EERSTE BLAD Overheid en bedrijfsleven. Buitenland. Binnenland Minister Deckers over de Visscherij. Duistere zaak. Belangrijkste Nieuw: Devaluatiewinst van de Nederlandsche Bank. ZATERDAG 19 DECEMBER 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 51e JAARGANG No. 69 Uit den Goeschen Raad. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 18, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85 Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen Nadat in het rapport van de Com missie benoemd door het Centr. Comité van A. R. Kiesvereenigingen om van voorlichting te dienen inzake de orde ning van het bedrijfsleven een antwoord gegeven is op de vraag wat onder orde ning van het bedrijfsleven moet worden verstaan, wordt vervolgens onder het oog gezien de vraag of de Overheid hier omtrent een taak heeft, en zoo ja, welke. Terecht wordt opgemerkt, dat voor wie zich op socialistisch, fascistisch of na- tionaal-socialistisoh standpunt stelt, de beantwoording van deze vraag, althans in theorie geen moeilijkheden oplevert. Van dat standpunt bezien heeft immers de Overheid in beginsel de meest om vangrijke en vérstrekkende bevoegdheid met betrekking tot het sociaal- en econo misch leven. Zoowel voor den socialist als voor den nationaal-socialist en fas cist is -de overheidstaak inzake Ie orde ning in beginsel onbeperkt. Minder gemakkelijk echter is het be antwoorden van de gestelde vraag voor dengene, die zoowel aan den Staat als aan de maatschapij in beginsel een eigen plaats en roeping toekent. De Commissie deed daarom goed door eerst het Antirevolutionair standpunt in zake de overheidstaak beknopt uiteen te zetten. „De grondgedachte van de antirevolu tionaire staats- en maatschappijleer, zoo zegt zij - is de erkenning, dat niet al leen de Overheid, doch ook de onderda nen, zoowel individueel als in hun di verse maatschappelijke organisaties van Godswege een roeping en taak hebben, waarvan de inhoud door allerlei na tuurlijke, historische en traditioneele fac toren (onderscheid van aanleg, karakter, stoffelijk bezit, erfopvolging e.a.) wordt bepaald." Met die grondgedachte is onvereenig- baar elke opvatting, die de overheidstaak en roeping afleidt uit of onderwerpt aan den wil van individuen of groepen. Doch evenzeer is met die opvatting in strijld elke staats-- en maatschappijleer, die individu en maatschappelijlken kring doet opgaan in den staat. „Individu en maatschappelijke kring hebben, naar antirevolutionaire beschou wing, een zelfstandige roe ping en taak, die niet in ambtelijk hiërarchisch verband met het staatsge zag, doch in rechtstreeksohe verantwoor delijkheid jegens God en met inachtne ming van de beginselen van Zijn Woord en de lessen der historie moeten worden vervuld." Hieruit volgt, dat de taak van de Over heid ook wat betreft de ordening van het bedrijfsleven, beperkt is. Ook wat dit betreft hebben individu en maatschappelijke kring een eigen taak te vervullen. Zijl hebben het persoonlijk en het groepsbelang te bevorderen, maai daarbij behoort ook met de belangen van andere personen en groepen en met die van het volk als geheel rekening te wor den gehouden, aangezien ue eisoh dei gerechtigheid tot ieder zonder onder scheid spreekt. Zoo bezien draagt de taak der Over heid ten aanzien van het bedrijfsleven niet slechts een beperkt, doch goed deels ook een secundair karakter. Primair is de plicht yan indivi duen en maatschappelijke kringen. „Wat de Overheid kan en moet doen is het bevorderen van een zooda nige uit het maatschappe- lijke leven opkomende or dening, die recht laat wedervaren aan de belangen van de verschillende perso nen en groepen en aan het belang van het volksgeheel naar den eisch der geiech- tigheid." Op grond va.n deze overwegingen komt de Commissie tot de conclusie dat zij in het algemeen de taak der Overheid ten deze ziet als een drievoudige. Vooreerst de taak om door het vast stellen en handhaven van algemee- n e rechtsregelen te bevorderen dat door organisatie van het bedrijfsleven bepaal de misstanden zooveel mogelijk voorko men en weggeruimd worden. In de tweede plaats heeft de Commis sie op het oog bijzondere voorzie ningen van overheidswege, strekkend om verkeerde bedrijfsregelingen ongedaan te maken of goede bedrijfsregelingen te sanctionneeren, ook met betrekking tot een ruimere groep bedrijfsgenooten dan die, welke aan de totstandkoming daar van heeft medegewerkt. En eindelijk acht zij het de taak der Overheid om rechtstreeks ordenen de maatregelen te nemen, wanneer ex- ceptioneele omstandigheden (gelijk de huidige crisis) of onvoldoende ontwik keling dan wel inzinking van het be drijfsleven daartoe dwingen. Het zijn deze punten die in het rapport nader worden uitgewerkt en waaraan we in een volgend artikel aandacht willen schenken. EDEN OVER DEN TOESTAND IN SPANJE. In den loop van de gisteren in het Lagerhuis gehouden debatten over Enge- lands buitenlandsche politiek, heeft de Minister van Buitenlandsche Zaken Eden, wederom een uitvoerige verklaring af gelegd over de gebeurtenissen in Spanje. Wij zijn van oordeel, zeide de minister o.a., dat het de plicht van alle naties is, buiten den strijd in Spanje te blijven en het Spaansche volk te veroorloven, zijn reeds voldoende tragische moeilijkheden op eigen wijze te regelen. De niet-inmenging heeft niet aan onze verwachtingen beantwoord, doch is dit een voldoende reden om de niet-inmen ging op te zeggen? Ik geloof, dat een opzegging de oorlogsgevaren dichter bij zou brengen voor Europa. Ik geloof, aldus Eden, dat de niet-in menging, ondanks de flagrante schendin gen, over het geheel de gevaren voor een Europeeschen oorlog heeft verminderd. Men kan naar voren brengen, dat on danks de non-interventie wapenen ge leverd zijn door Rusland, Duitse h- 1 a n d en Italië. Wij weten dat, maar ik zou willen zeggen, dat het niet-inmen- gingsaccoord de beteekenis van deze schendingen verminderd heeft. Niettemin is de toestand diep onbe vredigend. Wij zoeken eenige middelen, om het niet inmengingsaccoord te ver beteren. Tenslotte ging Eden over op den al- gemeenen toestand, zeggende, dat hij niet gaarne zou zien, dat het huis op Kerst reces ging in een sombere stemming over den internationalen toestand, want of schoon de toestand moeilijk is en de pro blemen nog scherp zijn, zijn zij geenszins onoplosbaar. Wapenstilstand in China. Het bericht, dat een driedaagsch wa penbestand is gestoten tussohen de troe pen der centrale regeering en de strijd krachten van maarschalk Tsjang Hsoe Liang, wordt bevestigd. De vijandelijkheden zijn gestaakt tot morgenavond zes uur op bevel van maar schalk Tsjang Kai Sjek zelf. De genera lissimus heeft in een schrijven gezegd: „Voorzoover ik weet, zal ik Zaterdag te Nanking terugkeeren." De Theems buiten haar overs getreden. Dé storm, die eenige dagen over Ehge- lang gewoed heeft, is- methernieuwe macht weer opgedoken. De wind stuwde het water van de Theems zoo sterk op, dat de rivier tot Windsor en Sunbury buiten haar overs is getreden. 100.000 textielarbeiders dreigen te staken. De onderhandelingen om een staking van honderdduizend arbeiders in de ka toenspinnerijen te Manchester af te wen den zijn verdaagd. De arbeiders eischen een loonsverhoo- ging van veertien procent en weigerden het hun gedane aanbod van een verhoo ging van vijf procent te aanvaarden. De termijn voor staking loopt vanmid- middag af. DE TWEEDE KAMER ZAL OOK DE VOLGENDE WEEK VERGADEREN. De Tweede Kamer heeft zich gisteren bezig gehouden met de begrooting van Sociale Zaken. Er is hard gewerkt de laatste dagen. Onder leiding van den heer van Dij-k werd Vrijdagnacht zelfs tot 's morgens 20 voor 5 door vergaderd. Met den voor zitter waren toen nog drie Kamerleden aanwezig. Toch is het niet gelukt deze week met den begrootingsarbeid gereed te komen. De Kamer heeft besloten ook te ver gaderen op Maandag 21 December en de vergadering dien dag des avonds acht uur voort te zetten. Er zal dan met de behandeling van de agenda der dagver gadering worden voortgegaan. Aan de lijst der aan de orde zijnde wetsontwerpen zijn o.m. toegevoegd de wetsontwerpen: regeling van de heffing van opcenten op de invoerrechten in Ned.-Indië voor het jaar 1937 en be krachtiging van een door den G.G. van Ned.-Indië vastgestelde ordonnantie tot verlaging van invoerrechten; tijdelijke korting der pensioenen, onderstanden en gagementen van gewezen Indische lands dienaren, locale ambtenaren en bijzon dere leerkrachten en eenige contingentee- rings-ontwerpen. GEEN VERORDENENDE BEVOEGD HEID VOOR DE BEDRIJFSRADEN. Minister Slingenberg heeft gisteren in de Tweede Kamer verklaard, dat hij wat betreft de positie der bedrijfsraden, het in de eerste plaats wil zoeken niet in uit breiding van de bevoegdheid doch in ver meerdering van hun aantal (thans twaalf) Over de verordenende bevoegdheid den- ke men niet licht: dwingende voorschrif ten voor het geheele bedrijf met de sanc tie van strafrechtelijke maatregelen, dat is een buitengewoon ingrijpende maat regel. Men geve zich rekenschap van de gevolgen. Wat wil men op sociaal terrein nog meer van de bedrijfsraden? Privaat rechtelijk is er reeds zooveel te regelen. Geeft men thans aan die bedrijfsraden verordenende bevoegdheid, dan spreekt men er 't doodvonnis over uit. De meeste bestaan nog geen jaar. De noodige er varing is nog niet verkregen. Verorde nende bevoegdheid op economisch gebied ligt op het terrein van spr.'s ambtgenoot van handel, nijverheid en scheepvaart. Spr. is dus niet geneigd, de gevraagde verordenende bevoegdheid te geven. NATIONAAL HERSTEL TEGEN ELKE DICTATUUR. Voor de afdeeling Den Haag van het Verbond voor Nationaal Herstel heeft de gepensionneerde vice-admiraal Quant ge sproken over het onderwerp: „Waarom nationaal herstel?" Spr. vestigde er de aandacht op, dat Nationaal Herstel geenszins is tegen de democratie in het algemeen, terwijl het wel stelling neemt tegen eiken vorm van dictatuur. Hij wees er daarbij op, dat het hoofd bestuur zóó ver is gegaan, dat zij den eigen vertegenwoordiger in de Tweede Kamér openlijk gedesavoueerd heeft, al leen omdat hij te veel sympathie vertoon de voor de N.S.B. Hij meent overigens, dat de N.S.B., niettegenstaande haar krachtige actie en haar groot aantal volgelingen, zal ver dwijnen, of zich zoodanig zal wijzigen, dat er van den oorspronkelijken opzet, die volkomen on-Nederlandsch was en is, niets meer over is. NEEMT DE H.G.S. AAN DE VER KIEZINGEN DEEL? In een vergadering van de Herv. Geref. Partij, die te Arnhem gehouden werd, hbeft Ds Lingbeek verklaard, dat het nog niet zeker is dat deze partij aan de ver kiezingen deelnemen zal. Deze twijfel, aldus deelde spreker mede, houdt verband met de nieuwe kieswet, die bepaalt, dat een partij den vollen kiesdeeler halen moet om een zetel in de Kamer te krijgen. Eén ander struikelblok is de bepaling, dat elke partij, die aan de verkiezingen wenscht deel te nemen f 4500 in de staatskas moet storten en dat dit bedrag verloren gaat als niet driekwart van den kiesdeeler wordt gehaald. NEDERLANDSCHE HANDEL MET BELG IE. Dumping door Belgische fabrikanten door minister erkend. In de Belgische Kamer heeft de heei Seghers een interpellatie gehouden over de handelsbesprekingen met Nederland, de contingenteeringen en de invoerrech ten, welke Nederland heeft van klommen. Minister Van Isacker antwoordde daar op, dat deze vragen eigenlijk thuis hoor den bij het departement van buitenland- schen handel. Hij wilde er intusschen wel op wijzen, dat de door den interpellant betreurde toestand het gevolg is van ge brek aan overleg tusschen de Belgische producenten, die producten op de Neder- landsche markt wilden brengen tegen werkelijk te lage prijzen. Er is plaats voor Belgische producten op de Neder landsche markt. Wij zullen tot abnormale toestanden terugkeeren, aldus de minis ter en tot afschaffing van de contingen teeringen, wanneer Nederland er van zal zijn overtuigd, dat onze producten niet willen strijden onder onaanvaardbare voorwaarden. DE CANDIDAATSTELLING DER A.-R. PARTIJ. De eerste 18 namen op alle lijsten gelijkluidend. De nadere voorstellen van het Centraai- Comité van de A.R. Kiesvereenigingen inzake de candidaatstelling voor de Tweede Kamerverkiezing, in den be schrijvingsbrief voor het op 14 Januari a.s. te houden Centralen Convent vervat, wijken in dit opzicht van de oorspronke lijke af, dat thans wordt voorgesteld in alle kieskringen volkomen gelijkluidende candidatenlijsten in te dienen voorzoo- veel betreft de eerste achttien namen. In de vergadering der Tweede Kamer van Donderdagnacht hebben verschillen de leden de vissoherij-aangelegenheden ter sprake gebracht. In zijn antwoord verklaarde de minis ter, dat sinds zijn optreden maatregelen zijn genomen voor bijna alle onderdeelen der visscherij. Spr. is altijd ontvankelijk voor gegronde klachten. Spr. kan de heffing op olie niet om laag brengen, alleen omdat sommigen an ders geen visch kunnen gebruiken. De meeste visch is ook zonder bakken voor bet gebruik klaar te maken. Ook voor visch is export noodig. Spr. zal zijn aandacht daaraan blijven wijden. Bij onderhandelingen wordt ook aan de visch gedacht, maar waar onderhandeld wordt zijn twee partijen. D'e distributie van visch behoort in de eerste plaats bij het Dep. van Sociale Zaken. Het conserveeren van visch heeft spr.'s aandacht. De vischstand in de Noordzee werd ernstig bedreigd door onheilemmerde puf- vangst. Internationaal is afgesproken den stand te beschermen. Ook Nederland is daarbij betrokken. Inmiddels is een wij ziging van spr.'s maatregel (maas wijd te 7.5 c.m.) in voorbereiding. Ma atverwijding voor de aal is in overweging bij den Raad voor de Vis scherij. Van de omstandigheden der Zuiderzee-garnalenvis- s c h e r s is spr. op de hoogte. Voor de belangen der zoetwater vis s c fa e r s zal spr. blijven waken. In de kwestie der waterverontreiniging zal spr. met zijn ambtgenoot van sociale za ken trachten, de belangen van industrie en visscherij in evenwicht te brengen. Spr. doet zooveel mogelijk om de be langen van den oesterhan- d e 1 te bevorderen. In den arbeid van bet Centraal verkoopkantoor van mosselen zijn een paar wijzigingen aangebracht. Het heeft zijn nut bewezen. De kwestie van den directeur is uitvoe rig in de stukken behandeld. Van oneer lijkheid is geenerlei sprake geweest. Den afgetreden directeur zal spr. eerstdaags in een andere functie te werk stellen. Aan dezalmvisscherjj blijft spr. aandacht wijden. Slechts de aanvulling van de nummers 19 en 20 wil het C.C. aan de Kamercen trales overlaten. Het Centraal Comité beveelt zijn voor stel aan voor een goede samenstelling van de Kamerclub en een behoorlijke voorziening met betrekking tot de plaats vervanging. Op alle lijsten komen zooals reeds was voorgesteld de namen van de Mi nisters Dr H. Golijn en Mr J. A. de "Wilde, resp. op de eerste en de tweede plaats. Mechanisatie in de sigarenindustrie. Gisteren is uitgegeven Staatsblad 639 E, waarin is opgenomen de wet van 5 No vember j.L, houdende tijdelijke maatrege len betreffende de mechanisatie in de si garenindustrie. De wet treedt heden in werking. Marinnierssabel en -helm voor den Prins. Naar men verneemt heeft de chef van het korps mariniers, kolonel Dorren, Z. D. H. Prins Bernhard verzocht als ge schenk van de officieren van dit korps, waarbij Z.D.H. tot kapitein a la suite is benoemd, een sabel en helm van de mari niers te willen aanvaarden. Dit geschenk zal t. z. t. aan den Prins worden aangeboden. De Nederlanders te Madrid. Blijkens een op het ministerie van bui tenlandsche zaken ontvangen telegram van den tijdelijken zaakgelastigde te Madrid maakten alle Nederlanders aldaar het op 16 December goed. Onder dit kopje schrijft de Maas bode: De heer Koster, oud-ambtenaar van Economische Zaken, is namens de ver- eeniging van liberale werkgevers op weg naar Indië. Hebben wij het wel, dan is deze heer gegaan als vertegenwoordiger van „de" Nederlandsche nijverheid, of schoon noch de Katholieke noch de Ghr. Protestantsche W erkgeversvereeniging met deze uitzending iets te maken heb ben. In dit verband rijst voor ons de vraag, of deze heer Koster introducties heeft van de Nederlandsche regeering, of faci liteiten krijgen zal van het Indisch gou vernement, dat hem ten onrechte zou kunnen doen aanzien voor iets, wat hij niet is. Vandaar dat eenig licht ge wenscht ware in deze duister lijkende zaak. Binnenland. Minister Deckers over visscherijbelangen. Geen verordenende bevoegdheden voor de bedrijfsraden. Devaluatiewinst van de Ned. Bank. De Gemeenteraad van Middelburg behan delt de begrooting 1937. Buitenland. Eden over den toestand in Spanje. Wapenstilstand in China. Een kleine advertentie in de rubriek „Vraag en Aanbod" kost slechts 75 cent bij vooruitbetaling. Minister Oud is tegen bestemming vcor „opvanging" van gewone uitgaven, In een nota naar aanleiding van het verslag over het ontwerp van wet tot hef fing van opcenten op enkele belastingen in de begrootingsjaren 1937 en 1938, zegt de minister van financiën De minister vereenigt zich met de op vatting van de leden, die betoogd hebben, dat er ernstig bezwaar tegen bestaat de baten, welke wellicht zouden kunnen wor den geput uit de winsten op den goud voorraad van de Nederlandsche bank, te bestemmen zij het slechts voor een deel voor het „opvangen" van gewone uitgaven. Te allen overvloed merkt de minister I daarbij, op, dat van een dergelijke winst eerst sprake zal kunnen zijn, indien over gegaan wordt tot vaststelling van een lagere goudwaarde van den gulden dan thans in de muntwet is neergelegd. Het was voor Goes Woensdag een vrij lange Raadsvergadering. Dat kwam hoofdzakelijk door de jaarlijksche forma liteit van de stemming voor de vele com missies en besturen, die ons stadje rijk is. Vroeger werd wel eens en ook te Mid delburg en Vlissingen gebeurt dit nog voor alle colleges tegelijk gestemd, maar de voorzitter achtte het 'blijkbaar beter om voor elk afzonderlijk den bode te la ten rondgaan. Verrassingen leverden deze stemmingen niet op. Vele voorstellen gingen, zooals onze brave Raad gewoon is te doen, zonder discussie onder den hamer door. Zelfs een voorstel om een kamer voor den archiva ris in te richten. Niet één lid vroeg wel ke steenen, welk hout en welke spijkers daarbij gébruikt zullen worden, of de ra ming wel betrouwbaar was enz. Men lache bier niet om. Elders zou het wel eens kunnen gebeuren. Maar toen het borgstellingsfonds a.an de orde kwam, raakten de tongen los. Op 'n enkele na moesten alle leden hierover iets zeggen, al leken sommige speeches als twee druppels water op elkander. Het bleek ook nu weer, dat het middenstands- element in alle fracties buitengewoon sterk is. Over het algemeen waren de heeren weinig enthousiast voor dit fonds. Ge matigd optimistisch, zoo typeerde de voorzitter de stemming. Inderdaad, de vooruitzichten zijn niet zoo schitterend. Zaakjes, die geen grond onder de voe len hebben en die zijn er de laatste jaren heel wat ontstaan of opgezet zullen niet worden geholpen. Die worden alvast uitgeschakeld. De credietwaardige middenstanders, die dan wél voor hulp in aanmerking komen, moeten aan zóóveel eischen voldoen, dat ze met de 'helft daarvan volgens sommige leden wel bij particuliere instellingen te recht kunnen. De heeren Van Meile, Simons en de voorzitter (die over de geste der bankiers niet zoo onverdeeld gunstig oordeelde) schonken vooral veel aandacht aan het andere element in de hulpverleening: het geven van voorlichting en advies. Wat dit beteekenen zal, zal in de practijk moeten blijken en daarom stond de Raad wel de bijdrage in eens toe, maar de jaarlijksche bijdrage alleen voor 1937. Bij de begrooting 1938 krijgen we er du3 opnieuw een debatje over. De driejaarlijksche afrekening met de schoolbesturen liep vlot van stapel. Nie mand der leden had hier een boekje in een schoolbibliotheek ontdekt, waarvan de ti tel hem alleen reeds kippevel bezorgde. Woensdag a.s. zal de begrooting aan de orde komen. Ook deze zal wel, naar we aannemen, met den bekenden 'bekwa men spoed worden afgehandeld.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1