Beginselprogram der S.D.A.P.
eerste blad
het adres
a. wilking
Bij Doorzitten
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie
ZATERDAG 18 JULI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
50 e JAARGANG 244
Belangrijkste Nieuws
en Zonverbranding
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertontiön SO cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
li.
Bij het lezen van het ontwerp herzie
ningsprogram valt allereerst op, de veel
meer gematigde toon.
Het oude program begint met naar
Marxistisch recept scherp tegenover
elkaar te stellen twee klassen: het prole
tariaat en de kapitalistische klasse die in
duurzame belangentegenstelling tegen
over elkaar staan.
En de loop der geschiedenis wordt op
grond van Marx' wetenschap aldus ge-
teekend, dat er is opeenhoping van rijk
dom bij de kapitalistische klasse tegen
over toenemende armoede, onzekerheid
van bestaan en afhankelijkheid bij het
proletariaat, voortwoekerend pauperisme
en prostitutie, alcoholisme en misdaad.
D!e wanverhouding wordt steeds grooter,
de tegenstelling steeds scherper, tot ein
delijk het proletariaat de kapitalistische
boeien verbreekt en de leiding der maat
schappij kan overnemen.
Breedvoerig wordt de ontwikkeling van
dezen strijd geteekend, maar, zoo wordt
er aan toegevoegd, het proletariaat is bij
het streven om de maatschappij te verlos
sen van een stelsel dat economisch ver
ouderd en zedelijk veroordeeld is, on
overwinnelijk. Het zal overwinnen in
bond met het internationale proletariaat
en daarom wordt gestreefd, naar de een
heid van den proletarischen klassenstrijd.
Van dit alles vindt men in het nieuwe
program zeer weinig terug.
Als begeerlijk doel wordt nu aangewe
zen de verwezenlijking van het democra
tisch socialisme, de stichting van een
maatschappij op den grondslag van ge-
meenschapsbezit van de voornaamste pro
ductiemiddelen met gemeenschapsbeheer
van het bedrijfsleven en met waarborging
van geestelijke en staatkundige vrijheid.
Dit doel zal bereikt worden, niet door
een ineenstorting van het kapitalistische
stelsel na een laatsten wanhopigen strijd
met het overwinnende proletariaat, maar
door de ontwikkeling die zich in de kapi
talistische maatschappij heeft voltrokken.
Die ontwikkeling gaat niet zonder
strijd, integendeel, maar het is niet meer
een strijd alleen van het proletariaat. De
kapitalistische voortbrengingswijze leidt
tot telkens terugkeerende crises en ver
scherping van de tegenstellingen, maar
in dat kapitalisme ontwikkelen zich de
economische voorwaarden voor een so
ciale productie-wijze.
Dit heeft plaats doordat de Overheid
in het algemeen belang, eigendom en be
heer van verschillende bedrijven aan zich
trekt, maar ook, doordat andere groepen
der bevolking, technici, beambten, kleine
boeren en tuinders, in wezenlijke tegen
stelling tot het kapitalisme kotnen te
staan.
De tegenstelling is dus niet meer pro
letariaat en kapitalisten, de groote massa
paupers en een zeer kleine groep bezit
ters, maar uitgebuiten en uitbuiters.
Het front is dus veel verbreed.
En het gaat hier over een poli
tiek program er zal dus ook voor
boeren en middenstanders alle reden zijn
om straks bij de verkiezingen achter het
ietwat verbleekte roode vaandel te trek
ken.
Om deze overgang te vergemakkelijken
is het woord „proletariaat"' geheel uit
het program verbannen.
Spreekt het bestaande program bij
voorkeur van het proletariaat als tegen
stelling van de kapitalistische klasse en
wordt daar de» arbeidersbevolking by
voorkeur als het proletariaat aangeduid,
in het nieuwe program komt deze uit
drukking niet meer voor.
Waarschijnlijk is dit niet uitsluitend
gedaan terwille van frontverbreeding.
Niet onmogelijk voelt men het als min
of meer beleedigend wanneer de partij
gangers, die als regel wat graag als dei-
mes en heeren worden aangeduid, met
proletariërs op één lijn worden gesteld.
En ook is het mogelijk dat men toch niet
wil_ ontkennen, dat onder een niet-socia-
listisch regiem in ons land de toestand
van de massa zooveel verbeterd is, dat
hier van „proletariaat" niet kan worden
gesproken.
Hbe dit zijl, het „proletariaat" is in het
ontwerp vervangen door: „de massa des
volks".
Dat ia meer in overeenstemming met de
werkelijkheid en 'het klinkt ook beter voor
een partij, die op politieke samenwerking
burgerlijke" partijen bedacht is.
Wij hebben er reeds op gewezen, dat op
bescherming van de democratie 1 in
tegenstelling met bet bedoelen van com
munisten en fascisten sterk de. na
druk wordt gelegd. En ook het nationale
element is in tegenstelling met wat voor
heen gepropageerd werd, niet vergeten.
Dé sociaal-democratische beweging
zoo heet het letterlijk weet zich door
historische lotsgemeenschap deel van de
Nederlandsche natie en, houwt voort op de
beste Nederlandsche tradities van geeste
lijke vrijheid en verdraagzaamheid. De
door haar nagestreefde opheffing van de
klassentegenstellingen zal de sterkste be
lemmering voor de tot stand koming van
een werkelijke volkseenheid wegnemen".
De roode poorten worden dus zoo wijd
mogelijk opengezet.
En men beseft niet of tracht het te
verdoezelen! dat de beginselen in dit
ontwerp-program beleden, de geestelijke
vrijheid en de democratie uitsluiten en
dat de oude antithese hier onverzwakt
wordt gehandhaafd.
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
VREUGDE IN ENGELAND.
De dader geen Schot, maar een Ier?
Uit alle deelen van de wereld heeft ko
ning Edward telegrammen ontvangen,
waarin hij geluk gewenscht werd met
zijn ontsnapping aan den op hem ge-
pleegden aanslag.
D'e geweldige menigte, welke in Bow-
street, waarheen de dader vervoerd was,
was samengestroomd, kon door de politie
vaak slechts met moeite in bedwang wor
den gehouden, vooral op het oogenblik,
toen de beschuldigde onder goed geleide
naar buiten kwam.
In groote hoofdartikelen geven de
kranten uiting aan hun voldoening, dat
het leven van den jongen koning is ge
spaard gebleven.
Volgens verschillende bladen is de da
der, Mac Mahon, een Ier, die als jonge
man uit het graafschap Tyrone in Ierland
naar Glasgow is gekomen, waar hij sinds
dien heeft gewoond. Bovendien zou hij
een valschen naam hebben opgegeven.
Zijn eigenlijke naam is Jerome Banni-
gan. Hij dient zioh aan als sociale her
vormer.
De motieven van de aanslag-poging
tegen koning Edward worden langzaam
opgehelderd, nadat ze aanvankelijk vol
komen in het duister lagen. Het voorval
schijnt verband te houden met een eisch,
welken de gearresteerde tegen de twee
detectieven heeft ingediend, wegens een
tamelijk lang geleden naar zijn meening
ten onrechte uitgevoerde arrestatie.
DE TOESTAND IN SPANJE.
Het complot tegen den monarchisten
leider.
Het onderzoek in verhand met den
moord op den monarchistenleider Sojelo,
heeft aan het licht gebracht, dat het
moordcomplot gesmeed werd door hooge
officieren van de civiele garde.
Reeds heeft de rechter van instructie
een bevel tot arrestatie uitgevaardigd
tegen den kapitein der civiele garde, Ro
mero.
Een zeer omvangrijke opsporingsactie
is in verband biermede ondernomen,
doch men verwacht er weinig resultaat
van, wijl Romero, naar algemeen wordt
aangenomen, naar Frankrijk gevlucht is.
Romero zou de moordenaarsbende, die
Sotelo uit zijn woning ontvoerde en hem
door een schot in het linkeroog doodde,
persoonlijk hebben aangevoerd.
Intusschen is de opwinding, die bet ge
volg was van den gruwzamen moord nog
steeds niet geluwd.
AANVAL OP HET VLIEGVELD VAN
JERUSALEM.
Naar eerst thans bekend wordt, heeft
gisternacht een bende goed gewapende
Arabieren bij verrassing een aanval ge
daan op het vliegveld van Jerusalem.
Tusschen de Britsche troepen, die daar
waren gestationneerd, en de aanvallers
ontspon zich 'n hevig vuurgevecht, waar
in de Britten tenslotte zegevierden.
De aanval werd door mitrailleur-vuur
afgeweerd. Hoe groot de verliezen aan
Arabische zijde zijn, is niet bekend, daar
de Arabieren allen verdwenen waren, toen
de Engelsche stormafdeelingen het ter-
rein afzochten.
Nu binnenkort drie nieuwe bataljons
zullen aankomen, wordt de sterkte der
troepenmacht in Palestina hiermede ver
hoogd tot 15.000 man, inbegrepen de po
litie en de grensbewaking in Trans-Jor-
danië, maar niet inbegrepen de 2000 spe
ciale politie-beambteti, die naar de Jood-
sche kolonies zijn gestuurd.
Volgens officiëele opgave zijn tusschen
19 April en 15 Juli tengevolge van de on
lusten in Palestina gedood: 86 Moham
medanen, 4 Christenen en 38 Joden, allen
burgers.
Voorts zijn nog een Britsche en twee
Mohammedaansche politic-agenten, als
mede vier soldaten of vliegers gedood.
Een veiligheidsminister in Duitschland?
Naar het „U.P." uit wel-ingelichte bron
verneemt, is in één der volgende weken
de benoeming van den S.S.-leider Himm-
ler tot rijksveiligheidsminister te ver
wachten.
Himmler is ongeveer een maand ge
leden tot chef der geheele politie van
Duitschland benoemd.
Hitte keert terug in Amerika.
Dé weerbureaus voorspellen een te
rugkeer van de hittegolf, in de deelen der
Vereenigde Staten, welke gedurende twee
dagen door regenval en afkoeling eenige
verlichting hebben gebracht.
Chicago zal, naar voorspeld wordt,
vandaag weer temperaturen van 45 gra
den Celsius kunnen registreeren.
D'e reeds veertien dagen aanhoudende
hitte heeft thans 4137 slachtoffers ge
maakt.
De materieele schade wordt geraamd
op 600 millioen dollar.
D'e nieuwste weerberichten hebben een
scherpe stijging van de korenprijzen en
vooral van de maisprijzen tot gevolg ge
had.
Het aantal dooden, tengevolge van de
hitte is thans gestegen tot ongeveer 4500.
Protest van de kerk tegen Hitier.
In een protestverklaring aan Hitler
eischen de leiders van de Duitsche be-
lijdeniakerk vrijheid voor het volk om
Gods wegen te bewandelen, zooals het dat
zelf verkiest, opdat onze kleinkinderen
niet hun voorvaderen zullen vervloeken,
die wel een rijk op aarde hebben ge
bouwd, maar het Godsrijk voor hen heb
ben gesloten.
Ook protesteeren zij tegen de stelsel
matige ondermijning van den invloed der
kerk bij jongeren en ouderen en verkla
ren, dat de campagne tegen de Joden
in strijd is met het Christendom.
Zij voegen er aan toe:
W!jj moeten er Hitier voor waarschu
wen, dat de herhaalde verheerlijking van
hem alleen aan God toekomt.
Etr worden thans snelle en drastische
maatregelen genomen tegen de oppofiitio-
neele predikanten, die een protest-schrij
ven hebben gericht aan Hitier.
Het ministerie van Kerrl heeft den
predikanten, die zich „voorloopige lei
ding der D'uitsche Evangelische Kerk"
genoemd hebben, bevel gegeven binnen 14
dagen deze benaming te laten vallen.
In de afgeloopen week zijn huiszoekin
gen gehouden in de confessioneele kerken
in Berlijn en in de provincies, waar
schrijfmachines en multiplicatoren van
predikanten in beslag genomen zijn.
Wat er in Duitschland met stakers
gebeurt.
Naar Havas uit Mainz verneemt, zijn
300 arbeiders vein de autofabriek van
Opel te Ruesselsheim in staking gegaan.
Zij protesteeren tegen de verkorting van
den werktijd, die de directie heeft moeten
invoeren in verband met de moeilijkheden
bij het betrekken van rubber. D'e arbei-
deis laten bij hun actie het nationaal-
socialistische beginsel van het „recht op
arbeid" gelden. De directie heeft zioh tot
het Duitsche Arbeidsfront gewend, dat
opdracht heeft gegeven, de arbeiders te
ontslaan.
(In Nederland heeft de N.S.B. in en
kele gevallen de stakers aangemoedigd
den strijd voort te zetten, als ze de kans
zag de vakorganisaties een hak te zetten.)
De conferentie der Locarnomogendheden
gaat waarschijnlijk door.
Naar Reuter uit Parijs meldt, zijn zoo
wel de Fransche als de Belgische regee
ring erop gesteld de conferentie der Lo-
carno-mogendheden op 22 Juli te Brus
sel te doen plaatsvinden..
De bijeenkomst te Brussel zou de vol
gende doeleinden nastreven:
1. een gezamenlijk onder oogen zien
van den toestand;
2. bet voorbereiden van een conferentie
op grootere schaal, hetzij in het kader
van het verdrag van Locarno Italië
en Duitschland zouden dan eveneens wor
den uitgenoodigd hetzij op een nog
bieedere basis, zoodat ook andere Euro-
peesche mogendheden hieraan zouden
deelnemen.
Nader wordt gemeld: Het staat vrij1-
wel vast, dat ingevolge een voorstel van
Engeland den 23sten Juli a.s. of daar
omtrent te Londen en dus niet te Brus
sel, zooals aanvankelijk in het voornemen
lag, een conferentie van de vertegenwoor
digers van Frankrijk, Engeland en België
zal worden gehouden ter voorbereiding
van een meer uitgebreide Locarnisten-
conferentie, waaraan ook Duitschland en
Italië zullen deelnemen.
Het schijnt, dat de Fransche regee
ring geen noemenswaardige bezwaren
maakt tegen de keuze van de plaats van
bijeenkomst, doch het ia mogelijk, dat de
door Engeland voorgestelde datum van
23 Juli voor haar eenige moeilijkheden
oplevert.
Korte Berichten.
In de staten Washington, Oregon en
Utah zijn verscheiden aardschokken
waargenomen. D'e bevolking heeft den
nacht in het open veld doorgebracht. D'e
aangerichte schade is gering.
i Naar verluidt zijn te Weenen tal
rijke arrestaties verricht in kringen van
den vakbond van boekdrukkers en zet
ters. Men spreekt van 60 arrestaties.
D'eze zouden in verband staan met de
verschijning van een onwettige arbeiders-
krant.
Het luchtschip „Hindenburg", dat
gistermorgen uit Amerika boven Frank
fort aankwam, heeft wegens grondwarm-
te tot den avond boven de stad moeten
kruisen, om daarna om 18 u. 5 vlot te
landen.
Naar paa vandaag bekend is gewor
den, heeft onlangs te Karymskaia, in O.
Siberië, een spoorwegramp plaats gehad,
die 51 dooden beeft geëischt, terwijl 52
personen gewond werden.
Dr COLIJN MET VACANTIE.
D'e voorzitter van den Raad van Minis
ters dr H. Colijn, vertrekt heden met zo-
mervacantie naar Engeland.
D'e correspondent van de „Daily Tele
graph" te D'en Haag voegt hieraan toe:
Wanneer dr Colijn naar Ehgeland gaat
pleegt hij gewoonlijk met Britsche minis
ters informeele discussies te voeren no
pens de politieke situatie. Hij acht het
dan ook waarschijnlijk, dat dr Colijn zal
pogen de inzichten te vernemen van ver
schillende leidende persoonlijkheden in
Ehgeland aangaande de wijzigingen, die
onlangs in Europa hebben plaats gevon
den, in het bijzonder aangezien op de
houding van Ehgeland ten opzichte van
West-Ehropa in den laatsten tijd herhaal
delijk den nadruk is gelegd.
D'r Colijn zal vanmiddag half twee met
een der mailbooten van de Stoomvaart-
Maatschappij „Zeeland" van Vlissin
gen naar Ehgeland vertrekken.
HET PALEIS OP DEN DAM.
De Eerste Kamer aanvaardt het
wetsontwerp.
De Eerste Kamer heeft gistermiddag
de overeenkomst tusschen het Rijk en de
gemeente Amsterdam betreffende het Pa
leis op den Dam zonder hoofdelijke stem
ming goedgekeurd.
DEFENSIEPLANNEN VOOR INDIE.
In zijn Memorie van Antwoord over de
Indische begrooting 'heeft minister Golijn
het vertrouwen uitgesproken, dat hij ten
aanzien van bet luchtwapen en de vloot,
ook in verband met het rapport der com
missie-Kan, nog vóór bet einde van bet
zittingsjaar aan de Staten-Generaal zijh
plannen zou kunnen kenbaar maken.
Thans heeft het Eerste Kamerlid, Mr
H. J. Knottenbelt, aan den minister van
Koloniën en van Defensie a.i. gevraagd
wanneer bij hieraan gevolg zal kunnen
geven.
HET ONGELUK TE BEILEN.
Telegram Minister van Binnenlandsche
Zaken.
D'e minister van Binnenlandsche Zaken
heeft het volgende telegram gezonden aan
het gemeentebestuur van Beilen:
„Met de droeve ramp welke uw ge
meente trof, ben ik zeer begaan. Terwijl
ik uw bestuur mijn deelneming betuig,
verzoek ik u, tevens namens mij, de fa
milieleden der getroffenen van mijn diep
medegevoelen in kennis te stellen."
Bedrijfsvereeniging voor hei grafische
bedrijf.
Donderdag is te Amsterdam de alge-
meene ledenvergadering gehouden van de
bedrijfsvereeniging voor ziekengeldverze-
kering voor bet grafisch bedrijf en aan
verwante bedrijven.
Blijkens het jaarverslag is de alge
meens gezondheidstoestand onder de
verzekerden bij deze bedrijfsvereeniging
in 1935 niet zoo gunstig geweest als in
1934.
Het aantaf bij de bedrijfsvereeniging in
behandeling gekomen ziektegevallen be
liep met inbegrip van de gevallen van
uitkeering voor werkverzuim terzake van
nabehandeling 15.903 tegenover 14.856 in
Binnenland.
De industrie-financiering door de Eerste
Kamer aangenomen.
D'e stand der landbouwgewassen.
D'e malversaties te Vlissingen.
Minister Golijn naar Engeland.
Buitenland.
Weer hitte in Amerika.
Protest van de kerk tegen Hitier.
De aanslag op den Engelschen koning.
Conferentie der1 Locarno-mogendheden.
De toestand in Spanje.
Verzacht en geneest
Doos 30ct. Bij Apoth.en Drogisten
1934. Het in totaal uitgekeerde zieken
geld steeg in verband daarmede van ruim
f509.7000 over 1934 tot f525.300 over
1935.
Tengevolge van de moeilijke oeconomi-
eche omstandigheden en, mede tengevolge
van uittreding van eenige leden liep het
gezamenlijke loonbedrag der aangesloten
werkgevers terug van ruim f 27.8000.000
over 1934 tot ruim f 25.500.000 over 1935.
Het gevolg biervan was, dat per f1000
loon de kosten hooger waren dan over
1934.
Het Kamerlid A. H. J. Engels.
Naar „De Tijd" meldt, stelt de beer A.
H. J. Engels zichbij de komende verkie
zingen niet meer beschikbaar voor een
candidatuur voor de Tweede Kamer.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1
Augustus 1936 benoemd tot burgemeester
der gemeente Zwartsluis D. de Koning.
Dte nieuw benoemde burgemeester van
Zwartsluis' is thans secretaris-ontvanger
dier gemeente.
DE MALVERSATIES TE VLISSINGEN.
Ook de secretaris van 't plaatselijk
Crisiscomité in arrest.
Inzake de malversaties, die te Vlissin
gen aan bet licht zijn gekomen en die
gepleegd zijn door eenige ambtenaren van
bet plaatselijk Crisis-comité en van Maat
schappelijk Hulpbetoon, kan nader wor
den medegedeeld, dat gisteren de secreta
ris van het plaatselijk Crisis-comité, de
gemeente-ambtenaar L., door de politie is
gearresteerd. Hij is gistermiddag voor den
officier van Justitie te Middelburg geleid
Aan het licht is gekomen dat personen,
die daarvoor in het geheel niet in aan
merking kwamen en zelfs personen van
buiten Vlissingen, door de ambtenaren
van steun of goederen werden voorzien,
terwijl personen, die in zeer hulpbehoe
venden staat verkeerden, en recht op hulp
zouden hebben, door dezelfde ambtenaren
steun is geweicerd en eerst door tusschen-
komst van de politie of justitie van bet
geen hun toekwam, bezit konden nemen.
De malversaties hebben te Vlissingen,
waar de aangehoudenen zeer bekende per
sonen zijn, groot opzien gewekt. Men ver
wacht met groote s-panning, wat»het justi
tioneel onderzoek verder aan het licht zal
brengen.
Middelburg. De Arbeidsbeurs in
1935. Aan 'het jaarverslag 1935 van den
dienst der Werkloosheidsverzekering en
Arbeidsbemiddeling, tevens districtsar
beidsbeurs voor de gemeenten tusschen
Ooster- en Westerschelde, ontleenen wij,
dat 'de directeur er op wijst, dat ook dit
jaar de werkloosheid op de plaatselijke
arbeidsmarkt onverminderd voort duurde
en er in geen enkel opzicht eenige ver
betering kon worden geconstateerd. Het
gemiddeld aantal ingeschrevenen bij" de
arbeidsbeurs bedroeg op het eind van
iedere maand 973, welk cijifer zeker wel
den algeheelen toestand teekent. Het
plaatsingscijfer steeg van 691 tot 734 en
het aantal werkgevers-aanvragen van 885
tot 1054.
Voor de districtsarbeidsbeurs zal bet
aantal plaatsingen toenemen van 3086
tot 5002 en bet aantal werkgevers-aan
vragen van 3145 tot 5150. Uit verschil
lende gemeenten werden 38 ongehuwde
landarbeiders geplaatst in den Wierin-
germeerpolder. In verband met de ver
breeding van bet kanaal door Zuid-Beve
land was eene commissie samengesteld
uit de burgemeesters der omliggende ge
meenten imet den directeur als adviseur.
Niettegenstaande alles in het werk is ge
steld om bij bedoelde werken te komen
tot plaatsing via de arbeidsbeurs van
