D
De begrooting van Defensie.
Smeenk jubileert.
Prins Bernhard Nederlander.
EERSTE BLAD
Belangrijkste Nieuws
Erg verkende
ampo daae ludii ja van opt
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. §0
Buitenland.
ANKETBAKKERM vam MiLUS
Uit de Provineie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad ,„De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs i2,50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0.20, Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent, per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 1 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f().85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Het is dezer dagen 25 j'aar geleden, dat
de heer G. Smeenk als opvolger van den
heer J. v. d. Molen Tz. benoemd werd tot
redacteur van „Patrimonium".
Een feit, belangrijk genoeg om er en
kele oog-enblikken bij stil te staan.
B'e arbeid van den heer Smeenk is toch
van onberekenbare beteekenis geworden
in de eerste plaats voor het Verbond „Pa
trimonium", maar tevens voor de geheele
Christelijk Sociale beweging en voor ons
volksleven in het algemeen.
D'e heer Smeenk, die zichzelf in hoofd
zaak heeft moeten vormen, is door God
met rijke gaven gesierd. Dank zij zijn ijzer-
sterk geheugen en zijn ongemeene werk
kracht, beschikt hij over een rijke kennis
op sociaal en economisch gebied.
„Meer dan eens, zegt Minister Slote-
maker de Bruine in het jubileum-nummer
van „Patrimonium", hebben wij onder el
kaar onzen vriend Smeenk gestempeld ais
Onzen econoom krachtens art. VIII.
En met recht, Extra-ordinaire gaven
werden den heer Smeenk geschonken. En
hij heeft met die gaven gewoekerd als
weinigen.
Maar hij is niet alleen een man van
rijke kennis en groote werkkracht,
maar hij is ook een man van k a r a k -
t, e r. Iemand die j a durfde zeggen, toen
velen aarzelden; iemand die neen durft
zeggen als dat noodig is.
Het leven van Smeenk is een leven van
dienen, maar al dienende was hij: nie-
mands knecht, omdat hij, zooals Mi
nister Oolijn terecht schreef, dienaar is
van Waarheid en R e c 'h t.
Moge het God behagen den heer Smeenk
wien wij gaarne onze recht hartelijke
gclukwensoben bieden ook in de toe
komst door zijn arbeid voor „Patrimoni
um", tot een rijken zegen te stelten!
DE BURGEROORLOG IN SPANJE.
Een neutrale zone rond de haven
van Barcelona,
Be vlootautoriteiten der Spaansche op
standelingen in de zone van Barcelona
hebben de Bri'tsdhe vlootautoriteiten er
van in kennis gesteld, dat een neutrale
zone gevormd is in de omgeving van den
haven, zulks in overeenstemming met het
door Groot-Brittannië geformuleerd ver
zoek.
Aan het front voor Madrid worden de
operaties nog 'steeds door slecht weer ge
hinderd.
Volgens berichten van het front is de
stad Escurial omsingeld.
Een speciale trein met 1000 vrijwilli
gers is in Barcelona aangekomen, die
dienst zullen nemen bij de internationale
brigade, welke aan de zijde der linksche
troepen medestrijdt.
Tot dusverre hebben 200.000 personen,
die niet aan den oorlog deelnemen, Ma
drid verlaten. Ook de vreemdelingen be
ginnen te vertrekken.
HET DUITSCH-JAPANSCHE
VERDRAG.
Wat doet Italië
Be Italiaansche ambassadeur te Tokio
•heeft gisteren een langdurig onderhoud
gehad met den Japanschen minister van
huitenlandsche zaken, Arita, waaromtrent
in politieke kringen te Tokio verluidt, dat
het Buitsch-Japansche verdrag en de
gelijkgerichte Duitsch-Italiaansche be
trekkingen besproken zijn.
Naar Havas uit Tokio seint,
bevat de „Asahi" het bericht,
dat de Japansche minister van
huitenlandsche zaken, Arita,
den ambassadeur te Rome, Si-
gimoera, opdracht heeft ge
geven, een Italiaanse h - Ja
panse 'h accoord tegen het com
munisme te sluiten.
Be voorbereidende besprekingen tus-
schen de beide regeeringen zouden reeds
tot een principieel accoord hebben geleid.
Nog een geheim pact?
Men zou, zoo wordt beweerd, te Mos
kou de bewijzen bezitten, dat buiten 'het
gisteren gepubliceerde verdrag nog een
geheim pact tussdhen Buitschland en Ja
pan bestaat. Bit bericht zou in Sovjet-
Russische kringen felle verontwaardiging
hebben gewekt.
Verwacht wordt, dat alle transacties
van Sovjet-Rusland met Japan nu ver
broken of opgeschort zijn.
In officieele kringen te Washington is
men, na kennismaking met den inhoud
van het Buitsdh-Japansche accoord, de
meening toegedaan, dat met dit ver
drag het oorlogsgevaar in
Europa en Oost-Azië weer ge
stegen is.
BRITSCHE TROEPEN OVERVALLEN.
Talrijke dooden, meer dan 70 gewonden.
In Waziristan ('Br. Indië) zijn Brit-
sche soldaten in een hinderlaag gevallen.
Veertien Britsch-Indische en een Britsch
soldaat werden gedood, 9 Britten en 66
Britsch-Indiërs gewond.
Tijdens een gevecht in het Khaisoradal
werden 2 Britsche officieren en 15 Indi
sche verkenners gedood en 2 Britsche
officieren en 70 Indiërs gewond.
Reuter meent te weten, dat de colonnes
naar Warizistan waren gezonden, naar
aanleiding van de oproerige stemming
onder de Khaisora- en Khel-stammen.
Be rebellen werden tenslotte na een he
vig gevecht, waar ook vliegtuigen aan
deelnamen, teruggeslagen.
Mussolini gaat naar Boedapest.
Be naar Rome gezonden speciale ver
slaggevers der Hongaarsche 'bladen sei
nen een verklaring over van minister
president Baranyi, waarin deze zegt, dat
hij namens de Hongaarsche regeering
Mussolini naar Boedapest heeft uitgenoo-
digd en dat de duce deze invitatie heeft
aangenomen.
Verwacht wordt, dat Mussolini het vol
gend jaar in de lente een bezoek zal bren
gen aan de Hongaarsche hoofdstad.
Korte Berichten.
Aan boord van het Amerikaansche
schip „Scantic" is brand uitgebroken, ter
wijl het schip in het droogdok te New-
Orleans lag. Acht personen zijn verbrand,
een negende werkman wordt vermist.
Een ontploffing heeft plaats gehad
in de gasfabriek van Montigny-les-Mines.
Het gebouw werd vernield. Drie personen
zijn gedood en 7 gewond.
Bin^e^lanr»
H. M. DE KONINGIN.
Maandag weer naar de residentie.
Het ligt in het voornemen van H. M.
de Koningin, voor haar winterve'blijf
Maandag 30 November te 's-Gravenhage
aan te komen, vergezeld van H. K. H.
de Prinses.
PRINS BERNHARD BIJ DE HUZAREN
Als zeker kan nu wel worden aangeno
men, dat Prins Bernard nog vóór zijn hu
welijk met Prinses Juliana tot een mili
tairen rang Zal worden benoemd en wel
bij de cavalerie. Aangenomen mag wor
den, dat het bij de blauwe huzaren, naar
alle waarschijnlijkheid den staf van het
1ste regiment, die te Amersfoort
is gevestigd, zal zijn. Bij dit regiment is
zijn vriend en secretaris, Jhr Roëll, reser
ve lste luitenant.
PRINS BERNHARD WOONT EEN
DEEL VAN DE KAMERZITTING BIJ.
Prins Bernhard heeft gisteren na een
bezoek te hebben gebracht aan het agent
schap van de Nederl. Handel-Mij. te Den
Haag en aan Warmond, waar 'hij een
jacht heeft bezichtigd, ook nog eenigen
tijd de zitting van de Tweede Kamer bij
gewoond.
Op het Binnenhof werd de Prins, die
vergezeld was van zijn secretaris, Jhr Ir
Röell, bij den ingang van het Kamerge
bouw begroet door den griffier Mr L. A.
Kesper, die hem naar de loge van den
president, geleidde.
Be Prins nam hier plaats, juist toen
minister Gelissen zijn groote rede had be
ëindigd. De griffier van de Kamer, die
naast Z.D.H. had plaats genomen, ver
strekte den hoogen bezoeker alle ge-
wensohte inlichtingen over den parlemen
tairen gang van zaken, welke bij het bin
nenkomen van den Prins niet werd on
derbroken, doch gewoon doorging.
Be Prins, die een groote belangstelling
aan den dag legde voor alles wat er he
neden in de zaal gebeurde, was telkens
in druk gesprek gewikkeld met den grif
fier. Mr Kesper moest het hooge gezel
schap echter even alleen laten, toen zijn
aanwezigheid beneden vereischt werd bij
de stemming over de motie-v. d. Tempel
betreffende de wereldtentoonstelling te
Amsterdam.
Ook het begin van het debat over de
begrooting van Buitenlandsche Zaken
heeft de Prins bijgewoond. Te kwart voor
4 verliet de Prins de loge en even later
reed hij in den auto, bestuurd door zijn
secretaris, in snelle vaart het Binnenhof
af, eerbiedig gegroet door het hier te za-
men gekomen publiek.
HARING NAAR RUSLAND.
Een derde contract.
De Reedersvereeniging voor de Neder-
landsche haringvisscherij heeft vandaag
een derde haringcontract met Rusland
afgesloten. Dit contract betreft de levering
van 8800 Schotsche tonnen haring. Boor
tusschenkomst van deze vereeniging zijn
dus dit seizoen 78.800 Schotsche tonnen
haring aan Rusland verkocht.
DE NEDERLANDERS TE MADRID.
Verkeeren in goeden welstand.
Blijkens een gisteren door bet depar
tement van huitenlandsche zaken ontvan
gen mededeeling uit Madrid, verkeeren
alle zich daar ter stede bevindende Ne
derlanders in goeden welstand.
KLODDERENDE N. S. B.-ERS.
Straten en trottoirs worden met koolteer
bewerkt.
Reeds geruimen tijd hielden N. S. B.-
ers te Arnhem zioh bezig met het gedu
rende 'den nacht beklodderen van straten,
pleinen en gevels, met behulp van wit
kalk. De politie trachtte herhaaldelijk de
bende op het spoor te komen, zonder veel
succes, en men bepaalde er zich dus toe,
met behulp van de gemeentereiniging de
straten schoon te maken.
Blijkbaar was dit niet naar den zin
van de N. S. B.-ers, althans deze zijn de
iaatste weken begonnen met het gebrui
ken van koolteer voor hun nachtelijke
schilderpartijen. Straten en pleinen wer
den met dit goedje besmeurd, wat niet zoo
gemakkelijk verwijderd kan worden, ter
wijl bij een der soc.-dem. wethouders het
trottoir zóódanig met koolteer werd be
schilderd, dat vrijwel van beschadiging
kon worden gesproken.
Op de ramen werden allerlei biljetten
geplakt. Ook voor de woningen van andere
bekende soc. democraten werd op dezelf
de wijze te werk gegaan.
Zondagnacht waren de mannen ook
weer bezig geweest en was o.a. bet via
duct bij het landgoed Mariëndaal zooda
nig met teer besmeurd, dat de spoorwe
gen genoodzaakt zullen zijn, de muren ge
heel te laten overschilderen.
Be commissaris van politie liet toen
één van de voormannen van de N. S. B.
bij zioh komen, n.l. de heer W. B., ijzer-
handelaar aldaar, die ontkende, dat een
en ander op zijn gezag was geschied en
vcrkla.arde, dat hij alles zou doen om er
een eind aan te maken.
Spoedig bleek echter, dat de N. S. B.-
ers op dezelfde wijze voortgingen. Toen is
de politie krachtig opgetreden en zij slaag
de er spoedig in, twee auto's aan te 'hou
den. waarop nog sporen van koolteer gei-
vonden werden, met het gevolg, dat acht
personen, die aan het werk hadden deel
genomen, konden worden gearresteerd.
Uit de bekentenis van deze personen
bleek, dat de heer B. niet alleen volkomen
op de hoogte was, doch zelfs het initiatief
had genomen, zoodat ook tegen hem pro-
ces-verbaal werd opgemaakt.
EEN SLECHT BEGIN.
Toegang tct de Pers-tribune ontzegd.
Eén der redacteuren van „Volk en Va
derland" had sinds de oprichting van het
dagblad van de N. S. B., het Nationale
'Dagblad, een plaat® gekregen op één der
pers-tribunes van de Tweede Kamer.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
heeft de Huishoudelijke Commissie uit de
Kamer op grond van de beleedigende
wijze, waarop deze journalist over Kamer
leden schreef, besloten dit dagblad den
toegang tot de perstribune te ontzeggen.
Wij kunnen hieraan toevoegen, zegt 'het
„Vaderland,"' dat dit de eerste keer is, dat
men zich genoopt heêft gezien een derge-
lijken maatregel te nemen. Zelfs met het
orgaan van de Communistische Partij,
„B'e Tribune", welk blad de laatste jaren
een plaats op de perstribune bezette, heeft
men nooit moeilijkheden gehad.
Burgemeesters.
Bij K.B. zijn met ingang van 15 Decem
ber benoemd tot burgemeester der ge
meente Dwingeloo, de heer W. A. Stork,
thans volontair ter gemeentesecretarie
van Bennebroek en tot burgemeester der
gemeente Leeuwarderadeel de heer Jhr
W. J. H. Hora Siccama, thans burge
meester van Baarderadeel.
Uit de Herv. Geref. Staatspartij.
Naar .wij vernemen i® er in de Herv.
Geref. Staatspartij, door Dis Lingbeek in
de Tweede Kamer vertegenwoordigd, ver
schil van meening ontstaan over de can
didate^ die vooraan op de lijst, waar
mee die partij in 1937 uitkomt, geplaatst
zullen worden.
Naar aanleiding hiervan 'heeft de heer
B. Peereboom, die D® Lingbeek eenigen
tijd in de Tweede Kamer vervangen heeft,
zijn functies in de partij neergelegd. De
heer Peereboom was o.m. secretaris van
het Hoofdbestuur der Herv. Gereformeer
de Staatspartij.
HUWELIJK VAN PRINSES JULIANA
GOEDGEKEURD.
Gisteren zijn uitgegeven: Staatsblad no.
1, wet van 24 November 1936, houdende
goedkeuring van het huwelijk van H, K.
H. Prinses Juliana en regeling van de
toelating van getuigen hij de voltrekking
van da4 huwelijk, alsmede van eenige ge
volgen van deze echtverbintenis.
Staatsblad no. 2, wet van 24 November
1936, houdende naturalisatie van Z. D.
H. Prins Bernhard Leopold Frederik
Everhard Julius Coert Karei Godfried
Pieter van Lippe-Biesterfeld en regeling
van eenige gevolgen dier naturalisatie.
VOORLOOPIG VERSLAG TWEEDE
KAMER.
Beleid van den minister.
Vele leden verklaarden, met het alge
meen beleid van den minister van defen
sie te kunnen instemmen. Sedert diens
optreden als hoofd van dit departement
zijn belangrijke verbeteringen in de de
fensie des lands tot stand gekomen.
Verscheidene leden verklaarden on
aangenaam te zijn getroffen door het
omfloersen van de defen-
siebegrooting. Zij konden niet aan
stonds instemmen met de opvatting, dat
het noodzakelijk zou zijn, de begrooting
zoo in te richten, dat niet een ieder, die
daarin belang stelt, zich door bestudee
ring van de begrooting een juist beeld
kan vormen van hetgeen op defensiege
bied wordt verricht.
Met groote voldoening hadden ver
scheidene leden uit de dagbladen ver
nomen, dat bij- de groote manoeuvres, die
dit jaar in September in westelijk Noord-
Brabant zijn gehouden, de geest
der troepen aan hooge eischen heeft
voldaan.
Sommige leden vestigden er de aan
dacht op, dat het een uitnemend lands
belang is, wanneei de geest in het
leger goed is. De regeering moet te
allen tijde op het leger en op de vloot,
kunnen rekenen, waardoor ook een goed
verloop van de mobilisatie verzekerd is.
Een en ander is echter niet te verwach
ten, wanneer het leger sympathiek staat
ten opzichte van de notionaal-socialis-
tische beweging. Zij' zouden gaarne ver
nemen, wat waar is van de bewering van
den heer Geelkerken, den plaatsvervan
ger van den leider van de N. S. B., uit
wiens mond dr Helmuth Otto, die aan
de universiteit te Giessen promoveerde op
een dissertatie over Vlaamsche en Neder-
landsche nationale bewegingen, bij een
interview opteekende: „aan onze zijd°
staat het leger met zijn officieren, in een
vliegkamp waren 95 pet. der officieren
Vuor ons."
Indien deze bewering juist mocht zijn,
vroegen zij, welke maatregelen de minis
ter zal treffen, om het nationaal-socialis-
me buiten de weermacht te houden, en
zoo deze bewering niet juist is, acht de
minister het dan niet noodzakelijk, dat
maatregelen genomen worden om de
weermacht te beschermen tegen onware
beschuldigingen omtrent haar betrouw
baarheid, waardoor haar goede naam
zoowel in het binnenland als in het bui
tenland wordt te na gekomen?
Vele leden betoogden, dat, aangezien
het luchtwapen voor de handhaving
van de neutraliteit van ons land voort
durend in beteekenis toeneemt, dit wa
pen in hooge mate paraat en zooveel mo
gelijk vervolmaakt dient te worden.
Somige leden drongen aan op meer
concentratie bij de luchtverdedi
ging voor wat betreft de aanschaffing, de
opleiding en den dienst.
Sommige leden gaven in overweging,
de luchtmacht met het oog op de kwets
baarheid over een aantal vliegvelden te
verdeelen.
Vescheidene leden vroegen weder naar
den stand van zaken met betrekking tot
de economische en indu-
sitrieele voorbereiding der
verdediging. Zij; achtten 't noodza
kelijk dat een breed plan wordt ontwor
pen om de industrie voor te bereiden op
den aanmaak van oorlogsmateriaal.
Algemeen had men met bijzondere be
langstelling kennis genomen van de me
dedeeling in de troonrede, dat aan de
Staten-Generaal zal worden voorgelegd
een ontwerp van wet tot w ij z i g i n g
van de' Dienstplichtwet. Gaarne
zou men omtrent de strekking van dat
ontwerp worden ingelicht.
Vele leden gaven als hun meening te
kennen, dat uitbreiding van
het contingent dienst
plichtigen dringend noodzakelijk is.
Sommige leden meenden, dat uitbrei-
Binnenland,
Staatsbladen 'houdende goedkeuring van
het a.s. vorstelijk huwelijk en van de
naturalisatie van Prins Bernhard uit
gegeven.
De Tweede Kamer keurde de begrooting
van handel, nijverheid en scheepvaart
goed.
Prins Bernhard woont de Tweede Ka
mer-zitting hij.
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
over de Defensie-begrooting.
Buitenland.
Neutrale zone geschapen rond de haven
van Barcelona.
Het Japansch-Duitsche verdrag.
ding van 't contingent van de schatkist te
groote offers zou vergen, indien daarmee
niet gepaard zou gaan een verkorting
van den eersten oefeningstijd bij sommige
wapens. Andere leden drongen integen
deel aan op verlenging van den eersten
oefenmgstijci bij de onbereden wapens.
Men achtte het dringend gewenscht,
dat aan de opleiding van de
r e s e r v e-o fficiéren de grootst mo
gelijke zorgt wordt besteed, aangezien in
oorlogstijd de lagere eenheden van het
leger te velde nagenoeg uitsluitend door
reserve-officieren worden aangevoerd.
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat 'het bemanningsvraagstuk
op het cogenblik voor de marine het
meest belangrijke vraagstuk is.
Verscheidene leden zouden er prijs op
stellen te vernemen:
1. op welke grondslagen de door den
minister vastgestelde personeels-organi-
satie zal berusten
2. wanneer het zeer aanzienlijk tekort
aan beroepspersoneel zal zijn ingehaald
en de vloot over voltallig goed geoefend
personeel zal kunnen beschikken;
3. met welk bedrag de exploitatiekosten
van de vloot in Nederland en in Neder-
landsch-Indië dientengevolge zullen moe
ten stijgen.
Van verschillende zijden werd de vraag
gesteld, aan welke troepeneenheden de
grensbeveiliging is opgedra
gen.
Sommige leden zouden gaarne worden
ingelicht omtrent het resultaat van de
proefnemingen met het nieuwe in-
fanteriegeschut. Zij' achtten ver
dere uitbreiding van het materieel nood
zakelijk.
Eenige leden konden zich niet vereeni
gen met hst standpunt van den minister
van justitie, dat de b ij z o n d e r e v r ij-
willige landstorm zal vallen
onder de wet van 11 September 1936
houdende bijzondere voorzieningen om
trent weerkorpsen. Immers zal dit er toe
kunnen leiden, dat. de werkzaamheden,
door den minister van defensie aan den
inspecteur van den vrijwilligen land
storm opgedragen, ter voorbereiding van
een eventueele uitvoering van art. 35 van
de dienstplichtwet, voortaan onder con
trole van den minister van justitie zullen
komen.
Dan Dampo inwrijven en inademen.
Pot 50. Doos 30 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
Middelburg. M e er-w e r k-a c t i e. B.
en W. hebben eenigen tijd geleden de be
sturen van de verschillende middenstands
werkgevers- en werknemersorganisaties
hier ter slede verzocht een vertegenwoor
diging aan te wijzen in een commissie,
die ten doel heeft een Meer-werk-actie te
organiseeren en te trachten in deze ge
meente het z.g. 2 op 1 stelsel ingang te
doen vinden.
Deze commissie heeft Woensdagavond
onder voorzitterschap van den wethou
der voor sociale zaken, den heer J. On-
derdijk, ten Stadhuize haar eersts verga
dering gehouden. Een 16-tal vertegen
woordigers van de bovengenoemde ver-
eenigingen was aanwezig. B'e heer N. de
Graaf, inspecteur voor de cultureels ver
zorging der jeugdige werkloozen, gaf als-
