Predikbeurten.
Gemengd Nieuws
Land en Tuinbouw
CHRONISCHE HOOFDPIJNEN
VERDWENEN.
Toen oorzaak weggenomen werd.
Meestal krijgt U hoofdpijn zoodra af
valstoffen te traag door Uw afvoerorga-
nen worden weggevoerd, waardoor Uw
bloed verontreinigd wordt. Zorg daarom
dat Uw afvoerorganen goed functioneeren.
Spoor met de zes minerale zouten in
Kruschen Salts Uw afvoerorganen op
zachte wijze aan tot gezonde en geregelde
werking, zoodat zelfs het laatste deeltje
achtergebleven afval volkomen wordt ver
wijderd. U zult spoedig de gevolgen be
merken van die inwendige schoonmaak:
Uw bloed is zuiver en verfrischt. Klach
ten als hoofdpijn, vermoeidheid en neer
slachtigheid, behooren tot het verleden,
want de kleine dagelijksche dosis Kru
schen Salts heeft de oorzaak van deze
kwalen weggenomen.
Mej. G. R. te L. schrijft: „Eenigen tijd
geleden leed ik aan chronische hoofdpij
nen. Ik probeerde verscheidene middelen,
maar ik kon dat loome, vermoeide en
lustelooze gevoel niet kwijt raken, en el-
ken morgen weer zag ik tegen den nieu
wen dag op. Toen ik eens een paar dagen
uit logeeren ging bij een oom en tante,
die heiden in de 70 waren, verwonderde
ik mij voortdurend over hen, hoe ge
makkelijk zij hun bezigheden verrichtten,
opgewekt en gelukkig; zij leken jaren jon
ger dan zij waren. Ik vertelde hun wat
mij scheelde.
„Dan moet je eens aanwennen, wat wij
reeds jaren doen. Een tipje Kruschen
Salts 's ochtends in je eerste kop thee,"
Dat was een half jaar geleden en sinds
dien ben ik oneindig veel beter. Zonder
hoofdpijn, en met een gevoel dat het le
ven nu de moeite waard is. Kruschen
Salts- is werkelijk schitterend."
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijg
baar bij alle apothekers en erkende dro
gisten a 0.40; 0.70 en 1.60 per fla
con, omzetbelasting inbegrepen. Let op,
dat op het etiket op de flesch, zoowel als
op de buitenverpakking de naam Rown-
tree Handels Maatschappij, Amsterdam,
voorkomt. (Adv.)
ven der begrooting moesten toegevoegd
worden.
Opnieuw werd de wenschelijkheid
naar voren gebracht om bij de bevoegde
autoriteiten er op aan te dringen het bij
zondere reglement in 1005, voor de wa-
terkeering Borssele door de Staten van
Zeeland vastgesteld, in dier voege te
herzien, dat deze waterkeering worde
een op zich zelf staand lichaam op grond
vooral van bet feit, dat de waterschap
pen en polders, welke nu verplicht zijn
bijdragen te verleenen in de kosten van
werken, indien de gewone middelen iliet
toereikend zijn tot dekking der kosten
van zeewering en oeververdediging,
meer dan genoeg aan eigen huishouden
hebben.
Arnemuiden. Zaterdagavond acht uur
hoopt het muziekkorps Arnes Genoegen,
indien het weer gunstig is, een concert te
geven op het marktplein. (Belangeloos.)
Terneuzen. Gemeenteraad. Don
derdagmiddag kwam de raad dezer ge
meente in openbare vergadering bijeen,
onder leiding van burgemeester Teilegen.
Biji de ingekomen stukken is een ver
zoek van het bestuur der Ghr. School te
Sluiskil, om afkoop van de uitkeering
krachtens art. 205 der L. 0. wet 1920
voor deze school.
B. en W. stellen voor, dit verzoek in
hun handen te stellen om bericht en raad.
..ldus wordt besloten.
Aan den Zeeuwsch-Vlaamschen Sla
gershond te xerneuzen wordt in het te
kort van den worstmakerijcursus 1936 een
bijdrage verleend van f 23.39.
Op de heffing en invordering van
schoolgeld voor het gewoon en uitgebreid
lager onderwijs worden de betreffende
verordeningen vastgesteld.
.van het verzoek van het bestuur der
Vereen, voor Ghr. Onderwijs tot verande
ring der inrichting voor gewoon lager
onderwijs, Josinastraat, door het aan
brengen van centrale verwarming, wordt
door den raad niet voldaan.
De loonregeling der gemeentewerklie
den wordt opnieuw gewijzigd, na enkele
besprekingen over de laagste loonbedra
gen, die een naar verhouding sterke ver
laging ondergaan.
Over het voorstel van B. en W. om in
beginsel toe te treden tot het borgstel
lingsfonds, volgt eenige bespreking. Dhr
van Gadzand acht een bijdrage van f 110Ü
en bovendien een jaarlijksche bijdrage
van f 300 wel hoog. Hij: wil eerst nadere
inlichtingen. Dhr Colsen stelt tegenover
de velerlei steun die aan andere groepen
van de bevolking wordt verleend, de nood
zakelijkheid, om óók voor den midden
stand eens iets te doen. Hjiji komt er ech
ter tegen op, dat de druk hiervan weer
voor het grootste deel op de gemeenten
komt; het is naar zijn oordeel nu niet
meer dan „een blijinakerij1".
Dhr den Hamer acht de toetreding al
leszins toe te juichen. Dhr van Aken ook,
maar hij gelooft niet, dat de middenstand
hieraan veel zal hebben. Dhr Scheele wijst
er op, dat biji deze regeling voor den mid
denstand voor den gemeenteraad een weg
is om daarin te handelen; dit in tegen
stelling met andere vormen van steun, die
andere groepen der bevolking buiten het
bestuur van gemeenten om genieten.
De burgemeester licht de voorstellen
voor een borgstellingsfonds nader toe.
Besloten wordt, in beginsel toe te treden.
Hierna is aan de orde het voorstel van
B. en W. tot benoeming van dhr mr Tel-
legen tot voorzitter van de commissie van
toezicht op den gemeentelijken dienst der
arbeidsbemiddeling en werkloosheidsver
zekering.
Dhr van Driel (s.-d.) zegt, het te be
treuren, dat hier niet uit een dubbeltal
kan worden gekozen. Hij keurt het beleid
van den voorzitter tijdens de staking der
Belgische zeelieden af, en gelooft niet, dat
door hem met de noodige onpartijdigheid
is gehandeld. Om dhr Teilegen nu te be
noemen tot voorzitter van de Commissie
van Toezicht, terwijl door hem tegenover
de vertegenwoordigers van werknemers
zijde een geheel andere houding werd in
genomen, als tegen vertegenwoordigers
van werkgevers, kan spr. niet meewerken.
Dhr Teilegen wordt met 10 stemmen
gekozen; 5 stemmen worden blanco uit
gebracht.
De zeeliedmstaking.
Bij de rondvraag komt ditzelfde punt
nog breedvoerig ter sprake. Het gaat
dan over het optreden van de directie der
arbeidsbeurs tijdens de staking der Belgi
sche zeelieden en toen enkele weken eer
der enkele transportarbeiders een sympa-
thie-staking met de Belgische havenarbei
ders wilden beginnen. Dhr van Driel acht
de houding en de werkwijze van den di
recteur der Arbeidsbeurs in deze gevallen
niet juist en stelt dienaangaande vragen.
Dhr G. A. Verlinde (v.-d.) die als werk
gever in deze Commissie van Toezicht zit
ting heeft, zegt, dat hij! ten opzichte van
een staking in de haven van Terneuzen
vernomen heeft, dat de Bond den arbei
ders alleen maar heeft geadviseerd,
om in staking te gaan; er was geen plicht
tot staking. Mede op die gronden is de
Commissie van Toezicht toen tot het be
sluit gekomen, dat er te Terneuzen van
staking geen sprake was. En dies kon de
directie der Arbeidsbeurs ook volkomen
normaal met de bemiddeling voortgaan.
Dhr 't Gilde (s.-d.) wil, als de vertegen
woordiger van de Belgische werknemers
over de grens werd gezet, ook de vertegen
woordigers van de Belgische werkgevers
geweerd zien. Nu zag men, dat dhr Becu
het land moest verlaten, terwijl de wal
kapitein van de Compagnie Maritime
Beige, dhr van Vliet, alles mocht doen.
Dhr van Driel vraagt voorts, of tijdens
de staking der Belgische zeelieden van de
zijde van B. en W. aan de Arbeidsbeurs
de opdracht is verstrekt om op de Belgi
sche schepen maar zooveel mogelijk werk
loozen te loozen. Hiervan is echter geen
sprake geweest, zegt de voorzitter.
Dhr de Vos (s.d.) stelt tenslotte de
vraag, hoe lang degenen die gestaakt heb
ben, nu van de steunregeling zullen wor
den uitgesloten. De voorzitter antwoordt,
dat dienaangaande nog geen beslissing
is genomen.
GELEIDELIJK HERSTEL.
De devaluatiepropaganda, zegt de „Stan
daard", vermindert in kracht. Ook in
Roomsch-Katholieke kringen.
Niet alleen in de „Residentiebode", maar
eveneens in andere Roomsch-Katholieke
bladen werd in den laatsten tijd tegen
het drijven naar devaluatie ernstig ge
waarschuwd. En een bekend medewerker
van „De Tijd", die vroeger devaluatie ge-
wenscht achtte, betwijfelde sterk of onder
de huidige omstandigheden de „muntcor-
rectie" wel aanbeveling zou verdienen.
Ongetwijfeld hebben de gebeurtenissen
in België hier invloed uitgeoefend.
Ook kan men niet meer ontkennen, dat
het streven naar aanpassing eenig suc
ces heeft, dat er hier en daar opleving
valt te constateeren.
Groot zijn de veranderingen ten goede
nog niet. Hoe zou dat ook mogelijk zijn,
gezien de verwarring, die er nog in de
wereld is. Hetgeen nu weer in Spanje
gebeurt, heeft reeds op zichzelf een na-
deeligen invloed. Maar nog meer schade
doet de vrees voor de gevolgen, die er
voor Frankrijk en andere landen wellicht
uit zullen voortvloeien.
Zoo is er telkens een en ander, dat
wantrouwen en onzekerheid veroorzaakt.
In Nederland moeten wij ons in rncnig
opzicht nieuw oriënteeren. De oeconomi-
sche en financiëele toestand van Duitsch-
land vooral noopt daartoe onzen land- en
tuinbouw. En onze nijverheid moet op
minder bekend terrein nieuwe klanten
vinden.
Dat alles kost veel tijd, groote moeite
en ernstige inspanning. Slechts zeer ge
leidelijk kunnen wij hier vorderen.
Neemt men daarbij in aanmerking het
voortdurend accres van het aantal per
sonen in de productieve leeftijdsklassen
en den invloed van de rationalisatie, dan
behoeft het niet te verwonderen, dat het
werkloosheidscijfer nog steeds hoog blijft,
al is in vergelijking met de laatste maan
den van 1935 een daling te constateeren.
Helaas wordt ook allengs het aantal
werkloozen groot, dat om verschillende
redenen, als relatief hooge leeftijd, zeer
langdurige werkloosheid, waardoor zij
aan hun beroep zijn ontwend e.d., moeilijk
meer zal zijn te plaatsen.
Men staat natuurlijk in alle landen voor
dat pijnlijke en lastige probleem. Maar de
vraag, of men de hierbedoelde personen
als valide werkloozen moet blijven regi-
streeren, wordt verschillend beantwoord.
Vandaar ook, dat men bij het maken van
vergelijkingen zoo gemakkelijk tot con
clusies komt, die voor Nederland te on
gunstig en voor andere staten te gunstig
zijn.
ZONDAG 2 AUGUSTUS 1936.
Op Zuid- en Noord-Beveland.
Ned. Herv. Kerk.
Baarland, nm. ds Hulsbergen.
(Voorber. H. Av.).
Biezelinge, vm. en nm. ds Steenbergen.
(nm. H. Doop).
Borsselen, vm. en nm. ds Elenbaas.
Colijnsplaat, vm. ds Hansen, nu. dhr de
Haan te Oosterwlerum.
Driewegen, nm. ds v. Bargeler.
Ellewoutsdijk, nm. ds Matzer van Bloti.
Geersdijk, vm. dhr de Jager, 6 u. dhr de
Haan.
's-Gravenpolder, vm. en nm. ds v. Hoog
straten.
Hansweert, vm. ds Plaggemars.
's-Heerenhoek, geen dienst.
Heinkenszand, 10 en 2.30 u. ds de Willigen.
(H. Av.).
's-Heer Arendskerke, vm. en nm. ds v. d.
Waa.
's-Heer Abtskerke, vm. dhr Jumelet, nm. dhr
Kousemaker,
's-Heer Hendrikskinderen, 9.30 en 2 u. ds
Koopmans.
Hoedekenskerke, vm. ds Hulsbergen, nm.
geen dienst.
Ierseke, vm. en nm. ds Engelsma.
Kapelle, vm. ds de Vries, nm. geen dienst.
Kamperland, nm. ds Tonsbeek.
Kattendijke, nm. ds de Vries.
Kats, nm. ds Hansen.
Krabbendijke, vm. en nm. ds Baarslag.
Kortgene, vm. en nm. ds v. d. Most v. Spijk.
Kloetinge, vm. ds Tonsbeek, nm. ds Visbeek.
Kruiningen, vm. en nm. ds Mortier.
Nieuwdorp, vm. en nm. ds Wagner.
(H. Doop).
Nisse, vm. en nm. ds Blanson Henkemans.
H. Av.).
Oudelande, vm. ds Matzer van Bloas.
Ovezande, vm. ds v. Burgeler.
Rilland, 10 en 2.30 u. ds Sickesz.
Schore, vm. dhr Overgaauw, nm. ds Plagge
mars (H. Doop).
Waarde, vm. en nm. ds Hoogenraad.
Wemeldinge, 9.30 en 1.30 u. ds de Bruyn.
Wissenkerke, vm. dhr de Haan te Ooster-
wierum.
Wolfaartsdijk, 10 u. ds v. Dijk, 2.30 u. dhr
Jumelet.
Wilhelminadorp, 10 u. ds Homburg, 2.30 u.
ds Steinz.
Op Wnlcheren.
Arnemuiden, 9.30, 2 en 6 u. dhr Smit te
Charlois.
Aagtekerke, 9.30 u. ds Boeke te Haarlem.
Biggekerke, 9.30 en 2 u. ds Korevaar.
Domburg, 9.30 u. ds Jellema.
Gapinge, 2 u. ds v. Duyne.
Grijpskerke, vm. ds H. A. Jellema, nm. ds
J. Jellema te Welsrijp (H. Doop).
Kleverskerke, 10 u. ds Bakker.
Koudekerke, 9.30 u. ds R. ten Kate, 2 u. ds
van Kooten.
Meliskerke, 2 u. ds Bakker.
N.- en St Joosland, vm. dhr Kousemaker, nm.
ds Oosthoek.
Oostkapelle, 9.30 u. ds Hoekert te Voorburg.
Ritthem, vm. en nm. ds de Ru.
Serooskerke, 9.30 u. ds v. Duyne.
St Laurens, vm. geen dienst, nm. ds Simoons
Oost-Souburg, 9.30 en 2 u. ds Spijkerboer
Veere, 2 u. ds Panhuise
Vrouwepolder, 9.30 u. dhr Middelkoop.
West-Souburg, 10 u. geen dienst.
Westkapelle, vm. en nm. ds Reus.
Zoutelande, vm. ds Oosthoek, nm. ds Vos-
sers.
't Zandt, 10 u. ds v. Kooten (H. Av.), 2 u. ds
R. ten Kate.
Middelburg, (Geref. Bond), Gasthuiskerk,
10 en 6 u. dhr v. Donkersgoed te Den
Hulst.
Geref. Kerken.
Arnemuiden, 9.30 u. leesd., 2 u. ds Bremmer,
Baarland, vm. en nm. leesdiienst.
Borsselen, 9 u. ds Fransen, 2 u. leesdienst,
Driewegen, 9.30 en 2 u. leesdienst.
Domburg, 9.30 en 2.30 u. ds Visser.
Gapinge, 9.30 u. ds v. Dijk te Koudum, 2 u.
ds Tunderman.
Goes, 9.30 en S.30 u. ds v. d. Vegt.
's-Gravenpolder, vm. en nm. leesd.
Heinkenszand, 10 u. leesd., 2.30 u. ds Fransen
Ierseke, vm. en nm. Prof. Aalders te Am
sterdam.
Kapelle, 10 en 2.30 u. ds Scheele.
(H. Av. en Dankz.).
Krabbendijke, vm. en nm, leesdienst.
Kamperland, 10 en 3 u. as v. d. Ende, 7 u.
leesdienst.
Kruiningen, vm. en nm. leesdienst.
St Laurens, vm. leesd., 7 u. ds Tunderman.
Meliskerke, 9.30 en 2.30 u. ds Vreugdenhil.
Nieuwdorp, vm. en nm. ds Beukema.
Oostkapelle, 9.30 en 2.30 u. dr Koole te Vree
land.
Rilland, 10 en 2.30 u. ds van Herwijnen.
(H, Av. en Dankz.).
Schoondijke, vm. en nm. ds de Vries.
Souburg, vm. en nm. ds Bavinck.
(H. Av. en Dankz.).
Veere, vm. en nm. ds v. d. Guchte.
Westkapelle, 9.30 en 2 u. ds Steenblok, em.
pred.
Wemeldiinge, vm. en nm. ds van Dijk.
Wolfaartsdijk, vm. en nm. ds v. Heiningen.
Wissenkerke, 9.30 en 2 u. dr van Zuilen.
Geref. Gemeenten.
Aagtekerke, 9.30, 2 en 6 u. leesdienst.
Biezelinge, vm., nm. en av. leesdienst.
Goes, 9.30, 2 en 6 u. ds Fraanje.
(vm. H. Av., nm. H. Doop).
's-Gravenpolder, 9, 1.30 en S.30 u. leesd.
Ierseke, vm, nm. en av. leesd.
Krabbendijke, vm., nm. en av. ds Honkoop
te Den Haag. (H, Doop).
Kruiningen, 9, 1.30 en 5.30 u. leesdienst.
Nieuwdorp, 9, 2 en 5.30 u. O. T. leesdienst.
Nisse, Zaterdag 5.30 u. O. T. ds Fraanje.
Waarde, 9, 1.30 en 5.30 u. cand. v. d. Berg.
Oostkapelle, 9, 2 en 6 u. ds v. Neerbos te
Vlaardingen. Dinsdag 8 u. ds Fraanje.
Doopsgez. Gemeente.
Goes (Westwal), 10.15 u. geen dienst.
Chr. Geref. Kerk.
Biezelinge, 9.30 en 2 u. O. T. ds Franssen.
Vlissingen, 9.30 en 5 u. ds Kleisen.
Middelburg (Gebouw Vrijz. Hervormden),
2 u. leesdienst, 6.30 u. ds Franssen.
Vrije Evang. Gemeente.
Goes, 7.30 u. bidst., 9.30 en 6 u. ds v. d. Vis.
Wemeldinge, 9.30 en 2 u. ds Werge».
Ierseke, vm. en nm. ds Vasseur te Den Haag
Geref. Kerken (H. V.).
Middelburg, 10 en 6 u. student Bakker.
Leger des Heils.
Goes, 7.30 u. bidstond, 10 u. heiligingsdienst,
4 u. openluchtmeeting, 8 u. verlossings
samenkomst. Leidster: adj. Frese.
Bij het baden verdronken.
Gistermiddag is de landbouwer Vegtei
uit Appingedam bij het baden in zee ver
dronken. De boot, waarin de badman, die
het ongeluk zag gebeuren, wilde te hulp
komen, sloeg in de branding om, zoodat
redding niet meer mogelijk was.
De moord te Grootegast. Bij
het voortgezet onderzoek door de Gro-
ningsohe recherche is komen vast te
staan, dat de beide daders van den
moordaanslag op den 72-jarigen heer R.
Zetsma te Grootegast, de gebroeders D. en
R. W. ook betrokken waren bij een reeks
inbraken. Ten huize der gebroeders W.
werden verschillende voorwerpen die bij
deze inbraken werden ontvreemd gevon
den. v
De zwendelpractijken van
Ten Hope en Co's Bank. Door den
rijksaccountant is een rapport ingediend
in de strafzaak tegen de directie van de
Animeerbank G. A. ten Hope en Co en
de Hollandsche Collectiefbank, vroeger
gevestigd aan de Keizersgracht te Am
sterdam. Deze banken, waarover legio
klachten zijn binnengekomen, werden
gedreven resp. door J. L. Kalberg en Mr
Dr J. van Oordt. De firmanten zijn, ver
dacht van zwendelpractijken, geruimen
tijd geleden; nadat de justitie een inval
had gedaan, gearresteerd. De instructie
is zeer tijdroovend geweest, daar beide
verdachten ontkennen en vele getuigen
uit alle deelen des lands moeten worden
gehoord.
Het rapport, uitgebracht door den ac
countant, is vernietigend voor de leiding
van de banken en vele bezwarende fei
ten zijn hierin naar voren gebracht.
Wat reizigers achterlaten.
Zooals bekend is houden de Ned. Spoor
wegen op gezette tijden verkoopingen
van voorwerpen, die in de treinen en op
de stations zijn achtergelaten. Dat ook
in andere landen de reizigers vergeet
achtig zijn moge blijken uit een lijst van
artikelen, die in België, als achtergelaten
verkocht werden.
Die lijst vermeldde niet minder dan
128 verschillende soorten voorwerpen. De
parapluis wint het verreweg met 1798
exemplaren, gevolgd door de handschoe
nen met 1394 paar. 450 heeren vergaten
hun hoed, tegen slechts 300 dames. Hon
derd reizigers hebben het station verlaten
met een pantalon minder, 43 zonder jas.
Tal van mantels, ceintuurs, dassen en
andere kleedingstukken bevonden zich
verder in den voorraad. Behalve 113 pij
pen, 93 tabakszakken, 51 fotografie-toe-
stellen en vele sieraden, wachten ook
nog een trompet, een mandoline en een
strijkstok op een nieuwen eigenaar. Dit
is de oogst van het tweede halfjaar 1935.
Brand door hooibroei. Ver
moedelijk door hooibroei is te Delden
brand ontstaan in de boerderij „Het Ja-
link", bewoond door den landbouwer H.
J. Lefers. Alle huisraad en meer dan
20.000 pond hooi gingen verloren, terwijl
een kindje van zeven maanden, dat in
het brandende perceel was achtergeble
ven, slechts op het laatste oogenblik door
een der bewoners van de hoeve, die daar
toe door de vuurzee moest heendringen,
kon worden gered.
Jongenopslaggedood. Gister
middag wilde de 5-jarige G. B.,' die te
Alkmaar aan het spelen was, achter aan
een reeds in beweging zijnde vrachtauto
gaan hangen. Doordat het knaapje mis
greep, viel hij onder de achterwielen van
een zware melkauto, met het noodlottig
gevolg, dat de achterwielen over hem
heen gingen en hij op .slag werd gedood.
Betere prijzen voor de zwarte bessen In
Limburg.
Het bleek bij de verspreide ligging der
aanplantingen over de geheele provincie
Limburg in de laatste jaren niet moge
lijk een behoorlijken prijs voor de zware
bessen te maken. Waar deze aanplantin
gen veelal als tijdelijke onderbeplanting
voorkomende, meerendeels in Midden-
Limburg gelegen zijn, werd besloten tot
concentratie en aanvoer op de veiling te
Roermond en tevens het veilen ver
plichtend te stellen. Het gevolg was,
dat de kooplieden van elders op de vei
ling kwamen en de gemaakte prijzen de
verwachtingen dit jaar zeer overtroffen,
zooals blijkt uit de volgende opgave van
aanvoeren en gemiddelde prijzen in de
laatste 3 jaren:
1934 230.239 K.K. 9,90
1935 173.859 K.G. 11,10
1936 189.333 K.G. 31,30
Eén kweeker, die uit de hand verkocht,
kon f20 bedingen. Men ziet uit deze cij
fers, hoe groot het voordeel van het ge
combineerd veilen geweest is. Door de
vorstschade tijdens den bloei is de om
vang van den oogst in het algemeen aan
den lagen kant geweest, maar zij, die
geselecteerd materiaal hebben aangeplant,
kunnen toch zeer tevreden zijn.
Roermond is thans, na Breda en Don
Bosch, in belangrijkheid de derde zwarte-
bessenveiling van ons land.
De teelt van koolzaad.
De Rijkslandbouwconsulent voor Zee
land schrijft in het „Zeeuwsch Land
bouwblad":
Aangezien voor koolzaad, vroeger een
voor ons land zeer belangrijk gewas,
wederom eenige belangstelling begint te
komen, kan het wellicht nuttig zijn een
en ander over de teelt naar voren te
brengen, daar de meeste jonge landbou
wers het gewas waarschijnlijk niet uit
ervaring kennen.
Het vroeger verbouwde inlandsche ras
is geheel vervangen door het Hamburger
koolzaad van Dr Mansholt. Dit is wat
vroeger rijp dan het inlandsche en brengt
meer op. Men heeft evenwel nogal eens
last van opslag, zoodat wel wordt aan
geraden den stoppel niet dadelijk te ploe
gen, doch eerst te eggen en het uitge
vallen zaad gelegenheid te geven om te
ontkiemen.
Koolzaad vraagt een vruchtbaren grond.
Vroeger werd het veelal verbouwd in het
met stalmest bemeste braakland. Klaver,
in den zomer omgeploegd, is een goeds
voorvrucht, ovenals grasland, dat ge
scheurd is.
In pas ingedijkte zeepolders is kool
zaad vaak het eerste gewas en geeft daar
soms hooge opbrengsten. Men ziet wel
eens, dat er enkele jaren achtereen na
de indijking koolzaad geteeld wordt.
In verband met den zaaitijd komen al
leen vroege voorvruchten in aanmerking
zooals vlas, wintergerst, erwten, karwij
en vroege aardappels.
Koolzaad kan veel stikstof verdragen,
'doch men moet dan ook zorg dragen voor
voldoende fosfoszuur en kali. Voor lege
ren-bestaat weinig kans.
Het rijpende gewas moet ten slotte zoo
zijn, dat er, naar men wel eens met eenige
overdrijving zegt, een kat over loopen
kan.
De zaaitijd valt eind Juli tot begin
September; zoo mogelijk zaaie men vóór
half Augustus. Gewoonlijk wordt op rijen
gezaaid op ongeveer 30 k 40 c.M. afstand.
Indien breedwerpig gezaaid is, wordt later
zoo noodig gedund. Bij het op rijen zaaien
neemt men meestal 10 liter zaad per
H.A., terwijl bij breedwerpig zaaien op
20 liter gerekend wordt.
In het voorjaar en zoo noodig ook in
den herfst, wordt door hakken of wieden
hot, gewas schoongchouden. Holle plek
ken kan men, mits het vroegtijdig ge
schiedt, wat bij zaaien of anders bij poten
met planten, die elders te veel staan.
Het koolzaad heeft vele vijanden. Tot
de voornaamste behooren de aardvlooien
en de koolzaadglanskever. Deze laatste
en zijn larven vernielen de bloesems.
Ter bestrijding kan Parijsch groen of
Derrispoeder worden gebezigd.
Door een goede bemesting en bewer
king tracht men het gewas zoo krachtig
mogelijk te maken.
In harde winters kan het koolzaad wel
eens uitvriezen; door aanaarden tracht
men dit wel te voorkomen.
De oogst valt gewoonlijk in de 2e helft
van Juli. De ongebonden schooven laat
men meest 1014 dagen narij pen op de
lange stoppels. In sommige streken maakt
men er wel kegelvormige hoopen van.
Met het oog op zaadverlies wordt
's morgens vroeg, soms zelfs wel 's nachts
gemaaid, als het gewas nog wat nat van
den dauw is. Hoewel men niet te lang
moet wachten met oogsten, mag dit toch
ook weer niet al te vroeg geschieden, daar
men anders veel kleine, miskleurige kor
rels krijgt.
Gewoonlijk wordt het land afgedorscht.
Voor het transport kan men wagens met
kleeden bezigen.
De opbrengsten kunnen sterk uiteenloo-
pen n.l. van 30—60 H.L. per H.A. Een
opbrengst van 4045 H.L. kan behoorlijk
goed worden genoemd.
Als voordeelen van de teelt van kool
zaad kan men noemen:
1. De kosten zijn lager dan die van de
teelt van hakvruehten.
2. Het is een goede voorvrucht, vooral
voor granen.
3. Men krijgt op het bedrijf een goede
arbeidsverdeeling, omdat zaaien en oog
sten vallen vóór de granen aan de beurt
zijn.
Een bezwaar is de onzekerheid van de
vrucht, terwijl ook het stroo geen waarde
heeft.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Verwachting tot den avond van 1 Aug.:
Matige aanvankelijk tijdelijk toenemen
de, later afnemende Z.W. tot W. of N.W.
wind, betrokken of zwaar bewolkt met
eenige regen, later waarschijnlijk opkla
rend, waarschijnlijk iets warmer.
Stand van hedenmiddag 3 u
Licht op voor fietsen:
Zaterdag 9 u. 22 min.
