Eerste en Tweede Kamer
keuren de maatregelen op
monetair gebied goed.
Buitenland.
Binnenland
Een goede raad aan het
koopend publiek.
Belangrijkste Nieuws
De werking van het
Egalisatiefonds.
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. mi
Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emcrgo" ter exploitatie van liet blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes cn
Vlissingon 10.20. Losso nummers 5 cont
Adverlonliün 30 cont por regel. Ingezonden
mcdedcclingen 00 cent per regel. Kleine
Advcrtcnticn Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letterof motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Met voldoening mag geconstateerd wor
den, dat het Parlement de medewerking
heeft verleend, waarop de Regeering in
deze moeilijke dagen recht heeft: de drie
wetsontwerpen, noodig geworden door de
bekende 'beslissing, waartoe Regeering en
Nederlandsche Bank in den nacht van
Zaterdag op Zondag gedwongen waren,
zijn op één dag door de beide Kamers
in veilige haven gebracht.
Gistermiddag half twee kwam de Twee
de Kamer bijeen. Voor deze vergadering
bestond van de zijde van het publiek zeer
gioote belangstelling.
Op het Binnenhof waren enkele hon
derden samengestroomd om Ministers en
Kamerleden te zien. Er had zich een
lange file van personen gevormd, die
trachtten zich een plaatsje op de publieke
tribune te verzekeren.
In de vergaderzaal waren aanwezig alle
ministers, behalve de ministers van Wa
terstaat en Buitenlandsche Zaken.
Eerst legde de Minister-President, Dr
H. C o 1 ij n, een verklaring af.
Nadat Frankrijk den gouden standaard
'had verlaten, aldus Dr Colijn, m'eende de
regteering aanvankelijk, dat er voor ons
nog geen noodzaak bestond, dit voorbeeld
te volgen.De hand tusschen gulden en
frank was den laatsten tijd veel losser
geworden dan voorheen het geval placht
te zijn en bovendien was de regeering
Vrijdagavond op goede gronden overtuigd
dat Zwitserland den gouden standaard
zou vasthouden.
Toen dit Zaterdagmiddag niet het ge
val bleek te zijn en Zwitserland het Fran
sche voorbeeld ging volgen, was, naar het
oordeel der regeering elk uitzicht ver
dwenen, om als eenig overgebleven goud
land met hboge, ongewijzigde muntwaar
de, den gouden standaard 'b 1 ij v e n d
te kunnen handhaven. En dan was het
beter den gouden standaard te verlaten,
terwijl wij nog in het 'bezit waren van een
behoorlijken goudvoorraad, dan dit te
doen, nadat deze tot een minimum zou
zijn teruggeloopen.
De rege'ering is niet voornemens reeds
spoedig over te gaan tot een herziening
van de Muntwet en 'dus tot vaststelling
van een nieuwe vaste goudwaarde van
den gulden.
Met andere woorden, zij
overweegt voor het oo gen-
blik niet om tot wettelijke
devaluatie over te gaan.
De algemeens verwarring op het gebied
van het internationale geldwezen maakt
zulks in hooge mate onraadzaam.
Wel is thans een natuurlijke depreci
atie van den gulden tegenover buitenland
sche valuta te wachten, maar hoe groot
deze tenslotte zal blijken te zijn, kan thans
niemand zeggen. Het wetsontwerp inzake
het Stahilisatiefonds heeft de strekking
aan de regeering de middelen te verschaf
fen om de schommelingen in den wissel
koers zooveel mogelijk te beperken, het
geen voor den handel noodzakelijk is, en
om een onnoodige daling van den gulden
te beletten.
Na korten tijd zal er op die wijze, naar
vertrouwd wordt, de facto een binnen vrij
nauwe grenzen gelegen nieuwe waarde
van den gulden ontstaan, waarnaar en
waarop door den handel gewerkt kan
worden.
De regeering heeft de
vraag in overweging ge
nomen of, onder de nu g e -
wijzigde omstandigheden
de onlangs1 getroffen rege
ling met betrekking tot
den huurfoijslag wijziging
behoeft.
Over deze verklaring zal de Tweede
Kamer vandaag van gedachten kunnen
wisselen.
Eerst ging ze in de afdeelingen voor
onderzoek van de wetsontwerpen inzake
verbod van uitvoer van gouden munt en
goud-muntmateriaal, instelling van een
stahilisatiefonds en tegengaan van prijs
opdrijving.
Het was toen 2 uur en de President
verzocht de leden om 3 uur weer present
te zijn. De schriftelijke behandeling nam
echter vijf volle uren in beslag. Eerst te
7.15 uur was de Regeering met haar
antwoord op de drie verslagen gereed en
kon de openbare vergadering heropend
worden.
Avondvergadering.
Eerst komt in behandeling het verbod
van gouduitvoer.
Minister Oud brengt de memorie van
antwoord uit. Er kunnen geen aanwijzin
gen worden gegeven omtrent den koers
van den gulden. Van winst op den goud
voorraad kan pas gesproken worden wan
neer een nieuwe pariteit kan worden
vastgesteld, lager dan de tegenwoordige.
Het zal, naar spr. meent, billijk zijn
wanneer de netto-winst, na aftrek van
het door de Ned, Bank geleden ponden-
verlies in de schatkist wordt gestort.
Tegen hamsteraars meent de regeering
geen maatregelen te moeten voorstellen.
Of aanpassing van loonen en pensioenen
noodig zal zijn is voorloopig niet te zeg
gen.
De heer De Visser (Comm.) zal te-
ben dit ontwerp stemmen.
De heer Sneevliet (Rev.-Soc.)
meent, dat de funeste verslechteringen,
welke de steuntrekkers treffen, royaal te
ruggenomen hadden moeten worden.
Het ontwerp wordt aangenomen
met aanteekening van tegenstemmen door
de communisten en den heer Sneevliet.
Het egalisatiefonds-ontwerp wordt z.
h. st. aangenomen.
Tegengaan van prijsop
drijving. Minister G e 1 i s s e n leest
de memorie van antwoord inzake het
ontwerp tot tegengaan van prijsopdrij
ving voor. Waarschijnlijk zal het noodig
zijn nog meer maatregelen tegen onrede
lijke prijsverhooging voor te stellen. Ad
viescolleges zullen zoo noodig worden
ingesteld.
Wat arbeidsloonen betreft is zeker niet
aan een verbod tot verhooging gedacht.
De werkingsduur van de Crisispachtwet
zal worden verlengd; de onderhavige wet
zal in redelijkheid worden toegepast. Als
burgemeesters 'hun boekje te buiten gaan
inzake beslagneming zullen zij. door den
minister van Binnenlandsche zaken op de
hem 'eigene wijze aan de ooren worden
getrokken (Gelach).
De heer V e r v o. o r n (PL B.) zegt,
dat bij dit ontwerp de boeren niets heb
ben te winnen. Spr. zal daarom tegen
stemmen.
De heer De Visser (Comm.) verde
digt een amendement om de landbouwers
schadeloos te stellen t'egen eventueel na-
deelige gevolgen voor de gewijzigde munt-
politiek. Doch het wordt alleen door den
heer Sneevliet ondersteund en kan daar
om niet in behandeling worden genomen.
Namens de commissie van rapporteurs
stelt de heer v. Dijk (A. R.) voor den
werkingsduur te beperken tot 1 Maart
1937.
Minister Gelissen brengt deze ver
anderingen aan. Het ontwerp wordt aan
genomen z. h. st. met aanteekening, dat
de heer Vervoorn geacht wil worden te
hebben tegengestemd.
Hierna sluiting.
Eerste Kamer.
Minister C o 1 ij n legt ook hier een
verklaring af, vrijwel gelijk aan die, wel
ke hij in de Tweede Kamer had voorge
lezen.
D'e vergadering wordt daarna een uur
geschorst.
Te 5 voor elf wordt de vergadering
voortgezet.
Minister Oud wijst op de verandering
welke Zaterdag heeft plaats gehad.
De regeering heeft vastgehouden tot het
uiterste, haar standpunt is niet gewijzigd,
maar zij moest wel.
De kwestie van de goudclausule moet
nog eens precies worden nagegaan om te
zien of maatregelen noodig zijn. Is dit
het geval, dan zal zij niet aarzelen die te
treffen.
De heer Van Embden (V. D.) zegt
altijd een tegenstander van devaluatie te
zijn geweest. De Nederlandsche regeering
heeft haar waardigheid niet prijsgegeven,
zooals andere staten deden. Slechts nood
gedrongen heeft de regeering dezen maat
regel genomen.
D'e heer Van Vessem (N. S. B.)
zegt, dat dit Kabinet den gaven gulden
zou handhaven. Maatregelen, die de re
ge'ering tot dusver geschuwd heeft, gaat
zij thans niet meer uit den weg. Dat de
regeering tot den maatregel zou zijn ge
dwongen, aanvaardt spr. niet. Heeft ban
kier Mannheimer Zaterdag soms invloed
uitgeoefend? (Teekenen van afkeuring).
Spr. beschuldigt de regeering van onbe-
heerschte politiek en noemt den genomen
maatregel betreurenswaardig voor de
armsten van ons volk. Werkloozen, rente
trekkers en kleine spaarders worden er
door getroffen. Spr. keurt dezen maatre
gel af.
Minister Oud merkt op, dat de heer
Van Vessem geen rekening heeft gehou
den met hetgeen spr. heeft geantwoord
op het voorloopig verslag. Waartoe dan
de schriftelijke voorbereiding? Dit kabi
net heeft alles gedaan om den gouden
gulden te handhaven en de N. S. B.
heeft het niet gesteund.
Zij heeft 'het Kabinet verguisd en zijn
werk bemoeilijkt.
Wij zijn ook thans geen muntverval-
schers. De gulden staat ook in deze dagen
als geen andere valuta. Die kroon zal de
heer Van Vessem ons niet van het hoofd
halen! roept spr. uit.
De heer Van Vessem is niet op de
hoogte. De devaluatie-voorstanders zijn
door Dr Colijn nooit onvaderlandslieven
de schobbers genoemd, wel zij, die het
niet kon schelen, welke monetaire po
litiek werd gevoerd, als zij er maar voor
deel uit haalden. Spr. citeert het strooi
biljet van de N. S. B. en noemt den
schrijver daarvan een onvaderlandslie-
venden sc'hobber. (Stemmen: zeer juist!)
De beslissing is der regeering ontzag
lijk zwaar gevallen. Het belang van het
land heeft alleen gewogen.
Welk karakter moet men zelf hebben,
om iets anders van de Regeering te dur
ven veronderstellen! (Zeer juist). Wij
hebben niets anders voor oogen gehad
dan het belang van het land.
Er zijn oogenblikken dat het partij
schap moet wegvallen.
Doch er zijn twee groe
pen die staan buiten de
gemeenschap van land en
volk. De communisten en
d e N. S. B. e r s. Spr. vertrouwt
dat het Nederlandsche
volk zal weten aan welke
zijde het zijn belagers zal
moeten zoeken. (Hartelijk ap
plaus).
Het ontwerp wordt goedgekeurd z. h. s.
'met aanteekening van tegenstemmen van
de N. S. B.'ers.
Inzake het tweede ontwerp dat te
gen de prijsopdrijving brengt minister
Gelissen de memorie van antwoord
uit. Spr. zegt o.a. te hopen, dat de bur
gemeesters van hun bevoegdheid een goed
gebruik zullen maken, anders moet er een
beroepsinstantie komen.
Het ontwerp wordt 'z. h. s. aangenomen
Het derde ontwerp betreffende het
egalisatiefonds wordt z. h. s. aangeno
men.
De vergadering wordt om kwart voor
twaalf gesloten.
DE DEVALUATIE IN FRANKRIJK.
Na een zeer langdurige zitting van de
Fransche kamer, waarin zeer scherpe
critiek op de Fransche regeeringsmetho-
des werd uitgeoefend, is het devaluatie
wetsontwerp van de regeering door de ka
mer aangenomen met 350 tegen 221 st.
Maatregelen tegen onredelijke prijsver
hooging zullen genomen worden, terwijl
de regeering voorbereidingen zal treffen
tot de wederaanpassing van de salarissen
door middel van collectieve contracten.
DUITSCHLAND ZAL WAARSCHIJN
LIJK NIET DEVALUEEREN.
Gisterochtend is in vrijwel alle Duit
sche bladen een artikel van den rijks-
boerenleider Walter Darré verschenen,
waarin wordt medegedeeld, dat Duitsoh-
land in zijn behoeften aan brood, meel,
aardappelen en suiker en melk kan voor
zien, doch in zijn behoeften aan groenten
en vleesch voor 90 tot 94, eieren en zui
velproducten voor 80 tot 85 en aan vetten
slechts voor 50 tot 55 pet.
Daar Duitschland zijn export niet kan
verruimen komt slechts een beperkte hoe
veelheid buitenlandsche 'betaalmiddelen
voor den import beschikbaar en deze be
perkte hoeveelheid moet in de eerste
plaats voor den aankoop van grondstof
fen worden gebruikt, daar anders weer
werkeloosheid zou ontstaan, welke erger
zou zijn dan de schaarschte aan vet,
vleesch en eieren. De 'Duitsche huisvrouw
moet dit begrijpen en met tact de voe
dingsmiddelen, welke scha'arsoh zijn,
door andere vervangen.
Deze toespeling op de nu reeds be
staande onmogelijkheid voor Duitschland
om van het exportoverschot naast de on
ontbeerlijke grondstoffen ook nog de ont
brekende levensmiddelen in het buiten
land in te koopen, doet zien, dat het ver
laten van het goud in Frankrijk, Neder
land en Zwitserland voor Duitschland een
slag is en het gevoeligste punt.
Frankrijk, Nederland en
Zwitserland zijn tot dusver de
beste afnemers van de Duit
sche industrieele producten
geweest. Zij hebben bijv. in de maan
den April, Juni en Juli voor 218 mil-
lioen mark Duitsche producten gekocht,
terwijl Duitschland in denzelfden tijd uit
deze drie landen voor 95 millioen mark
'heeft gekocht, zoodat het uitvoeroverschot
voor Duitschland ten opzichte dezer drie
landen in bovengenoemde maanden 122
millio'en mark bedroeg. Dit is meer dan
uit alle andere landen van de wereld sa
men. Duitschland verdient uit zijn bui-
tenlandschen handel met alle landen van
de wereld samen dus minder dan de helft
dan aan die met Frankrijk, Nederland en
Zwitserland alleen.
Zelfs al mocht Duitschland er in sla
gen zijn export naar de drie betrokken
landen door exportpremies zoo goedkoop
te maken, en daardoor zoo te vergrooten,
dat er hetzelfde bedrag uit te voorschijn
komt, dan zou daardoor het verlies van
Duitschland wel op dien export uit het
exportfonds door Duitschland zelve wor
den betaald, maar daardoor zou het niet
geringer word'en.
Op het oogenblik komt een devalua
tie voor Duitschland niet in aanmerking;
Dr 'Schacht zal dat dan ook met allen
nadruk verklaren.
KORTSTONDIG ZEEGEVECHT IN DE
STRAAT VAN GIBRALTAR.
Torpedojager In den grond geboord.
'Gistermiddag werd onverwacht de
Straat van 'Gibraltar voor korten tijd het
tooneel van een hevig gevecht. Ten Wes
ten van Tanger kwam het tot een botsing
tusschen den nationalistischen kruiser
„Canarias" en twee torpedojagers van de
regeering, de „Almirante Juan Ferran-
diz" en de „Gravina".
Het gelukte den kruiser in den loop van
'het gevecht het eerstgenoemde vaartuig
der regeering in den grond te boren. Het
Fransche stoomschip „Koutoubia", dat
zich in de nabijheid van de plaats van
het gevecht bevond, slaagde er in veertig
opvarenden van de „Ferrandiz" aan
boord te nemen. De overige leden der be
manning zijn naar alle waarschijnlijkheid
verdronken.
Reuter seint uit Gibraltar nog, dat de
strijd ongeveer twaalf minuten duurde.
Ook de „Gravina" werd getroffen, doch
slaagde er in te ontkomen.
STAAT VAN BELEG IN PALESTINA?
Op 'het slot Balmoral is een kroonraad
gehouden, waarop besloten is>, den opper
bevelhebber van de Britsche strijdkrach
ten in Palestina, generaal Dill, alle vol
machten te geven voor het afkondigen
van den staat van beleg.
Vermoedelijk zal deze Donderdag door
een proclamatie van den hoogen commis
saris worden afgekondigd.
MADRID BEREIDT ZICH VOOR OP
EEN BELEG.
De Madrileensche regeering slaat
groote voorraden levensmiddelen op voor
een eventueel langdurig beleg van de stad.
Uit Parijs: De regeering heeft de Ka
mer tegen 1 October bijeengeroepen. Op
de agenda staat de verdediging van
Madrid tegen de nationalisten en in ver
band daarmee de oproeping van alle
weerbare mannen.
Radia La Goruna deelde mede, dat om
Madrid drie verdedigingslinies zijn aan
gelegd om de troepen van Franco tegen
te houden.
D'e Madrileensche regeering zou de al-
gemeene mobilisatie van vrouwen en kin
deren gelast hebben, ter verdediging van
de hoofdstad.
Korte Berichten.
i Een passagiers- en postvliegtuig van
de Varney-lijn (Colorado) is tijdens een
sneeuwstorm vermist geraakt. Er wordt
thans naar het vliegtuig gezocht.
Tengevolge van een grondverzakking
is een honderdtal mijnwerkers opgesloten
in een mijn te Niluri Pathra (Britsc'h-
Indië). Allen zijn gered. Eenigen hunner
hadden lichte verwondingen door vallend
gesteente opgeloopen.
i De socialisten hebben bij de gehou
den verkiezingen voor den gemeenteraad
van Lodz, de tweede stad van Polen,
groote successen behaald.
De Belgische Minister-president van
Zeeland heeft de vertegenwoordigers van
de commissie van vakvereenigingen en
van de socialistische partij ontvangen. Hij
deelde hun mede, dat de regeering geen
wanordelijkheden zal dulden en zich met
kracht zal verzetten tegen de bezetting van
fabrieken en werkplaatsen door stakers.
Maakt U niet noodeloos ongerust over
prijsstijging!
Óver 't algemeen bestaat daartoe voors
hands niet de minste aanleiding.
Koopt in normale hoeveel
heden en op het gebruikelijke
tijdstip hetgeen U noodig
heeft, dan helpt gij mede om, naar den
wensch der regeering, het algemeen be
lang te dienen.
Aan „hamsteraars" wordt
niet geleverd.
De middenstandsorganisaties.
Dit biljet is door de drie Middenstands
organisaties ter beschikking van hun
leden-winkeliers gesteld.
Zij verzochten dien leden het voor hun
winkelruiten te plakken ter voorlichting,
geruststelling en waarschuwing van hun
cliënten.
SOIREE VAN PRINSES JULIANA.
H.K.H. Prinses Juliana heeft Maandag-
avo'nd in het paleis aan den Kneuterdijk
te 's Gravenhage aan de bestuursleden
van het voormalige Nationaal Crisis
Comité en het personeel dezer instelling
Binnenland.
Na de depreciatie van den gulden.
Drie belangrijke wetten door Eerste en
Tweede Kameraangenomen.
Mr Trip over het egalisatiefonds.
Voorzitter en directeur van het verkoop
kantoor van mosselen vragen ontslag.
Buitenland.
Madrid bereidt zich op het beleg voor.
D'e devaluatie in Frankrijk.
Staat van beleg in Palestina?
een soirée aangeboden, welke ook door
Prins Bernhard is bijgewoond.
Deze soirée droeg een zeer geanimeerd
karakter. De Prinses onderhield zich
met alle aanwezigen, die Zij aan Prins
Bernhard voorstelde. Ook de Prins be
woog zich op ongedwongen wijze onder de
gasten en sprak hen op de hem innemen
de wijze aan.
De hoo'ge gastvrouw ging bij' den aan
vang van de soirée zelf met een blad
met thee rond.
PRINS BERNHARD VAN LIPPE—
BIESTERFELD.
De schrijfwijze van zijn naam.
In verband met berichten en beschou
wingen in de pers betreffende den naam
van Prins Bernhard, wordt gemeld, dat,
zoolang de verloofde van Prinses Juliana
niet als Nederlander genaturaliseerd is,
zijn naam geschreven dient te worden:
Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld.
Voorts werd nogmaals verzekerd, dat
Prins Bernhard geen prijs stelt op een af
korting van zijn naam tot Benno.
Hofjachten op Het Loo.
Naar men verneemt, zullen de hofjach
ten op Het Loo dit jaar grooter van opzet
zijn dan de laatste jaren het geval is ge
weest. Prins Bernhard zal er aan deel
nemen en ook zullen er eenige aan de-
Koninklijke Familie verwante buitenland
sche vorsten voor uitgenoodigd worden.
HET RAPPORT VAN DE COMMISSIE
VAN LOON.
Zal binnenkort den minister worden
aangeboden.
De door den minister van Landbouw en
Visscherij onder voorzitterschap van'prof.
mr J. van Loon ingestelde commissie tot
reorganisatie van de landbouwcrisis
maatregelen heeft thans de redactie van
haar rapport vastgesteld. Zeer binnen
kort zal de commissie het rapport aan
den minister aanbieden. Het rapport dat
met de minderheidsnota's en bijlagen een
boekdeel omvat van ongeveer 130 blad
zijden behandelt o.m. de volgende onder
werpen: de positie van den landbouw in
de maatschappij, de invloed van de crisis-
'heffingen en -bijslagen naar de grens, de
landbouwcrisiswetgeving, de reorganisa
tie van den landbouwcrisisdienst, de di
rectie van den landbouw en de crisis
dienst. bedrijfssteun of individueele steun
aan het kleinbedrijf.
Twee leden van de commissie en wel de
heeren J. Smid te Voorburg, adviseur
van den Nationalen Bond Landbouw en
Maatschappij en J. Hilgenga te Utrecht,
secretaris van den Nederl. Landarbei-
dersbond, hebben hun afwijkende mee
ningen in afzonderlijke nota's neergelegd.
ONDERHOUD MET Mr L. J. A. TRIP.
De president der Nederlandsche Bank,
Mr L. J. A. Trip, heeft een onderhoud
toegestaan aan het A. N. P., naar aan
leiding van de voorgenomen instelling van
een egalisatiefonds.
Op de vraag, wat hierbij het uitgangs
punt is geweest, antwoordde Mr Trip,
dat men geredeneerd heeft: wanneer er
zich zulke internationale omstandigheden
voordoen op monetair gebied als thans,
kunnen wij den gulden, losgemaakt van
het goud, niet eenvoudig de beweging van
vraag en aanbod laten volgen.
Wij willen het koersverloop van den
gulden op d'en langen duur niet bedwin
gen, maar de schommelingen, die het ge
volg zijn van het heen en weer trekken
van het korte geld en van speculatieve
operaties zooveel mogelijk voorkomen.
Op 'het oogenblik is de pariteit van
den gulden, volgens de muntwet, onver
anderd. Of er aanleiding zal zijn, deze te
herzien en wanneer dat zal geschieden,
hangt af van de omstandigheden.
Op de vraag, of het niet gewenscht is,
dat er ten aanzien van onzen gulden zoo
spoedig mogelijk vastheid komt, was het
antwoord, dat men den tweeden dag na
den monetairen maatregel van onze re
geering, zeker niet kan vergen, dat er
