Lasi van
verstopping
EERSTE BLAD
Buitenland.
Gespannen verhoudingen in
de internationale politiek.
Hevige luchtgevechten
boven Madrid.
De Prins bestuurt een
Douglas.
M.S.S - cachets
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 44
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0Jö.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Italië versnelt het tempo der militaire
voorbereidingen. Gevaar voor een
gewapend conflict in de Middel-
landsche Zee.
Blijkens te Rome gepubliceerde berich
ten is de Groote Raad van meening, dat
op dit oogenblik de militaire voorberei
ding der Italiaansche natie in versneld
tempo moet worden uitgevoerd, vooral
wat de luchtvloot en de marine betreft.
Indien men in aanmerking neemt, hoe
buitengewoon sterk de Italiaansche strijd
krachten reeds zijn, dan blijkt uit deze
mededeeling, dat men zich te Rome ter
dege bewust is van den ernst der situatie
op dit oogenblik.
Ook in diplomatieke kringen te Rome
acht men den toestand op het oogenblik
weinig geruststellend.
De omstandigheid, dat Italië en
Duitschland op denzelfden dag met een
verklaring, die woordelijk gelijkluidend is
de regeering van Franco in Spanje heb
ben erkend, maakt het gevaar voor een
gewapend conflict in de Middellandsche
Zee grooter dan het tot nu toe was.
Het is thans duidelijk, dat Berlijn en
Rome de bedoeling hebben tot eiken prijs
te verhinderen, dat de regeering van Ga-
ballero in Spanje als winnende partij uit
den burgeroorlog komt.
Naar onze meening, zegt het Hlbd., is
het niet uitgesloten, dat wanneer het b.v.
in de omgeving van Barcelona tot een
conflict mocht komen tusschen Russische
schepen en schepen van generaal Franco,
deze laatste in geval van nood de hulp
zou inroepen en erlangen van het Ita-
liaansch eskader, dat zich in de omge
ving der Spaansche Oostkust bevindt.
De symptomen van een betere
verstandhouding tusschen
Engeland en Italië, welke de
vorige week als hoopvolle
factor konden worden vermeld,
zijn de laatste dagen ietwat
in het gedrang gekomen.
De berichten over een samengaan van
Duitschland en Italië met Japan tegen
Rusland, of althans tegen het commu
nisme, hebben in Engeland, zooals be
kend is, geen goede pers gevonden.
Drie regeeringstoesfelleir omlaag gestort.
Berichten uit Madrid maken melding
van spannende luchtgevechten tusschen
elf drie-motorige bommenwerpers en
negen jachtvliegtuigen der nationalisten
en tien machines der regeering, waarbij
van de laatste drie zijn neergestort. De
tegenaanval was echter in zooverre ge
lukt, dat de nationalisten slechts twee
bommen konden werpen en toen moesten
terugkeeren.
Om 3.50 verschenen de nationalistische
machines boven Madrid, blijkbaar met de
bedoeling, de stellingen der regeerings-
troepen in het Noorden en Noordwesten
van de stad te bombardeeren. Direct
daarop stegen de tien vliegtuigen der re
geering op, die op groote hoogte gingen
vliegen. Boven de vijandelijke machines
gekomen, daalden zij met een scherpe
bocht en gaven de piloten hun waarne
mers gelegenheid van de machinegeweren
gebruik te maken. Het was op sommige
oogenblikken niet meer mogelijk, de ma
chines van elkaar te onderscheiden, die
voortdurend stegen en daalden, elkaar
ontweken, of tot dichtbij naderden.
Velen waren op de daken geklommen
om het luchtgevecht te volgen, dat steeds
spannender werd. Plotseling steeg er een
kreet op, een machine der regeering
schommelde eenige keeren heen en weer,
sloeg over den kop en stortte neer, een
tweede vloog in brand en cirkelde steeds
sneller naar beneden, een lange rookwolk
achter zich latend, toen volgde het derde
toestel, twee kleine figuurtjes maakten
zich echter los uit het gevaarte, de pilo
ten waren er in geslaagd met hun para
chutes uit de machine te springen en
ongedeerd te landen. Van de twee andere
toestellen schijnen de bemanningen om-
gekomen®te zijn.
De correspondent van de „Diario de
Lisboa" meldt, dat volgens officieele
mededeelingen in de laatste acht-en-veer-
tig uren ruim honderd ton bommen en
andere springstoffen op Madrid zijn ge
worpen.
ALLE BEGINSELEN DER MENSCHE-
LIJKHEID SCHIJNEN TE WORDEN
VERGETEN.
De leden van het corps diplomatique te
Madrid zijn gisteren, onder voorzitter
schap van den Chileenschen gezant, bij
eengekomen, om de tragische en bloedige
gebeurtenissen in de hoofdstad te bespre
ken. Allen waren het er over eens, dat de
burgeroorlog thans den vorm van een
tragedie heeft aangenomen, waarin alle
beginselen der menschelijkheid schijnen
te worden vergeten, die zelfs bij de meest
hartstochtelijke gevechten geëerbiedigd
moeten worden.
Op grond van het volkenrecht beschou
wen de diplomaten het als hun plicht
hun afkeuring uit te spreken over de bom
bardementen, die zooveel slachtoffers on
der de burgerbevolking hebben geëischt
en wel voornamelijk onder vrouwen en
kinderen. Het corps diplomatique be
treurt het, over geen andere middelen te
beschikken, dan mededeelingen aan de
pers, om verbetering te brengen in dezen
betreurenswaardigen toestand. Het corps
zal echter zijn moreele en humanitaire
taak ten bate van de burgerlijke bevol
king van Madrid voortzetten.
Uit Bern wordt geseind, dat bondsraad
Motta, namens den f ederalen raad, die on
der den indruk is van de verwoesting van
Madrid, het internationale Roode-Kruis-
comité heeft verzocht, onverwijld aan de
oorlogvoerenden het voorstel te doen, te
Madrid een neutrale zone in te stellen,
waar de burgerbevolking zich in veilig
heid zal kunnen brengen.
Fransche en Russische vrijwilligers
naar Spanje.
Een Stefani-telegram uit Parijs meldt,
dat een extra-trein van de Internationale
Roode Hulp van de Gare d'Austerlitz is
vertrokken met drie-duizend Fransche
vrijwilligers, die naar het front van de
rooden in Spanje zullen worden gediri
geerd.
Het persbureau van het oppercomman
do in Salamanca publiceert een verkla
ring, waarin wordt medegedeeld, dat den
Sisten October j.l. drie-duizend buiten
landers, voor het meerendeel Sovjet-Rus
sen, de Fransche grens bij Perpignan in
de richting van Barcelona hebben over
schreden, om zich bij de roode militie te
voegen. Voor het transport van deze
manschappen heeft men zich bediend van
Fransche autobussen. Zij zijn toen ver
moedelijk ingelijfd bij de „buitenlandsche
groep", die door de nationalisten later in
de omgeving van Madrid in de pan ge
hakt werd.
In de verklaring wordt verder er op
•gewezen, dat den 7den November het
Spaansche stoomschip „Villa de Madrid"
uit Marseille vertrokken is. Men heeft
kunnen vaststellen, dat bij het vertrek uit
de haven op het dek tal van vrijwilligers,
voor het meerendeel van Fransche natio
naliteit, in militaire formatie stonden op
gesteld. De vrijwilligers werden door
roode militie bewaakt. Ongetwijfeld be
trof het hier een transport, bestemd voor
versterking van de roode troepen in
Spanje.
ITALIAANSCHE ACTIVITEIT IN
YEMEN.
Streeft Italië naar een invloedssfeer
aan de Roede Zee?
De Engelsche „D'aily Herald" mlaakt
melding van Italiaansche activiteit in het
koninkrijk Yemen, dat gelegen is aan de
Roode Zee tegenover de Italiaansche be
zittingen in Afrika.
Italiaansche agenten doen volgens het
Labour'blad hun best daar een bur
geroorlog te ontketenen en
nieuwe rivaliteit tusschen de drie zonen
van den bejaarden Iman te scheppen. In
dien er een burgeroorlog zou uitbreken,
zou Italië zeker de gelegenheid aangrijpen
om door het zenden van troepen over de
Roode Zee tussc'henbeide te komen.
Wanneer Italië in Yeuien heer en
meester zou zijn zou het in de Roode
Zee in een domineerende positie ver-
keeren en zou de belangrijkheid van Aden
aanzienlijk verminderen.
De krachten van Iman "worden als ge
volg van zijn hoogen leeftijd minder; zijn
oudste zoon, prins Sef el Islam Ahmad,
is een man met een heersohersnatuur en
hij ligt overhoop met zijn jongere broe
ders. Het leger is den troonopvolger gun
stig gezind, doch de stammen geven de
voorkeur aan de jongere prinsen, die
zachtaardiger zijn. Wanneer de Iman
overlijdt, schijnt een conflict tusschen den
troonopvolger en het leger aan den eenen
kant en de jonge prinsen, die gesteund
worden door het volk aan den anderen
kant, onvermijdelijk, in verband met de
activiteit, die de Italiaansche agenten in
het land voeren.
Prins Sef el Islam Ahmad schijnt Mus
solini in de kaart te willen spelen; de
prins is een bewonderaar van Mussolini,
en ingeval van een burgeroorlog zou een
Italiaansche interventie te zijnen gunste
hem niet onwelkom zijn.
Men gelooft in Egypte, zoo schrijft de
„Daily Herald" verder, dat Italië
tegelijkertijd links en rechts
in dit gebied wapens uit
deelt, zoodat, wanneer er een botsing
mocht komen, deze zoo uitgebreid zou zijn
dat het zenden van troepen door de Roo
de Zee door Italië om aan de slachting
een eind te meuken, gerechtvaardigd zou
zijn.
Er hebben geruchten de ronde gedaan,
dat de jongere prinsen onlangs door hun
ouderen broeder gevangen genomen wa
ren, doch dit acht men onwaarschijnlijk,
daar de Iman, ofschoon hij reeds zeer be
jaard is, de hoogste macht in het land
vertegenwoordigt en een dergelijk gedrag
van zijn opvolger niet zou dulden.
BRITSCH POSTVLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Twee inzittenden omgekomen.
De „British Airways" deelt officieel
mede, dat gisterochtend 3.58 uur nabij
Crawley het postvliegtuig, dat de mail
van Scandinavië en Duitschland naar En
geland bracht, is verongelukt.
De beide piloten, Hattersly en Breden-
kamp, zijn om het leven gekomen.
De mail is niet beschadigd en werd
per trein naar Londen gebracht. Het toe
stel vervoerde geen passagiers.
Dte radio-telegrafist en de mecanicien
werden slechts licht gewond.
Dte oorzaak van het ongeval is niet be
kend. Men vermoedt, dat de mist het uit
zicht van den bestuurder heeft belem
merd.
Naar nader wordt gemeld, is bet ver
ongelukte nachtpostvliegtuig van de Bri
tish Airways een oude F 12 van de K. L.
M. de „Duif" of de „Havik" welke
toestellen eenige weken geleden door de
Engelsche maatschappij zijn gekocht.
CHAMBERLAIN OVER DE VOLKEN
BON DSPOLITI EK.
In een door hem te Leeds gehouden
rede over de Engelsche. buitenlandsche
politiek, zoo wordt uit Londen gemeld,
heeft Chamberlain verklaard, dat de Vol
kenbond niet langer in staat zal zijn den
wereldvrede te handhaven, nu de Ver-
eenigde Staten, Duitschland en Japan er
buiten staan en Italië zich afzijdig houdt.
Engeland moet er naar streven den Vol
kenbond te versterken, door genoemde
landen te bewegen zich er weer bij aan
te sluiten.
Deze terugkeer moet worden vergemak
kelijkt, door aan te toonen, dat de Vol
kenbond de toestanden niet handhaaft,
zooals zij op een gegeven oogenblik zijn,
doch een geschikt middel is om grieven
te behandelen en langs vreedzamen weg
op te lossen.
Wat het Oostelijk pact betreft was
Chamberlain van meening, dat dergelijke
verdragen een gevaar vormen voor
Europa.
DE STAKINGEN IN FRANKRIJK.
Dte Woensdag in de fabriek Fives te
Rijssel uitgebroken staking er werken
hier 2500 arbeiders is in den loop van
gistëren overgeslagen naar de meeste be
langrijke metaalfabrieken van Rijssel en
omstreken, Reeds 2ijn 7000 arbeiders van
de 12000, die bij de vakbeweging zijn
aangesloten, in staking. De arbeiders
eischen o.m. een verhooging hunner loo-
nen met 15 pet.
Gistermorgen is een staking uitgebro
ken in de Clarence-mijnen te Bethune. D'e
oorzaak van het conflict is de weigering
van de directie om drie arbeiders, die lid
waren van den christelijken vakbond en
weigerden toe te treden tot de C. G. T.
te ontslaan. De staking omvat 1200 mijn
werkers.
GALERIJ IN EEN MOSKEE
INGESTORT.
40 menschen gewond, van wie 1 doodelijk.
In een moskee te Kaapstad is een ge
heel met menschen gevulde galerij op de
menschen daaronder terecht gekomen, ten
gevolge waarvan een vrouw doodelijik ge
wond werd; 19 personen werden zoo
zwaar gewond, dat zij naar het zieken
huis moesten worden overgebracht, ter
wijl 20 anderen er met lichte kwetsuren
afkwamen.
Toen het ongeluk gebeurde was de mos
kee (met 'honderden menschen gevuld, die
getuigen wilden zijn van het afleggen van
de vaardigheidsproeven in het lezen van
den Koran door negen jongens. Vrouwen,
die anders buiten de moskee gehouden
worden, was voor deze gelegenheid ook
toestemming gegeven de moskee te betre
den. Velen der slachtoffers raakten tus
schen de ruine van de ingestorte galerij
bekneld, terwijl anderen, die zich niet
snel genoeg uit de voeten hadden kunnen
ma/ken, getroffen werden door vallende
balken. Gelukkig is de galerij slechts aan
één kant naar beneden gekomen. Wanneer
de geheele galerij zou zijn ingestort, dan
zou dit ongeluk veel ernstiger gevolgen
hebben gehad.
De passagiers van het K.L.M.-vliegtuig
„Sperwer", dat Dinsdagmiddag van Ber
lijn naar ons land vloog, hebben niet
geweten, aldus de T e 1 e g r., dat Prins
Bernhard het toestel een kwartier lang
bestuurd heeft. Prins Bernhard heeft
meer dan een kwartier met den stuur-
knuppel in de hand gezeten, en de zware
Douglas-machine met een snelheid van
over de 200 K.M. per uur door het lucht
ruim gejaagd, al hield, opdat er niets
zou gebeuren, de gezagvoerder Te Roller,
den tweeden stuurknuppel vast. Het was
of een ervaren piloot een jongeren col
lega les gaf, zoo gemoedelijk en zoo
prettig.
Het kwam zoo: Prins Bernhard stap
te den cockpit binnen toen het toestel
op duizend meter hoogte vloog en vroeg
vol belangstelling van alles en nog wat.
Hij vertelde zelf een vliegbrevet te heb
ben gehaald. Gezagvoerder Te Roller vroeg
toen, of hij lust had even te sturen. De
Prins deed het graag. Te Roller gaf de
noodige aanwijzingen, en hield omdat
„satefy first" ook in dit geval het devies
van de K.L.M. blijft het andere stuur-
apparaat in handen, zoodat noch de pas
sagiers, noch de Prins eenig risico kon
den ioopen. Maar de Prins vloog ten slotte
zelf en het ging goed. De leermeester
was uitstekend voldaan.
Ruim een kwartier lang bestuurde de
Prins de Douglas, toen stapte hij weer
terug in de cabine van het toestel, dat
hem naar het vliegveld Twente bracht,
waar Prinses Juliana wachtte.
In hartelijke bewoordingen heeft de
Prins gezagvoerder Te Roller voor de
K.L.M.-gastvrijheid dankgezegd, en toen
hij den piloot gistermiddag op Schiphol
zag, toonde de Prins zich nogmaals op
getogen, dat hij zelf een tijdlang het groo
te vliegtuig heeft mogen besturen.
Korte Berichten.
In October 1936 exporteerde Polen
89.322 ton graan naar het buitenland,
waarvan 5682 ton tarwe, 28.640 ton
rogge, 46.940 ton gerst en 8060 ton haver
Men vreest, dat de bemanning van
negen koppen van het visschersvaartuig
„O'live Branch" is verdronken, toen het
schip, dat op ,weg was naar Yarmouth,
tengevolge van de hooge zeeën kapseisde.
Koning Edward beeft heden zijn in
spectietocht door Zuid-Wales beëindigd
en is naar Londen teruggekeerd.
HET HUWELIJK
VAN PRINSES JULIANA.
De desbetreffende wetsontwerpen ook
door de Eerste Kamer aangenomen.
De Eerste Kamer heeft gistermiddag
zonder débat en zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen de wetsontwerpen in
zake goedkeuring van het huwelijk van
Prinses Juliana en inzake de naturalisa
tie van Prins Bernhard.
EEN SUCCES VOOR DE NEDERLAND-
SCHE LUCHTVAARTINDUSTRIE.
Naar het „Hdbl." vernam heeft de
Luchtvaartafdeeling te Soesterberg bij de
N.V. Koolhoven te Rotterdam alsnog 44
toestellen van het type Trainer besteld,
waardoor bet totaal aan Trainers te Soes
terberg op 54 zal komen te staan.
Het toestel is een overgangstoestel tus
schen de schoolvliegtuigen en de eigen
lijke oorlogsvliegtuigen, maar is boven
dien te gebruiken als verkenner-bom
menwerper tegen tactische doelen.
Op ditzelfde type heeft verder het
Ministerie van Koloniën een order van
20 stuks geplaatst.
Men zal zich herinneren, dat de N.V.
Koolhoven het prototype van dit toestel
op eigen risico heeft gebouwd.
RIJ- EN NUMMERBEWIJZEN.
Bij verhuizing naar een andere provincie
Dagelijks blijkt ons, aldus schrijft ons
de Kon. Ned. Toeristenbond A.N.W.B.,
dat men niet op de hoogte is van bet
voorschrift, dat bij verhuizing naar een
andere provincie, zoowel een nieuw rij
bewijs als een nieuw nummerbewijs moet
worden aangevraagd. Wij vestigen hierop
de aandacht, omdat degeen die deze be
paling overtreedt, bij aanhouding de kans
loopt op een bekeming, wegens het rijden
zonder geldig rij- en nummerbewijs.
OPRICHTING
LUCHTVERDEBIGINGFONDS.
Opleiding voor oorlogsvlieger.
Naar gemeld wordt, zullen in de aan
staande algemeene vergadering van de
Vereeniging voor Nationale Veiligheid,
welke op Zaterdag 28 November in de
Handelsbeurs op de Mariaplaats te
Om gezond te blijven, moet men geregeld
dagelijks normale stoelgang hebben en als
dat hapert, heeft dat dadelijk nare gevolgen.
Uw eetlust vermindert, Gij hebt geen nut
van Uw voedsel, Gij gaat er slecht uilzien,
maar erger nog, in Uw lichaam hoopen zich
slechte sloffen op, die Uw gestel ongun
stig beïnvloeden.
Wees daarom verstandig en grijp direct in»
Maak Schoon Schip, neemti
Zij bevatten sloffen die onmiddellijk zacht
maar zeker Uw ingewanden bevrijden van
de in ontbinding overgegane spijsresten.
Zuiveren Uw bloed, verbeteren Uw gestel.
Wilt Gij langzaam laxeeren, neem er éénl
Wilt Gij snel Schoon Schip maken, dan twéél
'I Is een vondst van Apotheker Dumont.
Prettig innemen, want Gij proeft niets.
F« koker ven IS «luki 40 cent. Overal verkiijgbear.
Binnenland.
De begrooting van Binn. Zaken goedge
keurd.
Memorie van Antwoord Justitie-begroo-
ting.
Prins Bernhard als vliegtuigbestuurder.
Buitenland.
D'e burgerkrijg in Spanje.
De internationale toestand gespannen.
Britsch postvliegtuig verongelukt.
Utrecht zal worden gehouden, mededee
lingen worden gedaan over.de oprichting
van een luchtverdedigingsfonds. De be
doeling hiervan is, aan jongelieden uit de
burgermaatschappij de gelegenheid te ge
ven zich te bekwamen voor him taak als
oorlogsvlieger.
Aldus zou een reserve ontstaan, welke
in geval van oorlogsgevaar van het groot
ste belang moet worden geacht, temeer nu
het luc'htwapen in een komend conflict
van groote beteekenis zal zijn. Het zal dan
zelfs gemakkelijker zijn, zich in beperkten
tijd van nieuw materieel te voorzien, dan
van een groep reservevliegers.
DE WERKING VAN DE
CRISISHYPOTHEEKAFLOSSINGSWET
Statistische gegevens.
Zooals bekend sohept de met ingang
van 9 Februari in werking getreden Cri-
sis-hypo'theek-aflossingswet voor den hy-
potheoairen debiteur, die aan bepaalde
verplichtingen heeft voldaan, de mogelijk
heid van den rechter uitstel te verkrijgen
voor de terugbetaling van de 'hoofdsom,
tot waarborg waarvan een hypotheek is
bedongen, of wijiziging in zijn verplichtin
gen tot tussohentijdsohe aflossing. Daar
door kan voorkomen worden, dat de schul
denaar door een onredelijke terugvorde
ring van de geldleening ernstig wordt be
nadeeld.
In totaal werden in de eerste twee
maanden van de werking van de wet bij
de kantonrechters ingediend 71 verzoek
schriften in de drie daarop volgende
maanden 90 en in 'het derde, kwartaal van
dit jaar 99, dus te zamen in het tijdsver
loop van 9 Februari tot en met 30 Sep
tember 260. Bij: 12 van de 62 kantonge
rechten werd nog geen enkel verzoek
schrift ingediend.
Beëindigd werden 214 zaken, waarvan
door intrekking of buiten behandeling ge
bleven 51 zaken; niet-ontvankelijk- en on-
bevoegdverklaring 30; totstandkoming
minnelijke regeling 31; beslissing van den
kantonrechter 'houdende inwilliging van
het verzoek 70; afwijzing van 'het verzoek
32. Op 30 September 1936 bleven onafge
daan 46 'zaken.
In het tijdvak van 9' Februari tot en met
30 September werden slechts 14 verzoek
schriften in'zake vexatoire beslagen inge
diend, 13 van deze verzoekschriften wer
den afgedaan, waarvan 5 met inwilliging
van 'bet verzoek.
Krachtens art. 14 der wet kan tegen de
door den kantonrechter gegeven beslissing
bij de arrondissementsrechtbank hocger
beroep worden aangeteekend bij een door
een procureur in te dienen verzoekschrift.
Sedert 9 Februari 1936 werden in
totaal 31 dergelijke verzoekschriften
ingediend. Van deze verzoekschriften
werden er zeven en twintig afgedaan. S
intrekking of buiten behandeling gebleven
1 niet- ontvankelijkverklaring, 9 bevesti
ging der beslissing van den kantonrechter
9 vernietiging der beslissing van den kan
tonrechter, waarvan 4 met inwilliging van
bet in eersten aanleg gedaan verzoek.
