MAANDAG 17 AUGUSTUS 1936 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 60 e JAARGANG No. 269 Buitenland. De burgeroorlog in Spanje. Binnenland Belangrijkste Nieuws Uit de Provincie. Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455 Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. 7)e Zeeuw Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middolburg, Goos en Vlissingon 10.20. Losso nummors 5 cent. Advertentiën 30 cent por rogol. Ingezonden medcdeelingen 00 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. EEN WILDE VERNIETIGINGSDRANG HEEFT BEIDE PARTIJEN AANGEGREPEN. HET IS OVERAL OOG OM OOG EN TAND OM TAND. In het „Maandagochtendblad" wordt de burgerstrijd die thans in Spanje woedt, aldus geteekend: Het gaat er erger toe dan in den felsten oorlog tusschen de naties. Er gelden geen regels van volkenrecht meer, geen oorlogs recht wordt meer erkend. Er is geen be scherming van gewonden en gevangenen. Een wilde vernietigingsdrang heeft de beide partijen aangegrepen. Er strijden twee groepen, die elkaar voor duivels hou den, fascistische duivels en communis tische duivels. Geen macht is er in het verdeelde Europa, die aan dien strijd een einde kan maken. Men zal vechten tot aan het bloedige einde, tot één der partijen is uitgeput. Tegenstanders worden in dit land niet meer beschouwd als eerlijke strijders voor een slechte zaak, maar als misdadigers. Eerbied voor den verslagen tegenstander kent men niet meer, de gevangene heeft geen recht meer, de gewonde kan niet op medelijden rekenen. Het is overal oog om oog en tand om tand, overwinnen of ster ven. Ziehier, hoe de geest thans is. Op de reede van San Sebastian liggen vier oorlogsschepen der nationalisten. Zij hebben gedreigd de stad te beschieten. De mannen van het volksfront 'hebben in ant woord daarop laten weten: Bij de eerste granaat, die in de stad valt, zullen 700 gijselaarH gefusilleerd worden. Zes vliegtuigen der rebellen hebben bommen geworpen op de stad, acht per sonen zijn er door gedood. Acht onschul dige menschen zijn er ter dood gebracht als vergeldingsmaatregel. In Barcelona zijn de opstandige gene raals Goded en Buriel ter dood gebracht na een vonnis van den krijgsraad. Onmid dellijk heeft generaal Franco laten weten, dat hij eiken officier der regeeringstroe- pen, die hem in handen valt, zal laten doodschieten. Badajoz is ingenomen door de troepen van generaal Franco. Van de Portugee- sche grens kon men Zaterdag op nog geen 200 m afstand zien, hoe men onafgebro ken bezig was gevangen genomen tegen standers te fusilleeren. BADAJOZ THANS IN HANDEN VAN DE NATIONALISTEN. De manschappen der regeeringstroepen, die in handen der opstandelingen vielen, werden terecht gesteld. In het begin van den middag zijn Za terdag de nationalistische troepen onder dekking van artillerievuur de stad Bada joz binnengerukt. In de straten ontston den verbitterde gevechten. Tal van huizen zijn in de lucht gevlogen of in brand ge stoken. Den geheelen middag werd de stad door enorme branden geteisterd. Om zeven uur 's avonds waren de na tionalisten meester van de stad. Behalve in de oude wijk der kasteélen, waar het verzet bij het vallen van de duisternis nog niet gebroken was. Uit Lissabon wordt nog gemeld: Ver schrikkelijke tooneelen hebben zich afge speeld te Badajoz voor en na de inneming der stad door de opstandelingen. Een Portugeeech journalist meldt aan zijn blad, dat in alle straten der stad bar ricades waren opgericht en dat bij1 al deze barricades de lijken van verdedigers en aanvallers waren opgehoopt. Een door kogels doorzeefde muur en een groote pl'as bloed duiden de plaats aan, waar de opstandelingen, die de over winning hebben behaald in den hevigen strijd om het bezit der stad, bijna 2000 personen, die de regeering waren trouw gebleven, hebben terechtgesteld. In de straten zoeken vrouwen en kin deren naar de lijken van echtgenoot of vader. Badajoz werd aan een, zijde aangeval len door 'n colonne Marokkanen en aan de andere zijde door afdeelingen van het vreemdelingenlegioen. Q/vu?n k°l°nel der opstandelingen zegt, dat 3000 geweren, eenige mitrailleurs en een batterij infanteriegeschut in handen van rijn troepen zijn gevallen. Voorts wordt vernomen, dat de opstandelingen in de verschillende riviermondingen mijnen ge legd hebben om het onmogelijk te maken, dat regeeringstroepen aan land zouden worden gezet. Naar voorts uit Lissabon vernomen wordt, zijn 1000 regeeringsgetrouwen te Ba dajoz terechtgesteld nadat de stad door de opstande lingen was genomen. D'e gevechten bij het innemen van de stad waren zeer bloedig en men kan het aantal gesneuvelden moeilijk schatten. Tallooze huizen van de stad, welke 15 duizend zielen telt, zijn onbewoonbaar ge worden door de beschieting. De opstandelingen verliezen geen tijd te B'adajoz. Zij hebben den Zondag ge bruikt voor het aanleggen van versterkin gen rond de stad en het herstellen der forten. Naar verluidt wordt een sterke colonne opstandelingen binnenkort te Badajoz ver wacht, die vijftien luchtafweer-kanonnen met zich zal voeren. DE STRIJD OM SAN SEBASTIAN. Gemeld wordt, Zondagmorgen vroeg is de aanval op het Guipuzcoafront door de opstandelingen hervat. Drie kolonnes rukken op, één naar Irun, langs de Fran- sche grens, een tweede in het Westen vanuit Tolosa naar Hernani en een derde in ihet centrum in de richting van La- sarte. Men verwacht, dat de kruisers „Ca- narias", „Eapana" en „Almirante Cer- vera", die voor de kust kruisen, de pi- gueldo ulio zullen bestoken welke bij San Sebastian liggen. Van welingelichte zijde wordt verno men, dat de opstandelingen San Sebas tian willen insluiten teneinde de stad in een onverdedigbare positie te brengen zoodat de regeeringstroepen deze vanzelf moeten verlaten. D'e commandanten van de drie kolonnes hebben opdracht zich van de groote steden meester te maken, zoo mogelijk zonder bombardement. In dien evenwel San Sebastian tegenstand zal blijven bieden, zal het met groote he vigheid worden aangegrepen. VAN HET ZUIDELIJK FRONT. Van het Zuiden is weinig nieuws. De radiozender van Santiago de Com- postella, die in handen der opstandelin gen is, deelt mede, dat de regeeringstroe pen zich op Malaga terugtrekken, na in een fel gevecht 170 man verloren te heb ben. De vlieghaven van Ceuta ligt vol vliegtuigen en het troepentransport naar Spanje vindt regelmatig plaats. Zaterdag hebben weer 2000 man de zee-engte ge passeerd. Generaal de Llano heeft voor den zen der van Sevilla verklaard, dat de troepen van generaal Barela er in geslaagd zijn Acedona te veroveren. Ook de plaatsen Hoiguera en Hoiguera de la Sierra zijn in handen der opstandelingen gevallen. Hierdoor is de omsingeling van de be langrijke mijnen van Rio Tinto mogelijk geworden. Generaal de Llano riep de mijnwerkers op zich over te geven. Wan neer zij tegenstand mochten bieden zou hij de 71 mijnwerkers, die zich in handen bevinden, als gijzelaars gebruiken. 753 TERECHTSTELLINGEN IN 3 WEKEN TE MADRID. Volgens een bericht uit Madrid aan de „New York Times", dat de censuur is ontgaan, zijn 753 leden van partijen der rechterzijde, met inbegrip van priesters, door manschappen der regeeringsmilitie te Madrid terecht gesteld. Deze executies werden verricht gedu rende de eerste drie weken van den bur geroorlog. Van officiëele zijde wordt medegedeeld, dat 7000 personen zijn gearresteerd. LOONSVERHOÖGINGEN IN ITALIË. Stijgende kosten van levensonderhoud. Meer en meer worden loonverhoogingen van 5 tot 10 pet. aangekondigd, o.a. in de mijn-, de kleeding- en de lederindustrie; ook bij semi-publiekrechtelijke instellingen als gas-, waterleiding- en electriciteitsbe- 1 drijven. Sedert de eerste loonsverhooging is aangekondigd zijn al van ongeveer twee millioen arbeiders de loonen verhoogd. Er heerscht eenige vreest dat de boo- gere loonen de prijzen zullen doen stijgen; deze vrees wordt gevoed door de opvallen de prijsstijging in de laatste twee maan den, weLk^a de aanleiding was tot loons- verhoogingen. Een vergadering van de federale secre tarissen van de Fascistische partij wordt 20 dezer gehouden om de geheele situatie te bespreken. Er is geen officieel index cijfer maar de opwaartsohe beweging in de kosten van levensonderhoud wordt aange toond door een maatregel van prijscon trole door de Fascistische partij over tar we, meel en meelproducten. Er zijn maatregelen gepubliceerd om den gemiddelden tarweprijs op een hooger peil te brengen; tegelijkertijd is bepaald, dat het centraalverkoopkantoor voor tarwe (zooals bekend is de tarwehandel gemono poliseerd) den tarweproducenten voortaan onmiddellijk bij levering zal betalen in- plaata van, als tevoren, in termijnen. Deze nieuwe maatregel ia een concessie aan de boeren, die klachten hadden geuit over de nadoelen van het monopolie voor hen. FOKKER-VLIEGTUIG BIJ BIARRITZ VERBRAND. Alle inzittenden omgekomen. Zaterdagavond half zeven iB een Fok kervliegtuig, dat op het vliegveld Biarritz wilde dalen, van een hoogte van 200 me ter neergestort en in brand gevlogen. Alle inzittenden hun aantal is nog niet be kend r— kwamen in de vlammen om. Omtrent de oorzaak van het ongeluk heerscht nog onzekerheid. Nader wordt hieromtrent nog gemeld: Twee Fngelsche drie-motorige Fok kervliegtuigen, die uit Engeland waren ge komen, poogden tegen den avond op het vliegveld Parme bij Biarritz te landen. Een dezer vliegtuigen, dat een motor defect had, slaagde er niet meer in, het betrekkelijk kleine vliegveld te bereiken en stortte op circa 400 M. afstand daar van neer. 'De machine kwam in een dicht be groeid dal terecht en verbrandde bijna onmiddellijk. Men is er nog steeds niet in geslaagd h^t aantal inzittenden vast te stellen daar ook de bemanning omgekomen is. Men vermoedt, dat het totale aantal slachtof fers drie bedraagt. Toen het tweede vliegtuig het ongeluk bemerkte keerde het onmiddellijk in Noordelijke richting terug. Die Fransche politie gelooft, dat de beide machines be stemd waren voor de nationalistische troepen in Spanje. Van de zijde der K.L.M. deelt men mede, dat het hier in geen geval een toestel van een der door de K.L.M. geëxploiteer de lijnen betreft. WAAROM RUSLAND HET LEGER VERSTERKT. Aanvulling der „holle" lichting 1914. Het besluit der Sovjetregeering om op 1 September a.s. een halve lichting meer onder de wapenen te roepen is, naar Reu ter verneemt, geschied, omdat de legerlei ding rekening wilde houden met de in zinking in de getalsterkte welke de in 1914 geboren lichting vertoont. De be doeling is, het leger tenminste zijn te genwoordige sterkte te laten behouden en toch het bestaande stelsel van selectie der recruten te kunnen handhaven. Russisch verkeersvliegtuig vermist. Uit Igarha (Noord-Siberië) wordt ge meld, dat een verkeersvliegtuig van de Noordsiberische luchtvaartonderneming dat op 7 Augustus uit Dudinki is ver trokken, aldaar niet is aangekomen. Aan boord bevinden zich 13 personen, van wie drie de bemanning vormen. Er is een expeditie de toendra in ge stuurd om nasporing te doen. Vermoed wordt, dat het vliegtuig een noodlanding heeft gedaan. Een aardverschuiving in Duitschland. Tengevolge van een waterdoorhraak in de kalkmijn bij Oedesse (Hannover) is Zaterdagochtend in een kilometer lange streek tusschen de mijn en de plaats Oedesse een aardverschuiving voorgeko men. Door de velden en door den weg loopen breede scheuren tot in het dorp; waar verscheidene huizen teekenen van verzakking vertoonen. De deuren klem men zoo, dat de bewoners hun hui'zen door de vensters moeten verlaten. Ook zijn tal van huismuren gescheurd en de bronnen van het dorp zijn opgedroogd. Ernstige droogte in Bombay. Terwijl sommige deelen van Britsch- Indië door overstroomingen geteisterd worden, heerscht groote droogte in de ge heele provincie Bombay, waar sedert vele weken vrijwel geen regen is gevallen en het gras en de vroege oogsten totaal ver droogd zijn. De leden van het kabinet hebben reizen gemaakt door de drooge gebieden en ont werpen plannen om de boeren te helpen en hun verhongerde veestapel te voeden. D'e tempels en moskeeën zijn dag en nacht stampvol met menschen die om regen bidden. Korte Berichten. Vandaag is de telefoonverbinding tusschen Sowj et-Rusland en Italië ge opend. Te Destelbergen, nabij Gent, is een auto op een onbewaakten overweg door een trein gegrepen. Van de acht inzitten den werden drie jonge meisjes gedood. Drie anderen, alsmede de chauffeur en een jongetje, werden gewond. Zaterdag heeft een- Spaansch regee- ringsvliegtuig 1940 K.G. goud van Madrid naar Parijs vervoerd. Op een onbewaakten overweg, nabij Louiseville (Canada) is een trein in bot sing gekomen met een auto. Zeventien personen werden gedood, terwijl vijftien personen ernstig gewond naar het zie kenhuis moesten worden overgebracht AANTAL GEORGANISEERDE WERK NEMERS OP 1 JANUARI 1936. Daling met 3 pet. sedert verleden jaar. In het laatst verschenen maandschrift van het Centraal Bureau voor de Statis tiek komt een voorloopige opgave voor van het aantal georganiseerde werk nemers bij het begin van dit jaar. Dit aantal bedroeg 728.100, tegen 751.900 be gin 1935. Er was dus een achteruitgang van 23.800, dat is 3 pet. In 1934 bedroeg de daling 5% pet., in 1933 4 pet De ledentallen der verschillende vak- centralen waren als volgt (adspirant- leden niet medegerekend) 1935 1930 Nat. Arb. Secretariaat 12.950 12.000 Ned. Verbond v. Vakver. 298.550 285.650 Chr. Nat. Vakverbond 112.600 108.500 R.K. Werkliedenverbond 180.100 173.500 Ned. Vakcentrale 46.500 44.600 Ned. Synd. Vakverbond 2.000 2.000 Niet bij 'n centr. aangesl. 99.200 101.800 OMZETBELASTING OP BROOft Welke broodsoorten vrijblijven. De Nederlandsche vereeniging van werkgevers in het bakkersbedrijf deelt mede, dat de requesten, door baar tot den minister van Financiën gericht, waarin geprotesteerd werd tegen de aan de bak kerij opgelegde verplichtingen om over het tevoren van omzetbelasting vrijgestel de brood deze belasting voortaan te beta len, alsmede de besprekingen, door haar ten departemente gevoerd, in zooverre re sultaat gehad hebben, dat de minister heeft bepaald, dat vrij blijft van omzet belasting: a. al dat brood, hetzij groot, hetzij klein- of luxebrood, dat gemaakt is uit deeg, vervaardigd uit geen andere grondstof fen dan meel en bloem, zemelen, zout, melk, melkpoeder, water, moutextract, creme en bakkersvet. b. krentenbrood (geen krentenbollen), voor welks vervaardiging ten hoogste 10 pet. van het gewicht van het gebezigde deegbeslag krenten en/of rozijnen zijn ge bezigd; c. dat brood, vervaardigd uit gewoon brooddeeg, waaraan bijvoorbeeld een wei nig suiker is toegevoegd, zooals in som mige streken van het land te doen ge bruikelijk is. D'e aan de hand van het bovenstaande teveel geheven belasting zal worden ver rekend met de nog op te leggen aan slagen. Mr C. GOSEL1NG GEWOND BIJ EEN AUTO-ONGELUK IN OOSTENRIJK. Het A.N.P. meldde Zaterdagavond uit Weenen, dat een met 25 personen bezet ten postautobus op den Gross-glockner- weg nabij Heiligenbluth een 50 meter diepe begroeide belling is afgestort en verscheidene malen over den kop gesla gen. De chauffeur en een reiziger wer den gedood, de overige inzittenden wer den gewond. Onder ben bevonden zich mr G. M. J. F. Goseling, de leider van de R.K. Staats partij en zijn echtgenoote, benevens dr A. A. J. H. Marres uit Amsterdam. Vol gens de eerste berichten zou mr Goseling slechts lichte ontvellingen hebben opge- loopen; zijn echtgenoote kreeg snijwonden boven bet rechteroog, terwijl dr Marres een verwonding aan den rug zou hebben gekregen en vermoedelijk een hersen schudding. Nader wordt gemeld, dat geen van drieën ernstig gewond schijnt te zijn. D'e familie Goseling was op een va- cantiereis naar Tirol. DE VERKOOP VAN VLIEGTUIGEN DER K. L. M. en DE BURGEROORLOG IN SPANJE. Vragen van het Eerste Kamerlid Polak. Het Eerste Kamerlid, de heer Henri Polak, heeft aan den minister-president vragen gesteld in zake het bericht, dat twee Nederlandsche vliegtuigen naar En geland zijn verkocht. De heer Polak vraagt op welke wijzè aannemelijk is gemaakt, dat deze machi nes niet aan Spanje of de Spanjaarden geleverd zouden worden. Hij vraagt voorts of het den minister niet juister zou voor gekomen zijn den verkoop te verbieden en verder of het de regeering onbekend was, dat een Spanjaard bij de onderhan delingen over den verkoop, betrokken was. Ten slotte vraagt hij den minister of deze de verzekering wil geven, dat zoo lang de opstand in Spanje voortduurt, met de grootste zorg zal worden gewaakt tegen transacties, die de posities der „na tionalisten" ten goede zouden komen en dat nauwlettend zal worden acht gesla gen op de bewegingen van het stoom schip „Lodewijk", thans liggende te Ter- neuzen. Export van wilgen hoepel». In verband met het feit, dat voor ge schilde 6- en 55V»-voeta wilgenhoepels Binnenland. De roem van de K.L.M.-machines. Verkoop van vliegtuigen aan Spanje. Mr Goseling bij auto-ongeluk gewond. De omzetbelasting op brood. De wijziging van de steunregeliig uit gesteld. Buitenland. De burgeroorlog in Spanje. Loonsverhoogingen in Italië. De verdeeling van het Russische leger. op sommige buitenlandsohe markten thans hoogere prijzen kunnen worden be dongen, zijn de exportprijsverschillen voor deze hoepels met ingang van 12 Augustus 1936 dienovereenkomstig door de Nederlandsche akkerbouwcentrale ver laagd. D'eze verlaging heeft geen invloed op de binnenlandsche marktpositie, aangezien daartegenover een hoogere opbrengst in het buitenland staat. MET HET A. N. V. NAAR ST. JANSTEENS OPENLUCHTSPEL. Officieele ontvangst ten stadhuizs (Do afdeeling Middelburg van het Alge meen Nederlandsch Verbond heeft Zater dag een excursie naar St Jtansteen in Oost Zeeuwsch-Vlaanderen gemaakt, ten einde er een opvoering bij te wonen van het openluchtspel: „Be Zwarte Dood". Tevoren was te Hulst een bezoek ge bracht aan de gerestaureerde kathedraal. Allen kwamen hier onder den indruk van de machtige en zuivere schoonheid, die welhaast de volmaaktheid benadert, van dit 'bouwwerk, waarin slechts een moder- nig misbaksel van een vierkantig stellaad1- je, 't welk een preekstoel schijnt te moeten verbeelden, misstaat. Daarna is de oud heidskamer van „De vier Ambachten", naast het Hulster stadhuis, bekeken. Er staan fraaie modellen van kleederdrach ten uit het Hulster landje, van nu en van vroeger tijd. Te twee ure des middags vond de offi cieele ontvangst van de afdeeling plaats op het kloeke Raadhuis van St Jansteen. D'e ontvangst vond plaats in de bijkans vorstelijke Raadzaal, versierd door twee enorme in bout gesneden en in een onbewaakt «ogenblik wit geverfde'beel den. Burgemeester P. H. Geirnaerdt heeft hier bestuur en leden van de afdeeling Middelburg van het Algemeen Ned. Ver bond van harte welkom geheeten binnen de oude baronije en vrije heerlijkheid Sint Jan ter Steene; spr. richtte zich hierbij in het bijzonder tot het lid dier afdeeling Mr P. Dieleman, lid van Ged. Staten van Zee land. De waarn. voorzitter der afd., Dr S. S. Smeding, heeft haar dank voor deze ont vangst vertolkt en er op gewezen hoe, juist in dezen tijd, de behoefte aan eenheid bo ven verdeeldheid, aan Nationaal Neder- derlandsch verbondenheidsbesef boven het bewustzijn van wat verdeelt, van noode is; het openluchtspel, hetwelk hier zoo aan stonds opgevoerd zal worden, zal, als ech te uiting van Dietsohe cultuur, tot dit doel van het A. N. V. zeker bijdragen. Nadat ververschingen waren aangebo den is, onder geleide van B. en W., een bezoek gebracht aan de nieuwe kapel te Kapellebrug en aan de werken voor de waterwinning. D'e kapel is een voorbeeldig kunstzinnig staal van moderne R. K. ker kelijke bouwkunst. De glas-in-lood raam pjes zijn van een buitengewone bekoor lijkheid. Vervolgens werden de werken op de wa- terwinplaats van de Zeeuwsch-Vlaamsohe waterleiding in oogenscbouw genomen. Dit valt er met zekerheid van te zeggen: de Zeeuwsch-Vlaamsche gemeenten, die mee doen, krijgen overheerlijk drinkwa ter! Te vier uur vond, in den tuin van de voormalige pastorie, onder het breed-uit- staande bladerdak van een eeuwenouden bruinen beuk, beschenen door warmen zonnegloed, de opvoering plaats van bet historisch spel: „De Zwarte Dood". Voor den aanvang van het spel zong men te zamen staande bet (Wilhelmus en De Vlaamsche Leeuw. „D'e Zwarte D'ood" wil, op nauwgezet bistorischen grondslag, ons uitbeelden een episode uit het midden van de veertiende eeuw, waarin de builenpest Europa, en ook de Vier Ambachten, teisterde. Het spel werd in veelkleurige costuums en in een heerlijke natuur-omgeving met groote toewijding door de dilettanten vertolkt. Het talrijke publiek er was inmid dels ook een afvaardiging van de afd. Ter- neuzen van het A. N. V. met den beer Van Rompu aangekomen heeft van de op voering, die tot half acht duurde, zeer ge noten en daarvan doen blijken.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1936 | | pagina 1