Stofzuiger-
fahriek
De wijziging van de Grondwet.
MAANDAG 25 JANUARI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. Cl
Het initiatief van Or Colijn
Buitenland.
De overstromingsramp in
Amerika.
Binnenland
Minister Oud
over Staatspensioen.
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes..
Telefoonnummer 11.
Postchöque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: K. ZUIDEMA.
A b o n n e m e n t s p r ij s f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers ft cent.
Advertnntitir. SO ernt per regel. Ingezonden
mededeelingen fiO gent per regel, Kleine
AdvertenUën Dinsdags on Vrijdags 0,75, bij
vooruitbetaling, Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Noorsche en Zweedsche staatslieden staan
sympathiek tegenover het geopperde
denkbeeld.
Uit Stockholm wordt aan de „N. R.
Crt" gemeld:
Het was, zooals men weet, een geluk
kige samenloop van omstandigheden, dat
minister Deckers en minister Gelissen
weinige dagen na de publicatie in vier
groote Scandinavische bladen van het
interview met Dr Colijn hun reis naar
Noorwegen en Zweden aanvaardden.
Eenerzijds was de verklaring van on
zen minister-president over de wensche-
lijkheid van overleg tusschen de Oslo-
staten betreffende vermindering van han
delsbelemmeringen een persoonlijk
appèl, zooals Dr Deckers het in een pers
conferentie uitdrukte, en was deze aan
gelegenheid niet door de regeering be
sproken, zoodat er geenszins sprake is van
een officiéél Nederlandsch voorstel, ge
lijk verschillende Scandinavische bladen
hebben gedacht, en anderzijds hebben de
beide Nederlandsche ministers hun reis
naar het Noorden ondernomen om zich
persoonlijk op verschillende gebieden te
oriënteeren, om eens te kijken wat men
in deze landen bijvoorbeeld gedaan heeft
ter bestrijding van de' crisis en ter be
vordering van de welvaart, en om dan
tevens besprekingen te voeren met auto
riteiten en vooraanstaande personen uit
handel en nijverheid over de oeconomi-
sche betrekkingen tusschen ons land en
Noorwegen en Zweden.
De verklaring van Dr Colijn kort voor
het vertrek der beide ministers naar het
Noorden heeft hier de belangstelling voor
hun bezoek ongetwijfeld zeer gestimu
leerd, terwijl omgekeerd hun reis sterker
de aandacht op de uitlatingen van onzen
minister-president heeft gevestigd, dan
anders wellicht het geval geweest zou
zijn.
Bovendien hebben de beide ministers
nu een ongezochte gelegenheid gekregen
met Noorsche en Zweedsche staatslieden
over het initiatief van Dr Colijn van ge
dachten te wisselen, een gedachtenwisse-
ling, waarbij zij hebben mogen consta-
teeren, dat men niet alleen met belang
stelling kennis genomen heeft van de
uitlatingen van minister Colijn, maar ook
sympathiek staat tegenover zijn idee.
Men rekent er in Stockholm stellig mee,
dat de reis der beide ministers de Neder
landschZweedsche handelsbetrekkingen
zeer zal ten goede komen. Zweden heeft
verschillende artikelen, die op de Neder
landsche markt nog plaatsing zullen kun
nen vinden, en ongetwijfeld zal Neder
land in staat zijn, menig voortbrengsel
van landbouw of nijverheid op de Zweed
sche markt te brengen. De Zweedsche
bladen wijzen in dit verband ook op de
Nederlandsch-Indische producten, die in
Zweden steeds gewild waren.
Slechts in enkele Zweedsche landbouw
bladen is de geestdrift minder groot. Ook
de Zweedsche agrariërs juichen toenade
ring tusschen Nederland en Zweden toe,
maar zij verbergen hun vrees niet, dat
het Nederland er in de eerste plaats om
te doen zal zijn, in Zweden een afzet
gebied voor die landbouw producten
te vinden waarvan door de vermindering
van. den uitvoer naar Duitschland en
Engeland nu eenmaal een belangrijk
teveel bestaat.
Zaterdagmiddag zijn de Ministers van
Stockholm naar Den Haag vertrokken.
Een nationale ramp.
Veel slachtoffers. Besmettelijke ziekten.
D'e overstroomingen in de Vereenigda
Staten nemen een catastrophaal karakter
aan. De dalen van de Ohio en de Missis
sippi staan blank. Het aantal slachtoffers
der overstroomingen zou 26 bedragen,
doch bijna 350.000 personen zijn dakloos
en hiervan lijden er vele aan longontste
king, terwijl talloozen aan honger en
andere ontberingen blootstaan. De schade
wordt op een millioen dollars geraamd.
Overal in het dal van de Ohio regent
het thans en de inwoners hebben den
raad gekregen naar veiliger oorden te
vertrekken.
Te Louisville wordt in de electrische
centrale een wanhopige strijd gestreden
door 400 man, die alles doen om de vuren
aan te houden, waarvan 330.000 door een
paniek bevangen mannen en vrouwen,
afhangen voor licht en noodzakelijke ver
bindingsmiddelen.
Vliegtuigen, tremen, booten en vracht
auto's zijn beschikbaar gesteld voor de
hulpverleening in de door de overstroo
mingen geteisterde streken. Zij voeren
vooral kleedingstukken en levensmidde
len aan.
Filiaal: Middelburg, Heerengr. 46, Tel. 202
(Adv.;
Het aantal slachtoffers zal, naar men
vreest, nog toenemen, daar het zeer koud
is en het voortdurend sneeuwt.
De meest bedreigde steden zijn Cincin
nati, Louisville (welke stad voor de helft
onder water staat), Pittsburg, waar de
zakenwijk blank staat, en Portsmouth,
waar 43.000 inwoners geheel door water
zijn ingesloten.
Uit New York wordt gemeld, dat de
overstrooming in de dalen van de Ohio
en de boven Mississippi in den afgeloo-
pen nacht den omvang bereikten van een
nationalen ramp.
Het aantal dooden bedraagt voor zoo
ver bekend 60, terwijl de aangerichte
schade reeds op 100 millioen dollar -wordt
geschat, 400.000 personen zijn dakloos.
Het gebrek aan voedsel en de wisselval
ligheid van het weer doen vreezen voor
epidemieën. In zekere gebieden van de
Ohio en Kentucky zijn reeds honderden
gevallen van griep, roodvonk en longont
steking geconstateerd.
Van welingelichte zijde wordt verno
men, dat 12 dwangarbeiders om het le
ven zijn gekomen tijdens een vechtpartij
in de strafgevangenis van Frankfurt
(staat Kentucky), welke half onder water
stond.
D'e gedetineerden waren aan het mui
ten geslagen daar zij vreesden in hun
cellen te zullen verdrinken.
President Roosevelt heeft bepaald, dat
de kustwacht, de reddingsdienst en het
Roode Kruis op oorlogsformatie moeten
worden gebracht om hulp te bieden aan
de slaehtffers van de overstrooming.
DE OORLOG IN SPANJE.
Madrid weer gebombardeerd.
Madrid is Zaterdag en Zondag weder
om krachtig door de rehellenartillerie ge
bombardeerd. Bij 'het bombardement van
Zaterdag zijn volgens officieele opgave
vijf personen gedood en 37 gewond. Zon
dag zijn er acht gedood en 30 gewond.
Groote granaten vielen Zaterdag herhaal
delijk in de straten van het Centrum en
in de buitenwijken, waardoor aanzienlijke
schade werd veroorzaakt.
De verdedigingsraad van Madrid heeft
een communiqué gepubliceerd, waarin
wordt verklaard, dat Zaterdag de lucht
macht der opstandelingen verscheidene
malen vergeefs heeft gepoogd de stad te
bombardeeren. De jachtvliegtuigen van de
regeering verhinderen telkens weer het
bombardement.
Hierna ging de artillerie van de opstan
delingen tot 't bombardement over, waar
door slachtoffers vielen onder de civiele
bevolking. Verscheidene gebouwen werden
getroffen, oia. de teloonfcentrale. De
schade was evenwel "niet aanzienlijk en
het telefoonverkeerd werd niet gestoord.
De straten boden een troosteloos beeld
door de vele puinhoopen. De geheele rand
van stad heeft te lijden van het artil
lerievuur; langzaam wordt Madrid een
puinhoop. Vooral de arbeiderswijk Puente
Vallecas had te lijden.
De bevolking bewaarde haar kalmte en
bleef rustig doorloopen. Soldaten gaven
de voetgangers aanwijzingen omtrent de
trottoirs, die zij te volgen hadden om zoo
weinig mogelijk gevaar te loopen.
Van de fronten is er weinig nieuws. De
regeering meldt, dat haar troepen ten
zuiden van Madrid en in het Westerpark
aanvallen der rebellen hebben afgesla
gen. De rebellen beweren van hun kant
een groote aanval der regeeringstroepen
in de universiteitsstad te hebben afge
slagen. In Zuid-Spanje was aan beide
kanten de luchtmacht actief. De regee-
ringsvliegtuigen 'hebben Cadiz gebombar
deerd, de rebellenvliegtuigen Malaga.
De luchtbombardementen van Madrid.
Madrid heeft in 10 weken 33 luchtbom
bardementen ondergaan.
'In totaal zijn 50 ton ontplofbare stof
fen op Madrid neergedaald, ongerekend
bet bombardement van het geschut. Ma
drid is echter nog niet gebombardeerd
met gasbommen.
Van deze 33 aanvallen werden er 10
des nachts uitgevoerd, wat er op wijst,
dat de duisternis geen goede bescherming
meer biedt aan aanvallende vliegtuigen.
De verdediging door patrouilleerende
jachtvliegtuigen schijnt daarentegen nog
al doeltreffend te zijn geweest.
•Ondanks het groote aantal dooden en
gewonden en de ontzettende verwoestin
gen in bijna elk deel van de stad, is de
neiging om op de vlucht te gaan niet
groot. In het begin vluchtte men naar de
ondergrondsche stations en naar kelders
maar later nam men de moeite niet meer
met zijn 'hebben en houden de wijk te
nemen. Men blijft kalm thuis, en de men-
schen o'p straat hebben geleerd boe dek
king te zoeken.
De moderne bommen drin
gen door gebouwen met zeven
verdiepingen heen alsof zij
van papier zijn, en eenige malen
drongen de bommen ook door tot de tun
nels van den oudergrondschen spoorweg.
De aanvallen op de regeeringsgebouwen
hebben niet veel succes gehad. Het is
blijkbaar moeilijk deze door precies mik
ken te 'kunnen raken.
Madrid is met veel brandbommen be
strooid, maar deze hadden geen doel
treffende uitwerking.
DE KABINETSCRISIS IN JAPAN.
Zal de militaire groep het winnen
Zooals te verwachten was is het Ja-
pansche kabinet afgetreden, aangezien de
minister van oorlog en de partijen in den
Landdag hun onverzoenlijke houding te
genover de regeering niet wensebten op
te geven. Daarom heeft minister-president
Hirota 'het ontslag van het kabinet inge
diend.
De militairen eischten, dat meer gelden
beschikbaar gesteld zouden worden voor
de nationale verdediging. Nu er na een
pessimistische uiteenzetting van den
minister van financiën verzet is gerezen
tegen de groote legeruitgaven, oordeelen
de militairen, dat er met deze regeering
geen samenwerking meer mogelijk is.
Generaal Ugaki is met de vorming van
het nieuwe kabinet belast.
Uit het feit, dat Ugaki een generaal is,
■zou men kunnen opmaken, dat de mili
taire groep het pleit heeft gewonnen. Dit
belooft weinig goeds voor andere landen
en voor den wereldvrede. Het Japansche
gevaar wordt dan nog bedenkelijker dan
'het reeds was.
GEHEIM LUCHTGESCHUT IN
ENGELAND?
Missen onmogelijk.
De correspondent van „Reynolds News"
heeft naar „Cetem" meldt uit de meest
bevoegde bron vernomen, dat de Engel-
sche regeering in 't bezit is van een strikt
geheim gehouden uitvinding, waarmee
luchtaanvallen in de toekomst practisch
onmogelijk gemaakt zouden kunnen wor
den.
Die uitvinding betreft luchtgeschut, dat
automatisch richten kan o'p machines, die
binnen de radius komen en kunnen een
hoogste bereiken van niet minder dan
60.000 voet 1
Kogels uit dit geschut vinden 'hun doel
automatisch. Missen is niet meer moge
lijk.
Goering naar Duitschland terug.
Goering is Zaterdagavond met zijn
vrouw naar Duitschland vertrokken, uit
geleide gedaan door een juichende me
nigte. Zaterdagmorgen had. Goering nog
besprekingen gevoerd met Mussolini.
Hitler naar Londen?
D'e Berlijnsche correspondent van de
„Sunday Referee" schrijft, dat het niet
onmogelijk is, dat Hitier de kroning van
den koning van Engeland bij zal wonen.
De correspondent deelt verder mede, dat
het zelfs niet onmogelijk zal zijn, dat Hit-
Ier dit in zijn rede van 30 Januari be
kend zal maken.
D'e Britsche uitnoodiging zal in den
loop van de volgende week te Berlijn wor
den ontvangen.
NDG EEN HUWELIJKSGESCHENK.
Twee veulens zullen het Prinselijk Paar
worden aangeboden.
Door de Prov. Vereeniging ter bevorde
ring van de Warmbloedfokkerij' in Gro
ningen zijn twee veulens aangekocht die
genoemde vereeniging het Prinselijk paar
als huwelijkscadeau zal aanbieden.
DE OPBRENGST VAN DE WELDADIG
HEIDSZEGELS 1936/1937.
Volgens de voorloopige getallen zijn van
de weldadigheidszfagels 1936/1937 in totaal
verkocht voor een bedrag van f 5.024.166
tegen f 4.519.474 het vorige jaar.
D'e totale waarde boven de frankeer-
kosten beloopt rond f 143.600 (vorig jaar
f 126.600), zoodat ongeveer f 15.000 meer
dan het vorige jaar ter beschikking van
de kinderverzorging kan worden gesteld.
VERGUNNINGSSTELSEL VOOR
BAKKERIJEN.
Landbouwcrisiswet verkeerd toegepast?
Het Eerste-Kameilid m r R. Po 11 e -
m a, heeft aan den minister van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart gevraagd of te
Amsterdam en Rotterdam thans een ver
gunningsstelsel voor de bakkerijen is in
gesteld.
Wordt een vergunning om het bakkers
bedrijf ter plaatse uit te oefenen, door de
In een te Groningen gehouden vergade
ring heeft Minister Oud een rede gehou
den, waarin hij o.a. wees. op de moeilijk
heden van financieelen aard waarmee het
Kabinet heeft te worstelen.
Hij erkende dat er plaats is vo'or cri-
tiek, maar in het licht der omstandighe
den bezien, kan niet gezegd worden, dat
hij! de Vrijz.-Democratisohe beginselen
ontrouw is geworden.
Spr. wees er op, dat de sociale verzor
ging onverzwakt gehandhaafd is kunnen
worden. Van zekere zijde verwijt men de
Vrij'z.-D emocraten dat zij' niet meer den
ken aan het beginsel: invoering van
staatspensioen. Dat verwijt is onverdiend.
Invoering van staatspensioen is thans
onmogelijk; dat nou geen 9 millioen kos
ten, zooals is beweerd, maar daar sou
nog ten minste 40 millioen bijkomen en
het is een onmogelijkheid, dat bedrag te
vinden.
In 1933 heeft spr. den heer Van Hou
ten, die hem interpelleerde over de invoe
ring van staatspensioen, geantwoord, dat
spr. blij' zou zijn als hij het bestaande stuk
ouderdomsverzorging ongeschonden kon
bewaren. Dat was gelukkig wel het ge
val.
Spr. heeft zich altijd onthouden van
beloften, die niet vervuld kunnen worden,
en hij' waarschuwt bij' voorbaat tegen be
loften, die in de ve±kiezingsdagen ten
opzichte van staatspensioen zullen wor
den uitgesproken.
Nederlandsche Meelcentrale slechts aan
die hakkers verstrekt, die op 21 Januari
1937 hun beroep of bedrijf daadwerkelijk
uitoefenden en is deze maatregel genomen
door toepassing van de Landbouwcrisis-
wet?
Waarom heeft de minister niet de tot
standkoming van de wet op de vestigings-
eischen voor den middenstand afgewacht
en heeft hij de Landbouwcrisiswet toege
past, die slechta dient om „in de tegen
woordige buitengewone omstandigheden
maatregelen te treffen in het belang van
den landbouw"?
Is de minister niet van meening, dat
thans ten onrechte gebruik is gemaakt
van de vérstrekkende bevoegdheden, wel
ke aan de Landbouwcrisiswet kunnen
worden ontleend, daar immers ook thans
weder deze bevoegdheden gebruikt wor
den voor een doel, waarvoor zij niet gege
ven zijn?
MINISTER DE GRAEFF IN BELG IE.
De Nation Beige bericht, dat minister
de Graeff tijdens zajin bezoek aan België,
minister-president Van Zeeland en mi
nister Spaak op de hoogte heeft gesteld
van de stappen, welke minister-president
Colijn heeft gedaan bijl de regeeringen,
welke de conventie van Oslo hebben on
derteekend, teneinde de grondbeginselen
van deze conventie te doen herleven.
Minister de Graeff merkte hierbij! te
vens op, dat men zich nog in het stadium
van studie bevindt.
DE MARGARINEPRIJS.
Men vraagt ons, zegt het „Hdbl.", hoe
veel crisisaccijns er op de margarine ligt
en hoeveel dus dit product in den win
kel zou kunnen zijn wanneer er géén cri
sismaatregelen waren. Ons antwoord is
vijf-en-veertig cents per kilo, n.l.
36 cents op de 0.9 kilo margarine en 8V2
op de 0.1 kilo verplicht bijgemengde bo
ter.
Bij die 45 cents komen nog de 5 cents,
welke 0.1 kilo onbelaste boter duurder
kost dan 0.1 kilo onbelaste margarine,
zoodat zonder crisismaatregelen, inclusief
meng'gebod, de prijs van margarine twee
kwartjes per kilo lager zou zijn dan
thans. Men zou dan echter géén 10 pet.
boter er in hebben.
Dreigend conflict in de textielindustrie.
Partijen, betrokken bij het dreigende
conflict aan de Koninklijke weverij' van
L'ijk te Eindhoven, hebben het voorstel,
dat de rijksbemiddelaar, mr Verschuur,
dezer dagen in een te 's Gravenhage ge
houden conferentie deed, aangenomen,
zoodat hiermede een conflict is voorko
men.
De heer Donker c.s. heeft de beide
volgende amendementen ingediend op het
ontwerp tot wijziging van de Grondwet:
a. in par. 9 worden in de voorgestelde
wijzigingen van artikel 98 der Grondwet,
dat handelt over de parlementaire on
schendbaarheid, de woorden: „opruiing
of schending van geheimen", vervangen
door de woorden: „schending der ver
plichting tot geheimhouding, die krach
tens besluit der vergadering op hen
rust";
b. aan het artikel 98 wordt een lid toe-
Binnenland.
Het initiatief van Minister Colijn.
Geknoei met valscbe varkensoormerken.
Buitenland.
D'e overstroomingen in Amerika.
De kabinetscrisis in Japan.
De D'uitscheen Italiaansche antwoord
nota's overhandigd.
H. M. DE KONINGIN IN HET
BUITENLAND.
Htet zonnige, warme weer maakt, naar
uit Weenen wordt gemeld, Igls voor ski-
loopers een weinig aanlokkelijk oord. De
bovenste sneeuwlaag smelt en zoo is b.v.
het laagste deel van de hellingen van den
Patschenkofel niet meer geschikt voor
skiloopen. Voor wandelingen leent dit
weer zich uitstekend en H. M. de Konin
gin heeft dan ook Zaterdag een lange
wandeling gemaakt, die Haar zichtbaar
■genoegen deed.
Daar de wegen weer geheel veilig zijn
kon de middag besteed worden voor een
autotocht, die ten slotte naar Innsbruck
leidde, waar H. M. eenige inkoopen heeft
gedaan. De Hofauto bleef niet onopge
merkt en H. M. werd menigmaal oip de
bescheiden tvijze, die den Tiroler eigen
is, eerbiedig gegroet, waarop H. M. steeds
vriendelijk antwoordde.
gevoegd, luidende: „Gerechtelijke vervol
ging, voorzoover deze ingevolge het be
paalde in het vorige lid toegelaten wordt,
zal slechts kunnen plaats hebben na ver
gunning door de vergadering."
Voorts heeft de heer A 1 b a r d a c.s.
eenige amendementen voorgesteld. Een
van deze amendementen wil de indiening
van een wetsontwerp betreffende de uit
vaardiging van een mobilisatie
bevel doen geschieden binnen vier
entwintig uur na het onder de wa
penen roepen, in plaats van, zooals thans
is bepaald: „onverwijld".
Voorts achten de voorstellers het on-
gewenscht, om, terwijl het buitengewoon
onder de wapenen roepen of houden
van dienstplichtigen in artikel 187 is ge
regeld, de mogelijkheid te laten bestaan,
dat de regeering zich kan omringen met
een groote gewapende macht, uit vrijwil
lig opgekomen dienstplichtigen samenge
steld zonder dat ook dan de wetgever
wordt geroepen „om het onder de wape
nen blijven van de dienstplichtigen zoo
veel noodig te bepalen". Het zoü verkeerd
zijn in de Grondwet het aantal te be
palen van de vrijwilligers, die door de
regeering tot den werkelijken dienst mo
gen worden toegelaten. Om deze reden
stellen de indieners voor de bepaling
van het aantal bij de wet te doen ge
schieden.
Candidaatstelling voor de Tweede Kamer.
D'oor 30 R.K. Kiesvereenigingen in Zee
land zijn 15 candidaten voor de Tweede
Kamer gesteld en wel:
Ftn. Th. Lockef eer, Hulst (25). Mr
Dr A. Mes, Heinkenszand (20). Pater Mr
D'r Beaufort O.F.M., Utrecht (4). G. J.
N. de Graaf, Vlissingen (4). G. Goossens1,
Sas van Gent (4) J. W. Vienings, Glinge
(3). F. Koch, St. Jansteen (2). Serrarens,
Bilthoven (2). J. G. van Eeden, Noord-
wijk 1), A. Ruyter, Arnhem (1). Mr R.
J. J. Lambooy, Hontenisse (1). G. P.
Geirnaerdt, St. Jansteen (1). Alf. de Mil-
liano, Waterlandkerkje (1). Mr P. L.
Steenberghe, Goirle (1). W. Steinmetz,
Amsterdam (1) en verder Mej. D'. Hillen,
Amsterdam door een groep van 25 leden
der afd. Goes.
Subsidie voor Vreemdelingenverkeer.
Bij. de schriftelijke behandeling der be
groeting der Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor de Zeeuwsche eilanden te
Middelburg stelde een der leden der Com
missie van Financiën voor, de bijdrage
voor de Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer te verhoogen tot f750. In de ver
gadering der Kamer bleef dit rusten, toen
de voorzitter mededeelde, dat bet in bet
voornem'en lag om na eene bespreking
met het bestuur van de Prov. Vereeni
ging nadere voorstellen te dezer zake 'bij
de Kamer aanhangig te maken. Deze be
spreking heeft nu plaats gehad. De Prov.
Ver. verricht naast de plaatselijke Ver-
eenigingen zeer veel en goed werk in het
belang van bet vreemdelingenbezoek aan
Zeeland.
Gaarne zou men meer doen, als men
de middelen daarvoor 'bad.
Het bureau acht het derhalve alleszins
verantwoord ook de Prov. Ver. financieel
te steunen en had gedacht dit te kunnen
bereiken door het voor Vreemdelingenver
keer uitgetrokken bedrag te verhoogen
