Buitenland. De burgeroorlog in Spanje. Binnenland Uit de Provincie Belangrijkste Nieuws DONDERDAG 15 OCTOBER 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND achtingen CJitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lango Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weokabonnomontos voor Middelburg, Doos en Vliesiugon f 0.2(1. Losse nummers 5 cent Herstel rechtsche samenwerking Sukkelt Gif me! Uw spijsvertering? M.S.S.-cachets kond plot- Iwerd ge ld in een |n huizen- op. Hoe» keden met |n, vatten benzine loot mate» Jsteravond rt. Op het ■vaar voor >ALING pachten achten. Igebroken rats vin- Jsche Mij', nog eens vestigen, bepaling isohap te de land- |tste jaren voor de de jaren Iden wer- lotten, die algemeen den ar- i, schrijft I Mij. van fg het he los te wellicht hierdoor In zouden |g der be- üinds en- lopbrengst lucten ge- jij op de lltelijk uit Iw Crisis- ring heeft fat tegon- iucten op ^tige ver worden, biding be- Inkomsten prbetering het los- ïet goud. der be- gebleven Ie voeder- pgeloopen. bestuur, thans bij pn uit te L wat de |en land- van de aken om erde aan- Ihtprijzen, porden in I r egeering kelen van zou wor- niet opri' D' 511 JAARGANG No. 33 pboedel, >is'sel. Ie Kok. b, Batten. telhuis, v. Dissel. Dissel. Blaupot. erpstra. - en wei- bouw- en weiland, 1ICHT. 15 Oct.: ■mende Z. )t betrok- Lijk zach- i u. ïr: 764. Postchèque en Girorekening 44155 Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Ve Zeeuw Advertentiën 30 cent por regel. Ingozondon mededeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. By contract belangrijke korting. Zal het komen tot herstel van de sa menwerking tusschen de vroegere coali tiepartijen? Het is nog niet de tijd op deze vraag een beslist antwoord te geven, maar wel kan worden geconstateerd, dat er ver schijnselen zijn die in deze richting wijzen. Eenigen tijd geleden hebben wij gewe zen op een uitspraak van baron van Wijnbergen, die met verwijzing naar de groote gevaren die dreigen voor onze geestelijke waarden, onder de aandacht van zijn R.K. partijgenooten bracht, hoe noodzakelijk het is dat alle Christenen in Nederland de handen ineen slaan In een te Utrecht gehouden vergade ring van de G.H. Unie heeft Prof. B. G. de Savornin Lohman zich in denzelfden geest uitgesproken. Na betoogd te hebben dat er verband be staat tusschen de Christelijke beginselen en de politiek en dat het in ons land gaat om de handhaving van de Christelijke be ginselen in ons volksleven, vervolgde spreker: „Het ligt niet in de lijn onzer beginselen dat de partij aanwijzingen geeft voor de Kabinetsformatie. D'at is een zaak van de Kroon. Maar wij mogen wel den wensch uit spreken, dat tusschen de drie rechtsche partijen die in het verleden zoo lang en zoo vruchtbaar hebben samengewerkt, een sfeer van vertrouwen geschapen wordt, nu het behoud van de hoogste Christe lijke en zedelijke waarden in het ge ding is. Met den wensch hier uitgesproken be tuigen wij gaarne onze instemming. Gemakkelijk zal bet niet gaan de ver- binken samenwerking te herstellen. Terecht verklaarde de heer Lohman, dat er veel takt en wijsheid noodig zal zijn, om elkaar zooveel nader te komen, dat daaruit politiek iets geboren kan wor den. Maar onmogelijk is het toch niet. Als er maar is de overtuiging over en weer, dat thans meer dan ooit op de be lijders van den Christus de plicht rust tot het ontplooien van een krachtige werk zaamheid ter bewaring van de hoogste goederen, onder Gods voorzienig bestel en onder de leiding van het Huis van Oranje, in den loop der historie aan ons volk geschonken." De houding van Rusland. Uit Ovied'o wordt gemeld, dat de mijn werkers het gesticht voor zwakzinnigen in de wijk van Corredoria hebben bezet, als mede het stadsgebied, waar zich de artil- leriekajzerae, het abattoir en de luciferfa- briék bevinden. De opstandelingen zou den zware verliezen hebben geleden alvo rens zich terug te trekken. Het Russische s.s. „Ziryanin" is te Bayonne aangekomen met 2000 ton le vensmiddelen, een gift der Russische ar beiders. De Sovjet-ambassadeur te Londen, Maisky, heeft Lord Plymouth, den voor zitter van de non-interventiecoinmissde, verzodbt deze commissie onverwijld bijeen te roepen. De bedoeling van dit verzoek is, de com missie in staat te stellen, de nota, die door de Sovjet-zaakgelastigde Kagan Maandag j.l. aan Lord Plymouth overhan digd! werd, in behandeling te nemen. In de nota wordt verzocht, om onver wijlde instelling eener controle op de Por- tugetesohe havens als meest dringenden minimummaatregel. In Madrid is een systeem tot rantsoe neering van levensmiddelen ingevoerd. In de wijk Cuatrocaminos hebben zich wanordelijkheden voorgedaan tengevolge van gebrek aan water. Mededeelingen van de opstandelingen. LA 'GORUNA. Van de fronten in het centrum van het land wordt door de op standelingen gemeld, dat de colonne van kolonel Monasterie zich heeft meester ge maakt van heft dorp Cbapineria op den weg naar Madrid. In het 'bezette gebied zou het volkomen rustig zijn. VERSTERKING VAN BELGIE'S DEFENSIE. Rede van Koning Leopold. Onder voorzitterschap van koning Leo pold is gisteren een ministerraad gehou den, waarin de ministers van binneniand- sche zaken en nationale verdediging ge machtigd werden bij het parlement een wetsontwerp in te dienen, dat wijziging brengt in de wet op de militie, de recru- taering en de dienstplichtigen. Het ontwerp zal voorzien in twaalf maanden dienst voor h'et grootste deel van de dienstplichtigen en adhttien maanden voor het kleinste deel. Een totale en permanente dekking van alle grenzen zal verzekerd worden. De cavallerie zal worden gemotoriseerd en de vrijwillige dienstneming zal worden uitgebreid. In een redevoering 'heeft de koning o.a. verkla'ard: Als de Belgische vorsten den grond- wettelijken eed afleggen, gaan zij de ver bintenis aan, 's lands onafhankelijkheid te handhaven en het grondgebied onge schonden te bewaren. Evenals mijn voor gangers stel ik er prijs op, deze plechtige gelofte na te komen. De regeerang heeft zich gedurende meer dan een jaar bezig gehouden met het vraagstuk der versteviging van onzen mi litairen waterstand. Verschillende redenen hebben haar daartoe genoopt: A. De herbewapening van Duitschland, komende na de volstrekte militairiseering van Italië en Rusland, heeft in het mee- rendeel der overige staten buitengewone voorzorgsmaatregelen in het leven geroe pen, zelfs in staten, die uitgesproken vre delievend zijn, zooals Zwitserland en Ne derland. 33. De wijziging van de oorlogsmethoden onder den invloed van den technischen vooruitgang, namelijk op het gebied van 'hdt vliegwezen en op dat van de motori seering, laat toe, voortaan aan de aan- vangs-operaties bij een gewapend con flict, een kracht, een snelheid en een om vang te geven, welke vooral voor landen met geringe uitgestrektheid, zooals België, heel bijzonder onrustwekkend zijn. C. De onvermoede herbezetting van het Rijnland en het overbrengen naar onze grens van de uitgangsbasis van een even- tudelen D'uitsc'hen inval, hebben onze vrees nog doen toenemen. D. iWij hebben tevens gezien, 'hoe de grondvesten van de internationale veilig heid aan het wankelen werdten gebracht door inbreuken, zelfs op de verbintenissen welke in alle vrijheid waren aangegaan. E. Tenslotte dreigen de binnenlandsche oneenigheden in zekere staten zich te ver wikkelen met de twisten nopens politieke en sociale kwesties in andere staten en een strijd te ontketenen, welke met nog meer hardnekkigheid zal worden gevoerd en tot nog grootere rampen zal leiden dan den strijd, waarvan wij nog immer den weerslag gevoelen. Een verbond, zelfs louter defensief, leidt geenszinls naar bet doel, want hoe vlug ook de bondgenoot te hulp zou kunnen komen, het zou steedis zijn n a den eersten stoot, die ons 'bliksemsnel zou treffen. Om die slag af te weren zouden wij alleen staan. België zou dan, ook indien het be schikte over een verdediging, welke in staat zou zijn, 'aan dien aanval het hoofd te bieden, van den aanvang af toch over een groote uitgestrektheid bezet en on middellijk verwoest worden. Daarom dienen wij een uitsluitend en volstrekt Belgische politiek na te stre ven. Korte Berichten. i Tijdens een bezoek, dat de republi- keinsche candidaat voor het president schap. Landon, hem bracht, heeft de be kende auto-mjagnaat, Henry Ford, defini tief besloten naar het republikeinsche kamp over te gaan. i Gisteren is officieel bekend gemaakt, dat de E'ngelsche Koning dit jaar niet op Kerstmis tot zijn volk zal spreken, zooals Koning George de laatste jaren had ge daan, maar in plaats daarvan zijn eerste radiorede als gekroond vorst zal houden in den vooravond van den kroningsdag in Mei, waarschijnlijk tusschen 6 en 7 uur. KONINGIN EN PRINSES IN DE RESIDENTIE. H. M. de Koningin en H. K. H. Prin ses Juliana zijn gistermiddag omstreeks 12 uur per auto van het Loo ten paleize Noordeinde aangekomen voor een kort verblijf in de residentie. ZUIVELCENTRALE MOET SCHADE VERGOEDEN. Contracten onrechtmatig geannuleerd. Eenigen tijd geleden is de Ned. Zuivel- centrale bij arbitraal vonnis in het onge lijk gesteld met betrekking tot haar eisch. dat eenige handelaren in magere melk poeder hun contractueel© leverings-ver- plichting te haren aanzien zouden na komen. De handelaren hadden geweigerd en zich van hun leveringsplicht ontslagen geacht, omdat de voorzitter der Centrale, de heer Britzei, aan eenige andere con tractanten annuleering van hun leverings plicht hadden toegestaan, in plaats van dit voorrecht en voordeel pondpondsgewijze over alle contractanten te verdeelen. De arbitrage-commissie heeft dezen eisch van dit overheidslichaam afgewezen en de weigerachtige contractanten in het gelijk gesteld. Daarna heeft zich echter, zoo meldt het „Hbld." het omgekeérde geval voorge daan: de Zuivelcentrale had het melkpoe der dóórverkocht aan voederfabrikanten, doch meende, dat nu haar leveranciers niet behoefden te leveren, zij zelf op haar beurt ontslagen was van den leverings plicht aan genoemde fabrikanten. Zij be riep zich daarbij o.a. op overmacht, doch de voederfabrikanten namen daarmee geen genoegen en daagden haar voor de arbitrage. Deze heeft nu wanpraestatie geconsta teerd en de Zuivelcentrale veroordeeld tot schadevoergoeding, welke nader zal wor den opgemaakt. Het gaat over een partij van niet minder dan 475.000 kg., voodat iedere cent schadevergoeding een bedrag beteekent van f47501 DE MOEILIJKHEDEN IN HET BAKKERSBEDRIJF. Broadprijsverhooging of bloemprijs- verlaging. De vier landelijke bakkerspatroonsor ganisaties hebben een uiteenzetting gege ven van de huidige situatie in het 'bak kersbedrijf. Er wordt o.m. aan herinnerd, dat reeds op 24 Juli ter gelegenheid van een audiëntie bij den Minister van Landbouw en Vissoherij aan de hand van een uit voerig memorandum door de organisa ties was betoogd, dat een spoedige verla ging der crisislasten noodzakelijk zou zijn, wilde de broodprijsver hooging kun nen worden voorkomen. Sindsdien verer gerde de toestand steeds meer, tengevolge van een verdere en scherpe stijging der bloemprijzen. Op 26 September was deze prijs reeds gestegen met een bedrag van f 2.25, waardoor een verhooging van 2 ct. volkomen gerechtvaardigd zou zijn ge weest. In Amsterdam en Rotterdam kan de situatie zonder meer ais kritiek wor den gekenschetst. Door de moordende concurrentie werd aldaar op groote schaal brood verkocht tegen prijzen, welke bene den kostprijs waren gedaald. Thans eischt de regeering, dat zelfs die, in bakkerstermen boksersprijzen genoem de noteeringen, niet zullen worden ver hoogd, waardoor het directe bestaan van vele bakkersgezinnen op het spel is ko men te staan. Ook de grootere onderne mingen moeten thans in genoemde centra met verlies werken, zoodat ook de belan gen van de aldaar werkzame gezellen op bet spel staan. Het Regeeringisingrijpen bedreigt thans het bestaan en de levens- voorwaarden van een 15.000-tal bakkers. D'e regeering heeft het derhalve in haar hand om zoo zij wil daadwerkelijk en met spoed in te grijpen. Op welke wijze zulks zou moeten geschieden, moet uiteraard aan het beleid van de regeering worden overgelaten, doch de bakkersorganisaties meenen dat het voor de hand ligt in de eerste plaats over te gaan tot afschaffing van de monopolieheffingen op graan, ter wijl volorts ook dringend de Vita-prijs en het prijsverschil op B-bloem verlaging be hoeven, een en ander in overeenstemming met de stijging der wereldgraanprijzen. Buitenlandsch bezoek aan de Philips fabrieken. Gisteren bracht de Braziliaansehe ge zant, de heer Pedro de Moreas Barros een bezoek aan de Philips fabrieken. Na do ontvangst op het hoofdkantoor door D'r A. F. Philips, is de gloeilampen- en ra- diofabricage in oogenschouw genomen. Yoorts is o.m. een bezoek aan het labora torium gebracht waar demonstraties van de jongste vindingen door prof. Holst na der werden toegelicht. De heffing op raapolie. Dte Nederlandsche Bond van graan- en meelhandelaren heeft zich met het ver zoek tot de regeering gewend tot intrek king van de heffing op raapolie of be schikbaarstelling van heffingvrije raap olie voor het bakken van pannekoek van bo'ekweitmeel of gemengd meel volar het Oosten van het land. SCHORSING UITVOER ONZER LAND BOUWPRODUCTEN NAAR BELG IE. Wegens valuta-concurrentie op de Bel gische markt. Geruchten te Brussel. Naar het Hbld. u!it Brussel verneemt, zou bet Belgische ministerie van Land bouw met het oog op de depreciatie van den gulden en het daaruit voortvloeien de gevaar eener Nederlandsche valuta- concurrentie op de Belgische markt, heb ben 'besloten den invoer van laudbouw- en zuivelproducten uit Nederland tijdelijk te schorsen. Indien de Belgische Regeering inder daad tot zulk een stap zou overgaan, zou dit voor Nederland'a agrarisohen ex port een slag beteekenen, want de uitvoer van agrarische producten naar België heeft in de laatste acht jaren bedragen: Jaar Agrarische Procent van expert naar totale export België naar België 1928 46 27 °/o 1929 66 82 °/o 1930 64 84 °/o 1931 59 85 °/o 1932 38 32 °/o 1933 30 30 °/o 1934 23 27 °/o 1985 22 31 Het gedeelte van den totalen Neder- landsohen agrarischen export, dat in het afgeloopen jaar naar België ging, be droeg 10 NED. MIDDERNACHTZENDING VEREENIGING. Alg, vergadering te Middelburg!. Onder voorzitterschap van ds O. G. Heldring, directeur der Heldringge stichten, werd gisteren te Middelburg do 47e algemeene vergadering van bovenge noemde vereeniging gebonden. Nadat de voorzitter de vergadering had geopend, kwam de financieele toestand der vereeniging in bespreking. Dte penningmeester, de beer A. J. da G o s t a. deelde mede, dat de ontvangsten in 1935 bedroegen f 20343.27, de uitgaven f 22094.53, alzoo een nadeelig saldo van f 1751,26. Helaas zijn verschillende ontvangsten teruggeloopen. Ook werden geen legaten ontvangen. De toestand baart dus zorg. Met dankbaarheid maait Spr. melding van de onmisbare rijkssubsidie, die in 1935 even hoog was als in 1934. In deze benarde tijden moet met de uit gaven zeer voorzichtig te werk worden gegaan, terwijl het noodig is de giften en contributies zoo boog mogelijk op te voe ren. Spr. doet ten slotte een beroep op de offervaardigheid der Christenen, ook in Zeeland. Wat 1936 betreft, moest op verlangen van het Departement van Justitie „Dte Getuige" om de twee maanden verschijnen. Ook moest nogmaals op enkele salarissen worden bezuinigd. Extra giften ter dek king van de schuld zullen worden ge vraagd. De rijkssubsidie is deze maand tot hetzelfde bedrag als over 1935 ont vangen, waarvoor Spr. zeer dankbaar is. Hierna werden aan H. M. de Koningin en H.K.H, Prinses Juliana telegrammen van gelukwensch gezonden in verband met de verloving van Prinses Juliana met Prins Bprnhard. Dte aftredende bestuursleden werden herkozen. Dte voorzitter dankte de voorloopige Zeeuwsche afdeeling voor de ontvangst. Daarbij hoopte Spr., dat deze band straks een definitieve moge worden. Hierna werd de alg. vergadering ge sloten. Vergadering met genoodigden. Te drie uur werd de vergadering met genoodigden geopend. De voorzitter kon aan velen het wel kom toeroepen, in het bijzonder aan den heer M. Fernhout, burgemeester van Mid delburg en majoor Berghuis, garnizoens commandant. D's Th. De 11 eman, Gerefpred. te A a 11 e n, sprak daarna over: „H e t gedwongen huwelijk" Spr. begon met er op te wijzen, dat het gedwongen huwelijk een verschijnsel is, dat veel in Noord- en West-Europa voor komt en voorkwam. Ook in de historie komen we het vaak tegen. In sommige deelen van ons land is het percentage gedwongen huwelijken zeer hoog (b.v. 90 pet.), in andere, zooals in Rotterdam en Amsterdam 35 pet. Dten laatsten tijd daalt het waarschijnlijk door het gebruik van preventieve middelen of door abortus provocates. Sommigen willen de gedwongen huwe lijken gedeeltelijk verklaren door te wijzen op de oud-Germaansche zede van het paiticulier (heimelijk) huwelijk, maar vol gens Spr. ten onrechte. Dit particulier huwelijk is van geheel anderen aard dan het gedwongen huwelijk van dezen tijd. Spr. ontkent ook het verband met het z.g.n. ouderwetsch proefhuweüjfc, dat in de geschiedenis bekend is. Wel kan een deel van de gedwongen huwelijken worden verklaard uit de be doeling. toestemming van de ouders af te dwingen. Onder de meest voorkomende gedwon gen huwelijken verstaat Spr. het intre den van zwangerschap als iets dat onge- wensoht is. Spr. onderscheidt twee groe pen: le. als de dwang het huwelijk zelf geldt, le. als hij alleen het tijdstip van het huwelijk betreft. Bij de bespreking van de eerste groep doet Spr. verschillende mededeelingen over zedelijke misstanden in verachillen- Beslagen Song? Beladen aevoel? Gebrek aan eetlust Last van bloedaandrang Hoofdpijn Warm hoofd Ziet Gij er daar door slecht uit? Lusteloos, geen werklust en reeds 's morgens bij het opstaan moe? Maak Schoon Schip, neemt a Zij bewerken een wonder. Al Uw klachten verdwijnen en Gij voelt U weldra een ander mensch. Opgewekt, vroolijk, als verjongd. Uw eetlust keert weer terug. M.S.S.-Cachets werken langzaam laxeerend en afvoerend. Iedereen kan ze goed ver dragen. Wilt Gij snel ineens „Schoon Schip maken", neem er dan gerust twee tegelijk. 't Is een vondst van Apotheker Dumonl. Prettig innemen, want Ge proeft niets. Per koker ven IS «teka «0 cent. Overal verkrijgbaar. Binnenland. De laaidbolulw en de xnoneatira maatre gelen, D© oestand in het bakkersbedrijf. Buitenland. Versterking van België's defensie. De oorlog te Spanje en de houding vain Rusland. de streken van het land, waarin gelukkig hier en daar verandering ten goede komt, zooals te Staphorst. Daar ontstaat vaak zwangerschap bij de eerste kennismaking tusschen jongens en meisjes. Dergelijke huwelijken dragen de kiem van ontbinding in zich, zooals uit een enquête in Zwitserland bleek. De tweede groep is de grootste. Hier spelen verkeerde gewoonten bij de ver loving een groote rol. Niet krachtig genoeg kan getracht worden deze gewoonten met wortel en tak uit te roeien. Gelukkig mag hier van vooruitgang worden gesproken. Ten sterkste moet veroordeeld worden de theorie, dat verloofde jonge menschen zich vrij en geheel mogen uitleven en het aller-intiemste mogen neerhalen. Men kan meelijden hebben met vele meisjes, die zwanger worden vóór het huwelijk en soms verkeeren in een farizeesche om geving. Tegen de gedwongen huwelijken voor de vrouw in den vollen zin ge dwongen ontwikkelt spr. vervolgens de critiek van Gods Woord. Wij hebben al leen te handelen naar en te rekenen met Gods gebod. Christenen behooren hun huwelijk bid dend te sluiten uit volle liefde. God plaatst hen in een verbond, in den amb telijken staat van het huwelijk. Alle voor uit grijpen op het huwelijk is zonde tegen God, omdat Hij het huwelijk heeft in gesteld. Als we zoo het huwelijk zien, is er waarachtige boetvaardigheid, als er tegen deze Verbondsgedachte van het huwelijk gezondigd wordt. De heer J. N. van Munster te Am- hem sprak vervolgens over: „Waar toe middernachtzending?" Spr. betreurt het, dat er in Zeeland niet zoo veel aan het werk der midder nachtzending wordt gedaan. Misschien werkt de naam verwarrend en acht men dit werk alleen noodig voor de groote steden. Overal moet echter getuigd tegen de zedenverwildering van onzen tijd. De strijd voor verheffing der zeden is overal noodig. Er is een tijd geweest, dat velen meen den, dat de middernachtzending in strijd met het algemeen belang was. Zelfs de Overheid stond er niet sympathiek tegen over. Nu is dit veranderd. De regeering steunt de M.Z. en door den arbeid der M.Z. hebben we de zedelijkheidswetten gekregen. Toch is de arbeid der M.Z. ook nu nog noodig. We leven in een tijd van zede lijke verwording. Publiek wordt, ook on der jongens en meisjes, reclame gemaakt voor naaktcultuur. Het kwaad in de na tuurbaden en badplaatsen bedreven, is groot. Tegen dit kwaad, dat ook de aan dacht der regeering heeft, wil de M.Z. strijden. Ze heeft ook een taak voor de onge huwde moeder en haar kind, tegen het Neo-Malthusianisme en tegen de ontucht in zoo velerlei vorm. De M.Z. heeft nu 47 jaar gewerkt. Haar consultatiebureaux zijn ook in Zeeland noodig. Hulp moet daar verleend worden aan vrouwen, die in bepaalde omstandig-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1