De Eerste Kamer over de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg Mij
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
Staten-Generaal
Binnenland
De komende verkiezingen.
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1937
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 11S
Het ontwerp tot kwijtschelding van voorschot aangenomen.
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA,
Abonnementsprijs f"50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.50. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
In de gisteren gehouden vergadering
van de Eerste Kamer kwam aan de orde
het wetsontwerp tot vermindering van de
vordering op de Zeeuwsch-Vlaamsche
Tramweg Maatschappij, wegens rentelooze
voorschotten.
De heer D1' A n s e m h o u r g (N.S.B.)
betoogt, dat de Z. V. T. M. noodlijdend is.
Hij vroeg zich af, hoe het beheer van deze
traanwiegmaatschappij is geweest. Er schij
nen hooge Salarissen en hooge vergoedin
gen te zijn uitbetaald.
In den Raad van Toezicht zitten drie
Belgen. Het geld der belastingbetalers is
naar de maan. Aan de maatschappij
wordt nu 2 a 3 millioen geschonken, m'aar
de functionarissen blijven.
De N. S. B. fractie is bereid vóór het
wetsontwerp te stemmen, mits de direc
teur, de twee leden van Ged. Staten van
Zeeland in den Raad van Toezicht en de
hnitenlandsohe commissarissen ontslagen
worden.
De heer M o 1 t m a k e r (S. D.) be
treurde het, dat van deze aangelegenheid
nu een politieke kwestie wordt gemaakt.
Al wil men de concentratie der Nederl'and-
sc'he tramwegen in een Noorder-, Zuider
en Middennet niet, waarom wil de minis
ter in Zeeuwsch-Vlaanderen niet één
tramwegonderneming?
Is deze saneering van de Zeeuwsch-
Vlaamsche Tramweg Mij. nu een feit ge
worden, dan staat het rijk vrijwel mach
teloos jegens een onbekwaam of onwillig
beheer. Het wetsontwerp moet gebruikt
worden om druk tot saneering uit te oefe
nen. De minister kan voorschriften
geven voor de uitoefening van het bedrijf,
maar die haten alleen als een fusie wordt
verkregen.
Kan het hij de reorganisatie ontslagen
personeel niet een uitkeering ontvangen?
Ten slotte dringt spr. er op aan, ver
schillende misstanden bij dit bedrijf te on
derzoeken: de directeur had een inkomen
van f20.000 per jaar, terwijl er slechts
enkele tonnen aan vracht weTden ontvan
gen.
Zal de minister de fusie der drie maat
schappijen eischen?
Minister Van Lidth de
Jende constateert in zijn antwoord,
dat de meeste vragen van den heer D'An-
sembougg reeds in de memorie van ant
woord zijn beantwoord. Bovendien zijn er
nu heel andere toestanden dan in 1929.
Nu gelden andere regels.
De Staat scheldt (het grootste deel van
het rentelooze voorschot kwijt. Deze tram
maatschappij maakt geen uitzondering op
den regel, dat zulke voorschotten geheel
moeten worden afgeschreven. Bovendien
brengen ook hier de aandeelhouders een
offer. Toen deze directeur tot zijn taak
werd geroepen, was de financieele toe
stand der maatschappij treurig. Hij heeft
haar weer tot .bloei gebracht, doch daar
na kwamen de crisis-omstandigheden als
voor alle tramwegen. De minister zal geen
gevolg geven aan den eisch tot ontslag
van den directeur.
Het is aan de aandeelhouders uit te
maken, wie commissarissen moeten zijn.
Wat de drie Zeeuwsch-Vlaamsche maat
schappijen betreft, Hulst-Walsoor den is
eigenlijk al één met de Zeeuwsch-Vlaam
sche. Er is een oommissie bezig te onder
handelen over samengaan ook met de
tram Bresikens-Maldeghem. Spr. hoopt,
dat de fusie zal tot stand komen.
Wat het personeel betreft is dezelfde
gedragslijn gevolgd als hij vorige, soort
gelijke tramwegmaatschappijen. Op initia
tief van den minister wordt een regeling
bevorderd voor het ontslagen personeel.
Ged. Staten zijn voorts tot een offer be
reid, als de fusie tot stand komt. Met of
zonder fusie is een regeling voor het per
soneel noodig.
Hierna is dit wetsontwerp, met alleen
de N. S. B.-ers tegen, z. h. st. goedgekeurd
MINISTER SPAAK OVER BELGIë'S
VERHOUDING TOT NEDERLAND.
De Belgische minister van Buitenland-
sche Zaken, Spaak, heeft bij de behan
deling van de begrooting van buiten-
landsche zaken in de Kamer ook de Ne-
derlandsch-Belgische betrekkingen, be
sproken.
Na te hebben verklaard, dat België
op de a.s. conferentie der Oslostaten te
Den Haag concrete voorstellen tot bevor
dering van het onderlinge handelsver
keer zal indienen, en dat een vertegen
woordiger van het departement van
Landbouw aan deze besprekingen zal
deelnemen, die speciaal zal hebben te
waken voor de belangen van den Bel
gischen landbouw, herinnerde de heer
Spaak er aan, aldus het „Handelsblad",
dat België op het oogenblik in een be
langrijk proces met Nederland is gewik
keld. „Dit proces doet echter, naar de
Nederlandsche regeering, en ook ik zelf,
reeds bij herhaling hebben verklaard, in
geenen deele afbreuk aan de zeer vriend
schappelijke en zeer hartelijke betrekkin
gen tusschen België en Nederland", aldus
de minister.
Men moet niet trachten de verschillen
de Nederlandsch-Belgische kwesties stuk
voor stuk op te lossen, maar er dient
gestreefd te worden naar een integrale
oplossing van het geheele complex van
vraagstukken. België wenscht geen rege
ling in stukjes en beetjes, doch een op
lossing en bloc.
Deze zal echter pas mogelijk
zijn als het proces voor het In
ternationaal Gerechtshof in
Den Haag beëindigd is en als
België en Nederland het eens
zijn geworden over de herzie
ning van het tractaat van 1839.
DE AFSLUITING VAN SPANJE's
GRENZEN.
Frankrijk treft maatregelen.
Tot „verzegeling" van. de grens tusschen
Frankrijk en Spanje zijn, naar Un. Press
meldt, krachtige maatregelen getroffen.
De Fransche grens zal nog slechts open
zijn voor reizigers, die een speciale mach
tiging tot het passeeren van de grens
hebben en het doel van hun reis kunnen
bewijzen, verder voor vluchtelingen uit
Spanje, die in het bezit zijn van geldige
papieren.
Intusschen houdt men zich bezig met
de kwestie der kustblokkade, welke in
den nacht van 6 op 7 Maart van kracht
wordt.
Uit een officieel rapport blijkt, dat mo
menteel 33 oorlogsschepen van Duitsche,
Italiaansche, Britsche en Fransche na
tionaliteit in de Spaansche wateren zijn
gestationneerd. De schepen zullen waar
schijnlijk de kern van de internationale
controle-vloot vormen.
De bewaking van de lucht boven de
FranschSpaansche grens zal den Fran-
schen autoriteiten echter aanzienlijk groo-
tere moeilijkheden baren dan de con
trole van de landgrens.
Neutrale waarnemers verklaarden, dat
generaal Franco na de invoering van de
internationale controle veruit de beste
vooruitzichten heeft, om den oorlog te
winnen. Zij wijzen er op, dat de regeering
heer en meester is in gebieden, welke
hoofdzakelijk wijn en fruit produceeren,
terwijl bijna alle Spaansche gebieden,
welke vee, melk, boter, koren, suiker en
olijfolie leveren, in de macht van gene
raal Franco zijn.
Van nog meer belang is het feit, dat
de regeering slechts over een zeer klei
nen voorraad mineralen beschikt, terwijl
Franco daarentegen rijke voorraden koper
ijzer en lood te zijner beschikking heeft.
Franco 'is voorts in het bezit van 80 pro
cent van alle Spaansche wapenarsenalen
en wapen- en munitiefabrieken.
Omtrent de krijgsverrichtingen wordt
gemeld, dat vliegtuig-eskaders van de op
standelingen den weg MadridCuenca
door bombardementen dermate hebben
vernield, dat verscheidene dagen noodig
zullen zijn, om den weg weder begaan
baar te maken.
Naar uit Salamanca vernomen wordt,
zijn ook de andere zijwegen van Madrid
tengevolge van de hevige bombardemen
ten dermate toegetakeld, dat zij nauwe
lijks meer te gebruiken zijn. Dag en
nacht houden vliegtuigen den ring rond
de hoofdstad gesloten, zoodat alle voer
tuigen, die nog een poging wagen over
de niet-bezette wegen door de vuurzöne
heen te breken, door luchtbombardemen
ten totaal worden vernietigd.
Een luchtgevecht.
Boven Tarancon, 70 km. ten zuidoost
ten van Madrid, is een groot luchtge
vecht geleverd, waaraan door totaal 50
vliegmachines werd deelgenomen. Door
de bommen, die de nationalistische ma
chines lieten vallen, zijn tal van huizen
vernield, negen miensohten .gedood en
twintig gewond.
Het eerst verschenen door jachtvlieg
tuigen vergezelde bommenwerpers der
nationalisten boven de stad, die in tien
minuten tijd een regen van bommen
lieten neerdalen. De machines waren
juist lagei gaan vliegen, om de stad met
machinegeweren te bestoken, toen uit
de laaghangende wolken twintig jacht
vliegtuigen der roode regeering naar be
neden schoten. Veertig minuten lang
vlogen de macnines om elkaar heen,
doken pijlsnel naar beneden, of schroef
den zich naar boven, doch ten slotte
konden de aanvallers ontkomen, zonder
verliezen te hebben geleden.
HET GROOTE DEFENSIE-DEBAT IN
HET ENGELSCHE LAGERHUIS
BEGONNEN.
Redevoering van Neville Chamberlain.
D'e groote debatten in het Engelsche la
gerhuis hebben gisternamiddag met de
indiening, door Neville Chamberlain, van
het ontwerp weerbaarheidsleening, een
aanvang genomen.
De labourfractie is voornemens, een
felle oppositie tegen de defensie-voorstel
len der regeering te ontketenen, speciaal
tegen de voorgenomen enorme weerbaar
heidsleening. D'e labours zijn van oordeel,
dat de voor bewapening benoodigde be
dragen uitsluitend in de opbrengst der
belastingen moeten worden gevonden.
Ter inleiding van de discussies lichtte
de minister van de schatkist, Neville
Chamberlain het ontwerp toe:
Het voornemen der regeering, om haar
toevlucht te nemen tot een defensie-lee
ning of gedurende de 5 volgende jaren be-
gTootingsoverschotten voor verdedigings
doeleinden te besteden, zulks tot een be
drag van 400.000.000 pond sterling, vindt
een afboende rechtvaardiging in de hui
dige wereldsituatie, die zonder precedent
is in de geschiedenis.
Indien de oppositie met zooveel verba
zing dat bedrag van vier honderd mil
lioen vernomen heeft, dan is dat een be
wijs, dat zij zich geen rekenschap geeft
van den geweldigen omvang van de taak,
waarvoor de regeering zich gesteld ziet.
Onze defensieplannen zijn niet tegen
die of die mogendheid, of groepen van
mogendheden gericht, maar het is de
plicht der regeering een verdedigingspro
gram voor te stellen, dat zij voor de vei
ligheid van het imperium noodzakelijk
acht.
Het is absoluut onjuist te meenen, dat
de Britsche defensie-maatregelen tot een
oorlog zouden kunnen leiden. Veeleer zal
Fugelands defensie den vrede dienen en
tot handhaving van de wereldorde bijdra
gen.
Vrede en ontwapening zijn begeerens-
waardige objeoten, zij kunnen echter niet
door één mogendheid alleen worden ver-
kiegen. Echter, overal en altijd waar wij
andere volken vinden, die naar vrede en
ontwapening streven, zullen wij ons in
hun gezelschap bevinden en met hen
trachten een vruchtbaarder, gezonder en
waardiger oplossing te vinden.
GESPANNEN VERHOUDING
TUSSCHEN JAPAN EN CHINA.
D'e voorstanders van een krachtige anti-
Japansche politiek in de centrale execu
tieve politiek der Kwomintang te Nan
king stelt alle pogingen in het werk, om
de Kwomintang een aantal resoluties fe
doen aannemen, welke indien zij zouden
worden goedgekeurd, gelijk zullen staan
met een oorlogsverklaring aan Japan.
Feng Joe Tsjang drong aan op de
aanneming van een resolutie, waarin een
„overeenkomst" met sovjet-Rusland en
gelijktijdig een actie van de zijde der Ghi-
neesche regeering, om de verloren gebie
den met inbegrip van Mandsjoerije te
herwinnen, werd geëischt.
De griep-epidemie in Europa.
Uit de statistische gegevens, verzameld
door de afdeeling volksgezondheid van
den Volkenbond, blijkt, dat gedurende de
jongste griepepidenie in Ehropa, de
meeste slachtoffers in Engeland zijn ge
vallen.
Ofschoon de epidemie een tamelijk groe
ten omvang had, was zij over het alge
meen van een mild karakter.
In Engeland waren 4 millioen personen
gedurende de jaarwisseling door de ziek
te aangetast. In 122 groote steden was
hef sterftecijfer 17 pro mille en in Lon
den 22.1 pro mille.
Het grootst aantal sterfgevallen kwam
voor onder oudere menschen.
Ook in de groote steden van Duitsch-
land heerschte de influenza hevig, maar
zij kon toch geenszins een vergelijking
doorstaan met die van 1918'1919.
Loonsverhooging met 5 pet. in
Belgiische mijnen.
D'e gemengde commissie, welke is sa
mengesteld uit vertegenwoordigers der
werkgevers en werknemers uit de steen
koolindustrie, heeft naar de „Telegr."
meldt, besloten met ingang van 14 Febr.
een algemeene loonsverhooging van
5 pet. toe te kennen.
Korte Berichten.
Volgens de laatste officiëele schat
tingen zijn bij de overstroomingen in
Mozambique nog geen honderd inboor
lingen om het leven gekomen. Meer dan
duizend bewoners, die men aanvankelijk
verloren achtte, konden gered worden.
De Amerikaansche vlieger Lindbergh
heeft tusschen Cairo en Bagdad een nood
landing gemaakt. De vlieger en zijn
vrouw ongedeerd zijn.
Men is te Warschau een uitgebreide
zwendelpartij in deviezen op het spoor
gekomen en heeft een ambtenaar van
een aldaar gevestigd groot finan-
ciëel bureau in hechtenis genomen, Niet
minder dan vijftien handelsfirma's zijn
bij deze deviezenaffaire betrokken.
TWEEDE KAMER.
De Indische begrooting goedgekeurd.
Die Tweede Kamer heeft gisteren de be
handeling van de Indische begrooting
teneinde gebracht.
Erg belangrijk waren de gevoerde be
sprekingen niet. De „groote lijnen" waren
niet in het geding.
Bij de afdeeling Onderwijs en Eere-
dienst ging het vooral om de vraag of
niet teveel op 't onderwijs wordt 'bezuinigd.
De crisis noopte ook hier tot inkrim
ping en bedachtzaam optreden temeer
omdat, zooals van verschillende kanten
werd toegegeven, het onderwijs van de fi
nancieele ankers was losgeslagen en veel
te duur was ingericht.
D'e verschillende wetsontwerpen werden
tenslotte zonder hoofdelijke stemming
goedgekeurd. Ook dat betreffende de de
partementen van Oorlogen Marine.
Alleen de eene aanwezige communisl,
wenschte aanteekening dat hij had tegen
gestemd.
Chr.-Hist. Kamer-candidaten.
Het bericht over de Ghristelijk-Histo-
rische Kamerfractie dient, naar de „N,
R. Gt." verneemt, in zoo verre te worden
gecorrigeerd, dat wel baron Van Boetze-
laer van Dubbeldam binnenkort de Twee
de Kamer zal verlaten, maar dat niet het
zelfde gezegd kan worden van jhr mr J.
W. H. Rutgers van Rozenburg. Voorts
vernemen wij, dat o.a. mr G. E. van Wal-
sum te Rotterdam ernstig voor een candi-
datuur in aanmerking komt.
Verbond voor Nationaal Herstel.
Het Verbond voor Nationaal Herstel
zal bij de komende Tweede Kamerverkie
zingen met een gelijkluidende lijst voor
alle kiesdistricten, wat betreft de eerste
zes candidaten, uitkomen. Deze eerste
zes candidaten zijn de volgende: 1. dr
W. Emmens, algemeen secretaris van het
Verbond; 2. dr W. K. H. Feuillettau de
Bruijn, oud-lid van den Volksraad; 3. L.
J. Quant, gep. vice-admiraal; 4. J. H.
Grucq, lid van den Amsterdamschen ge
meenteraad; 5. mr P. P. J. M. Gerardts,
lid van den gemeenteraad van Roermond;
6. mr P. C. L. Eschauzier, lid van den
Haagschen gemeenteraad.
Nieuwe politieke partij.
Dezer dagen is te Amsterdam opgericht
het Nederlandsch verbond van politiek
onafhankelijken. Deze organisatie stelt
zioh naast de handhaving van den de-
mocratischen staatsvorm o.m. ten doel
hervorming van de sociale wetten, zooda
nig dat deze ten bate komen van alle eco
nomisch zwakken, onverschillig of deze
al of niet in loondienst werkzaam zijn.
Besloten is deel te nemen aan de ko
mende verkiezingen voor de Tweede Ka
mer.
Herv. Geref. Staatspartij.
Eenigen tijd geleden, deelde D's Ling-
beek mede, dat het niet zeker was dat
de H'. G. S. bij de komende verkiezin
gen met een eigen candidatenlijst zou
uitkomen. Zulks in verband met de wij
zigingen in de Kieswet.
In de gisteren gehouden algemeene
vergadering van de H. G. S. is echter
besloten zelfstandig aan de verkiezingen
deel te nemen. D's Lingbeek werd als no.
1 op de candidatenlijst aangewezen.
DE STAATKUNDIG GEREFORMEER
DEN EN DE VERKIEZINGEN.
De onderhandelingen met de partij van
Prof. Hugo Visscher.
Te Utrecht is gisteren de algemeene
vergadering van de Staatkundig Gerefor
meerde Partij gehouden.
Ds G. H. Kersten heeft haar geopend
met een rede, waarin hij waarschuwde
tegen herstel der coalitie.
Door het monster-verbond met Rome
te sluiten, hebben de z.g.n. Christelijke
partijen gemeene zaak gemaakt met on
zen aartsvijand. Zij zijn verraders van
ons volk geworden. Niet alleen de coa
litie, die Colijn weder wil herstellen, zal
ons land verderfelijk zijn, maar ook de
Binnenland.
De Indische begrooting door de Tweede
Kamer aangenomen.
De Eerste Kamier over de Zeeuwsch-
Vlaamsche Tramweg-Mij.
Memories van Antwoord over de begroe
tingen van Financiën en
Buitenland.
De verhouding NederlandBelgië.
Het groote defensiedebat in het Lager
huis begonnen.
De afsluiting van de Spaansche grenzen
gaat beginnen.
coalitie-Kuyper is ons land op de aller
verschrikkelijkste wijze verderfelijk ge
weest.
Spr. wenscht: terugkeer tot Gods
Woord; verlichting van lasten en belas
tingen; opheffing van de omzetbelasting;
afschaffing van de verzekeringswetten en
zoo niet dan overneming door openbare
kassen van den last nu op de bedrijven
gelegd; intrekking van de crisiswetten,
opdat elk bedrijf zijn vrijheid herkrijge;
geen Roomsche ordening, die nog meer
ons volk in de kluisters boeit; bevorde
ring van werkverruiming; steun aan alle
behoeftigen en ouden langs den van God
verordineerden weg; bescherming voor-
en hulp aan land- en tuinbouw en alle
takken van ons volksbestaan, doch met
eerbiediging van de rechten en vrijheden
des volks; vrije ontwikkeling van het
bedrijf onder den zegen des Heeren.
Ds Kersten heeft verder een overzicht
gegeven van de gevoerde onderhandelin
gen om tot eenheid te geraken met Prof.
H. Visscher en de door dezen gestichte
Christelijk Nationale Actie.
Ik heb met grooten ernst op die ver-
eeniging steeds aangedrongen, wat mijn
vrienden getuigen kunnen, aldus Ds Ker
sten. Zij is echter daarop afgestuit, dat
Prof. Visscher in art. 36 der geloofsbelijde
nis wilde lezen „Vrijheid van godsdienst".
Reeds in de eerste samenkomst, door
deputaten der C.N.A. en het dagelijksch
bestuur der S.G.P. 20 Febr. 1936 te Rot
terdam gehouden, is dit geschilpunt aan
de orde gesteld. Feitelijk is dit zoo ge
bleven tot heden toe. Telkens weder
bleek, dat Prof. Visscher in principe vrij
heid van godsdienst voorstaat. Ook in de
samenkomst, die genoemde hoogleeraar
met uwen partij-voorzitter 13 November
1936 alleen had, liepen de besprekingen
op dit punt vast.
Van stonde af was het ons wel klaar
als de dag, dat er groote verschillen in
De R.K. Staatspartij.
Naar de Standaard verneemt, zal
in de R.K. Kamerclub voor de volgende
periode een belangrijke wisseling in per
sonen plaats vinden.
Het schijnt in het voornemen te lig
gen niet minder dan een drietal leden
van de Eerste Kamer, n.l. de hëeren
Serrarens, Andriessen en De Ruyter een
kansbiedende plaats te geven.
Gelijk reeds medegedeeld is zullen de
heeren Kuiper en Van Voorst tot Voorst
geen candidatuur aanvaarden.
DE REGELING VAN DE ELEC
TRIC ITEITSVOORZI EN ING.
D'e Tweede Kamer heeft besloten, het
wetsontwerp houdende algemeene rege
len ter zake van de electriciteits-voorzde-
ning te verzenden naar een commissie
van voorbereiding. In die commissie
heeft de voorzitter der Kamer benoemd:
tot leden de heeren Bongaerts, Van der
Waerden, Krijger, Ebels, Van Kempen,
Van D'obhen de Bruijn en Van Koever-
den; tot plaatsvervangende leden resp.
de heeren Truijen, D'rees, Kooiman, Lou-
wes, Smeenk en Hermans.
