Het Begrootingsdebat.
EERSTE BLAD
mm
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 37
WINKEL
66 GOES,
abrieksprijs
vanaf f9,65.
erf te Middel-
T S D IJ K.
Advertentiën
n door
iSCHUURE,
Buitenland.
Binnenland
Binnenkort Koninklijk
bezoek aan Zeeland.
Belangrijkste Nieuws
e Almelo
Zuster,
ante,
1ILST
RELSE,
.n 46 jaar.
un:
RELSE—
SI LIERE.
Nov. 1936.
ken van be
i-jarige Echt-
ij, mede na-
irtelijk dank.
OER.
BOER—VIS.
r 1936.
rzijdsche fa-
mijn oprech-
s deelneming,
eengaan van
ÏRRETSEN
BOM.
1936.
prijscourant
.AUPOT TEN
zal op
I7EMBER 1936,
t uur, in het
rcurius", aan
e Middelburg,
Loopen;
itraat, wijk F
L A. 12 c.A.
rden.
vóór en op
telkens van
ur, op vertoon
irkrij gbaar ten
den Notaris.
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Eincrgo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange VurslHtraat 70, (loon.
TeU'luuununuuer 11,
i'owK'Im'miuu en Girorekening UW>
Bijkantoor Middelburg;(.Fa BOEKHANDEL
.1. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel, 23.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DLMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middolburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertentie») 80 cout por rogol, Ingezonden
mododoollngon 00 cent por rogol. Klolno
Advertentlön Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Bij de gisteren voortgezette algemeene
beschouwingen over de Staatsbegrooting
zijn verschillende politieke kopstukken
aan het woord gekomen.
Van rechts de heer en Goseling en De
Geer en van links de heeren Bierema en
J oekes.
Voor het Kabinet was het geen kwade
dag.
Het laatste politieke debat vóór de
verkiezingen is gewoonlijk ©en algemeene
afrekening, waarbij meermalen de stuk
ken er af vliegen. Maar zóó was bet gis
teren niet. De door het Kabinet gevolgde
politiek werd met groote welwillendheid
beoordeeld.
Opvallend was de gewijzigde 'houding
van den R. K. woordvoerder. Vermoede
lijk is de veranderde toestand op monetair
gebied hier niet zonder invloed, waarbij
dan nog komt, dat de sympathie voor de
gedachte van eventueele samenwerking
met de S. D. A. P. in niet geringe mate
is bekoeld.
Omtrent het financdeele beleid bleek
van weinig verschil van meening, al acht
te de heer De Geer bet noodig tegen al te
optimistische verwachtingen een waar
schuwing te laten hooren. Er zal nog
heel wat moeten gebeuren_eer van een
werkelijk sluitend budget kan worden ge
sproken.
Eenstemmig waren de diverse woord
voerders in hun afwijzing van z.g, totali
taire stelsels, hetzij dan rood of bruin.
En tot ons genoegen hebben wij ook ge
zien, dat van verschillende kanten op de
regeering aandrang werd uitgeoefend om
ten aanzien van de versterking van de
weermacht te doen wat noodig is, en daar
van geen verkiezingskwestie te maken.
Niet onbelangrijk was, wat ten opzich
te van de politieke verhoudingen en de
staatkundige vooruitzichten werd opge
merkt.
De heeren Bierema en Joekes wenschen
voor de toekomst een parlementair Kabi
net op zoo 'breed mogelijke nationale ba
sis, waarbij zelfs samenwerking met de
S. D. A. P., mits deze doorgaat in de goe
de richting te evolueeren en van ieder
marxistisch verlangen wil afzien, niet
hij voorbaat als buitengesloten geacht
werd.
D'aarentegen lieten de heeren D'e Geer
en Goseling niet onduidelijk doorscheme
ren, dat zij van een engere samenwerking
van de rechtsche partijen in de toekomst
geenszins afkeerig zijn. Werd er door
den heer Goseling op gewezen, dat zij, die
in Christus gelooven elkaar moeten vin
den, de heer D'e Geer liet niet na de na
druk te leggen op den positief Ghristelij-
ken grondslag die de rechtsche partijen
verbindt, waarbij hij den heer Lingbeek
herinnerde, hoe Groen van Prinsterer nn
reeds 80 jaar geleden, samenwerking met
de Katholieken mogelijk achtte, weshalve
hij, evenals nu de voorstanders van recht
sche samenwerking als een crypto-katho-
liek werd uitgescholden.
Directe beteekenis hebben deze beschou
wingen niet.
Veel zal hierbij ook afhangen van den
uitslag der te houden verkiezingen.
Toch is het een verblijdend verschijnsel,
dat over deze vraagstukken weer in een
rustige sfeer en met de noodige welwil
lendheid over en weer kan worden gespro
ken
STILSTAND OP HET FRONT VOOR
MADRID.
Regeeringstroepen bieden hardnekkigen
tegenstand.
Om half negen gistermorgen is door
Radio-Sevilla (het station der opstande
lingen) medegedeeld, dat de toestand aan
het Madrilleensche front gestabiliseerd is.
Alle tegenaanvallen der regeeringstroepen
zijn afgeslagen.
'Zestien vliegtuigen der rechtschen heb
ben de regeeringslinies, alsmede vijande
lijke concentraties gebombardeerd. Er
wordt thans in het Retiro Park gevoch
ten.
Met betrekking tot het trage tempo,
waarin de bezetting van Madrid ge
schiedt, verklaart Radio Sevilla dat dit
normaal is, gezien de uitgestrektheid van
de stad. Het gevolg van de noodzakelijk
heid eener voorzichtige actie en onberis
pelijke organisatie der achtérwaartsche
verbindingen.
In het communique, dat Madrid beeft
gepubliceerd, wordt daarentegen gezegd,
dat de dag voor de republikeinsche strijd
krachten in alle opzichten gunstig is ge
weest. In alle sectoren van het Madril
leensche front hebben verbitterde gevech
ten plaats gehad, welke overal verliepen
in het voordeel der regeeringstroepen,
die nog steeds alle brughoofden aan de
Manzanares beheerschen.
De regeering beeft zich te Valencia ge-
installeerd. De vestiging van de regeering
in Valencia beeft in de stad veel drukte
veroorzaakt.
Volgens te Hendaye over den toestand
te Madrid ontvangen berichten, is de op-
marsch van generaal Franco tot staan
gebracht. Van regeeringzijde wordt ge
meld, dat Franco's oorspronkelijke plan,
om Madrid bij: den eersten stormloop te
nemen, mislukt is door den hardnekkigen
tegenstand der belegerden.
Om vijf uur gistermiddag is de be
schieting van Madrid met vol'le kracht
hervat.
Weldra spuwden alle kanonnen der
opstandelingen bun dood en verwoesting
brengende projectielen tot in het centrum
der stad. Vele buizen, met name in de
voorsteden, zijn in brand geschoten.
Gistermorgen beeft een „regeerings-
eskader" het vliegveld der opstandelingen
in de nabijheid van Avila aangevallen en
er achttien bommen van 50 kg. op laten
vallen. Op het vliegveld, dat buitenge
woon goed verborgen lag, bevonden zich
een tiental Junker-bombardementsvlieg-
tuigen en acht tien jachtvliegtuigen.
Eenige daarvan zijn door de hommen ge
troffen en vernield.
Italiaansche troepen naar Spanje.
In een schriftelijk antwoord op een
vraag van den Arbeidersgedelegeerde
Cocks heeft de Engelsche minister, Eden,
bevestigd van den Britschen ambassa
deur in Spanje een rapport te hebben
ontvangen met betrekking tot inlichtin
gen, welke zouden zijn verstrekt door een
Italiaansc'h soldaat, die door de Spaan-
sche regeeringstroepen is gevangen geno
men.
Volgens deze inlichtingen
zouden mannen en geschut, b e -
hoorende tot het 10e regiment
artillerie te Rome, door den
gouverneur dezer stad naar
Spanje zijn gezonden met bet
doel de opstandelingen te
helpen.
Eden verklaarde dat het niet aan de
Britsche regeering staat zich rechtstreeks
dienaangaande tot de Italiaansche regee
ring te wenden. Indien de juistheid der
beschuldiging komt vast te staan, zou de
zaak tot de bevoegdheden van het Non
interventie comité behooren.
DE ZEELIEDENSTAKING IN
AMERIKA.
Botsingen in de haven van New York.
In verband met de zeeliedenstaking is
■het in bet havengebied van New York
tot ernstige botsingen gekomen, waarbij
verschillende personen door messteken
werden gewond.
Het aantal stakers bedraagt mornen-
neel 18.220 man.
De stakers in bet haven- en scheep
vaartbedrijf verklaren, dat er thans 247
schepen worden opgehouden.
In handelskringen wordt eenige onge
rustheid merkbaar.
Er zijn nog geen teekenen, dat overeen
stemming zal worden bereikt.
D'e levensiniddelenprijzen stijgen nog
steeds.
OOSTENRIJK EN HONGARIJE
ERKENNEN ROMEINSCH IMPERIUM.
Aan een banket, dat de bondskanselier
dr Schuschnigg gisteravond gaf ter eere
van de vertegenwoordigers van het Rome
pact, is door Oostenrijk en door Honga
rije officieel bet Romeinsche keizerrijk
erkend.
D'e Hongaarsche minister van buiten
landsche zaken von Kanya verklaarde,
dat de Hongaarsche rijksregent Horthy,
bij zijn aanstaand bezoek aan Dome
deze erkenning zal bevestigen en
den koning van Italië huldigen als keizer
van Ethiopië.
Bondskanselier Schuschnigg hief zijn
glas op, op het welzijn van „den koning
van Italië, keizer van Ethiopië".
DE ARRESTATIES TE MOSKOU.
In verband met de officieele bevesti
ging uit Moskou omtrent de arrestatie
van een fascistisch complot, waarbij zich
onder de gearresteerden ook Duitschers,
Oostenrijkers, Zweden en Polen bevinden,
meldt de „Deutsche Allgemeine Zeitung"
nog, dat naast leden van de Russische
communistische partij, o.a. vijf Duitschers
in hechtenis zijn genomen. Zoo moet ook
gearresteerd zijn een zekere Thimig, het
hoofd van het Moskousehe filiaal van een
firma te Dresden.
De arrestaties werden aldus het
Duitsche blad - verricht na een aantal
nachtelijke huiszoekingen, die gedurende
de laatste dagen door de geheime politie
werden verricht.
Bij de ambassades en legaties zouden
leden van de geheime politie opgesteld
staan om nauwkeurig te controleeren,
wie deze gebouwen bezoeken. Iedereen,
die niet in staat is om zijn identiteits
papieren te toonen, wordt naar het
dichtstbijzijnde politiebureau overgebracht
voor nadere inlichtingen.
De Moskousehe correspondent van de
„Daily Telegraph" weet nog te melden,
dat bet hoofdkwartier van de fascistische
organisatie in de Sovjet-hoofdstad was
gevestigd met aftakkingen in verschillen
de andere steden.
Haar activiteit was hoofdzakelijk van
propagandistischen aard. Het hoofdkwar
tier te Moskou aldus de correspondent
hield zich bezig met het verspreiden
van nazi-literatuur in de Russische taal.
Dit geschiedde door het geheele land. Er
worden nog verdere onthullingen ver
wacht.
De ontspanning In de
Engelsch-Italiaansche betrekkingen.
In officieele kringen te Londen is men
van meening, dat de besprekingen tus-
schen Baldwin en Mussolini de verhou
ding tusschen beide staten beter hebben
gemaakt en de mogelijkheid op vriend-
sohappelijker 'betrekkingen hebben ver
groot. De Engelsche regeering heeft ech
ter geen definitieve voorstellen voor een
regeling van een nieuw Engeisch-Itali-
aansch verdrag, inzake de Middelland-
sch© Zee gedaan.
Terwijl in Londen tot nu toe slechts
van voorbereidingen werd gesproken,
staat het volgens het D. N. B. vast, dat
de besprekingen tusschen beide landen
reeds zijn begonnen.
De geruchten omtrent een te verwach
ten bezoek van den Italiaanschen minister
van buitenlandsche zaken, Ciano, aan
Londen, worden in diplomatieke kringen
nodb bevestigd, noch ontkend.
De tekst van het handelsaoooord tus
schen Engeland en Italië is gisteren 'ge
publiceerd. Het accoord preciseert de con
tingenten van een aantal Engelsche pro
ducten, die in Italië zullen worden inge
voerd. Het accoord treedt Maandag in
werking.
Bevolkingsgroei in de Ver. Staten.
De bevolking van de Vereenigde Staten
is het afgeloopen jaar met bijna een mil-
lioen toegenomen.
De toeneming bedroeg 908.000. De totale
bevolking wordt thans geschat op
128.429.000.
De groei der bevolking is een gevolg
van het feit, dat het aantal geboorten
steeds grooter wordt dan het aantal sterf
gevallen. De bevolkingstoeneming door
immigratie bedroeg het afgeloopen jaar
slechts 8000.
Wordt Von Papen Rijksminister?
Volgens de „Budapester Hirlap" zou de
Duitsche ambassadeur te Weenen, van
Papen, deze stad binnenkort verlaten, om
tot rijksminister met een speciale taak te
worden benoemd.
Zweden bestelt Duitsche Junkers-
vliegtuigen.
Naar aanleiding van bet bericht dat
Zweden bombardementsvliegtuigen bij de
Junkers-fabrieken zou koopen, meldt
„Aftonbladet", dat de voorbereidende on
derhandelingen hiervoor thans zijn geëin
digd. Het blad schrijft, dat de levering
van Dhitsche vliegtuigen aanleiding voor
Duitschland zal zijn cm ijzererts en boter
in Zweden te koopen.
Korte Berichten.
De bevolking van Boedapest treft
toebereidselen om den Italiaanschen mi
nister van buitenlandsche zaken Ciano,
morgen op grootsche wijze te ontvangen.
Alle vereenigingen in de hoofdstad zul
len zich met vlaggen en muziek opstellen
langs den weg, welke leidt van het sta
tion naar het hotel, waar Ciano zijn in
trek zal nemen.
Tijdens een luchtvaart-parade zijn
een schroef en verschillende motoronder-
deelen van een der zware vliegtuigen,
die boven Moscou vlogen, losgeraakt en
in een straat terechtgekomen.
Drie voorbijgangers werden daarbij ge
dood en acht licht gewond.
Z. D. H. PRINS BERNHARD WORDT
RITMEESTER DER HUZAREN.
Z.D.H. Prins Bernhard, die op zijn
eigen wensch benoemd zou worden tot of
ficier bij de blauwe huzaren, zal, naar de
„Telegr." verneemt terstond na zijn natu
ralisatie worden benoemd tot ritmeester a
la suite. D'aar het vorstelijke paar zich zal
vestigen te Soestdijk zal de Prins worden
ingedeeld bij het eerste half regiment in
garnizoen te Amersfoort.
In aansluiting aan het officieele bericht,
dat H. M. de Koningin aan Prinses Ju
liana en Prins Bernhard een gedeelte van
het paleis Soestdijk heeft aangeboden,
vernemen wij nader, dat H. M. voor zich
zelf in dit paleis slechts eenige vertrek
ken heeft gereserveerd, doch dat het pa-
Naar de burgemeester van
Ylissingen gisteravond in een
vergadering van bet feest
comité aldaar meedeelde, zal
binnen niet al te langen tijd
na de huwelijksreis van het
Prinselijk paar de vorstelijke
familie een bezoek aan Zee
land brengen.
Men zal goed doen bij het organiseeren
van de feestelijkheden in Januari a.s.
daarmede rekening te houden, zooals men
blijkens bet verslag in dit nummer te
Vlissingen zal doen.
leis overigens geheel ter beschikking van
Prinses en Prins komt.
VEREENVOUDIGING
GEMEENTELIJKE EN PROVINCIALE
ADMINISTRATIE.
Indiening van een wetsontwerp kan
binnenkort tegemoet worden giezien.
De Minister van binnenlandsche zaken
deelt in de memorie van antwoord aan
de Tweede Kamer, betreffend© de begroo
ting van zijn departement mede, dat een
wetsontwerp, beoogende vereenvoudiging
van de gemeentelijke en provinciale ad
ministratie, samengesteld op basis van
voorstellen der commissie-Kooiman, bin
nen afzienbare tijd tegemoet kan worden
gezien.
Het ligt in de bedoeling van den minis
ter, daarbij ook het vraagstuk der zeker
heidstelling door ambtenaren te 'betrek
ken en een voorstel te doen tot eenvou
diger regeling ter zake.
De minister hoopt binnenkort een voor
stel ter zake te kunnen doen verschijnen.
DE HEFFING OP KOFFIE.
Nadeelige gevolgen voor verschillende
branderijen.
De beer Teulings heeft aan de minis
ters van koloniën, van landbouw en vis-
scberij', van handel, nijverheid en scheep
vaart en van financiën de volgende vra
gen gesteld
1. Is bet den ministers bekend, dat
nu bij' beschikking van den minister van
landbouw en visscherij d.d. 2 November
de heffing op koffie per 3 November '36
is ingetrokken, verschillende 'kleine en
middelgroote koffiebranders-ondernemin-
gen ernstige schade lijden tengevolge van
de omstandigheid, dat zij bij gebrek aan
voorraad sinds begin April gedwongen
werden z.g. „koffie in consumptie" te
koopen, d.w.z. koffie, waarop de heffing
werd betaald, of vrije koffie, waarop ech
ter 4 tot 6 cents prijstoeslag werd (en
mocht worden) toegepast door de(n) voor-
raadhouder(s), op welken voorraad die
prijsverhooging, nu de koffieheffing is
ingetrokken, als eigen verlies moet wor
den geleden?
2. Is het niet redelijk, nu de steun aan
de Indische koffiecultures blijkbaar niet
meer noodzakelijk wordt geoordeeld, al
thans de heffing op koffie hier te lande
tot dat doel niet langer wordt gehand
haafd, om de opbrengst der koffieheffing
vanaf 14 April j.l. tot 3 November j.l.,
geheel of ten deele, en voorzöover noodig
en billijk, te 'benutten om daarmede wer
kelijk geleden en aantoonbare schade, die
van de invoering der heffing zonder na
vordering en van de plotselinge beëindi
ging daarvan, voor bepaalde bedrijven 't
aanwijsbare gevolg is geweest, geheel of
ten deele te vergoeden
3. Indien het antwoord op vraag 2 be
vestigend luidt, zijn de ministers dan be
reid, een regeling in dien geest te be
vorderen.
4. Indien vraag 2 ontkennend wordt be
antwoord, zijn de ministers dan bereid
mede te deelen
a. waarom zij een zoodanige regeling
onredelijk oordeelen en
b. voor welke doeleinden de opbrengst
der koffieheffing dan wel wordt aange
wend
ZUIDERZEEFONDS EN MILITAIRE
WERKEN.
In een nota aan de Tweede Kamer
naar aanleiding van het verslag over bet
wetsontwerp tot wijziging en verhooging
van de begrooting van het Zuiderzeefonds
'voor 1935, wijst de Minister van Water
staat er op, dat, zooals reeds in de Me
morie van Toelichting werd medegedeeld,
de verhooging met f 510.000 noodig is,
omdat ten laste van 'bet dienstjaar 1935
uitgaven moesten worden gedaan, waar
op in een vroeger dienstjaar was gere
kend.
Deze verhooging beteekent echter niet
vermeerdering van de in totaal voor mili
taire werken geraamde uitgaven. Deze
uitgaven zullen integendeel belangrijk be-
Binnenland.
De begrootingsdebatten in de Tweede
Kamer.
Binnenkort 'Koninklijk bezoek aan Zee
land.
Geen verlaging monopolie-beffingen op
granen.
Vereenvoudiging van gemeentelijke en
provinciale administratie.
Buitenland.
Weinig vorderingen te Madrid.
De zeeliedenstaking in Amerika.
Oostenrijk en Hongarije erkennen het
keizerrijk 'Italië.
De arrestaties te Moskou.
neden de raming van f 20.000.000 blijven
en om die reden wordt voorgesteld de bij
drage ad f200.000 ten laste van de be
grooting van Defensie over de jaren 1935,
1936 en 1937 achterwege te laten.
WERKLOOZE LANDARBEIDERS EN
DE WERKVERSCHAFFING.
Adres van de drie centrale landarbeiders-
bonden.
De besturen van den Ned. Bond van
arb. in bet landbouw-, tuinbouw- en zui
velbedrijf, den Ned. Ghr. Landarbeiders-
bond en den Ned. R.K. Landarbeiders-
bond hebben een adres aan de gemeente
besturen gericht, waarin verzocht wordt,
hun werkloO'Ze leden zooveel mogelijk bij
de werkverschaffing tewerk te stellen, ook
tijdens de trekkingsperiode. Voorts om de
verschillende bijslagen, waaronder ook de
brandstoffenbijslag, op de kasuitkeerin-
gen te verstrekken, indien plaatsing in de
werkverschaffing niet mogelijk is.
Ten slotte wordt verzocht, om de leden,
die, aangezien zij 5 jaren achtereen de
volle kasuitkeering hebben ontvangen en
de leden, die oeconomisch niet in staat
zijn geweest, na de laatste trekkingspe
riode 4 weken werk in vrij bedrijf te vin
den (voorwaarde voor nieuwe kasuitkee
ring) bij de werkverschaffing te plaatsen
of hen in de steunregeling op te nemen
of te houden.
AANNEMING VAN KINDEREN.
Kosten kunnen worden teruggevorderd.
Een echtpaar te Nijmegen had een kind
van een ongehuwde moeder aangenomen
en verkeerde in de meening dat het dat
kind voor altijd kon aannemen. Het was
blijkbaar ook wel de bedoeling van de
moeder om er geheel afstand van te
doen. Nadat de pleegouders dit kind on
geveer 3V2 jaar hadden verzorgd, kwam
de moeder, die intusschen was gehuwd,
het weer opeischen.
D'e pleegoudera hebben toen, na inge
wonnen advies, begrepen, dat volgens
onze wetten de moeder niet rechtsgeldig
afstand van het kind kon doen en dat zij
bet dus tegen haar wil niet konden be
houden.
Zij hebben toen evenwel van de moeder
teruggevorderd al hetgeen zij gedurende
3V2 jaar aan het kind hadden ten koste
gelegd, welke kosten zij becijferden op
ruim f 600 D'e moeder en haar man wil
den dat niet betalen en daarop daagden
de pleegouders ben voor de rechtbank te
Arnhem.
De rechtbank heeft beslist, dat hier van
zaakwaarneming sprake was en heeft de
vordering van de pleegouders toegewezen.
De moeder en haar man kwamen daar
tegen in hooger beroep en nu heeft bet
gerechtshof te Arnhem zich in hoofdzaak
met het vonnis der rechtbank vereenigd,
doch bet te betalen bedrag tot de helft
verminderd, op grond dat alleen de nood
zakelijk gemaakte onkosten konden wor
den gevorderd, doch geen enkele vergoe
ding voor de aan het kind bestede verzor
ging en met bepaling dat iedere partij
baar eigen proceskosten zal moeten dra
gen.
TOENEMEND VERKEER OP DE
STOOMBOOTEN
ENKHUIZEN—STAVOREN.
Ook grooter drukte op de booten naar
Engeland.
Naar wij vernemen blijft d© vierde boot-
dienst tusschen Enkhuizen en Stavoren
naar wensch voldoen. Van Januari tot en
met Augustus 1936 werden via Enkhui-
•zenStavoren rond 150.000 reizigers ver
voerd tegen 146.00G in hetzelfde tijdvak
van 1935, terwijl het overige reizigerisver-
voer daalde. Ook het reiizigersvervoer via
Hoek van Holland en Vlissingen met En
geland neeimt toe. Via Hoek van Holland
werden van Januari tot en met Augustus
vervoerd 105.000 reizigers, tegen 85.000
in 1935. Bij het vervoer via Vlissingen
waren deze cijfers resp. 65.000 en 46.ÖOO.
LANDSDIENAREN NAAR 1NDIE
Tijdelijke overheveling van derde
naar tweede klasse.
(Bij beschikking van den Minister van
Koloniën van 12 Maart 1936 werd een
nieuwe regeling vastgesteld' betreffende de
klasse-indeeling van de landsreizigers
