Om de grondslagen.
EERSTE BLAD
Beveiliging tegen strategische
overvallen.
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG No. 262
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje.
Diplomatieke onrust
rondom Spanje.
Bombardement van Ceuta
en Algeciras.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
De vacantie-reis van
Koningin en Prinses.
(Jitg.: N.V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et
Iiuiergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraut 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
De Zeeuw
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advertontiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De groote tegenstelling tusschen den
Geest die uit God is en den geest van do
wereld, komt vooral in dezen tijd op elk
gebied openbaar.
Er is allereerst een verschil in besckou
wing omtrent de oorzaken van de dingen
die thans het wereldleven beroeren.
De geest der wereld, die alleen den bui
tenkant der dingen ziet en niet doordringt
tot den achtergrond en den ondergrond,
wijt de groote en verschrikkelijke gebeur
tenissen van de laatste jaren aan de ver
dwazing van vorsten en staatslieden.
En nu valt zeker niet te ontkennen,
dat er tal van dergelijke factoren zijn
aan te wijzen die tot de geweldige crisis,
waarin; zich nu reeds sinds jaren de
wereld bevindt, hebben geleid.
De onderlinge naijver, de jacht naar
grootheid en roem, de geweld-politiek en
de in verband daarmede tot krankzinnige
hoogte opgevoerde bewapening, de zucht
naar autarkie, het gruwelijk; egoïsme, de
goddelooze verheerlijking van het ras en
den staat, het stellen van de macht boven
het recht, en zooveel dingen meer, hebben
er toe geleid en moeten er toe leiden, dat
tenslotte een ineenstorting onvermijdelijk
werd.
Maar dit alles heeft toch nog slechts
betrekking op den buitenkant, op wat ge
zien wordt aan de oppervlakte.
Wie verder ziet, komt tot de ontdekking
dat de werkelijke oorzaak van het thans
over de wereld gekomen leed veel dieper
ligt. Die erkent dat we thans zien en be
leven de oordeelen Gods over de van Hem
afgevallen wereld.
Ook hier is van toepassing: Zij1 hebben
Gods Woord verlaten, wat wijsheid zou
den zij dan hebben?
Door de volstrekte souvereiniteit Gods
te loochenen, door het oppergezag des
Heeren over al wat leeft en alle levens
uitingen te verwerpen, heeft men het rad
van de revolutie in beweging gebracht.
Hoe kan iemand, die God niet erkent
als de bron en oorsprong van alle gezag,
verwachten, dat het gezag van de men-
schen hoog gehouden zal worden?
Gods Woord en wet zijn verworpen en
althans voor het staatkundige leven als
onbruikbaar terzijde gesteld. Men heeft
daardoor uit het oog verloren aan de eene
zijde dat God uit eenen bloede het men-
schelijk geslacht heeft gemaakt, de een
heid van het menschelij'k geslacht, en aan
den anderen kant, dat het ontstaan van
staten en volken met eigen taak en plaats,
niet buiten Gods bestel is omgegaan.
De organische band, die de menschheid
verbindt is geloochend, met de leiding
Gods in de historie is geen rekening ge
houden en zoo hebben we gekregen de
altijd durende strijd om de oppermacht.
En wie zoo de oorsprong van de ellende
van dezen tijd over het hoofd ziet, zal
ook biji het zoeken naar een oplossing
mistasten. Zooals we dat ook zoo duidelijk
kunnen zien in onze dagen.
Om de ontredderde wereld tot rust te
brengen en de gestoorde welvaart te her
stellen, weet men veelal niet anders te
doen, dan te vechten om het eigen belang,
te trachten eigen macht en invloed te ver-
grooten, inplaats van te erkennen dat de
oordeelen Gods over de van God afgeval
len wereld gaan en dat vóór alles noo-
dig is terugkeer tot God en Zijn Woord
een buigen voor de majesteit des Heeren.
En zoo valt men van het eene kwaad in
het andere.
Wij' zien dat zeer sterk' in den strijd te
gen het goddelooze en heillooze commu
nisme, waarvan het <gevaar niet licht
overschat kan worden. Om dit revolutio
naire stelsel te bestrijden, heeft men ge
grepen naar bet niet minder goddelooze
en heillooze stelsel van het fascisme en
nationaal-socialisme, dat in s c h ij n dia
metraal staat tegenover het communisme,
terwijl het er in werkelijkheid ten nauw
ste mee verwant is en dat evenals het
communisme Gods Woord alleen duldt
waar het dit ongevaarlijk acht, maar niet
voor bloedige vervolging terugdeinst als
ook voor het staatsleven toepassing wordt
geëischt van 's Heeren ordinantiën.
Een enkele maal blijkt, dat ook de aan
hangers van het revolutionaire systeem
zelf inzien dat zij toch eigenlijk op den
verkeerden weg zijn. Enkele jaren geleden
heeft Prof. Van Gijn er op gewezen, dat
de kern van het kwaad hierin schuilt,
dat de zedelijke krachten zich te weinig
laten gelden. De menschen, zoo zeide hij,
moeten anders worden. In denzelfden
Seest sprak ook een der voormannen van
do S.D.A.P. de heer van Eek, toen hij ver-
Waarde, dat voor de komst van het socia
lisme allereerst noodig zijn, nieuwe men
schen.
Dit is op zichzelf juist. De fout is ech
ter dat men niet ver genoeg gaat, dat men
wel terug gaat tot de vruchten van hei
Christendom, maar niet tot den wortel,
waaruit de vrucht opkomt.
Want achter de zedelijke eigenschap
pen ligt de geestelijke voedingsbo
dem.
Dat mogen wij ook bij; ons optreden in
den strijd van onze dagen nooit uit het
oog verliezen.
Wiji moeten meewerken naar vermogen
aan het welzijh van staat en maatschap
pij'. Maar voor alles hebben we er op be
dacht te zijn, dat de Christelijke grond
slagen intact blijven, dat die grondslagen
worden gehandhaafd en verstevigd.
WEINIG VERANDERING IN DEN
TOESTAND. DE VAL VAN MADRID
SPOEDIG TE WACHTEN?
In den loop van Donderdag en Vrijdag
is weinig wijziging gekomen, in den toe
stand. De nationalisten zijn nog steeds
meester iti de provincies Coruna, Lugo,
Pontevedra, Oranse, Leon, Valencia, Bur
gos, Alave, Navarre, Logrono, Soria, Se
govia, Valladolid, Avila, Caceres, Sala
manca, en Zamora, alsmede deelen van
de provincies Huesca, Saragossa, Guarda-
lamara en het noordelijk deel van de pro
vincie Madrid. Verder beheerschen de
militairen een deel van de provincie Te-
ruel, de Balearen behalve Minorca, de
Kanarische Eilanden en Spaansch-Ma-
rokko, terwijl zdji bovendien in 't zuiden de
provincies Cadiz, Huelva, Sevilla, Cor
dova en een deel van Granada bezet heb
ben.
De nationalisten willen Katalonië voor-
loopig met rust laten en eerst hun positie
in het zuiden versterken. Op het oogen
blik wordt gestreden om de provincies
Malaga en Badajoz. Gisteren heeft gene
raal Franco zijn opmarsch naar Madrid
uit Cordova hervat. De eerste etappe op
dezen weg is Merida. Bij zijin troepen zij'n
de 4000 man ingedeeld, die dezer dagen
uit Noord-Afrika zijn aangekomen.
In het noorden zal generaal Mola voor-
loopig zijn stelling in de Sierra Guarda-
rama, omstreeks 60 km ten noorden Van
de hoofdstad, handhaven tot generaal
Franco op ongeveer gelijken afstand in
het zuiden is genaderd.
In nationalistische kringen verwacht
men dat de val van Madrid nOg ongeveer
twee weken op zich zal laten wachten.
Gisteravond heeft generaal Mola be
kend gemaakt, dat zijn voorhoede de
Spaansche hoofdstad tot gezichtsafstand
genaderd is en dat zijn manschappen van
verre reeds zagen, hoe de bewoners van
vele huizen in de buitenwijken van Ma
drid witte doeken uit de ramen hebben
gehangen, ten teeken van hun onderwer
ping.
Intusschen wordt van de zijde der re-
geeringstroepen gemeld dat volgens een
communiqué van den gouverneur van
Malaga de opstandelingen te Cadiz zich
hebben overgegeven. Voorts zouden de
regeeringstroepen een levensmiddelen-
oonvooi voor generaal Mola hebben aan
gevallen en uiteen geslagen. De opstande
lingen verloren vele dooden, waaronder
vier officieren. In het zuiden van Navarre
is een aantal rebellengroepen uiteenge
jaagd.
Uit Sevilla werd gisteren gemeld, dat
generaal Franco daar om 2 uur 30 is
aangekomen en dat alle verbindingen
over land tusschen Madrid en San Sebas
tian, Madrid-Barcelona, Madrid-Bilbao
en Madrid-Badajoz verbroken zijn.
Na lang aarzelen heeft generaal Fran
co zich bereid verklaard, op dringend
verzoek van Mola en andere generaals de
leiding der toekomstige Spaansche regee
ring op zich te nemen.
D'e capitulatie van Malaga en Badajoz
is ieder oogenblik te wachten.
DE SPAANSCHE MINISTER VAN
OORLOG AFGETREDEN.
Verschillende teekenen wijzen erop, dat
de toestand steeds kritieker wordt voor
de regeering, die thans al haar aandacht
schijnt te concentreeren op de steeds ver
der uit het Zuiden opdringende nationale
strijdkrachten. De voornaamste feiten, die
op een verergering van de situatie voor
Madrid wijzen, zijn het plotseling aftreden
van den minister van oorlog, de verplaat
sing van den door Barrio gepresideerden
defensieraad van Valencia naar Alicante
en de geheel onverwachte vorming van
een nieuwe Catalaansche regeering, waar
bij de socialisten aan de anarcho-syndi-
calisten groote concessies hebben gedaan.
De veiligheid der vreemdelingen.
Zullen de nog te Madrid aan
wezige diplomaten de stad ver
laten?
Te Londen is men, naar Reuter meldt,
niet zonder ongerustheid over de ontwik
keling van de Spaansche quaestie. Men
vreesde gisteravond vooral moeilijkheden
in verband met de démarche der regee
ring van Berlijn inzake den moord op
vier Duitschers te Barcelona. Weliswaar
erkent men dat de Duitsche eischen in
dit verband gerechtvaardigd zijn, maar
men vraagt zich af hoe de Madrileensche
regeering onder de tegenwoordige om
standigheden buiten de hoofdstad zelf
zou kunnen instaan voor de veiligheid
der vreemdelingen. Wat de houding van
Engeland betreft, lijdt het geen twijfel
of de Engelsche regeering zal het Fran-
sche initiatief blijven steunen.
Het feit echter, dat de beide strijdende
partijen geen rekening gehouden hebben
met de Engelsche waarschuwing, zal er
toe leiden, dat de Engelsche schepen nu
verder zelf de Engelsche vlag zullen die
nen te beschermen.
In Fransche kringen beweert men
nieuwe bewijzen te hebben van Duitsche
wapenleveringen aan de troepen van ge
neraal Franco en generaal Mola.
De Duitsche zaakgelastigde echter heeft
de besliste verzekering gegeven, dat noch
de Duitsche regeering, noch Duitsche
onderdanen wapenen, oorlogsmateriaal of
vliegtuigen zouden geleverd hebben.
In Duitsche kringen verklaart men ook,
dat er geen sprake van is Duitsche troe
pen te Barcelona aan wal te zetten ter
bescherming van de Duitsche onderdanen.
Uit bevoegde Italiaansche bron wordt
vernomen, dat de Italiaansche regeering
aan alle Italiaansche onderdanen die zich
nog in Madrid bevinden, aanwijzingen
heeft gegeven het land te verlaten.
Ook de in Madrid nog aanwezige diplo
maten zouden het denkbeeld overwogen
hebben de stad te verlaten indien de re
geering de veiligheid dér buitenlanders
niet onvoorwaardelijk garandeert.
De oorlogsschepen der regeering
richtten groote schade aan. De
forten van Algieciras tot zwij
gen gebracht.
Uit Gibraltar wordt gemeld:
De grootste „zeeslag", welken de Spaan
sche burgeroorlog tot nog toe heeft gehad,
is gisteren geleverd in het gezicht van
Gibraltar en eindigde, voor zoover van
het land af kon worden geconstateerd,
in het voordeel der regeeringsschepen.
Het gevecht begon 's morgens vroeg en
duurde tot den middag voort. Na een
pauze van vijf uren keerden de oorlogs
schepen der regeering uit Malaga, waar
heen zij zich na afloop van het gevecht
begeven hadden, terug en begonnen met
de beschieting der kustversterkingen van
Algeciras.
De vloot der regeering bestond uit de
beide kruisers Jaime 1" en de „Libertad",
benevens uit twee torpedojagers. De „Jai
me 1" voerde het bevel over het flottielje,
dat langzaam opstoomde, langs Ceuta en
daarbij een hevig vuur onderhield op de
kustbatterijen. Vervolgens scheidde de
„Jaime 1" zich van de rest van het es
kader af en deed een aanval op Tarifa,
terwijl de overige schepen den kruiser in
den rug dekten.
Het bombardement uit het scheepsge
schut scheen niet zonder uitwerking te
blijven, daar verscheidene batterijen op
de- kust het vuur staakten.
Terwijl de kleinere schepen in het mid
den van de Straat van Gibraltar heeD
en weer kruisten, zette de „Jaime 1" op
nieuw koers naar Algeciras, opende een
hevig vuur op de stad, voer tenslotte tot
in de onmiddellijke nabijheid van den
haveningang en vuurde een direct schot
af op de nationalistische kanonneerboot
„D'ato". Dé kanonneerboot vloog in brand.
Hierna keerde de „Jaime 1" naar de
rest van de vloot terug, welke door ver
scheidene nationalistische vliegtuigen
werd aangevallen. Het luchtbombarde
ment had intusschen weinig succes. In
ieder geval keerden de reeringstroepen
nogmaals om en bombardeerden Geuta
I voor de tweede maal.
Eerst hierna voeren zij naar de haven
van Malaga terug.
Volgens een Reuter-telegram uit Gi
braltar is te Algeciras ernstige schade
aangericht door het bombardement van
de Jaime 1", die vele granaten op de stad
deed neerkomen.
Het schijnt, dat alle forten der stad
tot zwijgen gebracht zijn, aangezien de
kruiser de kust kon naderen, zonder dat
een kanonschot op het schip gelost werd.
Er komen 12 14 bataljons
speciale grenstroepen boven de
sterkte van het veldleger. Be
noeming van 2 kolonels als
frontcommandanten; 12 14
nieuwe majoorsplaatsen.
Naar de N. R. Ct. van welingelichte zijl-
de vernam moet 't in de bedoeling van ona
legerbestuur liggen de troepen, welke met
id© beveiliging tegen strategische over
vallen zullen worden belast, onder com
mando te plaatsen van twee frontcom
mandanten, waarvoor twee nieuw te be
noemen kolonels zullen worden aangewe
zen. Deze grenstroepen, welke de sterkte
zullen krijlgen van 12 a 14 bataljons, ko
men boven de organieke samenstelling
van het veldleger. Hun standplaatsen
zullen zich achter IJssel en Maas bevin
den. De kernpunten der verdediging zijn
de in aanbouw zijnde kazematten. Uit het
voorgaande volgt, dat biji de infanterie,
behalve twee nieuwe kolonelsplaatsen, 12
14 nieuwe majoorsplaatsen beschikbaar
zullen komen.
Be diensttijd der grenstroepen zal 11'
maanden bedragen.
Gedurende 5% maand worden deze
dienstplichtigen met de overigen bij de
regimenten infanterie Opgeleid. Daarna
gaan ze de rest van den tijd naar hun o'or-
logsstandplaats, om aldaar in bun spe
ciale functie te worden geoefend en voor
de paraatheid aan de grens te zorgen.
Uit den aard der zaak moet, alvorens
deze zaak haar beslag kan krijgen, eerst
de beslissing van de volksvertegenwoor
diging worden afgewacht.
IDe Jaime I" heeft tijdens het gevecht
geen averij van belang opgeloopen.
Het Britsche consulaat werd door een
granaat getroffen. Geen ruit is meer heel.
Dé vrouw van den vice-oonsul werd
door een granaatsplinter licht gewond.
Verscheidene andere gebouwen werden
eveneens getroffen.
Het aantal dooden en gewonden moet
zeer groot zijn.
D'e brand, welke door een granaat aan
boord van de kanonneerboot „Dato" is
ontstaan, is inmiddels weer gebluscht.
Verder wordt gemeld, dat bij het bom
bardement van Ceuta door den regee-
ringskruiser Jaime I" de forten Junta
Carnero en Getares zijn getroffen. Men
maakt melding van 10 gewonden, terwijl
een depot in brand is gevlogen.
JAPANSCH SCHIP TIJDENS EEN
TYPHOON GEZONKEN.
Vier en zestig dooden.
Ten gevolge van een typhoon is een
Japansüh schip biji de Pratas-eilanden
in de Chineesche Zee gezonken.
Een Japansche torpedojager, welke te
hulp kwam, constateerde-, dat er van de
204 opvarenden 64 omgekomen waren.
RUST IN GRIEKENLAND.
Koning George met vacantia.
Koning Georg'e van Griekenland heeft
zich naar Corfoe begeven, waar bij zijn
vacantie zal doorbrengen.
Men meent hieruit te kunnen conclu-
deeren, dat de toestand in Griekenland
weer rustig is geworden.
Voor zijn vertrek beeft de koning een
verordening onderteekend, waarbij1 de
nieuwe Dardanellen-overeenkomst wordt
geratificeerd.
BEZORGDHEID OVER LEGER-
PLANNEN VAN ITALIË IN ABESSYNIë
Men hoopt dat het slechts tijdelijke
maatregelen zijn.
Het besluit van bet Italiaansche opper
bevel in Oost-Afrika om bet Amharisch--
sprekende inboorlingenleger in Ethiopië
te verdrievoudigen, heeft te Parijs, naar
aan het H b 1 d. wordt gemeld, in verant
woordelijke kring'en ernstige bezorgdheid
gewekt. Men hoopt echter dat deze maat
regel niet meer dan een tijdelijk nood
zakelijke is, en dat het inboorlingenleger
teruggebracht zal worden tot meer be
scheiden afmetingen zoodra het land ge
heel gepacificeerd is.
Indien dat niet geschiedt, kan men er
van -overtuigd zijn dat de regeering te Pa
rijs er te Rome op de sterkste wijze o-p zal
aandringen een politiek op te geven -die
niet anders ten gevolge kan hebben dan
dat er een reactie zal volgen over geheel
Afrika. Het Italiaansche plan om een
inboorlingenleger in Ethopië in stand te
houden kan onder de beersebende om
standigheden door Frankrijk onmogelijk
aanvaard worden, -daar Frankrijk rekent
op zijn leger in Afrika om het verschil
goed te maken dat bestaat tusschen de
kracht van de blanke troepen van dat
land en -die van Duitschland.
Op het oogenblik eischt de situatie in
Binnenland.
Dö vacantiereis van Koningin en Prinses.
Beveiliging tegen strategische overvallen.
Het Maaswatergeschil met België.
Het „opzetje" der Bacon-fabrikanten.
Buitenland.
D'e burgeroorlog in Spanje.
Nieuwe spanning in Noord-Cbina.
Diplomatieke onrust rondom Spanje.
Ingezonden Mededeeling.
getart .aaazu^- -
vu, Si
Spanje alle aandacht in Frankrijk op,
maar er kan geen twijfel aan bestaan,
of dit nieuwe en zeer onaangename pro
bleem zal binnenkort de noodige zeer
nauwkeurige bestudeering ondervinden.
Te Rome verklaart men, dat de instel
ling van een behoorlijke politiemacht
geen bewijs is van agressieve plannen.
Nieuwe spanning in Noord-China.
In Noord-Cbina is de toestand weer
gespannen, sedert generaal Li Sjoe Hsin,
die zich in den afgeloopen winter van zes
provincies in Noord-Tsjahar beeft meesi-
ter gemaakt, een nieuw stuk van Noo-rd-
China tracht te bezetten.
Dé troepen van Li Sjoe Hsin hebben
tot tweemaal toe een aanval gedaan op
de garnizoenen nabij Taoling, in West-
Soejoean, doch zij werden teruggedreven.
Zij verloren bij die operatie 100 dooden
en 200 gewonden.
B'e troepen uit Soejoean zijn in allerijl
naar de grens gedirigeerd.
Korte Berichten.
Te Parijs is de broodprijs voor de
tweede maal 'binnen vier weken tijds ver
hoogd. Van 8 Augustus af kost een kilo
brood fr. 1.80.
—I Terwijl 800.000 qnintalen koren nog
onverkocht bleven, is -de broodprijs in Bu
enos Aires de laatste vier maanden 20
centimes per kilo gestegen tengevolge van
een staking -der bakkers.
Nabij Jaroslaul (Rusland) is een
trein door onbekende oorzaak ontspoord.
Zeven wagons werden vernield. Het aan
tal slachtoffers is onbekend.
VANDAAG VERTROKKEN NAAR
ZWITSERLAND.
Vandaag zijn H. M. de Koningin en
H. K. H. Prinses Juliana uit Hohwald
vertrokken om zich voor eenigen tijd naar
Weissenhurg (Berner 'Oberland) te bege
ven.
Weissehburg, dat beide vorstinnen als
tweede vacantieoord verkozen, is een klein
dorpje in het Berner Oberland in het Sim-
mental. Bekendheid verwierf het vooral
als badplaats. Reeds meer dan 300 jaar
geleden verbreidde zich de faam rondom
van de warme bron welker water een
temperatuur bezit van 26.5 gr. G. en die
diep uit de rotsen opborrelt. Met zijn be
schutte ligging en geheel stofvrije lucht
is het een oord, dat vooral gezocht wordt
door lijders aan ziekten der ademhalings
organen. Als zoodanig vestigde Weissen
hurg reeds in de 16e eeuw zijn naam.
Het plaatsje ligt 'Op ongeveer 900 m.
boven den zeespiegel in een zijtak van
het Beneden-Simmental. Het eenige hotel
