EERSTE BLAD VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50 e JAARGANG No. 285 Buitenland. De burgeroorlog in Spanje. Binnenland RITSEMA STOFZUIGERFABRIEK. Belangrijkste Nieuws t Uitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et Emcrgo" ter exploitatie van hot blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer II. Postcheque en Girorekening 44455 Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL ,1. .1. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingon f0.20. Losso nummors 5 cent Advertcntiön 30 cont por rcgol. Ingezonden medcdcclingcn 00 cent per regel. Kleine Advertcntiön Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen, en te verzrwij'gen, (ite Goes valschelijlk veel aan steun uit [or den President feiten toe. De Off. Rechtbank om raarding, a.m. in- Ite niet alleen zelf fgd maar ook heeft ïhoord, verklaarde schrijlven. Nadat famer was geweest, lling van de dag- Off. van Justitie Lchte vorderde. De id op Woensdag 9 September, [d. V., 22 jaar, ar- Officier van Justi- verklaard in zijn btenaar: A. T., 38 f40 of 20 d. h. EERBERICHT. ,vond van 4 Sept.: |Z. tot Z.W. wind, 'okken, waarsehijn- :ans- op onweer, la- imiddag 3 u Zaken zijn zaken. Een heel bekende uitdrukking. Men wil er zooveel mee zeggen als: „Nu ja, er ge beurt in den handel wel het een en ander, wat strikt genomen niet door den beugel kan, maar als men het op zakengebied zóó nauw neemt, verdient men zijn boter ham niet". Practiscb komt 'het er dns op neer, dat men voor handel en bedrijf Gods Wet buiten werking stelt en daarvoor in de plaats een „ruimere" moraal neemt. Wij hébben zelfs wel Christenen, die ijveren voor allerlei zaken op het terrein van Gods Koninkrijk zoo 'hooren redenee ren om misschien op die manier hun ge weten te sussen. Speculatie en woekerwinsten, misbruik maken van eens anders onkunde, onmacht en moeilijkheden, waren als goed aan prijzen, waarvan men weet, dat er een luchtje aan is, dit alles wordt dan be schouwd als handigheid, als een meeval lertje. Men erkent wel, dat dit in flagranten strijd- is met het achtste gebod en de schoone verklaring, die de ïïeidelberger Catechismus daarvan geeft, maar: „Zaken zijn zaken". Zoo wil men het kromme recht praten en aan de klem van Gods Wet ontkomen. Men stelt dan de ag. noodzakelijkheid als norm voor het zakenleven. Deugd en on deugd wil men stuivertje laten wisselen, een pogen, dat vooral in onzen tijd bij velen wordt toegejuicht, terwille van do crisis-omstandigheden. Het komt ons voor, dat behalve onze Christen-aakemnenschen individueel, hier vooral onze 'Christelijke organisaties van werkgevers en middenstanders een dure roeping hebben. Zij hébben tot taak het licht van Gods Woord, dat in de ag. neutrale organisa ties onder de korenmaat moet, op den kandelaar te zetten, zoodat het ook dezen duisteren hoek verlicht. Zoo kannen ze in dezen tijd van deca dentie tot een grooten zegen zijn. Irun door de opstandelingen bezet. Gisteren hebben de regeeringstroepen het door de opstandelingen bezette fort van Marcial met granaten bestookt. De mannen van het vreemdelingenle gioen, die strijden aan de zijde der op standelingen, rukten ter versterking aan, kleine loopgraafkanonnen met zich mee trekkende, die van tijd tot tijd in stelling werden' gebracht. In Behobia, tegenover bet Fransche Behobie, was het gistermorgen rustig, doch tegen den middag leefde de strijd fel op. De gevaren trotseerend, trachtten de laatste bewoners van het bedreigde stadje nog hun have en goed zooveel mo- gelij'k op Pransch gebied in veiligheid te brengen. Onophoudelijk knetterde door de stra ten van Behobia, dat zich gedeeltelijk reeds in handen van de opstandelingen bevindt, het geweervuur. Een regen van verdwaalde kogels kwam neer op Fransch gebied, waar reeds verscheidene personen zijn gewond. Langzaam drongen de Marokkaansche opstandelingen op. Elke straat, elk huis werd hardnekkig door de roode militie verdedigd, uit ieder venster knalden de schoten. Naar een speciale correspondent van het D-N.iB. meldt, zijn de troepen van generaal Mola er vanmorgen om 7 uur in geslaagd, de stad Irun, om het bezit waar van zoo verbitterd gestreden is, te vererve ren. Gebruik makend van het nevelachtige waas, konden de rechtsche troepen door een verrassende manoeuvre tot de op on geveer 800 M. van de stad liggende voorloopige stellingen doordringen. Na een kort geweer- en mitrailleurvuur gelukte het den opstandelingen de regee- ringsaanhangers terug te dringen, die zich daarop in wilde vlucht over de inter nationale brug bij Hendaye, op Fransch grondgebied in veiligheid trachtten te brengen. In Barcelona is een Italiaan gedood, het zesde Italiaansche slachtoffer van den Spaanschen burgeroorlog. In Rome neemt men dit incident ernstig op. Men zegt daar, dat_ protesten van den Italiaan- schen consul in Barcelona niet meer hel penden dat derhalve de Italiaansche re- geermg besloten heeft een kruiser naar de Spaansche wateren te zenden. Er bevindt zich reeds een Italiaansche uiser in de de wateren van Barce lona en 'het is waarschijnlijk, dat nog andere strijdkrachten derwaarts zullen worden gezonden. De Spaansche regeering heeft tot alle mogendheden een nota gericht, waarin zij zegt, dat 24 vliegtuigen van Italiaansch maaksel in Vigo voor de rebellen zijn aangekomen. DE MOEILIJKHEDEN IN PALESTINA Nieuwe gevechten. Uit Jeruzalem wordt geméld: Een hevig gevecht is geleverd tussc'hen Engelsche strijdkrachten en Arabieren nabij Toel- karen. En Engelsch vliegtuig is daarbij, neer gestort; de bestuurder en de bedienaar van den mitrailleur werden gedood. Een tweede officier-vlieger werd gewond, maar kon zijn toestel zonder verdere schade aan den grond zetten. Tijdens het gevecht werden voorts nog een officier en twee soldaten gewond. Het gerucht gaat, dat de Engelsche re geering zou overwegen 18000 man, be- hoorende tot de eerste legerdivisie, mei acht convooisohepen naar Palestina over te brengen. Het Engelsche kabinet 'heeft zich bezig gehouden met den toestand in Palestina Naar de bladen melden, beeft het besloe ten, de „vredesvoorstellen" van den mi nister van buitenlandsche zaken van Irak die 'bepaalde concessies aan de Arabieren behelsden, niet aan te nemen. De „Daily Telegraph" wijst er op, dal het kabinet niet besloten 'heeft, de Jood- sohe immigratie te beperken. Het blad meent bovendien te weten, dat de regeering wellicht den staat van beleg in geheel Palestina zal afkondigen. GESLAAGDE OCEAANVLUCHT. De Amerikaansohe Oceaanvliegers Mer rill en Richman hebben te Llarnordno in Carmanthenshire in Wales (Eng.) een noodlanding gemaakt. Men vermoedt, dal de vliegers verdwaald waren door de dichte bewolking en dat zij meenden bij Croydon te z,ijn .D'e vliegers zijn onge deerd, het toestel werd niet beschadigd. D'e Oceaanvliegers zouden den nacht doorbrengen in Wales en heden naar Croydon gaan. HET DERDE VIJFJAARPLAN. Dé bevoegde Sow jet-Russische instan ties zijn thans begonnen, voorbereidingen te treffen voor het derde vijfjaarplan, hetwelk zal loopen van 1937/38 tot 1942/43. Gedurende dit tijdperk wil men 50 milliard roebel investeeren in de in dustrie. 6000 nieuwe industrieën zouden worden opgericht. De uitvoering van dit derde plan zal echter niet zeer gemakke lijk gaan, daar er groot gebrek heerscht aan geschoolde arbeidskrachten. Het zou in de bedoeling van de Sowjet-regeering liggen eventueel vakarbeiders uit het bui tenland te doen overkomen, mits deze er zich mede kunnen veieenigen niet in bui tenlandsche valuta te worden betaald. GISTING BIJ DE SOVJETS? De „Matin" meldt, dat de in de unie der sovjet-republieken heerschende agi tatie thans ook de arbeiders-massa begint aan te grijpen. In het industriegebied van Magnito gorsk zou een samenzwering zijn ont dekt. De leider der z.g. Tabakofbeweging zou samen met twaalf anderen gearres teerd zijn. Tabakof zou het gelukt zijn, de slecht- betaalde arbeiders in 't Donbekken om zich te verzamelen, waarbij de door de Stachanofbeweging te voorschijn geroe pen ontevredenheid hem zou hebben ge holpen. Thans zou de politie een heel net van comité's hebben ontdekt, die bezig waren met de voorbereiding van een stakings actie, waarmede tegelijkertijd opstanden onder de boeren en in het roode leger gepaard zouden gaan. De berichten in de pers over de arres tatie van de generaals Schaposchnikof, Schmidt, Kusnezof en Tuliun zijn juist. De vertegenwoordigers der vroegere rechtsche en linksche oppositie zijn, naar verluidt, eveneens gevangen genomen. Korte Berichten. i Lloyd George zou gisteravond naar Berchtesgaden vertrekken, waar hij een onderhoud zou hebben met Adolf Hitler. De kinderverlammingsepidemie maakt nog steeds, vooral in Zuid-Zwe den, talrijke slachtoffers. In het kleine stadje Udevalla alleen zijn 118 ernstige zieken. Een familie had •in enkele dagen tijds drie dooden te be treuren. Op het schiereiland Kana (Alaska) is een vliegtuig vergaan tengevolge waar van de bestuurder en vijf passagiers om het leven zijn gekomen. De passagiers waren op weg om te gaan visschen. Bij Petesti (Roemenië) zijn op het oefenterrein der artillerie zes kinderen van acht tot vijftien jaar gedood door het explodeeren van een granaat, welke zij gevonden hadden en welke zij poogden te „demonteeren". Drie andere kinderen werden ernstig gewond. DE UITWIJZING VAN DE VIER NEDERLANDERS UIT DUITSCHLAND Opnieuw uitstel. In het geval van de vier uitgewezen Ne derlanders te Berlijn is gistermiddag nog een verandering ingetreden. D'e termijn van uitwijzing was, gelijk bekend, met 4-8 uur verlengd. Wilden de uitgewezenen zich daaraan houden, dan moesten zij hedennacht voor 12 uur over de grens geweest zijn. De heeren Peters en de Heer hebben in den voor hen laatsten trein niet plaats genomen. De dentist Hes heeft den trein wel ge nomen. T'oen hij reeds een goed eind op weg was, kreeg zijn echtgenoote de te lefonische mededeeling van de politie, dat hem een nieuw uitstel van 8 dagen was verleend. Het ge zantschap heeft eerst later op eigen aan vraag bij' het Duitsche rijksministerie van Buitenlandsche Zaken de bevestiging van deze gunstige wending in de onder handelingen ontvangen. Nader kan nog worden gemeld, dat vol gens mededeeling van het Duitsche Mi nisterie van Buitenlandsche Zaken aan het Nederlandsche gezantschap, de poli tie het nieuwe, uiterlijk achtdaagsche uit stel heeft verleend, teneinde de uitgewe zenen die nog geen gelegenheid hebben gehad hun zaken te regelen, daartoe de mogelijkheid te bieden. In de uitwijzing brengt dit geen verandering. De afdeeling Amsterdam van den Vrij heidsbond heeft op Dinsdag 8 September a.s. naar aanleiding van de uitwijzing der vier Nederlanders uit D'uitschland, een groote openbare protestvergadering uit geschreven. STEUN BOOMKWEEKERS. Een crediet van 1% millioen. In de Staatscourant is opgenomen de „Crisis-boomkweekers-credietbeschikking 1936". Krachtens deze beschikking wordt uit het landbouwcrisisfonds voor de crediet- verleening aan de bij de Nederlandsche sierteeltcentrale aangesloten boomkwee kers een crediet beschikbaar gesteld van f 1.250.000. Een krediet wordt uitsluitend verleend aan bij de Centrale aangesloten kweekers van producten van de boomkweekerij, die een naar het oordeel van de Centraio en den G. A. D. voldoende tegenwaarde als zekerheid voor de terugbetaling van hoofdsom en rente kunnen verstrekken, in die gemeenten, welke met de Centrale als vertegenwoordigster van het Fonds zijn overeengekomen 10 pet. van het even tueels nadeelige saldo der in hun ge meente door bemiddeling van de Cen trale als vertegenwoordigster van het Fonds verleende kredieten voor baar re kening te zullen nemen. Het is den kredietnemer gedurende den loop van het krediet niet geoorloofd aan borgen het bedrag, waarvoor zij zeker heid hebben gesteld, uit te betalen. De Centrale beslist onder goedkeuring van den C. A. D. over de toekenning vau de kredieten. Het aan een kredietnemer te verleenen krediet zal, behoudens in zeer bijzondere gevallen, ter beoordeeling van den mi nister niet meer dan f 20.000 bedragen. De kredieten worden verleend voor den tijd van ten hoogste drie jaren. Marechaussee en Rijksveldwacht. Uit welingelichte bron verneemt de „Maasbode", dat de mededeelingen aan de N. R. Crt. ontleend, als deels voorbarig en deels onjuist moeten wor den beschouwd. De ministers van Justitie en Defensie hebben ingesteld de Commissie-Donner, die nog steeds werkzaam is aan de uit voering van haar opdracht, om: le voor te bereiden de wijziging in de dislocatie der Rijkspolitie (marechaussee en rijksveldwacht) 2e de tot standkoming van een eenheid van rijkspolitie te bestüdeeren. Een beslissing omtrent handhaving van een militair politiecorps (wel te onder scheiden van het corps militaire politie, dat geen politie in den eigenlijken zin van het woord is) is uiteraard nog niet ge nomen. Evenmin is iets bekend van de verster king van het corps marechaussee. Een departementale commissie, die zou nagaan of de marechaussee met den par- ketdienst zou worden belast is niet inge steld. Deze instelling is alleen reeds hier om onwaarschijnlijk, daar ingevolge het met 1 Sept. j.l. in werking getreden rijks- politiebesluit en de aan de hand daarvan gegeven instructie van de procureurs-ge neraal het voornemen bestaat zooveel £ma RITSEMA aller nieuwste klop- L veeg-zuiger met iV klopvibrator, vol- f doet aan de aller- hoogste eischen op gebied van tapijtreiniging. Mogen wij U dit eens vrij blijvend bewijzen 1 Laag in prijs en gemak kelijke betalingsvoorwaarden. FiliaalMiddelburg, Heerengr. M 26a, Tel. 202 (Adv.) mogelijk den dienst van de rijkspolitie aan ds gerechtshoven en rechtbanken aan de gemeentepolitie over te dragen. Geweigerde vraag. Het lid der Eerste Kamer Graaf de Marchant et d'Ansembourg heeft de vol gende vragen aan den Minister van Ju stitie bij den voorzitter der Eerste Ka mer ingediend: Heeft de Minister kennis genomen van de berichten in diverse Limburgsche bla den aangaande het groeiend aantal ver dachte huizen langs onze grens in Bel gië, die een steeds ernstiger moreel ge vaar vooral voor onze jeugd beteekenen? Wil de Minister mededeelen, of hij in deze reeds iets heeft gedaan en zoo niet of hij alsnog bereid is na overleg met zijn ambtgenoot te Brussel maatregelen tegen deze mistoestanden te nemen? De Voorzitter der Eerste Kamer heeft den heer d'Ansembourg doen weten, dat hij bezwaar maakt tegen doorzending de zer vragen aan den Minister van Justi tie, vermits deze betrekking zouden heb ben op toestanden buiten Nederlandsch grondgebied. Communistische propaganda. Aan den ingang van stations der Ned. Spoorwegen wordt aan werklooze arbei ders een couvert verstrekt, waarop met gioote letters gedrukt staat: „Zoekt U een betrekking?" Het couvert bevat een zakboekje voor den milicien Jan Zonder land. Het wordt uitgegeven door de Com munistische Jeugd Internationale". Onnoodig mede te deelen, dat de in houd van het bewuste zakboekje niets anders is dan propaganda voor het com munisme. De tekst op het couvert: „Zoekt U een betrekking?" is dan ook niets anders dan misleiding'. Nieuwe tankschepen voor de Bataafsche. 'Onlangs heeft de Bataafsche Petroleum Mij. aan de Ned. Scheepsbouw Mij. op dracht gegeven tot het houwen van een tankschip. Thans zijn weer twee schepen besteld en wel één bij de Ned. Scheeps bouw Mij', en één bij de 'Ned. Dok Mij. te Amsterdam. Het zijn alle dubbelschroeftankschepen van 4000 ton en voorzien van machines met een capaciteit van '2500 I.P.K. De Nederlandsche Dok 'Mij. zal zoowel het schip als de machine leveren, terwijl de machines voor de twee bij de Neder landsche 'Scheepsbouw Mij. te bouwen schepen zullen worden geleverd door Werkspoor. Uit de sirjarenindustrie. Dé Kaveeweefabrieken te Wernhout, die eenige weken hebben stilgelegen, zul len spoedig weder gaan werken. Het ligt in de bedoeling van de directie bij de her opening van deze filiaal-fabriek voorrang te verleenen aan-Nederlandsche sigaren makers en wel volgens de loonen en ar beidsvoorwaarden, in de C.A.O. vastge legd. Wegenbelastingcontrole. De K.N.A.C. schrijft ons: Sinds in 1927 de wegenbelasting het eerste licht aanschouwde, heeft de K.N. A.C. talrijke klachten ontvangen over de wijze, waarop de controle op die belas ting werd gevoerd, en als gevolg daarvan heeft zij door het indienen van adressen bij de bevoegde autoriteiten en door mid del van besprekingen met de belasting autoriteiten steeds weer geageerd voor een soepeler en eenvoudiger controle. Veelvuldig werd gepleit voor de invoe ring van een wegenbelastingbewijs, dat aangebracht zou moeten worden tegen de voorruit, zooals dit ook o.m. in Engeland en België wordt toegepast en dat de tijd- roovende controle op den weg aanmer kelijk zou kunnen vereenvoudigen. Hoe wel de toenmalige minister tegenstander was van het aanbrengen van een con* trolemerk, was er niettemin eenige ver betering te constateeren in de omslach tige en al te frequente wijze van con troleering op den weg. Desondanks berei ken de K.N.A.C. nu en dan nog klachten over veelvuldige aanhoudingen, welke hoofdzakelijk worden veroorzaakt door onvoldoende samenwerking van de con- troleerende instanties, welke een gevolg is van de decentralisatie die op dit ge bied bestaat. Met de opsporing van de overtredingen van deze wet zijn n.l. be- Binnenland. De uitwijzing van de vier Nederlanders uit Duitschland weer acht dagen uit gesteld. Steun aan de boomkweekers. Buitenland. Irun door de opstandelingen bezet. Itali aansche oorlogsschepen naar de Spaan sche wateren. De toestand in Palestina. Gisting in Rusland? last de ambtenaren van de Rijkspolitie, de Koninklijke Marechaussee, de gemeen tepolitie, de ambtenaren der directe be lastingen, invoerrechten en accijnzen en tenslotte de ambtenaren van den Rijks- en Provincialen Waterstaat. Men zal begrijpen, aan welke „kwel lingen" de automobilist zou „kunnen" blootstaan, bij het afleggen van een kor ter of langer traject in ons land, indien dat geheele leger eens intensief aan het controleeren ging. Dit gebeurt gelukkig niet, maar het komt toch meermalen voor, dat automo bilisten viermaal per dag worden aange houden, om zich aan de een of andere controle te onderwerpen. Betrokkenen worden dringend verzocht, indien zij 'n dergelijke ondervinding opdoen, daarvan onder juiste vermelding van de plaatsen waar en de personen door wie zij worden aangehouden, aan de K.N.A.C. te melden. Op die wijze is het mogelijk, bij de be voegde autoriteiten op het voorkomen van excessen aan te dringen. Echter is een verbetering in het uit zicht gesteld. Bij de behandeling van de begrooting over het jaar 1935 heeft de Minister van Financiën meegedeeld, dat hij het idee van een wegenbelastingmerk op de voorruit in overweging zou nemen in verband met het plan tot wijziging van de Motor- en Rijwielwet, (thans Wegen verkeerswet). Onder meer zou dan het stelsel worden ingevoerd, dat elke auto een bepaald nummer zou krijgen, waar door ook de controle op de wegenbelas ting eenigszins gewijzigd zou kunnen worden en dat als onderdeel daarvan een voorschrift zou kunnen worden gegeven om de belastingkaart op de voorruit te bevestigen. In de Wegenverkeerswet van 13 Sep tember 1935 wordt een dergelijk bewijs voorgeschreven, zoodat wanneer deze wet maar eenmaal in werking zal kunnen treden, er alle aanleiding is te veronder stellen, dat dén het leed is geleden. DE MOSSELHANDEL. Men schrijft ons uit Ierseke: Reeds meermalen hebben we de mee ning verkondigd, dat de handelspolitiek van het Centraal Verkoopkantoor voor mosselen te Bergen op Zoom funest zoui zijn voor de mosselkweekers en de mo>s- selcultuur in het algemeen. De omzet van consumptiemosselen in het buitenland is ongeveer 20 pet. achteruit geloopen en dat niettegenstaande den koelen zomer en de uitstekende kwaliteit der mosselen. Dit is te wijten aan de monopolie-ver- leening, aan het stelselmatig weigeren van mosselen aan handelaren. Daardoor is het afzetgebied verkleind, de omzet minder geworden. Is in 1935 de Parij'sche markt 28 Aug. opengegaan, nu, 3 Sept., is het nog steeds verboden naar Parijs mosselen te zenden en naar verluidt zal daar pas 15 October mee mogen begonnen worden. Gaat dat door, dan zal dit voor Paiijs een 50.000 zak mosselen schelen. Waarom mogen nu nog geen mosselen worden verzonden naar Parijs? Waarom is die markt ook in 1935 een geheele maand (December) gesloten geweest? Dit zijn vragen die wel degelijk beantwoord mogen worden. Bezien in het licht van de monopoli seering der combinatie-Parijs (spel van gunst en willekeur en fooien) rijst de vraag wat en wie daar achter zitten. Is het waar (zooals in Parijs door de im porteurs wordt verteld), dat een drietal personen door de Fransche m sselkwee- kers zijn omgekocht? Kan en moet de regeering dat niet on derzoeken? Waar de export naai België is ver minderd, die naar Engeland bijna stil ligt en die naar Parijs nog geheel stil is ge legd, is de werkloosheid grooter gewor den. Vele menschen, z.g. leurders, zijn aangewezen op steunverleening en arm bestuur. De burgemeester van Ierseke heeft den betrokken minister een lijst van 4050 personen toegezonden die schade lijden door de maatregelen van het G. V. K. Het zoogenaamde protest-comité heeft namens 2/3 der georganiseerde mossel-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1