WOENSDAG 18 NOVEMBER 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 51e JAARGANG No. 42 Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg 1 10, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Staten-Generaal. Buitenland. Kerstvlucht van de Ibis naar Indië. Binnenland Belangrijkste Nieuws Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Ylissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel, Kleine Advertentiën Dlnudagn en Vrijdags f0,?5( bij vooruitbetaling, Onder letter of motto f 0.85, Bij contract belangrijke korting. TWEEDE KAMER. Dr Colijn over het defensiebe leid. De algemeens beschou wingen over de staatsbegro ting geëindigd. De heer L i n g b e e k (H. G. S.) cri- tiaeert opnieuw een samengaan van de rechtsche partijen in een coalitie. Spr. be toogt, dat de heer De Geer op onjuiste wij ze Groen van Prinsterer geciteerd heeft. De heer Kersten (St. Geref.) komt op tegen de bestrijding door Minister Go- lijn van spr.'s standpunt. Hij keurt het samengaan van niet bij elkaar behooren- de partijen af. De heer A 1 b a r d a (S. D.) constateert dat de heer Colijn opnieuw de aanpas singspolitiek heeft verdedigd; dit verwon dert spr. niet. Maar het is een teleurstel ling voor de velen, die verandering van koers hadden verwacht. Het is niet waar, dat alleen het belijdende Christendom het fundament der democratie is, want velen uit die rijen zijn verdedigers van 't fas cisme geworden, zooals sommige geeste lijken in Duitschland, de Katholieken in Oostenrijk enz. Velen hebben zich afge wend van de kerk, maar beleven het wer kelijke Christendom in een diepe men- schelijkheid. De heer G o s e 1 i n g (R. K.) is door het antwoord op de opmerkingen over het defensievraagstuk tot op zekere hoogte tevreden gesteld. De heer Colijn heeft gezegd, dat de Kamer kort voor de verkiezingen toch geen nieuwe defensievoorstellen meer zou willen be handelen. Dit hangt echter in de eerste plaats af van den inhoud der voorgestelde ontwerpen. Laat de Regeering de Staten- Generaal in de gelegenheid stellen hun plicht te doen tegenover het land. Naar aanleiding van wat op 30 Novem ber in deze Kamer is bespfoken, heeft spr.'s fractie zich bereid verklaard, deze regeering een slotvertrouwens- c r e d i e t te geven. Al kan men niets van te voren uitrekenen, men zal vooruit moeten zien, in het bijzonder waar het onze handelspolitiek betreft. De werkloos^- heid blijft evenwel het kernprobleem en ook dat moet men in perspectief zien. De heer B i e r e m a (Lib.) zegt, dat de heer Schouten zijn voorkeur heeft uit gesproken voor een kabinet op den grond slag van het positieve Christendom van wege de eenheid van beginselen. Of die eenheid zoo groot zou zijn, moet spr. be twijfelen. Het streven naar een coalitie-regeering zal spr. bestrijden, omdat hij het in strijd met het landsbelang acht. Ook de libera len aanvaarden de Christelijke beginselen en haar beteekenis als grondslag voor het staatsbeleid. Wat de Minister-President over de weermacht heeft gezegd heeft Spr. niet verheugd. Hij begrijpt niet, waarom er niet meer spoed wordt betracht. De regeering moet leiding geven, ook aan de publieke opinie. Spr. dient de volgende motie in: „De Kamer, van oordeel dat in de te genwoordige omstandigheden versterking onzer weerwacht op korten termijn drin gend noodzakelijk is, noodigt de regeering uit, de daartoe noodige voorstellen onver wijld te bevorderen, en gaat over tot de orde van den dag". De heer J o e k e s (V. D.) heeft met genoegen gehoord, dat in de toekomst op ruime schaal met de uitvoering van open bare werken zal worden voortgegaan, al heeft! de regeering daarbij de noodige voorzichtigheid in acht genomen. D'e motie van den heer Bierema acht spr. weinig aan te bevelen. De defensie kwestie heeft immers de volle aandacht der regeering en aanstonds, bij de behan deling van hoofdstuk VIII, heeft men alle gelegenheid cvm erop terug te komen. De heer T e u 1 i n g s (R. K.) acht het tekort op bet werkloosheidssubsidiefonds voor 1937 veel te hoog geraamd. Verschillende vergelijkingen, die de regeering in de Memorie van Toelichting maakt, acht Spr. onjuist. Hij protesteert er tegen, dat zijn sumiere opmerking over de muntdepreciatie door den minister een lofzang op de depreciatie is genoemd. De heer W esterman (Nat. Herst.) constateert, dat de minister-president de stelling van de onvermijdelijkheid der keu ze tusschen communisme of fascisme af wijst. Hij protesteert tegen de vergelijking die de heer Colijn heeft gemaakt tusschen „De Tribune'' en „Volk en Vaderland". Hoewel spr. het lang niet altijd met den inhoud van laatstgenoemd orgaan eens is, bestaat er principieel verschil tusschen beide bladen. De heer De G e e r (C. H.) keurt ook nu weer de overbrenging van de werkloos heidsuitgaven voor de gemeenten naar den kapitaaldienst af. Wat het loslaten van den gouden stan daard betreft, antwoordt spr. den minis ter, dat hij opzettelijk het woord devalu atie niet heeft gebruikt om de regeering ter wille te zijn, alhoewel Prof. Verrijn Stuart het verschil tusschen devaluatie en depreciatie Spielerei noemt, omdat beide begrippen ontwaarding beteekent. Spr. is het niet ten volle eens met wat de heer Colijn over parlementaire kabinet ten heeft gezegd. Elk kabinet, dat in goede harmonie met de volksvertegenwoordiging samenwerkt, is nog niet parlementair, Tenslotte beantwoordt Spr. den heer Lingbeek, en leest een citaat van Groen van Prinsterer voor, waarin deze ook op polititiek gebied samenwerking met ka tholieken niet afwees. Spr. zou willen, dat de heer Lingbeek meer eerbied had voor de 'overtuiging van zijn andersdenkende géloofsgenooten en deze niet van verraad zou beschuldigen. De heer S c h o u t e n (A. R.) zegt, dat verschillende in het debat gemaakte op merkingen wegens den beperkten spreek tijd pas bij de grondwetsherziening tot hun recht zullen komen. Wat de motie van den heer Bierema betreft zegt spr., dat, hoe men ook moge oordeelen over de uiteenzetting van den Minister-President inzake de 'defensie, men aan deze motie geen behoefte heeft. De Kamer zal toch minstens de nadere uiteenzetting moeten afwachten in de Me morie van Antwoord op Hoofdstuk VIII, die de Minister in uitzicht heeft gesteld. De heer Kersten heeft gezegd, dat spr. veel te vriendelijk staat tegenover de soci aal-democraten. Hij deed dit aan de hand van het verslag van een rede, die spr. iD een partijconferentie heeft gehouden en waar een geheel ander aspect van de zaak besproken werd. De heer Alharda was van tegenoverge stelde meening. Hij heeft echter niet aan getoond, dat de door spr. in eerste instan tie aangevoerde gronden, waarop spr.'s oordeel steunde, onjuist waren. De heer Albarda heeft gezegd, dat de afwijzing van de samenwerking met de communisten meer dan practische betee kenis heeft, maar ook een principieele. Dat is met spr. ook het geval en hij heeft daarom gewezen op de principieele ver schillen. Daarom is spr. van oordeel, dat een sterke de mocratische regeering in Nederland voorloopig nie1 moet steunen op parlemen taire groepen, w a a - t o e ie sociaal-democ r.Uen bono c- r e n. Spr. blijft van meening, dat hij de po litieke situatie slechts kan en moet be- oordeelen op den grondslag van .Ie dms- telijke beginselen. De heer Van H o u t e n (C. D:. U.) acht de politiek van de regeering-Colijn in wezen liberaal. Zoowel bij den heer Colijn als bij den heer Schouten heeft spr. gemist een uiteenzetting van wat de con crete inhoud eener 'Christelijke politiek is. Dupliek van Minister Colijn. Minister C o 1 ij n zegt met groote snel heid door de verschillende opmerkingen te zullen heenrennen, zooals van hem verwacht wordt. Inzake maatregelen tegen revoluti onaire vertegenwoordi gers wenscht spreker een wettelijiken grondslag. Een Ehgelsch journalist van standing, die Europa had bereisd, noemde Neder land een paradijs van rust en orde. Het is dus niet zoo slecht als de heer Westerman zei. Tusschen Vo- va en Tribune is niet veel verschil. Spr. verdedigt nogmaals de aanpassing tegenover den heer Albarda. De cijfers geven spr. gelijk. Over openbare werken zal spr. het niet met den leider der soc.- dem. eens worden, noch over crediet-in- flatie. Psychologisch worden de gevolgen der depreciatie wel degelijk opgevangen. Voor een commissie van economen voelt spr. niets. De regeering is tot over haar hoofd begraven onder commissies van advies. Zij belemmeren onze activiteit, aldus spreker. Op het stuk van defensie staat de regeering niet met gekruiste armen. In 1935 is voor Indië en Nederland samen uitgetrokken zonder de pensioenen voor de defensie 118 millioen. In 1937 165 millioen, dus 48 millioen meer. In dezen tijd! Aan de motie Bierema heeft spr. alleen geen behoefte, hij zal er geen stap harder door loopen, want hij' loopt al zoo hard als hij kan. Een - zweep' zal geen resultaat opleveren. Voorts hoort zij bij het Defensiehoofdstuk. Als de omvangrijke voorstellen klaar zijn wil Spr. die gaarne bij de Kamer in dienen, doch deze zal zich zoo vlak voor de verkiezingen niet willen uitspreken. De eerste groep van de lichting '37 is 1 Oct. 1936 al onder de wapenen gekomen Dit contingent kan dus niet worden uitge breid. De ware democratie kan alleen wortelen in een waarachtig levensbegin I sel; soms is'dit niet het geval, vandaar dat sommige democraten zoo gemakkelijk omslaan naar de dictatuur. Wat de thans wéér afwezige heer Kersten voorstaat is dictatuur. Tegenover den heer De Geer zet spr. zijn appreciatie van het parlemen taire Kabinet nog eens uiteen. Minister Oud verdedigt opnieuw zijn budgetair beleid tegenover de heeren De Geer en Teulings. Spr.'s ramingen zijn aan den voorzichtigen kant. Als er een vrijgezellenbelasting komt, zal spr. rekening houden met de korting voor ongehuwde ambtenaren. Voor het uitschrijven van een leening was de positie van de regeering moeilijker vóór dan na de depreciatie. Evenals En geland werden wij gedwongen het goud prijs te geven. De wijze waarop bepaalt het vertrouwen dat men in een regeering stelt. De heer Bierema (Lib.) trekt zijn motie voorloopig in, omdat een onzuivere stemming voorkomen moet worden. De algemeene beraadslagingen worden gesloten; het wetsontwerp 1 wordt aan genomen z. h. st. De vergadering wordt daarna geschorst tot 's avonds half negen. DE HEVIGE STRIJD OM MADRID. Brandbommen. De stad zwaar getroffen. Gistermorgen om vijf uur verschenen de bombardementsvliegtuigen der opstan delingen reeds weer boven Madrid. Zij keerden tusschen acht en negen uur terug. De door hen uitgeworpen bommen kwamen neer in verscheidene wijken in het centrum, vooral in San Miguel, waar bommen op de markt vielen en talrijke personen doodden en verwondden. Nooit heeft Madrid een zoo intensief bombarde ment meegemaakt. Ook was het de eer ste maal, dat de opstandelingen brand bommen neerwierpen. Den geheelen vorigen nacht en den ge- heelen morgen zijn de brandweermannen bijgestaan door reddingsploegen, bezig ge weest met het bestrijden van de branden. Ambulancewagens reden af en aan voor het weghalen van dooden en gewonden. Er speelden zich hartroerende tooneelen af. In een enkel huis in de Sint Augustijn straat werden 30 personen gedood. De materiëele schade is ontzaggelijk. Het zie kenhuis San Carlos is afgebrand. Sinds de morgenuren heeft de regee- ringsluchtmacht gisteren de versterkin gen der opstandelingen gebombardeerd. De stad davert van het kanongebulder. Men schat het aantal dooden in Madrid over de drie laatste dagen, ten gevolge van de bombardementen op 200, en het aantal gewonden op 500. De Roemeensche legatie is door een bom getroffen, met groote schade als gevolg. Het gezant- schapspersoneel had het gebouw twee da gen van te voren verlaten doch in het belendend perceel zijn 9 menschen ge dood. Gistermiddag om 3 uur werd de stad opnieuw uit de lucht bestookt; de Gran Via werd gebombardeerd, waarbij talrijke slachtoffers vielen, terwijl verder vooral de telefooncentrale het ontgelden moest. De radioclub te Lissabon deelt mee, dat gisteravond 2 radiostations van Madrid plotseling hun uitzending staakten. Het schijnt, dat beide stations door het bom bardement van de opstandelingen zijn vernield. HET FRONT TEGEN HET COMMUNISME. Aaneensluiting van Italië, Duitschland en Japan. De „Giornale d'Italia" verzekert, dat tusschen Duitschland en Japan inderdaad een overeenstemming tot stand is ge komen. Het anti-communistische front tusschen Italië en Duitschland te Berlijn in het leven geroepen, dat reeds tij- dens de besprekingen te Wee- nen is uitgebreid met de deel neming van Oostenrijk en Hon garije, omvat thans, d. w. z. n a een maand, een deel van het Verre Oosten, door de toet re- ding van Japan. De berichten over een Duitsch-Japan- sche overeenkomst worden, naar de cor respondent van de Times te Berlijn meldt, daar in welingelichte kringen nog niet bevestigd. Het officiëele Russische telegraafagent- schap Tass meldde gisteren, dat de onder- teekening van een Japansch-Duitsch ac- coord een feit is. De overeenkomst spreekt van een gemeenschappelijken strijd tegen het communisme, doch dit is slechts tegen dekmantel voor een geheim verdrag tus schen Duitschland en Japan. In hel gewone schema van de post- vluchten van de K.L.M. De „Ibis", de nieuwe Douglas D C 3 van de K.L.M., zal een Kerstvlucht naar Indië maken. Bestuurd door Scholte met 'Parmentier als medegezagvoerder, zal het luchtmail- schip, gedreven door zijn beide motoren van 1000 H.P. elk, langs de K.L.M.-win- terroute suizen, om aan de Egyptenaren, de Irakeezen, de Perzen, de Britsch-In- diërs, de Siameezen, de Engelschen in Singapore en ten slotte aan Neder- landsch-Indië te doen zien, dat de K.L.M. voortgaat te vliegen met 'het meest mo derne en het meest comfortabele mate rieel. Deze Kerstvlucht, zegt de Telegraaf, zal in het gewone schema passen en noch bijzonder, noch versneld zijn. De mach tige motoren zullen niet worden gebruikt om de vlucht binnen enkele dagen te vol brengen. In zeven dagen wordt de uitreis gemaakt, in 6V2 dag de thuisreis. Op deze wijze zal in Indië en langs de geheele K.L.M.-route het nieuwe mate rieel worden geïntroduceerd, waarmee binnen afzienbaren tijd de K. L. M. de geheele Indië-route hoopt te bevliegen. DE ENGELSCHE TOENADERINGS POLITIEK. Een nieuw initiatief inzake Locarno verwacht. Het rapport dat de Italiaansche ge zant Grandi aan Mussolini gaat uitbren gen, is een belangrijke stap naar de al- geheele opheffing van de vroegere span ning tusschen Engeland en Italië. Eden zou, volgens Reuter, onderstreept heb ben, dat een herstel van de Engelsch- Italiaansche vriendschap oprecht door zijn regeering woidt gewenscht, doch dat hij aan een gentlements agreement de voorkeur geeft boven een verdrag. De tweede bespreking, waaraan ook door Baldwin werd deelgenomen ging in hoofdzaak over de Engelsche en Italiaan sche belangen in de Middellandsche Zee. Het is zeer waarschijnlijk, dat de hoe grootheid van de strijdkrachten, die beide landen in bet vervolg daar zullen hebben, bij latere onderhandelingen nader gere geld zal worden, terwijl thans biervoor de grondslagen zijn gelegd. Voorts zou Eden uitdrukkelijk hebben verklaard, dat er op het oogenblik geen sprake van is, dat Engeland bereid is de verovering van Abessynië te erkennen. Grandi van zijn zijde zou aangedrongen hebben op verlaging van de doorvaartgel- den in het Suezkanaal en de hoop heb ben uitgesproken, dat Italië politieke me dezeggingschap in dat verband zou krij gen. Waarvan gearresteerde Duitschers worden beschuldigd. Litwinov heeft aan den Duitschen am bassadeur medegedeeld, dat de gearres teerde Duitschers worden beschuldigd van militaire en economische spionnage, de verspreiding van fascistische geschrif ten onder de Russen en terroristische da den. Dte meesten zouden volgens Litwinov reeds een bekentenis hebben afgelegd. Korte Berichten. D'e „News Chronicle" deelt mede, dat de politie bij Labore een complot tegen den onderkoning van Britsch-Indië Lord Linlithgow, op het spoor is gekomen. Een aanslag op den trein van den onderko ning werd tijdig verijdeld. Verscheidene verdachten zijn gearresteerrd. Nabij het „Propaganda Paleis" van de wereldtentoonstelling, die in den aan staanden winter te Parijs zal worden ge houden, zal een bijna 30 meter hooge mo numentale wijnfontein worden gebouwd. 1 De stakende zeelieden aan de Ame- rikaansche Westkust hebben op uitnoodi- ging der burgemeesters om bet geschil aan arbitrage te onderwerpen, ten ant woord gegeven, dat geen arbitrage mo gelijk is over de furdamenteele beginse len, waarom gestreden wordt. PRINS BERNHARD VAN BERLIJN NAAR TWENTE. Afscheid van den Rijkskanselier. Prins Bernhard is gistermiddag even voor vier uur op het vliegterrein „Twen te" met het Douglas-vliegtuig de „Sper wer", welk toestel te 13.50 van het Ber- lijnsche vliegveld „Tempelhof" was ge start, aangekomen. Hij werd verwelkomd door H. K. H. Prinses Juliana en door zijn moeder Prinses Armgard. De Prins, die Maandag van Parijs naar Berlijn is gereisd, is gistermorgen door Rijkskanselier Hitler in afscheidsaudiën- tie ontvangen. De audiëntie geschiedde zonder speciale plechtigheid in tegen- Binnenland. Prins Bernhard maakt vliegtochten. Steun aan den tuinbouw. Begrootingsdebatten in de Tweede Kamer Kerstvlucht naar Indië. Buitenland. Een anti-communistisch front. Toenadering tusschen Engeland en Italië. woordigheid van den secretaris van Prins Bernhard, Jhr Röell. De lunCh op het gezantschap droeg een streng intiem ka rakter en slechts de leden van het ge zantschap en de toevallige logés van den gezant waren bij het noenmaal aanwezig. Op het vliegveld Twente arriveerden omstreeks tien minuten over drieën twee hof auto's, waarin zich Prinses Juliana en Prinses Armgard, de moeder van Prins Bernhard, bevonden. Beide hooge gasten kwamen van Het Loo. Te ongeveer half vier kwam de burgemeester van Enschede de heer J. G. E. Ruckert, op het vlieg veld en begroette de beide Vorstelijke per sonen. Daar het intusschen door het slechte weer er was slecht zicht en het mot regende schemerachtig was geworden werden de landingslichten voor comman dant Te Roller, die de „Sperwer" vloog reeds ontstoken. Om vier minuten voor vieren verscheen de Douglas boven Twen te en maakte een keurige landing. Na een hartelijke begroeting reed het Hooge Gezelschap onmiddellijk na de lan ding in de richting van 't Loo terug. PRINS BERNHARD NAAR SOESTERBERG. Naar wij vernemen zal Prins Bernhard Donderdagochtend een bezoek brengen aan het vliegveld te Soesterberg. Van daar zal de Prins met een K.L.M.-vliegtuig vertrekken, eerst naar Waalhaven en ver volgens naar Schiphol. Op deze vlucht zal de Prins geëscor teerd worden door twee escadrilles van vijf militaire vliegtuigen, onder comman do van kapitein Van Weerden Poelman. STEUN AAN DEN TUINBOUW. 3,790,000 voor fruii en warmoezerij- gewassen. In de Staatscourant van gisteren is opgenomen de crisis-steunbeschikking 1936 (fruit en warmoezerijgewassen X). Blijkens deze beschikking zal uit het Landbouwcrisisfonds aan hen, die als teler van gewassen van den tuinbouw zijn aangesloten bij de Nederlandsche groenten- en fruitcentrale, steun verleend worden tot een totaal bedrag van ten hoogste f3.790.000. Deze steun betreft druiven, frambozen, andijvie, augurken, bloemkool, pronk- en snijboonen, spekboonen, doperwten, kas- komkommers, platglas-komkommers, gele, roode, spits- en witte kool, meloenen, peu len, prei, radijs, sla en tomaten. DE LEVENSMIDDELEN WORDEN DUURDER. Prijsstijging begint zich steeds duidelijker af ie teekenen. Het secretariaat van den centralen bond van Nederl. verbruikscoöperaties schrijft Uit de resultaten van -de prjjsenquête van bet economisch bureau van den bond over de week van 914 November blijkt, dat de -prijsstijging 'bij. levensmiddelen zich, zij- bet langzaam, toch steeds dui delijker begint af te teekenen. In de op eenvolgende weken sinds 26 September en telkens vergeleken met den toestand van voor dien datum, was de gemiddelde prijs stijging voor 25 levensmiddelen bij een kleine 20 coöperaties resp. 0.18, 0.27, 0.58, 0,85, 1.02, 1.'38 '(verbeterde opgave) en 1.75 pet. De prijzen van bruine boonen, gries- meel, Goudsche kaas en eieren stegen met meer dan 6 pet. en die van capucijners, groene erwten, vermicelli, tarwebloem en boter met 2.03.4 pet. Van de overige artikelen blijven de prijzen gelijk of na genoeg gelijk. Het is in dit verband interessant om op te merken, dat, blijkens een mededeeling van bet centraal bureau voor de statistiek de groothandelsprijzen van levensmidde len van September op October met 5.6 pet. gestegen zijn. NIEUWE TOCHT VAN PROF. VEN ING MEINESZ. Mef de O. 16 op onderzoek uit. Prof. Dr F. A. Vening Meinesz, die van zich heeft doen spreken door zijn reis met de K 18, zal binnenkort een nieu wen tocht ma'ken, welke eveneens gewijd zal zijn aan het zeeonderzoek. De tocht zal duren van 11 Januari tot 17 Maart e.k. en worden gemaakt aan boord van Hr. Ms. 0. 16. Het „terrein" van Prof. Vening Meinesz' onderzoekin gen zal zijn de Atlantische Oceaan,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1