WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 50e JAARGANG No. 283 Buitenland. De burgeroorlog in Spanje. Binnenland Belangrijkste Nieuws Uit de Provincie Ui tg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, üoes. Telefoonnummer 11, Fostchèque en Girorekening 44450 Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J, J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA. De Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goos on Vllssingon 10.20. Losse nummors 5 cont Advertontlün 80 cent por rogol, Ingoxondon medodoellngen 00 cont por rogol, Kloino Advertentiön Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 10.85. Bij contract belangrijke korting. S. D. A. P. EN KONINGINNEDAG. Opmerkelijk is de houding van de Vara, de sociaal-democratische radio-omroep- vereeniging. Zij zou Maandag j.l. hebben moeten uitzenden, maar kon er blijkbaar niet toe komen aandacht te schenken aan het feit, dat dien dag ons Staatshoofd jarig was en dat we dus een nationalen feestdag beleefden. Daarom hebben Avro en KRO de uitzending van Maandag voor hun rekening genomen. Men zal opmerken, dat dit toch niets bijzonders genoemd kan worden en da! deze houding in niets afwijkt van die van vorige jaren. Inderdaad. Maar er valt den laatsten tijd in de gedragingen van sommige soci aal-democraten ten opzichte van Vorsten huis en Volkslied eenige verandering te bespeuren. Het scheen, dat men de scher pe kantjes er wat af wilde vijlen. Er lie pen zelfs geruchten, dat S. D. A. P.-ers hier en daar aan de Koninginnefeesten zouden meewerken. De Vara volhardde echter bij de hou ding in het verleden aangenomen. Of dit geschiedde om de meer revolutionaire elementen in de partij te ontzien, kunnen wij natuurlijk niet beoordeelen. Wij con- stateeren alleen het feit. En tevens, dat in de houding der S. D. A. P. tegenover het Huis van Oranje vooralsnog dus practisch geen wijlziging komt. Het gedrag van sociaal-democraten, die bleven zitten, als het Wilhelmus werd gespeeld of in Staten of Raden werd herdacht wat Oranje voor ons land en volk was geweest, werd dus niet verloo chend. Integendeel het zwijgen op 31 Aug. ligt geheel in dezelfde lijn. En dat achten wij in dezen tijd, waar in ook van sociaal-democratische zijde wel wordt gezegd, dat alle elementen die de rechten en vrijheden des volks wen- sohen te verdedigen, elkaar wat meer hebben te zoeken, wèl vermeldenswaard. De stormloop tegen Irun weer mislukt. Vliegtuigen bom bardeeren zeven steden. Of fensief tegen Madrid begon nen. Gistermiddag zijn alle moderne wa pens gebruikt op het front voor Irun. Op het einde van den middag waren de nationalisten, niettegenstaande een hevig bombardement van mortieren en veldgeschut, nog niet opgerukt. Keer op keer vielen de opstandelingen aan, doch zij werden door mitrailleurs van de regeering afgeslagen en de aan vallers moesten zich terugtrekken in hun loopgraven met achterlating van vele doo- den en gewonden. Klaarblijkelijk zijn de verliezen van de aanvallers grooter dan van de verdedi gers. Nog steeds kunnen geen nadere gege vens verkregen worden over het aantal slachtoffers en de schade, die aange richt is door het bombardement van Irun. Wel is bekend, dat een twintigtal gebou wen vernield is. Een Havas-correspoudent meldt, dat den geheelen dag een spervuur van gra naten en kogels den bodem op Spaansch gebied omgeploegd hebben; de verster kingen der roode militie leden er zich- baar onder, maar de posities werden niet opgegeven. Om zeven uur 's morgens begon het luchtbombardement op Irun, dat den gan- schen dag voortduurde. Later op den dag ging de infanterie van de opstandelingen tot den aanval over op een front, lig gende tusschen Irun en San Sebastian. De regeeringstroepen lagen goed ver sterkt in loopgraven en maaiden met hun machinegeweren alle aanvallers weg. In de middaguren begon een nieuwe aanval der muiters, die tot op enkele tientallen meters van de stellingen der regeerings troepen tot staan werd gebracht. Corres pondenten langs de FranschSpaansche grens konden den strijd zien en zij ver klaren, dat de gevechten van gisteren de bloedigste waren. V oor beide partijten was de strijd uiterst moorddadig. Voor de eerste maal maakten e rebellen gisteren gelijktijdig gebruik van hun artillerie, infanterie, tanks en machinegeweren. .ln ket begin van den middag rukten 1J' op auto's gemonteerde mitrailleurs op langs den weg naar Irun. Zijl open- i0® h®vig en welonderhouden vuur op de stellingen van La Puncha. De be- eJblinlf1 ®autwoordden dit vuur uit een trein en met mitrailleurs, lPn ®r in slaagden, de mitrail- er nationalisten te beschadigen. Pfiria'^>dere COrr©spondent van de Sn? ontving uit La Puncha be ta dtPrfo- glsterei1 de gijzelaars, wei- te de regeeringstroepen in het fort Gua- delupe gevangen hielden, naar Irun zijn gebracht. In den avond ging het ontzet tend gerucht, dat als antwoord op het ultimatum van de „opstandelingen" de gijzelaars zouden worden gefusilleerd. Een bericht van Radio Sevilla bevestig de dat roode verdedigers van Irun hun gijzelaars en gevangenen in de straten en op de bedreigde punten der stad aan het vuur der belegeraars hebben bloot ge steld. De beslissende aanval? Als begin van den beslissenden aan val op Madrid hebben gisteren 20.000 man van generaal Mola in het Noorden, Noord-Westen en Zuid-Westen hun stel lingen verlaten en zijn overgegaan tot het offensief tegen de stellingen der regee ringstroepen die in een grooten rmg rond Madrid zijn gelegerd. Het bombardement op de Spaansche hoofdstad zou volgens de aan den lucht- raid deelgenomen hebbende piloten zijn uitwerking niet hebben gemist. De bevolking werd door het loeien der sirenes voor het naderend onheil gewaar schuwd. Binnen twee uur waren de be woners der stad vrijtwel allen in kelders en de ondergrondsche spoorbaan ge vlucht. De nationalisten worden nog voor het einde dezer week voor Toledo verwacht. Generaal Mola heeft verklaard, dat „het uur der overwinning" nabij is, al zal de burgeroorlog nog wel tot het einde van den winter voortduren. Vliegtuigen van generaal Franco heb ben Malaga, het centrum van het volks front in Zuid-Spanje, gebombardeerd. Slechts enkele bommen misten hun doel. Eenige vielen in het water in de onmid dellijke nabijheid van den Engelschen destroyer „Wolsey". Uit de berichten, die overal uit Spanje binnenkomen omtrent luchtaanvallen, blijkt, dat gisteren zeven belangrijke ste den gebombardeerd zijn, t.w. Madrid, Irun, Burgos, Sevilla, Granada, Cordoba en Cadix. De vroegere minister van binnenland- sche zaken, Alonso Salazar, is gearres teerd door de regeering en opgesloten in de gevangenis te Madrid. Hij wordt be schuldigd met de opstandelingen te heu len. Te Marid is een revolutionair gerechts hof gevormd, dat bestaat uit drie beroeps- rechters, vier vertegenwoordigers van de links-burgerlijke partijten en zeven verte genwoordigers van socialisten, commu nisten en anarchisten. Voor deze rechtbank zullen alle „volks- en staatsvijlanden" terecht staan. Op de vonnissen van deze rechtbank is geen be roep mogelijk. Arbeidsdienstplicht in Roemenië. De nieuwe Roemeensche regeering-Ta- tarescu heeft gisteren haar eersten minis terraad gehouden. Een aantal maatregelen is vastgesteld, betreffende de handhaving van de open bare orde, speciaal aan de universiteiten. De activiteit der verschillende politieke partijen wordt door geen dezer maatrege len belemmerd. Excessen evenwel, daden van geweld en inbreuk op de wettelijke bepalingen zullen er met de grootste ge strengheid worden gestraft. Gewapende formaties, tot welke partij zij ook behooren, zullen ontwapend wor den en ontbonden. Iedere ordeverstoring aan de universi teit 'zal streng worden onderdrukt. De ministers van verkeer en openbare werken zullen in overleg treden met de ministers van nationale verdediging, openhaar onderwijs en arbeid teneinde een reglement vast te stellen voor ver plichten arbeidsdienst, welke ten spoedigste in Roemenië zal in gevoerd worden. Onder dezen verplichten arbeidsdienst vallen jongelingen van 18 to't 21 jaar, welke men werken zal laten uitvoeren, welke van algemeen nut zijn. Tot invoering van den verplichten arbeids dienst is men overgegaan, om de jonge lieden, vooral de studeerende jeugd, te onttrekken aan den invloed van de uiterst rechtsche organisaties, o.a. van de „ijze ren garde", die gedurende de vacanties jongelieden vereenigt in z.g. werkkampen, waar zij gratis worden gevoed en gehuis vest en waar zij politieke redevoeringen te hooren krijgen. De militaire diensttijd In België. In de Belgische parlementaire leger- commissie werd gisteren in verband met de voor de grenzen benoodigde dekkings troepen en de hiermede gepaard gaande kwestie van den duur van den militairen diensttijd gesproken over de oplossing, welke aan deze aangelegenheid 'zal moe ten worden gegeven. Eén oplossing bestaat in het aanwer ven van een corps beroepsvrijwilligers, dat uit 38.000 manschappen zou bestaan. Hierdoor zou de diensttijd voor alle mili ciens op 12 maanden kunnen gehandhaafd blijven. Een tweede oplossing 'komt neer op een verlenging van den militairen diensttijd. De eerste oplossing zou een extra uitgave van 120 millioon francs per jaar vergen boven de huidige uitgaven. De tweedo 60 millioen extra, Een besluit werd nog niet genomen. MENSCHENSMOKKEL IN STIERMARKEN. De autoriteiten van Stiermarken zijn een omvangrijke communistische men- schensmokkelarij op het spoor gekomen. Waarschijnlijk zijn reeds honderden werk- loozen uit Stiermarken, hoofdzakelijk mijnwerkers en arbeiders in hoogovenbe- drijven, overgehaald, dienst te nemen in de roode militie in Spanje. De afigeloopen week viel het den ambte naren van de steunbureaux in Zeltweg en Fohnsdorf, het centrum van het mijn en hoogovenhedrijf in Stiermarken op, dat tachtig arbeiders, die werkloozensteun ontvingen, 'hun steungelden niet meer af kwamen halen. Uit het onderzoek, dat werd ingesteld, bleek, dat communistische agenten uit Tsjec'ho-Slowakije naar Stiermarken wa ren gekomen, om werkloozen aan te wer ven voor de roode militie in Spanje. De arbeiders, die op het voorstel ingingen, werden, van reisbiljetten en geld voorzien, en via Zwitserland .en Frankrijk naar Spanje gezonden. De autoriteiten vermoedden, dat ook in andere plaatsen van Stiermarken derge lijke communistische menschentranspor- ten hebben plaats gehad. Korte Berichten. i Te Yienne (Fr.) zijn 2000 textiel arbeiders in loonstaking gegaan. Zij heb ben de fabrieken bezet. Langs de E'stlandsche bust heeft een hevige windhoos gewoed. Tal van schepen zonken, verscheidene personen verdron ken, 'terwijl talrijke andere personen zoo kradhtig tegen den grond werden gesla gen, dat zij ernstige verwondingen oplie pen. Van tal van gehouwen werden de da ken weggerukt. In het textielcoflict tusschen Auutralië en Japan is overeenstemming bereikt. DE WIJZIGING VAN DE STEUNREGELING. De vastgestelde standaardloonen. In verband met de conferentie, welke op 28 Augustus te Zwolle plaats had en na bespreking in den Ministerraad, beeft de Minister van Sociale Zaken nader be paald, dat de standaardloonen, bedoeld onder d. in de circulaire van 31 Juli, als volgt worden vastgesteld f23 voor het tarief van steunverlee- ning eerste klasse; f21 voor het tarief van steunverleening tweede klasse; f20 voor 'het tarief vim steunverleening derde klasse; f 18 voor het tarief van steun verleening vierde klasse; f 18 voor het tarief van steunverleening vijfde klasse; f 16 voor het tarief van steunverleening zesde klassef 16 voor het tarief van steunverleening zevende klasse; f 14 voor het tarief van steunverleening achtste klasse; f 13 voor het tarief van steunver leening negende klasse. Tevens wordt de maximumverlaging nader vastgesteld op f 1. Een nadere brief hieromtrent zal den gemeentebesturen zoo spoedig mogelijk worden toegezonden. Wij herinneren er aan, dat het stan- daardloon voor het tarief eerste klasse in bovengenoemden rondzendbrief op f20 was bepaald. STEUN AAN DE MARKT VOOR BOTER Voor aankoopen op de markten te Delft, Gulpen, Leiden, Middelburg en Purmerend. In de staatscourant van gisteren is op genomen de „Crisis-aankoop-beschikking 1936 (boter)". Krachtens deze beschikking zal uit het landbouw-crisisfonds tot steun aan de markt voor boter ter beschikking gesteld worden van de Nederlandsche Zuivelcen- trale een bedrag van ten hoogste f 650.000 voor gedane aankoopen of nog in 1936 te verrichten aankoopen van boter op de markten te Delft, Gulpen, Leiden, Mid delburg en Purmerend, indien de bo- ternoteering op die markten daalt 3 cent of meer beneden de alsdan geldende com- missie-noteering voor Nederlandsche bo ter, vermeerderd met de alsdan geldende boterheffimg en de Zuivelcentrale aankoop van die boter noodig oordeelt. DE UITWIJZING VAN DE VIER NEDERLANDERS UIT DUITSCHLAND. Naar aanleiding van verschillende be richten uit Berlijn, waaruit blijkt, dat in kringen van de Nederlandsche kolonie al daar, een aanstaande intrekking van het besluit der Duitsche regeering, om vier Nederlanders uit te wijzen, wordt ver wacht, wordt gemeld, dat men bier te lande geen aanwijzingen heeft, welke deze optimistische zienswijze zouden wettigen. DE NEDERLANDSCHE SPELLING IN BELGIS. Een verklaring van den Belgischen minister van onderwijs. De heer Hoste, de Belgische minister van openbaar onderwijs, heeft verklaard, in antwoord op een tot hem gerichte vraag, dat de kwestie van de spelling van het Nederlandsch het voorwerp is van onderhandelingen tusschen de Nederland sche en de Belgische regeering. De spelling Marchant, zoo zeide hij, heeft in de Neder landsche zakenwereld en in de pers geen groot onthaal ge vonden en verwarring ge bracht. Het ware naar het oordeel van den minister beter, haar prijs te geven, mits een grootere vrijheid worde verleend bij officieele examens, waarbij rekening zou worden gehouden met de evolutie van de taai. De minister voegde er aan toe, dat hij geen bezwaar zou hebben tegen instel ling van een raadgevende spellingscom missie, waarin bevoegde personen uit bei de landen zitting zouden hebben en die de kwestie in haar geheel zou onderzoe- DISTRIBUTIE VAN LEVENSMIDDELEN. Inschakeling van den handel verzocht De drie Nederlandsche middenstands bonden hebben zich met een adres tot den minister van Sociale Zaken gewend, waar in zij mededeelen met meer dan gewone belangstelling kennis te hebben genomen van het per 1 Aug. j.l. bij Regeeringscom- muniqué in de dagbladen aangekondigd complex van wijzigingen in de steunrege ling. Van een waardeering dezer wijzigingen uit een oogpunt van algemeene welvaarts- politiek meenen zij zich momenteel te moeten onthouden. Hun belangstelling is zeer in het bijzonder gewekt door de ge dane mededeelingen inzake de distributie van goedkoope levensmiddelen. Blijkens het communiqué immers heefl de regeering „besloten de beschikbaar stelling van levensmiddelen aan werkloo zen krachtig ter 'hand te nemen. Daartoe zal de gteheele distributie, gecentraliseerd vanwege het departement van Sociale Za^ ken plaats vinden en zullen, voor zoover mogelijk, verschillende levensmiddelen aan de distributie worden toegevoegd". Dte middenstandsbonden verzoeken den minister echter met allen aandrang, dat thans over de geheele lijn en stelselmatig bij deze distributie de inschakeling van het bedrijfsleven zal worden tot stand ge bracht en wel tegen voorwaarden, welke ook voor het bedrijfsleven acceptabel ge acht kunnen worden. Zij verzoeken daartoe, de vroeger geno men maatregelen, voor zoover noodig, aan een herziening te onderwerpen. Zij ver zoeken in het bijzonder, dat over de wijze van distributie van diverse artikelen over leg zal worden gepleegd zoo mogelijk via den Middenstandsraad i met de or ganisaties in de desbetreffende branches. Minister Colijn naar Enschedé. De Minister-President, Dr H. Golijn, beeft het voornemen heden een bezoek te brengen aan de tentoonstelling ,,'t Volle Profijt" te Enschedé. Grootere dieseltreinen. Naar van bevoegde zijde wordt verno men, zijn de genomen proeven, ten doel hebbende met meer dan twee dieseltrei nen te rijden, geslaagd, zoodat dus, zoo noodig over grootere passagiers-accomo- datie kan worden beschikt. Het ligt, in verband biermede, in 't voornemen, reeds voordat de nieuwe electrifioatie op de Diesel-treinen gereed ia (vermoedelijk met den zomerdienst van het volgend jaar) met deze verlengde dieseltreinen te rijden tusschen Utrecht en Groningen. Onlangs genomen proeven hebben bewezen, dat de afstand Utrecht-Groningen in minder dan twee uur kan worden afgelegd, zoodat de rijtijd met een vol uur zou kunnen worden bekort. Ook zou het in de bedoeling liggen om mettertijd in deze dieseltreinen die lange trajecten afleggen, een buffet in te rich ten. Gevolgen van een bank-debacle. Dte directie van de werf „Vooruit" te Spaarndam heeft zich tengevolge van da débacle van de N.V. Wed. S. Lakenman en Zn's Bank te Ehkhuizen, genoodzaakt gezien 43 man van baar 46 man sterke personeel met het einde van deze week ontslag te geven. Ook de werf te Ehkhui zen, waar ongeveer 25 man werken, zal aan het einde van deze week moeten slui ten. Eerste Kamer. De Eerste Kamer is bijeengeroepen te gen Dinsdag 8 September 't avonds 'half 9. Eenige kleinere wetsontwerpen zijn dan aan de orde. Woensdag 9 September te Binnenland. De standaardloonen voor langdurig werk loozen opnieuw vastgesteld. Dr K. Dijk te Den Haag tot hoogleeraar aan de Theol. School te Kampen be noemd. Verschillende ernstige autobusongeluk ken. Steun aan de botermarkt. Bijzonderheden over de aardbeving in Indië. Buitenland. De aanval op Irun weer mislukt. Offen sief tegen Madrid begonnen. Verplichte arbeidsdienst in Roemenië. Mensohensmokkel in Stiermarken. 11 uur zal de Kamer opnieuw vergade ren. O.m. staat dien dag op de agenda het wetsontwerp: Voorzieningen omtrent de weerkorpsen. De staking van de bouwvakarbeiders geëindigd. Deze langdurige staking te Bergen op Zoom is gistermorgen geëindigd, doordat de twee patroons, welke nog niet genegen waren om de arbeidsovereenkomst te tee kenen, thans met het hoofdbestuur van den bouwvakarbeidersbond tot een over eenkomst zijn gekomen. Het contract is in den loop van den dag geteekend, waar door de arbeiders weer aan het werk kon den gaan. Drukte op de Zeeland-luchtlijn. Dö K. L. M. heeft Maandag op de lucht lijn HaamstedeVlissingen een tijzon der drukken dag gehad. Niet minder dan 101 inkomende passagiers werden op dit traject geboekt. Doodelijk ongeluk te Oostburg. Dinsdagmiddag is op den weg Oost burg!lAardenburg een doodelijk auto ongeluk gebeurd. De 17-jarige mej. L. de Glerk uit Aardenburg, werd door een auto, bestuurd door den heer O. de T., gegrepen en op slag gedood. Zeer waarschijnlijk heeft mej. de Glerk achter een met stroo geladen tractor ge reden. Op het oogenblik, dat zij zich op 't links van den weg gele fietspad wilde begeven is zij onder de auto geraakt. Hansweert. Vergeefse he moeite. Na ruim een week zoeken heeft men het visschen naar de verloren schroef van de veerboot Prins Hendrik gestaakt. Men had nog een paar keer een duiker meege nomen welke op eenige plaatsen gedoken heeft doch het was telkens mis. De moeite is tevergeefs geweest. Wolfaartsdijk. Dinsdagmiddag werd aan den zeekant alhier een viertal wilde zwanen (Denen) waargenomen. Zou dat een voorbode van een 'harde winter zijn? Kruiningen. Rijke oogst. Als een bijzonderheid melden wij, dat bij dhr J. B. 148 roeden aardappelen gerooid werden die 198 zakken van 50 kg. (Bintjes) opbrachten. 's Gravenpolder. Het voetbal-on geluk. Naar wij nadr vernemen beeft de voetballer K. niet den bal tegen zijn oog gekregen, maar is hij door een ande ren voetballer tegen het oog geschopt. Domburg. Loop der bevolking over de maand Augustus1. Ingekomen: Albertus Petrus Josephus Westenburger en vrouw; Rilda Kowand. Vertrokken: Pieter van Sluis en vrouw. Koudekerks. Maandagavond werd op 't dorp een concert gegeven door de muziek- en zamgvereeni'ging. Vóórdat de muzdek- vereeniging een aanvang maakte met het concert, werd een serenade gebracht aan wethouder J. A. Gontant in verband met diens benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Naar we vernemen zal hedenavond ook een serenade gebracht worden aan Mr Dr Graaf van Lynden, wien dezelfde onder scheiding ten deel gevallen is. Biggiekerke. Loop der bevolking over de maand Augustus 1936. Ingekomen: Jacob Reijniarse, B 6, van St Laurens. Vertrokken; Jan Maljaars, van B 6 n. Meliskerke; Margrita Simpelaar, van A 66 naar Middelburg. N.- en St. Joosland. Gemeente raad. Dinsdag vergaderde de raad Af wezig dhr de Goffau, met kennisgeving. Eerst wordt de kwestie terrein begraafplaats in besloten vergadering behandeld. Na heropening deelt de voorzatter me de, dat punt 1 der agenda, aangehouden voorstel van B. en W. tot invoering van het ambtsgebed voor de Raadsvergade ringen, wordt ingetrokken. De rekening over 1935 wordt döor B. en W. aangeboden.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1