De verloving van Prinses Juliana.
EERSTE BLAD
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 281
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
RITSEM A STOFZUIGERFABRIEK.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
n.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
f Emorgo" tor exploitatie van liet blad „Do Zcouw".
nnroanx Lange Vorststraat 70, Goes.
'relefooniuimmei' 11.
Pnatcii(V|ue en Girorekening MWi
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 12,50 per kwartaal,
wcokabonricmcntcn voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent
Advcrtcntiün 30 cent por regel. Ingezonden
mcdcdcclingen 60 cent per regel. Kleine
Advertcnticn Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Ovaties voor het Koninklijk Huis.
Het was gisteren den geheelen middag
in de omgeving van het paleis zeer druk.
Duizenden en duizenden stonden in de
omgeving te wachten in de hoop de Prin
ses en den Prins te zien. Men kortte zich
den tijd door het zingen van liederen, af
gewisseld door het geroep: leve de Prin
ses en de Piins. Van half zes af was het
een aan- en afrijden van auto's, welke de
autoriteiten, die om zes uur ter audiëntie
genoodigd waren, naar het paleis brach
ten. De audiëntie duurde tot ruim half
zeven. Toen zag men de genoodigden
vertrekken. Eenigen uit het publiek za
gen een glimp van Prinses Juliana voor
een der ramen van de bovencorridor.
Toen barstte een gejuich los, dat 'over
ging in luid gejubel en gezang, dat mi
nuten lang aanhield. Men riep om de
Prinses en den Prins. Zij1 lieten zich ech
ter nog wachten en menigeen, die uren
had gestaan, meende reeds, dat hij! weg
kon gaan zonder Prinses Juliana of
Prins Bernhard gezien te hebben, toen
een lakei voor een der vensters verscheen
en dit hoog open schoof.
Toen was het publiek niet meer te hou
den. Men begreep, dat het verloofde paar
zich wederom zou vertoonen om de me
nigte te danken voor alle hulde en bewij
zen van aanhankelijkheid.
En inderdaad enkele seconden later
verschenen Prinses Juliana en Prins
Bernhard, lachend en wuivend voor het
venster en dankten vriendelijk voor de
hartelijke ovatie, welke het publiek hun
bracht.
De menschenmenigte drong op, en kon
slechts met moeite door de politie op een
afstand gehouden worden.
Honderden en honderden kleine vlag
getjes verschenen eensklaps, niemand
wist waar deze zoo plotseling vandaan
kwamen zakdoeken en hoeden gingen
in de lucht, kortom het was weer een
van die spontane en grootsche betoogin
gen van aanhankelijkheid, en trouw, zoo
als ons vorstelijk huis deze in den loop
der laatste dagen reeds tallooze malen
heeft ontvangen.
Het jonge paar trok zich terug en tot
verrassing van het publiek kwam de Ko^
ningin met de Prinses van Lippe-Bies-
terfeld even voor het open raam en ook
zij! hadden een hartelijke hulde in ont-
vangst te nemen.
Nog eenmaal verscheen Prinses Juli-
ana met Prins Bernhard voor het ven-
I ster, wederom barstte een gejuich los.
Toen deed Prins Bernhard met 'n kwiek
I gebaar het raam dicht, wuifde nog een-
Ij maal met beide handen en verdween met
1 de Prinses. Het publiek begreep, dat het
K toen afgeloopen was en langzaam begon
het zich te verspreiden.
De beide Oranje-vereenigingen „Bijbel,
Oranje en Nederland" en „Bijbel en
Oranje" hebben gisteravond in de Groote
Kerk een samenkomst belegd.
Sprekers waren Ds P. Nomes en Ds
D. A. van den Bosch.
De Regeering ten Paleize ontvangen.
H.iM. de Koningin heeft gisteravond
te 6 uur ten paleize NooTdeinde ontvan
gen de voorzitters van de Eeiste Kamer
en van de Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal, den voorzitter van den Minister-
raad en de ministers, den vice-president
- van den Raad van State, den Commissa
ris der Koningin in Zuid-Holland, den
gouverneur der Residentie, den directeur
van het kabinet der Koningin en den
burgemeester van 's Gravenhage, tenein
de hen in de gelegenheid te stellen hun
gelukwenschen aan te bieden aan de Ko
ningin, Prinses Juliana en Prins Bern
hard van Lippe Biesterfell.
De tocht naar de bioscoop.
Gistermiddag hebben de Prinses, zoo-
als wij reeds meldden, haar aanstaande,
en. zijn familie zich te voiei naar de
Cineac-bioscoop begeven, wat, hoewel zaj'
blijkbaar door een achterdeur het paleis
hadden verlaten, bijl het talrijke publiek,
dat zich in de tusschengelegen straten
bevond, natuurlijk niet onopgemerkt was
gebleven. Eer zijl bij de Cineac waren,
waren zij' dan ook reeds omringd door
een groote menigte menschen, die op al
lerlei wijzen uiting gaven aan hun geest
drift. Doch veel grooter was de toeloop,
toen ziji het theater weer verlieten. De
politie had de grootste moeite, het pu
bliek, dat het jonge paar van dichtbij wil
de toejuichen, op eenigen afstand te hou
den. Bij het paleis werd het bij1 den terug
keer een ware stormloop, men drong tot
onder de colonnades door. Juist bevon
den zich in de vestibule van het paleis
0en aantal leerlingen van de huishoud
school, die gekomen waren om de felici-
tatieregisters te teekenen. Dezen vormden
aanstonds een kring en juichten het jon
ge paar op de hartelijkste wijze toe.
Ohderwijl kwam ook de moeder van
den Prins, die in de drukte met haar
jongsten zoon wat achter was gebleven,
bij1 het paleis aan, ook zij1 werd hartelijk
toegejuicht. Teneinde het publiek eenigs-
zins tot bedaren te brengen, beklom de
bevelvoerende hoofdinspecteur van poli
tie een juist voorbijkomende auto en
sprak door een scheepsroeper enkele
woorden, waarbij! hijl de belangstellenden
opwekte den weg toch eenigszins vriji te
laten voor het verkeer naar en van het
paleis. Hieraan werd toen onmiddellijk
gevolg gegeven.
Effectenbeurzen morgen gesloten.
Daar in verband met de verloving van
Prinses Juliana met Prins Bernbard van
Lippe-Biesterfeld, de dag van morgen een
nationale feestdag zal zijn, heeft 'het be
stuur van de Vereeniging voor den Ef
fectenhandel het besluit genomen, dat Za
terdag de Effectenbeurs zal zijn gesloten.
Prins Leopold voor de A.V.R.O.-
mlcrofoon.
Prins Leopold von Lippe-Biesterfeld,
de oom van Prins Bernbard beeft giste
ren op zijn slot te Detmold de volgende
woorden voor de microfoon van de
A.V.R.O. gesproken:
Als 'hoofd van het huiis von Lippe is bet
mij een bijzondere vreugde om door de
radio als eerste de hartelijkste geluk- en
zegenwenschen voor het jonge bruidspaar
namens mij en mijn vrouw uit te spreken.
Wij zijn dankbaar voor 'het groote ver
trouwen en de vriendelijkheid, waarmede
een lid van ons Huis in Nederland is ont
vangen en wij deelen in de vreugde over
de verloving van Kroonprinses Juliana
met Prins Bernhard Leopold, mijn pete
kind. Wij 'hopen, dat deze verbintenis
Nederland1 en het Koninklijk Huis tot den
rijkste-n zegen moge strekken.
Geen bezoek aan de Jaarbeurs.
Uit de heste bron wordt verzekerd, dat
het bericht omtrent een a.s. bezoek van
het verloofde prinselijke paar aan de
Jaarbeurs te Utrecht van allen grond ont
bloot is.
De viering In Indië.
In alle plaatsen in geheel Ned.-Indië
is men, naar Aneta uit Batavia meldt,
thans zeer druk bezig met vooi bereidin
gen om 12 September tot een waarlijk na
tionalen feestdag te maken. Uitvoerige
programma's voor feestelijkheden zijn al
om reeds vastgesteld.
Waar de Prins vertoeven zal.
Als over eenigen tijd de eerste spontane
nationale vreugde eenigszins zal zijn ge
luwd, als ook de officieele verlovingsfees
ten op „Het Loo" ten einde zijn, zal Pins
Bernbard zich eenige maanden .in een
rustige omgeving wijden aan de studie
van het Nederlandsöhe volk en zijn belan
gen. Reeds in zijn radio-rede kondigde de
Prins deze plannen aan.
Het is zoo goed als zeker, dat voor dit
doel het buiten „De Sperwershof" van jhr
mr W. F. Roëll te 's Gravenland zal wor
den uitverkoren. Op deze fraaie buiten
plaats, waar groote vrienden van H. K.
H. Prinses Juliana wonen, 'heeft Prins
Benno, zooals men weet, reeds meermalen
vertoefd en eenige keeren was hij gelijk
tijdig met de Prinses de gast van de fa
milie Roëll.
Amsterdam viert feest.
'Gisteravond heerschte in het Vondel
park, in het prachtige Rosarium, een
spontane feestvreugde. Reeds vroeg in
den avond toegaven honderden en nog
maals honderden zich uit alle deelen van
de stad naar het Vondelpark, gehoor ge
vende aan den oproep van 'het bestuur
van Rozengracht 2, om op feestelijke wijze
de vorstelijke verloving te vieren te
midden van 'bloemengeur en kleuren
pracht
Verschillende sprekers voerden het
woord. Liederen werden gezongen.
D'e apotheose van dit vreugdevolle en
enthousiaste feest was een 'bloemenregen
uit een verlicht vliegtuig. Tegen kwart
voor tien verscheen de Fokker 'boven het
feestterrein. Lager en lager cirkelde de
machine, een regen van oranjebloemen
daalde op de duizenden neer. Het mo
torgeronk werd verre overstemd door de
jubelkreten van de feestelijke menigte.
De bakkersarbeid In verband
met den nationalen feestdag.
Naar wij vernemen, is de minister van
sociale zaken voornemens toe te staan,
dat morgen in verband] met den
nationalen feestdag in toroo'dbakkerijen
in alle gemeenten des rijks door hoofden
of bestuurders en door 'bakkersgezellen
te twaalf uur middernacht met den bak-
kersarbeid wordt aangevangen, met dien
verstande, dat in 'broodbakkerijen, voor
welke een vergunning als bedoeld in art.
37, le lid der Arbeidswet is verleend,
reeds vandaag te tien uur nar
middag met arbeid, bestaande in het ge
reedmaken van deeg en ovens mag wor
den 'begonnen.
Voorts zal op Zaterdag a.s. deeg of
brood, dat na 8 uur namiddag van den
vorigen dag gebakken of opgewarmd is,
van half acht des voormiddags af uit de
broodbakkerij mogen worden vervoerd,
terwijl het van 8 uur voormiddag af mag
worden verkocht en afgeleverd.
De radio-zender van Sevilla meldde,
dat San Sebastian thans geheel door de
opstandelingen is ingesloten. Er zijn ern
stige meeningsverschillen ontstaan tus-
schen de verdedigers, waarvan sommigen
de stad willen overgeven vóór den aanval
terwijl anderen weerstand willen blijven
bieden.
Aan het front in Toledo zeggen de troe
pen van generaal Franco op hun linker
vleugel Arenas San Pedro bezet te heb
ben, en aldus hun aanvalsfront tot aan
de troepen van generaal Mola te hebben
verlengd.
Naar Reuter uit Madrid meldt, worden
daar de toebereidselen tot verdediging
van de stad koortsachtig voortgezet. Het
garnizoen is versterkt.
Het bombardement van Toledo en
Oviedo door de regeeringsluchtmac'ht
wordt voortgezet. Het Alcazar heeft zich
nog niet'-overgegeven.
De regeerings!,vliegtuigen, die Barcelona
tot basis hebben, ontvingen order om
strooibiljetten boven Huesca uit te werpen,
waarin de bevolking wordt aangemaand
zich binnen '24 uur over te geven. Zoo
niet dan zullen 12.000 man den aanval
inzetten en met behulp van de artillerie
en de luchtmacht de stad tot één grooten
puinhoop maken. Huesca is dus nog niet
in handen van de regeering.
ROOD COMPLOT IN ITALIË.
„United Press" meldt
Volgens mededeelingen van betrouw
bare zijde is de Italiaansche regeering een
communistische samenzwering op het
spoor gekomen. De organisatoren hadden
hun hoofdkwartier te Rome.
De heele organisatie is reeds onschade
lijk gemaakt.
Naar verluidt, zouden eenige leiders
hooge posten in de fascistische partij be
kleed hebben.
De regeeringsautoriteiten beijveren zich
het stilzwijgen over de samenzwering en
de arrestatie te 'bewaren. Het verluidt
echter, dat ook meerdere tientallen arbei
ders, die tot de communistische organi
satie behoorden, gearresteerd zijn.
Men zou veel propagandamateriaal ge
vonden hebben.
De actie in de Etruskische steden is
nog niet geëindigd. Deze streek was voor
de machtsovername in 1922 en ook later,
het centrum der communistische actie in
Italië.
DE PROCLAMATIE VAN HITLER.
Engelsche persstemmen.
Naar aanleiding van de proclamatie
van Hitier schrijft „D'e Times", dat de
Engelsche publieke opinie nooit bereid zal
zijn den terugkeer van koloniën serieus
te overwegen, behalve door een algemeene
regeling en, daartegenover, het practisch
afstand doen door Duitschland van den
oorlog als een politiek instrument.
Op het oogenblik wordt de oorlogsmen
taliteit in Duitschland aangemoedigd.
Nu concessies doen zou een
voudig beteekenen, dat men
Duitschland uitnoodigde mor
gen met krachtiger eischen
te komen.
De Morning Post schrijft, dat de terug
keer van de Afrikaansche koloniën naar
Duitschland dit land uitgangspunten zou
verschaffen tot nieuwe expansie. Indien
de Britsche regeering in plaats van te
draaien, ondubbelzinnig verklaard zou
hebben, dat zij onder geen omstandigheid
koloniën zou afstaan, dan was het wel
zeker geweest, dat een proclamatie als
die van Woensdag niet zou zijn uitge
sproken.
Bloedig gevecht in Noord-Palestina.
Sinds Dinsdag is een grooter tegenstel
ling tussehen de Arabische opstandelin
gen en de Britsche troepen merkbaar.
D'es middag» is het in bet Noorden van
Palestina tot hevige gevechten gekomen.
In een gevecht bij Acco werd een uit 50
man bestaande troep Arabische opstan
delingen door Britsche troepen bedwon
gen. D'e Arabieren hebben 33 dooden ach
tergelaten. Voorts werden bij dit gevecht
2 Arabische politie-agenten en 1 Britsch
soldaat gedood.
Bij een ander gevecht werden drie Brit
sche militairen gedood.
Uw verouderde
Stofzuiger ruilen
wij in tegen den
hoogsten prijs bij
aanschaffing van
de nieuwste
RITSEM A klop-
veeg-zulg-machlne met klopvlbrator. Vraagt
U eens inlichtingen.
FiliaalMiddelburg, Heerengr. M 26a, Tel. 202
(Adv.)
Na de muiterij op de beide Portugeesche
oorlogsschepen.
D'e staat van voorzorg in Portugal is
opgeheven. Slechts blijven nog enkele
voorzorgsmaatregelen bij de marine-eta
blissementen en aan boord der oorlogs
schepen van kracht.
Korte Berichten.
Men bevestigd in Londen, dat de
Engelsche regeering na overleg met de
Fransche regeering, de Duitsche en Ita
liaansche regeeringen heeft voorgesteld de
Locarno-conferentie op 19 October in de
Engelsche hoofdstad te doen beginnen. In
Duitsche kringen is dit voorstel niet on
verdeeld gunstig ontvangen.
DE OPENING DER STATEN-
GENERAAL.
Uitzending van een verslag per radio.
Van de plechtigheid van de opening
van de nieuwe zitting der Staten-Gene-
raal zal de A.V.R.O. aanstaanden Dins
dag wederom een radio-verslag uitzen
den. D'e beer D'. Hans zal als hoofd-repor-
ter fungeeren; ditmaal zal ook op een en
kel punt van den weg, dien de stoet volgt,
een verslaggever worden geplaatst. Ook
de Troonrede, door H. M. de Koningin
uit te spreken, wordt wederom uitgezon
den.
's Avonds 10 uur zal de 'heer D'. Hans,
eveneens voor de microfoon van de A. V.
R. O. een overzicht geven van den in
houd van de millioenen-nota.
DE HAAGSCHE A.-R. LANDDAG.
De regelingen.
De opening der Kamers. Zoo
als bekend mag worden verondersteld,
rijdt Hare Majesteit om 1 uur precies
van het Paleis Noordeinde naar het Bin
nenhof. Plaatsen langs deze route kun
nen niet worden gereserveerd. Ieder zorge
dus voor zich zelf. Wil men iets zien,
dan kome men zoo vroeg mogelijk in Den
Haag Breng vouwstoeltjes mee
Parkeeren autobussen uit
richting Delft: Schedeldoekshaven (zij
straat van het Spui).
Bij de stations en parkeerplaatsen zijn
gidsen van „Mobiel" aanwezig, kenbaar
aan oranje-band om den arm.
Naar Houtrus t. Voorzoover men
met bussen gekomen is,, ga men na de
Kameropening direct naar de bus terug
en onmiddellijk vandaar naar Houtrust,
zooveel mogelijk buiten het stadscentrum
om.
Voor de anderen staan ten dienste de
extra versterkte tramlijnen 1, 3, 3a en 21,
welke alle dicht bij Houtrust komen.
Op Houtrust. Op Houtrust zijn ver
schillende ingangen afhankelijk van de
kleur van het toegangsbewijs dat men
heeft. Deze kleuren staan boven de in
gangen aangegeven. Men wordt alleen
door een ingang toegelaten, als deze kleu
ren overeenstemmen.
Pas bij den ingang van Houtrust spelde
men de toegangskaart op de borst. Daar
voor is in alle kaarten een gaatje aange
bracht. Men doe dit beslist niet voor dien
tijd.
Men zou dan in strijd komen met de
wet, die het dragen van onderscheidings
teekenen, welke een staatkundig streven
aanduiden, verbiedt.
Houtrust heeft duizenden zitplaatsen,
maar toch niet voldoende, ondanks alle
getroffen maatregelen, om ieder een
zitplaats te geven. Ook hier kunnen dus
de meegebrachte vouwstoeltjes goede dien
sten bewijzen.
Naar de rijtoer. Hare Majesteit
heeft de laatste jaren de gewoonte na
afloop der Opening der Staten-Generaal,
met de Koninklijke Familie, een rijtoer
door de stad te maken. Indien dit ook
thans gebeurt, ligt het in de bedoeling
in optocht vanaf Houtrust te marcheeren
naar een straat langs de route.
Men houde zich bij afmarsch en terug
keer stipt aan de te geven orders!
Laten onze menschen een voorbeeld
geven in orde en discipline.
Breng nationale vlaggen mee! Dat geeft
een fleurig beeld.
De vergaderingen. De middag
vergadering zal aanvangen te 4 uur; de
avondvergadering om 7 uur.
Men vestige de aandacht der chauffeurs
er op, dat zij zich stipt gedragen naar
Binnenland.
Nog steeds feestbetoon in Den Haag. De
Koninklijke familie Donderdag naar
Amsterdam.
Geen buitenlandsche spaarkassen hier te
lande.
De Eerste Kamer over de wijziging in de
steunregeling.
De Gen. Synode der Geref. Kerken over
de perspolemieken.
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje. San Sebastian
gdheel ingesloten?
Weer relletjes in Palestina.
Rood complot in Italië?
de aanwijzingen der politie bij het voor
rijden bij Houtrust.
Na de sluiting. Voor extra-trams,
bussen en taxi's is gezorgd. Indien ieder
nu stipt de bevelen van de regelingscom
missie opvolgt, zal er voor gezorgd wor
den, dat iedere deelnemer op tijd aan
den trein is.
COLLECTIEVE LIJSTEN VOOR GEZEL-
SCHAPSREIZEN IN HET
BUITENLAND.
Alleen in gevallen, waarvoor een speciale
voorziening is getroffen.
D'e Commissarissen der Koningin in de
provincies hebben aan de burgemeesters
mededeeling gedaan van een brief van
den minister van Buitenlandsche Zaken,
waarin deze mededeelt dat de huidige toe
stand van 's lands financiën niet toelaat
het gebruik van Nederlandsche buiten
landsche paspoorten te doen verminderen
door van overheidswege collectieve lijsten
af te geven ten dienste van gezelschaps-
reizen naar het buitenland. Zoodanige
collectieve lijsten bebooren in de huidige
tijdsomstandigheden afgegeven in de ge
vallen, voorzien in de met de Duitsche re
geering in 1926 getroffen regeling inzake
de afschaffing van toet verplichte pasvi
sum voor de wederzijdsctoe onderdanen,
waarop betrekking bad de circulaire vau
zijn toenmaligen ambtsvoorganger van 23
Januari 1926.
Het legaliseeren of viseeren van door
anderen opgemaakte collectieve lijsten is
in dit verband op één lijn te stellen met
de afgifte van overheidswege van zooda
nige lijsten.
WAAROM GEBEURDE ER IN
ROTTERDAM NIETS?
Verklaring van den Burgemeester.
Naar aanleiding van toet bericht aan
gaande toet standpunt van den Burge
meester van Rotterdam ten aanzien vaD
het 'houden van feestelijkheden in ver
band met de verloving van Prinses Ju
liana wordt de volgende ambtelijke mede
deeling verstrekt:
„Van eenigen 'aandrang van de zijde
der wethouders, dat in dezen geen mede
werking zou moeten worden verleend, is
geen sprake geweest.
Van de zijde van toet gemeentebestuur
of van den burgemeester is geen enkele
weigering gegeven voor feestelijkheden in
onze stad. De burgemeester stelde zich
evenwel op toet standpunt, dat toet niet
juist zou zijn van bovenaf te decreteeren
dat er feestelijkheden moesten worden ge
houden, klokken moesten worden geluid
en kerkdiensten moesten worden gehou
den. Aan spontane uitingen van feest
vreugde wordt echter alle mogelijke mede
werking verleend. Ingekomen aanvragen
voor toet 'houden van optochten zijn dan
ook terstond ingewilligd."
D'e feiten zijn echter de volgende:
Zoodra de tijding der prinselijke ver
loving officieel bekend was geworden, is
het Bestuur van Rotterdam's Comité voor
Nationale Belangen bijeen gekomen en
heeft het volgende plan opgesteld:
's Middags om vijf uur zouden in de
stad de klokken worden geluid. Te zeven
uur zou in alle kerken een bid- en dank
stond worden gehouden, 's Avonds zou op
den Coolsingel een feestbetooging met
zanghulde plaats vinden. Op deze wijze
meende het comité zooals zijn taak is, bij
deze nationale gebeurtenis leiding te ge
ven aan de spontaan uit het volk opko
mende behoefte om in het openbaar te
getuigen van zijn gevoelens van trouw en
aanhankelijkheid tegenover het vorsten
huis.
Met 'dit plan heeft de heer H. Rin
gers, eerste secretaris van het genoemde
comité zich naar het stadhuis begeven om
het den burgemeester voor te leggen en
zijn medewerking te vragen, in zooverre
deze noodig zou zijn. Men verwachtte niet
anders of de burgemeester zou aanstonds
deze medewerking verleenen, bestaande
in de openstelling van het stadhuis en
het als vertegenwoordiger van het Gezag,
evenals bij de jaarlijksc'he aubade op Ko
ninginnedag, in ontvangst nemen van de
hu'lde van het Rotterdamsc'he volk.
Aan den vertegenwoord i-
