lapansche en Duitsche
„Belangensferen" in Oost-lndië.
ITIE
JGD
Last
met Uw stoelgang
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 49
lLTJE
HOORN
Opnieuw opschorting der
vaccinatie.
Buitenland.
Accoord tusschen Berlijn
en Tokio.
De stijging
der kleinhandelsprijzen.
M.S.S. - cachets
Belangrijkste Nieuws
Begrooting van Onderwijs
K. en W.
rschenen de
uitsluitend
fraai omslag
ekeningen is
van
Ekes laatste
n wind, door
roningerland,
•t Bakker.
6. Kees van
rs. No. 7.
Kraanv. d.
litdeeling op
voor gebruik
zending door
ier postwissel
Ook verkrijg-
en aangevoerd
peieren f3,35
ERBERICHT.
avond van 26
id uit Oostelijke
zwaar bewolkt,
temperatuur om
orst.
dag 3 uur:
4 l
3 uur: 771.
fietsen:
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20, Losso nummers 5 cent.
Adverteniiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.86.
Bij contract belangrijke korting.
Thans echter slechts voor één jaar.
Ingediend is een wetsontwerp tot ver
lenging van den geldigheidsduur van
tijdelijke bepalingen betreffende de vac
cinatie.
Aan de memorie van toelichting is het
volgende ontleend:
Bij1 het 'buiten werking stellen van de
vroeger in ons land geldende bepalingen
betreffende den vaccinatieplicht heeft
nooit de bedoeling voorgezeten om aan
dezen plicht voorgoed een einde te ma
ken, doch uitsluitend om zoolang bet ge
vaar van het ontstaan van encephalitis
na vaccinaties moest worden aanwezig
geacht of zoolang men niet beschikte
over middelen om haar te vermijden, de
te vaccineeren kinderen niet aan het ge
vaar voor encephalitis bloot te stellen.
Helaas is de hoop, dat men de midde
len zou vinden om de encephalitis na
vaccinatie geheel te voorkomen of dat
deze oomjplicatie vanzelf weder zou ver
dwijnen, tot dusverre niet in vervulling
gegaan.
Wel heeft de ervaring van de laat
ste jaren het inzicht in het encephalitis-
vraagstuk verhelderd. Daarbij is geble
ken, dat dit gevaar vrijiwel niet aanwezig
is, indien op jeugdigen leeftijd (beneden
2 jaar) wordt gevaccineerd.
Hoewel de minister erkent, dat in de
toekomst overgang naar den directen vac
cinatieplicht wellicht de eenige oplossing
zal zijn om uit de bestaande moeilijkhe
den te komen, is hij van oordeel, dat het
voorstellen van een zoo ingrijpende ver
andering van stelsel ten aanzien van den
vaccinatieplicht van hem in de tegen
woordige politieke omstandigheden niet
kan worden verwacht.
De minister heeft dan ook geen ande
ren uitweg gezien dan nogmaals verlen
ging van de bestaande opschorting van
den vaccinatieplicht voor te stellen.
In tegenstelling met de vorige voor
stellen van deze strekking, wenscht 'hij
evenwel thans de opschorting voor niet
langer dan één jaar voor te stellen, opdat
in den loop van het volgende jaar een
principiieele behandeling van het vac
cinatie-probleem aan de orde kan komen,
De late indiening van dit voorstel moge
haar verklaring en verontschuldiging vin
den in de omstandigheid, dat de minis
ter nog tot het laatste oogenhlik heeft
gezocht naar een meer definitieve oplos
sing van deze aangelegenheden.
GöBBELS GEEFT EEN TOELICHTING.
Door den Japanschen gezant te Berlijn
werd in opdracht van den keizer van Ja
pan en door den ambassadeur van 't
D'uitsche rijk, Von Ribbentrop, in lop-
dracht van den Führer en rijkskanselier,
gistermiddag een overeenkomst tegen de
communistische internationale ondertee
kend.
Ze luidt:
Artikel 1. De verdragsluitende staten
komen overeen, elkaar van de actie der
communistische internationale op de
hoogte te houden, over de noodige af
weermaatregelen te beraadslagen en deze
in nauwe samenwerking door te voeren.
Artikel 2: De verdragsluitende partijen
zullen derde staten, welker binnenland-
sche orde door den ondermijningsarbeid
der communistische internationale wordt
bedreigd, gemeenschappelijk uitnoodigen
afweermaatregelen in den geest dezer
overeenkomst te treffen, of aan deze over
eenkomst deel te nemen.
Artikel 3: Voor deze overeenkomst gel
den zoowel de Duitsche als de Japansc'ha
tekst als origineel. Zij wordt op den dag
van de onderteekening van kracht en
geldt voor den duur van vijf jaar.
De bevoegde autoriteiten van beide
verdragsluitende partijen zullen met het
oog op de uitwisseling van inlichtingen
over de actie van de communistische in
ternationale, alsook met het oog op do
informatie- en afweermaatregelen tegen
de communistische internationale nauw
met elkander samenwerken.
R'e bevoegde autoriteiten der beide ver
dragsluitende partijen zullen binnen het
kader van de bestaande wetten strenge
maatregelen treffen tegen degenen, die
in binnen- of buitenland direct of indi
rect werkzaam zijn in dienst van de com
munistische internationale of aan derzel-
ver destructieven arbeid steun verleenen
Teneinde deze samenwerking te verge
makkelijken, zal een permanente com
missie in het leven worden geroepen.
Minister Göbbels sprak gisteravond
over alle Duitsche zenders over het
Duitsch-Japansche verdrag.
Dte hoofdzaak in zijn toelichting komt
in het kort op het volgende neer:
le Het Düitsch-Japansche verdrag te
gen de Communistische Internationale is
tegen niemand gericht, maar wil uitslui
tend een halt toeroepen aan de pogingen
der Komintern om in de geheele wereld
revoluties tot stand te brengen, de be
volkingen op te bitsen, de cultuur te ver
nietigen, bloedbaden uit te lokken enz.
2e. Het Duitsch-Japansche verdrag
heeft een zuiver defensief karakter. De
twee groote mogendheden, die bet hebben
gesloten willen niet provoceeren, maai
zich ook niet meer laten provoceeren.
3e. Beide staten spreken de hoop uit,
dat dit verdrag het sein moge worden
voor alle andere door het communisme
bedreigde staten om zich aan te sluiten
bij de verdediging van de geheele
•menschheid en den door de Communisti
sche Internationale bedreigden wereld
vrede.
Von Ribbentrop, de D'uitsche ambassa
deur in buitengewonen dienst, heeft naa)
aanleiding van de tot standkoming van
het verdrag aan een vertegenwoordiger
van 't D'uitsche Nieuwsbureau verklaard
dat Duitschland en Japan niet van zins
zijn het stoken van de communistische
ophitsers langer te dulden.
Japan zal een uitbreiding van het bols
jewisme in Oost-Azië nooit dulden
Duitschland vormt het bolwerk tegen
deze pest in het hart van Europa. Ten
slotte zal Italië, naar de Duce aan da
wereld beeft verklaard, de anti-bolsje
wistische banier in bet Zuiden hooghou
den.
Het plotselinge sluiten van het Duitsch-
Japansche pact heeft te Londen een in
druk gemaakt van onaangename verras
sing. Weliswaar was het bekend, dat
Berlijn en Tokio aan het onderhandelen
waren, maar niemand verwachtte dat zij
gisteren tot een onderteekening zouden
leiden.
Parijs heeft na de sedert verscheidene
dagen daaromtrent verschenen berichten
zonder verbazing het bericht ontvangen
van de onderteekening te Berlijn van het
Duitsch-Japansche pact tegen de Com
munistische Internationale.
Argwaan in Amerika, Engeland
en China.
In officieele kringen te Washington
vraagt men zich af, hoever het Duitsch-
Japansche accoord eigenlijk gaat, bijvoor
beeld of voorzien is, dat Duitschland een
deel van den kolonialen invloed op zijn
vroegere, thans door Japan gecontro
leerde eilanden in den Stillen Oceaan zal
terugkrijgen.
Wat Japan betreft, werkt 't pact onge
twijfeld als een tweesnijdend zwaard
Doordat het Duitschland tot Europeesch
bondgenoot heeft gekozen, heeft het wel
iswaar steun gevonden tegenover sovjet-
Rusland, doch anderzijds definitief de
mogelijkheid van een hernieuwing van
bet vroegere Japansch-Engelsche bond
genootschap" uitgesloten.
Men twijfelt er dientengevolge aan, of
men in Japansche vlootkringen erg met
dit pact ingenomen is.
D'e beslissing, om tot het aangaan van
bet pact over te gaan, moet Japan niet
gemakkelijk zijn gevallen, daar bet ac
coord sovjet-Rusland en China nader tot
elkaar zal brengen.
In Britscbe kringen heerscht arg
waan en gist men naar mogelijke, niet-
gepubliceerde bepalingen van het ac
coord. „Dat accoord", zoo zegt men, „zou
wel eens een ijsberg lijken die meer onder
water verborgen houdt dan bij er boven
uitsteekt."
Politieke Chineesche kringen zijn van
meening, dat dit accoord een meer ge
vaarlijken toestand in bet leven roept
voor China, aangezien het Japan in staat
zal stellen, snel zijn bewapeningen te mo-
derniseeren.
DE TOESTAND IN EN OM MADRID.
De wijk van den Calle de Valle Her-
mosos in het Westen van de hoofdstad,
is zoo zwaar gebombardeerd door de na
tionale artillerie, dat zij geheel verla
ten is.
De noodtoestand zou voor de burger
bevolking toenemen.
Een derde deel van de non-combattan
ten zou thans uit de stad zijn vertrokken.
Een hoog militair van de opstandelin
gen 'verklaarde aan den vertegenwoordi
ger van Havas ten aanzien van den toe
stand rond Madrid: „In onze dagen is
een vesting, waarbinnen de vijand vasten
voet heeft gekregen, verloren. Dit is thans
bet geval met de hoofdstad. Wij' staan
evenwel voor een gewetensconflict. Wij
willen een totale verwoesting van de stad
vermijden, want we zijn op de eerste
plaats Spanjaarden en ook zou de ver
overing van de stad, huis voor huis, te
veel kostbaar bloed onzer soldaten
eischen. Indien evenwel de verdedigers
van Madrid, die weten, dat zij verslagen
zijn, ons dwingen de uiterste middelen te
gebruiken, dan zouden wij ons verplicht
zien hiertoe over te gaan."
Naar uit betrouwbare bron verluidt, is
generaal Franco voornemens, voorloopig
van omvangrijke operaties tegen Ma
drid zelf af te zien en wil hij eerst de
ten Zuid-Westen van de hoofdstad ge
legen stad Vallecas aanvallen, teneinde
de verbinding tusschen Madrid en Valen
cia geheel af te snijden.
BEWERINGEN VAN DE „EVENING
STANDARD" OVER „GEHEIM PROTO
COL" EN GECOÖRDINEERDE PENE-
TRATIEPLANNEN.
De diplomatieke redacteur van de „Eve
ning Standard" beweert bijzonderheden te
hebben vernomen over een geheim proto
col, dat als annex zou zijn toegevoegd aan
bet nieuwe Japansch-Duitsche verdrag.
Het protocol, zoo schrijft de „Evening
Standard", verdeelt Neder 1. Oost-
lndië in Japansche en Duit
sche belangensferen en regelt de
kwestie van de eilanden in den Stillen
Oceaan, die hebben toebehoord aan
Duitschland en geplaatst zijn onder Ja-
pansch mandaat. Duitschland zou afzien
van alle rechten op de Mariannen, de
Carolinen en de Marshall-eilanden, d.w.z.
op alle gebieden in den Stillen Oceaan, die
gelegen zijn ten Noordwesten van een lijn
die loopt door de Java, de Soenda, de
Banda en de Alfoerenzee. Deze lijn moet
dan ook de respectieve economische be
langensferen van Japan en Duitschland
in Nederlandscb Oost-lndië aangeven,
waarbij Borneo en 'Celebes door het pro
tocol als onder Japanschen invloed lig
gende erkend worden en Sumatra en Ja
va onder Duitschland's invloed worden
verklaard.
In hetzelfde artikel wordt er de nadruk
op gelegd, dat de door Nederland gevoer
de opendeur-politiek in Nederlandscb
Oost-lndië alle vrijheid laat voor buiten-
landscbe penetratie.
De „Evening Standard" maakt verder
bekend, dat Schacht een plan zou hebben
opgesteld, waarin voorzien wordt in de
economische penetratie door middel van
Duitsche firma's, die te Amsterdam
werken in overeenstemming met bet Ne
derlandsche recht en die rubberplantages
exploiteeren voor Duitschland, terwijl in
dit plan ook voorzien zou worden in bet
instellen van Duitsche kolonisatiecentra.
Het blad schrijft tenslotte,
dat de nationaa1-soc i al i sti-
sche propaganda zeer a-ctief
is onder de Nederlandsche be
volking in Indië, teneinde
haar voor te bereiden op een
eventueele Duitsche over-
he e r s c h i n g.
PROPAGANDA TEGEN DE KERK
IN DUITSCHLAND.
In één jaar tijds zijn duizenden uit i
de Kerk getreden.
De nieuw-heidensche organisaties heb
ben een gezamenlijke actie gevoerd gedu
rende de maand November om te bevor
deren, dat een zoo groot mogelijk aantal
Duitschers hun lidmaatschap van bet
kerkgenootschap waartoe zij behooren zou
opzeggen.
Onder bet parool „Volk ontwaakt!"
worden de menschen er in strooibiljetten
op gewezen „dat de Kerk er alleen toe
kan bijdragen om bet gezond menschen-
verstand te benevelen".
Het aantal personen dat officieel het
lidmaatschap van zijn kerkgenootschap
opzegt in Duitschland wordt steeds groo-
ter.
In de maand September 1932 bedroeg
bet aantal personen, die uit de kerk tra
den 784; in dezelfde maand van dit jaar
was dit aantal tot 4500 gestegen.
Opmerking verdient dat deze propa
ganda vooral gevoerd wordt onder S.S.
en S.A. troepen, alsook onder de Hitler-
jeugd.
DE ARRESTATIES IN RUSLAND.
Zes beschuldigden gefusilleerd.
Een Duitscher begenadigd.
Volgens een officieele Sowjet-Russische
mededeeling 'heeft de voorzitter van het
centraal executief comité bet verzoek om
begenadiging van den Duitschen onder
daan Stickling ingewilligd en de dood
straf veranderd in een gevangenisstraf
van 10 jaar.
Behalve Stickling zijn twee Russische
beschuldigden in het proces te Novosi
birsk begenadigd. De zes anderen zijn in
middels reeds gefusilleerd.
Het luchtschip Hindenburg.
Gisterochtend is het luchtschip Hinden
burg uit Frankfort a. d. Main vertrok
ken voor een reis naar Zuid-Amerika, de
laatste reis van dit jaar, Het luchtschip
was volgeboekt.
Op 8 December zal bet luchtschip uit
Voorloopig tot staan gekomen?
Het secretariaat van den Gentr. Bond
van Ned. Verbruiks-coöperaties schrijft:
Uit de gegevens, die bet economisch
bureau van den bond deze week van 19
Coöperaties ontving voor de wekelijksche
prijs-enquete van dit bureau, kan blij
ken, dat de stijging, die in de kleinhan
delsprijzen van 25 levensmiddelen viel
waar te nemen, en die tot nog toe steeds
sterker werd, voorloopig tot staan schijnt
te zijn gekomen. Bedroeg de gemiddelde
stijging voor de week van 914 Nov. j.l.
1.78 pet., voor de week van 1621 Nov.
j.l. is zij 1.79 pet. Mogelijk laat zich hier
de lichte ontspanning in de groothandels-
prijzen, die men de laatste paar weken
kan waarnemen, gelden.
Afgezien van de verhooging van den
eierprijs, is vooral de prijs van griesmeel
zeer sterk gestegen, sinds 24 September
j.l. namelijk met 15.8 pet. Voorts onder
gingen de prijzen van bruine boonen,
vermicelli, goudsche kaas en boter ver
hoogingen van 47 pet., Do prijzen van
capucijners, groene erwten, tarwebloem
en zachte zeep zijn sinds 24 September
met ruim 2 pet. gestegen. D'e overige prij
zen bleven gelijk, of nagenoeg gelijk.
Ter voorkoming van misverstand zij er
nog eens op gewezen, dat bovengenoemde
gemiddelde prijsstijging uiteraard niet
aangeeft, hoeveel de kosten van levens
onderhoud sinds de depreciatie van den
gulden zijn gestegen. Het cijfer heeft
slechts betrekking op de prijzen van 25
voorname levensmiddelen. D'e verhoogin
gen, die de prijzen van kaas, eieren (ver
hooging 29,2 pet) en boter ondergingen,
worden mede veroorzaakt door seizoen
invloeden.
Rio de Janeiro naar Duitschland terug-
keeren. Het wordt na aankomst in de
loods geborgen tot het voorjaar. In dien
tusschentijd zal het een grondige revisie
ondergaan.
Gedurende dit jaar heeft de Hinden
burg zeven reizen naar Zuid-Amerika en
tien naar de Vereen. Staten gedaan.
DE SPAANSCHE KWESTIE IN HET
ENGELSCHE LAGERHUIS.
De storm de oorzaak van de opschorting
der verloven.
In het Lagerhuis heeft Sir Samuel
Hoare een categorische ontkenning gege
ven van het door een nieuwsagent
schap verspreide bericht, dat alle verlo
ven op Malta waren ingetrokken en twee
kruisers en het derde flotilje torpedo
jagers naar de Spaansche wateren wa
ren vertrokken. De waarheid was dat de
kruisers Cyclops en Galatea volkomen
vol'gens het programma de haven haddeD
verlaten om twee andere eenheden van de
Middellandsche Zeevloot af te lossen. Hel
flotilje torpedobootjagers gaat de jaar-
lijksche herfstmanoeuvres maken.
Het eenige wat aan het bericht waar
was, was dat de verloven voor Dinsdag
avond waren ingetrokken, maar uit
sluitend ten gevolge van
den wervelstorm die i ede-
ren herfst en winter de
eilanden een paar maal
teistert. Uit de ervaring weet men,
dat dan de verbinding met den vasteD
wal en vice versa met de oorlogsschepen
op de reede gevaarlijk is en om die re
den wordt dan het passagieren van het
deel der bemanning dat aan de beurt is,
opgeschort. Het volkomen van allen
grond ontbloote bericht had nu ongerust
heid doen ontstaan, temeer daar de af
zender er uit eigen fantasie bijgevoegd
heeft, dat het derde torpedojagerflotilje
voor de Spaansche wateren bestemd was
In werkelijkheid gaat het in het Oosten
der Middellandsche Zee drie dagen ma
noeuvres houden. Spr. hoopte dat deze
verklaring als waarschuwing zou dienen
voor de nieuws-agentschappen om der
gelijke berichten voortaan niet meer te
verspreiden.
DUITSCHE REGEERING PROTES
TEERT TE OSLO.
De Dhitsche minister van buitenland-
sche zaken heeft, naar het Hbld. meldt,
den Duitschen gezant te Oslo opgedragen
aan de Noorsche regeering mee te deelen,
dat Duitschland ten zeerste verwonderd
is over de beslissing die te Oslo inzake de
toekenning van den Nobel-vredesprijs is
gevallen.
Duitschland ziet wel in, dat de regee
ring van Noorwegen als zoodanig niet
onmiddellijk voor deze beslissing verant
woordelijk kan worden gesteld, maar bet
betreft hier toch een besluit van een
Noorsche instantie, en dit besluit is een
bewuste beleedigende provocatie van
Duitschland.
Daarom heeft de gezant opdracht mede
te deelen, dat de Duitsche regeering zich
Als Uw spijsvertering niet goed werkt, dan
hoopen vergiften zich op in Uw lichaam,
dan voelt Ge U ellendig, dan gaat Gy er
grauw, groezelig uitzien, oud voor Uw ttjdl
Haak Schoon Schip, neemt:
Zij bevatten 'n bijzondere samenstelling, ge»
heel afwijkend van andere laxeer-middelen.
Zij bevatten bovendien stoffen om Uw bloed,
Uw lever en Uw ingewanden te reinigen.
Werken langzaam en voorzichtig, schaden
Uw darmen niet en verbeteren Uw gestel.
Wilt Gij langzaam laxeeren, neem er één!
Wilt Gij snel en goed purgeeren, dan twéé I
Eenmaal geprobeerd, dan zijt gij overtuigd,
't Is een vondst van Apotheker Dumont.
Prettig innemen, want Gij proeft niets.
Per koker van 12 stuks 60 ct. Overal verkrijgbaar.
Binnenland.
Wederom opschoiting der vaccinatie.
De Tweede Kamei over de begrooting
van handel, nijverheid en scheepvaart.
Geruchten over Duitsche en Japansche
belangensferen in Indië.
Buitenland.
Overeenkomst tusschen Berlijn en Tokio
geteekend.
Engelsche regeeringsverklaring over de
vloatbewegingen in de Middell. Zee.
De toestand te Madrid.
Flén DUitscher in Rusland begenadigd.
Andere beklaarden ter dood gebiacht.
moet voorbehouden alle consequenties uit
deze gebeurtenis te trekken.
Een Stefani-bericht uit Berlijn meldt,
dat men daar in politieke kringen gelooft
dat rijkskanselier Hitier zal beslissen dat
in de toekomst geen enkele Duitscher den
Nobelprijs voor den vrede mag aanvaar
den.
Korte Berichten.
Tijdens een bijeenkomst van em-
ployé's bij het Danzigsche tabaksmono
polie beeft Albert Forster, de leider der
nationaal-socialistische partij in Danzig,
verklaard, dat bij de Vrijstad Danzig den
„Führer" als een Kerstcadeau zal aan
bieden.
i Het totaal der credieten voor de
nationale verdediging van Frankrijk be
draagt 11.046 millioen francs. Het is de
hoogste begrooting, die ooit voor dit doel
is ingediend.
In het Noorden van 'Chicago zijn
Dinsdagavond twee treinen op elkander
gereden. Bij de botsing zijn 8 personen
om het leven gekomen en 75 gewond.
Memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer ten opzichte van de
schrijfwijze van de Nederlandsche taal.
Verschenen is de memorie van antwoord
in zake de begrooting van onderwijs.
Hieraan is bet volgende ontleend:
Op behandeling van het ontwerp-kweek-
schoolwet- stelt de minister geen prijs.
Daargelaten, hoe hij oordeelt over de
'grondgedachten van het ontwerp, het
staat voor hem vast, dat de uitvoering
van deze wet in de naaste of in een
verdere toekomst nieuwe en belangrijke
lasten zou leggen op de overheidskas.
Naar zijn overtuiging kan daarvan voor-
hands geen sprake zijn.
Ten aanzien van den overgang van
het lager tot het middelbaar en voorbe
reidend hooger onderwijs wint de minister
thans het oordeel in van den onderwijs
raad en hij vertrouwt, dat reeds bij: de
toelating in 1937 een regeling zal kunnen
gelden, die meer bevredigend geacht
wordt dan de tegenwoordige.
De minister is. niet voornemens een
(Wetsontwerp tot bescherming van den
titel en het beroep van architect bij de
Staten Generaal aanhangig te maken,
Volgens vele leden zou door het Kon.
besluit van 18 Juli 1936 ter opzichte
van de schrijfwijze der Nederlandsche
taal, opnieuw de chaos driegen te ont
staan, die voor de besluiten van 1934
ontstond. Voorts zou volgens dit besluit een
spelling moeten Worden onderwezen, waar
van de regels niet vaststaan. Noch de le,
noch de 2e (beweringbeeft, naar de over
tuiging van den minister, reden van be
staan.
