Aanbieding van een Nationaal Huwelijks
geschenk aan H.K.H. Prinses Juliana en
Z.D.H Prins Bernhard
van Lippe-Biesterfeld.
DONDERDAG 29 OCTOBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 25
Buitenland.
De Kamer over de verloving
van Prinses Juliana.
Staten-Generaai
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Einorgo" ter cxploitatio van liet blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lunge Vorstslruat 70, Goes.
Telefoonnummer, 11.
Postcheque en Girorekening 44405
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middoiburg, Goes en
Vlissingon f0.20. Losse nummers 5 cent
AdverlentiCn 50 cent per regel. Inge/,enden
mcdcdeelingen CO cent per regel. Kleine
Advcrtcntiön Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het Algemeen Comité richt zich hierbij
tot het Nederlandsche Volk voor het ver
krijgen van de medewerking van allen aan
het Nationaal Geschenk, dat zal worden
aangeboden ter gelegenheid van het hu
welijk van Hare Koninklijke Hoogheid
Juliana, Prinses der Nederlanden, Prin
ses van Oranje-Nassau, Hertogin van
Mecklenburg, en Zijne Doorluchtige
Hoogheid Bernhard, Prins van Lippe
Biesterveld.
In al zijn geledingen heeft het Neder
landsche volk eene overweldigende en
ontroerende vreugde getoond bij het ver
nemen van de heuglijke tijding. De liefde
en trouw jegens het Huis van Oranje
traden opnieuw in een helder licht. Van
tal van zijden klonk reeds aanstonds,
spontaan en hartelijk, de wensch om deze
gevoelens van vreugde, liefde en trouw in
een huwelijksgeschenk tot uitdrukking te
brengen. Dezen wensch te verwezenlijken,
is het doel van 'het Comité.
Het Prinselijk paar heeft zich uitge
sproken voor één nationaal geschenk.
Aan deze uitspraak zij hier herinnerd.
Onder goedkeuring van Prinses en
Prins bestaat het voornemen een jacht
voor 'het bevaren van de binnenwateren
aan te bieden. Daarenboven ligt het in de
bedoeling, het noodige te verrichten voor
moderniseering en inrichting van het Pa
leis, dat het Prinselijk paar zal gaan be
wonen, dan wel voor bouw en inrichting
van een passend landhuis. Een beslissing
omtrent dit tweede geschenk kon niet
aanstonds worden genomen.
De gelegenheid tot het storten van bij
dragen is bij: het meerendeel der dagbla
den opengesteld. Daarnaast bestaat die
gelegenheid bij de penningmeesters van
dé Fioviiiciale Gomité's en van de plaat
selijke Comité's, die onder de auspiciën
van de Provinciale Comité's zijn of zullen
worden opgericht.
In het Eere-Comité hebben zit
ting genomen de Voorzitters van de Eer
ste en de Tweede Kamer, de Ministers, de
Commissarissen der Koningin in de ver
schillende provinciën, vertegenwoordigers
van de Rechterlijke Macht, van Leger en
Vloot, van Rijks- en andere Universiteiten
en van sommige Kerkengroepen en Kerk
genootschappen.
Verder is een Algemeen Gomi-
t gevormd, waarin in hoofdzaak voor
zitters van landelijke bonden en organi
saties en voormannen uit het bedrijfsle
ven .hebben zitting genomen.
Dan. is er nog een Uitvoeren d
Comité waarvan voorzitter is Mr L.
J. A. Trip, President van de Nederland
sche Bank, en waarin voor Zeeland
zitting heeft, de heer M. F e r n h o u t,
burgemeester van Middelburg, voorzitter
van het Comité in deze provincie.
In het Werk-Comité hebben zit
ting:
Mr A. J. A. A. baron van Heemstra,
Voorzitter.
Mr W. U. Hazelhoff Roelfzema, Secre
taris.
Mr E. de Visser, Secretaris.
Mr D. Grena de Iongh, Algemeen Pen
ningmeester.
Ph. Mees, Lid.
Mr H. Waller, Lid.
Het secretariaat is gevestigd te Arn
hem, Velperbinnensingel 5, telefoon 21300
Voorts zijn nog gevormd Provinci-
ale-enplaatselijke comité's.
Het Provinciaal Comité voor Zeeland
is als volgt samengesteld:
Jhr Mr J. W. Quarles van Ufford,
Commissaris der Koningin in de Provin
cie Zeeland, Eere-voorzitter.
Werkcomité:
M. Fernhout, Burgemeester van Mid
delburg, Voorzitter.
Jhr Mr M. L. Quarles van Ufford, Mid
delburg, Secretaris.
Jhr F. Beelaerts van Blokland te Mid
delburg, Penningmeester.
Dr S. S. Smeding te Middelburg.
Voorts hebben in bet Provinciaal Co
mité zitting genomen:
M. W. van Axenthals te Kats.
W. den Boer te Zierikzee.
M. Boonman te Rilland-Bath.
Mevr. van den Broecke-de Man te
Aardenburg.
Douairière van Citters-de Vulder van
Noorden te Noordgouwe (Schuddebeurs).
Jkvr. S. H. Bar.esse Collot d'Escury te
Kloos'terzande.
J. de Feijter te Zaamslag.
S. J. Gast te Duivendijke.
L. J. G. Gelderman te Kortgene.
J. L. van Gorsel te Oud-Vossemeer.
W. Kakebeeke te Goes.
W. H. Kloet te St Maartensdijk.
E. Tb. Lockefeer te Hulst.
H. van Mazijik te Sluis.
I. van Melle te Breskens.
A. H. de Milliano te Waterlandkerkje.
P. A. Neeteson te Sas van Gent.
L. Onderdijfc te Middelburg.
J. C. Paap te Vlissingen.
J. Pilaar te Goes.
F. P. Polderdijk te N.- en St Joosland.
iS. J. de Regt te Wissekerke.
D. Soheele te Terneuzen.
Jhr W. Z. van Teijlingen, Kamerheer
i. to. d. van H. M. de Koningin, te Oost-
kapelle.
A. Wisse te Anna Jacobapolder (Sint
Philipsland).
H. C. van de Zande te Nieuwerkerfc.
DE OORLOG IN SPANJE.
Opstandelingen 21 km. van Madrid.
Van de zijde der opstandelingen wordt
gemeld
De doorgevoerde omsingeling van Ma
drid wordt met mathematische nauwkeu
righeid voortgezet en de ring rond de
hoofdstad sluit zich meer en meer. Alleen
in Oostelijke richting, naar de kust der
Middellandsche Zee, is nog een weg open.
Een doorbreken van den ijzeren ring
door de rooden schijnt, naar de tot dus
ver opgedane ervaringen, uitgesloten.
Onder den druk der allerwegen op
dringende nationalistische troepen trok
ken de marxisten naar de stad terug, die
thans vol is van uit de voorposten ge
vluchte roode militie.
Om de gevolgen van een bloedige be
storming der 'Spaansche hoofdstad te
voorkomen, zal men trachten de wijkende
marxistische troepen Oostwaarts weg te
dringen, waarmede de nationalisten dan
tevens èn eigen manschappen èn de stad
hopen te kunnen sparen.
Radio-Sevilla deelde gistermorgen mee,
dat de rechtsche troepen de hoofdstad
thans tot op 21 km. genaderd zijn.
Italïg beschuldigt Rusland.
De Italiaansche ambassadeur te Lon
den, Grandi, heeft de non-interventie com
missie te Londen een nieuwe nota over
handigd, waarin andermaal een aantal
gevallen wordt opgesomd van schendin
gen der non-interventie-overeenkomst
door de sovjetregeering.
Op verschillende dagen in October, al
dus de Italiaansche aanklacht, hebben
sovjetschepen oorlogsmateriaal in havens
van 'het Spaansche volksfront gelost.
Den zesden October heeft de Spaan
sche vrachtboot „Larra Mendi" in volle
zee van een vrachtboot der sovjets, waar
van de naam onbekend bleef, onderdeelen
van vliegtuigen overgenomen, welke kort
nadien te Barcelona aan land zijn ge
bracht.
Verder wijst de Italiaansche nota er
op, dat Sovjet-Russische piloten en tech
nici naar Spanje gingen om in de vlieg
kampen der Madrilleensche regeering
dienst te nemen.
IS DEGRELLE TE BERLIJN
GEWEEST?
Er loopen stellige geruchten, dat de lei
der der Belgische Rexisten Degrelle op
Zondag 27 September j.l. te Berlijn is ge
weest.
©e rexistisdhe leider zou bij deze ge
legenheid ontvangen zijn door vier voor
aanstaande persoonlijkheden, o.a. door
Goebbels.
D'e correspondent van de „Matin" zou
vernomen hebben, dat Goebbels Degrelle
raadgevingen zou hebben verstrekt over
de beste methoden, om langs parlemen
tairen weg de macht in handen te nemen,
n.l. „de massa te fascineeren en schrik
in te boezemen, en het bolsjewisme in het
donkerste licht af te schilderen".
Tenslotte zou Goebbels Dëgrelle enve-
loppes ter hand hébben gesteld, waarvan
de inhoud niet bekend is.
Van de zijde der Rexisten worden deze
geruchten tegengesproken.
GOERING OVER HET VIERJAARSPLAN
Gisteren hield minister-president Goe-
ring in het „Sportpalast" een rede voor
20.000 toehoorders, over het vier jaarsplan.
Goering zeide daarin o.a.:
In de afgeloopen vier jaar was onze
eerste taak het herstel van de weermacht
en het herstel van onze internationale
positie; thans is onze opdracht de eco
nomische kracht van Duitschland ver
der te versterken en uit te breiden.
Thans gaat het erom Duitsch
land onafhankelijk te maken
van het buitenland.
Men zegt ons: „betaal uw levensmidde
len en grondstoffen met goud" wij zou
den gaarne met goud betalen indien men
ons niet al ons goud door de herstel
betalingen ontnomen had.
In Duitschland leven 136 menschen per
vierkante K.M.; in Engeland 137. Maar
Engeland bezit voor deze 137 menschen
één derde der geheele wereld als kolo
niën, en wij niets 1
Wij zullen er alles op zetten ook het
laatste uit den Duitschen bodem te halen,
wij zullen den landbouw, de visscherij,
de veeteelt, verbeteren en alles daarvoor
doen wat slechts denkbaar is.
Wij zullen nagaan welke grondstoffen
wij zelf maken kunnen; binnenkort zul
len overal fabrieken verrijzen waarin wij
onze eigen rubber maken, waarin wij onze
eigen kleeren vervaardigen uit celstof-
vezels en dus de katoen niet meer noodig
hebben die ons nu millioenen deviezen
kost.
Wij zullen uit de Duitsche steenkolen
benzine en olie trekken. Het woord van
den „Führer: „binnen 18 maanden is de
Duitsche benzine gereed" zal ik ver
vullen.
JAPAN DREIGT WEER.
Uit Tokio wordt aan de bladen gemeld,
dat Japan geneigd is tot „andere maatre
gelen" over te gaan, teneinde China te
dwingen, de Japansche eischen tot bij
legging van de C'hineesch-Japansche ge
schillen te aanvaarden, indien de diplo
matieke onderhandelingen te Nanking
mochten mislukken,
De „andere maatregelen", die men op
het oog heeft, zouden waarschijnlijk be
staan in het verbreken van de diploma
tieke betrekkingen en het overgaan tot
militair geweld.
Aan deze bedreiging is op onheilspel
lende wijze kracht bijgezet door de in
drukwekkende manoeuvres van duizen
den Japansche soldaten langs den spoor
weg PeipingTientsinShanhaikwan. in
Noord-China.
Jim Mollison weer over den Oceaan.
D'e bekende Engelsohe Oceaanvlieger,
Jim Mollison, is gistermiddag om 2.44
uur (M. E. T.) onverwacht van het vlieg
veld Floyt Bennett gestart voor een vlucht
over het Noordelijk deel van den Ablan-
tisehen Oceaan.
Het eerste doel van Mollison is Har
bour Grace op New Foundland, vanwaar
hij na een korte tussohenlanding om ben
zine in te nemen, verder zal vliegen naar
Londen.
Mollison hoopt den afstand New York
Croydon in 17 uur af te leggen.
Mollison draagt onder zijn overall een
avondtoilet. „Als i'k tijdig genoeg voor het
diner in Londen ben merkte hij naar
aanleiding hiervan glimlachend op
hoef ik mé niet eerst te verkleeden."
Toen de meteorologische autoriteiten
hem waarschuwden, dat de weersomstan
digheden voor zijn vludht bijzonder on
gunstig waren, antwoordde Jim: „Ik ga
tóch!"
Jim Mollison is op New Foundland om
20.25 uur (Greenwioh-tijd) geland.
Portugal heeft de regeering van Franco
niet erkend.
Naar Reuter uit Lissabon meldt, wordt
het bericht, dat de Portugeesche regee
ring de regeeiing der rechtsche troepen
te Bugos zou hebben erkend, van officieele
zijde categorisch tegengesproken.
België's militaire politiek.
In de Belgische Kamer zijn gisteren do
interpellaties gehouden over de Belgische
buitenlandsChe politiek.
Een communistisch spreker beweerde,
dat de rede van den koning met instem
ming werd begroet te Berlijn en te Rome,
doch beroering verwekte te Parijs, te
Praag, te Londen en te Moskou, waar
men ijvert voor den vrede.
Tegen deze woorden werd op luidruch
tige wijze geprotesteerd door de Vlaam-
sche nationalisten en de Rexisten en mi
nutenlang ging het in de vergadering zeer
rumoerig toe. Toen dezelfde communist
beweerde, dat alleen Hitier de Belgische
zelfstandigheid bedreigt en dat hij in het
Belgische parlement over personen be
schikt, die zijn bevelen uitvoeren, ont
stond er wederom een langdurige scheld
partij. De Rexisten riepen „Lafaard" en
„Naar Moskou".
Toen het.rumoer tenslotte iets bedaard
was, dienden de Rexisten een motie in,
waarin wordt aangedrongen op het op
zeggen van Locarno en van de Fransch-
BelgisChe militaire accoorden.
Dé minister van buitenlandsche zaken,
Spaak, gaf daarna een uiteenzetting van
de huidige Belgische buitenlandsche poli
tiek.
Zeer vele leden van de Tweede Kamer
meenden ditmaal hun beschouwingen over
hoofdstuk I der rijksbegrooting-1937 (Al-
gemeene beschouwingen) te moeten aan
vangen met uiting te geven aan hun blijd
schap over de verloving van H.K.H. Prin
ses Juliana.
Men verklaarde zeer te zijn getroffen
door het bijzondere, hartelijke karakter
van de hulde, die het geheele Nederland
sche volk, bij die gelegenheid aan de Ko
ninklijke Familie heeft gebracht. Voor
zoover dit noodig was, is thans wel over
tuigend gebleken, dat het Nederlandsche
volk geen nieuwe vormen in zijn staats
bestel behoeft om zich een eenheid te ge
voelen.
In dit verband werd het denkbeeld ge
opperd, dat de overzeesche gebiedsdeelen
zoo noodig door het moederland in staat
zullen worden gesteld ter gelegenheid van
de aanstaande huwelijksplechtigheden een
deputatie naar Nederland te zenden.
Hierdoor zou, naar men meende, het
saamhoorigheidsgevoel van de inwoners
van het geheele koninkrijk kunnen wor
den gesteund.
Korte Berichten.
Eten officieele woordvoerder heeft
het te Parijs gepubliceerde bericht, als
zou Hitier prins Georg van Brunswijk-
Luneburg op den troon willen plaatsen als
„groeten onzin" gekenmerkt.
Het Egyptische stoomschip „AJbd el
Loefti'' is op 25 km van Alexandrite ge
zonken. Ongeveer 50 passagiers en de be
manning worden vermist. Slechts één der
opvarenden is gered.
Een hevige aardbeving beeft zich op
het eiland Jan Mayen voorgedaan. De
sdhade aan het meteorologisch instituut
•aangericht is aanzienlijk, doch het perso
neel is ongedeerd. Het Jan Mayen-eiland
heeft een oppervlakte van 400 vierk. km
en is gelegen in de Noorscihe IJszee.
TWEEDE KAMER.
NIEUWE REGELING VAN DE PACHT.
Enkele ingrijpende amendementen
aangenomen.
De Kamer heeft zich gisteren 'bezig ge
houden met de verdere behandeling van
het ontwerp-Pachtwet, waarbij verschil
lende amendementen aan de orde kwa
men.
Een der belangrijkste was wel dat van
den heer Van den Heuvel op Art. 25:
schrapping van het veelbesproken wijzi-
gingsrecht door den rechter. Het amen
dement werd met 60 tegen 27 stemmen
aangenomen.
Tegen het amendement hebben gestemd
de 'S.D.A.P., de communisten, de heeren
Van Houten (Christ. Dem.), Duys (partij
loos) en van de katholieken de heer IJs-
selmuiden.
De rechter zal een loopend contract
dus niet mogen wijzigen, als den pach
ter geen redelijk bestaan gewaarborgd is,
zoolang althans de omstandigheden,
waaronder het contract werd aangegaan,
niet gewijzigd zijn en de goede trouw dus
zulk een wijziging vordert.
Aangenomen werd ook een amende
ment-De Geer, dat den rechter wel
uitgebreid toetsingsreebt ook op loo
pen d e pachtcontracten geven wil, maar
hem alleen toestaat zulk een overeenkomst
nietig te Verklaren, dus niet te wijzigen,
indien hij van oordeel is, „dat óf de ver
plichtingen, voor den pachter uit de over
eenkomst voortvloeiende, als buitensporig
moeten worden beschouwd, of althans de
pachtprijs zoodanig is vastgesteld, dat hij
den pachter, ook bij bijzondere bekwaam
heid en ijver, niet de mogelijkheid van
een redelijk bestaan uit de opbrengst van
bet gepachte goed zoude laten, terwijl
nochtans de pachter zulk een bestaan uit
de opbrengst van bet goed redelijkerwijze
mag verwachten."
In den breede werd gedebatteerd over
een ander amendement-Van den
Heuvel, om de artt. 46 en 813 niet
toepasselijk te verklaren op pachtovereen
komsten, betreffende los land, van min
der dan een halve hectare oppervlakte en
voor een pachtprijs lager dan f 100 per
'jaar.
De heeren Bakker en Groen wil
den de gemakkelijke regeling tot resp. een
kwart 'hectare en f 50 beperkt zien. Aldus
gewijzigd werd het amendement aange
nomen,
In eenigszins gewijzigden vorm zijn ook
de amendementen-v. d. Heuvel over het
vergoedingsrecht (artt. 19, 23), in
de wet gekomen, met dien verstande, dat
•de minister aan zijn principieelen opzet
vasthield, zooals vooral bleek bij' art. 23,
waarbij Mr van Schaik handhaafde, dat
Binnenland.
Voolrloopi'g Verslag der Tweede Kamer
over de Staatsbegrooting 1937.
Rapport van de commissie-Van Loon
over de landhouwcrisismaatregelen.
Minister Slingenberg waarschuwt de
slagers.
Verhooging van de theeprijlzen.
Buitenland.
'Goering over het vierjarenplan.
Is de Belgische Rexistenleider te Berlijn
geweest?
Japan dreigt weer.
Wijiziging dienstplicht in België.
door pachters een deel van eventueele
door hem bewerkte verbeteringen van het
verpachte toekomt.
Op het kantje af met 45 tegen 44
stemmen zag Dr D r o e s e n zijn amen
dement op art. 28 aanvaard. Dit artikel
zal nu voortaan aan den pachter de be
voegdheid geven, het verpachte te veran
deren na verkregen machtiging van den
rechter.
De wet bepaalt nu, dat zoowel verzoe
ken om verlaging als om verhooging van
de pacht bij den rechter aanhanging moe
ten worden gemaakt binnen zes maanden
na bet eindigen van het pachtjaar of het
pachtseizoen, waarover de pachtprijs ver
schuldigd is (artt. 24, 32). Een eventueele
verhooging of verlaging van den pacht
prijs zal niet eerst na twee, maar door
een overgenomen amendement-Hiemstra
één jaar na de indiening van de desbe
treffende vordering in werking treden
(25—30).
Een vrij langdurig debat ontwikkelde
zich over een wijzigingsvoorstel van den
heer E b els. Deze wil dat de verpachter
die volgens het systeem van het ontwerp
eerst bij elf en een balf jaar pachtduur
tot opzegging over zal kunnen gaan
géén nietigverklaring van die opzegging
door den rechter tegen zich kan hooren
uitspreken, indien hij den grond f zelf,
óf voor één zijner kinderen in
gebruik wil doen nemen. En indien de
mogelijkheid hiervan uitdrukkelijk in het
oorspronkelijk pacht-contract is voorbe
houden.
Vandaag zal minister Van Schaik hier
over het woord voeren.
MINISTER SLINGENBERG
WAARSCHUWT DE SLAGERS.
Onregelmatigheden bij de distributie van
gehakt in blik.
In verband met de onregelmatigheden
welke door slagers begaan zouden zijn bij
de distributie van gehakt in blik aan on-
derstand-béhoevenden zou, naar wij ver
nemen, de minister van Sociale Zaken
ernstig overwegen om de geheele distri
butie van dit product, gecentraliseerd in
de gemeenten en met uitschakeling der
slagers, imperatief voor te schrijven.
Uit een ingekomen rapport van den
Rijikscontroledienst van de levensmidde
len-distributie zou minister Slingenberg
gebleken 'zijn, dat sedert den aanvang de
zer distributie meerdere der daarbij in
geschakelde slagers het gehakt in Mik ook
soms tegen hoogeren prijs aan niet recht
hebbenden verstrekken.
Thans is aan de slagershonden ver'zocht
nauwlettend toe te zien op een juiste uit
voering der gestelde 'bepalingen, ten ein
de een algeheele uitschakeling, mede van
de bona fide slagers, te voorkomen.
VERHOOGING VAN DE THEE-
PRIJZEN.
Naar gemeld wordt, is in verband met
de stijging van de theeprijzen van regee-
ringswege goed gevonden, dat de ver
koopsprijs van thee in den detailhandel
met ongeveer 10 cent per pond wordt ver
hoogd.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
te Gorredijk (gemeente Opsterland) L.
Sijtsma, candidaat-notaris te Leeuwar
den; te Bergen op Zoom B. J. van Gru
ting, candidaat-notaris aldaar; te En
schede: 1. L. K. Steernberg, notaris te
Neede (vacature H. van Opstall); 2. A.
Zonnevylle, candidaat-notaris te Hen
gelo (O.) (nieuwe standplaats).
DE HUIDIGE MONETAIRE TOESTAND
Geen stagnatie in bedrijyen van
grootwinkeliers.
Db eerste federatie van grootwinkeliers
heeft aan den minister van Handel een
adres gericht, waaraan we het volgende
ontleenen.
Zij spreekt allereerst hare waardeering
uit over het feit, dat haar voornaamste
leveranciers alle contracten, welke voor
den val van den gulden waren afgesloten,
stipt tot heden zijn nagekomen, ofschoon
volgens deze contracten de gevolgen van
