IBIS SHAG
'tSchandaalbiljet van de N.S.B.
EERSTE BLAD
Dobbefmann
lekker... man?
MAANDAG 5 OCTOBER 1936
OAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JMR3AN3 Ne. 4
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
Binnenland
De Middenstand en de
kleinhandelsprijzen.
Belangrijkste Nieuws
VOOR DE PIJP.
CJitg.: N.V. Uitgovors Maatschappij „Luctor et
Emorgo" tor oxploitatio van hot hlail „Do Zcouw".
Duroaux Lungo Vorststraat 70, Goos.
Telefoonnummer XX.
Postchëquo en Girorekening Wi05
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
,T. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs 12.50 por kwartaal,
wooknljoimemofiton voor Middelburg, Goos on
VlIöMitigon 10.20, Lesso ssummors 5 eont
AdvortonllOn 30 cont por regel. Ingezonden
mcdedeclingon 00 cent per regel. Kleine
Advcrtcntiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het vanwege de N. S, B. verspreidde
manifest over de devaluatie heeft in alle
kringen der bevolking verontwaardiging
gewekt.
Het landsgevaarlijie optreden van deze
z.g. nationalistische partij is door de mas
sa zeer goed doorzien.
't Was dan ook a 1 te erg.
Terwijl de Regeering met zeer groo-
ten nadruk de bevolking tot rust en
kalmte aanmaande, trachtte de N. S. B.
door haar onvaderlandslievend gestook
een paniek te verwekken, waarvan alleen
een aantal speculanten had kunnen profi
teered terwijl het belang van het land en
van de groote meerderheid der ingezete
nen in ernstige mate zou zijn geschaad.
Van meerdere kanten bereikt ons nu de
vraag: moet er tegen dit heiilooze optre
den niets worden gedaan?
Ons antwoord luidt bevestigend.
Zeker moet er iets worden gedaan.
Laat ieder, die het wel meent met de
belangen van land en volk, in eigen kring
tegen dit landsgevaarlijke gestook waar
schuwen.
Men 'heeft nu, doordat de N. S. B. zioh
heeft blootgegeven, met eigen oogen kun
nen zien, welk een ontzaglijk gevaar deze
beweging beteekent, door welke heiilooze
beginselen en onverantwoordelijke leiders
zij geleid wordt.
Welnu, dan is eerste plicht ook de oogen
van anderen voor dit gevaar te openen.
Als een ieder zijn plicht doet, dan
kan wat als kwaad bedoeld was, nog veel
goeds tengevolge hebben.
HOE MEN DE KIEZERS VOORLICHT.
„D'e Banier" der S.G.P. heeft weer niet
kunnen nalaten de hoogst ernstige poli
tieke gebeurtenissen der jongste dagen
op schampere wijze voor haar lezers ml
te stallen.
In zijn nummer van j.l. Maandagavond
de radiorede van D'r Golijn afdrukkend,
plaatste bet blad boven de passage, waar
in de voorzitter van den Raad der Kroon
het volk zoo ernstig vermaande: rustig te
blijven, een vet kopje: „D'e slaapmuts".
Op de binnenpagina van hetzelfde num
mer schampert „De Banier" over de be
richtgeving van „De Standaard", die Za
terdagavond „vmi hoogstbevoegde zijde"
vernomen had, aat de Regeering in de
devaluatie van den Franschen franc nog
geen aanleiding vond haar eigen mone
taire politiek te wijzigen.
Men weet, wat er nadien is geschied.
Dat nu „De Banier" haar antirevolutio
naire perszuster in 't ootje poogt te ne
men, is het ergste niet. De redactie van
„De Standaard" zal er even gerust om
geslapen hebben. Ofschoon het toch van
grooter ernst zou hebben getuigd, indien
de redactie van „De Banier" ten aanzien
van dezen moeilijken toestand tol waardi
ger voorlichting van haar lezers ware ge
komen. Indien zij zich zelf had weten te
brengen in de sfeer, waarin de Lands-
regeering leefde en waaraan Minister
Oud Dinsdagavond in de Eerste Kamer
uitdrukking gaf, toen hij o.m. getuigde:
„D'ie beslissing is mij zwaar gevallen,
maar ik zal het de Kamer niet behoeven
te zeggen: als er één is. wien deze beslis
sing onnoemelijk zwaar is gevallen, dan
is het wel de Voorzitter van -het Kabinet,
met wien ik op dien avond van 1.1. Za
terdag telkens en telkens weer de vraag
heb besproken: is het nu wel noodig; kun
nen wij niet vasthouden? Maar als men
dan onder invloed van deskundige advie
zen van de leiding van de Nederlandsche
Bank, van welke wij wisten, dat z.ij ook
door niets anders werden ingegeven dau
door de vraag: wat eischt het algemeen
belang, tenslotte hebben gemeend het be
sluit te moeten nemen, dat wij hebben ge
nomen, dan aanvaarden wij daarvoor de
volle verantwoordelijkheid en die volle
verantwoordelijkheid aanvaarden wij met
een gerust geweten, want wat er in de
toekomst ook moge komen, wij voor ons
hebben de overtuiging: wij hebben niets
anders op het oog gehad dan het lands
belang, zooals wij dat zagen."
Met op zoo schampere wijze te schrij
ven, heeft het S.G.P.-blad zich gesteld op
het peil van N.S.B. en Communisten.
Toch is het nóg erger, dat, blijkens de
officieele Handelingen der Kamer, al 1 e
drie de afgevaardigden der'
S. G. P. in de vergadering van Dinsdag,
welke de zeer gewichtige en uiterst moei
lijke landsbelangen had te verzorgen,
wederom schitterden door afwe
zigheid.
Van den heer Kersten teekent het ver
slag aan, dat hij „wegens ongesteldheid
verhinderd" was.
Gelukkig was deze ziekte van voorbij-
bijgaanden aard ,want Woensdag was hij
weer present en nam aan de debatten
deel.
Doch toen behoefde er slechts te wor
den nagepraat; de beslissingen wa
ren Dinsdag gevallen.
Zoo is het met die heeren der S.G.P.
Als er te „praten" valt. zijn ze als de
kippen erbij. Doch wanneer er verant
woordelijkheid moet aanvaard en gedra
gen worden, onttrekken ze zich daaraan
R. A. d. O.
BEIDE PARTIJEN MELDEN
SUCCESSEN.
Er is weer niet veel anders dan tegen
strijdig nieuws over den strijd in Spanje,
waarbij van beide zijden successen wor
den gemeld. Franco, de leider der opstan
delingen, gaat voort troepen uit Marokko
te requireeren.
Volgens een bericht uit Gibraltar zijn
in de laatste 48 uur niet minder dan tien
duizend soldaten uit Spaansch Marokko
naar Cadiz en Algeciras gebracht. Boven
dien werden daar ongeveer 30 vliegtuigen
en een aantal batterijen zware artillerie
aan land gezet.
Radio Sevilla 'heeft o.a. medegedeeld:
„In Asturië is de eenige fabriek van
springstoffen door de luchtmacht der na
tionalisten verwoest.
Met betrekking tot den toestand te Ma
drid wordt vernomen, dat 'het levensmid
delentekort voortdurend stebker voelbaar
wordt. Er is gebrek aan eieren, aadappe-
len en koffie. Ook moet het waterverbruik
in Madrid beperkt zijn.
De SpaansChe minister van oorlog heeft
Zondagochtend 9.30 uur per radio mede
gedeeld, dat de regeeringstroepen bij Si-
guenza de opstandelingen tegen houden.
Langs de Taag bombardeert de lucht
macht de voornaamste stellingen van de
opstandelingen.
Volgens te Gibraltar ontvangen berich
ten van het front tussöhen Toledo en Ma
drid, zijn de regeeringstroepen Zaterdag
tot een tegenoffensief overgegaan. Zij heb
ben een zeer krac'htigen aanval gericht
op Bargas, dat zes mijlen ten noorden van
Toledo ligt.
IS STALIN GESTORVEN?
Volgens berichten in het dagblad „Un-
dislëht" zou Stalin Vrijdagavond in zijn
villa bij Moskou tengevolge van kanker
overleden zijn.
D'e regeering zou dit bericht geheim
houden om wanorde te voorkomen.
Maarschalk Worosjilo zou de opvolger
van Stalin zijn.
Deze berichten zouden bevestigd zijn
door iemand, die uit Leningrad in Est
land is aangekomen.
VERLAGING
DER FRANSCHE INVOERRECHTEN.
In Frankrijk zijn de invoerrechten op
niet-gecontineenteerde goederen met in
gang van 10 October a.s. verlaagd m!et 20
pet. voor grondstoffen, 17 pet. voor half
fabrikaten en 15 pet. voor afgewerkte pro
ducten. Tevens is met ingang van den
zelfden datum de 'belasting op den im
port van gecontingenteerde artikelen met
20 pet. verlaagd.
Pertinax schrijft in de „Echo de Paris''
dat Zwitserland dit voorbeeld zal volgen
en dat ook N ederlandde volgende
week invoerrechten zal verlagen.
DE MIJNRAMP IN BELGIE.
De reddingspogingen opgegeven.
In een Zaterdag gehouden conferentie
van de ingenieurs 'der mijn „Grand Trait"
met hun collega's van het mijnwezen
heeft men definitief besloten de reddings
werkzaamheden stop te zetten.
Men had de zekerheid gekregen, dat de
acht mijnwerkers, die nog in de mijn
bedolven lagen, dood waren. De red
dingsploegen hebben n.l. vastgesteld, dat
de mijngang, waarin deze mannen op
het oogenblik van de ontploffing aan 'het
werk waren, geheel in brand staat en een
groote vuurzee vormt. Zelfs al waren de
acht ongelukkigen dus niet onmiddellijk
door de ontploffing gedood of later door
het mijnras gestikt, 'dan 'zouden zij thans
toc'h in de vlammen zijn omgekomen. Met
dit feit voor oogen heeft men zich zeer
ernstig afgevraagd of het wel verant
woord was, mannen van den reddings
ploeg opnieuw in den mijn te laten af
dalen. Daarbij' komt nog dat de toestand
in de mijn van dien aard is, dat ieder
oogenblik nieuwe ontploffingen zich kun
nen voordoen,
Inmiddels heeft men de toegangen tot
de gangen, waar het vuur woedt, dicht
gemetseld, om 'het verdere uitbreiden van
de onderaardsehe vuurzee te verhinderen,
In het geheel telt men thans '21 dooden
en nog steeds verkeeren er eenige zwaar
gewonden in levensgevaar.
SPANNING IN HET VERRE OOSTEN.
Japan duldt geen Inmenging.
Officiële kringen te Londen verklaren,
dat Groot-Brittannië nauwlettend den
loop der gebeurtenissen in het Verre Oos
ten gadeslaat.
In Britsche politieke kringen krijgt
men den indruk, dat Engeland een be
zetting van China of van een gedeelte
van dat rijk door Japan, welke zou kun
nen leiden tot de vestiging van een Ja-
pansch protectoraat over China, a 1 s e e n
ernstig feit zou beschouwen,
in verband met de uitgebreidheid van de
Engelsche belangen in China, welke al
dus benadeeld zouden kunnen worden.
Men meent dan ook te weten, dat de
Engelsche regeering en de regeering der
Ver. Staten reeds van gedachten hebben
gewisseld over de jonste gebeurtenissen in
het Verre Oosten.
Naar aanleiding van deze berichten
heeft het Japansche departement van
buitenlandsche zaken verklaard, dat Ja
pan geenerlei inmenging van Engeland
of van welke andere mogendheid wenscht
of duldt.
De staking in het hotelbedrijf te Parijs
geëindigd.
In het hotel-, café- en restaurantbedrijf
te Parijs was Vrijdag een staking uitge
roepen. De boulevards boden Zaterdag
weer een schouwspel van Juni. De ta
feltjes en 'de stoelen van de terrassen wa
ren weggenomen en de café's waren ge
sloten evenals de eethuizen.
Dhar de werkgevers de staking zagen
aankomen, hadden zij maatregelen ge
troffen. Tegen den middag hebben groe
pen stakers op de boulevards gedemon
streerd. De politie behoefde niet tusschen-
beide te komen
Een groot aantal bedrijven was door
het personeel bezet; de politie begon in
den namiddag met de ontruiming. Dit ge
schiedde met veel tact en er deden zich
geen incidenten voor.
Beide partijen aanvaardden de regee-
ringsarbitrage.
Zaterdagavond laat seinde Reuter:
D'e staking in het hotel- en restaurant
bedrijf is geëindigd; Zondagmorgen zal
de arbeid op het gewone uur hervat wor
den.
Korte Berichten.
Gisteren is te Wil'helmshafen de
pantserkruisr „D." van Stapel geloopen
waarbij generaal von Blomberg, de op
perbevelhebber der weermacht, een rede
heeft gehouden.
De opperpresident van de Rijnpro
vincie heeft er in een omzendbrief op ge
wezen, dat het de plicht is van de ambte
naren om daar, waar voldoende scholen
aanwezig zijn, hun kinderen naar de
openbare school te zenden. Hij wijst er
ook op, dat ambtenaren geen zitting mo
gen hebben in het curatorium of in het
bestuur van een bijzondere school. Z i e -
daar dus de vrijheid van on
derwijs in Duit sc bland!
D'e leider der Diiitsche politie,
Himmler, is uit de R.K. kerk getreden.
Een vliegtuig, dat op zoek was naar
de vermiste Indische sportvliegers Rous
en Van Beekum. heeft de plaats ontdekt,
waar beiden zijn neergekomen. De vlie
gers zijn ongedeerd en bevinden zich op
120 mijl ten zuidoosten van Kalgoorlie.
Het Australische vliegtuig heeft levens
middelen omlaag geworpen.
H. M. DE KONINGIN NAAR
GRONINGEN.
Naar het „Nieuwsblad van het Noor
den" verneemt, is de kans zeer groot, dat
H. M. de Koningin deze maand men
noemde als datum 22 October een be
zoek zal brengen aan Groningen.
D'e Groningers 'hopen natuurlijk, aldus
het blad, dat H. M. bij dit bezoek verge
zeld zal zijn van H. K. H. Prinses Ju
liana en Z. H. Prins Bernhard. Hier
omtrent kon evenwel nog geen zekerheid
worden verkregen.
RADIODISTRIBUTIE MOET AAN DEN
OMROEP BETALEN.
Volgens art. 37 van het gewijzigde en
aangevulde Radioreglement 1930 zal de
houder van de machtiging voor radio
distributie voortaan f 2 per jaar en per
aangebrachte aansluiting moeten betalen
voor de bevordering van de belangen van
den Nederlandschen Omroep. D'e N.V. Ne-
Plaatselijke commissies ter beoordeellng
van prijsstijgingen.
Te Utrecht vergaderde dezer dagen 'het
hoofdbestuur van den Ned, R.K. Midden
standsbond met vertegenwoordigers van
zijn diocesane bonden en zijn nationale
vakorganisaties.
Deze dru'k bezochte vergadering was
geiheel gewijd aan de bespreking van den
toestand waarin de middenstand is ge
raakt door de jongste maatregelen der re
geering op monetair gebied.
Eenstemmig was men van meening,
dat de besturen van de middenstandsor
ganisaties volkomen terecht onmiddellijk
gehoor hebben gegeven aan het verzoek
der regeering om mede te werken, ten
einde paniekstemmingen in de prijszet
ting te voorkomen. Men aanvaardde ten
volle dat de middenstand in deze dagen
een bijzondere taak heeft te vervullen,
door zich te verzetten tegen alles wat zou
kunnen leiden tot het ongemotiveerd ver-
hoogen van prijzen, of tot het kunstma
tig 'kweeken van sehaarschte aan bepaal
de producten door het z.g. hamsteren.
Maar ook wanneer dit ten volle wordt
erkend en vooropgesteld, blijft toch "de
moeilijkheid, dat de middenstand
vaa'k wordt gedwongen tot
prijsverhooging, omdat de voor
gaande schakels in het distributie-proces
daartoe zijn overgegaan.
Wat de 'grossier en de fabrikant doet,
is aan het publiek niet bekend. Wat de
middenstand zelf doet, blijkt echter
oogenblikkelijk aan 'het publiek. Uit de
vergadering werd er dan ook op aange
drongen het publiek in den breede voor
te lichten.
Uit de .vergadering werd sterk aange
drongen op regeeringstoezicht op prijs-
verhoogingen door fabrikanten en gros
siers. Het is van het grootste belang, dat
de regeering 'hierop haar volle aandacht
richt, daar de middenstand in vele geval
len slechts verkeert in een dwangpositie,
want hij moet prijzen vragen, die reke
ning houden met de verhoogingen in den
groothandel.
De vergadering kon de wet tegen de
onredelijke prijsverhoogingen volkomen
aanvaarden, omdat ook de middenstand
beseft, dat maatregelen tegen misbruiken
moeten kunnen worden genomen.
Echter was men wel bevreesd voor de
uitvoering van deze wet, aangezien aan
de burgemeesters de bevoegdheid wordt
verleend om reeds bij' gegronde verden
king tot inbeslagneming van goederen
over te gaan.
Aanbevolen werd plaatselijke commis
sies van advies in 'het leven te roepen,
welke zouden zijn samengesteld uit ver
tegenwoordigers van de plaatselijke mid
denstandsorganisaties, maar daarnaast
ook uit vertegenwoordigers van plaatse
lijke vereenigingen van arbeiders en 'huis
vrouwen.
Dergelijke commissies zouden met ken
nis van zaken en objectief de oorzaken
van de prijsstijgingen 'kunnen beoordee-
len.
derlandsche Omroep-Zender-Maatsohap-
pij (Nozema) zal het geld beheeren en er
volgens de bepalingen van het nieuwe
art. 37 van het Radio-regelement betalin
gen van doen.
CHR.-HIST. UNIE.
Vergadering van het Hoofdbestuur.
Het dagelijksch bestuur der Gbr.-Hist
Unie heeft de leden en adviseerende le
den van het Hoofdbestuur en afgevaar
digden van de Kamerkringbesturen opge
roepen tot een samenkomst, op Zaterdag
31 October 1936, des morgens 11 uur, in
het gebouw voor Kunsten en Weten
schappen te Utrecht, ter bespreking van
den politieken toestand en de politieke ge
dragslijn der Unie met het oog op de
a.s. verkiezingen.
DE INDIENSTSTELLING VAN DE
KRUISER DE RUYTER.
H. M. de Koningin te Schiedam.
H. M. de Koningin heeft Zaterdag op
de werf Wilton Feijenoord te 'Schiedam
de nieuw gebouwde kruiser De 'Ruyter in
dienst gesteld.
Er was te 'Schiedam voor 'het Konink
lijk bezoek groote belangstelling. Duizen
den hadden zich langs de straten opge
steld.
•Op 'het moment, waarop de Koningin
aan de werf arriveerde, omstreeks half
twee, was de De Ruyter het eenige sc'hip
in de haven, dat niet vlagde, maar dat
was dan ook geheel volgens de etiquette.
Alle andere schepen waren feestelijk gepa-
voiseerd, Ook van de hijschkranen, bok
ken en dokken waren de vlaggen uitge
stoken.
Aan dek stonden de officieren en de
manschappen van den nieuwen bodem
Binnenland.
Vervroegde inschrijving lichting 1938.
Middenstand en kleinhandelsprijzen.
D'e indienststelling van een nieuwen krui
ser,
D'e onbewaakte overwegen.
Buitenland.
Spanning in het Verre Oosten.
Is Stalin gestorven?
De mijnramp in België.
Ingezonden Mededeeling.
Kro
l'/7.
Rookt IBIS bij voorkeur uiteen IBIS-pijp.
Bij Uw winkelier verkrijgbaar.
opgesteld en op het moment, waarop de
Koningin voet aan boord zette, werd aan
den voortrap de Koninklijke sltandaard
bijgezet, terwijl de marinekapel, welke op
het achterdek stond, de eerste maten van
'het Wilhelmus ten gehoore bracht.
Nadat de 'Koningin zich even had op
gehouden in het verblijf van den com
mandant, gedurende welke oogenblikken
de bemanning het 'bevel: alle hens voor
den boeg ten uitvoer bad gebracht het
geen hier op neer kwam, dat de geheele
equipage zich op het achterschip opstelde
'hebben op dat achterdek de plechtige
overdracht van het schip van de werf
aan de Marine en de officieele indienst
stelling plaats gehad, waarbij de Konin
gin een korte rede, die door de radio
werd uitgezonden, uitsprak.
Na de redevoeringen begaven de Ko
ningin, het gevolg, de commandant van
Hr Ms De Ruyter de beide vice-admi-
raals, de eerste officier en de 'heer Ver
loop 'zich naar de verblijven van den
commandant, terwijl de bemanning baks-
gewijs aantrad. Vervolgens beeft de Ko
ningin de bemanning geïnspecteerd,
waarna de bemanning zich vooruit op
den bak verzamelde. Toen ook de officie
ren daar bijeen gekomen waren, betrad
de Koningin bet voorschip en zij nam
daar plaats op den voor Haar bestemden
zetel. Er werd toen een foto gemaakt,
waarop de Koningin zich te midden van
de officieren en de voltallige bemanning
van 'Hr 'Ms De RuyteT bevindt.
Na zich nog geruimen tijd met den
commandant, de andere marine-autori
teiten en den beer Verloop te hebben on
derhouden, verliet de Koningin het schip.
De 'bemanning stond toen weer stram in
de houding langs de bakboordszijde op
gesteld, maar op het moment, waarop zij
de loopbrug betrad riep de eerste offi
cier „Leve de Koningin" en aan boord
gingen steken en mutsen de lucht in en
een donderend driewerf hoera weerklonk.
De wachtenden op den wal stemden hier
van harte mee in.
Inmiddels waren de hofauto's nader
bij gereden. De 'Koningin nam in den
eersten wagen plaats, nadat zij de marine
autoriteiten en de directie van Wilton-
Feijenoord minzaam had gegroet. En
nauwelijks zette de stoet zic'h dn bewe
ging of van Hr Ms De Ruyter donderde
het eerste van de 35 schoten uit de sa-
hiutbatterij'.
HET WERK DER COMMISSIE
VAN LOON.
Thans In belangrijke mate door de feiten
achterhaald.
Zooals men zich herinnert is destijds
ingesteld de commissie-Van Loon, welke
opdracht had te onderzoeken of en zoo
ja 'op- welke wijze de lanldbouwcrisispoli-
tiek en de steunmaatregelen veranderd
zouden moeten worden. Naar aan „Land
bouw en Maatschappij1" ter oore komt,