Minister Golp over het
defensie-beleid.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Staten-Generaal.
WOENSDAG 16 DECEMBER 1936
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 66
WIJ moeten voldoende sterk zijn
om eerbied af te dwingen.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0,20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Minister Colijn heeft gisteren de spre
kers, die in de Tweede Kamer over de
Defensiebegrooting het woord voerden,
geantwoord. Aan de door hem gehouden
rede is het volgende ontleend:
Spr. betoogt, dat niet alle redevoerin
gen even nauw verband hielden met dit
begrootingshoofdstuk. Hij zal zich bepa
len tot die, waarmede dat wel het ge
val is.
Klachten over de geestelijke ver
zorging in onze weermacht, zal spr.
onderzoeken. Wat de quaestie van de mi
litaire positie van de marechaus
see betreft, het is spr. niet bekend, dat
er verandering in komt. Ze behoudt haar
militaire karakter. Alleen dislocatie, sa
menwerking, opleiding worden door het
departement van justitie onderzocht.
Er is geen sprake van, dat de ver
bodsbepalingen voor de S.D.A.P.
toepassing vinden voor de capitulanten.
Dit toch op slinksche wijze te doen, zou
in strijd zijn met het recht. Wat de posi
tie van de onderofficieren betreft, dit is
geen gemakkelijke aangelegenheid. De be
vorderingskansen zijn inderdaad gering.
Het instellen der 3e compagnieën zal zeker
eenige verbetering brengen. Over de oud-
gepensionneerden is al dikwijls gesproken
en de achtereenvolgende regeeringen
hebben maatregelen getroffen, al is er
achterstand bij later gepensionneerden.
De heer Tilanus drong aan, niet over
te gaan tot bevordering van luitenants
tot kapitein bij keuze. Dit gebeurt zelden.
Geheel uitsluiten kan spr. het niet, te
meer daar hij zelf bij keuze tot kapitein
is bevorderd met voorbijgaan van 187
luitenants. Het moet echter beperkt
worden.
De aanschaffing van de pantserwagens
was volkomen verantwoord: er stond een
post voor artilleriemateriaal op de begroo
ting. Op overschrijding van een post met
vermindering van een anderen is nooit
aanmerking gemaakt. Ook ten aanzien
van de dorniers was er een beginselpost.
Anders is het met de glennmartins, maar,
had spr. er in plaats van 6 zestig kun
nen krijgen op dat oogenblik, spr. zou
het hebben gedaan. Er was reden voor.
Het is onmogelijk, onder alle omstan
digheden op moeilijke vragen een ant
woord te geven. Zouden we genoodzaakt
worden, in Indië de neutraliteit te bewa
ren of het tegen een aanval te verdedi
gen? De laatste zestig jaren gingen de
oorlogen veelal langs ons heen. Dit is
anders geworden in het begin van de
twintigste eeuw. Toen namen de span
ningen in Europa zoo toe, dat er op ge
rekend moest worden, dat Nederland in
uitbarstingen zou worden betrokken. Er
volgde de periode waarin men geloofde
aan collectieve veiligheid.
De laatste jaren zien we weer
nieuwe spanningen in en bui
ten Europa en bewapeningen
in razend tempo. De regeering
moest daar rekening mede houden. Toen
een radicale verandering bleek in de in
ternationale betrekkingen, moest worden
ingegrepen. Voor 1936 is meer uitge
trokken voor de defensie in ons land .en
Indië 37 millioen, vergeleken bij het voor
gaande jaar. In twee jaar zijn de be
grootingen met 83 millioen gestegen.
Ons land is over drie werelddeelen ge
legen, en behalve West-Indië, ligt het in
de zóne van dreigend gevaar. Daarom
moeten we doen wat we kunnen om te
voorkomen in een calamiteit van onge
kende hevigheid te worden meegesleurd.
We moeten voldoende sterk
zijn om eerbied af te dwingen
en ons staande te houd en tot
er hulp is gekomen. Zullen we
hulp krijgen en er profijt van trekken,
dan moeten we bereidwillig zijn, onszelf
te verdedigen. Dit kan groote offers kos
ten temeer naarmate de collectiviteit van
den Volkenbond zwakker en de positie
van landen die daarbuiten staan, sterker
wordt.
De tijdsomstandigheden dwingen ons
te doen, wat binnen ons bereik ligt. Dit
zegt niet, dat de regeering in een waan
zinnigen angst alles achter stelt bij de
defensie. Er zijn landen waar de militaire
uitgaven jaren achtereen hooger zijn dan
alle andere. Een andere handelwijze dan
de hier te lande gevolgde is van dit ka
binet niet te verwachten en, naar spr.
hoopt, ook niet van het volgende.
Wat redelijk beschikbaar kan worden
gesteld voor de defensie moet beschik
baar worden gesteld. Het is de vraag, hoe
veel en waar vandaan.
Spr. geeft dan technische beschouwin
gen over de vraag: kruisers of vliegtuigen,
de personeelsorganisatie en ln verband
daarmee over de financiëele moge-
1 ij kh ed e n
De vloot zal 10 17 millioen per Jaar
meer kosten, maar dat beteekent ook meer
personeelskosten, meer reparatie, bij el
kaar 22 millioen per jaar moer.
Voor het leger in Indië on in Holland
zullen ook vele mlllioenen noodig zijn.
Te zamen 45 millioen extra, of 37, wan
neer wij de 8 millioen voor Indië voor
rekening van die kolonie laten.
Die kosten zullen door Indië en door
Nederland beide moeten worden gedra
gen. Als Indië er weer wat bovenop is,
zal het voor de vloot moeten meebetalen,
en daarop is wel eenig uitzicht.
Een program van urgentie moet wor
den opgemaakt. Vandaar, dat spr. er prijs
op stelde deze denkbeelden te ontvouwen
vóór de verkiezingen. Datis'n eisch
van politieke eerlijkheid. Het
gaat hier om een buitengewoon groot
landsbelang.
Het kan ook wachten. Het contingent
kan niet voor 1938 worden verhoogd en
met geld kan men, al heeft men het, niet
alles dwingen.
Een geweldig organisatorisch probleem
is voorts nog de industriëele oorlogsvoor
bereiding, welke nog geheel opgebouwd
moet worden. Onze industrie is hierop
volstrekt niet ingesteld. Voor deze coör
dinatie zullen eenige ingenieurs uit het
bedrijfsleven worden aangewezen.
Spr. waardeert, dat de soc.-democraten
voor de versterking van de Indische de
fensie zullen stemmen, doch waardeert
niet, dat zij hun stem aan de begrooting
van Defensie zullen onthouden. De laat
ste is zeer sober opgezet, en men bindt
zich niet voor latere begrootingen. Boven
dien zijn de door hen opgeworpen be
zwaren niet juist.
Spr. zegt dit niet om den heer Albarda
over te halen. Dat is hier nog nooit ge
lukt (vreugde). Maar spr. stelde er prijs
op te doen uitkomen, dat de logica, welke
het betoog van den heer Albarda in den
regel siert, hem thans in den steek liet.
Tegenover den heer Van Houten zegt
spr., dat wij onze steden en dorpen niet
door bommen zullen laten bestrooien. Die
afgevaardigde verloochent onzen strijd
tegen Spanje in zooveel andere oorlogen.
Buitendien is de heer Van Houten zeer
inconsequent. Wie in het nauw zit, doet
echter wel eens rare dingen.
Als spr. als A.R. afgevaardigde sprak
zou hij zijn standpunt als volgt omschrij
ven: De overheid moet, binnen de gren
zen van haar bevoegdheid, de internatio
nale zonde van een aanval op ons land
tegengaan. Zij heeft den plicht het zwaard
te voeren tot handhaving van haar be
staan. Dan mag zij ook biddend vragen
om hulp van Hem, die ook het lot van
de volkeren bestuurt.
NOG STEEDS VERWARDE TOESTAND
IN CHINA.
Is Tsjang Kai Sjek vermoord?
De berichten over den toestand in
Noord-China, zijn nog steeds zóó ver
ward en 'spreken elkaar op essentieele
punten dermate tegen, dat het niet mo
gelijk is, zich een juist beeld van de si
tuatie in het Hemelsohe Rijk te vormen.
Vooral de berichten over het lot van
maarschalk Tsjang Kai Sjek zijn zeer
tegenstrijdig.
Eenerzijds wördt gemeld, dat maar
schalk Tsjang Liang, Tsjang Kai Sjek
heeft laten executeeren, daar de leider
der centrale regeering den hem gestel
den eisch, aan Japan den oorlog te ver
klaren, weigerde in te willigen.
In tegenstelling met deze berichten
over executie van de Qhineesöhe lei
ders publiceert het te Tokio verschijnende
blad „Nitsji-Nitsji" een telegram, vol
gens hetwelk men Tsjang Kai Sjek de
mogelijkheid zou hebben verschaft, in een
vliegtuig te ontvluchten.
Uit de berichten, die gisteren bekend
geworden zijn, is komen vast te staan,
dat maarschalk Tsjiang Kai Sjek nog in
leven is en dat de maarschalk onder de
persoonlijke 'hoede van Tsjang Sjoe
Liang staat, doch dat hij aanvankelijk
geen besprekingen met hem heeft willen
voeren. De Australiër Donald heeft een
ontmpeting tusschen beiden tot stand ge
bracht, doch de conferentie die hieruit
volgde heeft nog geen positieve resul
taten opgeleverd. Tsjang Sjoe Liang zou
onder andere den eisch gesteld hebben
van een Ghineesch-Russisch bondgenoot
schap tegen Jaupan, maar Tsjang Kai
Sjek heeft niet in besprekingen hierover
willen treden, indien niet vertegenwoordi
gers van 'de centrale regeering mede
aanwezig waren, met andere woorden,
voordat hij zij'n vrijheid van beweging
terug heeft gekregen.
De tegen Nanking gerichte opstand
heeft zich uitgebreid tot Lantsjau, de
hoofdstad van 'de provincie Kansoe.
DE OORLOG IN SPANJE.
Nieuwe aanvallen der opstandelingen.
Het Gomitó van Verdediging der hoofd
stad heeft een communiqué verspreid,
waarin wordt medegedeeld:
„Na de herhaalde bloedige nederlagen
die zij voor Madrid hebben geleden, heb
ben de opstandelingen gepoogd een drie
voudige afleiding door te zetten op drie
punten van een verder van de hoofdstad
verwijderd front. Overal werd de vijand
met zware verliezen teruggeslagen. Da
aanval der opstandelingen was bijzonder
hevig in den sector Boadilla del Monte,
waar Marokkaansche troepen en pas ge
arriveerde Duitschers tot den aanval
overgingen, gesteund door de luchtmacht
en talrijke vechtwagens. De strijd duurde
ruim vijf uur en eindigde met de alge-
beele vlucht van de opstandelingen, die
ruim 200 lijken en tal van gewonden in
onze lienies achterlieten.
DE REDE VAN DEN AARTSBISSCHOP
VAN CANTERBURY WEKT VEEL
OPZIEN.
De rede van den aartsbisschop van
Canterbury, Lang, die deze voor de radio
heeft gehouden en waarin hij critiek
oefende op de omgeving van den ex-ko
ning, heeft veel opzien gebaard.
Het is waarschijnlijk, dat dit onderwerp
morgen in het Lagerhuis ter sprake zal
worden gebracht bij de behandeling vau
de statuten der B.B.G. Gevraagd zal wor
den of deze rede werd gehouden met toe
stemming der regeering en zoo ja of één
'der ministers dan de rede ter inzage
heeft gehad voordat ze door den aarts
bisschop werd uitgesproken.
DE ZEELIEDENSTAKING IN
AMERIKA.
Schade van 315 millioen dollar in
46 dagen.
Volgens berichten omtrent de zeelieden
staking in de Vereenigde Staten schatten
■de reeders de tijdens de 46 dagen, dat het
conflict nu reedsi duurt, aan de haven
steden toegebrachte schade op 315 mil
lioen dollar.
In het geheel worden nog 250 schepen
door de staking opgehouden. Het aantal
stakers bedraagt 3700.
Vijftien sociaal-democraten veroordeeld.
Dertien leden van de vroegere sociaal
democratische partijl in Duitsohland zijin
te Dusseldorp op een aanklacht van voor
bereidingen tot hoogverraad veroordeeld
tot gevangenisstraffen van negen tot twee
en een half jaar.
Twee andere oud-leden der partij wer
den wegens het verleenen van hulp bij
deze voorbereiding veroordeeld tot resp.
drie jaar en zestien maanden gevangenis
straf.
Drie andere beklaagden werden vrijge
sproken.
Beperking eenheidsprijzenwinkels in
Engeland.
Naar de bladen berichten, is een wets
ontwerp tot beperking van de eenheids
prijzenwinkels in het Engelsche lager
huis ingediend.
De opening van nieuwe filialen zal aan
bijzondere vergunningseisohen onderwor
pen worden, die slechts dan verleend
worden, indien geen schade voor den mid
denstand te vreezen is.
Korte Berichten.
i Naar verluidt, zal Koningin Mary
bij de kroningsplechtigheid van Koning
George VI en Koningin Elisabeth niet te
genwoordig zijn.
Tot nu toe heeft geen enkele Engelsche
koningin-moeder ooit de kroning van een
zoon bijgewoond en koningin Mary wijkt
dus niet van deze traditie ai.
De „Times" meldt, dat de Duitsche
pers instructie heeft gekregen van het mi
nisterie van propaganda om niets meer
over den hertog van Windsor te publicee-
ren, tenzij met officieele toestemming. Dit
voorschrift geldt voor de eerste tien jaar.
HET WAGENVERVOER BIJ DE NED.
SPOORWEGEN.
Economische opleving merkbaar?
Zooals bekend mag worden geacht, zegt
het V a d e rl a n d, is het Vervoer bij de
Spoorwegen altijd geweest een soort ba
rometer voor de Volkswelvaart, d.w.z. in
tijden van teruggang daalde het vervoer
en in tijden van opgang zag men een rij
zing daarvan.
Toen de tegenwoordige economische in
zinking kwam, begon de vervoerscurve te
dalen, nu eens sneller, dan weer minder
snel, maar voortdurend was er een da
ling. Voornamelijk werd aangetast (we
zullen het reizigersvervoer hier buiten be
schouwing laten) het wagenladingsver-
voer. De handel heeft minder omzet, slaat
minder voorraden in en waar een firma
vroeger haar goederen opsloeg bij wagen-
lading, daalt haar inslag geleidelijk tot
onder het niveau van den wageninhoud
en ten slotte kan men nog slechts inslaan
als „stukgoed". Komt er opleving dan
doet juist het tegengestelde zich voor.
Het mag dus als een verblijdend ver
schijnsel worden beschouwd, dat over No
vember j.l. voor het eerst sedert langen
tijd, het aantal vervoerde wagenladingen
bij de Ned. Spoorwegen is gaan stijgen.
Het kwam n.l. op 33067 stuks, tegen
23312 in November 1935. Eén zwaluw
maakt geen lente en de mogelijkheid is
niet uitgesloten, dat de toeneming is toe
te schrijven aan tijdelijke devaluatie-oor
zaken.
PRIJSVRAAG VOOR „BIJZONDERE
NOODEN".
Reeds meer dan 6000 inzendingen.
Hoe heeft het publiek gereageerd op de
radio-prijsvraag van het „Nationale
Fonds voor Bijzondere Nooden", Maan
dagavond over de beide zenders gegeven?
Met de eerste post ontving men gister
ochtend 3000 briefkaarten. Om half vijf
gistermiddag was dit aantal inmiddels
aangegroeid tot ruim 6000.
Een goed begin dus! Het adres, waar
heen de oplossing gezonden moet worden
is Prinsessegracht 28, D'en Haag.
DE TOEPASSING VAN DE
PENSIOENWET.
Het pensioen van onderwijzers die hun
diensttijd vóór 1922 niet voor
pensioen hebben ingekocht.
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid S u r i n g in verband met de beslis
sing van den Pensioenraad van 12 Aug.,
dat voor onderwijzers die hun diensttijd
vóór 1 Juli 1922 niet voor pensioen heb
ben ingekocht, die diensttijd desondanks
voor de berekening van het pensioen in
aanmerking komt, heeft de minister van
binnenlandsche zaken geantwoord, dat
het juist is, dat de Pensioenraad die
beslissing heeft genomen.
Voorts zegt de minister: Een beroep
ingevolge art. 127a, eerste lid, onder b,
van de Pensioenwet 1922 is tegen de be
slissing niet ingesteld en zal ook niet
worden ingesteld. Een ontwerp van wet,
dat sipeciaal in verband met bedoelde be
slissing is ontworpen, zal nog voor het
einde van dit jaar biji de Tweede Kamer
worden ingediend.
NEDERLANDSCHE BANK ONTVANGT
HAAR GOUD TERUG.
Transactie van f100 millioen met het
egalisatiefonds.
Blijkens den per 14 dezer opgemaakten
weekstaat van de Nederlandsche Bank
toont de goudvoorraad een vermeerdering
met rond f 100 millioen, van f 569.8 tot
f669.5 millioen.
Naar aan te nemen is zal deze toename
op rekening kunnen worden gesteld van
een transactie welke met bet Egalisatie
fonds is afgesloten.
Nadat dit laatste bij de wet van 30
September j.l. was ingesteld, stelde de
Nederlandsche Bank, naar men weet, be
gin October f 100 millioen van baar goud
voorraad als werkkapitaal ter beschik
king van bet Egalisatiefonds.
Deze transactie kwam op den week
staat van de Nederlandsche Bank van 5
October tot uitdrukking in een daling van
den goudvoorraad met rond f 100 mill.
Sedertdien beeft het Fonds door zijn
operaties op de wisselmarkt belangrijke
bedragen aan vreemde valuta's verwor
ven. Bijna onafgebroken is het gedurende
de laatste weken opgetreden als kooper
van vooral ponden sterling en daarnaast
ook dollars, welke valuta's daarna naar
men mag aannemen weer grootendeels in
goud zijn omgezet.
Blijkbaar heeft het Egalisatiefonds het
thans raadzaam geacht zich een ruime
ren armslag te verzekeren om verder op
de wisselmarkt te kunnen opereeren en
■daartoe 'het in October j.l. ontvangen be
drag van f 100 millioen wederom ter be
schikking van de Nederlandsche Bank
gesteld. Deze stap was de meest voor de
band liggende voor het Fonds om zich
wederom nieuwe middelen te verschaffen.
Opdrachten voor de scheepsbouw-
industrie.
Voor rekening van een reederij in Rio
Grande Do Sul in Brazilië zijh hier te
lande vijf nieuwe motorschepen, elk 4000
ton, besteld. Twee van deze schepen
zullen worden gebouwd bij de maatschap
pij de Noord in Alblasserdam, één schip
bij de Werf in Bolnes en een ander bij
werf de Klop in Sliedrecht.
Ontwerp Reisbelasting ingetrokken.
De minister van Financiën heeft aan
de Tweede Kamer medegedeeld, dat 'hij
intrekt het 29 Februari 1936 aan de
Tweede Kamer aangeboden ontwerp van
wet tot heffing van een reisbelasting.
Binnenland.
Minister Colijn verdedigt het defensie be
leid.
Stulkken voor de Staten van Zeeland.
De dijlkval te Biezelinge.
Buitenland.
Weer aanvallen der opstandelingen in
Spanje.
De toestand in China.
Notariaat.
Bij K. B. is op zijn verzoek eervol ont
slag verleend aan. den heer G. W. A.
Gründemann, notaris te Oude-Wete-
ring en is benoemd tot notaris te Harlin-
gen de heer K. O k m a, cand.-notaris al
daar.
TWEEDE KAMER.
De behandeling van ds Defensiebegrooting
wordt beëindigd. De begrooting van
Koloniën wordt goedgekeurd.
Voor gisteren Minister Colijn aan het
woord kwam hebben nog verschillende
sprekers aan het debat deelgenomen.
Hierbij trok inzonderheid de aandacht
de rede van den heer J. J. C. van D ij k
(A.R.), volkomen deskundig op dit gebied,
die er de nadruk op ilegde dat onze
weermacht dringend verster
king behoeft.
Het is, aldus spr., verklaarbaar dat de
Dienstplichtwet, tot stand gekomen in de
na-oorlogsche jaren, leemten vertoont. De
bezuiniging werd ons door de dure oor
logsjaren opgelegd. Thans verkeeren wij
in een andere periode, er moet veel wor
den ingehaald.
Op den Volkenbond mag niet te
zeer worden gerekend. Het instituut is be
langrijk verzwakt. Wel zal de werking
van den Volkenbond worden versneld,
wanneer Nederland in den strijd zou wor
den betrokken, en het zal zeker ook op de
hulp van andere mogendheden kunnen
rekenen, doch voorshands zal het op eigen
krachten een aanval moeten kunnen af
slaan.
Met de plannen van de Regeering in
zake verlenging van eersten
oefentijd en c o n t i n g e n t® u i t-
breiding is spr. het eens. De grens
bewaking mag bij de uitbreiding van den
eersten oefentijd niet worden vergeten, zij
moet over voldoende geoefende man
schappen beschikken.
Althnas voor wat Indië betreft worde
het Vlootplan-Deckers uitgevoerd. Dat de
Java en Sumatra weinig gevechtswaarde
zouden hebben, acht spr. volstrekt
onjuist. Zij zouden een behoorlijke
plaats in elke marine kunnen innemen.
Het spijt spr. dat de minister zijn stand
punt inzake de keus: kruisers of lucht
vloot, nog niet heeft bepaald, doch spr.
gelooft niet dat de 'kruisers als krachts
element door de vloot kunnen worden ge
mist.
Met de Indische luchtmachtplannen
kan spr. zich vereenigen, doch het aantal
van 60 zeeverkenners acht hij te weinig,
omdat altijd maar de helft in den strijd
kan zijn. Het zullen er 72 moeten zijn.
Wat ons land betreft, voor een actie
ve 'kustverdediging kan niet met
een mijnenversperring worden volstaan.
Met genoegen beeft spr. gehoord, dat
de Vrijz.-Dem. de noodzakelijkheid van
de landsverdediging niet meer ontkennen.
De soc.-dem. zullen nog niet voor de
defensiebegrooting stemmen, omdat er te
weinig efficience bij onze defensie wordt
betracht. Wat de heer Albarda daarom
trent zei, acht spr. echter weinig
serieus.
De soc.-dem., -die zich zoo
dikwijls hebben vergist, be
gaan een nieuwe vergissing.
Inconsequent is hun standpunt in hoogs
mate, omdat zij vóór de versterking van
de defensie van Ned.-Indië zullen stem
men, die zoo nauw verband 'houdt met de
Defensiebegrooting.
De conclusie had evengoed andersom
kunnen luiden. Het evolutieproces bij de
soc.-dem. gaat wel heel langzaam. Wat
zij willen klopt nog altijd niet op de wer
kelijkheid.
Verder hebben o.a. nog de heeren
Amelink (A.R.) en Krol (C.H.) het
woord gevoerd en daarbij het standpunt
van den heer Van Houten krachtig be
streden.
Nadat Minister Colijn de sprekers had
beantwoord werden de Vsstingbegrooting
en die van het Defensiefonds z.h.s. aan
genomen.
Daarna werd de begrooting van
