DINSDAG 19 JANUARI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 92
Politieke suggestie.
Buitenland.
H. M. de Koningin in Tirol
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
De Indische begrooting.
Uitg.: N,V, Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes,
Telefoonnummer 11,
PoBteiièpe en Girorekening 44455,
Bijkantoor Middelburg: Pa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.M3 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.?,0, Losse gymiwers b emit.
Adfertantiën §0 ggnt per ipgesoniien
gi§dedeehng§p kb gent, p§? wieme
Advertentiön Dinsdags m Vrijdags 0/75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85,
Bij contract belangrijke korting.
D'e N. S. B. heeft een nieuw strijdmid
del ingevoerd: de suggestie.
Door middel van suggestie tracht men
de massa in den waan te brengen, dat
„de leider" een groot man is niet alleen,
maar de groote man, die, zal het goed
worden in ons land als dictator moet
kunnen heerschen en wiens .wil wet
moet zijn, voor allen.
Van Colijn gelooft ieder dat hij een
man van beteekenis is, omdat men zijn
daden kent. Ook zij, die niet de door
hem beleden beginselen deelen, erken
nen toch gaarne zijn zeldzame capaci
teiten, zooals H. M. de Koningin dat
deed, toen Zij hem de hoogste onder
scheiding verleende die in ons land toe
gekend kan worden.
Van Mussei't weet niemand dat bij een
groot man is of dat bij' aanleg heeft dat
te worden. Daarom wordt nu gegrepen
naar bet middel van de suggestie. Door
eerewachten, herauten en bijzondere
verlichting van bet podium als hij
spreekt, tracht men bet volk te sugge-
reeren, dat „de leider" toch inderdaad
ver boven de massa uitsteekt.
Hetzelfde middel wordt aangewend om
stemmen te winnen.
„Mussert wint" is bet slagwoord, dat
overal wordt aangeplakt. Door dezen slag
zin eindeloos te herhalen poogt men de
kiezers de gedachte bij te brengen, dat de
invloed van dezen leider onweerstaanbaar
is. Als maar vaak genoeg herhaald wordt
dat „Mussert wint", zal zoo verwacht
men 'bet volk gaan gelooven, dat hij is
de -komende man, tegen wien niets en
niemand bestand is, en op die wijze zal
op den tegenstander een verlammenden
invloed worden uitgeoefend.
Of deze methode succes heeft zal moe
ten blijken.
De mogelijkheid bestaat, dat men bij
bet overnemen van dit strijdmiddel uit
het buitenland uit bet oog heeft verlo
ren, dat de nuchtere Hollanders minder
suggestibel zijn dan andere volken.
Maar hoe dit ook zij, een goed gevolg
heeft deze poging tot massa-suggestie
toch wel gehad.
Er zijn nu eenmaal bij alle partijen
menschen, die niet spoedig in beweging
komen en die niet gewoon zijn zich druk
te maken.
Een eerste aankondiging dat „Mussert
wint" beeft op ben dan ook weinig indruk
gemaakt. Maar herbaalde lezing van deze
woorden heeft hen er toe gebracht, zich
eens terdege de oogen uit te wrijven.
Zou 'er, zoo vroegen zij zich af, dan tóch
een kans zijn,, dat de N. S. B. hier het
roer in handen krijgt? Zou er dan toch
de kans bestaan, dat wij' straks onze rech
ten en vrijheden verliezen, dat in Neder
land alle volksinvloed onmogelijk wordt
gemaakt en dat ons volk nog slechts heeft
te prijzen wat Mussert en zijn adjudanten
gelieven te wijlzen?
En het eind is geweest dat ze besloten
hebben dan toch óók mee te werken om
te gevaren die land en volk van de zijde
der N.S.B. bedreigen af te wenden.
Zij onttrekken zich aan de verlam
mende suggestie en strijden mee den
strijd voor gezag en vrijheidl
DE OORLOG IN SPANJE.
Marbella ingenomen.
De opstandelingen hebben Marbella in
genomen.
Reuter meldt uit Londen, dat er thans
ruim 40.000 vreemdelingen aan den kant
van de regeeringstroepen in Spanje zou
den strijden en ongeveer 32.000 (20.000
Italianen en 12.000 Duitschers) aan den
kant van Franco.
De ontscheping van de vrijwilligers
voor Franco zoo schrijft de „Times"
heeft uiteraard meer de aandacht ve
trokken dan de voortdurende infiltratie
uit Frankrijk.
Er zijn echter bewijzen voor, dat o.a.
verleden week ongeveer 1500 man over
de Franscbe grens naar Barcelona zijn
gekomen. Albacete is bet voornaamste
centrum van de regeeringte Valencia
voor de organisatie en uitrusting van de
buitenlandsche vrijwilligers. Ongeveer de
helft van de daar aanwezige buitenlan
ders zijn anti-fascistische Duitschers en
Italianen. De overige vrijwilligers in Al
bacete zijn voornamelijk Fransehen, maar
er zijn ook talrijke kleine groepen anti
fascisten uit andere landen.
Op het oogenblik spant vooral Italië
zich in zooveel mogelijk vrijwilligers naar
Spanje te krijgen vóór dat men tot een
algemeen accoord tot stopzetting van het
zenden van vrijwilligers zal komen. Een
fraaie houding
Aan het front ten Zuiden van Madrid
hebben thans zwarte troepen hun intrede
gedaan: negers van Fernando Poo, die
door de opstandelingen zijn geronseld en
in de rijen der Duitschers strijden.
Barcelona beschoten.
Gisternacht is te Barcelona alarm ge
slagen aangezien een rechtsch oorlogs
schip, men meent de Canarias, nabij de
kust van Badalona, voor de monding van
de Besos was verschenen. Het schip lag
ongeveer 25 kilometer van de kust en
schoot tot dertig 'kanonschoten af naar
den berg Montjuich en de haven van
Barcelona.
De batterijen van Montjuich en die aan
de kust beantwoordden het vuur, waarop
't schip de wijk nam in zuidelijke rich
ting.
Volgens andere berichten zou'het bom
bardement door vier nationalistische oor-
logsbodes zijn uitgevoerd.
De autoriteiten te Madrid dringen met
steeds grootere kracht er op aan, dat
vrouwen en kinderen de hoofdstad verla
ten; zij maken daarbij gebruik van den
omroep, de pers en door de Ltraten rij
dende auto's. Heden zullen eenige duizen
den vrouwen, kinderen en mannen op
leeftijd vertrekken.
Het Sovjet-antwoord op de
Engelsche non-interventie-nota.
Het antwoord van de Sovjet-regeering
op de jongste Britsche stappen inzake het
verbieden van het zenden van vrijwilli
gers naar Spanje, acht men te Londen
zoo bevredigend als onder de huidige om
standigheden verwacht kan worden.
Te Rome acht men het Sovjet-antwoor 1
niet bevredigender dan hét Engelsche of
dan de uitslag der stemming in de Fran-
sche Kamer.
De Tribuna merkt op, dat 'het Russi
sche antwoord alle indirecte interventie
alsmede de controle op de landtoegangs-
wegen doodzwijgt.
SPANNING TUSSCHEN STAAT EN
R. K. KERK IN DUITSCHLAND.
De buitengewone bijeenkomst der Dhit-
sche bisschoppen te Fulda, waaraan werd
deelgenomen door alle 27 leden van het
Doitsche episcopaat, 'heeft niet, zooals ge
woonlijk, de uitvaardiging van een her
derlijken brief tot gevolg gehad. De ver
gadering schijnt veeleer gewijd te zijn aan
de voorbereiding van de ruggespraak,
waarvoor zich eenige vooraanstaande
geestelijken naar Rome begeven hebben.
'Ofschoon de bisschoppen sinds ruim
een jaar gepoogd hebben een conflict met
den staat te vermijden schijnt thans, dat
de toestand opnieuw vrij
gespannen is. Zekere nationaal-
socialistische stemmen verklaren, dat een
concordaat met de katholieke kerk niet in
overeenstemming kan gebracht worden
met den totalitairen staat. Deze overwe
ging betreffende den ernst van den religi
euzen toestand van het oogenblik zou het
motief hebben gevormd voor de onver
wachte reis van drie kardinalen en ver
scheidene bisschoppen naar Rome. Daar
bij moet er inderdaad op gelet worden, dat
ondanks de ziekte van den Paus, de Duit-
sohe kerkvorsten door hem ontvangen zijn
DE SPOORWEGRAMP IN CHINA.
67 deaden.
D'e officieele balans van de spoorweg
ramp bij Kowloeng vermeldt, dat 67 per
sonen om het leven zijn gekomen. Het
meerendeel der slachtoffers is levend ver
brand; 35 menschen zijn gewond.
DE NAZI'S EN DE OPVOEDING
DER JEUGD.
Verontrustende rede.
In een te D'etmold gehouden rede ver
klaarde rijksleider Rosenberg o.a., dat een
voornaam punt, waarvan de nationaal-
socialistische beweging nooit zal afstap
pen, wordt gevormd door den eisch, dat
deopvoeding van de komen
de generaties alleen en
uitsluitend door de natio-
naal-socialistische regee
ring en den nationaal-so-
cialistischen staat ge
schiedt, opdat niet na 30 of 40 jaar
weder partijen zullen zijn ontstaan, waar
van het machtscentrum niet meer in
Duitschland ligt.
DE LUCHTREIS NAAR INDIE WORDT
GOEDKOOPER.
Compensatie van Fransche devaluatie.
De onderhandelingen tussc'hen de K. L.
M., den Air France en de Imperial Air
ways over een eventueele tariefsverlaging
op de Indiëlijm hebben reeds geleid tot een
principieel accoord, inhoudende, dat de
ponden- en guldenstarieven ten opzichte
van de francs-tarieven verlaagd zullen
worden.
De Fransche regeering staat niet toe,
dat de Air Fraijce zijn tarieven verlaagt,
doch deze zijn practiseh door de devalu
atie van den franc, ten opzichte van de
Engelsche en Nederlandsche tarieven aan
zienlijk lager geworden. Loopende onder
handelingen tusschen de drie maatschap
pijen, die (om nuttelooze concurrentie te
vermijden), steeds haar tarieven onderling
bepalen, hadden eigenlijk alleen ten doel de
Engelsche en Nederlandsche tarieven aan
de verminderde franc-waarde aan te pas
sen.
In principe is men het eens, omtrent de
cijfers wordt nog onderhandeld. Men ver
wacht te Parijs, dat de tariefsverlaging
voor Engeland en Nederland van 15 tot
20 pet. zal bedragen. De nieuwe tarieven
zullen begin April van kracht worden.
Doodstraf op het ontvoeren van kinderen.
In de staten Noord-Carolina, Idaho, Da
kota, Zuid-Tennessee en Utah zijn bij de
opening van de zitting der volksvertegen
woordiging wetsontwerpen ingediend,
strekkende tot het invoeren van de dood
straf voor misdadigers, die kinderen ont
voeren.
Frankrijk en de koloniale eischen van
Duitschland.
D'e „Echo de Paris" publiceert een in
terview met den vroegeren minister van
koloniën en financiën, Lamoureux, die
zich daarin absoluut gekant toont tegen
het prijegeven van Fransche koloniën aan
Duitschland, doch daaraan toevoegt, dat
„het de plicht van Frankrijk is, zich be
reid te toonen tot iedere bespreking met
Duitschland en geen enkele gelegenheid
te ontwijken om een overeenkomst te slui
ten, de eenige mogelijikheid om den vrede
te verzekeren".
Dalend geboortecijfer in België.
Volgens de laatste statistieken is het
aantal huwelijken in België gedurende
de laatste jaren ongeveer hetzelfde ge
bleven. Het geboortecijfer gaat evenwel
steeds meer omlaag, terwijl dat der
sterfgevallen een lichte stijging vertoont.
In 1931 bedroeg het aantal geboorten
18.71 pet., in 1935 slechts 15,15 pet. In
dien hierin geen verandering komt, zal
België tegen het einde der twintigste
eeuw slechts zes millioen inwoners tel
len, terwijl er nu nog 8.299.940 inwo
ners zijn.
Gebrek aan geschoolde arbeidskrachten
in België.
Het gebrek aan geschoolde arbeids
krachten doet zich in verscheiden tak
ken van de Belgische industrie gevoe
len. Dit geldt vooral voor de suikerbe
drijven en in de hoogovenbedrijven, waar
men reeds verscheiden jaren geen vol
doende krachten kan krijgen om er drie
ploegen te kunnen vormen, waardoor de
directies genoodzaakt zijn een gedeelte
van het personeel meer dan acht uur
per dag te laten werken. Hetzelfde geldt
■voor de arbeiders in de meubelindustrie
en bij de scheepswerven.
Korte Berichten.
In bevoegde kringen wordt mede
gedeeld, dat een Fransche torpedojager
in de Middellandsche Zee is gebombar
deerd door een vliegtuig, waarvan de
nationaliteit onbekend is gebleven. Zes
bommen werden op het vaartuig gewor
pen, dat echter niet werd geraakt.
Een communiqué van het Fransche
ministerie voor oeconomische zaken
deelt mede, dat de regeering overweegt
maatregelen te nemen om een ongerecht
vaardigde stijging van den suikerprijs
te verbieden.
Regens, zoo hevig als zij in de af-
geloopen tien jaren niet gevallen zijn,
hebben zich thans ontlast over het go-
heele veeteeltgebied in Australië. Het
vooruitzicht voor de schapenteelt, dat
eerst wegens de aanhoudende droogte
zeer slecht was, is thans zeer goed ge
worden.
Te B'erchtesgaden wordt een kanse-
larijigéhouw opgetrokken, waar de dien
sten der kanselarij onder dak zullen wor
den gebracht. Hieruit schijnt men te moe
ten opmaken, dat Hitler van Berchtesga-
den zijn gewone verblijfplaats wil maken.
Zijn bezoeken aan Berlijn worden steeds
zeldzamer en duren in 't algemeen slechts
enkele dagen.
HET WEER IN TIROL BLIJFT
PRACHTIG.
Uit Weenen wordt aan de „Tel." ge
meld:
Het weer in Tirol blijft prachtig. Een
stralende zon teekent het schoone winter
landschap in felle kleuren en H. M. de
Koningin zocht dan ook Maandagmorgen
de buitenlucht en maakte een lange wan
deling. De namiddag werd besteed met
het maken van een autorit door het dal,
dat zich uitstrekt achter het hotel te Igls,
en dat afgesloten wordt door de steile rot
sen van den Brenner.
In den namiddag toen de Alpenzon
nog warm scheen zette H. M. zich op
terras van haar appartementen en wijd
de zich aan haar geliefkoosde bezigheid:
het schilderen. Op het geheel van de ove
rige gedeelten van het hotel afgesloten
terras schetste H. M. het winterlandschap
dat zich voor haar oogen uitstrekte.
REORGANISATIE NEDERL. VEE
HOUDERIJ-CENTRALE.
Aan belanghebbenden is ontslag
aangezegd.
Naar de „N. R. Ct." van bevoegde
zijde verneemt, heeft de minister van
landbouw en visscherij besloten tot een
algeheele reorganisatie van het dage-
lijksch bestuur van de Nederlandsche
veehouderij-centrale. Deze reorganisatie
welke inmiddels haar beslag heeft ge-
kiegen, was een gevolg van den wensch
van den minister van Landbouw, om
voortaan bij de leiding der centrale b e-
langhebbenden uit te schak"-
1 e n. Tengevolge hiervan is aan allen,
die als belanghebbenden kunnen worden
beschouwd, ontslag aangezegd.
D'e heer Oonk, thans waarnemend di
recteur van de veehouderijcentrale,
vroeger echter procuratiehouder bij v.
Zwanenberg's fabrieken te Oss, heeft ge
meend uit deze maatregelen de conse
quentie te moeten trekken, dat conti
nuatie van zijn functie bij de veehou
derijcentrale niet langer gewenscht is.
Dienovereenkomstig heeft hij tegen 1
Februari a.s. ontslag gevraagd en ver
kregen als waarnemend directeur van
de Nederlandsche veehouderijcentrale.
Het blad vernam voorts, dat het da-
gelijksch bestuur thans zal worden sa
mengesteld uit vertegenwoordigers van
de drie centrale landbouworganisaties,
alsmede een vertegenwoordiger van den
handel. Ir W. de Jong zal als voorzitter
optreden en daarmede zijn bemoeiingen
met de teeltregelingen weder hervatten.
Voor den R.K. Boeren- en Tuinders-
bond zal zitting hebben in het bestuur
de heer P. J. van Haaren, tevens vice-
voorzitter, voor den Ghristelijken Boe
ren- en Tuindershond, de heer van Ber-
kel en voor het Kon. Ned. Landbouw-
comité de heer N. Kingma. D'e handel
zal vertegenwoordigd worden door mr
Bertels.
VERLAGING VAN MONOPOLIE
HEFFING OP FRUIT VERZOCHT.
In verband met de schaarschte aan
Nederlandsch fruit.
De Nieuwe Zuidvruohtenhond en de
Bond van Nederlandsche grossiers in ver-
sche zuidvruchten en aanverwante artike
len hebben dezer dagen een adres gericht
aan den, minister van landbouw en vis
scherij.
Het betreft hier de monopolieheffing op
fruit. Adressanten zijn van meening, dat
de voorraden fruit in Nederland uitgeput
beginnen te geraken, hetgeen een prijs
stijging zal veroorzaken, welke voor velen
een 'beletsel zal vormen versch fruit te
koopen. Zij' wijzen den minister op het
handelsverdrag tusschen Nederland en de
Vereenigde Staten. Hierin toch zijn be
palingen, dat in 'n seizoen van sohaarsch-
te de invoer tegen het verlaagde tarief vaD
2 cents- per kg voor peren en appelen eeD
maand vervroegd kan worden.
Nu de prijzen hoog zijn en de voorraden
klein, is er, volgens adressanten, alle aan
leiding dit deel van het verdrag toe te
passen, en zij verzoeken den minister nog
maals in het belang van de consumenten
en handelaren tot verlaging van de mono-
p-olieheffing o-p fruit te willen 'besluiten.
DE REIS VAN DE O 16.
Bemanning en boot houden zich
uitstekend.
Uit -de bij het departement van Defensie
van Hr. Ms. O 16 ontvangen radio-tele
grammen 'blijkt, dat -de onderzeeboot twee
depressies is gepasseerd. Bij de laatste
bereikte de wind orkaankracht.
D'e commandant seinde, dat bemanning
en boot zich uitstekend hielden. Ondanks
het slechte weer konden zwaartekracht
waarnemingen door Prof. Vening Mei-
nesz onder en boven water voortgang vin
den.
Burgemeester K. ter Laan.
Bij Kon. besluit is aan den heer K. ter
Laan op zijn verzoek met ingang van 8
Fébruaii a.s. eervol ontslag verleend als
burgemeester der gemeente Zaandam, met
dankbetuiging voor de langdurige en be
langrijke diensten door hem als bur ge-
mester bewezen, met benoeming tevens
tot Ridder in de orde van den Nederland- j
schen Leeuw.
Binnenland.
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
over de Indische begrooting.
De Nederlandsche ministers in Scandi
navië.
H. M. de Koningin aan een ongeluk ont
snapt. Overdreven bericht.
Buitenland.
Hevige brand in de haven te Melbourne.
De Nazi's en de opvoeding der jeugd.
De Duitsche Staat en de R.K. kerk.
Voorloopig Verslag van de
Tweede Kamer. De f25 mil
lioen voor weivaartsdoeleinden
onvoldoende.
Verschenen is het Voorloopig Verslag
der Tweede Kamer over de Indische be
groeting voor 1937.
Van verscheidene leden was het oordeel
over de bestuursperiode van den afge
treden landvoogd niet gunstig,
al erkenden zij, dat hij onder uiterst moei
lijke omstandigheden het bewind heeft
moeten 'voeren. D'e afgetreden landvoogd
heeft, aldus deze leden, weinig begrip ge
loond van hetgeen in de Inlandsche en in
de Indo-Europeesche wereld in Indië leef
de.
Andere leden achtten de bovenstaande
beschouwingen niet met de feiten in over
eenstemming en in hooge mate onbillijk
tegenover een landvoogd, die het bestuur
had te voeren in een der moeilijkste peri
oden van Indië's historie.
Het had verscheidene leden niet weinig
verbaasd, dat de regeering bij de b e n o e-
ming van den opvolger van
den gouverneur-generaal wederom de be
noeming 'bevorderd had van iemand, die
m Indië en in de specifiek Indische pro
blemen totaal een vreemdeling was.
Verscheidene andere leden hadden met
instemming de 'benoeming van Jhr Tjarda
van Starkenhorgh Stachouwer tot gou
verneur-generaal begroet. Ook zij achtten
het intussohen een gemis, dat de nieuwe
landvoogd vóór zijn optreden als zoodanig
nimmer reohtstreeksche bemoeiing met
Nederlandsc'h-Indië en daarbij' betrokken
groote en veelzijdige problemen had ge
had.
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat de toestand, waarin een groot deel
van de bevolking verkeert, nog steeds al
lerbedroevendst is. Op het stuk van ge
zondheid, voeding, woning en kleeding,
heerschen, in het bijzonder op Java, zeer
bedenkelijke toestanden. Zij achtten het
noodzakelijk, dat hiernaar een uitgebreid
en stelselmatig onderzoek zal worden in
gesteld. Daarbij zou, voor wat den gezond
heidstoestand 'betreft, in het bijzonder
moeten worden gelet op het voorkomen
van tuberculose. De overvloedige oogsten
van het afgeloopen jaar hebben voorko
men, -dat in sommige streken hongersnood
ontstond, maar de voedingstoestand 'blijft
zorgwekkend en eiseht onmiddellijke voor
ziening.
D'e vraag dient gesteld, of het niet over
weging zou verdienen een minimum loon
regeling in te voeren. Voorts zal de regee
ring de op de bevolking drukkende belas
tingen en vaste lasten moeten verlagen en
met kracht blijven optreden tegen opdrij
ving van de prijzen der eerste levensbe
hoeften.
D'e te voeren welvaartspolitiek
zou zich moeten richten op den aanleg in
ruime mate van openbare werken.
Voor weivaartsdoeleinden zal Nederland
aan Indië wel is waar f 25 millioen ter
beschikking stellen, doch de hier aan het
woord zijnde leden achtten dit bedrag to
taal onvoldoende.
Verscheidene leden hadden met inge
nomenheid kennis genomen yan de uiteen
zettingen van de Indische regeering aan
den Volksraad betreffende haar econo
misch beleid.
Lof verdient de activiteit der regeering,
die steeds er op uit is geweest de ergste
nooden te lenigen. Van particuliere zijde
is op uitnemende wijze steun geboden.
Bijzondere waardeering verdient ook de
wijze, waarop de regeering den schok van
de devaluatie heeft opgevangen
en daarbij terstond de noodige maatrege
len heeft getroffen ter voorkoming van
onnoodige prijsstijgingen en tot nauwkeu
rige prijshewaking. Dat de prijzen van
vele levensbehoeften niettegenstaande deze
maatregelen gestegen zijn, maakt den toe
stand voor de bevolking nog 'bedenkelijker
Verscheidene leden merkten op, dat de
positie van dekoffie-oultuur,
niettegenstaande de stijging van den kof
fieprijs, waardoor de door Nederland t'e
bieden geldelijke steun niet noodig werd
geacht, nog uiterst zwak is. Gevraagd
werd, of het niet aanbeveling zou verdie-
