd te hebben, zijn voor-
'malig eigendom te zullen terug halen, in
dien aan zijn eischen niet werd voldaan.
En deze 'bedreiging heeft 'hij thans Zater
dagnacht ten uitvoer gelegd. Lang heef'.