De begrooting van Justitie,
Buitenland.
Staten-Generaal
Ongepaste propaganda.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
WOENSDAG 28 OCTOBER 1936
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 24
Voorloopig Verslag Tweede Kamer.
Treedt de regeering voldoende streng op tegen
extremistische stroomingen
CJitg.: N.V. Uitgovors Maatschappij „Luctor ct
Eincrgo" tor oxploitatio van liot blud „Do Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque cn Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 por kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advertonliön 00 cent per regel. Ingezonden
medcdcelingcn 60 cent per regel. Kleine
Advcrtcntiën Dinsdags cn Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Aan het Voorloopig Verslag der Twee
de Kamer over de begrooting van Jus
titie is het volgende ontleend
Ten aanzien van de huwelijkswet-
geving verklaarden verscheidene leden,
dat zij: het op prijs zouden stellen, indien
de minister een overzicht zou willen ge
ven van de gevolgen, welke naar zijn oor
deel de z.g. Neurenberger wetten in het
licht van de jongste Nederlandsche juris
prudentie nog 'hebben voor het sluiten
van huwelijken hier te lande.
Sommige leden zouden gaarne het
oordeel van den minister vernemen over
de vraag, of niet een wettelijke voorzie
ning aanbeveling verdient, die het aan
hypothecaire schuldenaren
mogelijk zou maken, hun schuld binnen
den daarvoor vastgestelden termijn af te
doen zonder dat zij in een boete zouden
vervallen. Op deze wijze zouden zij van
te hooge rentelasten bevrijd kunnen wor
den.
Er werd aan herinnerd, dat de minis
ter bij de behandeling van de crisishypo-
theekaflossingswet heeft toegezegd te zul
len overwegen, of en in hoeverre er aan
leiding bestaat om ook descheepshy-
p o t h e k e n onder de werking van deze
wet te brengen. Kan de minister t'hans
mededeelen tot welke conclusie deze over
weging hem geleid heeft
Eenige leden zouden willen vernemen,
wat de minister ziet als de taak van zijn
departement in het vraagstuk van de be
scherming der pensioenrechten
van arbeiders in particuliere be
drijven.
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat de regeering nog steeds niet met de
noodige kracht optreedt tegenover de
actie van extremistische groe-
p e n, voorzoover die actie 'het geoorloofde
te buiten gaat. Zij; drongen met klem aan
op spoedige inwerkingtreding van de wet
op de weerkorpsen.
Andere leden waren van oordeel, dat
de hier geoefende critiek op de regeering
niet billijk is, al konden zij de critiek op
de handelingen der extremistische groe
pen grootendeels onderschrijven.
De toestand op het gebied van extre
mistische stroomingen kan in ons land,
vergeleken met andere landen, gelukkig
nog gunstig genoemd worden.
■Sommige leden meenden, dat ten op
zichte van de excessen op het terrein der
drukpersvrijheid reeds veel ge
wonnen zou zijn, indien het openbaar
ministerie van de ten dienste staande
middelen een krachtiger gebruik maakte.
Eenige leden vroegen in het bijzonder
de aandacht van den minister voor de
actie op staatkundig gebied van buiten
landers in de provincie Limburg.
Voorts verzochten sommige leden den
minister te willen overwegen, of 'het be
schilderen, kalken en beplak
ken van straten, muren en
schuttingen met politieke leuzen, in
het belang van de openbare orde niet
dient te worden verboden, zulks met het
oog op de aanstaande verkiezingen.
Met ongerustheid hadden vele leden
kennis genomen van een aantal feiten, die
er op wijzen, dat enkele leden van de
rechterlijke macht, in stede van een ob
jectieve houding tegenover extremistische
stroomingen aan te nemen, daarvoor
openlijk sympathie betuigden.
Met verontrusting hadden veel leden
kennis genomen van de stijging in
de criminaliteit, vooral onder de
jeugd.
Verder vroegen verscheiden leden 's
ministers aandacht voor de plannen tot
het inrichten van werkkampen voor
jeugdige voorwaardelijk ver
oordeelden.
Verscheidene leden betreurden, dat de
regeering geen toestemming heeft willen
verleenen tbt het organiseeren van
een 1 o t e r ij ten bate van het houden
eener internationale tentoonstelling te
Amsterdam. Ten gevolge van deze hou
ding van de regeering zal waarschijnlijk
de tentoonstelling niet kunnen doorgaan.
Van verschillende zijden werd aange
drongen op een uiteenzetting omtrent de
plannen der regeering met betrekking tot
het totstandbrengen van een eenheids
formatie der rijkspolitie.
Met bezorgdheid hadden verscheidene
leden geconstateerd, dat in den laatsten
tijd 'herhaaldelijk hooge politie-ambtena-
ren zich hebben schuldig gemaakt aan
ernstige strafbare feiten, zij herinnerden
hierbij aan het gebeurde te Nijmegen en
aan dat te Naarden. Speciaal vroeg men
•zich af of de toestanden bij de Haagsche
politie wel in orde zijn.
Van verschillende zijden werd ge
vraagd, 'hoe het thans staat met de mis
standen in Huizen van Bewaring.
DE OORLOG IN SPANJE.
Een ultimatum.
Generaal Franco zou voornemens zijn
de roode regeering van Madrid een ulti
matum te zenden, waarin de onmiddel
lijke overgave van de stad geëischt wordt.
Wanneer op dit ultimatum na verloop
van acht en veertig uur geen antwoord
zou zijn binnengekomen, zouden de op
standelingen Madrid met geweld trach
ten te bezetten.
De opstandelingen melden
De regeeringstroepen zijn tot
een algemeenen aanval over
gegaan op het front van Illes-
cas, waarbij zij gesteund werden door
een krachtige artillerie, tanks, een ge-
pantserden trein en mitrailleurs. Hun
aanval werd echter door ons artillerie
vuur gestuit, waarbij aan de zijde der te
genpartij 800 dooden vielen. De totale
verliezen van de regeringstroepen zijn
dien dag gestegen tot* 1500 dooden. Er
werden vele gevangenen gemaakt.
Madrid heeft gisteravond per radio de
Madrileensche bevolking opgeroepen de
gewone werkzaamheden te laten varen en
en massa naar het front te vertrekken.
De minister van Marine en Luchtvaart,
Indalecio Prieto heeft zich gisteravond
naar Valencia begeven aan boord van
een driemotorig vliegtuig. Hij zou nog
denzelfden avond terugkeeren, doch is tot
nu toe nog niet in Madrid aangekomen.
In zijn omgeving maakt men zich onge
rust.
Uit Madrid wordt gemeldt, dat de aan
val der mijnwerkers op Oviedo, die tot
staan was gebracht, is hervat. Geleidelijk
heroveren de regeeringstroepen de stel
lingen, die zij kort geleden moesten ver
laten.
BELGIE'S PARLEMENT HEROPEND.
Enkele Incidenten.
Gistermiddag had de heropening van
het Belgische parlement plaats.
Niet alleen in 'het parlementsgebouw
zelf, maar ook in de omgeving was groote
belangstelling. Het publiek mocht zich
echter niet in groepen opstellen, doch
werd door de politie tot doorloopen aan
gemaand. Er waren strenge ordemaat
regelen getroffen.
De socialisten stelden voor, den burge
meester van Antwerpen bij acclamatie als
voorzitter te herkiezen. D'e Vlaamsehe
nationalisten en de Rexisten verzetten
zich echter hiertegen, omdat, naar zij ver
klaarden, Huysmans niet onpartijdig is.
Zij eisc'hten hoofdelijke stemming en stel
den als tegencandidaat den Vlaamscheo
nationalist, Dr Romsee. Dit gaf aanlei
ding tot incidenten. De socialisten riepen:
„Naar Berlijn", waarop de Vlaamsehe
nationalisten en de Rexisten antwoord
den door: „Naar Moskou" te roepen.
Bij de hoofdelijke stemming verkreeg
Huysmans 124 en Romsee 36 stemmen.
Huysmans nam plaats in den voorzitters
zetel, waarop Rexisten en Vlaamsehe na
tionalisten de zaal verlieten.
Huysmans sprak een speechje uit. Op
economisch gebied, aldus de voorzitter,
gaan wij vooruit. De beste barometer om
dat te constateeren is de werkzaamheid
in de havens van Antwerpen.
De kamerleden, die de zitting hadden
verlaten, om niet aanwezig te zijn tijdens
de rede van Huysmans, kwamen later
Weder in de zaal terug.
PORTUGAL ERKENT DE REGEERING
DER SPAANSCHE OPSTANDELINGEN.
De Portugeesche regeering heeft het
nieuwe bewind in Spanje onder leiding
van generaal Franco erkend
Dit bericht heeft te Rome groote vol
doening gewekt.
In diplomatieke kringen is men van
meening, dat te Berlijn tusschen Ciano
en von Neurath en te Berchtesgaden tus-
sc'hen Ciano en Hitier eveneens over de
erkenning van de regeering te Burgos is
gesproken en dat Italië en Duitschland
overeengekomen zijn, onmiddellijk na den
val van Madrid de regeering-Franco te
erkennen.
Groot aantal boeren in Duitschland
gearresteerd.
De geheime Duitsche staatspolitie deelt
mede, dat zij 56 boeren heeft gearres
teerd wegens het verkoopen van land
bouwproducten tegen prijzen, welke het
door de autoriteiten vastgestelde tarief te
boven gingen.
Korte Berichten.
1 De Duitsche ambassadeur von Pa
pen is in het Hongaarsche dorp Gyula-
vari, gelegen nabij de Roemeensche grens,
aangekomen om daar te jagen. Natuur
lijk een politieke jachtpartij I
De „Matin" houdt, ondanks de
tegenspraak van Moskou, zijn bewering
staande, dat Stalin ernstig lijdende is
aan den lever en het hart.
i De regeering van Nanking heeft een
wet uitgevaardigd tot uitvoering van de
wet op de conscriptie van Maart j.l. In
dien deze wet in geheel Ghina wordt in
gevoerd, zal het Chineesche leger tus>-
schen de 50 en 100 millioen man tellen
TWEEDE KAMER.
NIEUWE REGELING VAN DE PACHT.
De Tweede Kamer heeft gisteren de be
handeling van het ontwerp tot nieuwe re
geling van de pacht, voortgezet.
De Minister van Justitie,
de heer Van Schai'k, stelt op den
voorgrond, dat de wenschelijkheid, om tot
een nieuwe pachtwet te komen, door nie
mand is betwist. De verhouding tusschen
pachter en verpachter is over het alge
meen goed, doch de economische en soci
ale omstandigheden waarin de pachter
verkeert, maken overheidsingrijpen wen-
schelijk. Daarom is dit Kabinet ook met
een nieuiw ontwerp gekomen, dat niet aan
alle bezwaren tegemoet kon komen, doch
naar het meest bereikbare heeft gestreefd
Tot tegemoetkoming aan bezwaren is de
minister bereid^ doch de hoofdlijnen moe
ten behouden blijven.
De pachtprijzen zijn te hoog geworden,
door de werking van vraag en aanbod. Op
de pachtsom is geen controle. Gaan in be
paalde stréken van ons land de prijzen
omhoog, dan worden die in andere deelen
van ons land daaraan opgetrokken. D'e
pachter kan zich 'dikwijls geen behoorlijk
bestaan versohaffen, terwijl de verpachter
zonder economischen arbeid goede
inkomsten geniet. De pachter gaat daarom
soms tot roofbouw over tot schade van
den grondeigenaar. D'e paohter moet ge
noegen nemen met de eisohen die de ver
pachter stelt. Het is geen regel, doch on-
ereu'se bedingen komen voor. Soms wordt
■hem op korten termijn de pacht opgezegd.
Deze toestand bevordert niet een goede
bodembewerking. Misstanden moeten
daarom zooveel mogelijk worden opgehe
ven. Door particulieren ondernomen po
gingen om daarin verbetering te brengen
zijn niet geslaagd. Buitendien houden an
dere vraagstukken b.v. het technisch
beter gebruik van den bodem met het
onderhavige verband.
Van. rechtsaantasting tot schade van
den verpachter is geen sprake.
Men klaagde over de veelzijdige op
dracht aan den rechter, doch dit kan nu
eenmaal niet anders, de paehtkamers heb
ben ook onder de crisispaohtwet veel nut
tig werk verricht.
Deschrif telijke overeen
komst door den heer Vervoorn bestre
den, is een zeer eenvoudige invulling van
een formulier en heeft groote voordeelen
voor beide partijen.
Als regel dient de overeenkomst
voor ombepaalden tijd te gel
den. Dit verzekert den pachter bestaans-
ruist, zood'at hij meer geld in den grond
kan steken. Bij proefverpachting en in
sommige andere gevallen bedraagt de
tijdsduur slechts één jaar. Na 10 plus 1
jaar opzegging kan de verpachter in elk
geval aan de overeenkomst een einde ma
ken.
Het toetsings recht is opgenomen
om te waken tegen misbruik van macht.
Ontoelaatbare bedingen hooren niet in het
paohtcontract thuis.
B'at de pachtprijzen belangrijk zullen
dalen, als gevolg van de bevoegdheid van
de Pachtkamer, kan spr. niet aannemen.
Het ontwerp wil niet verder gaan dan
het afsnijden van kennelijke ex
cessen. Be rechter, die buitensporig
heden ontdekt, zal trachten partijen tot
elkaar te brengen. Heeft dit geen resul
taat, dan zal de Pachtikamer een beslissing
nemen.
De heer De Geer, die in dit ontwerp
de mogelijkheid tot oplegging van een
dwangeontract ziet, moet lijden aan op
tisch 'bedrog. Niemand wordt verplioht een
pachtcontract te sluiten.
Practisch zal de figuur zoo zijn, dat de
kantonrechter als hij buitensporigheden
aantreft, partijen bijeen zal roepen en
den verpachter zal beduiden dat bij oveT
de schreef is gegaan. Bij die correctie zal
deze zich hebben neer te leggen, hetzij
met denzelfden, hetzij met een anderen
paohter. Echter is spr. bereid een wijzi-
De Maandag te Goes gehouden verga
dering van de Z. L. M. ter bespreking
van de gevolgen der devaluatie voor den
landbouw, beeft een eigenaardig verloop
gehad.
Bij de discussie naar aanleiding van
de gehouden referaten heeft n.l. de heer
Jac. Welleman te Krabbendijke de „vrij
moedigheid" gehad een tevoren op schrift
gestelde propaganda-rede te houden voor
de vereeniging „Landbouw en Maat
schappij" en indirect voor een zekere be
weging, die bet nationaal 'belang meent
te dienen door overal onrust te wekken
en bet publiek tegen de regeering op te
zetten.
De heer Welleman trachtte het de ver
gaderde land- en tuinbouwers te doen, op
kosten van de Z. L. M., die de vergade
ring belegde, en natuurlijk liep zijn be
toog uit op een pleidooi voor een eigen
agrarische pers en voor politieken invloed
van personen, die zich gaarne door de
boeren naar boven zien gestuwd.
Dat het uitsluitend te doen was om
propaganda voor eigen zaakje te maken,
blijkt uit bet feit dat de beer W. geen
behoefte had eenig antwoord af te wach
ten, maar dat hij zich onmiddellijk bui
ten de zaal opgestelde om daar met eenige
van zijn „kameraden" propaganda-lectuur
te verspreiden.
De vrijmoedige criticus was, naar men
ons meedeelde, blijkens door hem ge
maakte opmerkingen over zijn optreden
zelf ten zeerste tevreden.
Meer dan bet overgroote deel der ver
gaderden, dat dergelijke slinksche propa
ganda al zeer weinig sympathiek vond
en van de vormen en manieren van
„Landbouw en Maatschappij" geen hoogen
dunk kreeg.
ging van het betrokken artikel te over
wegen.
De reobter zal hebben te beslissen, op
grond van welke buitengewone omstan
digheden teruggave van een gedeelte van
de padht zal moeten geschieden.
D'e minister gelooft, dat bij loyale toe
passing deze wet tot een zegen voor ver
pachters en pachters beiden kan zijn.
Do voorzitter stelt voor met het
oog op den beschikbaren tijd niet te repli-
ceeren, waartegen de heer Vervoorn
(PI. B.) zich verzet. Het voprstel van den
voorzitter wordt aangenomen met alleen
den heer Vervoorn tegen (gelach).
Bij art. 5 verdedigt de heer Ebels
(V. D.) zijn amendement, strekkende tot
het mogelijk maken van een tijdelijke
pachtovereenkomst voor den tijd van drie
jaar. De voorgestelde proefperiode van
een j'aar acht spr. te kort.
D'e heer H i e m s t r a (S. D.) wil de
proefcontracten laten vervallen, omdat zij
geen beteekenis hebben.
D'e heer V ervoorn (PL B.) verde
digt zijn amendement op art. 5 inZake ver
pachting voor een jaar, om deze periode
te doen gelden bij de verpachting van
grasland omdat dit, indien het hooi of
gras niet op stam wordt verkocht, meest
al slechts voor een jaar wordt verpacht.
De heer Van den Heuvel (A. R.)
kan met het amendement van den heer
Hiemstra meegaan en is van meening,
dat er in ons land weinig aanleiding voor
het instituut van het proefjaar bestaat.
De heer Van Ho u t e n (G. D.) ge
looft, dat de proeftijd practisch onuit
voerbaar en ook onnoodig is.
D'e heer L o u w e s (Lib.) is voorstan
der van een proeftijd, maar een jaar is
te kort. Tegen drie j'aar heeft hij geen
groote bezwaren.
D'e heer E b e I s (V. D.) zegt, dat de
practische behoefte aan een proeftijd niet
gebleken is.
De Minister van Justitie,
geeft toe, dat in het verleden van de be
hoefte van een proeftijd niets gebleken is.
Nu eObter gestreefd wordt naar een con
tinue pachtovereenkomst, is het wellicht
wensöhelijfc, dat de partijen gelegenheid
'hébben elkaar te leeren kennen en een
ja'ar met elkaar samen te werken. Wil de
Kalmer echter die proeftijd geheel uit de
wet lichten, dan zal spr. zich daartegen
niet verzetten.
De minister geeft den 'heer Ebels een
wijziging van zijn amendement in over
weging om den rechter de bevoegdheid te
geven een proeftijd toe te staan in bijzon
dere omstandigheden tot een maximum
van drie jaar.
Het amendement van den beer Ver-
voorn acht spr. 'onaannemelijk en over
bodig. Het opent de mogelijkheid van ont
duiking.
De heer Ebels (V. D.) wijzigt zijn
amendement in den geest, als door den
minister aangegeven.
D'e heer Vervoorn (PI. B.) trekt
zijn amendement in.
Het amendement Ebels
wordt met een keine meerderheid aange
nomen.
Binnenland.
D'e storm van gisteren.
Voorloopig Veislag der Tweede Kamer
over de Justitie-begrooting.
Lh Tweede Kamer over de herziening der
pachtwet.
Buitenland.
Portugal erkent de opstandelingen-
regeering in Spanje.
Incidenten in het Belgische parlement.
Het amendement Hiemstra
wordt met slechts enkele stemmen tegen
aangenomen.
De voorzitter deelt mede, dat de
heer De Geer ('G. H.) voor de verdedi
ging van zijn amendement op artikel 8,
strekkende tot het laten vervallen van het
wijzigingsreCht, verwijst naar de schrif
telijke toelichting op zijn amendement.
De heer Van den Heuvel (A. R.)
verdedigt zijn amendement op art. 9, 'dat
eenzelfde strekking heeft en waarin hij
een zoodanige wijziging aanbrengt, dat de
rechter de overeenkomst, waarin de par
tijen niet toestemmen, nietig moet ver
klaren.
De heer H i e m s t r a (S. D.) verde
digt zijn amendement op art. 25 om den
termijn voor het aanhangig maken van
een vordering tot wijziging in de pacht-
voorwaarden bij gewijzigde omstandighe
den terug te brengen van twee op één jaar.
D'e heer V ervoorn (PI. B.) is teg'en
elke bepaling die den rechter de bevoegd
heid geeft in te grijpen in paChtcontrac-
ten. Het amendement van den heer D'e
Geer lijkt spr. een verbetering. Ook het
amendement-Van den Heuvel kan spr.
steunen.
De heer Van den Heuvel (A. R.)
wil den termijn van acht dagen voor het
schriftelijk aangeven bij den rechter van
de nieuwe pachtovereenkomst verlengd
zien tot 14 dagen.
De heer Van H o u t e n (C. D.) acht
het amendement van den heer Van den
Heuvel een betreurenswaardige verslap
ping van de wet. Schrapping van het wij-
zigingsrecht is een belangrijke verslechte
ring van het ontwerp, en geeft den ver
pachter nog altijd gelegenheid om te pro-
beeren, te hooge pachten te maken.
De -heer E b e I s (V. D.) ondersteunt
het amendement vaa den heer Hiemstra
inzake verkorting van den opzeggings
termijn. Zoowel in gev'al van buitensporig
heid als in geval de overeenkomst geen
redelijk bestaan van den pachter kan op
leveren zal de rechter de overeenkomst
nietig moeten kunnen verklaren.
De heer Rutgers van Rozen
burg (G. H.) kon het amendement van
d'en heer Van den Heuvel warm aanbeve
len -en vraagt, of er geen gevaar bestaat
dat de paChtkamers dusdanig met werk
worden overladen, dat zij; hun beslissing
gaan nemen, volgens een vast schema en
met de toepassing der wet de hand gaan
lichten.
De Minister van Justitie
zegt de verschillende argumenten zooda
nig de moeite waard te vinden, dat 'hij zijn
antwoord gaarne tot heden zou willen uit
stellen.
Aldus wordt besloten.
DE PRIJSSTIJGING VAN LEVENS
MIDDELEN.
Gemiddeld 0.85 pet. sinds 26 September.
Het secretariaat van Centralen bond
van Ned. verbruikscoöperaties meldt ons:
Het oeconomische bureau van den
bond heeft over de week van 19 24
October gegevens ontvangen over de prijl-
zen van 25 'levensmiddelen van 18 aan
gesloten coöperaties. Uit een vergelijking
van deze opgaven met die van de week
voor het afkondigen van de monetaire
maatregelen door de regeering bleek,
dat de prijken gemiddeld met 0.85 pet.
zajto gestegen. Bij' peulvruchten, griesmeel,
tarwebloem, kaas, eieren en zachte
(groene) zeep is de prijsstijging echter
aanmerkelijk sterker. In de opeenvolgen
de weken sinds 26 September was de
prijsstijging, telkens vergeleken met prij
zen van 24 September, respectievelijk
0.18 pet. 0.27 pet. 0.58 pet. en 0.85 pot.
DE NIEUWE PACHTWET,
Regeering brengt wijzigingen in het
ontwerp.
Ingediend is een nota van wijzigingen
van bet wetsontwerp tot regeling van
de pacht. De döor de regeering aange
brachte wijzigingen hebben betrekking op
eenige verduidelijkingen van den tekst,
het voorkomen van twijfelgevallen, het
verhoogen van de overzichtelijkheid, ter-
