Last van
verstopping
EERSTE BLAD
Gevaarlijke financiers.
Buitenland.
Het Vorstelijk huwelijk.
MAANDAG 30 NOVEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No.
Binnenland
M.S.S. - cachets
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.?ö, bij
vooruitbetaling, Onder letter af motto f6.15,
Bij contrast belangrijke korting,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Ingezonden Mededeeling
Eiken dag opnieuw worden we beves
tigd in onze overtuiging, dat we het als
een bijzonder voorrecht mogen beschou
wen, dat in 1933 een Kabinet als we nu
bezitten, kon optreden.
Voor onze volkhuishouding, daaraan
kan geen twijfel bestaan, is van de groot
ste beteekenis, dat het met de financiën
in orde is.
Loopt het vast met de financiën, dan
worden de schadelijke gevolgen daarvan
op elk gebied openbaar.
Er wordt wel eens een tegenstelling
gemaakt tusschen de financieele en wat
men zou 'kunnen noemen de ideëele poli
tiek, Dit Kabinet heeft men gezegd
denkt in guldens, en men bedoelde daar
mee uitdrukking te geven aan de ge
dachte, dat bet te weinig oog had voor
de sociale nooden, dat het te weinig be
dacht was op behoud van de ideëele
waarden.
Ten onrechte evenwel.
Van een roekeloos financieel beheer
zouden de werkloozen in de eerste plaats
de dupe zijn geworden. Maar ook handel
en industrie, ook land- en tuinbouw, ook
onderwijs en volksgezondheid enz., zou
den daarvan de nadeeldge gevolgen heb
ben ondervonden.
Men denke zich maar eens in, wat er
gebeurd zou zijn, wanneer de sociaal
democraten gelegenheid zouden hebben
gekregen hun sinterklaaspolitiek te voe
ren of wanneer de plannen, die onlangs
van nationaal-socialistische zijde werden
aangekondigd, waren uitgevoerd.
We zouden dan inplaats van den weg
naar het herstel in te slaan, genaderd
zijn tot een debacle, die de grootste ellen
de met zich zou brengen.
Wat men op financieel gebied zooal
aandurft, blijkt uit een te Hilversum door
de roode raadsfractie gedaan voorstel, om
n.I. een hypotheek van een half millioen
gulden te nemen op het monumentale
stadhuis, teneinde met die vijf ton een
gat in de begrooting te stoppen.
Het „Handelsblad" merkte in verhand
hiermede op
„Ziet, het is altijd schoon en opwek
kend, het vernuft te zien zegevieren, en
het summum van het vernuft is het ze
ker, wanneer men uit zulk een duur ge
bouw (dat in werkelijkheid natuurlijk nog
lang niet afbetaald is) nog een half mil
lioen te voorschijn kan halen; dat is ware
groote stadhuispolitiek I
Het is i niet alleen vernuftig, het is
goed beschouwd ook een denkbeeld van
ethische strekking: want deze transactie
zal Hilversum in staat moeten stellen, bij
het leenen „uit de handen van de Regee
ring" te blijven, die óók gelden verstrekt
en wel tegen civiele rente van drie
procent. Maar ge begrijpt het, niet
waar aan dat koopje zit het verlies
van de „onafhankelijkheid" van de ge
meente vast. En daar rente op de vrije
markt op dit oogenblik nog niet zoo hoog
is, kan dat halve millioen tegen slechts
f 5000 per jaar méér, bij particulieren
worden geleend, zij het dan ook met 't
Stadhuis, symbool van zelfstandige glorie,
als.... onderpand. Het is een idee met
toekomst."
Inderdaad.
Het voorstel is te dwaas om er ver
dere beschouwingen aan vast te knoopen.
Maar het is de vermelding waard om
te laten zien, waar het heen zou gaan als
sommige groepen, die zoo sterk zijn in
het bestrijden van bet Kabinet-Colijn, de
gelegenheid kregen hunne fantastische
plannen uit te voeren.
DE OORLOG IN SPANJE.
Vreeselijke toestanden te Madrid.
De opstandelingen hebben gistermor
gen een algemeen offensief ontketend op
de hoofdstad. De aanvallen werden van
alle kanten in het Noord-Westen en Zui
den uitgevoerd en werden gesteund door
een intensief bombardement van artille
rie en luchtstrijdkrachten.
Zeven en twintig vliegtuigen ciikelden
boven de stad op geringe hoogte.
De verdedigingsraad van Madrid deelt
echter mede, 'dat de opstandelingen, die
een hevigen aanval op de universiteits-
wijk deden, werden teruggeslagen en
daarna gistermorgen nogmaals.
De luchtstrijdkrachten zouden door re-
geeringstoestellen en luchtafweerbatterij
en verjaagd zijn.
De speciale correspondent van Havas
bij het leger der opstandelingen deelt
mede, dat Zaterdag de rechtsche troepen
na een hevig artillerievuur een aanval
deden op de Tetouanwijk bij CuatriO' Ca-
minos. Een aantal huizen was hier in
ware forten veranderd. O.a. bezetten de
opstandelingen een buis van zes verdie
pingen, dat met drie mitrailleurs werd
v&idedigd. De aanvallers konden niet
vei der doordringen.
Hoe weinig Franco ook vordert met
zijn aanvallen op Madrid, de toestanden
in de Spaansche hoofdstad dreigen toch
wanhopig te worden.
De gezondheidstoestand wordt zeer
zorgwekkend. De Engelsche parlements
leden, die momenteel een onderzoek in
stellen naar de positie der burgerbevol
king van Madrid, hebben gemeld, dat het
uitbreken van de ergste besmettelijke
ziekten onvermijdelijk is. Ruim een derde
der stad is vrijwel verwoest. Waterlei
ding en gasnet functionneeren nog
slechts in een gedeelte der stad. De vuil
afvoer is hier en daar volkomen vernield.
De medische verzorging is volkomen ge
desorganiseerd.
De eenige manier om de burgerbevol
king te redden, is ze met de grootste snel
heid te evacueeren. De Engelschen heb
ben een beroep op hun regeering en op
de Fransche regeering gedaan om de
middelen voor deze snelle ontruiming be
schikbaar te willen stellen,
i Ook voor wat de levensmiddelenvoor-
ziening betreft, is de toestand ellendig.
Duizenden, lijden reeds sinds weken ge
brek aan bet allesvoornaamste. De eeni
ge zorg is thans, zich te dekken tegen
luchtaanvallen en bombardementen en
hier of daar wat eetbaars te krijgen om
niet van honger om te komen.
In de arbeiderswijken vooral heerscht
een ombeschrijfelijke ellende.
HORTHY UIT ROME VERTROKKEN.
De Hongaarsche rijksregent, Horthy,
de minister-president Daranyi en de mi
nister van buitenlandsche zaken, Kanya,
zijn Zaterdag van Rome naar Weenen
vertrokken.
Zij: werden uitgeleide gedaan door den
Koning en de Koningin van Italië en
Mussolini.
De Hongaarsche minister-president,
D'aranuyi, heeft voor zijn vertrek uit Ro
me tegenover Hongaarsche persvertegen
woordigers een verklaring afgelegd,
waarin bij1 o.m. zeide, dat thans de Ita
liaansch-Hongaarsche vriendschapspoli-
tiek verstevigd en verzegeld is.
Gisteren kwam Horthy te Weenen aan.
De stad hing vol vlaggen en de ont
vangst ging met buitengewone eerbewij
zen gepaard.
GöRING OVER DE GRONDSLAGEN
VAN HET VIER-JARENPLAN.
„Geen absolute autarkie''.
Naar aanleiding van het te Goslar bij
een zijnde vierde rijiksboerencongres heeft
Walther D'arré, de rijksleider der Duit-
scihe boeren, 150 buitenlandsche gasten
uit 20 landen ontvangen.
Ons doel is niet aldus zette Darré
'hun zijn program uiteen tot een ab
solute autarkie te komen, doch de levèns-
middelenvo'orziening van ons volk te ver
zekeren. Wij weten, dat wij dit niet van
den eenen dag op den anderen kunnen
bereiken. Tevens weten wij, dat steeds een
zeker kwantum levensmiddelen ingevoerd
zal moeten worden.
Derhalve zijn wij: bereid ©en groot eren
invoer van landbouwproducten toe te
staan, evenwel op twee voorwaarden, na
melijk, dat wij in staat zijn dezen groote-
ren invoer door grooteren export te beta
len en dat de boeren aan beide zijden der
grens tot overeenstemming komen aan
gaande de regeling van dezen invoer naar
gelang van plaats, tijd en behoefte.
In deze laatste richting is reeds een
veelbelovend begin gemaaakf, dank zij de
handelsverdragen die Duitschland geslo
ten 'heeft. Ik sta op het standpunt, dat wij
in deze richting dienen voort te gaan.
In zijn rede op het Duitsohe boerencon-
gres heeft Goering gezegd, dat Duitsdh-
land, dat later 70, welllioht zelfs 80 mil
lioen inwoners zal tellen, te klein is, om
al zijn bewoners van eigen bodem te voe
den. Het vierjarenplan bedoelt een com
promis tusschen landbouw en industrie
ter verzekering- van de voorziening van
levensmiddelen en grondstoffen,. Indien
men ons wil afsnijden van 'de rest van de
wereld aldus Goering zullen wij ons
door eigen energie versohaffen, wat men
ons niet wil geven. Omdat men Duitsch
land koloniën weigert, zal het rubber pro-
duceeren, die beter is dan de koloniale
rubber. Maar 't vierjarenplan zal slechts
in etappes verwezenlijkt kunnen worden.
Goering kondigde nieuwe beperkingen
aan op het gebied der levens-middelen.
Duitsche boeren al-dus besloot hij
ik vraag u met mij saJmen te werken, op
dat ik niet tegen u zal hebben op te tre
den. Bij de ten uitvoer legging van mijn
plan zal ik voor niets terugwijken.
Duitsch verkeersvliegtuig verongelukt.
Het verkeersvliegtuig van de lijn Lon
den'Berlijn, de „Marsckall von Bieber-
stein" is Zaterdagmiddag voor de lan
ding in Hannover door ijsafzetting te
vroeg met den grond in aanraking geko
men, waarbij bet toestel licht beschadigd
werd.
Nadat alle passagiers en de beman
ning het toestel verlaten hadden, vloog de
machine in brand, doordat een benzine
tank bij bet raken van den grond ge
scheurd was.
Van de in totaal 15 inzittenden van het
toestel bekwamen 7 lichte verwondingen.
De werkloosheid in Duitschland.
Eind October stonden in Duitschland
1.076.000 werkloozen ingeschreven, waar
van. 582.000 geschoolde arbeiders, 161000
kantoorbedienden en 333.000 ongeschool
de arbeiders. 237.000 arbeiders worden
beschouwd als niet in staat volledig ren-
deerend werk te verrichten, betzij om ge
zondheidsredenen, hetzij door andere
oorzaken.
Ruslands marine.
De chef der zeestrijdkrachten der sof jet
unie Orioff, verklaarde op het sovjet-
congres, dat Rusland met het oog op het
groeiend gevaar v-oör een imperialistis>-
sch-en oorlog, vooral van -de zij'de van
Duitschland en Japan, zich een machtige
vloot moet scheppen en dit ook heeft ge
daan.
Indien het aantal schepen van de
Russische vloot op 1 Januari 1933 wordt
gesteld op 100, dan is het aantal duik-
booten eind 1936 met 715 procent toege
nomen.
Het getal kleinere oorlogsschepen,
welke in samenwerking met -de duikboo-
ten de kustverdediging verzdrgen, is in
lenzelfden tijd met 75 procent gestegen.
De luchtafweer en de vlootbasis zijn
volgens bet aantal stukken geschut in
sterkte verdubbeld.
De luchtvloot der marine is, vergele
ken met 1933-, met 510 procent geslegen.
Korte Berichten.
De kosten van levensonderhoud
blijiven in Frankrijk voortdurend stijgen.
Volgens de jongste officieele opgaven uit
het departement du Nord was het index
cijfer 636.2 tegen 559 einde Mei van dit
jaar en 100 in 1914, (toen de franc ze
venmaal zooveel waard was als thans).
Het lagerhuis heeft in tweede lezing
goedkeuring gehecht aan een wetsontwerp
betreffende toekenning van een week va-
oantie met behoud van loom aan ieder,
die sedert op zajin minst een jaar dezelf
de betrekking vervult.
Zaterdagmorgen is i-n het district
Vannes (Fr.) een schok gevoeld. Gedu
rende vijf seconden werd een dof onler-
aardsch gerommel gehooid. Schade is
echter niet aangelicht.
In de gouden koets?
Naar gemeld wordt, zullen Prinses
Juliana en Prins Bernhard zich in de
gouden koets naar het Haagsche stad
huis en de Groote of St. Jacobs-kerk be
geven. H. M. de Koningin en Prinses
Armgard zullen in den stoet in de glan
zen koets plaats nemen.
HET PRINSELIJK PAAR EN
NED.-INDIE.
Aneta meldt uit Bandoeng, dat aan de
officieele instanties medewei king zal wor
den verzocht voor de beweging, die be
oogt bet jonggehuwde prinselijke paar
uit te noodigen voor een reis naar Ned.-
Indië. Het ligt in de bedoeling, dat voor
dit doel een buitenhuis zal worden aan
geboden nabijl Nagrek, om tot verblijf
van de Prinses en den Prins te dienen.
DE EERSTE KAMER.
De voorzitter van de Eerste Kamer is
voornemens de Kamer bijleen te roepen
tegen Dinsdag 8 December a.s., des avonds
te half negen. Het ligt in de bedoeling
op Woensdag 9 December en volgende da
gen in de afdeeling o.m. te doen behan
delen de Algemeene Beschouwingen om
trent de Rijksbegrooling voor 1937, be
nevens eenige hoofdstukken dier begroo
ting.
EEREFRONT VAN RESERVE
OFFICIEREN.
De gouverneur der residentie brengt
ter kennis van alle reserve-officieren der
Koninklijke landmacht, niet geboren in
;de jaren 1909 of '11, dat het in 't voorne
men ligt, om ter gedegenheid van 't huwe
lijk van H.K.H. Prinses Juliana en Z.D.H.
Prins Bernhard op 7 Januari een eere
front te doen vormen door officieren, dat
zal worden opgesteld in de omgeving va®
de groote kerk.
Hun, die hiervoor in aanmerking wen-
schen te komen, wordt verzocht daarvan
schriftelijk kennis te geven vóór 9 Dec.
a.s. aan den fcorpscommandant of chef
van het dienstvak waartoe zijl behooren.
Rekening houdende met de bepaalde
plaatsruimte waarover zal kunnen wor
den beschikt, zal t.z.t. worden bericht,
wie van de officieren, die zich voor deel
nemen hebben aangemeld, in aanmerking
komen. Het deelnemen aan bet eerefront
wordt niet als dienstreis aangemerkt. De
tenue is oeremonieele tenue met gr ijl ze
overjas.
Het voornemen bestaat door die reser
ve-officieren, die geboren zijn in de jaren
1909 en 1911 een afzonderlijk eerefront te
doen innemen, dat zal worden opgesteld
in de omgeving van de groote kerk.
Zij, die daarvoor in aanmerking wen-
schen te komen, worden verzocht zich
schriftelijk op te geven met vermelding
van volledig adres, bij den garnizoens
commandant te 's-Gravenhage, Buitenhof
19 te 's-Gravenhage, vóór 9 December a.s.
INSTELLING VAN EEN FONDS TOT
OPLEIDIG VAN VLIEGERS.
Mededeeling van Prof. de Quay in de alg.
vergadering van de Vereeniging voor
nationale veiligheid.
In de Zaterdag te Utrecht gehouden
vergadering van de Vereeniging voor
nationale veiligheid heeft de voorzitter
prof. de Quay o.m. medegedeeld, dat de
vereeniging in het komende jaar een be
roep wil doen op de offervaardigheid van
het geheele volk.
Er zijn vele jongelieden, die geen op
leiding voor de luchtvaart kunnen bekos
tigen.
Het is ons doel, aldus spr., door een
geldinzameling in de toekomst de oplei
ding tot vlieger van vele jongens, over
bet geheele land verdeeld, mogelijk te
maken. Het zal geschieden in overleg met
de luchtvaart-autoriteiten. De minister
president dr. H. Golijin heeft sp'r. ge-
mlachtigd hier mede te deelen, dat een
zoodanige hulp op het gebied van den
luchtvaartdienst de sympathie der regee-
ïing heeft.
De Vereeniging voor Nationale Veilig
heid overweegt thans ernstig tot een in
zameling van geld over te gaan, tot stich
ting van een luchtbeschermings
fonds, waaruit in de toekomst de op
leiding van verscheidene jongelui tot
vlieger kan worden behartigd. De inza
meling zal in de eerste helft van 1937
worden gehouden. In Indie houdt men
een soortgelijke inzameling.
DE OPENING VAN DE
MOERDIJKBRUG.
Mededeelingen omtrent de regeling bif
de opening.
Omtrent de opening van de Moerdijk-
brug wordt gemeld, dat de Koningin te
c.a. 11.18 te Willemsdoirp uit den trein
Om gezond le blijven, moet men geregeld
dagelijks normale stoelgang hebben en als
dat hapert, heeft dat dadelijk nare gevolgen.
Uw eetlust vermindert, Gij hebt geen nul
van Uw voedsel, Gij gaat er slecht uitzien,
maar erger nog, in Uw lichaam hoopen zich
slechte stoffen op, die Uw gestel ongun
stig beïnvloeden.
Wees daarom verstandig en grijp direct in.
Maak Schoon Schip, neemti
Zij bevatten stoften die onmiddellijk zacht
maar zeker Uw ingewanden bevrijden van
de in ombinding overgegane spijsreslen.
Zuiveren Uw bloed, verbeteren Uw gestel.
Wilt Gij langzaam laxeeren, neem er éénl
Wilt Gij snel Schoon Schip maken, dan twéé I
't Is een vondst van Apotheker Dumont.
Prettig innemen, want Gij proeft niets.
Per koker ven 12 ttaJu 60 cenL Overel verkrijgbaar.
Binnenland.
Prinses Juliana en Prins Bernhard to
Eindhoven.
De opening van de Moerdjjkbrug.
Toenemende aaxdappelexport.
Buitenland.
Vreeselijke toestanden te Madrid.
Horthy van Italië naar Oostenrijk ver
trokken.
Göring over bet Duitsche vier-jarenplan.
zal stappen, om dan met een hof auto
naar de brug te gaan. Daar zal zij een
lint doorknippen in tegenwoordigheid!
van den commissaris der Koningin en
den minister van waterstaat, burgemees
ter en gemeentebestuur van Dubbeldam,
met verdere genoodigden. Als het goed
weer is, zal de Koningin over de brug
wandelen, bij slecht weer per auto gaan.
Aan den zuidelijken oever wordt weder
om een lint doorgeknipt. Daar zal tegen
woordig zijn de Commissaris van de Ko
ningin in Noord-Brabant met 'Gedepu
teerden, gemeentebestuur en burgemees
ter van Hoage-Zwaluwe. Toespraken
worden alleen gebonden dooir den minis
ter van waterstaat en beide Commissa
rissen van de Koningin.
De ponten zullen niet varen. De Konin
gin zal op het station Lage-Zwaluwe c.a.
12.19 in den trein stappen en vertrekken.
Het is nog niet bekend, of de Prinses
en Prins Bernhard aanwezig zullen zijn.
AMNESTIE TE WACHTEN?
Naar het „Volksblad" vernam, zou bij
gelegenheid van het huwelijk van Prinses
Juliana met Prins Bernhard een amnes
tie worden voorbereid voor degenen, die
tot heehtenisstraffen zijn veroordeeld.
Onder deze amnestie zouden vallen zij,
die tot boete zijn veroordeeld en wier
vonnis in kracht van gewijsde is gegaan.
AARDAPPELEXPORT GR00TER
DAN OOIT.
Vrijwel alle soorten worden gekocht.
Uit Naaldwijk wordt gemeld: Het gaat
dit najaar al buitengewoon vlot met den
aardappel handel; van alle zijden in het
buitenland blijkt enorme vraag te be
staan, en vele duizenden kilo's aardappe
len worden momenteel verzonden.
De vraag naar aardappelen blijkt zoo
ongeveer uit alle deelen van de wereld te
komen. Niet alleen Argentinië, doch ook
Polen, Zwitserland, Zweden, Noorwegen
en andere landen ontvangen graag de
Nederlandsche aardappelen. En, over het
algemeen zijn de klanten niet lastig; vrij
wel alle soorten zijn „gangbaar".
In de onderscheiden aardappelcentra
heerscht dan ook thans groote drukte en
het aantal op te kuilen aardappelen zal
hierdoor dit jaar vermoedelijk niet zoo
groot zijn. Een groote exportfirma te Rot
terdam verzond in een week plm. twee
millioen kilo aardappelen! De handel is
levendig in dit product, als in geen jaren
is voorgekomen.
Wat de oorzaak van deze plotselinge
groote vraag is, kan moeilijk worden ge
zegd. Mogelijk dat oogstmislukkingen-
hierbij een rol spelen, doch de oorzaken
kunnen voor de diverse landen verschil
len.
Nieuwe order voor scheepsbouw.
Aan G. van der Giessen Zonen's
scheepswerven te Krimpen a/d IJssel
