EERSTE BLAD
DINSDAG 28 JULI 1936
DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND
60s JAARGANG No. 2552
Telefoonnummer 11,
Een valsche Messias.
Buitenland.
De burgeroorlog in Spanje
woedde gisteren vooral in
het Zuiden.
0^
Ü8UVVS
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes ea
Vlissingen i 0,20. Losse nummers 5 cent,
Advortontiön 80 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 80 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags i 0.7-5, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.35.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Op het optreden van den nieuwen we
reldleeraar in het Sterkamp te 'Ommen,
hebben wij; reeds de vorige week door
overname van een artikelje uit de „N.
Pr. Gr. Crt." de aandaoht gevestigd.
Uit alle oorden van de wereld komen
daar de menschen bijeen om te luisteren
naar den nieuwen Messias, die de wereld
zal verlossen.
Daar zijn de Nederlanders, waarbij' het
vrouwelijk geslacht sterk in de meerder
heid is, maar ook Britsch-Indiërs, Oos
terlingen, Noren, Zweden, IJslanders,
Zwitsers, Belgen, Franschen, Duitschers
en EngeLschen. Een bonte menigte dus.
En het zijn niet de eenvoudige menschen,
die daar samen komen, maar de mannen
en vrouwen van het intellect, o.a. profes
soren met 'klinkende namen, luisteren vol
spanning naar de woorden van wijsheid,
die komen uit den mond van den z.g.
wereldleeraar Krishnamurti.
Hij wordt, zooals men weet, op aan
wijzing van Annie (Bessant, leidster van
de „Orde van de Ster in 't Oosten" be
schouwd als den man, die de verlossing
der wereld tot stand zal brengen.
Annie Bessant 'beeft van hem gepro
feteerd, dat God zich in 'hem zal open
baren, zooals weleer in Christus, dat
door hem de wereldproblemen zullen
worden opgelost en dat de volken hem
als den Messias zullen erkennen.
Een valsche Messias dus, door het
Vaderland", een van onze toonaangevende
liberale bladen begroet als „een Koning
onder de menschen, door de genade van
het Leven en de Waarheid, van wien
verwacht wordt, dat 'hij in veler hart een
duurzame zon zal doen opgaan."
Uit de breede verslagen, die het „Va
derland" nog wel onder Kerknieuws!
over het optreden van dezen wereld
leeraar geeft, laten wij hier enkele bij
zonderheden volgen.
't Begon met een kleine teleurstelling.
Zaterdagavond zou er in het kamp een
groot kampvuur zijn, maar toen alles ge
reed was om het vuur te ontsteken, werd
de menigte door den regen genoodzaakt
in de groote tent een onderkomen te zoe
ken. De hoop, dat Krishnamurti „het ge
mis der vuurvreugde door een enkel heils-
woordje zou vergoeden", bleek ijdel; de
luidspreker bracht de mare, dat hij zich
niet zou laten zien.
Ook de met zooveel spanning tegemoet
geziene eerste toespraak, beantwoordde
niet geheel aan de verwachtingen. De
toespraak droeg eenigszins de kenteeke-
nen van vermoeidheid en de verslaggever
verklaarde het „nieuwe" nog onvolkomen
te hebben kunnen aanvoelen.
Toch was het wel hoogst belangrijk
wat Krishnamurti leerde.
Hij kwam te spreken over Indivi
dualiteit, waarmee hij bedoelt het
omgekeerde van Ik-zucht en Ik-verple-
ging. „Van dien achtergrond van schier
elk menschenleven met zijn vrees, con
ventie, dogma, wil hij juist bevrijden, en
het van alle belemmering vrije leven
brengen, dat een leven is zonder behoef
ten, vol van vreugde en schoonheid en
daarom vol van waarheid en van God."
Den tweeden dag echter de „Vader-
land"-correspondent constateert het met
vreugde, was de leeraar heel wat beter
op dreef, en daarom laten we van de toen
gesproken woorden van wijsheid, hier een
overzicht volgen.
Het ging toen weer over het proces van
individualisatie en het Ik.
»Het Ik aldus Krishnamurti is
8een vaststaande eenheid; het verschijnt
en verlicht zidh zelf elk oogenblik door
behoefte, verlangen enz. Het is geen
booger wezen in u dat het lager wezen
bestuurt; er is alleen de geestelijke han-
deimg, niet mijn verstand noch het uwe,
auch de Intelligentie. 'Het gaat niet om
bei opkweek en van verstand, maar om
net begrijpen van het proces van het Ik,
dat de voortdurende oplettendheid vraagt.
Oplettendheid is niet genoeg voor een
keus, want 'keus veronderstelt een tegen-
keus; iziji berust op berekening, zelfbe
scherming. Onderscheidingsvermogen is
een directe waarneming van wat is. Er
mag geen achtergrond van begeeren en
behoeften zijn, zal men kunnen opmer
ken, wat waar is, De zaak is te kiezen
tusschen de tegenstellingen. De moeilijk
heid van 'het kiezen houdt op, als van
alle vrees afstand is gedaan. Indien ge u
hiervan bewust zij-t geworden, zal er
groote verandering in uw leven komen,
maar geen inspanning, het bereiken van
iets anders. Wij lijden en wij hebben be
hoefte aan verlossing van dit lijden. Als
wiji trachten er af te 'komen door het te
vervangen door iets anders, lossen wij' het
vraagstuk van 'het lijden niet op. Oplet
tendheid (awareness) is stille waarne
ming, waarin de keus niet (bestaat. Gij
kunt enkel „intelligent" en oplettend
(aware) zijn, indien er géén vrees is,
maar er zal vrees bestaan, zoo lang de
geest, door zijn eigen wilsbegeerten, het
proces van het Ik voortbrengt, dat be
wustzijn indentificeert met het Ik."
Wij wagen de veronderstelling, dat de
meesten van onze lezers van deze wijs
heid, deze „boodschap der verlossing"
weinig zullen begrijpen.
Wel zullen ze een 'groote tegenstelling
ontdekken met het Evangelie van Jezus
Christus, ons in 'Gods Woord geopen
baard.
En ook zal het 'hun niet moeilijk val
len te zien hoe hier aan hen 'die hon
geren, steenen voor brood worden ge
geven, hoe hier aan de dorstigen het wa
ter des Levens wordt onthouden.
Het is niet noodig een poging te doen
de hier geboden wijsheid te ontleden.
Toch heeft het optreden van dezen we
reldleeraar, dezen valschen Messias in
het Christelijk Nederland ook ons wel
iets te zeggen.
Het herinnert aan de voorzegging van
den Heiland, dat valsche Christussen en
valsche profeten zullen opstaan en velen
verleiden.
Aan de waarschuwing van den waren
Messias: „Alsdan, zoo iemand tot u zal
zeggenhier is de Christus, of daar,
gelooft het niet
„Zoo zijl dan tot u zullen zeggen: Zie
hij is in de woestijn, gaat niet uit; zie hij
is in de binnenkameren, gelooft het
niet!"
HEVIGE GEVECHTEN.
Uit de berichten van gisteren valt op
te maken, dat de beslissende strijd om
Madrid nog steeds gestreden moet wor
den. Beide partijen hebben hun posities
ingenomen en versterkt en wachten tot
zij hun volle kracht 'hebben bereikt.
Woedde de laatste dagen de burgeroor
log, die reeds 19.000 slachtoffers moet
hebben gemaakt, het hevigst in de ber
gen benoorden Madrid, gistermiddag
scheen het centrum van den felsten strijd
ver naar het Zuiden te zijn verplaatst.
Daar zijn gisteren bloedige gevechten ge
leverd, waarhij honderden dooden moeten
zijn gevallen. Het schijnt, dat honderden
opstandige soldaten uit Ceuta per vlieg
tuig zijn overgebracht naar Algeciras en
dat er nog steeds meer worden getrans
porteerd. Zij zijn naar het Noordoosten
getrokken en 1200 er van hebben de re-
geeringstroepen ingesloten in Etepona, een
kustplaats, ongeveer halverwege tusschen
Gibraltar en Malaga.- De regeeringstroe-
pen hebben hier verbitterd gevochten.
Vierhonderd moeten er gesneuveld zijn
en 200 -aan de zijde der opstandelingen,
terwijl men aan heide zijden 1200 gewon
den telt.
De regeeringstroepen trekken zich te
rug, terwijl zij -de bosschen achter zich in
brand steken om een verderen opmarsch
der rebellen te stuit-en.
Ook b-ij! La Linea heeft een hevig -ge
vecht plaats gevonden. Hier moet een
afdeeling regeeringstroepen ter sterkte
van eenige honderden geheel in de pan
gehakt zijn. De opstandelingen tellen hier
60 dooden. Een der rebellen deelde aan
een bijzonderen correspondent van Reu
ter mede: Wij' hebben strenge instructies
ontvangen geen gevangenen te maken en
alle communisten te do-oden.
D'e rebellen doen dus een krachtigen
aanval in de richting van -het door de
regeeringstroepen bezette Malaga.
Slaagt deze poging dan beteekent zij
een verzwaring van den strijd van de re
geering om Madrid.
Uit Tanger wordt gemeld, dat de re-
geeringsgetrouwe Vloot met grooten
spoed naar Estepona opstoomt om het
oprukken der troepen van generaal
Franco naar Malaga te verhinderen.
Naar Reuter uit Madrid be
richt, hoopt men daar den
opstandelingen thans den be-
slissenden slag toe te bren
gen. Gisteren in den loop van
den avond namen de regee
ringstroepen hun posities
voor den aanval in.
De meening der rebellen.
Men beoordeelt in het hoofdkwartier
der rebellen te Burgos den toestand
nuchterder dan de de wereld ingestuurde
overwinningsberichten doen vermoeden.
Een lid van den generalen staf ver
klaarde, dat de militaire situatie voor
Franco uitermate gunstig is, aangezien
Madrid niet -over één enkele geordende
afdeeling van het geregelde leger be
schikt.
Indien de uit het Noorden oprukkende
troepen van generaal Mola tot dusver
slechtsi langzaam gevorderd zijn, dan is
de oorzaak daarvan niet zoozeer de t©-,
genstand, waarop zij gestooten zijn, als
wel -de noodzakelijkheid, om de troepeD
in den rug en in de flanken te bescher
men.
Men wacht thans, tot-dat de operaties
van .generaal Franco ten noorden van
Sevilla en Gordoba met succes beëindigd
zijn, om dan Madrid gelijktijdig
van het Noorden en van het
Zuiden uit aan te vallen.
Weliswaar kan de Madrileensche re
geering steunen op het grootste deel van
de oorlogsvloot, doch deze wordt in haar
operaties aanmerkelijk gehandicapt door
gebrek aan brandstof.
De regeering zal een vereeniging van
-de troepen van Franco en Mola dan ook
wel niet verhinderen kunnen en is -dit
eenmaal geschied, dan zal de burgeroor
log spoedig geëindigd -zijn.
De wapenleveranties aan Spanje.
Een te Barcelona verschijnend blad, de
Solidaridad O-brera, meldt, dat 50 uit
Frankrijk afkomstige vliegtuigen te Bar
celona zijn aangekomen en 20 te Madrid.
Van andere zijde wordt hieraan toege
voegd, dat 'dit de eerste levering is van
een aankoop van te zamen 300 vliegtui
gen. De Agence economique en financiere,
die zich eveneens met de Fransehe wa
penleveringen aan Spanje bezig houdt,
meent te weten, dat de re-geering welis
waar besloten heeft geen leverranties van
oorlogsmateriaal uit te voeren, maar dat
is geen beletsel geweest voor 'bovenge
noemde transactie.
Barcelona na de revolutie.
Eén correspondent van Reuter, die zoo
juist uit Barcelona naar de Fransehe
grens is teruggekeerd, deelt mede, -dat in
de benedenstad een groot aantal winkels
is geplunderd en in brand gestoken. De
lijken van mannen, vrouwen, paarden en
muilezels liggen op de straten en het
afval hoopt zich op straat op, hetgeen
een walgelijken stank verspreidt.
De drogisten en apotheken hebben
steeds hun winkels open gehouden, doch
thans naderen hun voorraden snel het
einde.
Bijna alle kerken en kloosters in de
stad zijn in vlammen opgegaan, de heel
den en altaren werden stukgeslagen.
Een -groep opstandige officieren, die
een toevlucht hadden gezocht in een
klooster, werden na een verwoed gevecht
tot overgeven gedwongen. Allen werden
onder groote wreedheden vermoord en
het klooster werd in brand gestoken.
De Catalaansche regeering heeft bezit
genomen- van het wereldberoemde kloos
ter van Mo-ntserrat, teneinde het te ver
anderen in een sanatorium voor tuber-
culozen.
Wat een Nederl. gezagvoerder
beleefde.
Terwijl in Spanje diverse Nederlanders
op minder aangename manier kennis
maakten met den chaos en ellende van
den burgerstrijid, beleefde de kapitein van
het Nederlandsche stoomschip „Zonne
wijk", dat te Rotterdam thuishoort, te
Melilla een avontuur, dat voor hem en
zijn schip en de bemanning, minder goed
had kunnen afloopen.
Het schip lag rustig in de haven, toen
opeenseen vervaarlijk gerikketik
klinkt. Men weet aanvankelijk niet, wat er
aan de hand is. Maar het w-Ordt steeds
stelliger en nadrukkelijker. Daar wordt
in de stad geschoten. Eh het schieten
neemt allengs in hevigheid toe. Wat ge
beurt er?
Men begrijpt er aan boord van de
„Zonnewijk" niets van. Kapitein W. Vro
lijk, die ter vervanging van kapitein
Groen gedurende de reis het gezag voert,
besluit uiteraard, eens af te wachten. Hij
weet van geen revolutie. Toen hij te Li-
vorno vertrok, was het pais en vrede in
Spanje.
Er viel geen verbinding te krijgen met
den vasten wal.
Den volgenden morgen, dat was Zater
dag 18 Juli, verscheen de loods niet, die
het schip de haven had moeten binnen
brengen.
Kapitein Vrolijk besloot toen, zelf aan
wal te gaan, om daar poolshoogte te ne
men. Het schip moest 7500 ton erts laden
en de zaken dienden gedaan te worden.
Kapitein Vrolijk ging met een motorboot
aan wal. Daar vond hij een totaal ver
laten stad. Alles was gesloten. Er reden
geen trams en geen autobussen. Er was
nergens een telefoon beschikbaar. En een
enkele voorbijganger haalde zijn schou
ders op en verwijderde zich vlug. Spoedig
echter verschenen er overal soldaten,
vooral mannen van het Spaansche vreem
delingenlegioen. Kapitein Vrolijk werd op
zijn weg de stad in telkens weer aange
houden en gefouilleerd.
Het was rustig in de stad. Maar tegen
twee uur begon het schieten weer. Toen
was het berg je, waar je kunt. Samen met
een Spaanschen collega vluchtte kapitein
Vrolijk een café binnen. In een ommezien
werd van alle kanten geschoten. Uit ra
men, op ramen en door ramen. Nijdig
klonk het gerikketik van machinegewe
ren. Ook op de daken werd geschoten.
Tegen vier uur bedaarde het schieten.
Wie er slaags waren, viel niet te achter
halen. Het was revolutie. En deze revo
lutie beteekende, dat er letterlijk niets
meer te krijgen viel. Er was in het café
zelfs geen stukje brood voorhanden.
Van de tijdelijke rust gebruik makend,
begaf kapitein Vrolijk zich naar buiten.
Direct -hoorde hij' het bevel „handen om
hoog". En zoo heeft hij een heelen tijd
gelo-open, tot de commandant van èen pa
trouille legioennairen hem een vrijgeleide
aan boord gaf. Hij 'bedankte hiervoor ech
ter. Gezien den verwarden toestand leek
het hem beter, alleen te gaan. Als zijn
militair geleide slaags raakte, liep hij! im
mers kans, er bij betrokken te worden.
Het spreekt van zelf, dat toen de lading
binnen was, de „Zonnewijk" zo'o snel mo
gelijk zee koos. Het ging regelrecht huis-
toe, naar rustiger oorden: In de Straat
van Gibraltar werd het stampen der ma
chines begeleid door sinister kanonge
bulder
ENGELANDS BUITENLANDSCHE
POLITIEK.
Rede van Eden.
Minister Eden heeft gisteren in het
lagerhuis verklaard, dat de tegenwoor
dige toestand en de bereidwilligheid, door
Italië getoond, niet meer de handhaving
rechtvaardigen van de waarborgen aan
de Middellandsche Zee-mogendheden -ge
geven.
Frankrijk en België wenschen, evenzeer
als Engeland, een Eüropeesche regeling
en een nieuw Locarno. Wij hopen een
gunstig antwoord van Berlijn en Rome
te ontvangen.
Er zal nog veel werk langs diploma-
tieken weg noodig zijn voor de conferen
tie van vijf bijeen zal komen.
Do resultaten van de conferentie van
Montreux achtte Eden buitengewoon be
vredigend.
De periode van onzekerheid, die op de
opheffing der sancties volgde is thans
gelukkig ten einde. Italië acht het hoofd
stuk der sancties- definitief gesloten en
zag met vertrouwen een nieuwe politiek
van onderlinge samenwerking tusschen
de naties tegemoet.
Wat Spanje betreft, de Britscbe regee
ring betreurt den ongelukkigen toestand,
die zich daar 'neeft ontwikkeld. Het is
niet onmogelijk thans te bepalen, welke
de uitslag zal zijn van den strijd.
Op de vraag, of de persberichten juist
zijn, volgens welke de Britsche regeering
de Fransehe zou hebben verzocht, niet
toe te staan, dat wapenen zouden worden
geleverd aan de Spaansche regeering-,
antwoordde Eden, dat niets van dien aard
geschied was:
Ten aanzien van Danzig zeide Eden
verder, dat de toestand daar niet zonder
ongerustheid kon worden gezien.
DUITSCHLAND HELPT ENGELAND
BEWAPENEN.
Reuter meldt uit Londen, dat op een
zitting van de Kamer van Koophandel te
Birmingham is melding gemaakt van het
feit, dat Engeland machines uit DUitsoh-
land heeft ingevoerd, die dienen moeten
voor den aanmaak van wapenen. D'e En-
gelsche fabrieken konden deze machines
niet voldoende vlug afleveren in verband
met het tempo van bewapening.
Honderd dagen staking in Palestina.
In Arabische kringen vierde men giste
ren den lOOsten dag van de staking.
De opperste Arabische raad verlangt,
dat de staking wordt voortgezet, tot alle
ejschen der Arabieren zijn ingewilligd.
De Joodsche nationale raad heeft de
Binnenland.
-Steun aan de kleine boerenbedrijven.
Meer steun aan de maiscultuur.
Versterking der Indische weermacht.
De Nederlanders in Spanje.
Buitenland.
Hevige burgeroorlog in Zuid-Spanje.
Rede van Eden over de Elngelsche bui-
tenlandsche politiek.
Ingezonden Mededeeling.
tiaditioneele pelgrimsreis naar den
Klaagmuur, welke Dinsdag zou plaats
hebben, afgezegd in verband met de on
zekerheid van den toestand.
Korte Berichten.
Volgens berichten uit Charbin is de
Trans-Siberische Exprestrein op de in een
steile helling loopende lijn tusschen Khin-
gan en Pokotoe verongelukt. De tweede
locomotief van den trein, twee wagons
derde klasse en een postwagen stortten
van een steile glooiing omlaag. De wa
gons eerste en tweede klasse bleven
staan. Het juiste aantal slachtoffers is
nog niet bekend. Men vreest echter, dat
het aanzienlijk is.
Het aantal dooden, dat bij de auto
ramp in het Zwarte Woud te- betreuren
valt, is tot 24 gestegen, doordat nog een
ander slachtoffer is- gevonden en drie
zwaar gekwetsten zijn bezweken.
Een kleine advertentie ln de rubriek
„Vraag en Aanbod" kost slechts 75 cent
bij vooruitbetaling.
DE NEDERLANDERS IN SPANJE.
De K.N.S.M. zendt schepen in overleg
met de regeering.
Naar wij vernemen heeft de Neder
landsche re-geering verdere maatregelen
genomen tot bescherming, respectievelijk
vervoer van vluchtelingen uit Spanje.
Zij' heeft n.l. in overleg met de Konink
lijke stoomboot maatschappij! de Agamen-
non naar Barcelona gezonden, waar con
sul Daubantan aan het ministerie van
buitenlandsche zaken om hulipi heeft ge
vraagd. De Agamennon zal zich, wanneer
zij' te Barcelona vluchtelingen aan boord
heeft genomen, naar Marseille begeven.
Voorts heeft de Nederlandsche consul te
Malaga de regeering om hulp- gevraagd
als gevolg waarvan de Tiberius van de
K.N.S.M. aangewezen is, een aantal per
sonen van Malaga naar Lissabon te ver
voeren.
De Perseus, welke in de Noord-Spaan-
scbe havens moest lossen en waarom
trent de reederij geen berichten had ont-
