Nederland verlaat den gouden standaard. TEGEN PRIJSOPDRIJVING. De gevolgen van de ge nomen maatregelen. Nog geen nieuwe pariteit voor den gulden. De nieuwe situatie. Rotterdam en de genomen maatregelen. Belangrijkste Nieuws Het verbod tot goud-uitvoer MAANDAG 28 SEPTEMBER 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND SOe JAARGANG No. 335 Volledige overeenstemming met Middenstandsbonden. Grootwinkeliers-bedrijven en Coöperaties verkregen, (jitg.: N.V. Uitgovcrs Maatschappij „Luctor et JEmorgo" tor cxploitatio van liot blad „Do Zoouw". Durcaux Lange Vorststraat 70, Goos. Telefoonnummer 11. Postcheque en Girorekening 44455 Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL ,T, J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA, De Zeeuw Abonnementsprijs I2,50 per kwartaal, wookabonnomonton voor Middolburg, Goes on Vllöshigon f0.20. Losso nummers D cont Advertonliün 30 cent per regel. Ingezonden medcdcelingen 00 cent per regel. Kleine Advcrtcnticn Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. De Regeeringspersdienst heeft Zondagnacht het volgende communiqué ge publiceerd Nadat de Tegeering, na de aangekondigde monetaire maatregelen in Frankrijk, haar voornemen te kennen gaf, om hare monetaire politiek onveranderd te hand haven, heeft het sindsdien genomen besluit der Zwi'tsersche regeering de Neder- landscbe regeering genoopt baar standpunt opnieuw in overweging te nemen. Nu Nederland het eenige land ter wereld is geworden, dat zijn muntpariteit ongerept heeft bewaard en het daardoor in de sterkste mate den druk op de wisselkoersen en op zijn goudvoorraad zal gevoelen, kan de mógelijkheid om de huidige monetaire politiek te blijven handhaven niet langer aanwezig worden geacht. Ten einde te verhoeden, dat men ten slotte genoopt zou worden den gouden standaard prijs te geven na een niet te verantwoorden verzwakking van den goud voorraad der Nederlandsche Bank, heeft de regeering, in volledige overeenstemming met het gevoelen der Nederlandsche Bank, besloten met ingang van 27 September den uitvoer van goud te verbieden, tenzij gedekt door een authentiek certificaat van de Nederlandsche Bank. Naar wij vernemen is Zondag vanwege de Regeering contact gezocht met de verschillende middenstandsbonden, de grootwinkelbedrijven en coöperaties, teneinde onredelijke prijsverhooging van levensmiddelen te voorkomen. Het resultaat hiervan is, dat volledige medewerking werd verkregen. Mocht desniettemin onredelijke prijsverhooging plaats vinden, dan zal de regeering met kracht optreden om zulks te verhinderen. Een wetsontwerp tot het tegengaan van onredelijke prijsverhooging van goede ren, diensten en huren heeft reeds het departement van handel, nijverheid en scheepvaart verlaten. Voorts kan worden medegedeeld, dat de gevolgen van het uitvoerverbod op goud een ingrijpende verandering in de landbouwcrisispolitiek noodzakelijk zullen maken, waarbij zal vooropstaan, dat met inachtneming van de belangen van den landbouw de prijzen van de eerste levensmiddelen, met name brood en aardappelen, niet zullen worden verhoogd. Voorloopig zijn ten aanzien van de landbouwcrisisbepalingen de volgende maatregelen genomen: Alle restitutie-, exportbeschikkingen, enz., zullen, met uitzondering van de beschikking voor zoover betreft de teruggave van 'binnenlandsche heffing op boter, voor zoover de normale hoeveelheden betreft, voorloopig worden stopgezet, zoo spoedig mogelijk zal worden bekend gemaakt, welke restituties, premies enz. met ingang van 28 September 1936 zullen gelden. Met ingang van 28 September 1936 zal tot nader order geen rogge worden gedenatureerd. Dit geldt ook ten aanzien van partijen, waaromtrent reeds toezeg ging tot het houden van toezicht werd gedaan. De steun a 2.25 voor gerst wordt met ingang van 28 September 1936 tijdelijk opgeschort. Dorschingen dienen echter op den ouden voet door te gaan. Alle for maliteiten worden voorloopig gehandhaafd. 'Geen monopolie-overeenkomsten zullen ten aanzien van den uitvoer van con sumptie- en pootaardappelen naar België en veldboonen naar Duitschland worden aangegaan. De reductie bij invoer van Indische mais wordt tijdelijk opgeschort. Voor zoover betreft de Nederlandsche Aardappelmeelcentrale is voor alle ge- organiseerden tot nader order de verkoop van aardappelmeel stopgezet. De. aardappelmeelcentrale aanvaardt geen enkele verplichting voor verkoopen gesloten na 27 September 1936. De Nederlandsche veehouderijcentraile heeft den verkoop van spek door spek- exporteurs stopgezet. HET OORDEEL VAN VOORAAN STAANDE FIGUREN. Het mogelijke moet worden gedaan om onnoodige prijsstijging te voorkomen. „De Courant" heeft aan verschillende vooraanstaande personen inlichtingen ge vraagd omtrent den thans ingetreden toe stand. Mr A. v. Doorninck, oud-thesau rier-generaal van het Departement van Financiën, was de meening toegedaan, dat de door de regeering genomen maat regelen onvermijdelijk waren. Door deze maatregelen wordt verhinderd, dat de in ternationale speculatie winsten zou beha len ten koste van de Nederlandsche ge meenschap. „De groote vraag" aldus Mr. van Doorninck „is nu: 'Zal men een prijs stijging kunnen tegenhouden? Indien im mers een natuurlijke of kunstmatige prijs stijging zou inzetten, dan zou de moei zame' winst der aanpassing, die met groote opofferingen van de zijde der be volking gepaard ging, illusoir geworden zijn. 'Deze winst zoo vervolgde Mr. van Doorninck is evident. Et is een moge lijkheid, deze wist thans te consolideeren, doch dan .zal, gelijk gezegd, een prijsstij ging voorkomen moeten worden. Voor het overige zal moeten worden afgewacht, hoe de reactie bij de bevöl- kwg zal zijn. Wil men het behaalde voor del handhaven, dan zal ten spoedigste de crisissteun geliquideerd moeten wor den en dan zal, om een enkel voorbeeld te noemen, de steun aan de scheepvaart, 'die thans, nog ten bedrage van f 8.000.000 op de Rijksbegrooting paraisseert, zoo spoedig mogelijk dienen te vervallen." De heer C h. J. I. M. W e 11 e r, voor zitter van d'en Ondernemersraad voor Ne- derlandsch-Indië, noemde de wijziging van de monetaire politiek onvermijdelijk. Zoo&ls de situatie thans is, wenschte de 'heer Weiter zich echter niet verder uit te laten over de consequenties, die uit den huidigen toestand zouden kunnen voort vloeien, noch de momenteele situatie ver der te analyseeren. Mr. W. C. W e n d e 1 a ar, voorzitter van de Liberale Staatspartij de Vrijheids bond, legde er den nadruk op, dat in de huidige omstandigheden de door de Regeeringt ondernomen stappen niet anders dan toegejuicht kunnen worden. Het zou hoogst incorrect zijn, aan de eerlijkheid van Dr Colijn's bedoelingen te twijfelen, nóch hem een verwijt te maken, dat hij zijn monetaire idealen niet heeft 'kunnen verwezenlijken. In sporttermen gesproken: Dr 'Colio'n ■heeft de laatste ronde gehaald en de wijze waarop dat gebeurd is men kan dan over het nut van den gouden standaard nog zooveel van meening verschillen als men wil beteekent in het kader van •de door hem gevoerde politiek een pluim op den hoed van Dr C o 1 ij n. „Ik behoor zeker niet tot de menschen", aldus Mr. Wendelaar, „die Dr Colijn een grief zouden willen maken, dat uiteinde lijk Nederland als laatst overgebleven land de muntpolitiek moest wijzigen. De vraag kan rijzen., of het niet beter ge weest ware, in 1931 het voorbeeld van Engeland te volgen, doch ook deze vmag moet onbeantwoord blijven, Zeer terecht zou de regeering kunnen zeggen: „Waar om hebt gij, critici, dan niet in 1931 voor gesteld, het Engelsche voorbeeld te vol gen?" Over het algemeen was de gang bare meening in 1931, dat Engeland met de devaluatie van het pond een zeer in correct standpunt had ingenomen." Inmiddels onderstreepte ook Mr Wen delaar, dat de door de aanpassing en door de opoffering van ons geheele volk verkregen winst niet verloren mag gaan. Deze winst zou verloren gaan, indien e'en plotselinge prijsstijging zou inzetten deze stijging te verhinderen is thans in het belang van ons geheele volk. Mr Dr A. M. Joekes, fractieleider van den Vrijzinnig Democratischen Bond, was evenzeer de meening toegedaan, dat de regeering niet anders had kunnen doen, dan zij thans gedaan heeft. Waren deze maatregelen niet genomen, dan had men met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kunnen aan nemen, dat een goudafvloeiing gevolgd was, waartegen men zich vrijwel onmoge lijk met de klassieke middelen had kun nen verdedigen. De rentestand was zeer waarschijnlijk opgeloopen tot een niveau, dat op het zakenleven ondragelijke lasten gelegd had. De nieuwe phase kan een economische opleving ten gevolge hebben. Mogen al dus Mr Joekes de thans genomen maatregelen ten gevolge hebben, dat aan den internationalen monetairen chaos ten spoedigste een einde komt. Et doen allerlei geruchten de ronde om trent het percentage van de devaluatie van den gulden. Sommigen spreken van een daling met 15, anderen van 30 en weer anderen zelfs met 40 pet. Al deze geruchten 'houden waarschijn lijk vernanü, met speculatieve doeleinden. Er zijn nu 'eenmaal menschen die er belang bij' hebben de verwarring zoo groot mogelijk te maken. De zaak is deze, dat, zooals Minister Colijn in zijn radiorede heeft medege deeld, nog geen nieuwe pariteit voor den gulden wordt vastgesteld. Het ligt blijkbaar in de bedoeling, dat aan den gulden voorloopig niet een nieuwe lagere waarde zal worden toege kend, dóch dat naar E'ngelsch voorbeeld onze valuta zwevend zal worden gehou den, waarbij er dan met behulp van een egalisatiefonds voor gezorgd kan worden, dat de goudwaarde niet beneden een be paald peil daalt. WIJ ZULLEN THANS DE VRUCHTEN VAN HET WIJS EN KRACHTIG BELEID, DE LAATSTE JAREN GEVOERD, PLUKKEN. Aan een beschouwing in de „Telegr." is het volgende ontleend: Onrust en nervositeit zijn wat wij op het oogen'blik het minst noodig hebben. Er is in den loop der jaren ook in ons land een scherpe strijd gevoerd over de voor- en nadeelen van devaluatie. Na al betgeen men in het 'buitenland heeft zien gebeuren, ligt het voor de hand, dat, toen het bekend werd, dat de regeering haar monetaire politiek ging wijzigen, ook me nige Nederlander geschrokken is. Nu is de situatie van ons iand niet te vergelijken met die der meeste overige landen, die gedevalueerd hebben. Enge land liet het pond sterling vallen om de eenvoudige reden, dat het door de ont wikkeling der economische verhoudin gen dn het Britsohe wereldrijk niet meer in staat was de oude goudpariteit te handhaven. De Engelschen maakten van ■den, nood een deugd en sinds enkele ja ren verkondigden zij de wereld, dat hun geldpolitiek de waarborg voor welvaart is. Toen Amerika tot devaluatie besloot, heersohten in de Vereen'igde Staten toe standen, die gemakkelijk tot een binnen landsche revolutie aanleiding hadden kunnen geven. Ook Roosevelt handelde door den nood gedwongen. Niet anders is het gesteld met den Franschen franc, die niet te handhaven was, omdat de Volksfrontregeering onder leiding van den heer Blum, zoowel in economisch als in politiek opzicht alles had gedaan wat tot devaluatie moest leiden. Zelfs den toe stand in Zwitserland kan men met dien in ons land niet vergelijken. De Zwitser- sche bevolking heeft zich hardnekkig te gen een politiek van aanpassing verzet en de devaluatie moest ook daar te lande meer of minder als een opluchting komen. Geheel anders is het m6t Nederland ge- gesteld. De tegenstanders van Dr Colijn zouden vandaag kunnen juichen, indien ons land er thans voorstond zooals de overige landen, die hebben moeten deva- lueeren. Zij' zullen goed doen deze juich tonen te onderdrukken. Nu gaan wij' de vruchten plukken van een wijs en krach tig beleid gedurende de moei lijke jaren die achter ons lig gen:, Het aanpassingswerk moge nog altijd niet ten volle voltooid zijn, het is zoover ge vorderd dat, nu het oog en blik van strijd is aangebroken, wij krachtig en sterk staan. Het gouduitvoerverbod is niet uitgevaardigd om redenen van binnenlandschen aard, maar wij' zwichten, omdat de monetaire verhoudingen in de geheele wereld zijn ontwricht. Wij moeten moeilijkheden, die uit het buitenland komen, afslaan. Daar toe zijn wij ten volle in staat. Het is mogelijk en zelfs waarschijnlijk, dat in den komenden tijd de wisselkoer sen van den gulden eenigermate zullen I dalen, een catastrofe kan dat nooit wor den om de eenvoudige reden, dat Neder land een land is zonder buitenlandsche schuld, een land, welks bewoners indivi dueel groote vorderingen op het buiten land hebben en dat door zijn kolonialen handel en overigen uitvoer voortdurend nieuwe vorderingen op het buitenland schept. De gulden zal zonder moeite zelfs bij een uitvoerverbod van goud op een be trekkelijk hoog niveau in zichzelf een rustpunt vinden. Mocht de regeering het noodig oordee- len, dat ten slotte ons betaalmiddel zich iets lager'stabiliseert dan dat tot nu toe het geval was, zoo komt daardoor tot uit drukking, dat het aanpassingsproces bij ons te lande nog niet geheel was afge- loopen. Wij' zullen echter zooveel minder devalueeren als wij in het verleden, on getwijfeld ten koste van zware offers, ons bij den gewijzigden wereldtoestand heb ben aangepast. Heel veel in vergelijking met de andere landen kan dat niet zijn. Vandaar, dat wij" de komende maanden niet zonder optimisme tegemoet zien. Zijn onze inlichtingen juist, dan ligt het niet in de bedoeling der regeering, den gulden voorloopig aan een vasten koers te binden. Zij' wil haar vrijheid van han delen behouden. 'Met andere woorden: wij willen ons niet aan de jaspanden van an deren hangen, zooals Dr Colijn dat Zater dag opmerkte. Met of zonder verbod van gouduitvoer blijft de gulden het betaalmiddel van een rijk en levenskrachtig land, dat bestuurd wordt door een ver standige en krachtige regee ring, een betaalmiddel, dat tot de soliedste ter wereld be hoort. Allerminst past daarom vandaag den Nederlander on gerustheid!. „EEN TIJDELIJKE VERLICHTING". Uit Rotterdam wordt aan de Courant gemeld Onmiddellijk na bet bekend worden van het ingrijpende besluit van de regeering ten aanzien van Nederlands financieele politiek, hebben ook de leidende figuren uit Rotterdams handels- en bedrijfsleven zich beraden op de situatie, die thans is ontstaan. Rotterdam heeft lang geroepen, dat de valuatie de oplossing zou brengen in de economische moeilijkheden, waarin ons land verkeert. Rotterdam zag zijn belan gen geschaad door de depreciatie van de munt in Engeland en stellig door de waardevermindering van den Belgischen frank. En toch, nu ons devaluate te wachten staat, juicht Rotterdam geens zins. Al zijn er stemmen onder de zaken lieden in de Maasstad, die geneigd zijn een juichtoon te doen hooren, hun blijd schap wordt tooh getemperd bij zakelijke rustige beschouwing van hetgeen ons nu te wachten kan staan. Wel ziet men in een depreciatie van den gulden een mo gelijkheid tot stimuleering van het stuk- goedverkeer. Algemeen gevoelt men het als een geruststelling, dat deze maatregel genomen wordt door mannen als Colijn en Trip. D'e directeur van de Rotterdamsche Bankvereeniging. m r K. P. v a n d e Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Nederland verlaat den gouden standaard. Verbod van goud-uitvoer. Maatregelen tegen prijsopdrijving. Veranderingen in de landbouwcrisispolitiek. De Beurs morgen weer geopend. Ook kas-trekkers krijgen den extra-rijks- daalder. Prinses Juliana spreekt morgenmiddag voor de radio. Buitenland. Devaluatie in Frankrijk en Zwitserland. Toledo door de opstandelingen bezet. M a n d e 1 e, kon zich, nu de toestand zoo geworden is als hij is, de beslissing van de regeering volkomen begrijpen. Hat goede, dat deze anti-devaluïst in de be slissing ziet, is vooral de mogelijkheid, die er komen kan tot internationale sa menwerking. En daarnaast, dat er tijde lijk aan sommige bedrijven verlichting kan worden gegeven. Een zeer belangrijk punt blijft de loon- kwestie. In verband hiermee zei mr Van de Mandek, dat, wanneer het mogelijk mocht blijken door devaluatie van den gulden den landbouwsteun over bodig te maken, het wellicht mogelijk zou zijn den levensstandaard voor den gewo nen man zooveel goedkooper te doen worden, dat verhooging van loon overbo dig zou zijn. Voor het hypotheekwezen ziet deze financier een verlichting intreden, hoewel men voorzichtig moet zijn met aan te nemen, dat alle onroerende goederen plotseling meer waard zonden worden. D'e voorzitter van den Raad van Beheer van Nievelt, Goudriaan Go.'s Stoom vaartmaatschappij, de heer A. J. M. Gou driaan, tevens commissaris van de Ne derlandsche Bank, wenschte slechts zijn meening te zeggen voor zoover het zijn eigen bedrijf betrof. Voor wat het algemeen belang betreft acht de heer Goudriaan het jam mer, dat de regeering tot dezen maaregel genoodzaak werd, maar voor de reederij en de havenbedrijven zijn er voor de naaste toekomst geen nadeelen, eerder voordeelen te wachten. Er ontstaan voor de reederijen voor deelen, doordat de meeste vrachten in shillings worden afgesloten. Indien dus de gulden zou deprecieeren, dan geloof ik niet, zoo zeide de heer Goudriaan, dat ten gevolge daarvan de vrachten in shil lings lager zullen worden. Bij het beoor- deelen van den toestand moet men echter in het oog houden, dat een groot deel van de uitgaven havenkosten, steenkolen in buitenlandsche valuta moeten worden betaald. Wat deze uitgaven betreft, brengt depreciatie van den gulden dus geen en kel voordeel. ■Ik deel niet dn de overtuiging van vele devaluïsten, dat de export door devalua tie zou opleven. D'e export immers wordt door geheel andere factoren beheerscht. De directeur van de Rotterdamsche Droogdokmaatschappij, de heer D'. C. Endert Jr.. achtte het verstandig zich niet aan profetieën te wagen. Er zal zijns in ziens veel afhangen van hetgeen er de eerste twee dagen gebeurt. Hoopvol was deze industrieel in geenen deele gestemd, want mocht er door devaluatie dan al een opleving komen, dan zullen de autarki sche maatregelen van andere landen z.i. de deur voor Nederland sluiten. EEN RECORD AANTAL TELEFOON GESPREKKEN. Het verbod tot gouduitvoer door de Nederlandsche regeering heeft tot gevolg gehad, dat door tal van financieele-, han dels- en industrieele ondernemingen reeds Zondag hier te lande en in het Buitenland besprekingen zijn, gevoer 1, wel ke ten doel hebben maatregelen voor te bereiden om een stagnatie in het zaken leven te voorkomen. In dit verband had reeds van den vroe gen morgen af de rijkstelefoon te Amster dam een record aantal aanvragen voor ge sprekken te verwerken. Een en ander leidde er toe, dat te Amsterdam reeds van negen uur af extra personeel in dienst moest Worden genomen/, terwijl mede het tot stand komen van de overtalrijlke telefoonverbindingen langeren tijd in be slag nam dan op1 andere Zondagen het geval is. Het rijkstelegraafkantoor te Amster dam heeft het in de morgenuren iets drukker gehad dan op andere Zondag ochtenden. Van een overweldigende druk te was echter geen sprake, zoodat dan ook geen extra personeel behoefde te worden gerequireerd.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1