Het huwelijk van Prinses Juliana
WOENSDAG 21 OCTOBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
Sis JAARGANG No. 16
Echtscheiding door
onderlinge toestemming.
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Het vergaan der Indische
Paketboot.
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van hot blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lango Vorststraat 70, Goes.
Tolefoonuumuicr 11.
Postehèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs 1 £.50 per kwartaal,
woekabonnomonton voor Middelburg, Goes on
Vlissingon f0.20. Losso nummers 5 cont
Advertontlön 30 cent por rcgol. Ingezonden
medcdcclingen CO cent per regel. Kleine
Advertcnticn Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De „Standaard" vestigt de aandacht op
een artikel, dat een ambtenaar van den
burgerlijken stand te Amsterdam in de
„Telegraaf" schreef
„Het handelt over de verbijsterende
toename van de echtscheiding, welke in
one land in het algemeen en te Amster
dam in het bijzonder valt te constateeren.
Op 24 September 1936 boekte de bur
gerlijke stand de vijfhonderdste echt
scheiding van Amsterdam gedurende '36.
Op dien datum waren dat jaar te Am
sterdam 4189 huwelijken voltrokken, zoo
dat de verhouding tusschen gesloten en
ontbonden huwelijken was die van 8 tot 1.
Vijftig jaar geleden werden over het
geheele jaar 1886 nog slechts negentig
echtscheidingen aangeteekend, terwijl
vóór 25 jaren, in 1911, op 24 September
de 185e ontbinding van het huwelijk werd
ingeschreven.
Nog meer gegevens verschaft het Tele-
graaf-aTtikel.
Bij de ontbonden huwelijken waren er
133 nog geen vijf jaar geleden gesloten,
139 tusschen vijf en tien, 115 tusschen
10 en 15 en 64 tusschen 15 en 20 jaar.
Meer dan 54 pet. van de vijfhonderd door
echtscheiding ontbonden huwelijken had
alzoo nog geen tien jaren geduurd.
Deze verbijsterende toename van de
echtscheidingen met haar ontwrichting
van 'het huisgezin en onzegbaar 'leed voor
de kinderen dreigt een ramp voor ons
volksleven te worden."
Dit is alles heel erg.
Maar het ergste en meest ergerlijke
hierbij1 is toch, dat door het „juridische
kiekehoespel", dat nu reeds ongeveer een
halve eeuw in ons land gevolgd wordt,
het 'loslaten van de goddelijke zedewet,
feitelijk door de 'Overheid gesanctionneerd
wordt.
■Geschat wordt toch dat on
geveer 80 pet. van de echtschei
dingen door onderlinge toe
stemming tot stand komen.
Wel bepaalt Art. 263 van het B. W.
dat „echtscheiding nimmer door onder
linge toestemming '(kan) plaats vinden",
maar men heeft er dit op gevonden, dat
hij onderlinge afspraak een der eehtge-
nooten den ander van overspel beschul
digt, en dat deze beschuldiging in
strijd met de waarheid wordt erkend.
Het feit wordt dan geacht vast te staan
en de rechter wijst dienovereenkomstig
vonnis.
Zoo wordt met medewerking van de
Overheid onze huwelijkswetgeving tot
een aanfluiting en wat erger is, Gods
gebod krachteloos gemaakt.
Reeds vroeger hebben wiji de hoop uit
gesproken, dat het tegenwoordige Kabinet
aan dit sollen met de huwelijkswetgeving
een einde zal maken en maatregelen ne
men om het ontbindingsproces te stuiten.
Wij' moeten thans deze hoop wel op
geven.
Maar des temeer reden is er dan ook,
dat in het verkiezingsmanifest 1937 van
de A.R. paTtij zeer speciaal op deze zaak
de aandacht wordt gevestigd.
Aan de thans gevolgde weerzinwek
kende practijk behoort een einde te ko
men.
Tegen-aanval op Oviedo.
De Asturische mijnwerkers hebben gis
teren getracht, een tegenaanval op de na
tionale bezetting van Oviedo te onderne
men. Zij werden evenwel teruggedreven.
Onder bescherming van pantserauto's
probeerden de regeeringstroepen over de
heuvels ten zuiden van Oviedo de stad
te naderen, doch door het uitstekend ge
leide vuur van de nationalistische batte
rijen werd hun actie tot een mislukking
gedoemd.
Volgens nog niet bevestigde geruchten
hebben de nationalisten de stad Antora
aan den grooten autoweg Jerez de la
FronteraMalaga ingenomen. Hierdoor
zouden zij tot 40 K.M. ten westen van
Malaga zijn opgerukt.
DE VERKIEZINGEN IN NOORWEGEN
Vooruitgang voor conservatieven. Echèc
voor de N. S. B.
Volgens den voorloopigen uitslag van
de verkiezing voor het Storting, meege
deeld door het Noorsche telegrambureau,
heeft de arbeiderspartij 70 of 71 zetels
veroverd (tot dusver 69), de conservatie
ven kregen 36 zetels (tot dusver 30), de
boerenpartij 18 (23) en de liberalen 23
(24). De arbeiderspartij is er dus niet in
geslaagd de begeerde meerderheid in het
150 leden tellende Storting te veroveren.
Een treurig figuur heeft de nationaal-
socialistische beweging geslagen, die niet
eens het stemmental van 1933, een kleine
28.000, behaalde en dus evenmin als toen
in het Storting vertegenwoordigd zal zijn.
En dat terwijl zij voorspeld had 10 zetels
te zullen veroverenl
HET VIERJARENPLAN IN
DUITSCHLAND.
D'e richtlijnen, inzake de ten uitvoer
legging van het door Hitier aangekondig
de vierjarenplan zullen over enkele dagen
worden bëkend gemaakt.
Terzelfder tijd zullen eenige door Goe-
ring, den nieuwen dictator voor dit plan,
geteekende verordeningen worden gepu
bliceerd.
Zijn benoeming wordt in geheel DOitsch-
land breedvoerig gecommentarieerd. De
pers spreekt van niets minder dan een
alge-mteene mobilisatie van alle krachten
des lands.
'Zekere bladen wijzen op de Goering
verleende volmachten, welke zich ook uit
strekken op het gebied der pers.
Het is moeilijk te weten te komen, of
deze opmerking niet tot op zekere hoogte
de voldoening dezer organen vertolkt, dat
zij nu ontkomen aan het toezicht van
Goebbels, die tot.nu toe persdictator is
geweest.
Zeker is, dat Goering door het jongste
decreet van Hitier het wint van zijn ooi
lege Goebbels.
De pers spreekt de hoop uit, dat Goe
ring krachtig de nieuwe prijzen zal hand
haven.
Aftreden van de Belgische regeering?
In officieele Belgische kringen wordt
catagorisoh ontkend, d'at er op het oogen-
blik sprake zou zijn van een aftreden van
de Belgische regeering, zooals gistermid
dag het gerucht ging.
Aanslagen op den
spoorweg Addis AbebaDjiboeti.
De „D'aily Telegraph'' meldt uit D'jiboeti
dat de spoorlijn tusschen Addis Abeba en
Awasj, welke verleden week Woensdag
door de Abessyniërs werd vernield, thans
is hersteld. Ten Oosten van Awasj hebben
de Abessynische benden echter nieuwe
aanvallen gedaan en de lijn tusschen Af-
dem en Me'hesso opgebroken. Dichte bos-
schen maken daar de nadering der aan
vallers gemakkelijk.
Eenige dagen geleden is een gepantser
de trein ontspoord, waarbij de locomotief
over den kop sloeg en machinist en stoker
ernstige brandwonden opliepen.
De uittocht der Joden uit Duitschland.
Het Palestina-opbouwfonds te New-
York deelt mede, dat de Joodsche bevol
king van Duitschland in de laatste' drie
jaar is gedaald van 517.000 tot 405.000
zielen. Naar België, Nederland, Frankrijk
of Engeland weken 15.600 Joden uit,
naar de Vereenigde Staten of andere
Amerikaansche landen 22.000. 33.000
Joden hebben zich naar Palestina be
geven.
Treln-ongeluk. Twee dooden, vijf
gewonden.
De express-trein Parijs-Bazel is gister
nacht hij Toulain tusschen Langres en
Ghaumont tot stilstand gekomen.
Eenige oogenblikken later reed de snel
trein Boulogne-Bazel op den stilstaanden
express in, waarhij' twee personen in den
express werden gedood, vier licht en één
zwaar gewond.
Arabische boycott in Palestina.
Naar Reuter uit Jeruzalem seint, or-
ganiseeren de Arabieren een krachtige
anti-Joodsche boycot-actie.
Zij plaatsen posten bij de Joodsche
winkels om de Arabische klanten te ver
hinderen er binnen te gaan.
Ook trachten zij de Arabische kooplie
den over te halen hun „engros"inkoopen
in Arabische streken te doen en niet in
Joodsche milieus.
S.O.S.-SEIN VAN VLIEGTUIG.
Waarschijnlijk van Duitsch toestel.
De Ehgelsche kustwacht heeft S.O.S.-
seinen opgevangen, die door een in nood
verkeerend vliegtuig zijn uitgezonden.
't Vliegtuig draagt de letters „Dedabi",
hetwelk erop zou wijzen, dat 't van Dhit-
sche nationaliteit is. Dó vertegenwoordi
ger van het Luohtvaartministerie ver
klaarde, dat men zich in verbinding heeft
gesteld met de Duitsche autoriteiten, ten
einde de nationaliteit en de juiste plaats
vast te stellen, waar het toestel zich be
vindt. Nadere bijzonderheden ontbreken
echter nog.
Korte Berichten.
Gisternacht is geen enkelen aanslag
in Palestina gepleegd. Men kan dus terug
zien op den eersten rustigen nacht, sedert
zes maanden geleden de Arabische sta
king begon.
De broodprijs in Frankrijk wordt met
ingang van 1 November met 10 centimes
per kg verhoogd.
DE RADIOREDE VAN MINISTER
VAN LIDTH DE JEUDE.
Waarom alleen voor A.V.R.O.-mlcrofoon
werd gesproken.
In zijn antwoord op de vragen van het
Tweede Kamerlid den heer Krijger, zet
de minister van Waterstaat, Jhr Ir O.
C. A. van Lidth de Jeude, uiteen waarom
hij bij zijn radiorede over de wijzigingen
niet van beide zenders gebruik heeft ge
maakt.
Nadat de minister zich, op uitnoodiging
van de A.V.R.O., bereid had verklaard op
5 October j.l, in haar studio te spreken,
verzocht de N.G.'R.V. om mede in die uit
zending te worden betrokken. Aan deze
laatste werd medegedeeld, dat daartegen
geen bezwaar bestond, indien de A.V.R.O.
daarmede instemde, doch toen bleek, dat
deze, als uitnoodigende vereeniging, er
de voorkeur aan gaf, dat alleen van baar
zender werd gebruik gemaakt, heeft de
minister gemeend, dat er voor hem geen
voldoende grond was om zijn eenmaal
aan de A.V.R.O. gedane toezegging niet
gestand te doen.
Dit werd aan de N. G. R. V. medege
deeld, onder toevoeging, dat bij' eerstvol
gende gelegenheid gaarne gevolg zou
worden gegeven aan een uitnoodiging om
van haar zender gebruik te maken.
Het is meermalen voorgekomen, dat
ministers op uitnoodiging van een be
paalden omroep redevoeringen hebben
gehouden voor één der zenders, zonder
gelijktijdige gebruikmaking van den an
deren zender. Dergelijke redevoeringen
zijn niet gelijk te stellen met uitzendin
gen van regeeringswege, waartoe eigener
beweging wordt besloten en waarvoor
steeds van beide zenders gebruik wordt
gemaakt.
Voor laatstgenoemde uitzendingen is
de minister niet voornemens van dezen
regel af te wijken, terwijl overigens ban
delen naar omstandigheden moet worden
voorbehouden.
BESTRIJDING WERKLOOSHEID.
Adres Nederlandsche Vakcentrale.
In zijn vergadering van den 19den Oc
tober j.l. heeft het bestuur van de Neder
landsche Vakcentrale besloten zich te
wenden tot den raad van ministers met
een adres, waarin zal worden verzocht
te willen bevorderen het nemen van
maatregelen, welke de mogelijkheid ope
nen, dat de werkloosheid wordt inge
perkt.
Middel daartoe is de krachtige en ver
snelde uitvoering van openbare werken.
Den raad van ministers zal worden
verzocht te willen bevorderen, dat de Sta-
ten-Generaal een nieuw bedrag, groot één
honderd millioen gulden zal voteeren voor
de uitvoering van nieuwe objecten van
openbare werken.
DE VERGIFTIGING TE SPEKHOLZER
HEIDE.
Vragen van hei Kamerlid Bongaerts.
Hle-t Tweede Kamerlid Bongaerts heeft
den minister van finantiën en van sociale
zaken de volgende vragen gesteld.
1. Hebben de ministers kennis -geno
men van het drama te Spekholzerheide
omtrent de gevallen van methylalcohol
vergiftiging?
2. Is het juist, dat de vergiftiging moet
worden toegeschreven aan zeer matig ge
bruik van methylalcohol of met methylal
cohol vermengde jenever?
3. Bestaat er gegrond vermoeden, dat
de gebruikte methylalcohol over de Duit
sche grens Nederland is 'binnengesmok
keld?
4. Zool ja, zijin dan bij1 de regeering
maatregelen in overweging om de kansen
op herhaling van een -dergelijk drama in
grensplaatsen zooveel mogelijk terug te
dringen en zijn de ministers bereid de
Kamer mededeelang van die voornemens
te doen?
HET PRIJSVERLOOP VAN
VERBRUI KSARTIKELEN.
Cijfers van de verbruikscoöperaties;
gem. prijsstijging 0.58 pet.
Het oeconomische bureau van den
Centralen bond van Ned. verbruikscoöpe
raties heeft de prijsopgaven van 16 coöpe
raties over de week van 1217 October
bewerkt. Uit de aldus verkregen cijfers
blijkt, -dat voor sommige artikelen -de prij
zen hij een aantal vereenigingen verhoogd
moesten worden.
De prijzen van brood zijn gemiddeld
iets gedaald, doordat in Den Haag de
coöperatie De Volharding tot een be
langrijke prijsverlaging is overgegaan,
hoewel de ontwikkeling der bloemprijzen
eerder tot prijsstijging dan tot prijsdaling
aanleiding geeft.
De gemiddelde prijsstijging, die voor
de week van 510 October, vergeleken
met de week van 2126 September 0.27
pet. bedroeg, is nu 0.58 pet.
Zal vermoedelijk 12 Januari in de
St. Jacobskerk worden voltrokken.
Naar uit D'en Haag gemeld wordt,
heeft H. M. de Koningin thans de Gro-ote
of St. Jacobskerk aan de Riviervisch-
markt aangewezen voor de kerkelijke be
vestiging van het huwelijk tusschen H.
K. H. Prinses Juliana en Z. H. Prins
Bernhard.
In deze kerk is destijds ook het huwe
lijk voltrokken tusschen H. M. de Konin
gin en wijlen Z. K. H. Prins Hendrik.
Voorts vernemen wij nog, dat het vor
stelijk huwelijk zeer waarschijnlijk in de
eerste helft van Januari 1937 zal worden
voltrokken.
Als datum wordt door verschillende
bladen 12 Januari a.s. genoemd.
D'e St. Jacobskerk is de grootste kerk
van Dén Haag en bevat circa twee dui
zend zitplaatsen.
HET VERKEERSFONDS 1935.
Dekking van verlies der Nederlandsche
Spoorwegen.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
suppletoixe begrooting -van het Verkeers-
fonds voor 1935. Daaraan is het volgende
ontleend
De achteruitgang van den economi-
schen toestand in 1934, de verscherping
van concurrentie en de omstandigheid,
dat de belemmering van den internatio
nalen handel grooter was dan tevoren,
waren oorzaak, dat de bedrijfsuitkomsten
van de Ned. Spoorwegen lager waren dan
aanvankelijk was verwacht. De bruto-op-
brengs-ten over 1934 bleven ruim 10 mil
lioen gulden beneden die over het voor
afgaande jaar, waartegenover de uitgaven
met ruim 6 millioen gulden daalden.
Een en ander had tot gevolg, dat het
verlies grooter was dan aanvankelijk was
geraamd. Meer wordt aangevraagd
f 1.918.165.
Aangezien de ontvangsten van de ge
zamenlijke veerdiensten op de
Westerse hel de terugliepen van
f459.761 in 1934 tot f424.332 in 1935,
waartegenover de uitgaven daalden van
f697.470 in 1934 tot f690.755 in 1935, is
het nadeelig verschil -in het af-geloopen
jaar bijna f29.000 hooger dan in het
voorafgaande jaar, terwijl het aandeel
van het rijk in dat verlies steeg tot
f'206.700.
Mitsdien wordt voorgesteld het artikel
met rond f22.000 te verhoogen.
Bij de krap voor wegenbouw toe
gemeten middelen bleek overschrijding
van 'het op de begrooting uitgetrokken
bedrag onvermijdelijk. Ter dekking van
het ontstane tekort wordt verhooging van
het betreffende artikel met f 500.000 voor
gesteld.
De voltooiing van het thans voor de
scheepvaart geopende Julianakanaal vor
derde in 1935 een aanzienlijk hooger be
drag dan waarop bij' de samenstelling van
de begrooting voor dat dienstjaar gere
kend kon worden.
Het tempo van uitvoering zal van -deze
vermindering geen invloed ondervinden.
De uitgaven voor den bruggen
bouw, welke in afwachting van de rege
ling van de financiering met kracht is
voortgezet, bedragen over 1935 rond
f 4.700.000.
ONZE LANDBOUW-UITVOER NAAR
BELGIE.
De besprekingen te Brussel.
Uit Brussel wordt aan de Maasbode
gameid:
Dinsdagmiddag werden in een der ge
bouwen van het ministerie van landbouw
te Brussel de NederlandschBelgische
besprekingen geopend naar aanleiding
van de bakende importmoeilijkheden, die
voor Nederland en België waren ontstaan
tengevolge van de depreciatie van den
gulden en de vrees welke België koester
de, dat hieruit prijsbederf voor de Belgi
sche markt zou kunnen ontstaan.
Aan het hoofd van de Belgische dele
gatie stond de kabinetschef van het mi
nisterie van landbouw, van Orshoven.
Het Belgische ministerie van buitenland-
sohe zaken was eveneens vertegenwoor
digd.
De Nederlandsche delegatie stond on
der leiding van den heer Lamping, -direc
teur der handelsaccoorden. Van deze dele
gatie maakten- om. nog deel uit de heeren
Bonthuis, Louwens en rijkslandbouw-con-
sulent Peters.
Na afloop van de conferentie, die ruim
twee uUr had geduurd, hebben wij met
de heeren van de Nederlandsche delega
tie gesproken, met het doel van hen een
schriftelijke of mondelinge mededeeling
omtrent deze besprekingen te bekomen.
Door -den- heer Lamping, die van-daag
nog over deze aangelegenheid op het
Belgische departement van buitenland-
sche zaken moet oonfereeren, werd ons
Binnenland.
Het huwelijk van Prinses Juliana.
Onze landbouw-uitvoer naar België.
De uitwijzing van Nederlanders uit
Duitschland.
Het vergaan der Indische paketboot.
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
De verkiezingen in Noorwegen.
Het vier-jarenplan in Duitschland.
geantwoord, dat het wellicht in het alge
meen belang beter is, dat thans nog geen
communiqué over het verloop van de con
ferentie werd verstrekt.
NALATENSCHAPPEN VAN NEDER
LANDERS IN HET BUITENLAND.
Gisteren is in de vergadering van de
Tweede Kamer aan de orde gekomen het
wetsontwerp tot belasting van nalaten
schappen van Nederlanders, die het Rijk
metterwoon hebben verlaten en van daar
hun schenkingen doen. Dit dient als
maatregel tegen het ontgaan van belas
ting. Het komt namelijk voor, dat vermo
gende personen, die op jaren gekomen
zijn en aan hun erfgenamen -de Nederland
sche sucessie-rechten willen besparen,
zich vestigen in landen, waar deze rech
ten lager zijn. Of zij vestigen zich ner
gens, en trachten daaidoor de betaling
van successierechten geheel en al te voor
komen.
De Eerste Kamer heeft een wetsont
werp van dergelijke strekking in 1927
verworpen.
Zonder debat en zonder hoofdelijke
stemming heeft de Tweede Kamer hel
wetsontwerp goedgekeurd.
AANTAL SLACHTOFFERS VER
MOEDELIJK 14 EUROPEANEN EN 20
INLANDERS.
Volgens de laatste berichten zal het
vermoedelijk aantal slachtoffers van -de
ramp der „Van der Wijck" 34 bedragen,
waarvan 14 Europeanen en 20 inlanders.
De gezagvoerder, de heer Akkerman, die
te Soerabaja vertoeft, deelde Dinsdagmid
dag 15.00 uur telefonisch aan de direc
tie van -de Kon. Pa'ketvaart Mij. eenige
bijzonderheden mede over den gang van
zaken aan boord, voordat het noodlottig
ongeluk plaats greep. Aneta meldt hier
over het volgende
Het schip was bij het vertrek uit Soe
rabaja uitstekend geladen met 670 last en
volstrekt niet rank. Veel zware lading
bevond zich in de onderruimen van 'het
schip, alle 'zoetwater- en hallast-tanks wa
ren vol. De lading heeft niet gewerkt, en
het weer was goed.
Te 24.00 begaf de gezagvoerder zich
ter ruste. Hij had nauwelijks geslapen,
toen te 0.45 hij' d'oor den stuurman van
de wacht werd gewekt met -de mededee
ling, dat het schip slagzij maakte over
stuurboord.
■De gezagvoerder stond onmiddellijk op
en constateerde, dat de slagzij" toenam.
Hij wekte 'hierop den eersten stuurman,
wien hij de opdracht gaf te gaan kijken
wat de oorzaak kon zijn van het scheef-
liggen van het schip. Intusschen ging het
schip geleidelijk aan meer overhellen.
Alle stuurlieden kwamen eigener bewe
ging op -de brug zich melden teneinde in
structies te vragen.
Daar toen geen tijd meer te verliezen
was, gaf de gezagvoerder order alle boo
ten klaar te maken. Hijzelf gaf op de
stoomfluit het signaal voor het verlaten
van 'het schip, waarbij de machine stopte.
Tusschen het tijdstip-, dat de gezagvoer
der constateerde, dat de slagzij veront
rustend werd en een oorzaak van buiten
moest hebben, en 't oogenhlik, waarop 't
schip op zijn zij ging liggen en zonk, zijn
volgens den gezagvoerder slechts 1 a 2
minuten verloopen.
De gezagvoerder is -op de brug geble
ven toen het schip naar -de diepte ging.
Hij kwam weer boven om vervolgens nog
maals onder te gaan en tenslotte ten
tweeden male boven te komen, en wel in
de nabijheid van een reddingsboei, -die hij
wist te grijpen.
'Op het schip was men er slechts in
geslaagd één boot te strijken, alvorens
het schip onderging. Een tweede boot, die
men buiten boord wist te krijgen, moest
op hetzelfde moment, -dat het schip zonk,
doordat ze door een schoorsteen van het
schip werd getroffen, zijn omgeslagen.
De gezagvoerder kon geen oorzaak
voor het ongeluk aangeven, doch hij
sprak als zijn vermoeden uit, -dat op de
een of andere wijze water in het schip
was gekomen.
