DONDERDAG 5 NOVEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 31
Bolsjewistische manieren.
„Moderne Vakbeweging".
Buitenland.
Binnenland
Staten-Generaal.
Begrooting van Financiën.
Belangrijkste Nieuws
Gemeenteraad van Goes.
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emerge" tor oxploitatio van hot blad „Do Zeeuw",
üurcuux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
I'untohè^uc en Girorekening 44400
Hijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J, J. FANOY, Lunge Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
wcokabonnomonten voor Middelburg, Goes en
Vlissingon f0.20. Losso nummors 5 cent
Advertontiün 30 cent per regel. Ingezonden
rncdcdcelingen 00 cent per regel. Kleine
Advcrtenticn Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of inouo f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De vorige week heeft een aantal N. S.
B.-ers voor dit doel uit Amsterdam naar
Utrecht gedirigeerd, een vergadering van
de vrijdbnkersvereeniging „De Dageraad"
door het gooien met stinkbommen en rotte
eieren en het slaan met stoelpooten e.d.
onmogelijk gemaakt.
Dit bolsjewistisch optreden wordt in
„Volk en Vaderland" openlijk in bescher
ming genomen. De „wakkere mannen"
die zich in strijd met de wet aan deze
ordeverstoring schuldig maakten, worden
gehuldigd en „met trots" wordt van hunne
schanddaden melding gemaakt. En in
een te Amsterdam gehouden vergadering
van de N.S.B. heeft Dis van Duvl deze
bolsjewistische manieren eveneens open
lijk toegejuicht.
Naar het heet, gaat het hier om aan
het optreden van „D'e Dageraad", welke
organisatie men onduldbaar acht, een
einde te maken, maar in werkelijkheid is
bedoeling om door intimidatie zijn posi
tie te versterken. Op allerlei manieren
moet bij de massa de indruk worden dat
de N.S.B. onweerstaanbaar is, dat „Mus-
sort wint".
Als het kan met wettige middelen.
Maar als dit voordeeliger schijnt dan
door onwettige middelen, door het aan
wenden van bolsjewistische strijdmetho-
den.
"Wat dit betreft, trekt de N.S.B. met
de Communisten één lijn.
En zoo is weer opnieuw gebleken dat
wie het wel meent met de belangen van
land en volk zich moet keeren zoowel te
gen het communisme als tegen het na-
tionaal-socxalisme.
Ter verdediging van zijn wetsvoorstel
tot verlenging van de wettelijke leerplicht
schreef de heer K. ter Laan in zijn me
morie van antwoord o.m.: „Zij, 1 de
voorstellers vonden in hun opvatting
steun bij de geheele moderne arbeiders
beweging".
In verband daarmee maakte de heer
Tilanus bij het openbaar debat in de
Tweede Kamer de volgende rake opmer
kingen:
„Dat moderne arbeidersbeweging"
wordt niet geschreven tusschen aanha-
lingsteekens. Het deed mij eenigszins den
ken aan „het denkend deel der natie",
zooals 'die woorden vroeger wel werden
gebruikt.
Nog steeds schijnt dus de gedachte te
heerschen bij de Soc.-Democraten: „De
Moderne vakbeweging: dat zijn wij". De
heeren vergeten of verzwijgen, dat er een
krachtige Christelijke vakbeweging is en
een krachtige Roomsch-Katholieke vak
beweging, en dat h e t N. V. V. s 1 e c h t s
een minderheid vormt.
Ik zou willen vragen: kan het N. V. V.
zich eigenlijk nog wel noemen „moderne
vakbeweging1" in den waren zin van het
woord? Modern, wanneer men nog steeds
staat op het standpunt van den klassen
strijd, zooals deze Memorie van Toelich
ting weer bewijst? „Modern", wanneer
men de machtige beteekenis van den
Godsdienstig-geestelijken ondergrond der
dingen nog steeds niet schijnt te zien.
Een dergelijke vakbeweging is niet „Mo
dern" in den goeden zin van het woord,
zij begrijpt haar tijd niet; onze tijd staart
zich niet meer blind alleen op materie
en loon; onze tijd is niet alleen histo-
risch-materialistisch ingesteld, maar men
heeft gelukkig in breeden kring oog ge
kregen voor de geestelijk-godsdienstige
waarden. Dit is „modern". En ik zou zeg
gen, dat de tijd, waarin we leven, dit toch
wel heel diep doet gevoelen."
Behartigenswaardige opmerkingen.
DE OORLOG IN SPANJE.
Zal Madrid deze week nog vallen?
Woensdagmiddag hebben de opstande
lingen het vliegveld Getafe bij Madrid
genomen.
Generaal Varela heeft na de verovering
van Getafe tot journalisten gezegd: G ij
kunt aan de wereld hek end
maken, dat wij Madrid nog
in den loop van deze week
zullen nemen.
Behalve de inneming van Getafe be
haalden de opstandelingen nog andere
successen. Een aantal dorpjes rond Ma
drid werd door hen bezet.
De regeeringstroepen moesten verschil
lende stellingen ontruimen en ook de ar
tillerie nam de vlucht in de richting van
Madrid.
Uit Sevilla wordt gemeld:
In hun opmarseh na den val van Mos-
toles namen de opstandelingen acht Rus
sische tanks en 'bezetten Gasabanchel, een
voorstad van Madrid.
Daarentegen wordt uit Madrid geme jd:
De rechtsche troepen hebben Alcorcon,
T.eganes en Getafe bezet. Zij zetten hun
opmarseh voort. In den sector Tardiente
hebben zij belangrijke winsten behaald en
strategische punten op den vijand ver
overd.
De opstandelingen deden tegenaanval
len, doch werden met zware verliezen af
geslagen.
DE HERKIEZING VAN ROOSEVELT.
De grootste meerderheid ooit behaald.
Gisteravond zes uur stond definitief
vast, dat Roosevelt herkozen is met de
grootste meerderheid, die nog ooit in
eenige presidentieele verkiezing is voor
gevallen, n.l. met de stemmen van 523
kiesmannen tegen acht. Alleen Vermont
met drie en Maine met vijf stemmen, bei
den New England Staten in het Noord
oosten, hébben Landon gekozen.
Er was ongeveer 88 pet. van de stem
men geteld en Roosevelt heeft er 21 milli-
oen verkregen tegen 12 millioen op Lan
don.
DE BELGISCHE REGEERING ZAL
OVER DEN DIENSTTIJD VAN
ACHTTIEN MAANDEN DE
VERTROUWENSKWESTIE STELLEN.
Minister-president Van Zeeland heeft
verklaard, dat de regeering zich niet te
gen het indienen van amendementen of
tegenvoorstellen, gaande over detailpun
ten in bet militaire wetsontwerp zal ver
zetten, maar van den 18-maandsohen
diensttijd zal zij moeilijk kunnen afzien.
Zij zal dan ook in de Kamer de vertrou
wenskwestie stellen. De regeering is in
principe geneigd voldoening te geven aan
de Vlamingen, die de volgende eisoben
naar voren brengen; oprichting vhn een
Vlaamscb officierencorps, een Vlaamsche
militaire academie, vervlaamsehing van
de leger-administratie in bet Vlaamsche
land en indeeling van het actieve leger in
Vlaamsche en Waalsobe divisies, resp.
aangevoerd en bestuurd in het Neder-
landsch en in bet Fransoh.
DE FRANSCHE
GRENSVERSTERKINGEN.
Voor de legeroommissie van de Fran-
scbe Kamer heeft de minister van natio
nale defensie, Deladier, een uitvoerige
uiteenzetting gegeven over den militairen
toestand van Frankrijk, dien hij als vol
komen geruststellend beschouwt. Dala-
dier besloot zijn uiteenzettingen ongeveer
als volgt;
„Wanneer vele Franschen naar de ver
sterkte streken in Noord-Oost-Frankrijk
zouden kunnen gaan, en daar de defen
sieve organisaties zouden kunnen bezoe
ken, welke de grenzen beschermen, zou
den zij een gevoel van ge
ruststelling ondervinden,
als zij constateerden, dat
de barrière n i e 1 te over-
schrijden valt en dat Ie
veiligheid van Frankrijk
aan d e n kant verzekerd
i s".
Dit werk zal trouwens aangevuld wor
den aan de Noordelijke grenzen en in de
zone, die tot dusverre krachtens bet ver
drag van 1814 open w'as gelaten tegenover
Bazel en Belfort.
Ook d« Jura -streek zal
worden gefortifieerd, ten
einde dezen kant van den weg te versper
ren voor een invallend leger, dat de neu
traliteit van Zwitserland zou hébben ge
schonden.
Daladier kondigde vervolgens aan, 'dat
hij zonder verwijl bij 't parlement een cre-
dipt van 500 millioen zou aanvragen, ten
behoeve van de vervolmaking der defen
sieve organisatie aan de grenzen, e n
vooral in de Noordelijke
streek, welke thans voornamelijk door
„waterwerken" verdedigd wordt.
Binnenkort zullen werken van gewapend
beton, gelijk die op de grens van den El-
zas, gebouwd worden aan de Bel
gische grens.
Mussolini weldra naar Hongarije?
Mussolini en koning Victor Emmanuel
zullen, naar gemeld wordt, kort vóór
Kerstmis een officieel bezoek aan Hon
garije brengén, evenals ook andere zeer
hooggeplaatste persoonlijkheden uit het
buitenland.
Deze reis zal een uiting zijn van de
goede verstandhouding, welke tusschen
de verschillende bij' deze bezoeken betrok
ken mogendheden bestaat.
Het zal na vele jaren Mussolini's eerste
reis buiten Italië zijn.
Korte Berichten.
De Belgische Kamer heeft met 135
tegen 41 stemmen een motie van vertrou-
wen aangenomen, die ingediend was ten
besluite van de behandeling der interpel
laties van Rex, de frontisten en de com
munisten over de binnenlandsche politiek
der regeering en het verbod van de Rexis-
tische betooging op 25 October.
Vanaf 13 November a.s., wanneer de
40-urige arbeidsweek in het bakkerij-
bedrijf zal worden ingevoerd, wordt in
Frankrijk de broodprijs 1 die de laatste
weken reeds eenige keeren was geste
gen i wederom met 10 centimes per kilo
verhoogd.
DE CONCENTRATIE
VAN HET BIJZONDER ONDERWIJS.
Naar „De Stand." verneemt, zal eind
dezer 'week de Memorie van Antwoord op
de algemeen© beschouwingen over de
Rijksbegrooting 1937 verschijnen. Hierin
zullen o.m. mededeelingen worden ver
strekt over bet resultaat van den arbeid
van de Staatscommissie inzake de concen
tratie van bet Bijzonder Onderwijs. Hoe
wel men daarvan geen bevestiging kon
geven, mag op grond van verschillende
gegevens worden aangenomen, dat de
kans op een gemeenschappelijke oplossing
grooter is dan eenige maanden geleden.
RADIO-TELEFOONVERKEER MET
NED.-INDIE.
Stijging met 291 procent in October.
Zoowel de wijziging in de positie van
den gulden als de tariefsverlaging van
ongeveer 50 procent, welke 1 October
j. 1. in bet radio-telefoonverkeer met
Nederlandsch-Indië toepassing vond, Zijn
oorzaak geweest, dat dit een geweldigen
sprong naar boven maakte.
In totaal werden in bet radiotelefoon-
verkeer met Ned. Indië in October 782
gesprekken gevoerd, waarvan 313 in Ne
derland en 469 in Indië werden aange
vraagd.
In October 1935 waren deze aantallen
reap. 200, 90 en 110 en in September
1936 iesp. 251, 116 en 135.
Wat zijn op het oogenblik
voorrangswegen?
Naar gebleken is, beeft bij vele wegge
bruikers de meening postgevat, dat sinds
1 November 1.1. reeds voorrangswegen in
Nederland bestaan met het gevolg, dat
reeds eenige aanrijdingen hebben plaats
gehad.
De K.N.A.C. vestigt er uitdrukkelijk de
aandacht op, dat een weg slechts dan
voorrangsweg is, als bijl als zoodanig door
vierkante bordjes met oranje midden
vak of door oranje koppen op de afstands
paaltjes is aangeduid.
Op het oogenblik is nog geen enkele
weg als voorrangsweg aangewezen. Zulks
zal geleidelijk pas in de naaste toekomst
geschieden.
Slechts hebben sinds 1 November ver
harde wegen voorrang boven onverhar
de wegen.
Minister Deckers in Deventer.
Woensdagmiddag beeft de minister van
Landbouw en Visscherij mr dr L. N. Dtec-
kers de middelbare koloniale landbouw
school te Dteventer bezocht. Hierna ver
trok de minister naar Drenthe.
EERSTE KAMER.
DE RIJTIJDENWET.
Minister van Schaik beeft zijn wets
voorstel, waarbij de rechtsverhouding tus
schen agenten en reizigers en hun op
drachtgevers wordt geregeld, ook in de
Eerste Kamer z. h. st. aanvaard gezien.
Meer tongen maakte het ontwerp los,
waarbij in de sigaren-industrie 'het ge
bruik van machines 'behalve van die,
welke er op 26 Mei j.l. reeds waren
wordt verboden, behoudens dispensatie
van den minister.
Eigenlijke oppositie was er niet, tenzij
dan van de N. S. B.-ers, die van de oppo
sitie leven moeten. Ook dit ontwerp werd
z. h. st. aangenomen.
Tegen het ontwerp, dat beoogt het te
gengaan van oververmoeidheid van be
stuurders van motorrijtuigen is in den
Senaat een ware storm opgestoken.
De Tweede Kamer heeft bet ontwerp op
8 Juli j.l. z. h. st. aanvaard: slechts de
Vrijheidschebondsche Dr Vos stemde daar
tegen. Maar in de Eerste Kamer verzetten
zich verschillende heeren.
De heer Ter H a a r (G. H.) heeft
groote bezwaren. De wet bevat niet vol
doende normen. Aan de regeering wordt
een (blanco volmacht gegeven. Tegen dit
bezwaar weegt het voordeel van soepele
aanpassing aan de eisclien der practijk
niet op.
Het wetsontwerp gaat veel verder dan
voor het doel noodzakelijk is. Spr. vindt
het middel erger dan de kwaal. Arbeids
bescherming der bestuurders willen we
allen, doch die is voldoende te voorzien in
de arbeidswet.
Dte beer Janssen de Limp ens
(R. K.) acht maatregelen om overver
moeidheid van bestuurders van auto's te
gen te gaan, noodzakelijk. Hier zal echter
DE TOCHT VAN DE KON. FAMILIE
MET DEN KRUISER „DE RUYTER".
Zooals wij reeds meldden, maakten gis
teren de Koningin, Prinses Juliana en
Prins Bernbard een tocht met den nieu
wen kruiser De Ruyter.
Eerst bezichtigden de hooge gasten het
schip. Prinses Juliana toonde veel belang
stelling voor de verzorging der zieken.
Prins Bernhard voor de maéhinekamer.
Des middags werden schietoefeningen
gehouden. Het doel was een schijf, welke
door de sleepboot Utrecht werd gesleept.
De Koninklijke gasten verschenen op de
brug en even later werden de projectielen
afgevuurd.
Na enkele salvo's bezweek de kleine
schijf reeds: een der masten was door
midden geschoten. Nauwelijks waren de
schoten gelost, of Hr Ms De Ruyter hulde
de schijf in een nevelgordijn, dat de schijf
weldra aan het oog onttrok. Tegelijk weer
klonken de salvo's van de luchtafweer-mi-
trailleurs.
Later werd met de katapult een vlieg
tuig weggeschoten.
Te Den Helder is de Koninklijke familie
onder het lossen van 35 saluutschoten met
sloepen weer aan land gekomen.
Groot was hier de belangstelling. Den
Helder had zich in feestdos gestoken. Er
waren eerewachten van adelborsten opge
steld, het catapult-vliegtuig van de krui
ser cirkelde boven de stad, de reddings
boot „Botrus Rijkers" voer een „eere
rondje".
Aan den wal vonden eenige militaire
inspecties plaats.
Even later dan den vastgestelden tijd
vertrokken de hooge bezoekers met den
gewonen trein, waarin een paar konink
lijke salonrijtuigen waren opgenomen, toe
gejuicht door duizenden. Ook op de terug
reis, o.a. te Schagen, en vooral te Alkmaar
was veel publiek aan de stations aanwe
zig en werden de vorstelijke personen op
hartelijke wijze 'begroet.
De aankomst in Den Haag had vrijwel
onopgemerkt plaats. Slechts weinigen wa
ren getuige van de terugkomst der Ko
ninklijke familie.
over bet doel worden heengeschoten. De
voorschriften ingevolge deze bevoegdheden
zullen' te ver gaan.
De heer Kropman (R. K.) heeft ook
bezwaar tegen groote delegatie van macht.
Den heer Moltmaïer(S.D) daar
entegen gaat het ontwerp niet ver genoeg.
Verkeersveiligheid is alleen te bereiken
door regeling der arbeidstijden. België
kent reeds de 48-urige werkweek voor alle
vracht- en autobuschauffeurs. Deskundi
gen hebben spr. verzekerd, dat 2025 pet.
der verkeersongevallen is te wijten aan
oververmoeidheid van chauffeurs.
Een bezwaar is de moeilijkheid der con
trole. Over dit bezwaar zal spr. echter
•heenstappen, terwille van de sociale voor-
deelen.
D'e heer Van Asc'h van Wijck
(A. R.) wijst er op, dat oververmoeidheid
steeds moeilijk te constateeren zal zijn.
Een eenvoudige regeling der werktijden
van beroepschauffeurs ware beter ge
weest.
De beer Droo gleever Fortuyn
(Lib.) acht de groote bevoegdheid der re
geering in strijd met ons staatsrecht.
D'e heer Van Citters (A. R.) zegt,
dat het voldoende was geweest, de arbeids
tijden der chauffeurs te regelen. "Wat de
patroons betreft, wil men die hierin be
trekken, dan moet men de arbeidswet
wijzigen en niet met een eenvoudig Kon.
besluit komen. Spr. wenseht er niet aan
mee te werken, dat de Staten-Generaal
anders dan bij dringende crisis-maatrege
len steeds meer worden uitgeschakeld.
D'e vergadering wordt te 4.40 uur ver
daagd tot vanmiddag één uur.
Druk van personeele belasting te zwaar
geacht.
Aan 'het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over de begroeting van het Depar
tement van Financiën voor 1937, is het
volgende ontleend:
Verscheidene leden spraken met klem
den wenscb uit, dat de Regeering een
scherp toezicht op de banken
zal bevorderen in den geest van bet toe
zicht op de levensverzekeringsbedrijven.
Eenige leden wezen op het veel voor
komend verschijnsel, dat bewoners van
groote buitens en dergelijke perceelen ten
gevolge van den zwaren druk der
personeele belasting deze per-
ceelen verlaten en zich elders gaan vesti
gen.
Andere leden vestigden de aandacht op
de positie, waarin vele groote gezinnen
verkeeren tengevolge van den te zwaren
druk der personeele belasting vanwege
de opcenten. Dergelijke gezinnen worden
meermalen onbillijk behandeld.
Voorts werd betoogd,«Lat op restau
rants en caf 's in de steden de per-
Binnenland.
Dé Eerste Kamer maakt bezwaar tegen
de rijtijdenwet voor chauffeurs.
Vorloopig Verslag der Tweede Kamer
over de begrooting van financiën.
Buitenland.
De Fransche grensversterkingen worden
uitgebreid.
Mussolini naar Hongarije?
De herkiezing van Roosevelt.
De diensttijd in België.
soneele belasting onevenredig zwaar
drukt.
Einkele leden waren van oordeel, dat
de grondbelasting 'dient te worden
afgeschaft.
In de plaats van de grondbelasting
moet, naar bun meening, komen een ver
hoogde vermogensbelasting.
Andere leden waren van meening, dat
de grondbelasting wel degelijk is geamor
tiseerd. Bovendien wezen zij er op, dat
de grondbelasting een der middelen kan
zijn, waardoor de Regeering in staat is
te bevorderen, dat boerenland zooveel mo
gelijk in banden van de boeren blijft.
Tenslotte drongen eenige leden op een
zoodanige wijziging van de wet op de
grondbelasting of van de toepassing van
deze wet aan, dat kassen en warenhuizen
van tuinders niet langer als gebouwde
eigendommen worden beschouwd.
Eenige leden drongen aan op techni
sche herziening van de O'mzetbelas-
t i n g w e t. Het vaststellen van bet ver
schuldigde bedrag gelijkt veelal meer op
een „gentlemen's agreement" tusschen
den fiscus en den belastingschuldige dan
op het nauwkeurig bepalen van den aan
slag.
Andere leden evenwel waren van mee
ning, dat een herziening van de omzetbe
lasting niet gewenscht is.
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat de accijns op bier behoort te worden
verlaagd.
Enkele leden drongen op verlaging van
den accijns op het gedistilleerd aan.
Andere leden daarentegen verwachtten
van een verlaging van dezen accijns
slechts een geringe prijsvermindering en
dus ook geen sterke toeneming van het
verbruik.
Verscheidene leden gaven als bun mee
ning te kennen, dat een verlaging
van den accijns op suiker drin
gend noodig is.
Eenige leden vestigden de aandacht op
de moeilijkbeden, 'die bij de uitvoering van
de landarbeiderswet worden ondervon
den.
Door eenige leden werd er de aandacht
op gevestigd, dat de grensbewaking
in sommige streken zeer onvoldoende is.
Enkele andere leden wezen er op, dat
soms op onverantwoordelijke wijze wordt
opgetreden tegen smokkelaars. Meer dan
eens wordt, een formeele jacht op ben ge
opend, die over een verren afstand wordt
voortgezet en die voor anderen groot ge
vaar oplevert.
Hiertegen werd aangevoerd, dat zulks
wel noodzakelijk is, gezien de groote vrij
moedigheid der smokkelaars en bun groot
aantal.
Gisteravond vergaderde de Gemeente
raad van Goes. Allen aanwezig.
De gemeenterekening over 1935 en de
begrooting voor 1937 worden aangeboden.
Zoo mogelijk hoopt de voorzitter de 'be
groeting in December door den Raad te
doen behandelen.
Tot gemeente-ontvanger wordt benoemd
de heer H. Koops te Coevorden, nr 1 der
aanbeveling, met 8 st. tegen 5 st. op den
heer G. A. Holleman te Haarlem, nr. 2
der aanbeveling.
Wijziging der verordening op de hef
fing van besmettelijke ziekten-geiden. Z.
h. st. aangenomen.
Rondvraag. Dhr v. d. D' o e s heef!
vernomen, dat het middagschaftuur bij de
werkverschaffing op K uur is gebracht.
Spr. vindt dit, gezien het zware werk, te
kort.
Dfe voorzitter antwoordt, dat het
schaftuur op aanschrijving van het De
partement door den Inspecteur der werk
verschaffing op Va uur was gebracht. B
en W. gingen daarmoe niet accoord. Zij
achtten een behoorlijke rusttijd noodig en
hebben verkregen, dat deze althans voor
November uur gebleven is.
Dhr L a p o r t. vindt 1 uur voor dii
werk, dat bovendien nog buiten de kom
ligt, gewenscht. In oen normaal particu
lier bedrijf wordt ook één uur geschaft.
De v o o r z i t t e r antwoordt, dat een
zeker aantal uren moet worden gewerkt-
Voorbeen was de sdhafttijd ook uur,
Allen hébben de fiets bij zich en kunnen
dan juist thuis gaan eten. Spr. verheugt
