Gritiek der Rekenkamer op
landhouw-crisisorganen.
EERSTE BLAD
YS^ligema)
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. S33
dag
Nationaal-socialistische
woorden en daden.
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
Binnenland
RITSEMA STOFZUIGERFABRIEK.
Belangrijkste Nieuws
Ui tg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Emorgo" tor exploitatie van het blad „Do Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
wcokabonnomcnton voor Middolburg, Goos en
Vlissingon f0.20. Losso nummers 5 cont
AdvertontiOn 30 cont per regol. iDgc&ondon
mcdcdcelingon 00 cont per regel. Kloino
Advcrtcntiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De n'ationaal-oocialisten in Duitschland
schenen, toen zij nog in de oppositie wa
ren, verwoede tegenstandera van „cumu
latie". Zij bedreven er een demagogisch
spel mede.
Maar is er nu in 't Hitler-Duitsahiand
geen cumulatie?
Zij is er wèl. Stellig in meerdere mate
dan in Nederland, meent „Patrimonium".
Zoo ia bijvoorbeeld de heer Goering
Rijksminister (salaris 32.000 Mark),
Rijfcsdagpresident (14.400 Mark), gene
raal der vliegers, rijksjachtmeester, rijks-
boschbeheerder etc. Ook de laatstgenoem
de betrekkingen worden gehonoreerd.
Zijn totaal 'honorarium gaat dan ook
zeer ver uit boven het uiit de publieke kas
genoten inkomen van welken hoogen Ne-
derlandschen functionaris ook.
Wij zieggen niet» dat de heer Goering
dan'k zij die hooge inkomsten, spoedig
rijk wordt. Wij weten niet, hoe groot zijn
positie-uitgaven wel z.gu De Neclerlaud-
sche demagogen „vergeten' wel, om daar
mede rekening te houden, maar wij mo
gen nooit in een dergelijke fout vervallen.
Toch moet er gewezen worden op do
tegenstelling tussohen de houding der na-
tionaal-socialisten in Duitschland voor
en na hun komst aan de regeering.
In 1931 dienden de nationaal-socialis-
ten in den Rijksdag een voorstel in, lui
dende: het inkomen van een minister m)ag
niet meer bedragen dan 12.000 mark.
Dat was reine demagogie.
Hoewel de financieele positie van het
Rijk er niet beter op geworden is, denkt
men er nu niet aan, om de salarissen van
Goering e.a. tot 12.000 Mark te verlagen.
Men laat zelfs cumulaties toe, die in het
vroegere Duitschland niet bestonden.
Voor hetgeen men in de oppositie ver
dedigt, moet men óók staan, wanneer men
aan de regeering is. Dat eischt de e e r -
1 ij k <h e i d.
Wij wijzen op bet gebeurde in Duitsch
land, omdat het tevens een waarschu
wing inhoudt tegen velerlei demagogie
hier te lande.
De opmarsch der opstandelin
gen bij Toledo door inundaties
vertraagd.
Terwijl de eerste berichten uit Madrid
spraken van een volledige bezetting van
't Alcazar, kwamen later berichten binnen,
Waaruit viel op te maken, d'at weliswaar
de voornaamste deelen van het Alcazar
in handen der regeeringstroepen waren
gevallen, maar dat toch een 'deel der be
zetting het verzet nog volhield.
Thans seint Reuter uit Londen: Vol
gens de l'aatste 'berichten uit Spanje zijn
de regeeringstroepen th'ans meester van
het Alcazar, doch een klein aantal recht-
schen zou zich verdedigen in de kelders.
On'der 'de huidige omstandigheden kan
de Overgave nog slechts een kwestie van
enkele dagen zijn.
Uit Madrid wordt gemeld: De rooden
hebben gisteren de sluizen van de stuiw
in de Alberco, die in den Ta'ag uitmondt,
geopend. D'e tien mil'lioen kub. meter wa
ter moeten het d'al 'bij Talavera hebben
overstroomd, waar de nationalisten de
kampementen «n talrijke opslagplaatsen
van oorlogsmateriaal hebben. Het resul
taat van een en ander is nog niet bekend,
doch de marxisten hopen, d'at zij zich op
deze wijze van hun tegenstanders hebben
ontdaan. Indien dit werkelijkheid 'blijkt
te zijn, zal het een handicap voor den
nationalistisohen opmlarsch naar Toledo
beteekenen.
Uit Talavera wordt gemeld: De op
marsch der nationalisten is, naar nader
wordt bericht, voor korten tijd onderbro
ken, daar men eerst een solide basis voor
de ophanden zijnde operaties vestigen
wil. Niettegenstaande deze vertraging is
men van oordeel, dat de inneming van
Toledo niet lang meer op zich zal laten
wachten.
Azana afgetreden?
Het D. N. B. meldt uit Parijs: Sevilla
bericht, d'at de President van de Spaan-
sche republiek, Azana, zijn ambt zou heb
ben neergelegd. Hij zou voorloopig ver
vangen zijn door Martinez Barrio.
Generaal Franco heeft meegedeeld, dat
de regeeringstroepen aan het front van
toledo een aanval wilden beginnen; zij
evenwel afgeslagen, waarbij zij
b dooden verloren. D'e radio-club heeft
«egedeeld, dat de 'belegerden in het Al-
cailar hun tegenstand voortzetten.
De radio heeft medegedeeld, dat een
eskader van de regeering Sinds 48 uur
van de Middellandsche Zee is verdwenen
en zdoh waarschijnlijk naar de Noordkust
van Spanje heeft begeven om te trachten
de blokkade van Bilbao en Santander te
niet te doen.
STAAT VAN BELEG IN SHANGHAI.
Kort nadat 1500 man Japansche troe
pen de stadswijken Hongkew en Tsjapei
bezet hadden in verband met den aan
slag op drie Japansche matrozen, heb
ben de GMneesche autoriteiten den staat
van beleg over de géheele stad Shanghai
afgekondigd.
iDe toestand wordt met bet uur meer
gespannen.
De toegangen tot de internationale con-
oessie worden door Japansche militaire
posten met kanonnen, mitrailleurs en
pantserauto's bewaakt.
Treedt Italië uit den Volkenbond?
De Italiaansche pers besteedt slechts
heel weinig aandacht aan de toelating
der Abessijnen en onthoudt zich van alle
commentaar.
T.a.v. het gerucht in het 'buitenland,
dat Italië reeds gisteren den Volkenbond
zou verlaten, verklaren wèl ingelichte
•kringen, dat Italië tot nu toe geen enkel
besluit 'dienaangaande genomen heeft.
De overtuiging groeit te Genève steeds
meer, dat Italië naar aanleiding van het
Abessijnsche incident niet uit den Vol
kenbond zal treden.
Wel zal tot nader order Italië den
Volkenbond met nog grooter reserve be
schouwen dan tot nu toe.
DE TREINRAMP BIJ LOURDES.
Het aantal dooden bij het spoorweg
ongeluk nabij Lourdes is tot 15 gestegen.
Donderdagmiddag werden 8 reizigers als
zeer zwaar gewond opgegeven; 15 reizi
gers als minder zwaar gewond; 35 bekwa
men lichte kwetsuren.
D'e machinist van den personentrein,
die op den sneltrein inreed en een tele
foniste van het station Lourdes zijn we
gens nalatigheid gearresteerd.
Het onderzoek heeft uitgewezen, dat
het spoorwegongeluk ten deele te wijten
is aan een telefoniste van het station
Lourdes, 'die per abuis aan den stations
chef liet weten, dat de boemeltrein kon
vertrekken.
Nazi-rechtspraak.
In 40 maanden aldus het Volksblad,
werden ruim 225.000 mannen en vrouwen
voor hun politieke of religiueze over
tuiging tot tezamen ongeveer 600.000
jaar tuchthuis of gevangenisstraf veroor
deeld. Meer dan 125.000 Duitschers heb
ben door dezelfde oorzaken hun vader
land verlaten.
Tot einde Mei hebben nationaal-socia
listische rechtbanken 115 mannen en
vrouwen voor politieke vergrijpen ter
dood veroordeeld. Zes dezer veroor ieel-
den stierven voor de terechtstelling in
hun cel.
Het aantal politieke arrestanten in
gevangennissen en concentratiekampen
bedroeg einde Mei rond 205.000.
Tsjecho-Slowakije protesteert te Berlijn.
De Tsjecho-Slowaaksche zaakgelastigde
heeft gisteren aan den Duitschen staats
secretaris Dieckhoff een protestnota over
handigd tegen de uitlatingen van Goeb-
bels en Rosenburg op het partij-congres
te Neurenberg, welke gericht waren te
gen Tsjecho-Slowakije.
In het bijzonder werd protest aangetee-
kend tegen de bewering dat militaire
vliegvelden zouden zijn aangelegd tegen
de Duitsche grens en dat Sowjet-Russi-
sche officieren in Tsjecho-Slowakije aan
valsplannen tegen Duitschland zouden
voorbereiden.
Verder zou de nota zich keeren tegen
de reeds sedert maanden in Duitschland
gevoerde perscampagne betreffende deze
geruchten.
De Negus dankbaar.
De Negus heeft de pers een boodschap
overhandigd, waarin hij uitdrukking geeft
aan zijn dankbaarheid jegens de assem
blee, welke Abessinië recht heeft doen
wedervaren.
In naam van het volk van Abessinië,
dat „in ellende is gedompeld" spreekt hij
zijn erkentelijkheid uit tegenover den Vol
kenbond.
Korte Berichten.
Men meld't uit Philadelphia den
aanbouw van een vliegtuig, dat tevens te
gebruiken is als auto. De snelheid in de
lucht van het toestel bedraagt 100 mijlen,
die te land 30 mijlen.
De „vliegende" auto zou 2000 dollar
kosten.
De beide rechtsche Fransohe kanier-
leden Bouisson en Bataille hebben be
sloten een anti-revolutionaire beweging
op touw te zetten, welke tegen het Fran-
sche volksfront is gericht. In alle provin
cies zal propaganda worden gemaakt om
binnen afzienbaren tijd een krachtige be
weging te organiseeren.
Koningin Elisabeth van Grieken
land, wier huwelijk met koning George EC
van Griekenland in 1935 is ontbonden,
zou ernstig ziek liggen op haar landgoed
in Roemenië.
Na dagen lang bet stilzwegen te
hebben bewaard, 'heeft de Belgische mi
nisterpresident van Zeeland verklaard,
dat het niet zijn bedoeling is, een nieuwe
partij te stichten.
HET KONINKLIJKE BEZOEK AAN
DE MANOEUVRES.
Het Koninklijke bezoek aan de ma
noeuvres heeft extra zware diensten voor
marechaussee en militaire politie mee
gebracht, zoodat vele politiemannen in
twee- en driemaal 24 uur niet uit de
kleeren zijn geweest.
In den nacht van Woensdag op Don
derdag moesten bovendien door geheel
West-Brabant extra patrouillediensten
worden verricht, aangezien aan de auto
riteiten ter oore was gekomen, dat anti-
militairistische elementen het voornemen
hadden den weg welke de Koningin zou
gaan met anti-mdlitairistische leuzen te
beschilderen. Bij de patrouille-diensten is
daarvan echter niet gebleken. Alleen tus-
schen Etten en Roosendaal bleken op eeD
paar 'hoornen anti-militairistische pam
fletten te zijn bevestigd. Deze zijn aan
stonds verwijderd.
Overigens heeft zich geen enkel inci
dent voorgedaan.
Teleurstelling, te Zundert.
Zoo ergens, dan is de bevolking van
Zundert Donderdagmorgen ernstig te
leurgesteld. toen de Koningin zich door
tijdgebrek genoodzaakt zag de aangege
ven route te bekorten, zoodat zij van de
Moeren rechtstreeks naar Roosendaal te
rugkeerde.
Officieel had de burgemeester kennis
gekregen dat de vorstelijke personen Zun
dert zouden passeeren.
Huis aan huis werd gevlagd. De ouden
van dagen hadden een plaats op het plein
voor het raadhuis gekregen, terwijl ook
de schoolkinderen met vlaggen langs den
weg standen opgesteld.
Te 12 uur 'kwam echter het teleurstel
lende bericht, d'at de Koningin niet in
Zundert zou komen.
De terugreis naar Het Leo.
Zooals gisteren reeds is gemeld zijn de
Koningin, de Prinses en de Prins aan de
verschillende Stations, waar hun trein
moest stoppen, hartelijk toegejuicht.
De Koningin, de Prinses en de Prins
beantwoordden lachend en wuivend de
enthousiaste begroeting op de diverse
perrons.
Te Arnhem kwam de trein om ruim
half drie aan. Hoewel Slechts weinigen
met de komst van de vorstelijke familie
bekend waren, waren er toch tegen het
uur van aankomst eenige honderden be
langstellenden op het perron aanwezig.
Een hartelijk gejuich begroette het
Prinselijk paar, dat lachend en wuivend
de toejuichingen beantwoordde. De Ko
ningin vertoefde in het derde salonrijtuig
waarvan de gordijnen gesloten bleven.
Met den sneltrein van 15.05 uur is-de
Koninklijke familie te Zutfen aangeko
men. De Koningin vertoonde zich ook
hier niet. Prinses Juliana en haar ver
loofde groetten opgewekt het publiek op
het station, dat het Wilhelmus en Lang
zullen zij leven zong. Nadat de rijtuigen
afgekoppeld waren, werd een extra trein
geformeerd naar Apeldoorn, die na onge
veer zeven minuten vertrok.
Om half vier kwam deze trein te Apel
doorn aan. Bij het station stond een auto
gereed, die het hooge gezelschap naar het
paleis op Het Loo bracht.
De locomotief voerde den Koninklijken
standaard.
D'aar de tijd van aankomst slechts aan
weinigen bekend was, was er niet veel
pulbliek bij het station aanwezig.
Voor het paleis zong het publiek hum
een couplet van het Wilhelmus toe. Op
bet bordes van het paleis staande hoor
de 'de Koninklijke Familie dit aan.
DE LEGEROEFENINGEN.
Een dagorder van den commandant
Veldleger.
De leider van de legeroefening, luitenant
generaal jhr W. Röell, commandant van
het Veldleger, heeft gisteren uit het hoofd
kwartier Princenhage de volgende dag
order doen verspreiden.
Bij1 het einde der legeroefeningen be
tuig ik allen daarbij ingedeelden troepen
en anderen daaraan medegewerkt heb
benden militairen, mijne bijzondere te
vredenheid voor de toewijding en opge
wektheid, biji de van hen gevergde dien
sten en vermoeienissen betoond.
Ik gedenk met weemoed den kameraad,
Voor alle Tapij
ten hebben wij
een
STOFZUIGER
Mogen wij U
eens inlichtingen
geven welk mo
del voor Uw Tapijt het geschiktst is7
Eenige fabriek van alle modellen
FiliaalMiddelburg, Heerengr. M 26a, Tel. 202
(Adv.)
bij de uitoefening van zijh dienst geval
len, en zijn gezin, en ik spreek mijin
besten wensch uit voor het herstel van
hen, die ongeval of ziekte beliepen.
De hooge eer, welke H.M. de Koningin
ons 'heeft willen bewijzen, de legeroefe
ning in tegenwoordigheid van H. K. H.
Prinses Juliana en Z.D.H. Prins Bern-
hard von Lippe-Biesterfeld, gedeeltelijk
bij te wonen en te bezichtigen, zal het ge-
heele Veldleger een aansporing te meer
zijh, op den weg van trouw aan het Huis
van Oranje, plichtsbetrachting en dienst
ijver voort te blijven gaan.
Leve de Koningin.
Leve het Huis van Oranje.
De verbinding van Bergen op Zoom
Antwerpen.
Door den aanleg van een plm. 150m
ontbrekend weggedeelte van Ossendreoht
naar de Belgische grens (douane Gabel-
jouw) zou een verbinding van Bergen op
Zoom met Antwerpen kunnen warden
verkregen, welke 7 km. korter is dan
die over Putte. Op een verzoek aan het
Gemeentebestuur van Ossendrecht om
dit wegdek tot stand te brengen ontving
de K.N.A.C. bericht, dat Gedeputeerde
Staten hebben verzocht een raming op te
stellen van de kosten der te maken weg-
aansluiting en vervolgens te bevorderen,
dat een besluit tot stand kome, waarbij
de kosten in de begrooting der gemeente
worden gebracht. Na ontvangst der be-
grootingswijziging zullen Gedeputeerden
overleggen of, gelet op de noodlijdend-
heid der gemeente, goedkeuring der uit
gave mogelijk is.
Amsterdam vraagt woningwet-
voorschotten.
De minister van Sociale Zaken, Mr M.
Slingenberg heeft zich naar aanleiding
van de tot Zijne Excellentie door het da-
gelijksch gemeentebestuur der hoofdstad
gerichte vertoogen over het intrekken van
de huurbijslagen, waarin tevens werd
uiteengezet, dat het aantal goedkoope ar
beiderswoningen te Amsterdam zeer ge
ring is, tot het volgende bereid verklaard:
Indien Amsterdam bij de regeering
plannen indient voor het doen verrijzen
van een duizendtal arbeiderswoningen
van een selfsupportingshuurprijs van
f4,50 per week of daaromtrent, en daar
voor op grond van de Woningwet voor
schotten aanvraagt, zal hij het doen ver
strekken van die voorschotten bevorde
ren.
Nauwelijks had de minister deze toe
zegging gedaan of de Woningdienst zette
zich tot het ontwerpen van een dergelijk
plan.
Het is al gereed en aan het departe
ment van „Sociale Zaken" gezonden.
20.000 vaten haring naar Rusland.
Het stoomschip Oussouri komt a.s. Za-
terdag te Rotterdam en zal Maandag 28
en Dinsdag 29 September 14.000 vaten
haring inladen, met bestemming naar
Rusland. De resteerende 6000 vaten zul
len worden verscheept met een boot welke
vermoedelijk 3 October a.s. te Rotterdam
zal aankomen.
REGEERING EN LIJKVERBRANDING.
We lezfa. in de „Residentiebode":
„In een algemeene vergadeiing van de
vereeniging voor facultatieve lijkverbran
ding deelde de voorzitter, dr. van Roojen
een en an Ier mee over het internationale
lijkverbrandings congres te Praag, dat hij
had bijgewoond.
Zoo vertelde hij dat men op het con
gres van onze wetgeving (straffelooze
overtreding reeds duizenden malen gedu
rende tal van jaren van onze Begrafenis-
Wet) niets begreep. Inderdaad, daar is
reden voor.
Maar op onze beurt begrijpen wij' er
niets van, dat dr. Van Roojen heeft kun
nen meedeelen dat hij dit congres namens
de Regeering heeft bijgewoond.
„Welke minister heeft hem daartoe ge
machtigd? Toch niet de minister-presi
dent of de minister van Binnenlandsche
Zaken of de minister van Justitie. Maar
wie dan?"
Wij begrijpen niet dat de Nederlandsche
Regeering er behoefte aan heeft gevoeld,
zich op 't internationale lijkverbrandings
congres te doen vertegenwoordigen, en
we zullen het niet gelooven voordat we
dit van Regeeringswege hebben zien of
hooren bevestigen.
Binnenland.
Geldverkwisting en nog wat bij sommige
landbouwcrisisorganisaties.
Het Koninklijk bezoek aan de manoeu
vres.
Doorgedraaide groente wordt ingeblikt.
Buitenland.
De opmarsch deer opstandelingen in
Spanje vertraagd.
Italië en de Volkenbond.
De dreigende toestand in het verre
Oosten.
Laat een der Kamerleden vragen of
inderdaad het ergernis gevende feit zich
heeft voorgedaan dat onze Regeering te
Praag was vertegenwoordigd."
ER VIELEN DUIZENDEN TE
BEZUINIGEN.
Het jaarverslag der Algem, Rekenka
mer maakt melding van haar bevindingen
bij de controle voor wat betreft de agra
rische crisisinsteliingen. Het „Handels
blad" ontleent er het volgende aan met
eenigen commentaar.
Allereerst wordt medegedeeld, dat door
het omzetten van den Crisisaccountants
dienst van „Departementalen dienst" tot
„stichting" aan het crisis-personeel „o n -
gerijmde uitkeeringen zijn ge-
da an tot een gezamenlijk be
drag van f33.800 waarin de 'Re
kenkamer (toen het eenmaal gebeurd
was en terugvordering niet mogelijk was)
betreurende heeft berust."
Verder is de Rekenkamer gestuit op
„vaak noodeloos hooge rijwiel-
veTgoed in gen", tot f200 f300 p.
jaar (voor f 50 heeft men een prima fiets)
Daarom ïs die vergoeding voor de Zuivel-
centrale teruggebracht tot maximaal f50
per jaar en voor andere crisis-instellingen
soms nog tot een lager maximum. Bespa
ring.... vijftienduizend gulden
per j a a rI
Koffie, thee en sigaren...
Aan de gewoonte, die bij verschillende
crisis-organisaties bestond, n.l. verstrek
king van koffie, thee en sigaren, zoowel
aan bestuursleden als aan ambtelijk per
soneel, is een einde gekomen. Dat hier
door vrij' gTOOte 'bedragen worden be
spaard, blijke uit een tweetal voorbeelden:
één provinciale organisatie gaf voor dit
doel in één maand f 325 uit (dus vierdui
zend gulden per jaar).
Bij één der „centrales" kostte 't schen
ken van koffie en thee voor het personeel
met inbegrip van loon voor het keuken
meisje, uitgaven voor gas, servies, enz.
f 1600 a f 1800 per jaar.
„Geheime" uitgaven van de
Varkenscenfrale.
Vorig jaar had de 'Rekenkamer be
zwaar gemaakt tegen het geheim houden
van z.g. „propaganda-uitgaven" der Var
kenscentrale. Er is een onderzoek inge
steld, over welks resultaat niets wordt
medegedeeld '('behalvegebrekkige
administratie en het ontbreken van be
wijsstukken"!) 'Maar wèl wordt medege
deeld, dat toen het onderzoek
begon, het „propagandafonds"
terstond werd opgeheven door
de CentraleEr was toen reeds
f36.742 goed geld in verdwenen!
De Rekenkamer had de aandacht van
den minister gevestigd op de hooge „be-
stuursuitgaven" van één der crisiscentra
les. Daarna werd alléén al op vacatie
gelden, reisvergoedingen e.d. tiendui
zend gulden bespaard 'benevens eenige
duizenden op het personeel in den bui
tendienst!
Bij een andere crisiscentrale bereikte
de Rekenkamer een 'besparing van elf
duizend gulden op de vergoedingen
voor d'e bestuursleden.
In een ander geval bewerkstelligd© de
Rekenkamer de samenstelling van twee
controle-organen, beperking van auto-ge
bruik en bezuiniging op reis- en verblijf
kosten. Totale besparing f20.000.
Onwettige beschikking over
gelden door Varkenscentrale.
Onder dit hoofd vertelt het verslag o.a.
het volgende
„Een gewestelijke varkensorganisatie
keerde uit de opbrengst van oormerken en
vergunningen tot huisslacbting sommen
tot een gezamenlijk bedrag van f 10.000
uit aan drie vereenigingen van landbou
wers „uit hoofde van de medewerking,
verleend bij de uitvoering van crisis
maatregelen" en bovendien f 5000 aan een
boeren- en tuindersbond „ter vorming van
een fonds voor bevordering van den var
kenshandel".
