d" - Goes.
HEE
PELEN.
EERSTE BLAD
Buitenland.
De leider der Spaansche
monarchisten vermoord.
De Duitsch-Oostenrijksche
overeenkomst.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
likkelen
3 per
ons
2
i
3
2
3 p. 2
ons
half pond
543
!aak
DINSDAG 14 JULI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINDIE ZEELAND
50 e JAARGANG "o, 240
irorden lederen
ngen gehouden
in werkdag van
op het kantoor
hun TEELT-
angst te nemen.
:T BESTUUR.
Werkloosheid en haar bestrijding.
JEDEREN DAG f30.- CONTANT
t*
»f
1
*t
H
f*
oor
handelaren
trden
TENTIËN
en
SMENTEN
id aangenomen
middag 3 u.
MIST
lurensche hoek,
Icht bonte Vaars
resTAN POPPE,
kapelle.
Waschstel,
it, slechts f 2.95
iKSTRA - GOES
K
fietsen:
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postehèque en Girorekening 44455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
2)eZeeu
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advcrtcntiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Een wraakneming naar aanleiding van
een moord op een politie-officier.
Gisteren werd uit Madrid gemeld, dat
de leider van de parlementaire monar
chistische partij, Calvo Sotello, die ver
scheidene malen in de Cortes uiting had
gegeven van zijn sympathieën voor het
fascisme, door de stormtroepen was ge
arresteerd.
Een later bericht meldde, dat het lijk
van Calvo Sotello op het kerkhof te
Madrid is gevonden.
De Spaansche regeering heeft gister
middag den moord op den leider van de
monarchisten toegegeven en verklaard,
dat zij maatregelen getroffen heeft om
de daders van deze vreeselijke daad te
straffen. Er zijn twee speciale rechters
benoemd, die het onderzoek zullen leiden.
De moord is met een dolk bedreven.
Waarschijnlijk betreft het een wraak
neming voor den moord op den politie
officier, dien, toen hij Zaterdagavond zijn
woning te Madrid verliet, door een schot
getroffen werd.
Er zijn tot dusverre drie arrestaties ver
richt, namelijk van twee agenten en den
chauffeur, die de auto bestuurde waar
mede de agenten Sotello van zijn woning
gehaald hadden.
Nader wordt nog gemeld:
De moord op den leider van de monar
chisten Calvo Sotelia heeft te Madrid
ontzaglijke opwinding veroorzaakt. Wat
den moord zelve betreft, is de volgende
lezing, die met alle mogelijke réserves
moet worden gelezen, het meest verspreid.
Toen bij den algemeenen veiligheids
dienst het bericht bekend werd van den
moord op den luitenant der Guardia de
Asalto, Castillo, die Zondagnacht met re
volverschoten om het leven werd gebracht
moet een vriend van den vermoorde,
eveneens een communist, het besluit heb
ben genomen wraak te nemen. Met een
aantal gelijkgezinden kwam hij overeen
Calvo Sotello te vermoorden. Aan de uit
voering van dit wraakplan schijnen 20
personen te hebben deelgenomen. Zij
maakten zich meester van een overval
wagen van den veiligheidsdienst en reden
naar de woning van Sotello. Een officier
en drie beambten meldden zich aan de
deur van de appartementen van den mo-
narchistischen leider. Deze weigerde aan
vankelijk open te doen. Pas toen hij van
de concierge van zijn woning het bericht
had gekregen, dat er een politieauto met
een aantal agenten voor de deur stond,
wilde Sotello openen. Zoodra de agenten
waren binnengetreden bedreigden zij hem
met revolvers en gelastten hem mee te
gaan. Sotello vroeg toestemming om te
telefoneeren met den minister-president,
om naar de redenen van zijn arrestatie
te informeeren. Het werd hem echter niet
toegestaan en men bracht hem op straat,
waar men hem in de politieauto deed
plaats némen.
In dezen wagen hebben zij ham op beest
achtige wijze afgemaakt. Nadat men hem
met een revolverschot gedood had, hebben
de onverlaten het lijk met bajonetsteken
nog verminkt.
De president van de Cortes, Martinez
Barrios verklaarde: de toestand is van
een zoodanigen ernst, dat het onmogelijk
is te voorzien, wat er zal gebeuren. Deze
moord bewijst, dat zekere staatsinstellin
gen niet functionneeren, zooals zij dat
behooren te doem Wanneer officiëele in
stellingen aldus handelen, zal het moei
lijk zijn te voorkomen, dat particulieren
zich op straat schuldig maken aan uit
spattingen.
DE INDRUK IN FRANKRIJK EN
BELGIE.
Uit Parijs wordt gemeld, dat daar een
gevoel van onbehaaglijkheid heerscht, se
dert h!et oogenblik waarop het bericht vaD
het Duitsch-Oostenrijksche accoord hier
hekend geworden is. Van officieels zijde
is er op het bericht nog niet gereageerd,
terwijl ook de commentaren van de lei
dende persorganen weinig positieve aan
duidingen geven.
Niemand maakt er zich illusies over,
of het Duitsch-Oostenrijksche modus Vi
vendi beteekent in wezen een toenadering
tusschen Berlijn en Rome, waarschijnlijk
zelfs de eerste stap op den weg naar hel
hier zoo gevreesde accoord tusschen Italië
en Duitschland, en een nieuwe groepee
ring der krachten in Europa.
In Belgisch© diplomatieke kringen heeft
het accoord naar gemeld wordt, veel in
druk gemaakt. Men is van oordeel, dat
Duitschland met Oostenrijk hetzelfde heeft
gedaan, wat het indertijd met Polen heeft
gedaan, en zijn overeenstemming met Ita
lië inzake de Oostenrijksche kwestie heeft
tot eenig doel zich naar de andere zijde
vrijer te gevoelen.
Men blijft in gezaghebbende kringen in
België h'et grootste belang hechten aan de
Locarno-kwestie; het Rijnpact vormde een
wijze politiek van veiligheid voor het land
Hoewel het nog niet zoo lang geleden is,
dat men in België een neiging kon waar
nemen tot nauwere betrekkingen met Ber
lijn, hebben alle politieke gebeurtenissen
van den laatsten tijd hierin een algeheels
wijziging gebracht. België wenscht thans
meer dan ooit een zoo nauw mogelijke sa
menwerking met Frankrijk en Engeland,
die naar den letter en den geest trouw ge
bleven zijn aan het verdrag van Locarno.
In de pers gaan echter stemmen op, om
geheel' los van Frankrijk een eigen politiek
te voeren.
HERDENKING VAN DEN STRIJD
OM VERDUN.
Oud-strijders 'uit alle landen bijeen.
Ter herdenking van den 20sten ver
jaardag van den strijd om Verdun, ver
zamelden zich Zondag op de hoogten van
Douaumont de vertegenwoordigers van
de oudstrijders van bijna alle landen, die
aan den oorlog deelnamen. Van Fran-
sche zijde waren 30.000 oud-strijders ge
komen, terwijl ook 500 Duitschers aan
wezig waren. Verder Engelschen, Belgen,
Italianen, Amerikanen, 'Grieken, Polen,
Portugeezen, Roemenen, Tsjechen, Rus
sen en 'Joegoslaviërs.
Vertegenwoordigers van de oudstrij-
dersdelegaties voerden in hun eigen taal
het woord en gaven uitdrukking aan hun
vredeswil. Een escadrille militaire vlieg
tuigen loste saluutschoten voor de doo-
den van den wereldoorlog.
Het hoogtepunt van de plechtigheid
was de eedsaflegging door ruim 100.000
oud-frontstrijders uit zestien verschillen
de landen. Dit geschiedde op het kerk
hof van Douaumont, waar ongeveer een
millioen soldaten hegraven liggen.
Driemaal herhaalden daarna de oud
frontstrijders de woorden „voor den
wereldvrede", waarna een oorlogsinvalide
d© volgende eedsformule uitsprak: „Om
dat zij, die hier en elders rusten, slechts
de eeuwige rust zijn ingegaan om den
vrede te vestigen, en omdat het van ons
een heiligschennis zou zijn in de toe
komst te aanvaarden wat de dooden heb
ben veracht, daarom zweren wij te ver
langen en waarborgen den vrede welken
wij, aan hun offer verschuldigd zijn."
COMPENSATIES VOOR DUITSCH
LAND IN AFRIKA?
Duitsche medewerking noodig voor de
handhaving der blanke beschaving.
Pirow, de Zuid-Afr. Min. van Defensie
zeide in een interview:
„In zeer invloedrijke kringen in Enge
land is men van meening, dat er geen
grondslag voor een blijvende vreedzame
verhouding tot Duitschland mogelijk is,
indien men Duitschland geen behoorlijke
territoriale compensaties geeft in Afrika.
„Ik heb, voegde Pirow hieraan toe, in
Engeland veel steun gevonden voor mijn
meening, dat samenwerking met Duitsch
land in Afrika een levensbelang is voor
het handhaven van de blanke beschaving
op dit continent.''
AMERIKA's INVOERRECHTEN OP
DUITSCHE GOEDEREN.
Verhooging in antwoord op de Duitsche
uitvoerpremies van kracht geworden.
De nieuwe douanetarieven, welke voor
zekere Duitsche aitikelen 22 a 56 pet.
liooger zijn dan tot nu toe, zijn Maandag
nacht van kracht geworden.
De regeering der Vereenigde Staten
beeft geweigerd rekening te houden met
de officieele protesten van den ambassa
deur van Duitschland.
De nieuwe tarieven beoogen de uitvoer
premies der rijksregeering op zekere ar
tikelen te niet te doen.
In verband met het mislukken van de
pogingen, om tot een voorloopig Ameri-
kaansch-Duitsch handelsverdrag te gera
ken, zal de Duitsche handelsdelegatie on
middellijk naar Duitschland terugkeeren
EEN AARDBEVING IN CHILI.
De stad Taltal grootendeels een puinhoop.
De havenstad Taltal is door een hevige
aardbeving geteisterd, welke gevolgd werd
door een vloedgolf. Meer dan de helft
der huizen is vernield. Over het aantal
dooden is nog niets bekend, doch men
vreest, dat dit zeer hoog is.
Onder de honderden huizen, welke zijn
ingestort of beschadigd, bevinden zich
vele openbare gebouwen, zooals het stad
huis, het hoofdpostkantoor en het stede
lijke ziekenhuis. De verbinding met de
het dichtstbij gelegen stad Antofagasta
is verbroken, waardoor geen nadere in
lichtingen verkregen konden worden.
Reeds zijn reddingsploegen onderweg, om
bij het opruimingswerk hulp te verlee-
nen. In de stad zorgen zwaargewapende
gendarmes voor de handhaving der orde.
De vloedgolf heeft behalve te Taltal
ook in andere aan het Noorden van de
kust gelegen plaatsen groote schade, voor-
ai aan de telefoonleidingen en de wegen,
aangericht.
DROEVE BALANS DER TROEBELEN
IN PALESTINA.
Naar schatting 270 dooden en 300
gewonden.
Volgens een thans opgemaakte balans
zijn sedert 19 April, den datum waarop
de ongeregeldheden in Palestina een aan
vang namen, meer dan 150 personen,
waaronder vijf Britsche militairen en 41
Joden, gedood. Hierbij zijn echter niet alle
aan de zijde der Arabieren gevallen doo
den inbegrepen, daar deze, gelijk bekend,
vaak hun gevallenen na het gevecht mede-
nemen. Hun aantal wordt echter minstens
op 120 geschat. Naar schatting werden
voorts 300 personen gewond.
De schade, toegebracht aan Joodsche
eigendommen, wordt geraamd op 1% mil
lioen gulden, waarbij men de indirecte
schade, die Joden, Arabieren en de regee
ring door de ongeregeldheden hebben ge
leden, niet in aanmerking heeft genomen.
Tot dusver hebben de Britsche troepen
in bijna 150 Arabische dorpen huiszoekin
gen verricht.
WIJNBERGEN DOOR EEN ORKAAN
VERWOEST.
Een hevige orkaan heeft in de bekende
wijnstreek Asti groote verwoestingen aan
gericht. De storm duurde ongeveer een
half uur. Wijnbergen en heele bosschen
werden volkomen vernield, evenals de te
velde staande oogst. Zware boomen wer
den ontworteld; een boer is door den
bliksem gedood, verscheidene personen
zijn gewond. Talrijke huizen zijn van hun
daken beroofd.
De zware regenval der laatste dagen
heeft geleid tot een sterk wassen van den
waterstand in het Como-meer. Het water
staat reeds 2% meter boven normaal peil.
Op vele plaatsen is het meer buiten zijn
oevers getreden. Het voornaamste plein
van Como staat onder water. Er moesten
kleine bruggetjes gebouwd worden voor
het publiek.
DE HITTE IN AMERIKA.
Totaal 1531 dooden; in Ontario 450.
Uit New-York: Het totaal aantal dooden
tengevolge van vde hitte bedraagt thans
1531, terwijl de schade aan oogst en vee
stapel toegebracht, geschat wordt op 300
millioen dollar.
Uit Ottowa: De hittegolf in de provin
cie Ontario heeft 450 dooden geëischt.
Te Toronto was het aantal dooden zoo
groot, dat uit de plaatsen in de omgeving
lijkkoetsen moesten worden geleend.
Het is nog onzeker of de regens, die
in Midden- en West-Amerika gevallen
zijn een blijvende verkoeling gebracht
hebben.
Noodlottige mijnontploffing.
Uit Brussel wordt gemeld: Een ontplof
fing, waarvan de oorzaak tot dusver nog
niet kon worden vastgesteld, heeft zich
voorgedaan in een steenkolenmijn te Se-
raing. Een arbeider werd op slag gedood,
een andere arbeider, die zwaar gewond
werd, overleed toen men hem naar het
ziekenhuis vervoerde. Een derde mijn
werker, die minder ernstig gekwetst werd,
moest ter verpleging in het ziekenhuis
blijven.
Hondenjacht te Istanboel.
Uitgehongerde honden maken de laat
ste dagen de betere wijken van Istanboel
onveilig. De dieren zijn door den honger
zoo woest, dat zij geen vrees meer kennen
en zelfs menschen aanvallen. Zij hebben
een toevlucht, gezocht in een pas gebouwd
huis, aan den Bosporus.
Men heeft getracht de dieren met vergif
uit te roeien, doch dit is niet gelukt.
Thans heeft de gemeente een aantal man
nen met geweren uitgerust; zij patrouil
leeren dag en nacht en hebben opdracht
op alle losloopende honden te schieten.
Italië gaat niet naar Brussel.
Naar Stefani bericht, heeft de Italiaan-
sche regeering geweigerd deel te nemen
aan de besprekingen van Brussel, onder
verwijzing naar de bestaande vlootrege-
lingen in de Middellandsche Zee.
Zij moet rekening houden met het 'be
staan van enkele verplichtingen in de
Middellandsche Zee, welke het deelnemen
aan de internationale samenwerking,
De werkverschaffing en het cultureels
werk.
Van de 459.300 verzekerden, niet be-
hoorende tot de landarbeiders, waren ge
heel werkloos: in de week van 22 t.m. 27
Juni 1936 28.9 pet.; in de vorige verslag-
week (8 t.m. 13 Juni 1936) 29 pet.; in de
overeenkomstige verslagweek van 1935
27 pet.; in de overeenkomstige verslag
week van 1934 27.1 pet.
Bij 1060 organen der Openbare arbeids
bemiddeling stonden op 27 Juni 1936 in
totaal 396.118 werkzoekenden ingeschre
ven, onder wie 374.685 mannen. Van deze
werkzoekenden waren er 378.892 werkloos
onder wie 362.384 mannen.
Blijkens mededeeling van den directeur
generaal voor werkverschaffing en steun-
verleening waren einde Mei 1936 45.054
werklooze arbeiders geplaatst bij 'n werk
verschaffing.
Bovendien waren 708 personen met fi-
nancieelen steun van de overheid tewerk
gesteld in het land- en tuinbouwbedrijf,
laatst bedoeld aantal is niet begrepen on
der het in een vorig bericht als werkloos
opgegeven aantal personen, op het einde
van Mei 1936.
Aan het cultureel werk voor Werkloo
zen namen in April van dit jaar deel:
1. cursussen 32.397 personen, onder wie
4033 vrouwen; 2. werkobjeoten voor jeug
dige werkloozen gemiddeld 2153 personen;
3. centrale werkplaatsen 1745 personen;
4. kampen voor jeugdige werkloozen 1427
personen.
Het totaal aantal deelnemers, zonder
dubbeltellingen, bedroeg in April 26.609
(onder wie 3021 vrouwen).
Onder de cursussen zijn begrepen dienst
bodencursussen, welke in 12 gemeenten
geven werden en in totaal 187 deelneem-
sters telden.
waarop zij levendig hoopt, in den weg
staan. Buitendien beeft de ltaliaansche
regeering de meening te kennen gegeven,
dat bet doelmatig zou zijn ook Duitsch
land uit te noodigen.
Fascisme in Engeland.
Uit Londen wordt gemeld: Zondagavond
is te Huil een vergadering gehouden van
de Britsche zwartbemden, waar de leider
Sir Oswald Mosley het woord voerde. De
vergadering werd door ongeveer 5000
personen bezocht. Sir Oswald was verge
zeld van een lijfwacht van 500 zwarthem-
den. Herhaalde malen werd de vergade
ring door vechtpartijen onderbroken en
moest de politie ingrijpen. Twee politie
mannen en een fascist moesten in 'het
ziekenhuis verbonden worden.
Spionnagezaak in België.
Te Tervuren bij Brussel is een spion
nagezaak aan bet licht gekomen, aldus
meldt de „N. Rott. Crt." Eënige weken ge
leden werden in de kazerne van de kara-
biniers-wielrijders aldaar, verscheidene
belangrijke documenten gestolen, betrek
king hebbende op de landsverdediging.
Na een vrij langdurig onderzoek is men
er thans in geslaagd den schuldige le
ontdekken. Het is iemand uit de omstre
ken van Leuven, van Duitschen oor
sprong, maar die de Belgische nationali
satie had verkregen. Het blijkt, dat men
in zijn woning ook nog verschillende an
dere documenten in cijferschrift en plat
tegronden van versterkingswerken heeft
gevonden. D'e man is gearresteerd en in
de gevangenis te Leuven opgesloten.
Korte Berichten.
In Opper-Silezië zijn talrijke perso
nen, behoorende tot de Duitsche minder
heid, gearresteerd wegens het lidmaat
schap van de illegale organisatie
die den terugkeer van Opper-Silezië naar
Duitschland voorstaat.
Tengevolge van motorpanne is een
Italiaansch vliegtuig van het vliegveld te
Foggia tegen een 'boom gevlogen en neer
gestort. E'en kapitein kwam om het le
ven, terwijl een sergeant ernstig gewond
werd.
Reuter meldt uit Parijs: Uit de
laatste volkstelling is gebleken, dat het
aantal inwoners van Parijs ongeveer
2.800.000 bedraagt.
Een duiker heeft in de Theems een
steenen bijl gevonden, welke vermoedelijk
uit de 20ste eeuw voor onze jaartelling
dateert.
Op de lijn Champagne Ulles-Lons le
Saunier is op de brug Navoy een autobus
door een trein gegrepen. Drie personen
werden hierbij gedood en acht gewond,
de meesten ernstig.
De Britsche vloot te Alexandrië heeft
opdracht ontvangen, met ingang van 15
Juli geleidelijk de basis te verlaten. Op
30 Juli zullen zich nog 17 oorlogsbodems
te Alexandrië bevinden, welke dienst zul
len doen tusschen Egypte en Palestina.
Binnenland.
Vergadering Provinciale Staten van Zee
land. Breed debat over de Zeeuwsch-
Vlaainsch'e tram.
Jaarvergadering „Vrederust".
Turf voor het opwekken van electrischen
stroom.
Buitenland.
Politieke moord in Spanje.
Die Duitsch-Oostenrijksche overeenkomst.
Herdenking van den strijd om Verdun.
Een aardbeving in Chili.
'De hitte in Amerika.
Ingezonden Mededeeling.
Deelname-formulieren bij Uw winkelier of drogisl
Ned. Opekta Mij.^Singel 400, TeL37059, Amsterdam C
DE EERSTE KLASSE BIJ DE
SPOORWEGEN.
Het bericht van het „Leidsch Dagblad",
volgens 'hetwelk bij de Nederlandsche
Spoorwegen overwogen wordt met ingang
van 1 Januari de eerste klasse te doen
vervallen, is, naar nader aan de „N. R.
Crt" wordt gemeld, niet juist. Men zou
trouwens niet midden in de dienstrege
ling zulk een ingrijpenden maatregel kun
nen nemen. -
DE HAAGSCHE GEMEENTE-
BEGROOTING.
Voorloopig eert 4 millioen tekort.
Naar gemeld wordt, sluit bet eerste
ontwerp der gemeente-begrootinlg 1937
met een tekort van circa 4 millioen gul
den.
De vraag is, hoeveel er in het defini-
tieve ontwerp weggewerkt zal kunnen
worden, maar bet vooruitzicht schijnt
niet aanlokkelijk te zijn.
DE HUUR VAN WONINGEN ZONDER
RIJKSSTEUN GEBOUWD.
De Nationale Woningraad heeft zich tot
den minister van sociale zaken gewend
met een adres, waarin de aandacht wordt
gevestigd op de huurmoeilijkheden, welke
woningbouwvereenigingen en gemeenten
ondervinden, t.a.v. baar woningen, welke
zonder rijkssteun zijn tot stand gekomen.
Gevraagd wordt om ten behoeve van
deze woningen dezelfde maatregelen te
nemen, in den vorm van bijdrageverlee-
ning voor huurverlaging, als voor de met
rijkssteun gebouwde woningwetwoningen
gelden. Zeer dringend wordt de regeering
verzocht om spoedig over te gaan tot
een verlaging van de rente van de voor
vele van deze woningen bij de rijksfond
sen loopende leeningen en deze rente in
overeenstemming te brengen met de ren
te, welke geldt voor de rijksvoorschotten
ingevolge de Woningwet.
De regeering heeft daartoe reeds in 1935
de bevoegdheid gekregen door een wijzi
ging in de Beleggingswet.
DE NEDERLANDSCHE SCHOEN
PRODUCTIE.
Stijging in 1935, vergeleken met het
voorgaande jaar.
Het Centraal Bureau voor de statis
tiek deelt enkele voorloopige cijfers mede
uit de statistiek van voortbrenging en
verbruik van de schoennijverheid.
Dë productie in 1935 bedroeg 14.700.000
paar met een waarde van f 28.9 millioen,
tegen 13.230.000 in 1934, met een waarde
van f27.9 millioen.
Op 15 September bedroeg het aantal
arbeiders 12.500, tegen 11.470 in 1934 en
9.870 in 1932.
D'e stijging van de productie en het aan
tal arbeiders wordt veroorzaakt door de
grootere vraag naar schoenen als gevolg
van snellere slijtage. Het publiek vraagt
geen kwaliteit, maar lage prijzen.
Opheffing van de sancties tegen Italië.
Bij Kon. besluit van 10 Juli zijn inge
trokken de Kon. besluiten van 16 October
tot vaststelling van een verbod van uit
voer van wapenen, munitie en oorlogs
materiaal naar Italië en zijn bezittingen,
en van 14 November, houdende een ver
bod van uitvoer van bepaalde transport-
dieren en grondstoffen naar Italië en zijn
bezittingen en het verbod van credieten
aan Italië.
