IBIS SHAG
Dobbelmaitn
lebber... man*
MAANDAG 15 FEBRUARI 1937
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. ill
De handhaving van
Nederland's neutraliteit.
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
Binnenland
Het verblijf van het
Prinselijk Paar te Weenen.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws
oppassen,
ie pret,
rtje". En
tg een
welkom,
e broer
al meer
„Duif-
nnthouden,
Wat ben
klap geen
•het was
nog een
weten
pakken
Parker",
je jaar
dag in
dan zal
de oplos-
woorden
sstaan on-
woord een
am wordt
biji een
ital dat uit
afsluiting,
schot,
ook alle
uit ieder
wordt ook
.rdeloos is,
en ijverig
rivier, een
DOLLIE.
•hoeven er
vorden.
iRDIENDE
WAS.
het felle
er was iets
Moe kwam
plant, met
een plant,
ruis en dat
bed?"
Mientje
Schiet eens
anders ben
ze kwam
ik ben al
niddag om
iprong toch
iet Mientje
„Lang zal
zongen ze.
neden, „wat
rgen, maar
t ze maar
al op z'n
ie trap, hij
id Mien al
gzegd, toen
dééd raar.
elkens toch
iken, en dat
g hij maar
het kwartje
buurvrouw
ns een plant
ad gekocht;
jn geweest,
ijn, dat het
toen hij het
te doen;
kon het
pen
hij
denken, hij
geweest en
>e vandaag
el begrijpen,
as?
i?
hij wou die
iffen!"
lachend ge-
n, „slaap je
log eens wat
fijn nieuw
geheimzinnig
Jongens weet
len,
bu?"
Jk het eigen-
jhij nog, nou,
lieg je!"
Jgen, je bent
hem, maar
ar raar deed.
bat er op dat
Igegaan was,
fjapie werke-
en daarom
len.
Iroeg hij nog.
[e kijken"; hij
|er achteraan,
aest zijn met
it hij al niet
rdt vervolgd.;
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tclofoonriummor 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f250 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg? Goes en
Vhssingon f 0.20, Losse nummers 5 cent,
Advertentiën SO cent per regel Ingercnden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De onaantastbaarheid van ons grond
gebied leent zich niet als onderwerp
voor een verdrag.
De minister van buitenlandsche zaken
heeft thans de nadere vragen van het
Eerste Kamerlid van Vessem beantwoord.
De vraag was, of de minister bereid is,
mede te deelen op welke vroegere open
bare verklaringen van de zijde van den
Duitschen leider en rijkskanselier de
zinsnede in diens op 30 Januari j.l. uit
gesproken rede, naar het inzicht van
den minister blijkbaar terug sloeg. Die
zinsnede luidde:
„De Duitsche regeering heeft voorts
aan België en Holland verzekerd, dat zij
bereid is deze staten te allen tijde als
onaantastbare neutrale gebieden
te erkennen en te garandee
ren."
De minister antwoordt thans, dat hij
veronderstelde, dat de aangehaalde zin
snede terugsloeg op de mededeeling,
door den Duitschen rijkskanselier op 7
Maart 1936 in het openbaar gedaan, vol
gens welke de Duitsche regeering bereid
was om een niet-aanvalsver-
drag tusschen België, Duitschland en
Frankrijk te sluiten onder waarborg van
Groot-Britannië en Italië, en ook Neder
land als partij tot zulk een verdrag toe
te laten, indien dit onzerzijds mocht wor
den gewenscht en de andere betrokken
staten daarmede mochten instemmen.
Kon de minister den bewusten passus
in de rede van den rijkskanselier van
30 Januari j.l. op geen andere wijze ver
klaren, daarbij werd door hem niet
voorbijgezien, dat de mededeeling van
7 Maart 1936 en de inhoud van de meer
bedoelde zinsnede van ongel ij ke
strekking zijn.
Van de zijde der Duitsche regeering
verkregen inlichtingen hebben de juist
heid van de bovengenoemde veronder
stelling bevestigd.
Verder is gebleken, dat de uiting in
quaestie van den rijkskanselier moet
worden opgevat als een aanbod, dat geldt
zoowel voor het geval, dat een nieuw
Westelijk pact tot stand mocht komen
en in dat verdrag een regeling wordt
getroffen, als voor een verdragsregeling
in anderen vorm, indien geen Westelijk
pact wordt gesloten.
Daarop is onzerzijds aan de Duitsche
regeering medegedeeld, dat wij, met alle
waardeering voor de uit het aanbod
sprekende goede bedoelingen, niet be
reid zouden zijn nopens de
onaantastbaarheid van ons
grondgebied met eenig land
een verdrag te sluiten.
Die onaantastbaarheid is
voor ons een axioma, dat zich
niet leent als onderwerp voor
een do,or ons te sluiten ver
drag.
De verbinding ValenciaMadrid
afgesneden?
Radio Cordava meldt, dat een natio
nalistische divisie Arganda innam op den
weg Valencia-Morata de Tajuna.
(De weg ValenciaMadrid zou hier
mede dus definitief zijn afgesneden.)
Gisteravond kort na 10 uur is Valen
cia beschoten door een kruiser der natio
nalisten. Het vuur werd direct door de
kustbatterijen beantwoord.
Dit is natuurlijk geen krijgsverrichting
van groote beteekenis. Het dient vermoe-
lijk alleen maar om te tonnen, dat de
regeering van Valencia ook daar niet
veilig is.
Van meer belang is de mededeeling
van de radioclub te Teneriffe, dat de
weg van Valencia naar Madrid over een
lengte van 12 K.M. door de rechtschen
is bezet. Waar dit precies is wordt niet
vermeld.
Aan 'het front bijl Madrid hebben de
regeeringstroepen bun stellingen door
geslaagde overvallen bij TJsera. en Gara-
banchel verbeterd.
De opstandelingen meldden daaren
tegen, dat de verrassende aanvallen der
iregeeiUngs troep en bijl Barabanchel met
zware verliezen werden afgeslagen.
De val van Malaga en het verder op
rukken der opstandelingen heeft te Va
lencia indruk gemaakt.
Madrid wil algemeene dienstplicht en
een uniform opperbevel.
Ook Barcelona is gisteren van uit zee
beschoten.
Een nieuwe koning voor Spanje?
Naar „United Press" aan de „Maas
bode" meldt heeft generaal Franco den
laatsten tijd met de regeoringen van En
geland, Italië en Duitschland onderhan
delingen gevoerd over een nieuwe bezet
ting van den Spaanschen koningstroon en
is hij in aansluiting daarop in contact
getreden met pris Xaverius van Bourbon
Parma, ten einde te weten te komen, of
deze na een definitieve overwinning van
de nationalisten in Spanje de koninklijke
waardigheid, die hem eventueel door Bur
gos zou worden aangeboden, zou aan
vaarden.
Indien deze onderhandelingen gevoerd
zijn, zou dit beteekenen, dat generaal
Franco weliswaar aan een herstel van
de monarchie denkt doch niet aan terug
roeping van Alfonso of een van zijn
zoons.
De zeven-en-veertig-jarige prins Xave
rius woont te Parijs.
ONTZETTENDE BRAND IN EEN
BIOSCOOP.
700 menschen omgekomen.
Volgens berichten uit de Mantsjoe-
rijsche stad Antoeng heeft daar Zater
dagavond in een bioscooptheater een
brand gewoed, die ontzettende gevolgen
heeft gehad.
Vijftienhonderd menschen aanschouw
den een film, toen op 't tooneel een brand
uitbrak, die zich snel uitbreidde over het
geheele theater.
Er ontstond een onbeschrijfelijke paniek.
Gillend en schreeuwend trachtte de me
nigte zich een weg naar den uitgang te
banen, waarbij gevochten werd op leven
en dood. Plotseling bezweek de galerij,
even later stortte het dak in, waardoor
velen het gebouw niet meer konden ver
laten.
In vijftig minuten was het theater tot
den grond toe afgebrand. De bestrijders
van het vuur stonden volkomen machte-
i loos. j
Er moeten meer dan 700 personen bij
dezen brand om het leven zijn gekomen.
Reeds is het stoffelijk overschot van een
650-tal slachtoffers onder de puinhoopen
vandaan gehaald, 28 personen werden
ernstig gewond naar het ziekenhuis ge
bracht.
Een bloedig naspel van een staking.
D'e dezer dagen geëindigde groote sta
king in Amerika's auto-industrie heeft
in de stad Anderson in den staat In-
dianopolis nog een bloedig naspel ge
had.
Georganiseerde arbeiders vierden in
den schouwburg aldaar een overwin
ningsfeest ter gelegenheid van de beëin
diging van het conflict in Flint.
Nauwelijks echter waren de feeste
lijkheden begonnen, of voor het gebouw
verzamelden zich ettelijke honderden ar
beiders, die niet bij' bet vakverbond zijn
aangesloten, om tegen het vroegere optre
den van de georganiseerden te protestee
ren.
De georganiseerden verbarricadeerden
zich daarop in den schouwburg en tracht
ten hierdoor tijd te winnen, om zich van
stoelpooten en andere wapens te voorzien.
Toen zij zich voldoende uitgerust achtten,
ondernamen zij hiermede een uitval,
waarbij het tot bloedige vechtpartijen
kwam.
Er zijn tal van gewonden. De staat
van beleg is afgekondigd.
De Duitsche landbouw staat onder
controle van den staat.
Volgens een bericht van Havas uit
Berlijn verplichten de behoeften van de
voedselvoorziening de nationaal-socialis
tische regeering tot bet voeren van een
gerichte oeconomische politiek. De mi
nister van landbouw heeft een plan uitge
werkt, dat de landbouwproductie organi
seert. Hierdoor zou Duitschland het twee
de land ter wereld worden, waar de
landbouw geheel onder leiding komt van
den staat.
Het verschil met het systeem van de
kolchosen in Sowjet-Rusland is, dat de
Duitsche boer den eigendom van zijn
grond behoudt.
Dhitscbland wordt in landbouwdistric
ten verdeeld, die overeenkomen me: de
districten van de partij. In ieder gebied
zullen ambtenaren, die voortgekomen zijn
uit de nationaal-socialistisohe landbouw
organisaties, schema's opmaken voor de
agrarische productie. Voor alle gegevens
omtrent productiecapaciteit e.d. zal aan-
teekening worden gehouden, in ieder dorp
door den plaatselijken landbouwleider.
Het zal met behulp van deze gegevens
mogelijk zijn den boeren aanwijzing te
geven over de wijze, waarop zij het best
hun grond kunnen exploiteeren.
Wordt een Zwitser te Danzig
commissaris?
Dë moeilijkheden, welke de volken
bondsraad ontmoet beeft bij de benoe
ming van een hoogen commissaris te
Danzig, staan op het punt haar oplos
sing te vinden.
Men meent te weten, dat de keuze van
den raad definitief zal vallen op een per
soon van Zwitsersche nationaliteit, wiens
benoeming de instemming der betrokken
o:o:opartijen zou hebben evonden, n.l.
prof. Burckhardt uit Genève.
Korte Berichten.
De dooi, die plotseling ingetreden
is, heeft tot gevolg gehad, dat het ijs in de
Poolsche rivieren en langs de kust is ge
broken en thans gaat kruien. Daar het in
de bergen hevig sneeuwt, vreest men, dat
de Weichsel en haar zijrivieren buiten
haar oevers zullen treden en overstroo
mingen zullen veroorzaken.
De Belgische kabinetsraad heeft
zich accoord verklaard met de benoeming
van drie nieuwe gouverneurs voor de
provincies. Het socialistisobe Kamerlid
Mathieu wordt gouverneur van de pro
vincie Luik, de liberale minister van justi
tie Bovesse zal gouverneur van de pro
vincie Namen worden, de huidige griffier
van de provincie Luik, de heer Van Mol,
een socialistisch ambtenaar, wordt gou
verneur van de provincie Henegouwen.
Op Hakkaido en Aomari in Japan
heeft een felle sneeuwstorm gewoed,
waardoor bet verkeer ernstig werd be
lemmerd. Men is bevreesd over bet lot
van enkele schepen.
DE REIS VAN H. M. DE KONINGIN.
Tegen hei einde van deze week terugkeer
naar Nederland.
Uit Innsbruck wordt geseind: Uit Zeil
am See komend zal H. M. de Koningin
a.s. Donderdag te 14 u. van hier naar Ne
derland terugkeeren.
OPDRACHT AAN DE NED. SCHEEPS
BOUW MIJ.
Motorpassagierschip voor de Java-China-
Japan-lijn.
De Java-China-Japan Lijn heeft aan
de Nederlandsche Scheepsbouw Maat
schappij opdracht gegeven tot den bouw
van een motorpassagiersschip van circa
10.600 bruto register ton.
De afmetingen zijn: lengte 474 voet en
10 duim, breedte; 64 voet en 6 duim;
holte: 38 voet en 6 duim.
Het schip wordt ingericht voor het ver
voer van 51 eerste klasse passagiers, zoo
mede voor 55 passagiers tweede klasse-A
en 100 passagiers tweede klasse-B.
De motor-installatie van 6000 H. P. K
wordt geleverd door Stork te Hengelo.
Dte snelheid zal 15 mijl bedragen.
DE EVENREDIGE VRACHT-
VERDEELING.
Adres van het Verbond van Nederl.
Werkgevers.
In een adres aan den minister van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart her
innert het Verbond van Ned. Werkgevers
er aan, dat tegen totstandkoming van de
wet van 5 Mei 1933 ter bevordering van
een zooveel mogelijk evenredige vracht-
verdeeling in de binnenscheepvaart in
werkgeverskringen ernstige bezwaren
werden gevoeld.
Het wil adressant voorkomen, dat voor
namelijk om tweeërlei redenen een ver
dere voortzetting van deze wettelijke re
geling ongewenscht moet worden geacht.
Vooreerst is de zoo juist genoemde sub-
commissi eenstemmig van oordeel dat ten
gevolge van de onmogelijkheid tot toe
passing van de wet in bet Rijngebied,
waaraan wellicht in de toekomst ook nog
het gebied van de Maas zou zijn toe te
voegen, handhaving van de wet moeilijk
zal zijn.
De tweede omstandigheid, welke vol
gens adressant tot eenzelfde resultaat zal
moeten leiden, is gelegen in de bewoor
dingen van art. 13 der wet. Immers in
ieder geval vóór 1 Januari 1938 zal aan
de Staten-Generaal een voorstel van wet
worden gedaan, waarbij de intrekking van
deze wet, zoomede de overgave tot een
Dormalen toestand, worden geregeld.
Voorts wordt in den considerans der wet
het tijdelijke karakter van deze reglemen
teering tot uitdrukking gebracht.
Het is dan ook reeds op deze gronden,
dat het verbond den minister dringend
in overweging geeft, een onverwijlde be
ëindiging van dezen weinig gelukkigen
maatregel voor te bereiden.
EEN INDUSTRIE-VESTIGINGSWET.
Spoedig kan, naar bet „Volksblad" ver
neemt, worden tegemoet gezien de indie
ning van een Bedrijfsvergunningswet, be
doeld ter bescherming van onze industrie
In den trant van de aanhangige Vesti
gingswet voor het kleinbedrijf worden de
eischen daarin gesteld, ten aanzien van
de vestiging of uitbreiding van indus
trieën.
Burgemeesters.
Bij: Kon. besluit is benoemd tot burge
meester der gemeente Hengelo (G.): F
van Hoogstraten, met toekenning
van gelijktijdig eervol ontslag als burge-
De Prinses en de Prins hebben den
Hertog van Windsor ontmoet.
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H.
Prins Bernhard zijn, in afwijking van
het oorspronkelijke plan, gisteren nog te
Weenen gebleven. Zij! zullen zich van
daag naar Zeil am See begeven, waar zij
H.M. de Koningin zullen ontmoeten.
Het Prinselijk paar zal zich na bet
vertrek van H. M. naar de Italiaansche
Riviera begeven, waarheen intusschen
een der auto's van het gezelschap is ver
trokken en waar kamers zijn besproken.
Zaterdag heeft toevallig het Prinselijk
paar den Hertog van Windsor en zijn
zuster, de Princess Royal (gravin Hare-
wood) met haar echtgenoot, graaf Hare-
wood ontmoet. Na het diner in hotel
Bristol begaven de Prinses en de Prins
zich naar hun vertrekken. Toen zij in de
hal op de lift wachtten, stapten uit de lift
van boven de Hertog van Windsor en
zijn zuster en stonden eensklaps voor de
wachtende Prinses en den Prins. De be
groeting was zeer hartelijk en zij bleven
ongeveer tien minuten met elkaar in ge
sprek.
Na deze ontmoeting heeft Prinses Ju
liana een telefonisch onderhoud met do
Koningin gehad.
Uit de berichten die tot nu toe om
trent de huwelijksreis ontvangen werden
krijigt men den indruk, dat de levensge
woonten van het Prinselijk paar sterk af
wijken van de opvattingen die door H.
M. de Koningin worden gehuldigd.
De bladen melden, dat de Prins Don
derdagavond een operette-vertooning bijl-
woonde en dat de Prins en de Prinses
Zaterdag- en Zondagavond de schouw
burg bezochten.
meester der gemeente Zuilichem; tot bur
gemeester der gemeente Wiscb: J. J. G.
Boot, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester der ge
meente Winsum.
DE CHR. NATIONALE ACTIE.
Prof. Dr H, Visscher lijstaanvoerder.
Naar de „Rotter d." vernam, zal de
C.N.A. bij de a.s. Kamerverkiezing met
een eigen lijst uitkomen. De Commissie
der G. N. A. beeft Prof. Dr H. Visscher
als lijstaanvoerder bereid gevonden. Ver
schillende personen zijn reeds voor de
groslijst genoemd.
Mr H. J. DIJCKMEESTER, OUD
COMMISSARIS DER KONINGIN IN
ZEELAND MORGEN 90 JAAR.
De heer Mr H. J. Dijckmeester, thans
wonende te Den Haag, oud-commissaris
der Koningin in Zeeland, wordt morgen
90 jaar.
Nadat Mr Dijckmeester in 1871 te Lei
den was gepromoveerd, werd hij in 1872
adjunct-commies op het departement van
koloniën en wel bijl de afdeeling Oost-
Indië (Algemeene zaken). De jeugdige
meester in de rechten maakte spoedig
promotie en kon in 1881 als hoofdambte
naar naar Binnenlandscbe Zaken wor
den overgeplaatst, waar hij chef werd
van de afdeeling onderwijs. Zijn bijzon
dere bekwaamheden waren oorzaak, dat
hij met ingang van 21 October 1891 tot
sdcretaris-generaal van binnenlandsche
zaken werd benoemd.
Hij' is als zoodanig de rechterhand ge
weest van 5 opvolgende ministers, n.l.
Tak van Poortvliet, Van Houten, Goeman
Borgesius, Kuyper en Rink.
Op 59-jarigen leeftijd, na een ambte
lijke periode van reeds 35 jaren, ontving
mr Dijckmeester een zeer groot bewijs
van de waardeering van zijn arbeid, toen
H. M. de Koningin hem benoemde tot
haar Commissaris in Zeeland.
Op 1 Mei 1906 kwam mr Dijckmeester
naar Zeeland toe. Hij' trad de Zeeuwen
welwillend tegemoet en vond er direct
bijzonder werk en wel door mede te hel
pen leiding te geven aan het herstel van
de schade, die de zware siorm van 12
Maart 1906 aan verschillende plaatsen
in de provincie had toegebracht.
De nieuwe Commissaris der Koningin
voelde direct groote belangstelling voor
den eeuwen ouden strij'd, die de Zeeu
wen tegen het buitenwater hebben te voe
ren. Gedurende zijn verblijf in Zeeland
heeft dit deel van zijn taak zijn bijzon
dere belangstelling gehad. Zijn naam
leeft voort in den Dijckmeesterpolder in
O'ostelijk Zeeuwsohi-Vlaanderen.
Maar niet alleen de dijken en oever-
verdedigingen trokken zijn belangstelling,
ook het wegenvraagstuk was voor hem
van groote beteekenis. Ia zijn ambtspe
riode valt ook de tot standkoming va a de
verbinding tusschen Noord Brabant en
Zeeland, waardoor Zeeland uit zijh iso
lement, wat betreft bet snelverkeer, werd
verlost.
VOORDE PUP.
ree»
M<75/
Rookt IBIS bij voorkeur uit een IBIS-pijp.
Bij Uw winkelier verkrijgbaar.
Binnenland.
De handhaving van Nederlands neutrali
teit.
Deze week komt H. M. de Koningin
weer terug.
Rteorganisatie landbouw-voorlichtings-
dienst.
Trambotsing te Axel.
Buitenland.
Successen der opstandelingen in Spanje.
Wordt Sipanje weer een monarchie?
Ontzettende bioscoopramp' te Antoeng.
Onder het bewind van Mr Dijckmeester
kwam de verbetering van de haven van
Terneuzen tot stand en werd die van de
haven van Vlissingen voorbereid. De
bootdienst MiddelburgZierikzee werd
door de provincie overgenomen. Ook an
dere diensten werden veel verbeterd.
Dat zijn arbeid in en voor Zeeland op
hoogen prijs werd gesteld, bleek wel bij
het afscheid van mr Dijckmeester op 28
April 1921, toen hem met ingang van
30 April eervol ontslag was verleend. Bij
het afscheid in de Statenzaal op 28 April
kon thans wijlen de heer J. H. Blum, lid
van Gedep. Staten en voorzitter van de
gevormde huldigingscommissie, getuigen
van de groote waardeering van de
Zeeuwen voor den vertrekkenden ma
gistraat. Namens Zeeuwen en oud-Zeeu
wen wier namjen 110 bladzijden in het
bijgevoegde album vulden, kon spreker
den scheidende een Steinweg-vleugel met
een plaat, waarop stond: „De Zeeuwen
aan mr H. J. Dijckmeester, 1 Mei 1906
30 April 1921" en twee schilderijen,
een met een kijkje op de Schelde en een
met een blik op het eiland Tholen, aan
bieden.
Op 30 April vertrok de familie Dijck
meester naar Den Haag.
TRAMBOTSING TE AXEL.
Vier personen gewond.
Zaterdagmiddag omstreeks half twee
beeft even buiten Axel een ernstig
tram-ongeluk plaats gehad. Doordat een
personentram te ver doorreed, kwam
deze in botsing met een goederentram,
met bet gevolg, dat vier personen min
of meer ernstig letsel opliepen. De mate-
rieele schade was vrij groot.
Uit Sas van Gent kwam een diesel-
electrische tram van de Zeeuwsch-
Vlaamsche Tramwegmaatschappij op den
gewonen tijd Axel binnen en zonder ver
traging werd de reis naar Terneuzen
voortgezet. Op de wisselplaats benoorden
het spoorwegstation Axel moest de be
stuurder van de dieseltram stilhouden en
wachten op den goederentrein van
dezelfde maatschappij, welke uit Zaami-
slag in aantocht was. De bestuurder
reed echter door en 100 M. verder in een
bocht van de baan, waar bovendien het
uitzicht door een daar staand huis wordt
belemmerd, zag -hij! plotseling tot zijn
grooten schrik den goederentrein met
een vijftiental wagens aankomen. Krach
tig remmen kon een botsing niet meer
voorkomen en met een hevigen schok
reden beide trams op elkaar in.
In de dieseltram zaten drie passagiers,
van wie één geheel ongedeerd bleef. De
beide anderen, mevr. de wed. Gerritsen-
Bcm uit Axel bezeerde een dijbeen, kreeg
een lichte hersenschudding en snijWon-
den aan gelaat en handen, de heer A. de
Feijter, wethouder van Zaamslag, liep
een hersenschudding en hoofdwonden op.
Van het personeel bleef de bestuurder
ongedeerd, doch de jeugdige conducteur
E. van den Berge, brak een sleutelbeen
en kreeg snijwonden.
