Spit
De verloving van Prinses Juliana.
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50e JAARGANG No. m
Enthousiasme in de Residentie.
Het verloofde paar allerhartelijkst begroet. Uitbundige vreugde.
In den
rug
onmiddellijk verdwijnen de pijnen
met AKKER's KL00STERBALS£M
Staten-Generaal.
Belangrijkste Nieuws
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Km ergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weokabonnomenton voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cont
Advertentiën 80 cont por rogol. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Het bericht van de verloving van H. K.
H. Prinses Juliana was zelfs in de Resi
dentie zoo stipt geheim gehouden, dat be
halve de zeer intieme ingewijden tot gis
termorgen 10 uur niemand van dit ver
heugende nieuws ook maar iets afwist,
ook de officieele persoonlijkheden niet.
De ministers bijvoorbeeld ontvingen de
eerste mededeeling gistermorgen in den
ministerraad.
Tegen 'half elf drongen de geruchten
langzamerhand in de stad door; men ver
telde elkaar het groote nieuws, eerst nog
fluisterend en met de reserve; zou het wel
waar zijn? Verlovingsgeruchten omtrent
de Prinses hadden reeds vaker de ronde
gedaan en steeds waren ze onjuist ge
bleken.
Thans waren ze echter wel degelijk
waar. Nauwelijks had de regeeringspers-
dienst het officieele 'bericht van de verlo
ving uitgegeven of het nieuws verspreidde
zich als een loopend vuurtje. Meteen
werd hier en daar al een vlag uitgestoken
en allengs volgden er meer. Nu versche
nen ook de bulletins1 en spoedig was het
groote nieuws door heel de stad ver
spreid.
Prins Bernhard logeerde de laatste da
gen ten huize van jhr mr W. P. Röell,
te 's-Graveland, waar Prinses Juliana
gisteren ook vertoefde.
Gistermiddag tegen zes uur is het ver
loofde paar in het Paleis Noordeinde te
Den Haag aangekomen, begroet door een
duizendkoppige menigte, die uitgelaten
juichte en spontaan het Wilhelmus in
zette.
De 'hartelijke begroeting van het jonge
paar door H. M. de Koningin, de geluks-
stemming, die van het gelaat der ver
loofde Prinses straalde en de vlotte, on
gedwongen innemende manieren van den
jongen Prins brachten het publiek tot
zulk een vervoering, dat het de po'litie-
afzetting verbrak en tot op het voorplein
van het Paleis stormde, om vandaar de
Koninklijke Familie en haar gast, die in
middels op het balcon verschenen waren,
langdurig toe te juichen.
De intocht in een open sportauto.
Den geheelen middag hebben drommen
menschen voor het Paleis gestaan, in af
wachting van de dingen, die zouden ge
beuren. Toen na 5 uur honderden, die van
kantoor of werkplaats kwamen even langs
het Paleis gingen en zij daar knechts be
zig zagen Perzische tapijten op het bal
con uit te hangen, toen waren zij niet
weg te krijgen. Van mond tot mond ging
het gerucht, dat de Prinses en de Prins
om zes uur uit Utrecht zouden aankomen.
Tegen dien tijd stonden de trottoirs vol
en bleef het nog steeds belangstellenden
stroomen. Iedereen verwachtte nu weldra
groot hofauto's te zullen zien komen mei
livreichauffeurs en personeel.
Groot was dan ook de algemeene ver
bazing toen met een sportief vaartje ach
ter een Harley van de politie een vlotte
Ford 8 cylinder, lichtbeige van kleur hel
voorplein op stoof en men naast een char-
manten jongen man aan 't stuur onze
Prinses ontdekte, die stralend van vreug
de het publiek toewuifde, dat even tijd
noodig had om zich te herstellen van zijn
verrassing, maar toen dan ook uitbarstte
in een bulderend gejuich.
Prins Bernhard had met één slag de
harten van die duizenden gewonnen.
Even voorbij het bordes van het paleis
fcwam^ het sportieve wagentje tot staan.
De Prins sprong er uit en schoot op H.M.
de Koningin toe, die hij met een harte
lijke kus begroette om H.M. daarna eer
biedig de hand te kussen.
Daarna snelde de Prinses op Haar
Moeder toe. Het was ontroerend te zien
hoe hartelijk de Koninklijke Moeder Haar
dochter kuste.
En het publiek 'juichte. Het sprong en
danste van ontroering en opgetogenheid.
Zulk een roerend 'blijk van weergekeerde
vreugde in het zwaarbeproefde Konink
lijke gezin perste tranen zelfs uit manne
lijke o ogen.
De Prinses zag er uit zooals een echt
gelukkige verloofde er uit ziet: Zij' straal
de en de Prins eenvoudig in zijn klee
ding, sportief-mannelijk in zijn manier
van doen genoot kennelijk van zulk een
Vreugde om het geluk van zijn verloofde.
'Hij werd niet moe te zwaaien tegen de
menigte.
Dat zijn oogenblikken geweest, die wel
niemand, die er bij tegenwoordig is ge
weest, spoedig zal vergeten. Dat was heel
mooi.
Prins Bernhard was gekleed in een
eenvoudige, bruine overjas, de Prinses
droeg een grooten ruiker anjers.
Het publiek 'hield maar niet op met
juichen. Eindelijk gaf H. M. 'het teeken
om naar binnen te gaan.
Op het balcon.
Toen de Koninklijke Familie op het
balcon verscheen, verbrak de massa de
afzetting en drong op tot het voorplein
en juichte, juichte, zonder ophouden.
Op het balcon stelde de Prins zich op
naast de Prinses, die hij' een arm gaf.
Slank, bijna tenger stond hij daar in zijn
eenvoudig wandelcostuum. Maar uit de
manier, waarop hij zich tot zijn verloofde
over boog om Haar iets te zeggen, uit zijn
blikken naar de Koningin en de blikken
van de Prinses naar Haar verloofde,
voelde ieder, die vatbaar is 'voor derge
lijke gevoelens, dat hier een innig geluk
kig en elkander toegewijd paar stond.
Daarom werd het publiek het juichen
niet moede.
Zoo heel eenvoudig, maar 'zonnig, stond
daar een gelukkig jong menschenpaar,
zichtbaar verrast door zooveel spontaneï
teit, zooveel enthousiasme van de Haag-
söhe bevolking. De Prinses lacht, de Prins
eveneens. Zij wuiven met de hand. Prins
Benno staat er ongedwongen, in een een
voudige bruine overjas, open. Hij1 ziet en
'hoort, hoe geliefd zijn verloofde is, welke
plaats Prinses Juliana in ons volk in
neemt.
Dat moet een geweldigen indruk op
Prins Benno hebben gemaakt.
D'aar klinkt het Wilhelmus. De Prinses
lacht steeds, en de Koningin, die dit alles
met een gelukkigen glimlach gadeslaat,
wuift mee, maar blijft wat op den achter
grond. Thans is Haar dochter met haar
Verloofde hoofdpersoon in dit huldebe
toon.
Weer davert het hoerageroep, het
„Leve de Prinses" en „Lang zullen zij le
ven" wordt opnieuw aangeheven. Het
publiek weet niet van ophouden.
Het volk wil ook de Koningin laten
deelen in de vreugde en roept haar naar
voren: „Leve Koningin Wilhelmina".
Deze uitbundige vreugde, deze hulde
van de Haagsohe bevolking laten zic'h
moeilijk beschrijven. Het was overweldi
gend, het was indrukwekkend.
Maar nu trekt de Koninklijke Familie
zich toch terug van 'het balcon. Even ver
schijnen zij nog aan het venster en een
laatste juichkreet stijgt nog naar hen op.
Gisteravond een fakkeloptocht.
Gisteravond is in alle haast een fakkel
optocht georganiseerd door 'het N.J.V.
Het opgetogen en in duizendtallen toege
stroomde publiek maakte elke regeling
onhoudbaar. Bijna twee uur lang is een
stroom van juichende en wuivende men
schen langs het paleis gestroomd, waar
H. M. de Koningin, de Prinses en de
Prins niet moe werden te wuiven.
Even voor de aankomst van den op
tocht verschenen de Koningin, de Prinses
en Prins Benno, op het balcon, stormach
tig toegejuicht.
De menigte zette spontaan het Wilhel
mus in,, dat door de talloos velen enthou
siast meegezongen werd.
Het was de mooiste huldiging, die men
ooit 'had kunnen houden, want dit was
spontaan. Het moet van het balcon af,
waar de Koninklijke Familie met haar
gast wederom stond, een indrukwekkend
gezicht zijn geweest, die stroom van jui
chende en wuivende menschen, die aan
houdend met zakdoeken wuifden en niet
moe werden vaderlandsöhe liederen te
zingen.
Agenten hadden met militairen en bur
gers arm in arm een ketting gevormd,
maar die dreigde herhaaldelijk te bre
ken, zoo werd er gedrongen.
De Prinses en de Prins werden niet
moe de toejuichingen te beantwoorden.
Het publiek juicht en juicht. Men roept:
„Leve de Prinses", „Leve Prins Benno".
Zijn naam heeft zich wonderlijk snel in
geburgerd 'bij ons volk. Het zal voorloopig
Mijven Prinses Juliana en Prins Benno.
Die namen klinken voortdurend luide op,
in spreekkoren, en ook als vreugdekreten.
Men zingt. Men juicht.
Het werd tien uur, half elf. Twee uren
lang trok de stoet nu al voorbij, juichend
en wuivend. Hoe lang zou 't duren? Het
werd duidelijk, dat deze betooging tot in
d'en nacht zou worden voortgezet. Et
moest een eind aan komen. Eerst had men
overwogen om halfelf uiterlijk te eindi
gen. Maar trommels en vlaggen naderden
telkens weer. Drommen menschen kwa
men er, altijd weer. Men stelde het einde
uit, vijf, tien minuten. Het werd elf uur.
Toen eindelijk werd het sein gegeven: „af
sluiten". De stoet werd tegengehouden.
De muziek zette het Wilhelmus in. Allen
maakten front naar het paleis, duizenden
stonden met ontbloot 'hoofd en zongen 'het
volkslied. Er viel een oogenblik stilte.
D'aarna (klonk een stem: Leve de Prinses.
Een driewerf hoera volgde. „Leve de Ko
ningin'', weer driemaal een kernachtig
hoera. Dan „Leve de Prins". En ook nu
weer het gejuich.
Toen marcheerde de muziek af, de tam
boers en pijpers volgden. De Koningin
verliet bet bordes, gevolgd door de Prin
ses en Prins Benno. Nog even zag men
hen voor één der zijramen wuiven. Toen
kwam langzamerhand de rust over het
plein.
Hedenmorgen wordt ons gemeld:
Na de enthousiaste ontvangst, van
Prinses Juliana en Prins Bernhard gis
teravond was het hedenmorgen betrekke
lijk rustig in de omgeving van liet paleis.
De felicitatieregisters werden nog druk
geteekend en den geheelen ochtend door
werden bloemstukken ten pal ei're bezorgd.
Prins Bernhard is vanmorgen uitgere
den in zijn open Ford.
Het publiek juichte de toekomstige ge
maal van de Kroonprinses hartelijk toe.
De Prins maakte een ritje in den om
trek en na drie kwartier keerde hij weer
ten p-aleize terug.
Hij bracht een veldbouquet mee dat hij
zelf bad geplukt.
Het publiek bleef wachten in de hoop
nog iets van bet vorstelijk paar te zien.
Het huwelijk met Kerstdag of
waarschijnlijk later.
De Daily Express publiceert een tele
fonisch interview met Prins Bernhard,
die in antwoord op de vraag wanneer bet
huwelijk zal worden vastgesteld antwoord
de „Met Kerstdag of waarschijn
lijk later.".
Wijl hebben nog geen bijzonderheden
omtrent onze huwelijksreis vastgesteld.
Wij hebben elkaar het eerst ontmoet te
Parten'kirchen. Ik weet mij! nog te herin
neren wie mij! aan Prinses Juliana heeft
voorgesteld. Het was op de gewone manier
in gezelschap.
Drie weken geleden besloten wij' ons
met elkaar te verloven.
Geestdrift in IndiS.
Het telegrafisch bericht, waarin de ver
loving van H. K. H. Prinses Juliana met
Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld ge
meld werd, is allerwege met groote geest
drift ontvangen.
De vlaggen ontplooiden zich in de laat
ste stralen van de ondergaande zon.
Voor de microfoon werden feestrede
voeringen uitgesproken.
Door de hotels en groote restaurants
werden in den avond feestelijkheden ge
organiseerd en illuminaties ontstoken.
Tot de feestvreugde droeg bij dat de mo
menteel juist te Batavia vertoevende Ma
rinekapel een plechtige taptoe hield voor
deze groote nationale gebeurtenis.
Moeder van den Prins naar
Nederland.
De moedfer van Prins Bernhard van
Lippe Biesterfeld, geboren Armgard von
Gramm, beeft zich gisteren per trein, in
verband met de verloving van haar oud
sten zoon, naar Nederland begeven. Zij
logeerde tot dusver in het Eden Hotel te
Berlijn, in verband met een operatie, wel
ke haar zoon, de jongere broeder van on
zen toekomstigen Prins-gemaal, eenige
weken geleden heeft ondergaan.
Prins Bernhard, de verloofde van Prin
ses Juliana, heeft vóór hij te Berlijn
kwam, te Lausanne en te München ge
studeerd. Van iemand, die tegelijkertijd
met hem te München was, hooren wij,
dat hij daar het middelpunt vormde van
een levenslustigen en gezienen studenten
kring. D'e a.s. Prins-gemaal, die reeds
met 17 jaren zijn „Abitur" achter den
rug had, stond, evenals zijn broer be
kend als een knappe kop.
Prins Bernhard heeft in 1935 bij een
bezoek aan ons land ook enkele malen
zijn opwachting gemaakt böj den ex-Kei
zer van Dhitschland. Zoo beeft bij in
Juni van het vorig jaar in gezelschap
van zijn broer een geheelen dag op Huize
Doorn vertoefd.
Met de familie van Keizerin Hermine
is hij zeer goed bekend daar zijn moeders
landgoed Woynowo gelegen is in de na
bijheid van het landgoed Saabor in Sile-
zië van het geslacht Schoenaich Garo-
lath.
Hedenmiddag wordt ons gemeld:
De Prinses van Lippe Biesterfeld, de
moeder van Prins Bernhard, en diens
jongere broer Prins Asöhwin, worden
vanmiddag te ongeveer kwart voor vijf
per auto aan het paleis Noordeinde ver
wacht.
Het Vorstendom Lippe.
Niet ver van de Nederlandsch-Düitsche
grens, tegen 'toude Westfalen aan, ligt
bet voormalige vorstendom Lippe, voor
een groot deel bedekt door de bosschen
van het Teutoburgerwoud, dat zich van
het Noordwesten naar het Noordoosten
tusschen de oude bisschopssteden Oöna-
brück en Paderhorn uitstrekt.
Prachtige bossöhen van loofboomen,
hier en daar onderbroken met naaldbos-
schen, bedekken voor het grootste deel
dezen ibergkëten. Het land is van een
zeer bijzondere schoonheid. De heide gaat
over in beboschte heuvels, die weer door
weiden van elkaar zijn gescheiden. Hier
en daar ziet inen dorpjes en steden lig
gen, waarvan de meeste als badplaats een
groote bekendheid hebben gekregen. Het
geheele gebied is bijzonder rijk aan ge
neeskrachtige bronnen en nergens liggen
in het Noordelijk deel van het Duitsche
rijk de kurplaatsen zoo dicht bij elkaar
als in het Lippische land.
Ook voor den Nederlander, die zijn va-
vantie buiten de grenzen doorbrengt, is
Lippe en het Teutoburgerwoud niet onbe
kend. Geen van hen, die in het Teutobur
gerwoud vertoefd hebben, zal verzuimd
hebben den Grotenburg met het geweldige
Hermannsdenkmal, het symbool der Ger-
maansohe overwinning op de Romeinsche
legerscharen te bezoeken. Hier heeft bet
woud ook zijn grootste breedte en oefent
op allen een bijzondere aantrekkings
kracht uit door zijn lieflijkheid en won
derlijke schoonheid, waardoor een ieder,
die eenmaal de bekoring van dit dicht
begroeide bergland heeft gekend, er
steeds gaarne terugkeert.
Weinig zullen de Nederlanders, die in
Detmold en in andere badplaatsen in
Lippe bekend zijn, vermoed hebben, dat
de naam Lippe nog eens in de geschiede
nis zoo nauw met Nederland verbonden
zal worden als nu door de verloving en
het a.s. huwelijk van H. K. H. Prinses
Juliana met prins Bernhard zu Lippe-
Biesterfeld staat te gebeuren.
Onverwachts overvallen
U de venijnige steken.
Wrijf dadelijk met Kloos
terbalsem, welke tot diep
in de weefsels door dringt.
omdat de stoffen die de pijnen ver-r?
oorzaken er door worden verdreven.
Doosje 35 ct. Potten 62'/2 ct. en f. 1.04
BON voor Inzenden in open couvert,
GRATIS als drukwerk (l'/2 ct.) aan
MONSTER HandelmijL. I. Akker.R'dam
EERSTE KAMER.
De verloving van Prinses Juliana.
In een zeer bijzondere stemming kwam
gisterenavond de Senaat bijeen.
Er waren ongewoon veel Kamerleden
opgekomen in deze avondvergadering,
velen met oranje getooid. De tribunes wa
ren dicht bezet.
De vergadering werd ook bijgewoond
door alle ministers, behalve die van Bui-
tenlandsche Zaken en Landbouw en Vis-
scherij.
De voorzitter, mr W. L. baron de Vos
van Steenwijk, opende de vergadering en
sprak daarna de volgende rede uit:
Met levendige en hartelijke belangstel
ling heeft de Eerste Kamer van de Sta
ten-Generaal de heugelijke tijding verno
men, dat de Kroonprinses ten huwelijk
gaat.
Hare Koninklijke Hoogheid bidden wij
toe, dat eerlang een groot en langdurig
geluk in Haar Paleis zich moge ontspin
nen.
Een zegen, waaraan Zij, D'ie de druk
kende zorge van zoo verbeven stelling
draagt, dubbele behoefte heeft.
'Zij de hooge echtverbintenis, welke ge
sloten st'aat te worden, 'n bron van vreug
de voor onze Gebiedster, Hare Majesteit
de Koningin; bezdele, sterke zij ons gevoel
van saamhoorigheid in den 'kamp om het
behoud en de bevestiging van onze koste
lijke instellingen en goederen, en strekke
zij aldus mede tot heil van Hare Majes-
teits onderdanen en van het ons zoo in
nig dierbare Vaderland.
God moge het geheugen.
Minister Colijn antwoordt.
De voorzitter van den raad van minis
ters, minister Colijn, zei daarop:
Gaarne wil bet Kabinet de gelegenheid
gebruiken, om ook zijnerzijds in het open
baar uiting te geven aan de vreugde over
het voorgenomen 'huwelijk van H. K. H.
Prinses Juliana. Van gansöher harte sluit
'het zich aan bij uw warme gelukwen-
sc'hen, tot onze troonopvolgster gericht.
Niet minder stemt het in met de bede 'dat
God deize verbintenis met Zijn rijken ze
gen krone en dat de aloude band tusschen
Nederland en Oranje, waarin de eenheid
van ons volk telkens weer tot uitdrukking
komt, tot in verre toekomst moge worden
bestendigd.
De beide redevoeringen werden door de
aanwezigen, ook de sociaal-democraten,
staande aangehoord.
Binnenland.
De verloving van Prinses Juliana. Bijzon
der hartelijke ontvangst van het ver
loofde paar door de Haagsche bevol
king. Redevoeringen in de Eerste Ka
mer. Koningin, Prinses en Prins Bern-
hard voor de radio.
De moeilijkheden voor onzen tuinbouw.
De agrarische jaarbeurs geopend.
Buitenland.
De positie van ©an Sebastian is zwak.
Huesca door de regeeringstroepen ge
nomen
Muiterij op Portugeescbe oorlogsschepen.
Steunverleening werkloozen.
De heer D'e La Bella (S.D.) vraagt
verlof, de regeering te mogen interpel-
leeren over de aangekondigde wijziging
der regeling van de steunverleening voor
de werkloozen.
Hierover zal heden bij den aanvang der
vergadering worden beslist.
Verschillende wetsontwerpen worden
zonder debat en zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen.
Do vergadering wordt te 8.40 uur ver
daagd tot Woensdagochtend elf uur.
De opstandelingen voor de poor
ten van San Sebastian. Huesca
door de regeeringstroepen bezet?
De colonne van generaal Mola, welke
van Irun uit naar San Sebastian oprukt,
heeft reeds de uiterste buitenwijken dezer
stad bezet.
De verdedigers der stad, wier mee-
ningsverschil over bet al dan niet over
geven van de stad zoodanig is toegespitst,
dat bet reeds tot schietpartijen is geko
men tusschen anarchisten en Baskische
groepen, hebben de stad en het fort Trin-
scberpe, waar zij' gisteren nog versterkte
stellingen hadden betrokken, zonder Strijd
te leveren, ontruimd.
Om de stad Huesca is ook gisteren weer
verbitterd gevochten.
De regeeringstroepen hielden de op
standelingen den geheelen dag onder een
hevig trommelvuur.
Ondanks de aanhoudende bombarde
menten door artillerie en vliegtuigen
winnen de regeeringstroepen slechts
uiterst langzaam terrein. De verdedigers
hebben zich namelijk olveral in met prik
keldraad versterkte loopgraven ver
schanst.
Huesca is door regeeringstroepen als
bet ware in een ijzeren ring gesloten..
Ook in ISietama, tien kilometer ten Óós
ten van Huesca houdt nog een kleine
schare opstandelingen stand. Hun muni
tie begint op te raken, terwijl zij' ook
gebrek aan levensmiddelen krijgen. Vlieg
tuigen der nationalen hebben pogingen
gedaan, voorraden met behulp van val
schermen omlaag te werpen, doch de
parachutes zouden in banden van de roe
den gevallen zijn.
De regeeringstroepen, welke Huesca be
legeren, hebben aan de verdedigers der
stad een ultimatum gericht, zich binnen
24 uur over te geven.
Volgens een regeeringscom-
munique is Huesca geheel be
zet door de regeeringstroe
pen; slechts enkele groepen der recht-
scben blijven zich verzetten in het ge
bouw van het provinciaal bestuur en in
de kazerne der artillerie.
De non-interventie.
De eerste zitting van de non-interven-
tie-commissie zal vandaag worden
gehouden in het ministerie van huiten-
landsche zaken te Londen.
Men verheelt te Londen niet, dat, in
dien een van beide in Spanje elkander
bestrijdende partijen haar toevlucht zou
nemen tot het gebruik van gifgas, de po
gingen, om een non-interventie te verwe
zenlijken bijna zeker tot mislukking zou
den zijn gedoemd. Het is meer dan waar
schijnlijk, dat in 'dit geival de Britsche
regeering haar politiek van non-interven
tie zou herzien.
MUITERIJ BIJ DE VLOOT VAN
PORTUGAL.
Twee opstandige oorlogsschepen tot
onderwerping gebracht.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat een
deel der bemanning van twee Portugee
scbe oorlogsschepen, de „Alfonso Albu
querque" en de „Dao" gistermorgen vroeg
aan bet muiten is geslagen.
De kustbatterijen hebben daarop op
bevel van de regeering eenige salvo's op
de opstandige schepen gelost. Beide sche
pen werden beschadigd en moesten op de
