Nederland en de Volkenbond. EERSTE BLAD DINSDAG 1 DECEMBER 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 51e JAARGANG No. 53 (en ibouw Waarom tegen gestemd? Buitenland. Het Vorstelijk huwelijk. Belangrijkste Nieuws Binnenland door een voor devier- ik te Amster- ien 02-javigen dam, die ver ging, *.000 zijn ver» irop te goeder n. egens verduis- nalen gepleegd een jaar en i van den tijd (6 weken), ijispraak, suis, ter. de vervoerver- he boter is, be- wijziging, voor r tot en met 5 iO cent per kg. iderlandsche ïeer Jbr J. van ofdbestuur van NoderlancLsche nationale ten- jniem van oor jaren tussoben rg moet worden ie waarde van pzichte van re- ,niet voldoende i verkrijgen de eid hun produc- te demonstree- algemeene ver- uruaxi te 's-Gra- ouden, worden nationale trek- doen houden, d worden inge- me van hengsten ;axnboek te ver- de kosten voor m. .Walcheren''. .n ie Sociëteit de coöperatieve *n" onder voor- S. Simonse te :ene najaarsver- wees spreker op de veehouders. »retisoh voor den moeten zijln, is voor hem uit- verminderd ter- elpioducten niet ;en. De kraoht- igen meer dan Jit de mededee- r bleek dat dit waren toegetre- everanciers zich len. De meesten oe zelf gekamd. het laten vol» >ed melken door lanvoer bedroeg >rsle tien maan» aid met inbegrip 100 Liter melk ging niettegen- ,ige zomer, voor» boter steeg met In totaal werden boter, 50.909 C.G. melkpoeder, and verkocht, anber 1936 geeft van f 14.206.46. geen rekening is 3 et al en onkosten ningen. wederom geen eden te heffen, ïrslid, de heerJ. de commissaris, worden herkozen. EERBERICHT. avond van 1 ;e later afnemen- L-iWestelijke wind, Ikt, waarschijnlijk uien, iets kouder. iddag 3 uur: Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. orgen 10 u.: 771. fietsen: Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. AdvertentiSn 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingon 60 cent per regel, Kleins Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0,75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto iO.35. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen Bij de behandeling van de begrooting van Buitenlandsche Zaken heeft de heer J. J. G. v a n D' ij k in de Tweede Kamer o.m. enkele beschouwingen gewijd aan den Volkenbond. Spr. begon met er op te wijzen, dat de positie van den Volkenbond in den laat sten tijd door bet uittreden van Japan en Duitschland, bet toetreden van de Sovjet-republieken, de gebleken onmacht om de collectieve veiligheid te waarbor gen, en het falen van de pogingen tot be perking der bewapening, ernstig is ver zwakt. Toch stemde Spr. niet in met hen die oordeelen dat de Volkenbond van geen beteekenis is en dat Nederland dus, ver standig' doet zich terug te trekken. „Niettegenstaande alle bezwaren en alle tekortkomingen, niettegenstaande de gebleken onvolkomenheid, heeft de Vol kenbond nuttig werk verricht. D'at is niet te weerspreken. Zonder Volkenbond zou de wereld on getwijfeld in een nog grooteren chaos zijn verzonken. Het gaat nu om de vraag, wat, reke ning' houdende met de ervaringen, zooals die in den laatsten tijd zijn opgedaan, ge daan moet worden tot opbouw. Wij heb ben te bouwen, maar niet te breken. Ze ker mag, naar het ons voorkomt, geen medewerking worden verleend om den Volkenbond nog verder te verzwakken. Integendeel. Ook uittreding van kleine Staten zou verzwakking zijn, omdat juist de kleine Staten, die niet gedreven worden door een belangenpolitiek, de beste hoeders kunnen zijn van een internationale rechts- gedachte en als het ware het geweten kunnen zijn van de internationale ge meenschap. Ook in dit opzicht hebben kleine staten een roeping in het wereld leven. Blijvende samenwerking in het kade; van den Volkenbond is voor Nederland gel oden. Maar dan wensch ik er nog maals op te wijzen, evenals ik bij vorige gelegenheden gedaan heb, dat slechts dan van den Volkenbond kracht zal kunnen uitgaan, als deze organisatie ook in de practijk van haar werkzaamheden zich gebonden weet aan normen van Christelijke ethiek, wanneer die normen richtsnoer zijn voor haar arbeid, wanneer de Souvereiniteit Gods over her heele leven der wereld uitdrukkelijk er kenning vindt Het is onze vurige wensch, dat ook de Nederlandsche Regeering zoo veel in haar vermogen is, daartoe het hare bijdraagt." In verband hiermede wees Spr. op het gebeurde met de internationale „Pro Deo"-commissie, welke Christenen van de drie groote belijdenissen in zich vereenigx en die tot den voorzitter van de Volken- bondsvergadering een verzoek richtte er toe mede te werken, opdat de Volkenbond van zijn leden eiscbe, dat dezen op bun grondgebied vrije uitoefening van godsdienst en vriju verkondiging van Gods Woord aan kinderen en volwassenen toestaan. Een verzoek aan den voorzitter om een delegatie van deze commissie te willen ontvangen, werd, vermoedelijk onder den invloed van het Secretariaat, g e- w e i g e r d. Daarentegen werd echter de „Alg'e- meene Vereeniging voor den Vrede", ge ïnspireerd en geleid door anti-Christe lijke machten en waarin bekende commu nisten mee de leiding hebben, met groote plechtigheid ontvangen. „Het feit zelf, aldus vervolgde Spr., is niet van groote internationale beteekenis, maar het is wellicht symptomatisch voor de geesteshouding van de organen van den Volkenbond. Ik meende, dat het noo- dig was, hieromtrent een enkel woord te zeggen en ook tot de Regeering de vraag te richten, of de Regeering het hare wil doen, opdat aan het Chris ten'dom zijn rechtmatige plaats en niet een achtergestelde po sitie in den Volkenbond worde gegeven, ook in het werk van de organen van dien Bond. Zoolang de internationaal-rechtelijke beginselen, belichaamd in het volken bondspact, niet in strijd zijn met do Christelijke beginselen voor het volkeren- Lven, mag uit dien hoofde de medewer king aan den Volkenbond niet worden ontzegd. Slechts dan, wanneer de Staten ge dwongen of gedrongen zouden kunnen worden medewerking te verleenen aan maatregelen, die in strijd zijn met de Christelijke normen voor het leven, of ook wanneer Volkenbond of Volkenbondsor ganen handelingen verrichten, die met die normen in strijd zijn zou het oogen- blik voor Nederland gekomen zijn om een organisatie vaarwel te zeggen, waarin voor een Christelijke natie geen plaats zou zijn." Të Amsterdam heeft zich een voorloo- pig comité gevormd voor het houden van een groote internationale tentoonstelling in 1939 of 1940. Volgens een voorloopige raming ia hiermede een bedrag gemoeid van 4,5 milboen gulden. Door het comité was een beroep ge daan op de Regeering om zich voor 2,5 millioen gulden garant te stellen, maar de Regeering heeft dit verzoek afgewezen, omdat zij op het standpunt staat, dat zij een volgend Kabinet niet mag binden aan een zoo hooge uitgave. In verband daarmede werd door de heeren van den Tempel, Kortenhorst e.a. de volgen dei motie voorgesteld: „De Kamer, gelet op de onderscheidene voordeelen van nationalen aard, in hel bijzonder ten aanzien van bedrijfsleven en- werkgelegenheid, verbonden aan het hou den van een internationale tentoonstel ling te Amsterdam, noodigt de Regeering uit het tot stand komen van zoodanige tentoonstelling, ook door financieele me dewerking te bevorderen." Deze motie werd met 51 tegen 20 st. verworpen. Tegenstemmers waren de Antirevolu tionairen, de Chr. Historischen en do heer Van D'is. Dit tegenstemmen verdient nadere ver klaring. I Getracht zal misschien worden den in druk te wekken, dat de tegen stemmende leden minder dan anderen zouden gevoe len voor bevordering van het bedrijfsle ven en uitbreiding van de werkgelegen heid, waartoe zulk een tentoonstelling kan leiden Zoo is het echter nietl D'e heer de Geer kwam n.I. namens de Chr. Historische fractie verklaren, dal zij tegen de motie zou stemmen omdal. zij er bezwaar tegen heeft, aan de Regee- ring uitgaven op te dringen, die zij beslist heeft afgewezen. Eh namens de A.R. fractie werd door den heer Smeenk het volgende opge merkt: „Het is bekend, dat de antirevolutio nairen in het algemeen weinig zijn voor moties. Bovendien is die geestdrift ten eenen- male afwezig, wanneer het betreft moties, die de Regeering tot groote, belangrijke uitgaven trachten te brengen. Eindelijk: wij kunnen alleen eventueel stemmen over 'n concreet voorstel omdat daarbij' dan kan worden overwogen, of de noodige waarborgen zijn geboden, dat in de eerste plaats de regeling in zake den Zondag voor de tentoonstelling zóó is, dat ook het Protestantsch-Christelijke volksdeel daarmee akkoord kan gaan, en in de tweede plaats, dat een waarborg aanwezig is, dat 'de tentoonstelling niet gepaard gaat met allerlei vermakelijkhe den, waartegen ook dikwijls gerechte be denking is aan te voeren. Alleen wanneer dergelijke concrete voorstellen voor ons liggen, kunnen wij overwegen, of, gezien dan den aanwezi gen waarborg, er aanleiding is om even tueel onze stem aan het subsidievoorste! te geven. Maar aan een motie onze stem te geven, die daaromtrent uiteraard niets kan bevatten, dat is zóó bezwaarlijk, dat ik meen, dat onze fractie haar stem aan deze motie moet onthouden. Men dringe der Regeering per motie deze uitgav.. niet op." Uit deze verklaringen blijkt, dat het stemmen, tegen de motie een zeer ver standige daad was. DE OORLOG IN SPANJE. Onderhandelingen over een wapen stilstand Volgens een bericht van de zijde der opstandelingen heeft de roode verdedi- gingsjunta van Madrid twee kolonels naar generaal Franco gezonden, om on derhandelingen aan te knoopen over het sluiten van een wapenstilstand voor Ma drid. Door neutrale waarnemers wordt dit bericht beschouwd als een bewijs voor de onhoudbare situatie, waarin de regee ring op het oogenblik verkeert. Intusschen meldt het radio-station van Sevilla, dat de aanval, dien de opstande lingen gisteren bij Madrid hebben onder nomen, tot een waar strategisch succes is -geworden. Thans blijft ten oosten van de hoofd stad nog slechts een halve cirkel open, die het den volksfronters mogelijk maakt te i vluchten. De actie van de artillerie werd ge steund door bommenwerpers. ZWITSERLAND VERSTERKT ZIJN GRENZEN. Zwitserland maakt in den laatsten tijd ernstig werk van de versterking van het leger. Niet alleen heeft de regeering be sloten de grenzen met een groote groep van vestingwerken te versterken, niet al leen heef{ zij een binnenlandsche leening van meer dan 300 millioen frank voor de bewapening en de nieuwe defensie werken uitgeschreven, maar ook is zij op het oogenblik een speciale legerafdeeling aan het vormen, die uitsluitend voor de vestingwerken bestemd is en ten allen tijde klaar zal staan en in een voldoend aantal op de been zal worden gehouden. De nieuwe vestingwerken zijn hoofd zakelijk langs de Noordgrens aangelegd en de eerste elementen van de nieuwe le gerafdeeling zijn reeds gerecruteerd uit Duitsch-Zwitserland, n.I. uit de kantons St. Gallen, Zürich, Schaffhausen, Aargau en Thurgau. Deze militairen zullen uitsluitend uit vrijwilligers gevormd worden en er wordt een bijzondere selectie op de candidaten toegepast, waarbij een onderzoek wordt ingesteld naar hun physieke en moreele hoedanigheden. Men hoopt binnen drie jaar tijd zes compagnieën te vormen van door en door getrainde troepen, die dan bij een even- tueelen oproep zich binnen enkele uren reeds naar de voornaamste verdedigings werken kunnen begeven. ITALIË HOUDT LICHTING 1914 ONDER DE WAPENEN. Het Italiaansche Staatsblad publiceert een decreet, krachtens hetwelk alle sol daten van de lichting 1914, die bij de luchtmacht dienen, nog voor onbepaalden tijd onder de wapenen zullen worden ge houden. Deze lichting, die in 1935 is op gekomen, had deze rriaand den dienst zullen verlaten. HET CRISTAL PALACE TE LONDEN DOOR BRAND VERNIELD. Van het heele gebouw bijna niets gespaard. In het bekende Cristal Palace is gister avond een felle brand uitgebroken. Een groot deel van het Zuid-Oosten der stad werd door de vlammen verlicht. Het springen van het glas en het ge kraak van binten en spanten werd op verscheidene kilometers afstand gehoord. In de aangrenzende straten sloegen dui zenden toeschouwers den brand gade. De vlammen bereikten nu en dan een hoogte van 150 M. De vonken vielen in een omtrek van drie K.M. Ook in het cen trum van de stad was de brand zichtbaar. Het geheele gebouw was spoedig een ontzaglijke vuurzee, ofschoon de man schappen van vijf en zestig brandspuiten uit alle macht aan het werk waren, om het vuur onder de knie te krijgen. De leden van een orkest, die binnen het gebouw een repetitie hielden, konden nog bijtijds zich in veiligheid stellen. Tegen middernacht werd geseind, dat het Cristal Palace reeds zoo goed als ge heel vernield was, terwijl de vlammen nog uit het gebouw blijven opstijgen. Verscheidene spuitgasten zijn licht ge wond. Honderden huisgezinnen, die vlak nabij het thans vernielde gebouw wonen, moes ten hun bedreigde woningen in allerijl ontruimen. Het Cristal-Palace werd wel genoemd het wonder uit het midden der vorige eeuw, een der grootste scheppingen van het menschelijk genie. Het was een brand, zooals Londen er sedert verscheidene jaren geen gezien heeft. Honderdduizenden menschen wa ren samengestroomd. Ver over de duizend politie-agenten waren ter plaatse, om de voortdurend aanzwellende menigte op een afstand te houden. Een ontzettende hitte belemmerde het blusschingswerk. Verschillende brand weermannen kregen het met den vuur gloed te kwaad en moesten weggevoerd worden. Een buitengewoon aanblik bood het ge smolten glas van het dak, dat als een vloeibare massa omlaag stroomde. Aangezien van het onmetelijke gebouw behalve één der torens niet veel meer dan een puinhoop is overgebleven, heeft het weinig nut een opsomming te geven van wat vernield is. Wij noemen slechts het beroemde orgel met bijna vijf duizend pijpen, een van de grootste ter wereld, dat geheel in vlam men is opgegaan. Vanmorgen te vier uur was de brand gebluscht. De schade wordt geraamd op 1% miljoen pd st. Het enorme gebouw, met zijn bouw vallig intérieur, had zijn tijd gehad. Het was zelfs niet geschikt meer voor tentoon stellingen, zeker niet voor concerten, hoe- Ds WELTER ZAL BIJ DE HUWELIJKSINZEGENING MEDEWERKEN. Dis W. L. Weiter, oud-hofprediker en nestor onzer oud-predikanten, zal Prof. Obbink bij de inzegening van het Vorste lijk Huwelijk in de Groote Kerk assistee- ren. Gemeld wordt, dat 'hiermee een liere- lingswensch der Prinses wordt vervuld, die haar godsdienstleeraar gedurende ruim vier jaar en haar bevestiger tot lidmaat der Ned. Herv. Kerk, zoo gaarne aan de inzegening van haar huwelijk zag deelnemen. wel die er geregeld werden gehouden. Van wederopbouw zal zeker geen sprake zijn. Zooals bekend, heeft men zich bij den bouw van het „Paleis voor Volksvlijt" te Amsterdam het „Crystal-Palace" tot voor beeld gesteld. Nadat het Amsterdamsche gebouw in April 1929 door het vuur werd verwoest, is het Londensche Crystal-Pa lace thans ook een prooi der vlammen geworden. Volkenbondsraad op 14 December. Het Volkenbondssecretariaat heeft reeds verschillende antwoorden van raadsleden ontvangen inzake het aanvangstijdstip van de buitengewone zitting van den Volkenbondsraad voor het bespreken van het gevaar, dat voor den internationalen vrede uit den Spaanschen burgeroorlog en de daarmede samenhangende gebeurte nissen dreigt voort te vloeien. Uit de tot dusver ingekomen antwoorden heeft men den indruk gekregen, dat het waarschijn lijk is, dat de Volkenbondsraad zijn bui tengewone zitting op Maandag 14 Decem ber zal beginnen. Een zeeweg voor Gent Volgen „Navigation du Rhin" heefl van Ganeghem, directeur van de zee-in stallaties te Brugge, een maritiem kanaal van 120 breed en 10 M. diep ontworpen, dat Gent met Heyst aan Zee moet ver binden en het gebruik van het kanaal over Nederlandschen bodem overbodig maken. Horthy's bezoek te Weenen. De parade ter eere van het bezoek van den Hongaarschen rijksregent aan Wee- nen kon tengevolge van de sneeuw niet gehouden worden. De besprekingen tusschen de Hongaar- sche ministers Daranyi en Kanya eener zij ds en de Oostenrijksche staatslieden Schuschnigg en Schmidt anderzijds zijn gistermiddag voortgezet. Na afloop dezer besprekingen werd met voldoening geconstateerd, dat men ten aanzien van alle behandelde kwesties van gelijk inzicht is. Oceaanvliegdienst begint in Mei 1937. De eerste transatlantische vluchten met watervliegtuigen ten behoeve van het passagiersvervoer tusschen Engeland en de Vereenigde Staten, zullen in Mei van het volgende jaar plaats vinden. Ten be hoeve van dezen dienst zal een gedeelte van de haven van Southampton voorloo- pig worden ingericht als landingsterrein, terwijl in 1937 een definitieve vliegtuig- basis te Portsmouth zal worden aange legd. De Amerikaansche basis voor dezen dienst zal te Baltimore worden gevestigd en niet te New-York. Duitschland vraagt melkknechten en veenarbeiders. Blijkens de dagelijksehe berichten van den rijksdienst der werkloosheidsverze kering en arbeidsbemiddeling, bestaat er biji voortduring groote vraag naar onge huwde melkers voor Duitschland, tegen een loon van f 25 tot f 50 per maand, met vrije kost en huisvesting. Deze melkers moeten tien of meer koeien kunnen mel ken. In een dezer dagen te Assen gehou- den bijeenkomst van ambtenaren der ar beidsbemiddeling, heeft een vertegen woordiger van den rijksdienst op deze voortdurende vraag gewezen. In den loop van 1936 zijin 214 melkknechten in Duitschland geplaatst, waarmede 'bij' lan ge na niet in de behoefte is voorzien. Obk kunnen wel gezinnen geplaatst worden, doch voorwaarde is, dat man, vrouw, eu eventueel volwassen kinderen goed kunnen melken. Naast melkknech ten kunnen voorts veenarbeiders in Duitschland werk bekomen. Het loon voor deze categorie bedraagt des winters 14 17 gld per week; in het voorjaar en in den zomer hooger. Korte Berichten. President Roosevelt is gisteren aan boord van de „Indianapolis" te Buenos Aires gearriveerd. De bevolking van de Argentijnsohe hoofdstad bereidde hem een grootsche ontvangst. Binnenland. Het a.s. Vorstelijk huwelijk. Alg. vergadering der Z.L.M. Buitenland. Wapenstilstandsonderhandelingen te Ma drid? Groote brand te Londen. Op 14 Dec. Volkenbondsraadsvergadering? DE GROOTE INZAMELING OP DE SCHOLEN. Voor het huwelijksgeschenk aan Prinses Juliana. Het comité van de Nederlandsche school jeugd is bijna gereed met de voorberei dende werkzaamheden voor de groote in zameling op alle onderwijsinrichtingen, die 15 December 's morgens om 10 uur over het geheele land zal gehouden worden. Binnen enkele dagen wordt aan alle onderwijs-inrichtingen een circulaire ver zonden met een bijbehoorende plaat om de leerlingen op te Wekken hun bijdrage voor dit geschenk te offeren. NIEUW STADHUIS TE AMSTERDAM. Ruim achthonderd liefhebbers voor de prijsvraag. Onder de Nederlandsche architecten blijkt zeer groote belangstelling te bestaan voor de prijsvraag, betreffende den houw van het nieuwe raadhuis van Amster dam. Ruim achthonderd aanvragen om het door de jury opgestelde programma van eischen zijn reeds binnengekomen. D'e termijn, voor het aanvragen van dit program is thans voor in Nederland wo nende architecten verstreken, voor in Ne- derl.-Ooist- en West-Indië wonende gega digden echter nog niet. S. D. A. P. EN KAMERVERKIEZING. Ten hoogste 14 van de zittende leden keeren terug. Van de 22 leden, bij de vorige Kamer verkiezing op de lijsten der S.D.A.P. tot lid van de Tweede Kamer gekozen, kee ren het volgend jaar ten minste 8 niet terug. Behalve Mr Duys (als lid van de partij geroyeerd) zijn niet opnieuw candidaat gesteld mej. Suze Groeneweg en de hee ren Vliegen, Van Zadelhoff, Ds van der Heide en K. ter Laan (laatstgenoemde 4 wegens overschrijding van de leeftijds grens, door de partij' op 65 jaar bepaald) en de heeren Ir Cramer en .Hiemstra. Mej. Groeneweg heeft omgezondheids- redenen verzocht niet opnieuw candidaat te worden gesteld. MENGVERBOD VOOR BENZINE. En een menggebod voor benzol. De minister van financiën heeft het volgende bepaald: 1. ter uitvoering van artikel 2bis, let ter a der wet tot tijdelijke heffing van een bijzonder invoerrecht op benzine wOrdt met ingang van 1 Februari 1937 voor de aldaar verboden vermenging met benzine mede aangewezen benzol waaronder, ook voor de toepassing van de verdere voor schriften dezer beschikking, tevens wor den begrepen andere benzolkoolwater- stoffen bestaande, met of zonder bewer king of vermenging als motorbrandstof geschikte vloeistoffen. 2. Mede met ingang van 1 Februari 1937 en zul'ks zoowel wat het in het vrijte verkeer brengen, als wat het ten vervoer aanbieden, bet vervoeren en het in voor raad hebben betreft, zal alle benzol per kilogram ten minste 20 miligram furfui- rol benevens 10 gram aethyleendioblo- ride, terpentijn of lijnolie moeten bevat ten, en zullen deze herkenningsmiddelen of bestanddeelen welke daarvan afkomstig zijln, zioh niet in benzine mogen bevin den. 3. Het onder 1 genoemde msngMr- b o d en hét otnder 2 voor benzol ingestel de menggebod, gelden niet voor ben zine en benzol, welke met vergunning van een inspecteur der invoerrechten en accijnzen met elkander worden vermengd. NATIONALE BLAUWE WEEK- COMMISSIE. Onder presidium van den heer J. G. Rugaart van Apeldoorn, kwam de Natio nale Blauwe Week-commissie tegen het Alcoholisme te -Utrecht in jaarlijksche ge delegeerdenvergadering bijeen. De aftredende voorzitter, secretaris en penningmeester werden herkozen, even zoo de aftredende bestuursleden,' de heer G. L. de Haas, wethouder van Utrecht,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1