Oe situatie in Engeland.
OtaUs- face**!
Tragisch conflict.
Dr. Colijn
over muntstabilisatie.
Buitenland.
MAANDAG 7 DECEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51 e JAARGANG No. CS
Vandaag een verklaring In het
Lagerhuis.
Belangrijkste Nieuws
Zij, die zich met ingang van
1 Januari 1937 op „De Zeeuw"
abonneeren, ontvangen de nog
in December verschijnende
nummers GRATIS.
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
A b o n n e m e n t s p r ij s t '2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg. Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleins
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 0.75, bij
vooruitbetaling, Ontlar letter of motto 0,85,
Bij contract belangrijke korting,
Het Engelsche volk doorleeft moeilijke
dagen.
Het optreden van Koning Edward, die
wenscht te huwen met een Amerikaan-
sche dame, die reeds tweemaal geschei
den is, heeft tot een tragisch conflict
geleid, waarbij de positie van den Koning
en, de hoogheid van het Koningschap in
het geding zijn.
Het verheffende hierbij is, dat het per
soonlijke element, althans in ongunstigen
zin, geheel ontbreekt.
Koning Edward heeft zich als Prins
van Wales buitengewoon bemind weten
te maken. Hij is zoowel in Engeland als
in de dominions zeldzaam populair; hij
mag zich verheugen in de liefde van het
geheele volk, aanzienlijken en geringen.
En toch, nu de Koning een misstap
dreigt te begaan, waarbij de waardigheid
van de Kroon gevaar loopt, nu stelt dat
zelfde volk zich tegen zijn vorst en heeft
het den moed den Koning te laten ge
voelen, dat het hem op zijn verkeerden
weg niet kan volgen.
Een verheffend schouwspel.
Daar is de aartsbisschop van Canter
bury, Dr Cosmo Gordon Lang, die niet
heeft geaarzeld zijn Vorst te vermanen
en hem, wars van alle lof en vleierij,
te wijzen op de hooge eischen van het
koninklijk ambt.
Daar is het Kabinet hetwelk met de
meeste beslistheid weigert voor den Ko
ning den weg te effenen naar een mor
ganatisch huwelijk.
Daar is het Engelsche volk, dat niet
nalaat den Koning van zijn liefde en
aanhankelijkheid te doen blijken en dat
toch, als het niet anders kan, liever zijn
Vorst ziet heengaan, dan hem toe te laten
de waardigheid van de Kroon in gevaar
te brengen.
Het is een tragisch conflict, dat hier
openbaar is geworden.
En toch, welk een zegen, dat zich hier
een conflict voordoet en dat het volk
zich bekommerd toont over de hoogheid
van het koninklijk gezag.
En welk een zegen ook, dat zich zulk
een conflict kan voordoen; dat hier niet
een dictator is, die zonder meer zijn wil
aan het volk oplegt, maar dat gesproken
kan en mag worden, zooals dat behoort
gedaan te worden.
Een onderhoud met een correspondent
van de Temps.
De Amsterdamsahe correspondent van de
Temps heeft een onderhoud gehad met
dr. Colijin. Het verslag van dit onderhoud
zegt de N. R. Grt., vult ruim anderhalve
kolom van het Had.
Hij leidt het aldus in: "Wanneer men be
gint te wanhopen aan een Europa, dat
bezig is een krankzinnigengesticht te
worden, is het opbeurend de stem van
de rede en het gezond verstand te hooren.
Het artikel gaat door: Dr. Colijn is
stellig een van de eerste staatslieden van
onzen tijd, een man in den trant van
Gladstone. Hij is in de eerste plaats
iemand, die met de eischen van de wer
kelijkheid rekening houdt en een man
van daden, die zijn taak eenvoudig en
bescheiden vervult en wars is van groot
spraak en theatrale gebaren.
De correspondent noemt de beknopt
heid van Golij'n's redevoeringen Engelsoh
en prijst zijn bewijskracht, die de tegen
standers met den mond vol tanden laat
staan.
Sinds de mislukking van de conferen
tie te Londen in 1933, gelooft dr, Goüjh
nauwelijks meer aan het succes van
wereldconferenties en over de algemeene
muntstabilisatie maakt hij zich nauwe
lijks een illusie. Nederland is in de mo
netaire overeenkomst van September ge
treden omdat hij daarin een technische
samenwerking tusschen nationale banken
en stabilisatiefondsen in de verschillen
de landen ziet. Deze overeenkomst is in
elk geval beter dan niets, het is een
stap naar vruchtbaarder samenwerking.
Naar de meening van dr. Colijn is
geen eigenlijke muntstabilisatie mogelijk
zoolang de internationale handel zich
niet hersteld heeft. Een ware douane-
demobilisatie moet er, met andere woor
den, aan voorafgaan. De bandelsbeletse-
len behoor en eerst terzijde te worden ge
steld. De oeconomiscbe politiek van
Duitschland stemt voor de toekomst
nauwelijks tot optimisme. Nederland is
bereid met alle landen, die bet wereld
verkeer voördeelen kunnen toestaan, over
opheffing van de contigenteeringen te
onderhandelen.
Dr Colijn is nooit voor depreciatie van
de munt geweest, die zijns inziens ver
meden had kunnen worden. Tevoren had
den eenige Nederlandsche ondernemingen
teekenen van herleving gegeven en. de be
drijvigheid in de havens, Rotterdam bij
voorbeeld., was toegenomen. Dr. Colijin
ontkent de voordeelen van depreciatie
voor sommige takken van uitvoer niet,
maar in den handel met clearinglanden
vermeerdert zij1 de moeilijkheden. Het
voordeel voor Indië wordt genoemd, maar
er' blijyen begrootingsmoeilijkbeden. In
Nederland is de gouden standaard in
gunstige omstandigheden losgelaten, de
prijzen zijn nauwelijks gestegen, wat een
goed teeken voor de toekomst is. In deze
omstandigheden is geen algemeene stij
ging van de loo-nen te verwachten. Voor
het overige heeft de devaluatie zeker een
gunstig psychologisch effect op de her
vatting van het zakenleven gehad, waar
bij ook aan de kapitaalsbewegingen te
denken is.
Dt1. Colijn wil niets weten van een
credietinflatie, die voor de opvolgers de
taak onmogelijk maakt. De gulden blijft
dus een onafhankelijke, vlotte munt, die
zelf haar peil mioet vinden. Zijl vertegen
woordigt een zekere, feitelijke vastheid en
schommelt ten opzichte van, den dollar
minder dan vóór de devaluatie.
Dr. Colijin gelooft, dat het vraagstuk
van de werkloosheid vo'orloopig niet kan
worden opgelost. Wel is het aantal werk-
loozen van 475.000 in Januari 1936 tot
375.000 in October gedaald. Groote open
bare werken komen na die, de afgeloopen
vijftien jaar ondernomen, nauwelijks meer
in aanmerking. Voor het overige gaan de
Zuiderzeewerken door.
Dr Colijn gelooft niet aan de toover-
spreuk van industrialisatie: bet is niet
genoeg om te produceeren, naen moet ook
vedkoopen. Hijl is voor een gematigde in
dustrialisatie, die met de mogelijkheden
van afzet rekening houdt. Nederland kan
zich niet de weelde van een oeoonomisch
isolement veroorloven.
Ten slotte sprak dr. Colijn zijln over
tuiging uit, dat zoomin het communisme
als nationaal-socialisme zich ten onzent
kan ontwikkelen en kwam hij op voor
een samenwerking van alle politieke par
tijen van goeden wille, die Nederland als
een Christelijke natie erkennen.
Vrij algemeen verwachtte men, dat tij
dens het week-end de oplossing der moei
lijkheden in Engeland zou gevonden
worden. Maar het schijnt, dat men zoo
ver nog niet is gekomen. Wel zal van
middag in het Lagerhuis een verklaring
worden afgelegd, maar men gelooft niet,
dat ze de beslissende oplossing zal
brengen.
Gisteravond te 17 uur 30 is het kabi
net bijeengekomen en om 19.07 is deze
kabinetsraad geëindigd.
Alles wijst er op, dat de regeering po
gingen doet de beslissing thans te ver
mijden: Men moet den Koning tijd laten
om zich volkomen rekenschap te geven
van hetgeen mogelijk is.
Na; de bijeenkomst van het Kabinet
van gisteravond heeft Baldwin geen
onderhoud meer met den Koning gehad.
Reute^ v e r|n e e m t, dat de si
tuatie Zondagavond na de Ka
binetsbij eenkomst aldus is,
dat men d) e n Koning zooveel
tijd als hij wenscht, wil laten
om te besluiten op welke wijze
hij de kwestie van het morga
natisch huwelijk zou willen,
liquideeren.
Al wat tot nu toe geschied is, is, dat
na den stap van den Koning bij den
minister-president aangaande de mogelijk
heid een morganatisch huwelijk te lega-
liseeren Baldwin eenige besprekingen met
den Koning heeft gevoerd, welke natuur
lijk de reeds bekende toespeling inhiel
den, dat het vereenigd Koninkrijk en
de regeeringen der dominions niet be
reid zijn het initiatief te nemen voor een
morganatisch huwelijk.
De Koning zegt alle
officieele afspraken af.
Volgens officieele mededeeling is aan
het Buckingham Palace aangeplakt: „Alle
officiëele afspraken van den Koning wor
den tot nader order afgezegd".
De Koning zou morgen vertrekken voor
een reis van twee dagen naar de indu-
striëele gebieden van het Noorden, Staf
fordshire en Birmingham.
Geruchten hebben de ronde gedaan,
volgens welke de Koning voornemens zou
zijn, zijn wensch, met Mrs Simpson in
het huwelijk te treden, op te geven.
De „Evening Standard" verzekert, dat
deze geruchten ongegrond zijn. Hetzelfde
geldt ook van andere geruchten.
Al deze en dergelijke geruchten vinden
gedeeltelijk hun oorzaak in de schaarsch-
te aan werkelijk nieuws.
Zoo aanvankelijk de meerderheid van
het volk diep geschokt was door de hu
welijksplannen des Konings, thans blijkt
toch ook, dat hij in de hoogste mate
bemind is en dat heel velen, die het eigen
lijk niet eens zijn met den stap, dien hij
doen wil, uit persoonlijke genegenheid
toch aan zijn zijde blijven staan.
In den Zondagnamiddag heeft de aarts
bisschop van Canterbury een bezoek aan
Baldwin gebracht. Toen hij in Downing-
street arriveerde, riep de menigte: „Wij
willen Koning Edward". Bij zijn vertrek
moest de politie tusschenbeide komen
om den weg voor zijn auto vrij te maken.
Twee vrouwen droegen borden, waarop
te lezen stond: „Laat den Koning met
rust. Abdicatie zal het sein voor de revo
lutie zijn".
De Koning psychisch geschokt.
De strijd tusschen Koning en Kabinet
heeft, naar verluidt, de psychische krach
ten van Koning Edward sterk geschokt.
De vorst was zeer terneergeslagen eri
nauwelijks in staat, zich met aangelegen
heden te bemoeien, welke niet onmiddel
lijk verband hielden met de zoo pijnlijke
crisis.
Den geheelen dag heeft de Koning zich
gisteren in zijn appartementen van de
buitenwereld geïsoleerd gehouden.
Het is thans wel gebleken, dat de
crisis niet door het Kabinet of door de
Dominions, doch door den Koning zelf
is bespoedigd. De belangrijkste kwestie
betreft ook niet het huwelijk des konings,
doch de eisch van Edward, dat een wet
zal worden uitgevaardigd, welke hem
een morganatisch huwelijk zal mogelijk
maken.
Hieruit blijkt, hoe onjuist de opvatting
is, door sommige volksbladen verspreid,
volgens welke het de regeering zou zijn,,
die de moeilijkheden uitgelokt heeft.
Hij zelf is het geweest, die aangedron
gen heeft op een wet, waardoor zijn voor
genomen huwelijk nader geregeld zou
worden. Aldus was het de Koning, die
aanleiding gaf tot het conflict.
Dat de meerderheid van het parlement
op de hand der regeering is, lijdt geen
twijfel.
Churchill's verklaring.
Winston Churchill heeft een oproep tot
het Engelsche volk gericht om de kalmte
te bewaren onder de crisis van dit oogen-
blik. Hij zegt o.m., dat er geen conflict
tusschen den Koning en het Parlement
bestaat en dat het Parlement niet geraad
pleegd is. De vraag welke zich opdringt
is deze: moet de Koning afstand doen op
advies van het huidige Kabinet? Nooit is
een dergelijke raad aan den vorst gegeven
onder het parlementaire stelsel. Niets in
de Britsche constitutie steunt de theorie,
dat de Koning op een dergelijken hypo-
thetischen grond afstand met doen en mo
gelijkerwijs in ballingschap gaan. Geen
enkele regeering heeft de macht aan den
Koning een advies te geven om afstand
te doen. Het Kabinet heeft geen enkel i
recht in een dergelijke kwestie te beslis
sen zonder van tevoren zich van den wil
van het Parlement vergewist te hebben.
Een onberaden stap onder de omstandig
heden van het oogenblik zou onbereken
bare schade doen aan de constitutioneele
positie van de monarchie en kan niet
nalaten nadeelig te zijn voor het instituut
zelve. Indien, gelijk men beweert, de
Koning aan zijn ministers wetgevende
maatregelen heeft voorgesteld, welke deze
niet bereid zijn in te dienen, moet het
antwoord van die ministers zijn een wei
gering van het verzoek des Konings en
indien de Koning dezen raad van zijn
ministers niet wil opvolgen, zijn deze
laatste vrij hun ontslag te nemen. Maar
in ieder geval hebben zij geen enkel recht
druk op den Koning uit te oefenen.
DE BOMBARDEMENTEN IN SPANJE.
Veel slachtoffers.
Tengevolge van de luchtaanvallen, die
de vliegeskaders van generaal Franco
Vrijdagmiddag op de stellingen van de
regeeringstroepen in het Noord-Westen
van Madrid ondernamen, zijn, naar thans
is vastgesteld, twee-en-negentig personen
gedood en twee honderd andere gewond.
Ook Zaterdag verschenen wederom
bombardementsvliegtuigen van de op
standelingen boven Madrid en wierpen
tal van bommen neer.
In tegenstelling met de vorige dagen
waren Zaterdag ook roode gevechtsvlieg-
t" igen boven Madrid te zien. Zij tracht
ten de bommenwerpers op de vlucht ie
drijven.
Volgens een Havas-bericht hebben de
jachtvliegtuigen der regeering twee vlieg
tuigen van de opstandelingen neergescho
ten. Het luchtbombardement van Vrijdag
was een der hevigste die zijn uitgevoerd.
E r zo uden meer dan 150 do o den en onge
veer 100 gewonden zijn.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat Vrijdag door een vaartuig, dat geen
enkele vlag voerde en geëscorteerd werd
dooi' een kanonneerboot, te Algeciras
DE A.S. HUWELIJKSFEESTEN EN
HET VERKEER MET TOURINGCARS
EN AUTOBUSSEN.
Beschikbaarstelling van Belastingkaarten
voor korten termijn.
Op een door den B.B.N., Bond van Be
drijfsautohouders in Nederland, tot den
Minister van Financiën gericht verzoek,
om in verband met de a.s. huwelijksfees
ten belastingkaarten voor korte termijnen
te willen afgeven, heeft voornoemde Mi
nister ons medegedeeld, machtiging te
hebben verleend tot afgifte voor touring
cars (autobussen), alsmede voor personen
auto's, welke voor den verhuur worden
gebezigd, van belastingkaarten, geldig
voor ten hoogste 24 dagen en wel van 18
December 1936 tot en met 10 Januari 1937,
tegen betaling van 1/15 van de belasting
over een vol jaar.
2500 Italiaansche zwartbemden zijn ont
scheept.
Mededeelingen van de opstandelingen.
Het groote hoofdkwartier der opstan
delingen meldt dat de regeeringstroepen
.gister een heftigen aanval hebben ge
daan op Eispino Sadelos Monteros.
D!e opstandelingen gingen tot een te
genaanval over en dreven met de bajonet
de regeeringstroepen terug.
D'e regeeringstroepen lieten vele doo-
den achter.
Mededeelingen van regeeringszijde.
D'e Minister van Oorlog deelde mee,
dat gistermiddag 23 driemotorige vlieg
tuigen van de opstandelingen, vergezeld
van jachtvliegtuigen, de stad Gudalajara
hebben gebombardeerd. Dtoor dit bom
bardement zijn veel branden ontstaan
Het aantal slachtoffers is nog niet be
kend. D'e luchtmacht van de regeering
steeg op om de aanvallers te verjagen en
tijdens bet luchtgevecht werden drie
vliegtuigen van de opstandelingen omlaag
g „schoten.
De gemuilkorfde Duitsche pers.
D'e Duitsche pers beeft tot dusver over
de constitutioneele crisis in Engeland ge
zwegen, merkt de Msb. op. Gezwegen op
een wijze, zooals eigenlijk alleen iemand
zwijgen kan, die lichamelijk stom of gees
telijk volkomen onwetend is.
Goebbels, de oppermachtige dictator
over de ge'beele Duitsche pers, beeft dit
zwijgen bevolen. En deze beeft eenvou
dig te gehoorzamen gehad; daarmede uit.
Maar eindelijk mocht Zaterdagmorgen
het Duitsche volk toch aan den weet ko
men, dat er in Engeland iets aan de 'band
was. In enkele bladen is de volgende la
conieke mededeeling verschenen: „Tus
schen den koning van Engeland en de
Britsche regeering moeten momenteel
meeningsverscbillen bestaan. D'aar de
oorzaken er van van particulieren aard
schijnen te zijn, zien we er van af er
meer berichten of commentaren over te
geven."
Dat die „meeningsverschillen" 'het ge
heele Britsche imperium in zijn grondsla
gen zouden kunnen treffen, mag het on
mondige Duitsche volk niet weten. En
over „zaken van particulieren aard" moet
men in DUitschland maar liever zwijgen.
Wie in een glazen huisje woont....
Intussc'hen blijkt uit dit feit weer eens,
dat de Duitsche pers en met haar de
openbare meening volkomen gemuilkorfd
zijn. Zelfs over gebeurtenissen van we
reldomvattende beteekenis mag de pers
niets schrijven.
Motie van vertrouwen in het Fransche
kabinet aangenomen.
Aan het slot van de debatten over de
buitenlandsche politiek, 'heeft de Fran
sche kamer met 350 tegen 171 stemmen
een motie van vertrouwen in de regee-
ring-Blum goedgekeurd.
Blum verklaarde na afloop van de
stemming, dat de regeering ondanks de
stern-onthouding door de communisten,
haar taak zal voortzetten.
Aanslag op Degrelle?
Op Degrelle, den leider der rexisten in
België zou, naar van de zijde dezer be-
.weging gemeld wordt, een aanslag zijn
gepleegd. Er zou met een revolver op D'e-
.grelle geschoten zijn, op het oogenblik,
waarop 'hij in een auto wilde plaats ne
men.
Dit bericht is echter van officieele zijde
nog niet bevestigd.
Beukenootjes zoeken.
Goering heeft de Duitsche jeugd op
dracht gegeven op 5 en 6 December de
bosachen in te gaan en beukenootjes te
rapen, waarvoor de oliefabrieken 25 R.M.
per 100 kg zullen betalen.
D'eze grootsche actie zal er toe bijdra
gen de voorziening van tafelolie te verge
makkelijken,
(Blijkbaar kan men in Duitschland
anders dan hier te lande in dezen tijd
van het jaar nog beukenootjes rapen,
merkt de N. R. Gt. op.)
Binnenland.
Dr Colijn over muntstabilisatie.
De opening van de Moerdijkbrug.
Buitenland.
Nog geen beslissing in Engeland. Van
daag een verklaring in het Lagerhuis.
Motie van vertrouwen in het Fransche
kabinet aangenomen.
De bombardementen in Spanje duren
voort.
De Paus ongesteld.
Uit Rome wordt gemeld, dat de Paus
ziek is. Hij heeft lichte koorts en lijdt aan
jicht en asthma-aanvallen. Zijn toestand
geeft eenige reden tot bezorgdheid, in
verband met de zwakte van het hart.
Korte Berichten.
In de vroege Zondagoe'htenduren is
in Engeland sneeuw gevallen.
Boven het Kanaal 'heeft een storm ge
woed van meer dan 24 uur, waardoor een
dertigtal visschersschepen genoodzaakt
was in de havens terug te keeren.
Volgens een schatting van het Ame-
rikaansche departement van arbeid, zijn
op het oogenblik, met inbegrip van de
zetliedenstaking aan de Westkust, 50.000
arbeiders in de Vereenigde Staten in sta
king'.
Koning Leopold van België is naar
Zwitserland vertrokken, waar hij eenige
dagen denkt door te brengen.
DE MILITAIRE RANGEN VAN
PRINS BERNHARD.
Teneinde tegenstrijdige berichten, over
de benoeming van Prins Bernhai'd bij
de diverse onderdeelen van de Konink
lijke weermacht recht te zetten, kan wor
den medegedeeld, dat Z. D. H. bij geen
enkel wapen, troep of ander legerdeel in
het bijzonder is ingedeeld, doch dat hem
vermoedelijk door H. M. de Koningin da
bevoegdheid gegeven zal worden tot het
dragen van die uniformen en aan zijn
rang verbonden onderscheidingsteekenen,
waartoe aanleiding zal zijn.
In dit verband kan worden gemeld,
dat het thans wel vast staat, dat de Prins
op den 'huwelijksdag de blauwe huzaren
uniform zal dragen, waarbij deze bijzon
derheid van belang is, dat ook wijlen Z.
D. H. de Prins van Lippe-Biesterfeld, zijn
vader, cavalerie-officier geweest is.
Naar vernomen wordt, ligt het in de
bedoeling de beëediging van
Prins Bernhard in zijn rang bij de
Koninklijke weermacht op nader te bepa
len datum te doen geschieden bij een
garnizoensparade onder leiding van den
gouverneur der residentie.
Naar het H d b 1. verneemt heeft d3
commandant van 'het veldleger namens
het veldleger aan Prins Bernhard een
speciaal te vervaardigen wandelsabel
aangeboden en is dit geschenk door Z.
D. H. aanvaard.
Die officieren van de cavalerie zullen
aan Prins Bern'hard van Lippe-Biester
feld bij zijn intrede in de weermacht als
kapitein (ritmeester) een cavaleriesabel
aanbieden.
DE OPENING VAN DE
MOERDIJKBRUG
D'e Minister van Waterstaat maakt be
kend, dat in verband met de openstelling
van de vaste brug voor gewoon verkeer
over het Hollandseh Diep, bij Moerdijk,
de rijksweg DordrechtBreda op Zater
dag 12 December 1936 van 9 uur des
voormiddags tot 3 uur des namiddags ge
sloten zal zijn voor bet verkeer in beide
richtingen, voor zoover het niet dooi de
ter plaatse dienstdoende rijkspolitie zal
worden toegelaten.
Voorts maakt de minister van Water
staat bekend:
1. Dat de vaste brug voor gewoon ver
keer over bet Hollandseh diep bij Moer
dijk met Noordelijken en Zuidelijken toe
gangsweg op Zaterdag' 12 Dec. 1936 des
namiddags om 3 uur voor het openbaar
verkeer zal worden opengesteld.
2. Dat met ingang van dien dag bet
rijksveer over het Hollandseh Diep zal
worden stilgelegd, met dien verstande,
dat de laatste veerpont zal varen dien dag
om 9 uur voormiddags van Zuid naar
Noord.
