EERSTE BLAD
Buitenland.
Binnenland
Distributie van gehakt in
blik en margarine.
De begrootingsdebatten.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws
VRIJDAG 30 OCTOBER 1936
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG Nc. 26
Vetwormpjes
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emergo" tor exploitatie van hot blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
TclcXoonnummcr 11.
Postchöque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertontiön 30 cent por rcgol. Ingczondon
modcdoolingon 00 cont por rogol. Kloino
Advertontiön Dinsdags on Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling, Onder letter ol motto 10.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
DE OORLOG IN SPANJE.
Tegenoffensief der rooden.
De jongste berichten uit Spanje wijzen
er op, dat de regeering te 'Madrid alles
in het werk stelt om de verdedigers van
de hoofdstad aan te vuren in den strijd
met den vijand.
Gisteren werd bij, bet aanbreken van
den dag voor de troepen een dagorder
voorgelezen, welke onderteekend was door
Largo Caballero en den volgenden inhoud
had
Aan alle strijdkrachten van het centra
le leger. De fascistische troepen hebben
tengevolge van hun moeizamen opmarsch
naar Madrid hun energie verloren. Het
uur is dus gekomen om den vijand een
doodelijken slag toe te 'brengen.
Daarentegen wordt onze aanvallende
kracht steeds grooter.
Op het oogenblik hebben wij eindelijk
een geweldige gemechaniseerde bewape
ning tot onze beschikking. Wij hebben
tanks en een machtig luchtwapen.
Vandaag, 29 October, bij het aanbreken
van den dag, zullen onze artillerie en
pantsertreinen het vuur op den vijand
openen.
Onmiddellijk daarop zullen onze lucht
strijdkrachten verschijnen, bommen wer
pen en den vijand met mitrailleurvuur
bestoken. Na den luchtaanval zullen tanks
in actie komen. Dan zal het uur komen
voor alle strijders om van hun comman
danten het bevel tot het offensief te ont
vangen, zich vurig in den strijd te wer
pen, den vijand aan te vallen en hem te
vernietigen.
Gisteren vloog een groot aantal regee-
ringsvliegtuigen boven Madrid, die strooi
biljetten lieten vallen, waarin de bevol
king wprd uitgenoodigd om zich in dienst
te stellen voor de verdediging van de
hoofdstad.
Onder de kreten: „Zij zullen ons niet
krijgen;;!" zijn de regeeringstroepen gis
teren het groote offensief begonnen, dat
men reeds sedert eenige dagen ver
wachtte. De eerste resultaten zijn gunstig,
zoo meldt men uit Madrid.
Ondertusschen wordt de actie van gene
raal Franco tegen Madrid met onvermin
derde kracht voortgezet.
Volgens den radiozender van Sevilla is
Madrid thans van de buitenwereld afge
sneden. De troepen van generaal Valera
zijn ongeveer 12 km. opgerukt en hebben
de hoogten rondom Madrid bezet. De
eenige spoorwegverbinding tusschen Ma
drid en de Zuidkust, d.w.z. de weg naar
Valencia, is eveneens afgesneden. Vol
gens het D.'N.tB. kunnen de regeerings
troepen thans alleen nog langs een land
weg naar het Zuiden vluchten. Dit zal
echter ook niet lang meer mogelijk zijn,
aangezien deze reeds onder het vuur der
rechtsche troepen staat. Alle pogingen
worden thans in het werk gesteld Madrid
den toevoer van levensmiddelen te ver
hinderen.
DEBATTEN OVER SPANJE IN HET
BRITSCHE LAGERHUIS.
In de zitting van het Engelsche Lager
huis van gisteren werd een aanvang ge
maakt met de debatten over den burger
oorlog in Spanje.
De debatten werden geopend met 'n ver
klaring van den minister van buitenland-
sche zaken, Eden.
De niet-interventiepoliliek moet be
schouwd worden als de best geschikte
politiek, om den vrede in Europa te
handhaven en is niöt uitsluitend tegen de
Spaansche regeering gericht, zooals som
migen beweren.
Tegenover de niet-inmenging staat als
eenige andere keuze, dat wordt toegestaan
dat aan beide partijen wapens geleverd
worden.
De 'Britsche regeering is van meening,
dat dit alternatief tot verwarring, inter
nationale wrijving en misschien zelfs tot
een oorlog zou kunnen leiden.
Namens de arbeidersoppositie voerde
Greenwood het woord. Hij handhaafde
het standpunt, dat de Spaansche opstand
een samenzwering was, die zorgvuldig
was voorbereid en door buitenlandsche
■mogendheden werd gesteund.
De niet-inmengingsovereenkomst is
ernstig geschonden, omdat de opstande
lingen meer wapens hebben kunnen krij
gen dan de Spaansche regeering.
De leider van de liberale oppositie,
Sinclair, wenscht niet, dat men de non-
intenventiepolitiek verlaat, maar hij
vreest toch dat een succes der opstande
lingen wederom een triomf voor de fas
cisten en duister voorteeken voor den
vrede in Europa zal zijn.
In antwoord op een desbetreffende
vraag heeft -de parlementaire secretaris
van den Board of Trade in het lagerhuis
medegedeeld, dat 25 mitrailleurs in Juli
naar Spanje zijn uitgevoerd, maar dat
geen enkele andere levering van wapen
tuig geschied is gedurende Augustus en
September.
In Juli heeft Engeland een zekere hoe
veelheid rookloos jachtkruit en vliegtuig-
onderdeelen naar Spanje uitgevoerd tot
een gezamenlijke waarde van 1199 pond
sterling.
In Augustus zijn zeven vliegtuigen en
losse onderdeelen uitgevoerd, maar toen
was de niet-inmengingsovereenkomst nog
niet van kracht geworden.
Sedert 19 Augustus is geen enkele zen
ding voorgekomen. Toen een labour-afge-
vaardigde hierop vroeg, voor wie de ge
noemde zendingen bestemd waren ge
weest, antwoordde de secretaris, dat de
25 mitrailleurs aan de Spaansche regee
ring gezonden waren.
UIT HET BELGISCHE PARLEMENT.
Motie van vertrouwen aangenomen.
De Belgische kamer heeft met 126 te
gen 42 st. (tegen stemden Rexisten,
Vlaamsch nationalisten en communisten)
en tien onthoudingen, haar vertrouwen
uitgesproken in het beleid van de regee
ring op het gebied der buitenlandsche
politiek.
Hierop! volgde van Rexistisohe zijde
een interpellatie over de verboden betoo
ging van Zondag j 1.
Deze interpellatie gaf natuurlijk aan
leiding tot luidruchtige incidenten.
Nog eens: bofer öf kanonnen.
In een rede heeft de economische dicta
tor van Dhitschland Goering dezer da
gen verklaard, dat hij zelf geen boter
meer eet en twintig pond is afgevallen
Hitier gebruikt geen boter en zelfs geen
vleesch.
Kanonnen maken de natie sterk, vet
maakt den buik dik.
Brussel zonder melk?
De melkboeren van het gewest Klein-
Brabant '(België) zijn eenparig besloten
in staking te gaan.
Er zijn nu in tal van gemeenten vlug
schriften verspreid, waardoor de melk
boeren worden aangezet fr. 1.30 den liter
te eischen en gedurende drie dagen den
arbeid stil te leggen als bewijs van pro
test tegen den huldigen melkprijs.
Het schijnt dat de melkboeren in deze
streek zullen staken van 31 October tot
2 November aanstaande.
AMERIKA OVER NEDERLANDSCHE
RADIOTOESTELLEN.
Amerikaansche fabrikanten komen vele
maanden achteraan.
In „Radio To-day", een van de leiden
de Amerikaansche vakbladen, wordt in
©en nabeschouwing over de Olympia Ra
dios,how te Londen een belangwekken
de mededeeling gedaan, welke voor onze
nationale radio-industrie bijizonder waar-
deerend is.
In dit artikel wordt er n.l. op gewezen,
dat experts, die uit Europa terugkeeren,
vaak verklaren, dat verbeteringen aan
radio-toestellen, die opi de Amerikaan
sche markt als nieuwigheden worden ge
ïntroduceerd, in vele gevallen reeds een
jaar eerder in Europa weiden toegepast.
Inderdaad moet toegegeven worden, zoo
schrijft dit blad, dat eenige van de aan
trekkelijkste eigenschappen van de Ame
rikaansche radiotoestellen in 1935 en
1936 in Europa reeds maanden eerder
als standaard-uitvoering der toestellen
golden, alvorens zij' in Amerika opgang
maakten. Op de Radio-Show te Londen
waren nieuwe Europeesche-constructies
te zien, die van groot belang zijln voor
de Amerikaansche toestelfabrikanten,
daar deze nieuwe toestellen riohtgevend
kunnen zijln voor de komende productie
in Aanferika.
Het 'bovenstaande had betrekking op
de daaropvolgende beschrijving van de
nieuiwe Phillips toestellen met monoknop,
opklapbaie statidnsschaal en verdere be
kende eigenschappen.
DE DEPRECIATIE EN DE LOONEN IN
DEN LAND- EN TUINBOUW.
In verband met een besluit, genomen
op de jongste vergadering van den bonds
raad van den Ned. Bond van arbeider?
in het landbouw-, tuinbouw- en zuivelbe
drijf, heeft het hoofdbestuur van voor
melde organisatie aan den minister van
landbouw en vissdherij te kennen gege
ven, dat de door verplichte arbitrage
vastgestelde land- en tuinarbeidersloonen
tusschentijds dienen te worden herzien,
in dien zin, da.t ten minste in deze loo-
nen de verhooging van de kosten van le
vensonderhoud, eventueel gevolg van de
depreciatiee van den gulden, wordt ver
disconteerd.
Uit deze overweging verzoekt het hoofd
bestuur den minister te willen bevorde
ren, dat de door arbitrage-uitspraak vast
gestelde loonen in land- en tuinbouw met
spoed worden herzien. Deze herziening
kan volgens adressant niet wachten tot
den afloop van het tijdvak waarover de
vastgestelde loonen zullen gelden.
THEE WORDT NIET OPNIEUW
DUURDER.
Goedkeuring van de regeering gold voor
de vroegere verhooging.
In aansluiting op bet bericht inzake
de goedkeuring van regeeringswege van
de verhoogde theeprijzen, kan nog wor
den gemeld, dat het hier betreft de reeds
plaats gehad hebbende verhooging van 10
ct. per pond. De detailprijzen zullen dus
niet weder verhoogd worden.
K. L. M. VERKOOPT FOKKERS.
Na den verkoop den laatsten tijd van
eenige Fokkervliegtuigen zullen thans
we«r twee driemotorige Fokkers van de
K. L. M. van eigenaar verwisselen. Nu
zijn het de Havik en de Duif, beide F 12-
toestellen, die heden naar Engeland zul
len gaan, waar de Crilley Airways ze aan
hun vloot zullen toevoegen.
In totaal bezit de K.L.M. thans nog
tien Fokkervliegtuigen hier te lande en
twee in Curagao.
TOEPASSING VAN DE WET OP DE
OMZETBELASTING.
Het Tweede-Kamerlid mr W. Wester
man heeft aan den minister van Finan
ciën vragen gesteld over de omzetbelas
ting. Hij vraagt of de minister nog op 'het
standpunt staat, dat de maximaal tien
voudige verhooging van het verschuldig
de bedrag slechts kan worden nagevor
derd bij gebleken ontduiking, waardoor
de verhooging dus het karakter van een
strafmaatregel verkrijgt. Bij dwaling of
verschoonbaar veizuim behoort dus geen
verhooging te worden opgelegd.
Is het den minister bekend, zoo vraagt
mr Westerman, dat er inspecties zijn,
waar met terzijdestelling van door den
minister zelf bepaalde maatstaven, ver
hoogingen worden opgelegd, met name in
gevallen; waarin het ontbreken van de
goede trouw allerminst kan worden ten
la?te gelegd, en waarin evenmin sprake
is van „aanmerkelijke nalatigheid of slor
digheid"?
NIEUWE NEDERLANDSCHE GEZANT
TE BERLIJN.
Graaf van Limburg Stirum opgevolgd
door Ridder van Rappard?
In Berlijlnsche diplomatieke kringen
wordt, volgens het „Handelsblad" als
opvolger voor mr. J. P. graaf van Lim
burg Stirum als Hr. Ms. gezant te Ber
lijn ernstig genoemd mr. C. Ridder van
Rappard, tegenwoordig buitengewoon ge
zant en gevolmachtigd miinister te Bern.
DE MONOPOLIEHEFFINGEN OP
FRUIT.
Hef Tweede Kamerlid Vos dringt aan op
intrekking.
Het Tweede Kamerlid de heer Vos
heeft aam den minister van landbouw
en vissoherij de volgende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat de
prijls van verschillende fruitsoOi ten der
mate gestegen is, dat het voor een groot
deel der burgerij uitermate moeilijk is
geworden, zioh een voldoende hoeveel
heid van dit belangrijke volksvoedsel
aan te schaffen?
Is de minister niet van oordeel, dat de
hooge lasten, die op het uit het buiten
land ingevoerde fruit drukken, voor een
groot gedeelte de schuld dragen van bo
vengenoemde misstanden?
Is de minister bereid, teneinde verbe
tering van het genoemde euvel te ver
krijgen, te overwegen de monopoliehef
fing op fruit in te trekken?
Prljsverhooglng van biscuits.
Het Ned. Weekblad voor kruideniers
waren meldt, dat de Ned. Vereeniging
van biscuitfabrikanten besloten heeft, de
prijzen van de belangrijke biscuit- en
wafelsoorten te verhoogen.
WIE ER VOOR IN AANMERKING
KOMEN.
Nadere mededeelingen uit de circulaire
van den minister van Sociale Zaken
aan de gemeentebesturen.
De minister van Sociale Zaken heeft
met betrekking tot de distributie van
margarine en gehakt in blik aan werk-
loozem en daarmede gelijkgestelden aan
de gemeentebesturen een circulaire ge
zonden.
Gelijk bekend mag worden veronder-
De spreektijd bij de algemeene
beschouwingen in de Tweede Kamer.
De Tweede Kamer heeft besloten, den
spreektijd biji de algemeene beschou
wingen over de rijksbegrooting voor 1937
te bepalen als volgt:
De r.k. fractie op ten hoogste 1 uulr
en 45 minuten; de soc-dem. fractie op
ten hoogste 1 uur en 45 minuten; de anti-
rev. fractie op ten hoogste 1 uur en 15
minuten; de ohr. hist, fractie op ten
hoogste 1 uur en 15 minuten; de libe
rale fractie op ten hoogste 1 uur en 5
minuten; de vrijlz. dem. op ten hoogste 1
uur en 5 minuten; de staalk.-geref. par
tij op ten hoogste 40 minuten; de comm.
partij op ten hoogste 40 minuten; de nat,
boeren, tuinders- en middenstandspartij!,
de herv.-geref. staatspartij, de chr.-dem.
unie, het verbond voor nat. herstel, de
ïev. söc. arbeiderspartij, de kath. dem.
partij en de heer Duys, ieder opi ten
hoogste 30 minuten.
De tijden biji de replieken zijn resp.
ten hoogste 50, 35, 35, 25, 15, 15 minuten
en voor de eenlingen ten hoogste 10 mi
nuten.
huidonzuiverheden, pukkels en puistjes
PUROL doet ze verdwijnen
Gebruikt bij gelaatsverzorging witte Purol.
Doos 30, Tube 45 ct. Bij Apoth. en Drog.
steld, is de totale hoeveelheid onver
mengde margarine, die jaailijks voor dis
tributie aan werkloozen en armlastigen
beschikbaar komt, gelimiteerd en is
overschrijding daarvan onder geen om
standigheden geoorloofd. Ook de voor-
raai gehakt in blik, die het departement
van Sociale Zaken voor den komenden
winter kan laten fabriceeren, is uiteraard
beperkt.
Hieruit volgt onmiddellijk aldus
weidt in de circulaire geizegd dat de
beschikbare kwantums zoo economisch
mogelijk behooren te worden aangewend,
omdat een zoo groot mogelijk aantal per
sonen, behöorende tot de daarvoor in
aanmerking komende groepen en binnen
de öp het punt van distributie gestelde
grenzeij, daarvoor in aanmerking kan
worden gebracht.
Uit de bij bet departement ingekomen
rapporten is thans gebleken, dat bet veel
vuldig voorkomt, dat b.v. onvermengde
margarine wordt verstrekt aan andere
dan de bovenbedoelde personen, met na
me o.a. aam hen, die niet ondersteund
worden ingevolgde de uit het Werkloos-
heidssubsidiefonds gesubsidieerde steun
regeling of bij! een uit dat fonds gesubsi
dieerde werkverschaffing zijn te werk ge
steld, dan wel armlastig zijn in dem zin
van de Armenwet.
Zoo wordt veelal onvermengde marga
rine verstrekt aan arbeiders, óók gedu
rende den tijd dat zijl in bet vrij'e bedrijf
werkzaam zijn, of worden in aanmerking
gebracht zij, die nog niet drie (volle)
imlaanden werkloos of armlastig en ge
steund zijn, terwijl voor wat 'betreft de
laatstgenoemde categorie dikwijls geen
rekening wordt gehouden met de bepa
ling, dat zij van den hun toebedeelden
steun geheel of bijna geheel moeten le
ven.
Gelijksoortige afwijkingen als ten aan
zien van de margarineverstrekking ge
noemd, komen ook voor bij' de distribu
tie van gehakt in blik. Veelal verstrek
ken nl. de ingeschakelde distribuanten
bedoeld product aan andere dan daar
voor in aanmerking komende personen,
die niet in het bezit zijln van de daarop
betrekking hebbende bonnen.
Afgezien nog van de wettelijke bepa
lingen zal het duidelijk zijn, aldus de
minister, dat het zoowel in het belang
der werkloozen, als in het belang van
den bona fide middenstand is (welks be
langen uiteraard door de verstrekking
aan niet „rechthebbenden" worden ge
schaad). dat door de gemeentebesturen
een intensieve controle wordt toegepast
bij de distributie van levensmiddelen aan
werkloozen en armlastigen.
De afd. Beveland van den N. J. N.
op sociale „Verkennning".
Dinsdag en Woensdag j.l. werd te Goes
in de „Prins van Oranje" een Natuur
historische tentoonstelling gehouden, uit
gaande van den N.J.N., den Nederland-
schen Jeugdbond voor Natuurstudie, die
werkelijk zeer geslaagd mag worden ge
noemd.
Het was een unieke gelegenheid om in
kort bestek kennis te maken met de flora
en fauna van Nederland en daarbuiten en
tevens een geslaagde poging om uit te
laten komen hoe veelzijdig het werk is,
door dezen Bond bestudeerd.
Binnenland.
Tweede Kamer. Behandeling pachtkwes-
die geëindigd.
De malversaties te Vlissingen.
Distributie van gehakt en margarine.
Buitenland.
Offensief en tegen-offensief in Spanje.
De houding van Engeland tegenover
Spanje.
Allereerst viel ons op de keurig ver
zorgde paddenstoelen stand van exem
plaren door de leden zelf verzameld en die
zich hiervoor geen moeite ontzien had
den.
Ook de geologie-stand was zeer de
moeite waard en niet minder de scbel-
penverzameling waaronder prachtexem
plaren.
De afd. „Liefde wekken voor de na
tuur" was evenmin vergeten, want op een
der tafels waren meerdere typen nest
kasten tentoongesteld en werd gewezen op
de mooie kans die 't plaatsen van kasten
biedt om kennis te maken met de vogel
wereld.
De vlinderverzameling trok door haar
vioolijke en verrassende kleuren op het
gebied van insectenverzameling meer de
aandacht dan de hommel- en wespenver
zameling, alhoewel deze naar kenners be
weerden eveneens mooie exemplaren be
vatte.
De z.g. Bonds-stand liet enkele bro
chures zien door leden van den Bond ge
schreven en verder het eigen orgaan
„Amoeba" en het blad van 'de Zeeuwsche
afdeelingen „Luctor et Emergo".
Ten laatste mogen we zeker de stand
van de Goescbe Boekhandel van den heer
W. v. Klaveren niet vergeten, die hier
uitnemend werk verricht had ter bevor
dering van de kennis der natuur.
Goes. Een bijna honderdjarige.
Na het overlijden van opa Bergs was
Goes zonder honderdjarige. Maar op Za-
terdag 7 Nov. a.s. hoopt de heer J. Ga-
pello de eeuwstreep te bereiken. Onze
oudste Goesenaar is nog een krasse baas
Wel wordt hij momenteel in St. Joanna
verpleegd, maar zijn ongesteldheid is ge
lukkig niet van ernstigen aard. Als zich
geen complicaties voordoen hoopt hij zijn
honderdsten verjaardag temidden van
zijn kinderen en verdere familie in Slot
Os ten de te vieren.
Van de twaalf kinderen, die de heer
Gapello gehad heeft, zijn er nog vijf in
leven, terwijl het aantal klein-, achter-
klein- en bet-achterkleinkinderen 126 be
draagt.
Onze eeuwling is te Goes geboren en
heeft een leven van hard werken en vee]
zorg achter den rug. Maar zijn gezond
heid heeft daaronder niet geleden. Alleen
lijdt bij, aan de kwaal van den ouderdom:
doofheid.
Tot voor kort kwam hij nog geregeld
in de (R.K.) kerk, om er zijn kerkelijke
plichten te vervullen en zelfs ging bij! drie
jaar geleden nog naar D'en Haag, om op
den derden Dinsdag in Sept. de Koningin
en de gouden koets te zien.
Toen na een 58-jarig huwelijk in 1918
zijn vrouw stierf, ging hij bij zijn ge
trouwde dochter in de L. P. v. d. Spiegel
straat inwonen.
Aanrijding. Hedenmorgen bad
alhier in het nauwe Rijfelstraatje een
verkeersongeval plaats. Een bus van dhr
v. Fraassen, welke uit Middelburg 'kwam
reed naar de Markt door genoemd
straatje, toen dhr de Klerk uit Goes juist
aldaar fietste. De Klerk werd met zijn
fiets, waarop een groote mand stond door
de bus aangereden, met gevolg, dat hij
onder de bus terecht kwam. Gelukkig
stond de bus spoedig stil, waardoor er
ger werd voorkomen. De K. kwam er met
eenige kwetsuren en een ernstig bescha
digde fiets af. In de apotheek van
den heer La Port werd de eerste hulp
verleend.
Driewegen. Gemeenteraad.
Gisteren vergaderde de Raad voltallig. De
voorzitter deelt mede, dat in het tijdvak
van 1 November 1936 tot en met 3 April
1937 wederom f 1 kolentoeslag a,an de
werkloozen zal worden verstrekt en dat
de Korte- en Smidsweg voortaan in on
derhoud bij de gemeente is, daar de on
derhoudstermijn van den aannemer ver
streken is.
Daarna wordt door B. en W. op ver
zoek van Gedeputeede Staten, een veror
dening aangeboden betreffende regelen,
voor het in bouiwexploitatie brengen van
gronden door particulieren. Daar een en
ander reeds in de bouwverordening gere
geld is, wordt na eenige discussie deze
verordening verworpen.
Vervolgens is aan de orde de vaststel
ling van een verordening op de controle
