De landen van de Oslo-conventie
Verkiezingsmanifest C. H. Unie
EERSTE BLAD
VRIJDAG 15 JANUARI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
510 JAARGANG No. 8Ê
Wijziging van de Kieswet.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad ,„De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchöque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon 10,20. - Losse nummers 5 cent,
Advcrtenhön 30 ce-ht pe? regel l"ge?ender>
mededeelingen 60 cent per regel, Kleine
Advertentiën .Dinsdags en Vrijdags 10 75. bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het vorstelijk' echtpaar tijdens een ski-tocht in de omgeving van Kryniea.
Een wetsontwerp ingediend.
Ingediend is een voorstel tot wijziging
van de Kieswet.
Ter toelichting wordt het volgende op
gemerkt:
Er bestaat niet langer 'voldoende reden
aan hen, die overigens aan de vereischten
van kiesbevoegdheid voor Tweede Kamer,
Staten en Raad voldoen, nog bovendien
den niet van willekeur vrij1 te pleiten
eisoh te stellen van inwoning gedurende
achttien maanden in het rijk of een jaar
in de provincie of de gemeente. Die
eisch, steunende op veronderstelde be
kendheid met toestanden in rijk, pro
vincie en gemeente eerst na verloop van
zeikeren tijd, heeft in deze tijden van
openhaarheid en snelle berichtgeving niet
meer in voldoende mate reden van be
staan. Maar zelfs, indien men aan bedoel
de gedachte nog eenigszins wenscht vast
te houden, wordt daaraan genoegzaam
tegemoet gekomen door de bepalingen
van de Kieswet, welke het bezit van de
vereischten vorderen o:p 1 Jan. en de kie
zerslijst eerst van kracht doen worden op
1 April.
Warden als ingezetenen van rijk, pro
vincie en gemeente aangemerkt zij', die op
1 Jan. werkelijk woonplaats hebben on
derscheidenlijk in het rijk, provincie en
de gemeente, zooals in het onderhavige
ontwerp wordt voorgesteld, dan wordt
een belangrijke vereenvoudiging verkre
gen in het opmaken van de kiezerslijist.
Aan vermelding van de voornamen der
kiezers bestaat voor de praktijk geen be
hoefte. Met de voorletters kan worden
volstaan, behoudens in zeer bijzondere
gevallen, bij1 voorbeeld gelijkheid van
naam, voorletter en geboortedatum. Ook
het afschrijven van de oproepingskaar-
ten, die alleen de voorletters behoeven te
bevatten, wordt er gemakkelijker dooi
gemaakt. Vermelding van geboorteplaats
en dagteekening van naturalisatie kan
evenzeer worden gemist.
Voorgesteld wordt voorts, de aanwijt-
zing van de stemdistricten voor alle ver
kiezingen door den raad te doen geschie
den.
DE OORLOG IN SPANJE.
Aanval der opstandelingen
Het ministerie van marine te Valen
cia deelt mede, dat de opstandelingen
Donderdagochtend een krachtigen aan
val te land, ter zee en uit de lucht heb
ben ondernomen met het doel een ont
scheping van troepen voor te bereiden
Deze ontscheping zou bij Estepona ge
schieden. Een eskader twee-motorige
vliegtuigen ontmoette de kruisers „Ga-
narias" en „Almirante Gervera", de ka
nonneerboot „Ganovas del Castillo" en
andere kleine schepen. Een der regee-
ringsvliegtuigen slaagde er in twee bom
men van 100 kg. elk op de „Almiranto
Cervera' te werpen, die zich onmiddel
lijk verwijderde in de richting van Ceu-
ta. Toen de nationalistische schepen de
regeeringsvliegtuigen zagen, verspreid
den zij zich ijlings, zoodat de landings
poging mislukte.
Te Gibraltar werd duidelijk een gesta
dig geschutvuur gehoord in de richting
van Estepona, waar, naar men gelooft,
10.000 Marokkanen, 5000 Italianen en
5000 Phalangisten een offensief hebben
geopend, welks doel Estepona is.
Laat in den avond werd officieel me
degedeeld, dat de opstandelingen ESste-
pona hebben ingenomen. Reuter gelooft,
dat aan beide zijden zware verliezen
zijn geleden.
Ook werd Malaga opnieuw uit de
lucht gebombardeerd, hetgeen talrijke
gewonden en zeer aanzienlijke schade
tengevolge had.
Gisteravond werd door den radiozen
der der opstandelingen medegedeeld, dat
zij in den sector van Madrid het offen
sief hebben hervat en daarbij den vijand
zware verliezen hebben toegebracht.
HET GEBREK AAN GRANEN EN
BOTER IN DUITSCHLAND.
Afschaffing van den broodmaaltijd
des avonds
Volgens Havas zullen de Duitse hers
tengevolge van de schaarschte aan brood
en boter, wellicht afstand moeten doen
van hun gewoonte, des avonds brood met
-diverse vleeschwar'en te eten.
Een Berlijnsch blad raadt de huismoe
ders aan, des avonds een warmen maal-
tijl te bereiden, om aldus het gebruik
van boter en brood, volgens de richtlijnen
van het vier jaren-plan, te beperken.
14
DE STAKING BIJ DE GENERAL
MOTORS.
34 van de 69 fabrieken reeds gesloten.
De huidige toestand is als volgt:
Vier-en-dertig van de in totaal negen
en-zestig fabrieken van de General Mo
tors zijn reeds gesloten.
Van den kant van de General Motors
werd medegedeeld, dat waarschijnlijk nog
voor het einde van de volgende week al
haar fabrieken zouden zijn stilgelegd.
Stakers met gekruiste armen houden
in totaal zes fabrieken in Flint, Detroit,
Anderson (Indiana) en Toledo bezet.
De Valera te Londen.
D'e Iersche premier De Valera is uit
Zürich te Londen aangekomen. Na een
onderhoud, dat bijna drie uur duurde,
met Malcolm Mac Donald, den Britschen
minister van Dominions, besloot De Va
lera zijln terugreis naar Dublin tot van
daag uit te stellen, teneinde gelegenheid
te hebben gisteravond nog besprekingen
te voeren.
D'it bericht is te Dublin met verbazing
en voldoening ontvangen.
Goerings bezoek te Rome.
Het eerste onderhoud tusschen Goe-
ring en Mussolini heeft langer geduurd
dan bij een eenvoudig beleefdheidsbe
zoek gebruikelijk is, Het heeft van 12 u.
30 tot 1 u. 30 plaats gehad.
D'e „Tribuna" schrijft, dat het verblijf
van een leidend D'uitsch staatsman te
Rome nuttig kan worden geoordeeld
voor de vergemakkelijking en de bespoe
diging der beraadslagingen van den
kant van Italië en D'uitschland.
Deze beide landen kunnen niet de
oogen sluiten voor de gebeurtenissen in
Spanje.
Zij hebben er belang bij, dat in Spanje
geen regeering ontstaat, die onder toe
zicht van de sovjet-republiek staat.
Het onderhoud, dat Goering in den
laten middag met Mussolini gehad heeft,
duurde 2Vs uur.
Korte Berichten.
1 Men meent te weten, dat de vlieg
kampschepen „Victorious" en „Hlu-
strious", welke de Britsche regeering in
1937 op stapel zal doen zetten, een wa
terverplaatsing van 22.000 ton zullen
hebben en ingericht zullen worden voor
50 toestellen elk.
Een watervliegtuig van de Fran-
sche marine is in het meer van Hourtio
gevallen. Van de vier inzittenden wer
den twee onderofficieren op slag ge
dood. De twee anderen werden licht ge
wond.
'Volgens de statistiek heeft Britsch-
Indië de -grootste kindersterfte van de
geheele wereld. In 1934 stierven vau
elke 1000 kinderen, die geboren werden,
er 187, terwijl in de centrale provincies
bijna elk vierde kind na de geboorte
overleed.
Het gerucht doet de ronde, dat do
koning en de koningin van Italië in Mei
een reis naar Boedapest zouden maken
ter beantwoording van het bezoek, dat
admiraal Horthy aan Italië heeft ge
bracht.
De Christelijke-Historische Unie heeft,
naar wij in „De Nederlander" lezen, in
aansluiting aan haar Program van begin
selen speciaal voor de naaste toekomst
en in verband met de tegenwoordige om
standigheid o.m. de volgende richtlijnen
getrokken:
Versterking van het gezag der Overheid.
Handhaving van een staatsbestel, dat
1. er op gericht is de in de natie leven
de rechtsovertuiging tot uiting te bren
gen in de wetgeving;
2. gezien de beperktheid en feilbaarheid
van het menschelijke inzicht de onmis
baarheid erkent van critiek en contröle
op bestuursdaden.
Verscherping van de wet tot regeling
der uitoefening van het recht van ver-
eeniging en vergadering, opdat krachtiger
tegen revolutionaire gevaren kan worden
opgetreden.
Bevordering van de saamhoorigheids-
gedachte, zoowel nationaal als internatio
naal, in het besef, dat, als één lid lijdt,
alle leden mede lijden.
Krachtige bestrijding van de werkloos
heid.
Herstel van het financiëel evenwicht,
zoo bij het Rijk als bij de gemeenten. Zoo
dra mogelijk verlichting van den over-
matigen belastingdruk.
Toegewijde deelneming aan alle pogin
gen tot het verkrijgen van een internatio-
Instemming in België met het
plan-Colijn.
Men meldt uit Brussel aan de „Maas
bode":
Het plan van minister Colijn, die kort
geleden een economische samenwerking
bepleitte tusschen de Noordelijke lan
den, Nederland, België en Zwitserland,
had tot dusverre slechts weinig weer
klank gewekt in België, aangezien dit
land niet officieel hiervan op de hoogte
was gesteld.
Uit goede bron wordt thans echter
meegedeeld, dat officieele Belgischo
kringen van meening zijn, dat dit ini
tiatief gesteund en levendig aangemoe
digd dient te worden.
België heeft inderdaad zeer groot be
lang bij een verlaging van de tariefmu
ien. Het heeft zeer actief deelgenomen
aan de conferentie van Oslo, die zonder
te slagen trachtte de economische be
langen der op deze conferentie aanwe
zige landen nader tot elkander te bren
gen.
Thans valt te constateeren dat de
Belgische bladen het voorstel van mi
nister Colijn zeer gunstig beoordeelen.
nale rechtsorde, mede om te komen tot
beperking van de bewaping en tot uit
banning van den oorlog als middel tot
beslechting van geschillen.
Zoolang deze toestand niet bereikt is,
een betere verzorging van de weermacht,
ter handhaving van de neutraliteit en ter
verdediging van het grondgebied, zoowel
hier als in Indië. Betere voorbereiding
van de economische voorziening in geval
van oorlog.
Bij wetgeving en bestuur worde nauw
lettend toegezien, dat de belangen van
de landelijke bevolking niet bij die van
de stedelijke bevolking worden achter
gesteld.
Zoodra het herstel in de bestaansvoor
waarden in voldoende mate gevorderd is,
bevrijding van den landbouw en andere
takken van volksbestaan uit de onnatuur
lijke boeien, waarin de crisismaatregelen
ze geslagen hebben.
Maatregelen ter versterking van de
positie van den middenstand.
Een zoodanige verbetering van de in-
validiteits- en ouderdomsverzekering, dat
aan hen, voor wie ze van nature bestemd
is, maar die door verschillende omstan
digheden daarvan thans zijn uitgesloten,
alsnog gelegenheid wordt gegeven tot
deelneming, en dat het ontstaan in strijd
met de bedoeling der wet van nieuwe
groepen onverzekerden worde voorkomen.
MR MARCHANT KAMERLID VOOR
DE R.K.?
Op de voorloepigie candidatenlijst
geplaatst.
In de vergadering van de afdeeling
Leeuwarden der R.K. Staatspartij, is
o.a. oud-minister Maichant op de voor-
loopige candidatenlijst voor de Tweede
Kamer geplaatst. D'e lijstsamenwerking
is geregeld met de kieskringen Arnhem,
Nijmegen, Overijsel, 'D'rente, Groningen
en Friesland.
VERLEENING AUTOBUSCONCESSIES.
Nieuwe regeling in voorbereiding.
Van regeeringswege worden, zooals be
kend is, stappen gedaan om te 'geraken
tot een nieuwe regeling van con'cessie-
verleening aan autobus-ondernemers en
andere exploitanten die zich met het in-
terlocaal vervoer per auto van personen
belasten. Deze materie is thans provin
ciaal geregeld en Ged. 'Staten verleenen
de concessies voor zoover het vervoer
over 'grondgebied van hun provincie ge
schiedt.
Ter voorbereiding van de nieuwe rege
ling zijn thans in de hoofdsteden der pro
vincies ambtenaren aangesteld, die voor-
loopig tot taak hebben den toestand te
bestudeeren, waarop zij later van advies
zullen moeten dienen als concessie-aan
vragen binnen komen. Dit advies 2al dan
moeten worden uitgebracht aan een com
missie te 's-Gravenhage, die over de al of
niet verleening van de toestemming be
slist. Deze commissie zal ten hoogste uit
vijf leden bestaan.
Er zal natuurlijk een ruime overgangs
periode noodig zijn voor aleer het nieuwe
reglement auto-vervoer voor personen, in
werking kan treden. De ambtenaren, ver-
keersinspecteurs, hebben dezer dagen hun
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Goedkooper luchtvervoer naar Indië?
Wetsontwerp tot wijziging van de Kies
wet.
Geen ordening in het baksteenbedrijf.'
Uitvoer van eieren naar Spanje en
D'uitschland.
Wijziging van gemeentelijke en provin
ciale administratie.
Buitenland.
Nieuw offensief der opstandelingen in
Spanje.
Goering in Italië.
M. Polderman
Electrotechnicus
Goes
Erkend
Philips' Service
werk in de provincie-hoofdsteden aange
vangen, waarbij in Assen geen inspectie is
gevestigd aangezien men in leidende krin
gen in Den Haag van meening schijnt
■dat daaraan vooralsnog geen behoefte
bestaat, daar bet verkeer in Drenthe niet
frequent genoeg is om deze aanstelling te
wettigen.
DOORTREKKING INDIE-ROUTE
NAAR AUSTRALIË.
Beslissing der Australische regeering
uitgesteld.
Reuter meldt uit Sydney, dat de be
slissing over het Nederlandsche verzoek
tot uitbreiding van den vliegdienst Ne
derlandNederlandsch-Indië tot Aus
tralië is uitgesteld, omdat de Australische
regeering nog overleg pleegt met Lon
den.
DE DISTRIBUTIE VAN VERSCHE
ZEEVISCH.
Zal worden uitgebreid.
D'e minister van Sociale Zaken heeft
aan een aantal gemeentebesturen mede
gedeeld, dat de proefneming, welke se
dert eenige weken in verscheidene ge
meenten van Noord-Brabant, Limburg,
Gelderland, Overijsel en Drente wordt
genomen met de distributie van uit
IJmuiden aangevoerde versche zee-
viscb, zal worden uitgebreid, zoodat ook
de aangeschreven gemeenten bij deze
distributie kunnen worden betrokken.
GOEDKOOPER DOOR DE LUCHT
NAAR INDIE?
Maatschappijen zijn in overleg getreden.
Sinds eenigen tijd worden onderhan
delingen gevoerd tusschen de Imperial
Airways de Air-France en de K.L.M.
om a.s. zomer tot een tariefsverlaging
voor de Indië-route over te gaan. Er is
echter nog geen beslissing genomen.
D'e drie luchtvaartmaatschappijen
werken met tarieven en dienstregelin
gen zooveel mogelijk samen. De F-ngel-
sche maatschappij wenscht een tariefs
verlaging van circa 15 procent door te
voeren. D'aarover is echter nog geen
overeenstemming bereikt.
DE VERBOUWING VAN HET PALEIS
SÜESTD1JK.
Soest komt in trek als woonplaats.
Na het bezoek, hetwelk H. M. de Ko-
ningin aan het Paleis Soestdijtk heeft ge
bracht, zal nu, naar de Telegr. vernam,
zeer spoedig met de verbouwing een aan-
vang worden gemaakt.
De inrichting van de vertrekken voor
het tijdelijk verblijf van het Vorstelijk
Paar moet binnen een maand gereed zijln.
Behalve voor den aanleg van tennisba
nen zijin er nog plannen oin in het achter
ste gedeelte van het Park, voor de Prin
ses en de Prins een openlucht-zwembas
sin aan te leggen. Ook de bouw van dit
bassin moet worden beschouwd als een
onderdeel van het Nationaal Huldeblijk.
Uit betrouwbare bron werd tevens ver
nomen, dat het niet de bedoeling van bet
Prinselijk Paar is, er een grooten staf
van inwonend personeel op na te houden
Ook een groot gedeelte der Hofhouding
zal uitwonend zdj'n.
Vele leden der 'hofhouding en ook van
het personeel hebben dan ook reeds wo
ningen in Soest gebuurd, zooveel moge
lijk in de onmiddellijke omgeving van
het Paleis.
Het gevolg van een en ander is, dat de
huizen in dat gedeelte van Soest zeer wil
lig zijln, te meer nog door de komst, van
