WIENER
Middelburg
Ouitsche toezeggingen. A e IflllfipPflsn
Beperking van de vestigings-
vrgbeid in bakkersbedrijf.
Buitenland.
Vergnnningsstelsel voor bet
vrachtauto-vervoer?
Plechtige herdenking van
Jan Pieterszoon Coen.
DINSDAG 2 FEBRUARI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG Ne. 1G4
begint de
bij
Binnenland
LET OP DEN ORANJE-BAND!
Belangrijkste Nieuws
328
2340 per
14.
Nieuwen-
beplant
aan dhr
endskerke
West- en
65 H.A.
M. Rijk
Nieuw en-
groot
W. Goed-
roor f425.
door no-
Een
A. Hoog-
f 1451.
f 1605.
CHT
Febr..
wind,
tijdelijk
weinig
tiet Zui-
uur:
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
2)eZeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes «n
Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertontlön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De rede, welke Adolf Hitler Zaterdag liUAlU.üllI.1110
u.: 749.
De rede, welke Adolf Hitler Zaterdag
in den Duitsohen Rijksdag heeft gehou
den, beeft uit den aard der zaak in de pers
van de verschillende landen tot breede
beschouwingen aanleiding gegeven. De
algemeene indruk is, dat geen nieuwe
perspectieven zijn geopend, al kan dan
ook met blijdschap worden geconstateerd,
dat de rede een wat meer gematigd karak
ter droeg, dan vroegere soortgelijke rede
voeringen.
Wat ons in 't bijzonder interesseert, is
de verklaring, dat de Duitsche regeering
België en Nederland beeft verzekerd „dat
zij bereid is deze staten steeds als: onaan
tastbare neutrale gebieden te erkennen en
te garamdeeren en voorts, „dat D'uitsch
land ten opzichte van landen, die geen
koloniën van hem hebben weggenomen,
ook geen koloniale aanspraken doet gel
den".
Eerstgenoemde verklaring heeft temeer
beteekenis, nu ook van Engelschen kant
meermalen is betoogd,, dat de onafhanke
lijkheid en onaantastbaarheid der „lage
landen" voor het Britsche Rijk een levens
belang is.
Wij hooren dergelijke uitspraken, waar
van we de oprechtheid niet in twijfel be
hoeven te trekken, met genoegen.
Maar zij kunnen voor ons land toch
geen aanleiding zijn om een andere poli
tiek te gaan volgen dan tot nu toe gevolgd
werd en nu, in vertrouwen op de goede
bedoelingen van onze groote buren, niet
zelf maatregelen te nemen om onze onaf
hankelijkheid te handhaven.
Wij mogen ons door toezeggingen als
nu gedaan werden en waarvan de strek
king niet in alle opzichten duidelijk is,
niet in slaap laten wiegen.
Vooreerst al omdat ook hier geldt, dat
het niet verstandig is op „Prinsen" be
trouwen te stellen.
De 'belofte, dat de onzijdigheid van Bel
gië zou worden gehandhaafd verhinderde
in 1914 Duitschland niet om dit land aan
te Vallen, omdat, zooals het heette, nood
geen wet kent.
Voorts ook, omdat deze toezeggingen,
die dat vergete men niet alleen uit
eigenbelang worden gedaan, ze
ker niet zouden worden gehandhaafd,
wanneer Nederland zijn weermacht ver
waarloosde.
En dan is er, o.a. door het „Alg. Han
delsblad", terecht op gewezen, dat wij ons
niet onder deeenzijdige bescherming
of bevoogding van wélke mogenheid ook
mogen plaatsen.
„Wij moeten onze neutraliteit zelf blij
ven bepalen, en kunnen niet onze bewe
gingsvrijheid opgeven, om, wanneer de
omstandigheden ons ter bescherming van
eigen bedreigde veiligheid zouden dwin
gen, tijdig aansluitingen te zoeken tegen
een gevaarlijken bedreiger van welken
kant ook. Of er voor Nederland aanlei
ding zou kunnen zijn deel te nemen aan
een regionaal West-Europeesoh veilig
heidspact, op basis van wederkeerigen bij
stand, is een vraag, die thans nog niet
aan de orde is. Of Hitier dit nu in dit
breede verband, opnieuw aan de orde wil
stellen, moet worden afgewacht. Maar
eenzijdige garanties zouden
ons inpartijdig vaarwater kunnen
dringen, hetgeen wij niet wensohen".
Over de door Hitler ten opzichte van ons
land afgelegde verklaringen verklarin
gen, die tusschen beschaafde staten toch
eigenlijk overbodig moesten zijn moeten
wij ons verheugen.
Maar zij mogen ons niet verhinderen
vast te houden aan „denplicht tot
het ontplooien, van een
krachtige werkzaam'hei ter
bewaring van de hoogste
goederen, onder Gods voor
zienig bestel en onder de
leiding van het Huis van
Oranje, in den loop der
historie aan ons volk ge-
schonk e n".
WAAROM DE LANDBOUWCRISISWET
TIJDELIJK WORDT TOEGEPAST.
Op de vragen van het Eerste Kamerlid
den 'heer P o 11 e m a, in verband met het
instellen van een vergunningsstelsel voor
het bakkersbedrijf te Amsterdam en te
Rptterdam, heeft de minister van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart geant
woord, dat bij op grond van de hem ter
kennis gekomen berichten en adviezen
omtrent den toestand in de bakkerij, tot
de overtuiging is gekomen, dat onverwijl
de maatregelen ter beperking van de ves-
tigingsvrijiheid in dit bedrijf noodzakelijk
moesten worden geacht.
Hoewel de minister meende de algemee
ne verbindendverklaring van de voor Rot
terdam of Amsterdam gesloten onderne-
mersovereenkomsten in de bakkerij te
moeten afwijzen, was hij daarbij wel van
oordeel, dat bij de afwijzing van het ver
zoek om algemeene verbindendverklaring
gezien de moeilijkheden in de bakkerij,
het doen van een mededeeling omtrent de
mogelijkheid van andere maatregelen niet
achterwege kon blijven.
Hij beeft zich ter zake beraden en is
daarbij tot de conclusie gekomen, dat van
een eventueele toepassing van de hopelijk
spoedig tot stand te komen middenstands-
vestigingswet op het bakkersbedrijf, een
verbetering in den toestand van deze
branche zou kunnen worden verwacht en
heeft van dit inzicht aan belanghebbenden
mededeeling gedaan.
Kennisneming van de ontvangen advie
zen schonk den Minister de overtuiging,
dat de toestand in de bakkerij zoodanig is,
dat onverwijld ingrijpen noodzakelijk is.
Bovendien bestond er z.i. gegronde vrees
voor een verderen, voor het bedrijf ver-
derfelijken toevloed van nieuwe vestigin
gen in de bakkerij, in afwachting van la
ter te treffen maatregelen.
Hoewel erkennende, dat de toepassing
van de landbouw-crisiswet ten dezen niet
zonder bezwaar was, doch anderzijds
overwegende, dat bet betreffende artikel
dier wet vrijheid tot de onderwerpelijke
toepassing geeft, heeft hij- gemeend aan de
bedoelde bezwaren geen doorslaggevende
beteekenis te moeten toekennen en derhal
ve zijn ambtgenoot van Landbouw en Vis-
scherij verzocht, hem zijn hulp te verlee-
nen voor een voorloopige afsluiting van
het bakkersbedrijf te Rotterdam en Am
sterdam op basis Van de landbouw-crisis
wet.
D'e minister wijst er daarbij op, dat
deze oplossing slechts dis een zeer tijde
lijke is bedoeld en dat zij alleen moet ge
zien worden als een maatregel van con-
servatoiren aard, die zal gelden tot het
moment, waarop omtrent toepassing en
maatregelen op basis van de aanhangige
middenstandsvestigingswet zal zijn beslist
of wel maatregelen op anderen grondslag
zijn genomen.
DE OORLOG IN SPANJE.
Rust aan de fronten.
Na de hevige gevechten in het Wes
terpark aan den rand van Madrid en
het succes dat de regeeringstroepen daar
hebben behaald, is ook gisteren de rust
aan alle fronten blijven aanhouden.
Uit Malaga wordt gemeld: Het Spaan-
sche koopvaardijschip Delfin werd ter
hoogte van Torrox aangevallen door
twee watervliegtuigen der opstandelingen
welke het schip bij de Los Penas Ca-
les tegenover het strand van Nerja naar
de kust dreven. Even later werd de ge
strande boot door een duikboot der op
standelingen getorpedeerd; er zijn geen
slachtoffers.
Uit goede bron wordt gemold, dat de
opstandelingen, die zich op een tiental
km. van Malaga concentreeren, gesteund
door de zeemacht, een aanval op
Malaga zullen doen, dat door
40.000 republikeinen wordt verdedigd.
DE DUITSCHE EISCH INZAKE
KOLONIëN.
Te Berlijn is een vijftal regeerings- en
partijinstanties bezig met het opstellen
van een uitvoerig memorandum over de
koloniale behoeften van D'uitschland.
Dit memorandum zal over eenige we
ken aan de „betrokken" mogendheden,
dit wil zeggen aan de mogendheden, die
belast zijn met het mandaat over de
vroegere Dhitsche koloniën, worden
voorgelegd.
In een tot in details uitgewerkte sta
tistiek zal uiteen gezet worden, waarom
Duitscbland koloniën eischt en in hoe
verre de Duitsche handel en de wereld
handel daarvan profiteeren zouden.
HET HOOGWATER IN AMERIKA.
Hoogste stand in Tennessee morgen
verwacht.
De dijken van den Mississippi staan,
naar „Un. Press" meldt, van Cairo tot
aan de Golf van Mexico onder voortdu
rende controle van het leger.
Het lot van een reusachtig gebied van
honderd mijlen breedte en 1500 mijlen
lengte waaronder vruchtbare landstre
ken in de staten Missouri, Arkansas en
Tennessee hangt geheel af van de sterkte
der dijken.
Een groot aantal arbeiders wordt ge
reed gehouden in geval de dijken bezwij
ken.
In Cairo staat het water reeds tot den
kruin van den versterkten dijk.
De hoogste waterstand wordt tegen
Woensdag verwacht.
De geheele stad lijkt op een Middel-
eeuwsc'he vesting, welke zich gereed
maakt voor een wanhopigen strijd.
Alle 34.000 bewoners van de stad Pa-
ducah hebben de stad verlaten, nadat
het w'ater reeds tot aan de toppen der
lantaarnpalen was gestegen. D'e schade
is niet te overzien.
In Louisville bedekt een voet dikke
laag modder de straten, welke weer zijn
droog geloopen.
Een gebied van twaalf vierkante mij
len is onder quarantaine gesteld, omdat
er het grootste gevaar voor het uitbre
ken van epidemieën bestaat.
EDEN WENSCHT DUITSCHLAND TE
ZIEN DEELNEMEN AAN DE ONT
WAPENINGSCONFERENTIE.
In het Lagerhuis heeft minister Eden
gisteren een aantal vragen van Lager
huisleden betreffende de buitenlandsche
politiek beantwoord.
De arbeiders-afgevaardigde Hender
son stelde de vraag, of, nu D'uitschland
weer rechtsgelijkheid had verkregen
het ontbreken daarvan was indertijd do
reden van DUitschlands verlaten van de
ontwapeningsconferentie van '33 de
Engelsehe regeeiing van plan was
DUitschland uit te noodigen in het ver
volg de bijeenkomsten van het bureau
der ontwapeningsconferentie bij te wo
nen.
Eden antwoordde hierop als volgt:
„Ik ben van meening, dat het Huis wel
weet, dat ons niets aangenamer zou zijn
dan een terugkeer van Duitschland tot
de conferentie."
Verder heeft Minister Eden in het
Lagerhuis verklaard, dat de Volken
bondsraad besloten heeft de volgende
bijeenkomst van het bureau der ontwa
peningsconferentie op 6 Mei a.s. te doen
houden.
Duitschland en België.
Op het Belgische ministerie van Bui
tenlandsche Zaken wordt de rede van Hit-
Ier aan een nauwkeurige studie onder
worpen. Op dit departement wordt uit
drukkelijk verklaard, dat de Belgische re
geering geen enkele mededeeling, hetzij
op directe of indirecte wijze, uit Berlijn
heeft ontvangen, inzake het waarborgen
door Duitschland van de Belgische neu
traliteit en van de onschendbaarheid van
het Belgische grondgebied.
Kabinet in Japan gevormd.
De crisis in Japan ia geëindigd met
de vorming van een kabinet-Hayashi.
Het feit, dat generaal Nakamuro be
last werd met de portefeuille van oorlog,
zou beteekenen, dat het leger bij de vor
ming van het nieuwe kabinet zijn zin
heeft doorgezet.
D'e nieuwe minister van buitenland
sche zaken, Hiroshi Saito, was tot dus
ver gezant in Washington en voordien
gezant te 's Gravenhage.
Van 1933 tot Februari 1934 was Saito
gezant van Japan te 's Gravenhage.
Saito staat bekend als een zeer be
gaafd diplomaat.
Korte Berichten.
Nabiji Graz is op een spoorwegover
gang een autobus door een trein gegre
pen. Drie inzittenden van de bus zijn o'm
het leven gekomen. Zestien anderen wer
den ernstig gewand.
Uit New York wordt gemeld: D'e
voorzitter van de Amerikaansohe fede
ratie van den arbeid beeft een oproep ge
richt tot alle vakvereenigingen oin Duit
sche goederen en producten te boycotten.
Hjj! vroeg een algemeen boycot door alle
Amerikaansohe burgers, zoolang Hitier
voortgaat met zijn politiek van vervol
ging en onderdrukking der Duitsche ar
beiders en van het Joodsehe ras."
De diplomatieke medewerker van de
„EVening Standard" weet mede te deelen,
dat de wapenfabrieken van Krupp de
laatste twee weken twee dagen per week
hebben stilgestaan. De oorzaak moet zijn
geweest, dat de voorraden metaal waren
uitgeput.
Koning Gustaaf van Zweden, die
naar Brussel was vertrokken voor een of
ficieel bezoek aan Kotning Leopold, is te
Concept-rapport van commissie-De
Vries wordt samengesteld.
Naar de „Telegr." vernam, heeft de
centrale commissie van Advies en Bij
stand voor het Verkeersfonds (commissie-
De Vries) in de subcommissie de studie
van het vraagstuk van het vrachtautover-
voer verleden week beëindigd. Het con
cept-rapport wordt nu samengesteld waar
na de commissie in pleno de eindredactie
moet vaststellen. Het door den Minister
van Waterstaat gevraagde advies kan nu
over eenige weken verwacht worden.
Wij meenen te weten, zegt het blad, dat
ook dit advies gaat in de richting van een
vergunningsstelsel. Dit wordt dan, even
als voor het personenvervoer, ingesteld
bij algemeenen maatregel van bestuur.
Krachtens de machtiging bij de Bezui-
nigingswet moet binnen twee jaren een
wettelijke regeling tot stand komen. Niet
onmogelijk is, dat te zijner tijd één wets
ontwerp zal worden ingediend, waarbij
dan voor de gedetailleerde uitvoering twee
algemeene maatregelen van bestuur (K.
B.) zouden komen te behooren.
Naast de overheidsregeling wordt zoo
veel mogelijk gestreefd naar vrijwillige
samenwerking der belanghebbende ver
voerstakken.
Kopenhagen gebleven wegens den slech
ten toestand derzee. Hij' is de gast van de
Deensche koninklijke familie.
De geneesheeren te Stockholm ver
klaren, dat zijl thans de ergste griep
epidemie meemaken sedert 1918. De zie
kenhuizen zijn overvol. Het verplegings-
personeel is speciaal tegen griep ingeënt.
Naar schatting is 10 pet. der staatsbe
ambten ziek.
Overeenkomstig de Russische wet
zijn de dertien ter dood veroordeelden
een uur nadat hun hooger beroep was
afgewezen, terechtgesteld.
VERHOOGING BROODPRIJS IN HET
GEHEELE LAND?
Een telegram aan den Minister.
D'e Nederlandsche vereeniging van
werkgevers in het bakkersbedrijf heeft
aan den minister van Landbouw en Vis-
scherij het volgend telegram gezonden:
„Nederlandsche vereeniging van werk
gevers in bet bakkersbedrijf protesteert
met klem. tegen herhaalde verlaging der
bonificatie aan de maalindustrie, waar
door bloemprijs sinds 26 September reeds
gestegen met ruim f 1 per 100 kg; wijst
op in verband hiermede urgente noodza
kelijkheid, tot verhooging in het geheele
land van broodprijzen, waartoe zij thans
haar leden zal moeten adviseeren en acht
zich in geen enkel opzicht verantwoorde
lijk voor de nieuwe lasten, welke hiermede
voornamelijk aan het minst draagkrach
tige gedeelte der bevolking zullen worden
opgelegd. Geeft eerbiedig in overweging
door verlaging der heffing op tarwe en
wel van den prijs van vita^tarwe deze an
dere noodzakelijke broodprijsverhooging
te voorkomen en adviseert Uwe Excellen
tie dringend ook andere thans te zwaar op
het bedrijf drukkende crisislasten op de
grondstoffen zoo spoedig mogelijk te ver
zachten".
VERLEENING BUITENLANDSCHE
CREDIETEN.
Staatstoezicht in dezen bepleit.
D'e heer Pollema heeft de volgende vra
gen gericht tot den Minister van Finan
ciën:
1. Heeft de minister kennis genomen
van de berichten in de bladen, dat blijk
baar onderhandelingen gaande zijn om
trent 'n Nederlandsch crediet aan Frank
rijk, Waarvoor kortloopende kasbiljetten
der Fransche spooiwegen bij1 een Neder
landsch bankconsortium zouden worden
geplaatst?
2. Is de minister niet van meening, dat
de staat, voor wiens rekening en risico
immers het valuta-egalisatiefonds werkt,
thans nu de Nederlandsche Bank ten aan
zien van het internationaal wisselverkeer
vrijwel nog slechts een administratieve
functie vervult, zooveel mogelijk toezicht
behoort uit te oefenen op de verleening
van buitenlandsche credieten?
3. Is de minister, zoo vraag 2 bevesti
gend mocht worden beantwoord, niet van
oordeel, dat alsdan, 'bij het uitoefenen Van
dit toezicht het algemeen Nederlandsch
belang en geen enkel ander den doorslag
behoort te geven?
4. Kan de minister inlichtingen ver
strekken, welk Nederlandsch belang bee
trokken is bij de verleening van bovenbe
doeld Nederlandsch crediet aan Frank
rijk, zoo althans de berichten daaromtrent
juist zijn?
26
Binnenland.
De verhooging van tarwe- en bloem-
prijzen.
Vragen over credietverleening van
Turkije.
Het Bakkersbedrijf te Amsterdam.
Buitenland.
Rust aan het Spaansche front.
Het hoogwater in Amerika.
Duitschland en de ontwapeningsconfe-
rentie.
5. Beschikt de regeering of de minister
over voldoende middelen, om, in verband
met de huidige tijdsomstandigheden,
rechtstreeks toezicht uit te oefenen op Ne
derlandsche emissies, in welken vorm ook
aan 'buitenlandsche mogendheden?
De brug over de oude Maas bij Dordrecht.
In verband met de 'hardnekkige geruch
ten, welke den l'aatsten tijd ook in de pers
de ronde doen, dat de brug over de oude
Maas bij Dordrecht pas in 1940 gereed
zal zijn, heeft de A. N. W. B. te bevoeg-
der plaatse inlichtingen ingewonnen.
Aldaar werd op zeer positieve wijze
meegedeeld, dat de brug in het najaar
van 1938 in gebruik zal kunnen worden
genomen, terwijl dan ook de Noordelijke
aansluiting met het spoorwegviaduct met
de opritten gereed zullen zijn. Alleen om
trent de voltooiing van den nieuwen rijks
weg, welke Dordrecht met de Moerdijk-
brug zal verbinden, kon nog geen tijdstip
genoemd worden.
„Het Nationale Dagblad".
In „Het Nationale Dagblad" wordt de
mededeeling, dat dit orgaan na de ver
kiezingen zou worden opgeheven, met
de grootste stelligheid tegengesproken.
INDRUKWEKKENDE
HERDENKINGSREDE VAN
MINISTER COLIJN.
In tegenwoordigheid van vele autori
teiten is gisteren te Hoorn op plechtig©
wijze het feit herdacht, dat Jan Pieters^-
zoon Coen 350 jaar geleden werd geboren.
Voor deze herdenking had zich een
eere-comité gevormd, waarin met Minis
ter Golijn, tal van autoriteiten zitting had
den.
Na een ontvangst ten stadhuize, waar
bij aan Dr Golijn een zilveren gedenkpen
ning werd aangeboden, had in de Groote
Kerk de plechtige herdenking plaats.
Reeds vroeg waren hier tal van autori
teiten, staatslieden, geleerden, militairen
enz. aanwezig. Om 12 uur zette dreunend
en zwaar het orgel een melodie in. Het
teeken, dat de minister-president binnen
komt. En allen verheffen zicli van hun
zetel als' Dr Golijn, vooraf gegaan door
den burgemeester van Hoorn binnentreedt
Naast hem Mevrouw Golijn met een bou
quet in de hand.
Nadat eerst de burgemeester een ope
ningswoord had gesproken, betrad Minis
ter D'r Colijn bet spreekgestoelte voor het
houden van een herdenkingsrede, getiteld:
„D'ispereeit niet.
Nadat Spr. eerst den tijd geteekend h'ad,
waarin de Oost-Indische Compagnie opge
richt werd, en vervolgens in forsche trek
ken den loopbaan en de beteekenis van
diens arbeid had geschetst, wees de heer
D'eze rede is hij de N.V. W. ten Have
te Amsterdam in druk verschenen.