De Christen en de verkiezingen. EERSTE BLAD kunstkorrel ZATEROAG 20 FEBRUARI 1937 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 31e JAARGANG No. De begrooting van Defensie Buitenland. De burgeroorlog in Spanje. De verklaring van Hitier. Binnenland ..BERTELS' a> gim Belangrijkste Nieuws Vestiging kleine winkel bedrijven. B, waarbij e-arnhiteci ;d wegens emeen be lden amb- verrtchten e richting, t ij d i n dit nog ambte- h i t e c t e h e v e n. gezondheid en W. ter echter in invoering den heer idewerking van Zuid- verplich- ïtgeld aan i ambtena- vormt. V. er hun ireken, dat tad, omdat olste recht n trekken, ile punten ebleken insten van g nimmer in en zeer troffen, iteur bren- t, dat ver iet rapport acht of op worden en proef ge- burg. burg heeft lig niet de den: J. H. I. te Kwa- otorrijtuig/ van rich ten: C. M. d. h.; Ch. s. 1 d. h.; s. 1 d. h.; d. h. aatsen, dat P. K. te h. een verbo- te 's-Heer J. D. te lig, zonder te Mer- te Yerseke [I irrijtuig/rij- verlichting: d. h.; C. J. M. v. L. te e Ovezande vezande f 2 op zooda- lelheid, dat an het ver gevaar ge zand, vrij- notorrijtuig n nummer' te Kruinin- tbaren weg te Middel een Rijks van 1 jaar. gedierte of of ophalen: h. ipleegd ten V. te Vlis- elk 4 m. oete. legankelijke g van den tot dansen s. 5 d. h. vergunning bedrijf van veg uitoefe- m en A. P. b. s. 2 d. h. ERICHT. m 20 Febr.: ot W. wind, waarschijn- in tempe- 3 uur: Uitg.: N.V, Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes, Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementgprijs 12.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vüssinge.n f p.jo, Losse nummer» 8 rent, Advertentie» 80 cent per regel. Ingebonden mededeelingen 60 cent per regel, Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 1 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. u.: 761. en; Dit nummer bestaat uit 2 bladen. In bet „Christelijk Weekblad" van 22 Juli '64 deelde iemanddoor Groen van Prinsterer als een „hooggeplaatsL Chris ten" aangeduid mede, tot de overtui ging te 'Ziijin gekomen, dat de Christen zijn roeping te buiten gaat, indien bij aan de verkiezingen deelneemt. Indien gij zoo schreef hij het be ginsel van volkssouvereiniteit acht niet uit God, maar uit den duivel te zijn, dan mo gen wij als Christenen geen deel daaraan nemen, zoolang de stemming facultatief is. Wordt zij' hij een wet bevolen op straffe bij overtreding, dan gehoorzame men. „Ik vind zoo vervolgde hij in den Bijbel geen enkel voorschrift, dat den Christen het recht geeft anders dan onder danig te zijn aan de over hem gestelde machten, stil en lijdzaam te wandelen en zicih met geen staatszaken te bemoeien Laten wij toch met betere dingen ons be zig houden dan met de verkiezingen. Ge tuigenis geven der Waarheid, pal staan voor Christus, getuigen zoo luide mogelijk met woord en daad, ons geheel aischei- dende van ai wat riekt naar de wereld, ons zelf door haar latende verdrukken, vervolgen en kruisigen, ziedaar onze roe ping Naar aanleiding hiervan schreef Groen van Prinsterer in „Aan de kiezers", dat, zoo deze briefschrijver gelijk had, ook zijn optreden geoordeeld was. „Ik ij-ver zoo zeide hij tegen de V olks souvereiniteit en ik drijf naar de s t e m b u s. Een staatsman niet, een Evangeliebelijder wensch ik bovenal te zijn, en ik maak van een middel, vol gens den briefschrijver, „uit de bel" waar schijnlijk om der omstandigheden wille, een uit hooger standpunt, onverantwoor delijk gebruik". Groen verklaarde verder deze predika tie tegen de verkiezingen gevaarlijk te achten, omdat ze 'aan veler vadsigheid grond of voorwendsel geeft en steunt op verwarring van Volkssouvereiniteit als beginsel, met Volkssouvereiniteit als staatsvorm. De strijd van den antirevolutionair, van den Christen, is niet tegen eenigen staats vorm, ook niet tegen den meest republi- keinschen, maar tegen de theoretische ver heerlijking, onder eiken staatsvorm, van een louter mensche'lijfc gezag van de Volkssouvereiniteit, in tegenstelling en ter uitsluiting van de Souvereiniteit 'Gods De Volkssouvereiniteit als het radi caal revolutionair begin sel, dat, onder alle repuiblikeinsche of monarchale regeeringsvormen in den ai- gemeenen wil der vrije en gelijke deelheb bers aan de samenleving den oorsprong van recht en van gezag stelt, is de God verzaking in het staatsrecht. „D'e stembus alhier is geen orgaan van de volkssoevereiniteit, ook niet als staats- vorm. Het stemrecht ten ontzent is een vorm, niet van volksoppermacht, maar van volksinvloed, van v o 1 k s v r ij h e i d, van gemeen c v e r 1 e g". En nu is het waar, zegt Groen verder, d:at menigeen het stemrecht met 't revo- lutietoeginsel in verband brengt, maar dan is bet des te meer roeping daartegen iD te gaan, deze leerstelling te bestrijden en niet van een veldwinnend dwaalbegrip een tot stand gekomen feit te maken. Wat Groen bier schrijft miag ook nu nog niet uit het oog worden verforen. Onze strijd gaat niet tegen eenigen staatsvorm, maar tegen de revolu tionaire beginselen, die daaraan ten grondslag kunnen liggen. Wij wijzen af de leer v"an de volks souvereiniteit, zooals die in ons land 'dioor de 'linksche partijen gepredikt wordt. Maar wij wijzen eveneens af de leer van de volkssouvereiniteit, zooals die bij het nationaal-socialisme toepassing vindt. In de wijze van toepassing is een groot verschil. Maar het beginsel, is in beide gevallen revolutionair. Hieruit volgt, dat wij ook voorzichtig moeten zijn in de wijze waarop wij ons uitdrukken, opdat niet ongemerkt ver keerde leerstellingen ingang vinden. Daar om spreken wij van volksinvloed, volks vrijheid, gemeen overleg. En voorts is het onze taJak ook in het staatkundige leven onze antirevolutio naire beginselen tot toepassing te bren gen. „Getuigenis geven der waarheid, pal staan voor Christus l" Uitnemend zegt Groen. Maar, ookbijdestem- b u s, in eiken werkkring, en vooral daar, wtar het getuigenis indruk maakt en doel treft. Opmerkelijk is nog, wat Groen van Prinsterer zegt over de uitspraak van dien briefschrijver, dat wij als Christe nen geen deel mogen nemen aan de stem ming, zoolang dit niet bij de wet is be volen. „Ei'lieve, zoo zegt hij, ik dacht dait bet Evangelie, om der consciëntie wille, ook ongehoorzaamheid gebiedt". Hij was het dus niet eens met hen, die zeggen in hun consciëntie overtuigd te zijn, dat (het vrouwenkiesrecht in strijd is met Gods Woord, en die toch met een beroep op de z.g. stemplicht ook de vrouwen opwekken nar de stembus te gaan. Van dergelijke tweeslachtigheid wilde Groen evenmin weten, als van het belij den van den Christus en bet zich ont houden van het deelnemen aan den ver- kieizmgsarbeid. HET ANTWOORD VAN MINISTER COLIJN AAN DE EERSTE KAMER. Een voldoend sterke weermacht is onmisbaar. Aan de memorie van antwoord aan de Eerste Kamer betreffende de Defensie- begrO'Oting omtleenen wij'. Evenals zulks voor de begrootingen van de overige departementen noodzakelijk was, werden de laatste jaren ook de de fensie-uitgaven aan beperking onderwor pen. Van verwaarloozing kan echter niet worden gesproken. De maatregelen welke zullen kunnen leiden tot een verdere versterking der weerkracht, worden op zoodanige wijze voorbereid, dat een volgend kabinet in staat zal zijn dienaangaande op zeer korten termijn een beslissing te nemen. Voor zoover de marine betreft heeft de Regeering er de voorkeur aan gegeven om de beschikbare financiën in de eer ste plaats te besteden aan versterking van de maritieme weerkracht voor Indië. Het oordeel der leden, dat, ook na de onlangs bekend geworden bestelling van bombardementsvliegtuigen, een verdere uitbreiding van de luchtmacht niet ach terwege kan blijven, onderschrijft de mi nister. Bij de beoordeeling der maatregelen van de regeering, die toegeeft, dat sinds 1930 de omstandigheden zich in ongun- stigen zin hebben gewijzigd, mag niet uit het oog worden verloren, dat de aan schaffing van een 39-tal Glenn Martin bommenwerpers, voor plaatselijke verde diging der meest bedreigde punten in In dië, bij het plan-1930 niet was voorzien, en dat de aanschaffing van een tweede groep van 39 bombardementsvliegtuigen voor Indië in overweging is. Een ongebreidelde bewapening ligt al lerminst in 't voornemen. Het streven van de regeering is er slechts op gericht de bestaande oorlogsorganisatie van ons le ger op de hoogte te brengen van den tijd, teneinde te bereiken, dat de onder- deelen daarvan gelijkwaardig worden aan de overeenkomstige onderdeelen van de legers der ons omringende landen. Een voldoend sterke weermacht is on misbaar voor bet behoud van onze onaf hankelijkheid. Zelfs bij1 een goed func- tionneeren van den Volkenbond, waaraan de regeering groote waarde hecht, kan een dergelijke weermacht niet worden ge mist. Niet de N. S. B., aldus de minister, doch de ontwikkeling van den interna tionalen politieken toestand, gepaard gaande met het opvoeren van de bewa pening in de ons omringende landen, is oorzaak geweest dat de Regeering het noodzakelijk beeft geoordeeld op bet ge bied van 's lands defensie bijzondere maatregelen te treffen en de uitvoering van verder strekkende maatregelen ter verbetering en versterking van de weer macht voor te bereiden. Overigens zou de regeering zich niet gaarne willen verlaten op de in de N. S. B. heerschende tucht, gehoorzaamheid, leiderschap en trouw. Zij is van oordeel, dat gedurende de militaire opleiding deze eigenscappen bij de weermacht op een anderen, meer hechteren grondslag worden gekweekt, waarop de regeering beter kan bouwen. Dat de geest der N.S.B. in het leger algemeene instemming zou hebben ge vonden, ontkent de minister ten stellig ste. Het maakt inderdaad een punt van overweging uit tot den boww van kaze matten met gietstalen koepels over te gaan, in den geest, zooals deze ook reeds in het buitenland in daartoe geëigende terreinen toepassing vinden. Aangezien de bouw van de kazemat ten aan de Oost- en Zuidelijke grens reeds grootendeels gereed is, komen dergelijke stalen kazematten niet in aan merking voor de verdediging langs IJs sel en Maas. Van de strijdfronten valt weinig te mel den. Over de luchtgevechten worden nog enkele bijzonderheden geseind. Van de zestien regeeringsvliegtuigen, die door de opstandelingen onschadelijk zijn gemaakt, werden er vijf vernield tij dens een bombardement van het vliegveld te Tardiente in Saragossa. De andere wer den neergeschoten of tot dalen gedwon gen in den loop van twee luchtgevechten bij Madrid. Aan het eerste gevecht werd door een veertigtal jagers deelgenomen: de strijd werd geleverd op een gemiddelde hoogte van 4000 meter. 9 regeoringstoe- stellen stortten binnen een half uur bran dend neer. Het tweede gevecht werd door twintig vliegtuigen geleverd. Volgens het officiëele communique der opstandelingen stortte geen enkel hunner vliegtuigen neer: slechts werd een der bestuurders aan de hand gewond. De controle. Portugal heeft zich bereid verklaard aan de controle van de Spaanscbe land grenzen deel te nemen, zij bet op de vol gende voorwaarden: De controle zal geleid worden door de agenten van Engelsehe nationaliteit, die rechtstreeks geplaatst zullen ziju onder controle van de Engelsehe regeering, die de verantwoordelijkheid op zioh neemt voor de uitvoering van deze taak met even groote waakzaamheid, alsof zij was op gedragen aan de internationale controle commissie. ARBEIDSCONFLICTEN IN AMERIKA. Aanval op een fabriek. Ha van meldt uit Waukegan (Illinois), dat 150 politie-agenten door middel van traangasbommen getracht hebben een honderdtal stakers, die sedert 17 Fe bruari fabrieken bezet houden, te verdrij ven. De stakers beantwoordden den aan val met een regen van stalen projectie len en wierpen bovendien een bijtend zuur in de richting van de politie-mannen. Zes agenten werden licht gewond. De politij bereidt een nieuwen aanval voor. Deze „oorlog" werd aan beide zijden met de grootste verbittering gevoerd. Herhaalde malen is de politie overge gaan tot een stormloop op de fabriek en slingerde zij' traangasbommen door de vensters in het gebouw. De aanstormende agenten moesten ech ter telkens met bebloede koppen afdein zen. Ook in de schoen- en textielindustrie van Nieuw-Engeland dreigen stakingen uit te breken. Het meest gespannen is de toestand in de schoenindustrie, waar de unie van schoen- en leerwerkers dreigt 17.000 werk lieden in staking te doen gaan, indien de loonen niet met rond 15 procent ver hoogd worden. HET INCIDENT TE BOEKAREST. Rome en Berlijn verklaren houding hunner gezanten. In antwoord op de nota der Roemeen- sche regeering betreffende de tegenwoor digheid van de gezanten van Duitschland en Italië bij' de begrafenis van twee leden der ijzeren garde, die als vrijwilligers aan de zijde van Franco zijn gesneuveld, verklaart de Duitscbe regeering, dat een „persoonlijk gebaar" van haar vertegen woordiger niet moet worden uitgelegd als een overtreding der diplomatieke ge bruiken. De regeering te Berlijn legt er den nadruk op, dat de gezant slechts werd ge dreven door bet verlangen een kerkelijke plechtigheid zonder politiek karakter bij te wonen. De Italiaansche regeering zou een over eenkomstig antwoord hebben gegeven. Amerika zal Engeland niet navolgen. D'e uitbreiding van de Britsche vloot zal niet gevolgd worden door een nieuw Ame- ïikaansch vlootbouwprogramma. In Ame- rikaanscbe marinekringen acht men bet nutteloos met Engeland een bewapenings wedloop te beginnen. D'e marinebegrooting, die op 1 Juni van kracht zal worden, is voldoende om de moderniseering van de vloot mogelijk te maken. Voldoen de Duitsche oorlogsschepen niet aan de verwachtingen? De diplomatieke correspondent van de „Eivening Standard" meldt uit Berlijn dat in regeeringskringen pijnlijke verrassing is gewekt door een geheim rapport van baar maritieme deskundigen nopens de houding der Duitsche schepen in Spaan- sche wateren. Deze schepen zijn langen Wij doelen hier op de verklaring van den Duitscben Führer inzake de garan deering van de onafhankelijkheid en neu traliteit van België en Nederland. Het verloop der zaken is bekend. Op 30 Januari j.l. heeft Hitier zijn be kende niet in alle opzichten duidelijke verklaring afgelegd. Enkele dagen later heeft onze Regee ring nadere inlichtingen dienaangaande ingewonnen. Nadat de gewensebte inlichtingen wa ren verkregen heeft de Regeering aan de Duitsche Regeering meegedeeld, dat wij, met alle waardeering voor de uit het aan bod sprekende goede bedoelingen, niet bereid zouden zijn nopens de onaantast baarheid van ons grondgebied met eenig land een verdrag te sluiten. Van Duitsche zijde werd daarop geant woord, dat Duitschland dit standpunt volkomen begrijpt en respec teert. Dit laatste verhinderde echter het or gaan van Mussert niet om een felle aan val te doen op onze Regeering, wegens haar onbeleefd optreden tegen Duitschland. De Duitsche regeering toonde zich vol komen content, maar het blad van Mus sert was hevig verstoord, omdat: „Men vraagt geen inlichtingen over een goedbedoeld aanbod, als men toch van plan is te weigeren." Is het niet Men kan hier verschillende woorden invullen. Maar grappig is het in elk ook. In hetzelfde artikel wordt n.l. woorde lijk gezegd, dat de Regeering het is een onware bewering! te Berlijn na dere inlichtingen vroeg daartoe ge dwongen door bet Eerste Kamerlid van de N.S.B. Mr van Vessem. Hier is toch wel alle logica zoekl Onwillekeurig denkt men dit lezende aan een uitspraak van Mussert te Vlis- singen, toen hij verschillende dwaze op merkingen over de muntpolitiek inleidde met de verklaring, dat hij van deze dingen geen verstand had. tijd achtereen op zee geweest, ver van hun vlootbasis en zonder de noodige fa ciliteiten voor reparatie en nu zouden dientengevolge ernstige gebreken vastge steld zijn zoowel in den bouw als bij de machines. Ook over de uitrusting der ïijksweer-troepen in Spanje (we meenen ons te berinneren, dat vanuit Berlijn was verzekerd, dat geen Duitsche troepen in Spanje waren) zouden gegronde klachten zijn ingekomen en de generale staf ge looft, dat een complete herziening van de uitrusting van leger en vloot, in het licht der opgedane ervaringen in Spanje, nood zakelijk zal zijn. Korte Berichten. In de buurt van het kasteel Enzes- feld wordt ten behoeve van den hertog van Windsor, den ex-koning van Enge land, een particulier vliegveld aangelegd. Men maakt daaruit op, dat de hertog nog geruimen tijd in Oostenrijk zal blij'ven wonen. Te Gluj, de hoofdstad van Transsyl- vanië, zij'n 111 zigeuners in een zieken huis opgenomen, wegens verdachte ver schijnselen die wijzen op hondsdolheid. Zij' hadden vleesch gegeten van een var ken, dat aan den beet van een dollen hond was gestorven. EERSTE EN TWEEDE KAMER D'e Eerste Kamer heeft gisteren nog eenige ©ogenblikken de algemeene be schouwingen over de Staatsbegrooting voortgezet. De beer d'Ansembourg (N.S.B.) verkondigde de dwaasheid, om geen ander woord te gebruiken, dat bet Kab'inct-Golijn er op uit is het commu nisme te bevorderen. Dinsdag zullen de Ministers antwoorden. In de Tweede Kamer hebben de hee- ren Wendelaar en Smeenk geïnterpelleerd over de sluiting van het bakkersbedrijf te Amsterdam en de weigering der verzoe ken om verbindend-verklaring van de tudernemers-overeenkomsten in de bak steen-industrie en in de bakkersbedrij ven te Amsterdam en te Rotterdam Wij komen hierop nader terug. REGEERINGS-BUREAU LANDBOUW- CRISISWET. De minister van Landbouw en Vissche- rij heeft aan de beeren L. Bückmann en S. van Zwanenberg eervol ontslag verleend als lid van het bestuur der stichting Regeeringsbureau voor de uit voering der Landbouwcrisiswet onder dankzegging voor de diensten door hen in die functie bewezen. Tegelijkertijd is de heer C, C. G. van fetolk te 's Gravenhage, benoemd tot be stuurslid van genoemde stichting. Hooge eierproa/uclic by - /aye uoec/erkosien f- \éa/ piuimzreeuoeder merken, Z>ai in den Aaadei n/mdf peArtxcki Zy lepcooiocA de meestest dunner yeven wei/uy ysoes' en AsncAt. Met.. Ber&is1 /Cu/t sêAorrel "is /anders; é/topizzimueeyroeziis nimmer zie4. iicv Atppen yeti/ken ieymzzcAines Hat ren een eierenfa&r-ieA f I— OLIEFABRIEkeN n.V. AMSTERDAM Binnenland. Memorie van Antwoord over de Defensie- begrooting. De Eerste Kamer over het vestigings- ontwerp. Buitenland. Luchtgevechten in Spanje. Gevechten tussohen stakers en politie in Amerika. Amerika zal geen bewapeningswedloop beginnen. DE HEER BRITZEL VERLAAT ZUIVELCENTRALE. Naar het „Hbld." verneemt, zal de voorzitter der Zuivelcentrale, de heer L. F. Britzei, die enkele weken geleden werd benoemd tot burgemeester van Us- quert, ontslag vragen als voorzitter de zer Centrale. Het zou de bedoeling zijn tot opvolger van den heer Britzei xe benoemen den heer A. van Wijnen, voorzitter van den Bond van Kaasproducenten *e Gouda. DE MOTIE-VAN DER SLUIS INZAKE DE PLUIMVEEHOUDERIJ. De Tweede Kamer heeft gisteren ge stemd over de motie-v.d. Sluis, Donderdag bij1 diens interpellatie ingediend, waarin wordt gevraagd, aan de pluimveehouders ter beschikking te stellen hetzij' graan, niet met monopolierechten belast, hetzaj een rechtstreeksche restitutie, gelijk aan het bedrag van de graanrechten welke door ben worden opgebracht, betzij' steun uit bet Landbouwcrisisfonds te verstrek ken. De mjotie is verworpen met 40 tegen 29 stemmen. Voor stemden de soc.-dem., vrij'z-dem., staatk. geref., de beeren Duys (partijloos) en Arts (r.-kath. dem.) Oordeel der Eerste Kamer over de voorgestelde regeling. Blijkienls het voorloopig verslag der Eer ste Kamer over het ontwerp van wet, 'hou dende regeling betreffende 't vestigen van inrichtingen, waarin eenige tak van de tailhandel, ambacht of kleine nijverheid zal worden uitgeoefend, opperden in de afdeelingen der Kamer vele leden bezwar- ren daartegen. Deze leden laakten, dat bet in de bedoe ling ligt, de uitvoering van de ontworpen bepalingen grootendeels op te dragen aan de kamers van koophandel en fabrieken. Die regeling toch raakt niet alleen de be langen van de ondernemers, dooh ook die van de werknemers. In de evengenoemde colleges nu zijn de laatst vermelde be langen niet vertegenwoordigd. Voor het overige achtten de hier aan het woord zijnde leden de ontworpen re geling van zeer geringe heteekenis. Sommige leden verklaarden zich met dit wetsontwerp in geenen deele te 'kun nen vereenigen. Zij waren van oordeel, dat een toepassing van de voorgestelde bepalingen voor energieke elementen een beletsel zou vormen om in het bedrijfs leven vooruit te komen. Verscheidene leden konden zich met de geoefende critiek niet vereenigen. Zij stemden volkomen er mede in, dat wordt voorgesteld, de verleening van een ver gunning afhankelijk te maken van mini- mum-eischen van credietwaardig'heid, handelskennis en vakbekwaamheid en dat 't behoefte-element niet onder die eischen is opgenomen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1937 | | pagina 1