Buitenland. De burgeroorlog in Spanje. Belangrijkste Nieuws DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50 e JAARGANG No. 264 Binnenland Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455 Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal, wcokabonnomcnton voor Middolburg, Goes en Vlissingon 10,20. Losse nummers 5 cent Advortontlün 80 cont por rcgol. ïngozondon mededeellngen 00 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85. Bij contract belangrijke korting. Weer een bloedige strijd bjf Irun. Vorderingen der nationalisten. De weg naar Irun ligt thans open. Nadat gisteren de ochtend in volkomen rust was verstreken, openden de opstan delingen plotseling om 1 uur des middags een krachtig infanterie-, machinegeweer en handgranatenvuur op de regeerings- stellingen te Irun. Ongeveer een half uur later vielen ze de linie in stormloop aan. De regeerings- artillerie bestookte de naar Irun leidende helling, teneinde een verder oprukken der nationalisten te voorkomen. Opvallend was het volkomen afwezig Wijven van luchtstrijdkrachten aan heide zijden evenals de zuinigheid, waarmede aanvallers en verdedigers van hun muni tie gebruik maakten. Spoedig hadden de opstandelingen stel ling no. 1 bereikt, die door de regeerings- troepen reeds was verlaten. De artillerie der regeeringstroepen vuurt onophoudelijk op de posities, die door de rechtschen genomen zijn. 'La PunCh a en San 'Marcial zijn thans geen strategische posities van de regee ring meer, aangezien de nationalisten deze plaatsen zijn omgetrokken. Een vertegenwoordiger van Havas is er in geslaagd Irun binnen ie komen. De stad biedt een troosteloozen aanblik. Op straat ziet men niets dan gewapende volksfronters; steeds komen versterkingen uit San Sebastian aan, die onmiddellijk worden doorgezonden naar het front, waar een bloedige slag gaande is. Ook de velden bij de grens bieden een schrikkelijk aanzien. Sedert eenige dagen leven hier enkele honderden vluchtelingen uit Irun onder den blooten hemel, gereed bij het minste gevaar te vluchten. De stellingen van de regeeringstroepen bij La Puncha zijn geheel omsingeld, doch de volksfront-militie beeft zich hier nog niet overgegeven. Later wordt vernomen, dat de Marok- kaansche troepen Behobie zijn binnenge rukt en in handgemeen zijn geraakt met de verdedigers in de straten. Vóór de op standelingen de stad binnenrukten, hebben vrouwen, kinderen en grijsaards deze ver laten. Later meldt Reuter Het plaatsje La 'Puncha is in banden van de nationalisten gevallen. Het is letterlijk doorzeefd imet kogels. Ook San Marcial wordt hevig bescho ten, evenals de weg tusschen Irun en San Sebastian. De batterij van Fontarabie, dat nog dn banden van de regeeringstroepen is, vuurt geregeld, doch dit schijnt niet voldoende om de rechtschen tegen te houden. Nadat La Puncha in handen van de rechtschen gevallen was, deden dezen een verwoeden aanval op San Marcial. Van de brug af kan men zien, dat Irun haastig in staat van verdediging wordt gebracht. Barricaden van zandzakken worden gemaakt en voor de ramen der huizen plaatsen zich schutters. Het heeft den aanblik, dat de slag nog voort zal duren en zeer bloedig zal worden. Gi steravond om half acht hebben de nationalisten de hoogte San Marcial, die den toegang tot Irun beheerscht, in stormloop genomen. Een Engelsche torpedojager, welke te 'Gibraltar is aangekomen, deelde mede, dat opstandelingen tot 5 km. van Malaga waren genaderd. Italiaansche waarschuwing. Het D.N.B. meldt uit (Rome Met 'het oog op de nieuwe berichten over de Fransche wapenleveranties aan de Madrileensche regeering, wordt in toonaangevende Italiaansche kringen ver klaard, dat te verwachten is, dat bij een systematische voortzetting dezer leveran- cies, welfce een inbreuk op de ni et-in mengingsverplichting vormen, de in aan merking komende regeeringen haar vrij heid van 'handelen zullen hernemen. Actieve Russische Inmenging. De „Daily Mail" bevat een bericht, volgens hetwelk de Moskousche radiozen der Maandag j.]. een oproep richtte tot de arbeiders der geheele wereld om hun sympathie met de Marxisten in Spanje in actieve daden om te zetten. Reeds heeft Sow jet-Rusland 500.000 Pond sterling aan de Spaansche Marxis ten gezonden. De wapenlevering. De Spaanscbe gezant heeft tot de Mexi- nsohe regeering het verzoek gericht pens uit Mexico voor de Spaansche re geering te mogen ontvangen. j ex}caansche bondspresident Car- heeft in het parlement meegedeeld, dat in de haven van Vera Gruz 20.000 geweren en 20.000 schoten munitie ter beschikking van de Spaansche regeering gesteld waren. De Engelsche gezant te Lissabon beeft van de Portugeesohe regeering de ver klaring ontvangen, dat Portugal bet em bargo op wapenen en munitie naar Spanje zal toepassen. De „Messagero" geeft een uiterst gede tailleerd en naar het. blad zegt, volkomen onweerlegbaar overzicht van de afspra ken, tusschen de Fransche en de Madri leensche regeering gemaakt, voor de le vering en betaling van krijgsmateriaal. Reeds tachtigduizend dooden. De verliezen aan menschenlevens, welke de Spaansche burgeroorlog tot dusver beeft gevorderd, worden hier op 80.000 geschat, terwijl het aantal gewonden met 18.000 wordt aangegeven. Aan de zijde der regeeringsstrijdkrach- ten zijn volgens deze gegevens 34.000 dooden gevallen, terwijl 5000 personen werden gewond. Het aantal weduwen wordt geschat op 38.000 en dat der weezen op 77.000. Koning Gustaaf van Zweden ongesteld. In een gisteravond gepubliceerd com muniqué wordt medegedeeld, dat de ko ning van Zweden in de afgeloopen week veel last heeft gehad van zenuwpijnen, doch dat zijn toestand geen reden tot ongerustheid geeft. Staand leger In Rusland van 1.600.000 man. Volgens bericht uit Moskou aan de „D'aily Telegraph" is gisteren bekend ge maakt, dat de in 1914 geboren lichting en de in 1915 geboren lichting onder de wapenen zijn geroepen. Eveneens alle lotelin'gen, 'die in bet jaar 1935 werden vrijgesteld van militairen dienst. Dit is een uitvloeisel van het decreet van 11 Augustus, waarbij de dienstplichtige leeftijd van 2'ltot 19' jaar werd verlaagd. Wanneer men rekening houdt met het aantal soldaten, dat wordt afgedankt, zal het staand leger 1.600.000 man sterk zijn. Korte Berichten. i Vernomen wordt, dat een Fransch- man, die reeds voüt bet uitbreken van den Spaanschen burgeroorlog in Spanje was gevestigd, in Tetoean is gefusilleerd. DE MARECHAUSSEE EN DE RIJKSVELDWACHT. Geen samenvoeging tot één rijkspolitiecorps? Naar het „Vad.*' vernam, zou van de plannen tot samenvoeging van het wapen der Kon. marechaussee en de rijksveld- wac'ht tot één op militaire leest geschoeid rijkspolitiecorpa, waarbij het wapen der maréchaussee zijn zuiver militair karak ter zou verliezen, niets komen. Het Departement van Defensie zou van een opheffing van het wapen der Kon. marechaussee in zijn tegenwoordigen vorm niets willen weten en zou prijs stel len op bet bhhoud van een rijkspolitie corps, met een zuiver militair karakter. In plaats van een ophef fing, zijn er integendeel plannen tot verhooging van de sterkte van het wapen der marechaussee. Teneinde een meer efficiënte werking van beide corpsen te verkrijgen, 'heeft de minister van Justitie voorts een departe mentale commissie ingesteld, om na te gaan in hoeverre, met uitbreiding van verschillende brigades der Kon. mare chaussee, toch ten slotte een bezuiniging is te verkrijgen, door de parketdiensten bij rechtbanken en gerechtshoven op te dragen aan de marechaussee, zooals thans o.a. te Zutphen reeds het geval is. Ten slotte wordt een reorganisatie van de grensbewaking overwogen. DE VERBODEN RADIOLEZING OVER MUSSOLINI. De Ministers van Binnenlandische Za ken en van Handel, Nijverheid en Scheep vaart hebben op de vragen van den heer Westerman betreffende de door de radio- omroep controlecommissie aan Mr D'r W. J. G. A. Nijgh geweigerde toestemming tot het houden van een lezing voor de P.H.O.H.I. over de figuur van den Itali- aanscben minister-president Mussolini ais volgt geantwoord: Het is den Ministers bekend, dat de Indië Programma-Commissie, welke in dezen een beslissing had te nemen, aan de Phohi heeft doen weten, dat zij, op grond van de wettelijke voorschriften, bezwaar bad tegen de uitzending van de lezing van Mr Dtr W. J. C. A. Nijgh. Met de sprekers zelf treedt de oommissie niet in verbin- ding. Hetgeen voor radio-uitzending in Ne derland; naar de overzeesche gebiedsdeelen wordt aangeboden, dient uitsluitend te worden beoordeeld naar de normen welke in de desbetreffende bepalingen zijn ge steld met 'betrekking tot betgeen voor den radio-omroep behoort te worden gewei gerd. Deze bepalingen luiden voor de onder werp el ijke uitzending aldus: „Uitgesloten zijn uitzendingen in strijd met de veiligheid van den Staat, de open bare orde of de goede zeden, politieke uit zendingen of uitzendingen van propagan distisch en aard op bet gebied van den godsdienst, alsmede uitzendingen, die niet beantwoorden aan de wenschen en de be hoeften der samenleving in de overzeesche gebiedsdeelen des rijks 'buiten Europa". BESCHERMING VAN DE BEVOLKING TEGEN LUCHTAANVALLEN. Het Nationaal Fonds voor bijzondere nooden. Bij de Tweede Kamer ia ingediend een wetsontwerp tot wijziging en verhooging van het vijfde hoofdstuk der Rijksbegroo- ting voor 1936. Hierbij wordt een bedrag van f30.000 uitgetrokken voor de uitvoering van de wet betreffende de bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen, terwijl een memoriepost ia opgenomen voor het Nationaal Fonds voor bijzondere nooden. Aan de Memorie van Toelichting wordt het volgende ontleend: Ter voorziening in bet belang van be scherming der bevolking tegen de gevaren van aanvallen uit de lucht, wordt voor 1936 een som uitgetrokken, die misschien bij hen, die zich voorstellen dat het drin gend noodig is, aanstonds een volledige voorziening, ook wat materiaal betreft, tot stand te brengen, eenige teleurstelling zal verwekken. Bedacht moet echter worden, dat de voorziening met materiaal van rijkswege eerst volledig nut kan afwer pen, wanneer een behoorlijke regeling van de luchtbescherming is tot stand gekomen in de onderscheidene gemeenten. Dat is het werk, hetwelk het eerst moet worden gedaan en dit kost naar verhouding min der dan de materiaalvoorziening. Van daar dat het thans gevraagde bedrag niet moet worden gezien als maatstaf voor wat in de toekomst benoodigd zal zijn; het is veeleer te zien als het bedrag, dat noodig is om de organisatie te bevestigen en op gang te helpen. Het Nationaal Fonds voor bijzondere nooden zal worden opgericht als een stichting. Hoewel in den aanvang een groote toeloop van aanvragen naar ihet Nationaal Fonds te verwachten is, mag worden aangenomen, dat hierin spoedig orde zal worden gesticht, doordien de plaatselijke commissie van samenwerking, welke elk geval individueel zullen moeten be- oordeelen, slechts aanvullen den steun van het Nationaal Fonds zullen kunnen vragen en derhalve allereerst zelf een bedrag zullen moeten bij eenbrengen. Op dit voetspoor medewerkend, zal 'het centrale lichaam met betrekkelijk beperk te middelen kunnen arbeiden. Die middelen zullen zooveel mogelijk uit giften en geregelde bijdragen moeten worden verkregen en slechts in uitersten nood zal een beroep op Rijkssteun mogen worden gedaan. Intusschen zal rijkshulp niet geheel achterwege kunnen blijven. In elk geval waren de bureaukosten van bet Nationaal fonds evenals de reis- en ver blijfkosten voor de leden van het bestuur voor rekening van het Rijk te nemen. Mocht zich voorts het geval voordoen, dat het Fonds, na te hebben gedaan wat in zijn vermogen was, minder aan inkom sten van particulieren heeft ontvangen dan de uitgaven voor noodzakelijke steun- verleening hebben bedragen, dan zou, naar de Regeering meent, het Rijk ook hierin moeten helpen. Een eventueele Rijksbijdrage in de kosten van steunver lening zou zich echter niet verder mogen uitstrekken dan tot een bedrag gelijk staande aan dat, hetwelk van particuliere zijde werd verkregen, met dien verstande, dat het Rijk slechts kan bijdragen, wan neer het totaal bedrag aan inkomsten, door het Fonds over een jaar van der den verkregen, beneden f300.000 is ge bleven en dat 'de Rijksbijdrage niet hoo- ger kan gaan dan tot het bedrag, waar mede de inkomsten van het fonds beneden f300.000 zijn gebleven; f300.000 is n.l. het bedrag, waarmede naar schatting het fonds jaarlijks zal kunnen volstaan bij zijn aanvullenden steun aan de plaatse lijke commissies. De minister vond vrijheid, voor het ge noemde doel een memoriepost voor te stellen. Definitieve ontvangsten der Nederl. Spoorwegen over Mei 1936. De definitieve ontvangsten over Mei van dit jaar, zijnde f 7.685.074,98, bedragen f322.280,83 minder dan die over Mei 1935. Aan dit nadeelig verschil droegen de ontvangsten uit het reizigersvervoer bij bet geringe bedrag van rond f 88.000. Re den tot optimisme behoeft dit echter niet te geven, want bij de reizigers-ontvang sten over Mei 1936 is een goed deel van de Pinkster-inkomsten, van welke feest dagen dit jaar de eerste op 31 Mei viel, terwijl in 1935 Pinksteren viel op 9 en 10 Juni. De goedereninkomsten brachten ditmaal het leeuwenaandeel bij het nadeelig ver schil met rond f200.000. De reist is te vinden in den post „Diversen", die rond f 35.000 lager was. In totaal bedroegen de definitieve ont vangsten van 1 Januari af f 38.185.329,36, tegen f40.916.206,01 in 1935. Het totaal nadeelig verschil is dus rond f 2.8 miljoen, tegen rond f 5.25 in 1934 ten opzichte van 1934. Conclusie: verdere achteruitgang, doch belangrijk minder dan in 1935. Rijksverkeersinspectie officieel In werking Bij Kon. besluit is bepaald: 1. Het K. B. van 12 Juli 1936, waarbij wordt ingesteld een rijksverkeers-inspectie treedt in werking op 26 Augustus 1936. Burgemeestersbenoemingen. Bij Kon. besluit is met ingang van 10 September benoemd tot burgemeester der •gemeenten Lopik, Jaarsveld en Willige Langerak: L. Sohuman, hoofdcommies ter gemeente-secretarie te Nieuwer-Amstel. De nieuwe burgemeester werd in 1904 te Koudekerks (Z.) geboren. Hij! be zocht het Ghr. Gymnasium te Arnhem en werd in 1922 volontair ter gemeente secretarie te Tienhoiven (U-). Vervolgens was hij als zoodanig werkzaam te Ze venhuizen (Z.-H.), waarna hij! optrad als tijdelijk ambtenaar ter secretarie te Zoe- terwoude. Na als adjunct-commies le kl. ter secretarie te HiUegom te zijtn werk zaam geweest, werd hij hoofd-cotmmies, chef afd. Alg. Zaken, ter secretarie te Nieuwer-Amstel. De heer Sohuman behoort tot de Anti- Rev. partij en is ouderling van de Geref. Kerk van Nieuwer-Amstel-Noord. Bij! Kon. besluit van 28 Aug. is, met ingang van 15 September benoemd tot burgemeester der gemeente Bedien, mr. dr H. J. Wijtema, een zoon van wijlen mr Wijtema, 'burgemeester van Rotterdam. Hij is 30 jaar oud en sinds April 1934 Wnd. chef v. b. kabinet van den burgemeester van Den Haag. NEDERLANDSCHE BOND VAN GEMEENTEAMBTENAREN. De Nederlandsche Bond van Gemeente ambtenaren houdt dit jaar zijn Bonds dagen te Middelburg, mede in verband met het 40-jarig bestaan van de af deeling Zeeland. Woensdagmiddag hield deze afd. een zeer druk bezochte receptie in hotel de Burg. De afdeeling had enkele fraaie bloem stukken in ontvangst te nemen. Onder de bezoekers waren o.a. afge vaardigden van verschillende gemeenten en van organisaties, als ook de beide in specteurs van het L. O. in Zeeland, de griffier der staten van Zeeland, enkele provinciale ambtenaren enz. De Bondsvoorzitter de heer J. Kamman, heeft de afdeeling gecomplimenteerd en daarbij gelegenheid gevonden er op te wijzen wat wijlen de heer J. N. Elen- baas, in leven voorzitter der afdeeling voor den Bond en voor de ambtenaren in het algemeen heeft gepresteerd. Namens den Bond bood spr. de afdee ling een voorzittershamer aan. De burgemeester van Middelburg, de heer M. Fernhout sprak namens die ge meente en jhr. mr. A.F.C. de Casembroot, burgemeester van Westkapelle namens de Vereeniging van burgemeesters en sec retarissen op Walcheren. De afdeelingsvoorzitter, de heer J.ï. van Ballegoyen de Jong, heeft de verschillende sprekers dank gebracht voor hun woorden. In de benedenzaal van de Eendracht had om half zeven de verwelkoming van de congressisten plaats bij monde van den voorzitter der afdeeling, de heer van Ballegoyen de Jong, die er op wees dat er een tijd was, dat Middelburg na Am sterdam de grootste stad van de ge westen was, die nu samen Nederland vormen. Zij draagt nog vele herinnerin gen aan dien tijd. Men zal een groot deel van de provincie gaan zien en spr. hoopt, dat deze dagen zullen zijn aangename en in het belang van den Bond. De Bondsvoorzitter, de heer J. Kamman, bracht dank voor het welkom, spr. is overtuigd, dat men veel zal genieten in het prachtige, heerlijke Zeeland. Officieele ontvangst. Nadat voor het Stadhuis een foto was genomen, had in de Raadzaal de offi cieel e verwelkoming plants door het Ge meentebestuur. De burgemeester, de heer M. Fern hout, richtte zich tot de gasten en noemde het een bijzonder voorrecht dit aanzienlijk gezelschap te mogen begroe- Binnenland. Suppletoire begrooting voor luchtbescher ming en voor bet fonds voor bijzondere nooden Geen samenvoeging van rijksveldwacht en marechausseée. Buitenland. De Spaansche regeeringstroepen aan de verliezende hand. De weg naar Irun ligt open. Meer troepen in Rusland. ten. Aanzienlijk noemde spr. het gezel schap, behalve uit hoofde van zijne ge talsterkte, ook om de beteekenis van den Bond, dien het vertegenwoordigt. Maar ook is bet bij uitstek welkom uithoofde van zijn aard. Men begroet allen als goe de bekenden, als vrienden, durft spr. wel zeggen en de gasten gevoelen zich thuis op het gemeentehuis. De Nederlandsche Bond van Gemeen te ambtenaren heeft onder bekwame leiding, door zijn talrijke en voortreffe lijke bondsinstellingen, en zijn publica ties veel mogen ondernemen en veel mo gen bereiken. Niet alleen tot versterking van de positie van de ambtenaar der gemeenten en tot ruimere waardeering van hun arbeid, maar ontzaglijk veel ook, voor de ver grooting van hunne vakbekwaamheid, voor de verbreeding en verdieping van hun theoretische kennis en voor hun al- gemeene vorming. Spr. wees er verder o.a. op, dat de geste der gemeente en van hare ambte naren, gaandeweg grootere en diepere be teekenis heeft gekregen. Dit proces zal noch in den kring der gemeentebestuur ders, noch in dien der gemeentenaren, noch in die der gemeente ambtenaren, op enkel toejuiching kunnen rekenen. Over het al of niet gewenscht zijn van ver meerdering of vermindering van het aan tal draden, die er tusschen de gemeenten en allerlei kringen en sfeerén van het Volksleven gesponnen zijn, wil spr. nu niet handelen en evenmin treedt spr. in beschouwing over de in latere jaren op gekomen aanmerkelijke accentverlegging in de verhouding tusschen Lands en plaatselijk bestuur, zooals die zeer ver scherpt geworden is, door den gelijktij- digen financieelen nood van Rijk en ge meenten. Geen verschil zal er bestaan over het feit, dat deze gang van zaken onafwijsbaar hoogere eischen heeft moeten stellen aan het gehalte van den gemeen te-ambtenaar, zwaardere eischen aan zijne bekwaamheid, kennis, toewijding, en werkkracht. Spr. meent wel te mogen zeggen, dat de gemeentebesturen de beteekenis van den Bond voor zijn leden erkennen. De ambtenaren hebben leven en kracht in dienst gesteld van de Overheid, en namen daarmede delicate plichten op zich. Deze taak in dienst dier overheid, rust met heel het gemeentelijk en staatsbestel, op de Pijlers van Gezag en Vrijheid. Men moet die pijlers schragen individueel, or- ganistatorisch en ambtelijk. Met de beste wenschen voor den Bond, zijn leden en deze vergadering eindigt spr. De algemeene voorzitter de heer J. Kamman, bracht namens alle leden dank voor de ontvangst en de hartelijke woorden van den burgemeester. Hierna werden ververschingen aange boden en werd de vierschaar bewonderd. Een Zeeuwsche avond. Men trok nu naar de groote zaal van het Schuttershof, waar met medewerking van Medioburgum een Zeeuwsche avond was georganiseerd. De heer J. Ph. Koene, voorzitter der regelingscommissie, heeft in Zeeuwsch costuum allen welkom geheeten en daar na meisjes in costuum uit verschillende deelen der povincie voorgesteld. Het Zeeuwsch Volkslied werd spon taan gezongen, alvorens de heer Chr. J. Mazure met zijn boertjes en boerinnetjes op muziek van den Jesayes band, optrad en later na de pauze met rythmische num mers. Voor de pauze heeft de afdeelingsvoor zitter, de heer van Ballegoyen de Jong nog een historisch overzicht gegeven van de 40 jaar, dat de afdeeling Zeeland be staat en daarbij herinnerd aan de op richting op'3 September 1896 en aan ver schillende feiten uit het leven der afdee ling. Later kwam het mede op krachtig aan dringen van wijlen den heer J.N. Elen- baas, aan wiens nagedachtenis spr. groote hulde bracht, tot de oprichting van onder- afdeelingen. Spr vraagt zich ten slotte af hoe sommige burgemeesters, secretaris sen, ontvangers enz. in de talrijke klei nere en kleinste gemeenten kunnen leven van hun traktement je, al voelt men ook

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1