Versterking van de weermacht.
EERSTE BLAD
HET ADRES
A. WILKING
Buitenland.
De internationale toestand.
De burgeroorlog in Spanje.
RITSEMA KLOP VIBRATOR
RITZEMA STOFZUIGERS vanaf f38,50
De N. S. 8. in haar eigen
zwaard gevallen.
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 45
RITSEMA STOFZUIGERFABRIEK, Filiaal Middelburg.
Een nuttig St. Nicolaas- en Kerstgeschenk.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissir.gen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Naast de toepassing van de rechtsbe
ginselen in het volkerenleven, vraagt het
concept-Verkiezingsmanifest van de A.R.
partij, versteviging van de weermacht.
Hierbij wordt echter al dadelijk een
beperking gemaakt.
Versteviging van de weermacht wordt
gevraagd, met om een aanvalsoorlog te
voeren, maar: tot verdediging van de on
afhankelijkheid en de rechten van het
koninkrijk der Nederlanden.
Een weermacht dus niet om een aan
valsoorlog voor te bereiden of een machts
politiek te voeren, maar als instrument
om recht en gerechtigheid te handhaven
en den vrede te waarborgen.
Dë Antirevolutionaire partij1 is niet,
zooals haar zoo vaak is aangewreven een
militaristische paitij die er een zeker ge
noegen in schijnt te hebben met de sabels
te" rinkelen.
Het tegendeel is het geval.
"Wij onderschrijven gaarne en van harte
het woord van Koningin Wilhelmina, dat
wij den oorlog haten en den vrede bemin
nen.
Maar boven den vrede stellen wij de
eischen van het recht, de bewaring van
de uit Gods hand ontvangen nationale
goederen, ons onafhankelijk volksbestaan.
Tegen de pogingen om ons volk weer
loos te maken heeft het Antirevolutio
naire volksdeel zich evenals verschillende
andere partijen, dan ook steeds met
kracht verzet.
En dat is, zooals de historie van de
laatste jaren heeft geleerd, tevens een
middel geweest om den vrede te bewaren.
•Dat ons land in 1914 toen de oorlogs
vlam een groot deel van Europa in brand
zette, buiten den oorlog is gebleven en dat
het gelukt is den oorlog buiten onze gren
zen te houden, danken wij in den midde-
lijken weg, aan de beteekenis van onze
weermacht in die dagen, danken wij 1
wij willen dat ook nu niet vergeten aan
•de maatregelen door Minister Colijn in
1911 genomen.
Dank zij de door minister Colijn inge
voerde legerorganisatie heeft Duitschland
zooals later uit de officieele stukken ge
bleken is, reeds vóór den oorlog het aan-
valsoperatieplan gewijzigd omdat men de
overtuiging had dat de tegenstand die het
Nederlandsche leger zou bieden, teveel
krachten aan het Duitsche leger zou ont
trekken.
Eh gedurende den oorlog hebben de
strijdende partijen de Nederlandsche
weermacht van zooveel beteekenis geacht,
dat men het verstandiger vond ons land
ongemoeid te laten. De overtuiging leef
de dat Nederland zijn neutraliteit tegen
welken aanvaller dan ook krachtig zou
pogen te handhaven en dat schending van
die neutraliteit in de gegeven omstandig
heden zou beteekenen het verkrijgen van
een nieuwen vijand sterk genoeg om mis
schien de oorlogskansen te doen keeren.
Wij hebben in die dagen het verblij
dende verschijnsel gezien, dat zoo onge
veer heel het Nederlandsche volk, van
den plicht tot handhaving van onze rech
ten en vrijheden zoo noodig met geweld
van wapenen, overtuigd was. Zelfs een
Troelstra kwam getuigen dat in zulke da-
gén de nationale gedachte de nationale
geschillen moet overheerschen.
Na den oorlog is er wat dit betreft
eenige inzinking gekomen.
D!e ontzettende gruwelen van den krijg,
die wij niet mogen pogen te verkleinen,
de verschrikkelijke gevolgen van den oor
log, finaniceel en moreel, hebben aan d^
predikers van de weerloosheid den wind
in de zeilen gegeven.
E'n daarbij kwam dat het humanistische
idealisme weer invloed kreeg. De ellende
van den oorlog zou zoo afschrikwekkend
werken, dat geen land ter wereld meer
een militair conflict zou willen. De
menschheid had nu een les gehad die ze
nooit meer zou vergeten.
Geleerd door schade en schande zou
den in de toekomst eventueele volken
rechtelijke conflicten door minnelijke be-
- slissingen uit den weg worden geruimd.
Eh voorts zou de internationale vakbewe
ging door het organiseeren van stakingen
enz. op het beslissende moment, voortaan
eiken oorlog onmogelijk maken.
Aan zulke dwaze illusies geeft de Anti
revolutionaire Partij zich echter niet
over.
Zij erkent aan de eene zijde dat de
overheid God heeft te dienen door rechts
handhaving en daarnaast rekent ziji met
de veelszins harde werkelijkheid.
Met het feit, dat de Volkenbond die,
wanneer hij zich in de goede richting had
ontwikkeld, een vredesinstrument bij' uit
nemendheid zi^u zijn geweest, een ernsti
ge verzwakking heeft ondergaan; dat er
de laatste jaren is een ware wedloop der
bewapeningen; dat overal de brandstof
wordt opgetast die een naar alle kanten
uitslaanden brand kan veroorzaken.
Wijl willen niet uit het oog verliezen,
dat Duitschland de vredesgarnizoenen in
het Rijnland heeft betrokken en dat het
daar versterkingen heeft aangelegd, ter
wijl Frankrijk en België hunne Oostgren
zen dermate 'hebben versterkt, dat de m»-
gelijkheid van een conflict bij' de Neder
landsche grenzen grooter is dan ooit te
voren.
Voorts moet rekening worden gehou
den met de sterke motoriseering van de
legers die aan eventueele aanvallers een
geweldigen voorsprong geven en met de
sterke uitbreiding en de perfectionnee-
ring van de diverse luchtmachten.
Met die feiten voor oogen vragen wij
versterking van de sinds den oorlog in
belangrijke mate verzwakte weermacht.
Er is op dit gebied door het huidige
Kabinet reeds een en ander gedaan.
Het ingestelde Defensiefonds maakt het
mogelijk op korten termijn het oorlogs
materiaal aan te vullen, vliegtuigen en
modern luchtdoelgeschut aan te schaffen,
en bij de overgangen van groote rivieren
en enkele andere belangrijke punten, ka
zematten te bouwen die,met anti-lucht-
wapengeschut bewapend, eventueele stra
tegische overvallen kunnen stuiten.
Wijl erkennen dit alles met ingenomen
heid, waarbijl wijl niet vergeten, dat de
regeering meer dan haar lief was, met
den toestand van 's lands schatkist reke
ning mioest houden.
Er is reeds veel gedaan. Maar het is
niet genoieg. Met name de personeels
voorziening eischt dringend verbetering,
Dit zal van ons volk offers eischen.
Maar n o o d z a k e 1 ij! k e offers, omdat
het gaat om het hoogste nationale goed:
om recht en vrede en vrijheid.
Ingezonden Mededeeling
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectïe
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
Engeland blijft vasthouden aan de
non-interventie. Italië acht roode
centrale aan de Middellandsche
Zee onduldbaar.
Uit een door minister Eden gehouden
rede en commentaren van Engelsche zijde
blijkt duidelijk, dat Groot-Brittannië blijft
vasthouden aan de non-interventie in
Spanje.
De diplomatieke redacteur van Reuter
schrijft, dat de situatie met betrekking
tot het onderzoeken en in beslag nemen
van schepen in de territoriale wateren
eenigszins duister is. De Spaansche regee
ring, als zoodanig, heeft het recht Brit-
sche schepen binnen de driemijlengrens
aan te houden en te onderzoeken. Doch
Franco, die voor de Britsche regeering
geen erkende regeering is, heeft dat recht
niet. Bijgevolg zal Groot-Brittannië, vol
gens den redacteur van Reuter, zich niet
neerleggen bij een onderzoek van zijn
schepen door Franco binnen of buiten
de territoriale wateren.
De Havas-correspondent te Londen
schrijft, dat generaal Franco tot dusver
geen eigenlijke blokkade heeft aangekon
digd, doch uitsluitend maatregelen, die
moeten voorkomen, dat Barcelona voor
zien wordt van munitie en ander oorlogs
tuig. Volgens tamelijk vage inlichtingen,
die van diplomatieke zijde worden ge
geven, zou in dat geval de kwestie van
de erkenning der partijen als oorlogvoe
renden niet ter sprake komen.
Naar Stefani uit Rome meldt, schrijft
het „Giornale dTtalia" onder het opschrift
„Duidelijke standpunten" heden o.a.:
„Het moet duidelijk gezegd worden, dat
Italië niet wenscht, dat in de Middelland
sche Zee op Spaansch grondgebied een
nieuwe centrale der roode revolutie, een
nieuwe basis voor politieke en militaire
operaties van het communisme, wordt
gevestigd."
„Al heeft een groote mogendheid ge
meend te Montreux te moeten besluiten
de deuren der Middellandsche Zee te ope
nen voor Russische oorlogsschepen, be
laden met wapens en ontploffingsmidde
len, in dienst van de wereldrevolutie, Ita
lië, als Middellandsche Zee-mogendheid,
en andere sterke en vastberaden naties
in Europa, hebben besloten te beletten,
dat deze ernstige vergissing het begin
wordt van een latere, niet te herstellen
vernietiging der Europeesche orde.
„Deze anti-communistische verdedi
ging door Italië en Duitschland in Europa
en door Japan in Azië zal niet slechts
passief zijn, doch den vorm aannemen
van een niet-offensieve reactie, welker
aard afhankelijk is van de agressieve
maatregelen der Sovjets en hun commu
nistische comité's."
De Havas-correspondent te Rome ver
neemt in goed-ingelichte politieke krin
gen, dat bovenstaand artikel geenszins
een officiéél karakter draagt en dat het
standpunt van Italië voor niemand een
bedreiging vormt...
DE OPERATIES DOOR HET SLECHTE
WEER BELEMMERD.
Een speciale verslaggever van Havas
bij de nationalistische troepen meldde
gisteravond, dat de operaties hij Madrid
door het slechte weer gestaakt moesten
worden. Gisteren heeft men zich dan ook
bepaald tot den houw van versterkingen
en consolidatie der bezette stellingen, ter
wijl de artillerie het 'bombardement op het
Gentrum en het Zuiden van Madrid voort
zette. Na terug geweken te zijn, hebben de
regeeringstroepen op een gedeelte van het
front een tegenaanval ondernomen.
In de sectoren Guadarrama, Escurial
en Sierra de Gredos is de militaire activi
teit volkomen gestaakt door de sneeuw,
die op sommige plaatsen een halve meter
dik ligt.
Het aspect van Madrid aldus meldt
de speciale correspondent van de „Daily
Telegraph1' heeft in de laatste dagen
een groote wijziging ondergaan, niet al
leen wat het dagelijksche leven betreft en
ook niet alleen door den aanblik van
smeulende ruines en gehavende straten.
Een verandering is bezig zich te voltrek
ken in de mentaliteit van de Madrileenen.
D'e bevolking van Madrid kon zich geen
duidelijk beeld van den oorlog vormen,
zoolang de strijd vier maanden lang in
de bergen werd gevoerd of op de vlakten
van Nieuw-Castilië. Men kan dan ook
zonder overdrijving zeggen, dat er te Ma
drid geen veebtgeest bestond, afgezien van
den plotselingen en spontanen strijd in
1 de eerste dagen. Daarna kwam er een pe
riode, waarin voor velen functies werden
geschapen. Hoogere loonen werden uitbe
taald en vele onbelangrijke personages re
den den heelen dag in auto's rond.
De nieuwe situatie heeft echter een an
dere mentaliteit geschapen. Een honge
rige en gemartelde bevolking kan natuur
lijk Ihet slachtoffer worden van een pa
niekstemming en waarschijnlijk beoogt ge
neral Franco een dergelijke sfeer teweeg
te brengen. De inwoners van de Spaan
sche hoofdstad zouden echter ook op een
andere wijze kunnen reageeren en vervuld
worden van den geest van haat en roeke
loosheid. Het is nog te vroeg om uit te
maken, wat ten slotte zal geschieden.
Doch zoo goed als de mogelijkheid be
staat, dat de Madrileenen hun zenuwen
niet meer de baas zullen blijven, evenzeer
is het mogelijk,, dat zij nog verbitterder
en met nog grootere vastberadenheid te
gen de nationalisten strijd zullen leveren.
DUITSCHE ONDERZEEëR GEZONKEN.
Van de 20 man equipage zijn er 12 gered.
Vrijdagmorgen is de onderzeeër „U 18"
van de onderzeeërs-flotille „Weddingen"
tijdens een schietoefening met torpedo's
in de Lübec'ker Bucht tengevolge van een
botsing gezonken.
Van de 20 man tellende equipage kon
den er 12 gered worden. Van de geredden
verkeert niemand in levensgevaar. D'e
overige acht man worden vermist.
Er valt helaas niet op te rekenen, dat
zij gered kunnen worden.
Voor de berging van den onderzeeër en
de vermisten zijn alle maatregelen getrof
fen.
1200 DOODEN BIJ DE RAMP IN
JAPAN.
Vijf mijnwerkersdorpen door modder
bedolven.
De dambreuk bij de kopermijnen van
Osaroesawa heeft, naar Reuter bericht,
meer dan 1200 slachtoffers geëischt.
Naar de Hooge Commissaris van het
district Akita mededeelt, konden tot dus
ver slechts 113 dooden en 45 gewonden
geborgen worden. Meer dan 1200 men-
schen worden vermist en men neemt aan,
dat zij allen door verdrinking om het
leven zijn gekomen. Naar D. N. B. ver
neemt, werden o.a. vijf nederzettingen van
mijnwerkers geheel door de modder be
dolven, zoodat allen den verstikkingsdood
gestorven zijn.
Ontspanning) tusschen Rome en Londen.
In goed ingelichte kringen te Rome ver
luidt, dat de regeering niet voornemens
is zich in het tegenwoordige stadium der
KENT U REEDS DE
De tapijtreiniger die alles overtreft?
Vraagt nog heden demonstratie van dit nieuwe Nederlandsche
product van een fabriek met 16-jarige ervaring.
Keerengracht M 26a. Middelburg, Tel. 202.
De N. S. B. is er in geslaagd in den
korten tijd van baar bestaan den politie-
ken strijd op een zóó laag peil te brengen
als tot nu toe in ons land onbekend was.
Teneinde onrust te wekken en opper
vlakkige lieden achter haar vaandel te
krijgen, heeft ze haar kracht gezocht in
het verspreiden van brochures en pam
fletten, vol met allerlei z.g. „onthullin
gen" over partijs-aangelegenheden en het
persoonlijk of ambtelijk leven van poli
tieke tegenstanders. Ook onze provincie
heeft daarvan een behoorlijk deel gehad.
Maar nu is ze in haar eigen zwaard
gevallen. Het wapen, waarvan Mussert
en zijn volgelingen zich bedienden, wordt
nu tegen hen gekeerd.
Eerst hebben we gehad de brochure van
Tussenius en toen die van den gewezen
propaganda-inspecteur E. W. Wessels,
waarvan tienduizenden exemplaren wer
den verspreid. Om deze actie te keeren is
nu weer een brochure verschenen vol met
„onthullingen" omtrent genoemden Wes
sels Een brochure met een voor de N. S.
B. gevaarlijken kant. Als toch waar is,
wat hier wordt meegedeeld, dan vraagt
men zich af, hoe het mogelijk was, dal
dergelijke personen langen tijd een leiden
de functie in de N. S. B. konden vervul
len.
Maar nog zijn we niet aan het eind.
Het comité tot veredeling van het Ne
derlandsche Ras, verspreidde nn weer een
pamflet, blijkbaar met de bedoeling dui
delijk te maken, hoe Mussert zelf in strijd
handelt met de nationalistische principes.
Een echt onsmakelijke beweging
Met het gevolg misschien, dat steeds
meerderen tot de overtuiging zullen ko
men, dat de N. S. B. niet nationaal is,
niet sociaal handelt, niet dient de belan
gen van het volk, niet bevorderlijk is aan
het welzijn van het Vaderland.
De heer Wessels deed dan ook zeer ver
standig toen hij dezer dagen in een te
Assen gehouden rede zijn vroegere „kame
raden" aanmaande, maar weer rustig
naar hun vroegere partijen terug te kee
ren.
Spaaasche kwestie, en gezien de houding
der non-interventie-commissie, uit deze
laatste terug te trekken.
Men legt er den nadruk op, dat de voor
zichtige verklaringen van Eden nopens de
erkenning der regeering van Franco door
Duitschland en Italië te Rome een goeden
indruk hebben gemaakt en dat de Britsch-
Italiaansehe besprekingen een normaal
verloop hebben.
Een volkomen verheldering der betrek
kingen tusschen de twee landen is niet
meer buitengesloten.
Verlenging van den militairen diensttijd
in België.
De Belgische parlementaire commissie
voor landsverdediging heeft na een lang
durig debat, waaraan ook minister-presi
dent Van Zeeland deelnam, het regee-
ringsontwerp betreffende reorganisatie
van de landsverdediging met 8 tegen 6
stemmen bij 7 onthoudingen goedgekeurd.
Voor de stemming had de minister-pre
sident verklaard, dat de regeering bereid
was bij de behandeling van het wetsont
werp in Kamer en Senaat verschillende
amendementen te aanvaarden. O.a. zal zij
er zich niet tegen verzetten, dat een
diensttijd van 12 maanden in de wet
wordt vastgesteld, met dien verstande
evenwel, dat hij voor de eerstkomende
vijf z.g. „holle" jaren met zes maanden
zal worden verlengd.
1.000.000 Pond Sterling aan goud ontdekt
In de kelders van het Egyptische minis
terie van financiën is een millioen pond
sterling aan goud ontdekt.
Deze ontdekking heeft veel opzien ge
baard. Het blijkt, dat het een deel van
het goud is, dat is bijeengebracht over
eenkomstig het plan tot aankoop van
goud door de regeering van 1931.
Het goud werd zoolang in de kelders
geborgen, tot een beslissing zou zijn ge
nomen om het naar Engeland te vervoe
ren, waar het verkocht zou worden, of
zou worden gebruikt als dekking voor de
bankbiljetten in omloop.
Binnenland.
De Tweede Kamer over de Justieiebegroo-
ting.
Marechaussee en rijksveldwacht.
Pootaardappelen voor Frankrijk.
Landbouw-crisispo'litiek en devaluatie.
Buitenland.
De internationale toestand.
De burgeroorlog in Spanje.
Duitsche onderzeeër gezonken.
Ontspanning tusschen Rome en Londen.
Vreeselijke ramp in Japan.
Ontploffing in fabriek bij Merano.
Uit Merano wordt gemeld, dat bij een
ontploffing in een fabriek van chemi
sche producten in bet dorpje Sinigo bij
Merano, op 15 km afstand van de Oos-
tenrijksche grens, in welke fabriek o.m.
chloor, ammoniak en vloeibare lucht werd
vervaardigd en waar een zeer groot aan
tal arbeiders werkte, zeven personen zijn
gedood en ca. 20 gewond.
PRINSES JULIANA EN PRINS
BERNHARD OP SOESTDIJK.
Gistermiddag omstreeks kwart voor
'drie arriveerde Prinses Juliana, verge
zeld van freule de Brauw, geheel onver
wachts per auto van het Loo ten paleize
Soestdijk. Eenige minuten later arriveer
de Prins Bernard eveneens per anto nit
de richting Amsterdam, vergezeld van ar
chitect Ir J. de Bie Leuvelink Tjeenk,
aan wien het maken van een plan voor
in de naaste toekomst in het paleis aan
te brengen veranderingen is opgedragen.
Tijdens een rondgang door het paleis
werden de verschillende plannen ter
plaatse besproken. Deze zullen aan de
Koningin worden voorgelegd.
■Omstreeks kwart voor vier vertrokken
de Prinses en de Prins in den auto van
laatstgenoemde in de richting van het
Loo.
NIEUW ARTILLERIE-INSTRUCTIE-
SCHIP.
Be minister van Defensie a.i. heeft
opdracht gegeven voor den bouw
van een nieuw artillerie-instructie
schip, ten laste van het Defensie-
fonds.
Het schip zal worden gebouwd bij de
Rotterdamsehe Droogdok Maatschappij.
De machines en ketels zullen worden ge
leverd door Stork Hengelo en de electri-
sc'he installatie door de firma De Hoop.
Het schip zal een waterverplaatsing
hebben van p.lm. 2100 ton, de snelheid
zal ongeveer 25 mijl zijn. De bewapening
zal bestaan uit 4 kanonnen van 12 cm en
twee 'dubbel-mitrailleurs; van 40 mm.
De bouwtijd van het nieuwe schip om
vat 27 maanden.
PAARDENAANKOOP VOOR DUITSCHE
REKENING.
Bestemd voor den landbouw.
Door bemiddeling van het Nederl. Trek
paardenstamboek worden op het oogen-
blik voor Duitsche rekening in ons land
230 koudbloedpaarden van 3-, 4- en 5-ja-
rigen leeftijd aangekocht, die blijkbaar
bestemd zijn voor den Duitschen land
bouw.
Toezicht op deze aankoopen wordt ge
houden door de Nederl. Rijkscommissie
(secretaris de heer Blom, bureau Nea. Tr.
St.b. te 's-Gravenhage), die met de Duit
sche aankoopcommissie de verschillende
monsterplaatsen bezoekt.
Te Winterswijk werden gisteren reeds
34 paarden aangekocht: in Eist werden
van de 42 aangeboden paarden er 22 af
genomen. De doorsneeprijs is f 460 per
stuk. De paarden worden volgende week
in Zuid-Limburg afgeleverd en gaan van
daar over de grens naar Vaals.
DE INDISCHE PENSIOENEN.
Tijdelijke verlenging van bestaande
regeling voorgesteld.
In een nota van wijziging ingezonden
op het wetsontwerp tot herberekeniag
