F
lil
iJJ
J. SCHRIJ
HER
ZONEN - Gl
its
1
1
DE KOLENMIJN - BRANDSTOFFENHANDEL
TWEEDE BLAD
BIJ DE JAARWISSELING
1936—1937.
Fa. J. DE GRAAG
METSELAARS - TIMMERLIEDE
N - AANNEMERS
„CITAX"-Ondernemïrag
A. SINKE,
A. A. SO MER
P. LOUISSE
REIJERSE DE DREU
'-oes
S, W- GODFRIEDT
Chef Fa Kattenburg
MAGAZIJN „NEDERLAND" - LANGE KERKSTRAAT
A. W. VERSCHOORE DE LA HOUSSAYE
GOES p. f.
TELEFOON 59
TEL. 126
J. REIJNHOUT
GOES
FA. E
IRAND-DEKKER
E. J. DE GROOT
p.f.
PARAPLUIEHUIS.
SIGARENMAGAZIJN
GOES
p. f.
MIDDELBURG
Machinefabriek en Constructiewerkplaats
Electrisch eu Autogeen Laschbedrijf
Vertegenwoordiger der Deutz Dieselmotoren
Fa. D. BAKKER
BAKKER
VAN
DONDERDAG 31 DEC. 1836, Nr 77.
Donkerheid en licht.
Het ten einde spoedende jaar is ge
weest een jaar van groote spanning.
Meer nog dan vorige jaren het geval
was, nam het oorlogsgevaar meermalen
een dreigend karakter aan en er zijn
oogenblikken geweest, dat een nieuwe
wereldoorlog bijna onvermijdelijk scheen.
Toen op 24 October de Italiaansche
dictator verklaarde, dat Italië den olijftak
verheft boven het bosch van 8 mil-
lioen bajonetten, was dit niet
juist wat Italië betreft; althans naar
buiten, is er van het bevorderen van
den vrede door dit land bitter weinig ge
bleken. Maar wel juist was, dat in Euro
pa millioenen bajonetten dreigend om
hoog gestoken worden en dat naar het
oordeel van hen, die als deskundigen
worden aangemerkt, de internationale
toestand zeer critiek is.
En dat, ondanks het ijveren van den
Volkenbond, die niet bij machte
bleek de gewenschte leiding aan het
volkerenleven te geven.
Deze onmacht wekt geen verbazing
voor wie nadenkt. Immers, de Volken
bond is niet een zelfstandig, met dwin
gende macht toegerust college, maar het
is een vertegenwoordiging en daardoor
tot op zekere hoogte ook een afspiegeling
van de deelnemende volken, die nog al
tijd in de eerste plaats bedacht zijn op
eigen macht en eigen invloed.
Hiermee is niet gezegd, dat er bij de
regeeringen der verschillende landen
geen verlangen naar den vrede is. Italië
is volstrekt niet het eenige land, dat met
den olijftak wuift.
Er wordt hierbij echter één voorwaarde
gesteld, n.L, dat men eerst, zijn eischen
en verlangens ten volle kan bevredigen.
Italië was zeer vredelievend. Alleen,
men moest het niet verhinderen Abes-
s y n i te verpletteren en van het rijk
van den negus een win-gewest te maken.
Wat dit betreft is er voor Mussolini
geen reden zich over de diverse Regee
ringen in Europa al te zeer te beklagen.
Wel besloot de Volkenbond over te gaan
tot het toepassen van de sancties, wat
op zichzelf niet zonder neteekenis was,
omdat hierin lag een moreele veroordee
ling, maar de toepassing was volstrekt
niet algemeen en spoediger dan ver
wacht werd, gelukte het dan ook het
slecht verzorgde en gebrekkig bewapen
de Abessyynsche leger te vernietigen.
In verband hiermede kwam ook tel
kens weer het Middelliandsehe
Zee-probleem om den hoek gluren
en was er tusschen Italië en Enge
land, welks belangen hier in het ge
drang dreigden te raken, een vrij sterke
spanning, maar toen de Italiaansche
landhonger eenmaal gestild was en de
macht boven het recht had gezegevierd,
kostte het niet al te veel moeite de par
tijen dichter bij elkaar te brengen.
Eenzelfde e i s c h als Italië liet hooren,
werd ook van de zijde van D u i t s c h-
1 a n d gesteld. E'r is daar een zeer ver
klaarbare honger naar koloniën
en zoolang deze honger niet gestild is, kan
er, naar Hitier meermalen liet door
schemeren, van blijvende vrede geen
sprake zijn en blijft het Duitsche rijk zich
met geweldige energie tot den oorlog
voorbereiden. Aan de versterking van
leger en vloot wordt de grootste zorg
besteed en de Rijksregeering houdt niet
op, het volk het besef bij te brengen,
dat kanonnen voor het leger van veel
meer belang zijn dan voedsel voor de
menschen.
Dit eenzijdig nadruk leggen op de mi
litaire belangen geeft bij onze Ooster
buren tot niet geringe moeilijkheden aan
leiding. Mede in verband daarmede staat
de benoeming van Minister Göring tot
financieel en economisch dictator en
wiens drastisch optreden niet meewerkt
tot verheffing van het toch al zeer ge
drukte sociale leven.
Ook op k e r k e 1 ij k gebied ziet het
er nog altijd donker uit in Duitschland.
En dat kan ook niet anders. De natio-
naal-socialistische beginselen verdragen
zich nu eenmaal niet met de beginselen
van het Christendom. Er is hier een
tegenstelling, die niet te over
bruggen valt.
Merkwaardig overigens. Met de sterke
politieke partijen en de machtige sociale
bonden, hadden Hitier en zijn vrienden
spoedig afgerekend. Maar de oogenschijn-
lijk zwakke kerken hebben stand gehou
den en alles wijst er op, dat zij, hulpe
van God verkregen hebbende, staande
zullen blijven.
Als we een volledige opsomming wilden
geven, dan zouden we moeten herinneren
aan de eenzijdige opzegging van het p a ct
van Locarno door Duitschland, ge
paard gaande met de militaire bezetting
van het Rijnland, en de daaruit voort
gevloeide spanning, maar onze bedoeling
is slechts op enkele momenten de aan
dacht te vestigen.
Van Duitschland naar Frankrijk
is slechts een kleine sprong. Voor Frank
rijk was het een droevig jaar, daar toch
duidelijk werd, dat de communistische
elementen hier steeds meer invloed krij
gen, zooals bleek uit de herhaalde bezet
ting van fabrieken, terwijl de Regeering
de kracht schijnt te missen daartegen
afdoende maatregelen te nemen.
Frankrijk voelt zich en met recht
misschien nog altijd bedreigd door
Duitschland. Maar grooter en dreigender
is het gevaar, dat er ligt in de door
werking van de communistische beginse
len op het staatsbestuur.
Engeland werd in het begin van
1936 getroffen door het overlijden van
den Koning, George V. Nog zwaarder ech
ter was de slag, die dit volk trof, toen
de nieuwe Koning Edward VIII zoozeer
het goede spoor bijster was geraakt, dat
er geen andere uitweg overbleef dan af
stand te doen van den troon en plaats
te maken voor zijn broeder Koning
George VI.
In verband met de moeilijkheden met
Italië en later met Spanje, scheen het
meermalen, dat de positie van Engeland
was geschokt. Later is echter gebleken,
dat dit eilanden-rijk nog altijd een zoo
belangrijke plaats inneemt, dat zelfs man
nen als Hitier en Mussolinie verstandig
doen daarmee in ernstige mate rekening
te houden.
De laatste maanden is de belangstelling
inzonderheid geconcentreerd op Span-
j e, waar nu reeds bijna een half jaar een
bloedige burgerkrijg woedt.
Spanje heeft op dit gebied in den loop
der jaren reeds heel wat meegemaakt,
maar een burgeroorlog als waardoor het
nu geteisterd wordt, is zelfs voor dit land
iets ongekends. Hoe en wat de afloop
zal zijn, valt nog niet te voorspellen.
Veel zal hierbij afhangen van de vraag,
of belangstellende en belanghebbende
landen als Rusland, Frankrijk, Italië en
Duitschland zich in de toekomst afzijdig
zullen houden.
De opmerking is -gemaakt, dat in Span
je feitelijk niet een burger- oorlog
woedt, maar dat we hier veeleer van een
Europeeechen oorlog zouden kunnen
spreken. En niet ten onrechte. Officieel
is toch gebleken, dat aan beide fronten
zoowel Duitsch-eris en Italianen als Fran-
schen en Russen vechten, wat het gevaar
met zic'h meebitengt, dat op een gegeven
oo-genblik deze landen slaags zullen
raken.
De laatste dagen is er echter naar het
schijnt eenige ontspanning gekomen. De
band tusschen Italië en Duitschland is
verslapt, doordat Italië in nauwer contact
kwam met Engeland. Daardoor is de kans
op toepassing van het noninterventie-be-
ginsei grooter geworden, temeer nu
gebleken is dat de positie van Franco
minder sterk is dan velen meenden, zoo -
dat het van Duitschland groote offers zou
vragen als het hem tot eiken prijs aan
de overwinning zou willen 'helpen. Een
gunstig teeken is alvast, dat Hitier min
der hoog van den toren blaast dan enkele
weken geleden.
Als een overzicht als dit ook maar j
eenigszins volledig zou zijn, dan zou mei-
ding gemaakt moeten worden van wat j
er leeft en woelt in landen als Rusland, j
Japan, China enz.
Maar wij laten dit alles rusten.
Uit de enkele punten waarop wij wezen
is reeds duidelijk genoeg gebleken, dat
op de vraag: Wachter, wat is er van den
nacht, geen ander antwoord past dan:
het is nog nacht
V
Nog nacht! Geldt dit ook van ons vader
land? Of overheerscht hier het licht van
den komenden morgen?
Met groote dankbaarheid mag worden
getuigd, dat er wat ons land betreft, ver
schillende lichtpunten vallen aan te wij
zen, die eenige hoop geven voor de toe
komst, al moet daarnaast ook gewezen
worden op andere verschijnselen, die
weinig goeds beloven.
Wij denken hierbij aan de uitkomsten
van de jongste volkstelling, die dit jaar
gepubliceerd werden en waaruit bleek,
dat het aantal van hen, die verklaren
tot geen kerk te behooren sinds 1879 steeg
van 0.31 tot 14.42 pCt. Een toch wel
sterk sprekend cijfer!
En natuurlijk denken wij ook aan de
toenemende actie van revolutio
naire elementen, die mede omdat
zij zich bij voorbaat hullen in een reli
gieus getint gewaad een belangrijk deel
van ons volk achter zich wisten te ver
zamelen en die een niet gemakkelijk te
overschatten gevaar vormen voor den
bloei van ons volksleven.
Maar bij dit alles willen wij de licht
punten niet uit het oog verliezen.
Wij vergeten niet, dat wij, dank zij
Gods genade, nog hebben onze vrije ker
ken, onze vrije scholen en volkomen vrij
heid van godsdienstoefening. Dat wij heb
ben een Regeering, die met vaste hand
het gezag handhaaft en die tegenover
revolutionaire dreigmenten van links en
rechts onverbiddellijk pal staat.
Wij zien met dankbaarheid dat in geen
ander laad zooveel gedaan is en wordt
om den nood der werkloozen te le
nigen en de werkverruiming te beharti
gen. En wijl sluiten ons oog niet voor de
onmiskenbare opleving in het bedrijfsle
ven, die naar wij hopen het begin zal
zijn van een periode van betrekkelijke
welvaart.
Wij consiateares. mat blijdschap de ba-
langrijke openbare w e r -k e n cue in
dezen crisistijd to; stand worrisn gebracht
en wij zien het als oei' zegen van God,
dat meer dan vroeger de nationale
gedachte overheerscht en dat wat dit
be-.ref' partij als de 9.D.A.P. een ba-
iangrijke zwenking in de goede richting
heeft gemaakt,
Wij verheugen psts in ast vetirceiwes
dei bst huidigs Kabinet en met name
onze minister-president geniet en niel
minder over de berichten omtrent de ver
betering van den toestand in onze I n~
d i n.
En grooter wordt nog onze dankbaar
heid en blijdschap, als we denken aan de
zegeningen die ons Koninklijk
Huis ten deel vielen.
Het rouwgewaad heeft plaats gemaakt
voor het blinkende feestkleed.
Het Nederlans-dche Volk verheugt zidh
met zijn Vorstenhuis over de verloving en
het nabije huwelijk van onze Prinses,
waardoor 1936 tot zulk een gelukkig jaar
wordt gestempeld.
O zeker, als we zien op den geestelijken
afval in onze dagen, op de verwarring die
er heersoht, -door het steeds verder door
dringen van heillooze revolutionaire be
ginselen, en als we Nederland zien als
klein deel van de groote volkengemieen-
schap, dan zeggen we, ja, het is nacht,
nóg nacht.
Maar in den donkeren nacht zien we
het gloren van het licht.
Geve God dat het mag zijn het licht van
een nieuwen morgen, het begin van een
vroolijlken dag, omdat Vorstenhuis en
Volk zPh gezamenlijk buigen voor den
Koning der eeuwen, Wiens Woord is een
lamp voor den voet en een onbedriegelijk
licht op het pad van vorsten en volken.
Als we staan bij den overgang van het
ou'de in het nieuwe jaar, dan ontveinzen
we ons niet, dat we leven in dagen van
groote spanning, waarin van alle kanten
ernstige gevaren dreigen.
Maar bij alle donkerheid en nood die
we om ons heen zien en die de toekomst
onzeker maken en bang, vragen wij:
Zone Gods, die d' eerst' en leste
Die 't begin en eynde zijt
Zegent toch, tot onzen beste,
Midden in all' onzen strijd,
D' ingang, voortgang, uitgang 't zaam
Dezes jaars in Uwen Naam.
En -dan is het goed!
Want al verheffen o-o-k in 1937 de ri
vieren haar bruisen, de Heere in de
hoogte is geweldiger dan het bruisen van
groote wateren, dan de geweldige baren
der zee.
Manufacturen- en Kleedingmagazijnen
p. f.
Lange Vorststraat 34-36 en 42 Tel. 30
KLOKSTRAAT 7 - GOES - MARKT 2
p. f.
Veel Heil en Zegen toegewenscht aan onze geachte
Begunstigers, Vrienden en Bekenden.
Dankende voor het zoo ruimschoots genoten vertrouwen, bevelen
wij ons weder minzaam in ieders gunst aan.
J. RUSTER ZOON, Handel in Oliën en Benzine.
FOTOGRAAF FOTOHANDEL
p. f.
Veel heil en zegen toegewenscht aan vrienden en begunstigers en houdt
zich voortdurend aanbevolen voor alle timmer- en metselwerken.
JAOs VAN GORP, Willem Zelleweg, Goes
Timmerman, Metselaar en Aannemer
Veel heil en zegen toegewenscht
aan Familie, Vrienden en Begun
stigers voor 1937.
J. VAN DER WEELE. -
Voorstad, Kruidenierswaren.
H. JACOBS,
Brood- en Banketbakker,
Kreukelmarkt 14.
p.f.
j4» C>t
Lange Kerkstraat p. f.
Veel heil en zegen toegewenscht
aan familie-, vrienden en begunsti
gers voor 1937.
C. DE GRAAFF
Timmerman en Metselaar
Voorstad.
ADR. A. HILLEBRAND,
Schoenreparat.iën naar elk systeem.
's H. Hendrikskinderenstraat 54.
p.f.
p.f.
J. VERHOEVE,
Rijwielen en Reparatie
inrichting,
Voorstad 4 8,
1937
MAG. „DE VLINDER",
Modes,
Lange Vorststraat.
p.f.
Ondernemer M. ZANDEE
Middelburgschestraat - (Garage Snoodijk)
p. f.
p- f.
Veel heil e-n zogen to-egewenscht
aan familie, vrienden en begunsti.
gers voor 1937.
M. F. GOEDEMOND-
Timmerman e-n Aannemer.
Lange Vorststraat.
p.f.
J. DE KRAMER ZN,
N aaimachinehandel,
Lange Vorststraat 6.
Donnacona
Triplex
IN BOUWMATERIALEN
wenscht
aan hun geachte clientèle een
voorspoedig 1937
Geuren
Rolluiken
Veel heil en zegen toegewenscht
aan familie, vrienden en begunsti.
gers voor 1936.
BEURT- EN VRACHTVAART
„FRANS NAEREBOUT" Goes, v.h.
OSSEWAARDE DEKKER.
BLOEMENMAGAZIJN
St. Adriaanstraat
1937
J. G. WATTEZ,
Banket-bakkerij, Groote Markt
p.f.
J. VERBURG,
Kruidenierswaren,
Beestenmarkt 27,
wenscht zijn geachte clientèle
een gelukkig jaar.
P. A. PENNINGS,
Sigaren- en Tabakshandel.
Engros en Détail.
Ganzepoortstraat 5.
p.f.
p.f, Langevorststraat
LEEMPOEL VERRIJK,
Steenhouwerij „Tusschen de Twee
Poorten"",
wenschen Familie, Vrienden en Be
gunstigers een voorspoedig en ge
lukkig jaar toe.
Veel heil en zegen toegewenscht
aan familie-, vrienden en begunsti
gers voor 1937.
J. DROOGERS
Grossier in Suikerw. en Chocolade.
p.f.
V- A. HOPMANS
Dames, en He-erenkleeding-
Lange- Kerks.r- 18-
p.f. Wijngaardstraat
AUTOHANDEL EN GARAGE
MIDDELBURGSCHESTRAAT TELEF. 278
p. f.
p.f.
N. KAUFFMAN
Verlichtingsartikelen.
Lange Vorststraat.
Veel heil en zagen toegewenscht
aan familie vrienden en begunsti
gers voor 1937.
Fs GEBR. MULDER, D-rogislerij.
Korte- Kerkstraat.
Fa. Wed. J. G. HEIJKAM-
MASSEE
Groote Markt
p.f.
Veel heil en zegen toegewenscht
a,an familie-, vrienden en begunsti.
gers voor 1937.
J- DE KOK, Beestenmarkt.
Timmerman en Aannemer.
Gods besten zegen toegewenscht
aan Familie, Vrienden en Beken
den bijl de- intrede van 1937.
W. FRAANJE.
Middelburgschestraat 29.
p. f. Langevorststraat
STEENHOUWERIJ J. DE KUIJPER
Middelburgschestraat 3a.
p.f.