Het begrootingsdeM.
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 36
Buitenland.
Binnenland
Een slechte dag voor
Mussert.
Belangrijkste Nieuws
'StS)"* -
De begrooting
van buitenlandsche zaken.
CJitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
limorgo" ter exploitatie van hot blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Does.
Telofutmummiier 11.
l'ostclièque en Girorekening 44455
Hijkantoor Middelburg: Fa BOF.KIIANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
wookabonnomonton voor Middolburg, Goes en
Vlls8ingou f0.20, Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cont por regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het algemeen politiek debat het laat
ste gedurende deze parlementair© periode
I's gisteren aangevangen.
Veel aniimo was er aanvankelijk nie^
Eerst na herhaalden aandrang van den
voorzitter vroeg de leider van de sociaal
democratische fractie het woord. Hij werd
"gevolgd door de politieke eenlingen, de
heeren Weaterman en Linglbeei en daar
na werd de vergadering op een ongewoon
vroeg uur verdaagd tot vandaag.
Veel nieuws hebben de gisteren gehou
den beschouwingen niet gebracht. Dat de
heer Albarda een poging deed om de door
het Kabinet-Colijn gevolgde aanpassings
politiek te bestrijden en de voordeelen van
de roode-plan-politiek in het helderste
licht te stellen, is even natuurlijk als dat
hij zich met felheid keerde tegen het stre
ven naar herstel van de reehtsche samen
werking.
De S. D. A. P. 'hoopt nog altijd op meer
toenadering van de R. K. Staatspartij,
waardoor een rood-Roomsch Kabinet tot
de mogelijkheden zou gaan beboeren. De
kansien op zulk een samenwerking zijn
echter niet grooter geworden den laatsten
tijd. In Rooimsche kringen begint steedis
meer wakker te worden het besef, dat in
de eerste plaats en misschien wel uitslui
tend, de extremistische groepen van zulk
een samengaan zouden profiteeren, en dat
daardoor de Christelijke grondslagen van
ons volksleven in gevaar zouden worden
gebracht.
Behoeft het nog betoog, dat de beer
Lingbeek reeds bij voorbaat tegen een sa
menwerking van de vroegere coalitiege-
nooten waarschuwde? Voor hem is Rome
nog altijd het groote gevaar. Hij acht dit
gevaar veel grooter dan het gevaar dat
dreigt van den kant van hen, die een mo
dern heidendom propageeren.
Vandaag wordt het debat voortgezet.
Het zal èn in verband met de gewijzig
de situatie door de gebeurtenissen op
monetair gebied èn met het oog op de
komende verkiezingen, wel een in hoofd
zaak politiek 'karakter dragen.
FELLE STRIJD OM MADRID.
De opstandelingen komen slechts
langzaam vooruit.
Ondanks hun meerderheid in techni
sche middelen komen de aanvallers van
Madrid slechts langzaam vooruit.
Zij hebben het Noorderstation, dat ge
legen is op den linker-, dus Oostelijken
oever van de Manzanares tegenover de tui
nen van het Gasa del Campo bezet. In
het Casa del Campo bevindt zich nog een
afdeeling miliciens, die echter van Ma
drid is afgesneden. Hier zijn gisteren ge
vechten geleverd, waarbij de vrouwen zich
als duivels hebben geweerd. Meer naar
het Zuiden schijnen de troepen nog ten
dcele op den rechteroever van de Manza
nares te staan, doch 'bij dé Toledo-
brug moeten zij over de rivier gekomen
zijn, als althans het bericht daaromtrent
waarheid behelst.
Voortdurend wordt de stad gebombar
deerd, waarbij blijkt, dat zeer veel schade
wordt aangericht.
De regeeringstroepen hebben verster
kingen gezonden naar het Casa del Cam
po en naar andere deelen van het front.
Om één uur gistermiddag is er opnieuw
een groep vliegtuigen der opstandelingen
in geslaagd, over Madrid te vliegen en
in de buurt van de wijk Ventas', d.w.z. in
h'et Oosten der stad, zware bommen te
laten vallen. Hierbij zijn wederom slacht
offers gevallen.
Verschillende belangrijke bruggen be
vinden zich nog steeds in handen van de
r egeer ingstr oep en
De positie van Madrid is hopeloos, zoo
melden de opstandelingen.
Toegegeven wordt echter, dat de regee-
ringsmilitie in het volkspark aan den
Westelijken oever van de Manzanares
evenals de buitenlandsche vrijwilligcrs-
afdeelingen, bestaande uit 700 anti-fas
cistische Duitschers, Italianen, Fran-
schen en Russen, zich uitstekend gedra
gen hebben. Hun verzet is uiterst hard
nekkig geweest en iedere voetbreedte
gronds moest met bet blanke wapen be
vochten worden.
De opstandelingen hebben sterke posi
ties veroverd langs de rivier, welke van
groot belang zijn met het oog op den laat
sten groeten aanval.
Deze aanval zal evenwel eerst plaats
hebben, als generaal Franco den aanvoer
van munitie en levensmiddelen en de
achterhoede der nationale troepen heeft
gereorganiseerd.
DE BESPREKINGEN TE WEENEN.
Oostenrijk aan Dultschland gekoppeld.
De Hongaarsche minister van buiten
landsche zaken Von Kanya is te Weenen
aangekomen ter bijwoning van de drie
mogendhedenconferentie. Met denzelfden
trein is ook de Hongaarsche gezant te
Rome naar de Oostenrijksche hoofdstad
vertrokken.
De Weensche correspondent van de
„Daily Telegraph" geeft de volgende op
somming van de feiten ten aanzien van
den huidigen politieken toestand, zooals
deze besproken zijn in een geheime bij
eenkomst van de leiders der Oostenrijk
sche nationaal-socialisten, die zoo juist
te Weenen is gehouden.
„Hitier wenscht, om reden van buiten
landsche politiek, dat in Oostenrijk vrede
heerscht. De Oostenrijksche re
geering is, wat de buitenland
sche politiek betreft, defini
tief aan Duitschland verbon
den en het Oostenrijksche
leger wordt onder Duitsch toe
zicht opgeleid.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft van 'bondskanselier Schuschnigg
gedaan weten te krijgen, dat aan 70 pro
cent der zich in hechtenis 'bevindende
nationaal-socialisten amnestie is ver
leend. De overige zich in hechtenis be
vindende nazis zullen binnen een paar
weken op vrije voeten worden gesteld
Het concentratiekamp Woellersdorf, dat
hoofdzakelijk voor nationaal-socialisten
werd gebruikt, wordt gesloten.
D© Oostenrijksche regeering, die zich
bereid verklaard heeft, alle Duitsche
nieuwsbladen in het land toe te laten,
heeft toegezegd, alle pogingen tot vor
ming van eep volksfront te zullen onder
drukken."
DE HERBEWAPENING VAN
HONGARIJE.
De Kleine Entente zou retorsiemaat
regelen overwegen.
Havas meldt uit Belgrado: In verant
woordelijke kringen der Kleine Entente
ziet men de mogelijkheid onder het oog,
dat de kwestie der herbewapening van
Hongarije op de a.s. driemogendheden-
canferentie te Weenen opnieuw ter sprake
zal worden gebracht.
Men meent te weten, dat de hoofdsteden
■der Kleine Entente langs diplomatieken
weg overleg plegen omtrent retorsiemaat-
regelen, welke genomien zouden kunnen
worden, ingeval Hongarije de militaire be
palingen van het verdrag van Trianon zou
schenden. Deze maatregelen zouden met
name van financieelen aard zijn.
De verdediging van Engeland.
In het Ehgelsche Lagerhuis heeft sir
Thomas Inskip een verklaring afgelegd
over de defensiepolitiek der regeering.
Spreker begon met eraan te herinne
ren, dat Engeland tegen niemand agres
sieve bedoelingen heeft.
Voor Engeland, dat een groot deel van
de voor- en nadeelen van zijn positie als
eiland behouden heeft, is de handhaving
van een machtige vloot echter noodzake
lijk.
Wanneer de luchtmacht haar deel wil
bijdragen, moet zij even krachtig zijn,
om zich van haar verplichtingen te kun
nen kwijten, als dit vroeger de vloot was.
De minister gaf uiting aan zijn ver
trouwen in het vermogen en de doelma
tigheid van de nieuwe types militaire
vliegtuigen en wees erop, dat belangrijke
maatregelen in de naaste toekomst geno
men zullen worden voor de bescherming
van het gebied tegen het luchtgevaar. In
het jaar 1937 zal men een activiteit tot
ontwikkeling zien komen, die hier en
daar reeds is aangevangen en die in toe
nemend tempo zal worden voortgezet tot
1939—1940.
Inskip was van oordeel, dat de mee
ning, als zou Engeland door de opkomst
van het vliegwezen zijn historische veilig
heid van eiland verloren hebben, slechts
ten deele waar was. Wel is het thans
noodzakelijk, dat vloot en luchtmacht tot
de verdediging samenwerken.
Aan 'het slot van zijn rede zeide de mi
nister, dat Engeland een grooten voor
sprong had over al zijn concurrenten, om
dat het in het bezit was van al de hulp
middelen die voor de defensie noodig wa
ren. Desamenwerkingtusschen
de drie takken: vloot, lucht
macht en leger, liet niets te
wenschen en het landkon ge
rust zijn, dat, als de noodzake-
lijkheid zich zou voordoen, En
geland paraatwas'omzijnoude
vrijheden te verdedigen en te
handhaven.
Sir Samuel Hoare vond, dat de huidig»
toestand geheel verschilt met dien van
1914, toen er een bepaald plan was over
eengekomen tusschen de generale staven
van Engeland en Frankrijk. Nu bestaat
een dergelijke overeenkomst niet en men
zal den toestand moeten beoordeelen,
zooals hij zich te zijner tijd voor zal doen.
Tegemoetkoming aan de Vlaamsche
eischen.
Gisteren heeft de Belgische regeering
een wetsvoorstel ingediend betreffende de
wettelijke instelling van Vlaamsohe en
Waalsche divisies en regimenten en het be
heer over het Vlaamsche leger voor de
Noordelijke gebieden en het Waalsche le
ger voor de Zuidelijke provincies. Ge
vraagd wordt het gebruik van de beide
nationale talen op de krijgsschool en bij
de hoogeie officieren tot ontwikkeling te
brengen. Het wetsontwerp heeft ten doel
de Vlaamsche parlementsleden tevreden
te stellen en aldus hun goedkeuring van
de militaire hervorming, die onder deze
leden oppositie ontmoet te vergemakke
lijken.
De derde maarschalk van Polen.
Met buitengewonen luiister is gister
middag op het plein van bet koninklijk
paleis te Warschau de historische plech
tigheid voltrokken, waarbij generaal Rydz-
Smigly verheven werd tot de waardig
heid van maarschalk van Polen.
Generaal Rydz-Smigiy is de derde
maarschalk van Polen. De eerste was
Pilsoedski, de tweede Foch, de Fransohe
opperbevelhebber.
Fascisme in Rusland.
Reuter meldt uit Moskou, dat thans
officieel bevestigd wordt, dat een groot
aantal personen is gevangen genomen,
waaronder Duitschers, Oostenrijkers,
Zweden en Polen-, in verband met een
betrekkelijk uitgebreid complot om in de
Sovjet Unie fascis.tisehé' actie te voeren.
De zeeliedenstaking in Amerika.
Thans zijn 247 schepen tengevolge van
de zeeliedenstaking in Amerika stilge
legd; in handelskringen begint ongerust
heid te heerschen.
De graanhandelaren in Spokane hebben
verklaard, dat de graanhandel door de
staking volkomen is stilgelegd.
In Ketchikan (Alaska) zijn de kooplie
den reeds begonnen, de levensmiddelen en
de meeat noodzakelijke gebruiksartikelen
voor de huisvrouwen te rantsoeneeren.
Vooral de voorraad eieren en groenten
is zeer klein.
De aanwezige hoeveelheid aan bederf
onderhevige voedingsmiddelen is nog
slechts voor twee dagen toereikend.
Korte Berichten.
Het aantal weikloozen in Engeland
bedroeg op 26 October 1.611.810, d.i.
12.529 minder dan op 21 September.
HET HUWELIJK VAN PRINSES
JULIANA.
De delegaties van de Javaansche vorsten.
D'e vertegenwoordiger van den Soesoe-
hoenan van Solo bij het huwelijk van
Prinses Juliana, Pangeran Soerjo Ha-
midjojo en de vertegenwoordiger van den
Pakoe Alam, Pangeran Soerjodilogo', zul
len, naar Aneta uit Semarang meldt, 2
December met de Huygens naar Neder
land vertrekken.
DE KONINKLIJKE FAMILIE
TE DEVENTER.
Prinses Armgaard afgehaald.
Deventer kreeg gisteravond plotseling
hoog bezoek. De Koningin,Prinses Juli
ana en Prins Bernhard hebben hier aan
het station Prinses Armgaard afgehaald,
die met den DHrein uit Duitschland te
half acht aldaar is aangekomen. Het pu
bliek beeft weinig van dit bezoek gemerkt
De Koninklijke familie keerde in drie
hof auto's van Deventer via Apeldoorn
naar Het Loo terug, waar prinses Arm
gaard eenigen tijd zal verblijven.
Huwelijksgeschenk van de Nederlandsche
schooljeugd aan Prinses Juliana.
Het comité van de Nederlandsche
schooljeugd mocht van Prinses Juliana
bericht ontvangen, dat H. K. H. met
groote belangstelling heeft kennis geno
men van de plannen en de werkwijze van
het comité en dat het geschenk van de
Nederlandsche schooljeugd door haar en
Prins Bernhard gaarne als zelfstandig
geschenk 'zal worden aanvaard.
D'e lijst van autoriteiten enz., die hun
instemming met deze inzameling hebben
betuigd, bevat reeds bijna 70 namen en zij
zal binnenkort worden gepubliceerd.
Verschillende gemeentebesturen hebben
bereids toestemming verleend tot het hou
den der inzameling op de openbare scho
len. Eveneens werd deze toestemming
voor de R. K. scholen door het doorluch
tig episcopaat verleend.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
Het herstellen van locomotieven'.
Dé herstelling van de locomotieven der
series 6000 en 6100 welke tot dusverre
in de centrale werkplaatsen der Neder
landsche Spoorwegen te Zwolle geschied
de, zal met ingang van 15 November
naar Tilburg overgaan. Het betreft hier
drie dozijn zware tenderlocomotieven,
waarvan het verdwijnen uit Zwolle, al
daar een belangrijke werkvermindering
zal geven.
'tWas gisteren voor den „leider" van
de N.S.B. den heer Mussert een slechte
dag.
Kort geleden heeft hij te V1 i s s i n g e n
en meer andere plaatsen betoogd, dat het
loslaten van den gouden standaard het
begin was van het financieel bankroet,
waarom hij geen f 100 zou wagen om
N(ed.) W(erkelijke) S(chuld) te koopen.
Ondanks dit onvaderlandslievend ge
stook en deze sombere voorspellingen
had de Regeering den moed met een 3 pet.
staatsleening van f 100 millioen aan de
markt te komen.
Met het voor Mussert beschamende re
sultaat, dal voor niet minder dan f338
millioen werd ingeschreven.
Als het op verdaehtmaken aankomt en
het ondermijnen van het gezag, dan is
het zij gaarne toegegeven de leider van
de N.S.B'. niet van talent ontbloot.
Maar aan kwesties, betrekking hebben
de op de financieele politiek moet 'hij
zich maar liever niet wagen.
HEt RAPPORT-VERSCHUUR.
Adres van den Bond van Ned. handelaren
In brandstoffen.
Naar aanleiding van het dezer dagen
verschenen rapport-Verschuur heeft de
Bond van Ned. handelaren in brandstof
fen een adres aan de Eerste en Tweede
Kamer der Staten-Generaal gezonden,
waarin gezegd wordt wel met enkele
denkbeelden van den rapporteur te kun
nen medegaan, doch waarin anderzijds
kritiek wordt uitgeoefend op den inhoud
van het rapport evenals op het feit, dat
het eerst ruim een jaar na dagteekening
gepubliceerd is zoodat het voor een be
oordeeling van de huidige situatie als
vrijwel waardeloos moet worden be
schouwd en slechts tot misverstand aan
leiding kan geven.
FOKKERVLIEGTUIGEN VOOR HET
LEGER?
Defensie onderhandelf.
Naar wij vernemen, worden onderhan
delingen gevoerd tusschen het departe
ment van Defensie en de Fokkerfabrie
ken over den bouw van Vliegtuigen voor
het Nederlandsche leger. De Fokkerfa
brieken hebben enkele prototypes ontwik
keld, o.a. een 'luchtkruiser en een ander
type. De mogelijkheid bestaat, dat bestel
lingen zullen volgen, doch een definitieve
opdracht is nog niet gegeven.
De Fokkerfabrieken hebben voorts een
nieuw tweemoborig militair vliegtuig ge
bouwd, een soort middelbaar bombarde-
mjentsvliegtuig, dat binnenkort door des
kundigen van het departement in oogen-
schouw; zal worden genomen. Dit type
zal door Fokker op de a.s. luchtvaartten
toonstelling te Parijs worden ingezonden.
Geen belangstelling voor de N.S.B.
Uit Zevenbergen wordt gemeld dat daar
een vergadering van de N.S.B. wegens ge
brek aan belangstelling niet door kon
gaan.
Het is ongetwijfeld goed nieuws, maar
een novum is het niet.
Te Ehkhuizen hebben eenige jaren ge
leden de Nationaal-Socialisten een ver
gadering belegd, waar een aantal nieuws
gierigen mlet ijzige koélheid de rede van
een propagandist der N.S.B. aanhoor len.
Een tweede vergadering, gernimen tijld
daarna gehouden, had een leege zaal. Eln
sedert dien tijd heeft de N. S. B. haar
pogingen om de Enkhuizers tot het
Nationaal-Socialisme te bekeer en, opge
geven.
„MusserV'-Postzesels In beslag genomen.
De Haarlemsche politie heeft op grond
van art. 440 W. van S. in den sigaren
winkel van de N.S.B., in de Groote Hout
straat te Haarlem, 10.500 zgn. Mussert-
postzegels (propaganda-zegels in den
vorm/ van postzegels) in beslag genomen.
Nederl. Chr. Radiovereeniging,
Tot vice-vodrzatter van het hoofdbe
stuur van de Ned. Chr. Radiovereeniging
is benoemd in de vac. ontstaan door het
overlijden van ds. L. J. v. Leeuwen te
Den Haag, ds. D. Al. v. d. Bosch, Ned.
Herv. predikant te Den Haag en lid van
het hoofdbestuur. Ds. v. d. Bosch zal
ook de plaats van ds. v. Leeuwen in het
dag. bestuur der vereeniging bezetten.
Binnenland.
Pachtwet door de Tweede Kamer aange
nomen.
De algemeens beschouwingen over dc
Staatsbegrooting begonnen.
Dé 3 pet. Staatsleening een succes.
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
over de begrooting van buitenlandsche
Zaken.
Buitenland.
Madrid nog niet gevallen.
De besprekingen te Weenen.
Engeïand's verdediging.
Fascisme in Rusland?
Ingezonden Mededeeling.
Voorloopig verslag der Tweede Kamer.
Aan het voorloopig verslag over de be
grooting voor Buitenlandsche Zaken is
het volgende ontleend:
Enkele leden, die steeds tegenstanders
waren geweest van de deelneming van
Nederland aan den Volkenbond, wijl
deze niet gegrondvest is op de beginse
len van Gods Woord, achtten hun af
keurend oordeel over deze instelling door
de gebeurtenissen van den laatsten tijd
steeds meer gemotiveerd.
Deze leden, hier aan het woord, her
haalden hun wensch, dat Nederland zich
uit den Volkenbond zal terugtrekken. Zij
achtten daarvoor thans te meer reden
aanwezig, nu door de aansluiting van
Rusland het onchristelijke element in den
bond nog is versterkt.
Van verschillende andere zijden werd
deze zienswijze krachtig bestreden. Daar
bij werd uitgegaan van het karakter van
den Volkenbond als internationaal
rechtsinstituut, als een organisa
tie tot het bevorderen van het recht onder
de volken, als een instelling tot opbouw
en handhaving van een internationale
rechtsorde.
Dat dit instituut nog onvolkomen werkt
meende men is geen reden om het
prijs te geven of daaraan zijn medewer
king te onthouden.
In plaats van uit den bond te treden
stelle ons land met inachtneming van
zijn positie het mogelijke in het werk om
de gedragslijn van de bondsleden in over
eenstemming te doen zijn met de grond
gedachte en de bepalingen van het Pact.
Dat het niet slagen van de tegen Ita
lië gerichte sancties het prestige van den
Volkenbond heeft geschaad, ontkenden
de hierbedoelde leden niet. Elke misreke
ning zal dat doen. Men bedenke echter,
dat in dit geval de misrekening niet lag
in een overschatting van den invloed,
dien de sancties bij een langeren duur
hadden kunnen hebben, doch in een over
schatting van het weerstandsvermogen
van het aangevallen land.
Sommige leden meenden, dat het aan
zien en de kracht van den Volkenbond
mede ernstig hebben geleden door het
toelaten van Rusland als lid van den
bond en door het als gevolg daarvan
achterwege blijven, ondanks de vele naar
Genève gezonden protesten, van elke actie
tegen de geloofsvervolging, welke in dat
land plaats vindt.
Inlichtingen werden verzocht omtrent
den stand der onderhandelingen
met België in zake de herziening van
tractaten van 1839. Het kwam den
leden, die zulks deden, voor, dat het om
meer dan een reden gewenscht is, dat
met die onderhandelingen de noodige
voortvarendheid wordt betracht.
Een deel dezer leden wees in het bij
zonder op 'tt gevoel van onbevredigdheid,
dat de trage gang van zaken in dit op
zicht opwekt in Westelijk Noord
brabant.
De regeering stelt zich blijkbaar op
het standpunt, dat het noodzakelijk is,
dat met de hierbedoelde werken wordt
gewacht totdat de onderhandelingen met
België tot overeenstemming hebben ge
leid. Dit heeft tot gevolg, dat Westelijk
Noordbrabant, in tegenstelling met het
overige Nederland nog steeds van nood
zakelijke waterwerken verstoken blijft,
waarvan het groote nadeelen, zoowel wat
den landbouw als wat het verkeer te
water betreft, ondervindt.
Een der leden betoogde, dat hier te
lande een sfeer wordt gekweekt, die niet
bevorderlijk is aan een goede verhouding
tot Duitschland.
Is het juist zoo werd gevraagd
dat het geheele corps diplomatique te Ber
lijn werd uitgenoodigd den partijdag te
Neurenberg bij te wonen en dat de Neder
landsche gezant de tot hem gerichte uit-
