w
E
N
E
R
C
O
U
P
N
Voor het behoud van den par
lementairen regeeringsvorm.
I
EERSTE BLAD
VRIJDAG 10 JULI 1936
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEllAND
50 e JAARGANG Ru. 23?
Buitenland.
RITSEMA ST0FZU1GERFABRIEK.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
LJitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44-455
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
,T. .T. FANOY, Lange Burg B 16, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
wcokabonncmenton voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regol. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Samenwerking op breede basis?
De aanmatigende toon, die zij aan
slaan, die ons volk een dictatorialen
regeeringsvorm trachtten op te dringen,
heeft er toe geleid, dat degenen, die on
zen parlementairen regeeringsvorm niet
prijs willen geven, zich hier en daar op
maken om zich over alle partijen heen
tot verweer te organiseeren.
Een vorig jaar werd reeds opgericht
het verbond „Eenheid door democratie".
En daarnaast is nu dezer dagen in het
leven geroepen het „Genootschap voor
het behoud van den rechtsstaat", dat
eveneens de pretentie van fascisme en
nationaal-socialisme afwijst, en waartoe
ook eenige sociaal-democraten zijn toe
getreden.
De Standaard toonde zich met een
dergelijk genootschap weinig ingenomen.
„Merkwaardig is, dat men zich in zulk
genootschap alleen keert tegen het fas
cisme. Het zou niet verkeerd zijn, als
men eens deed zien, waarin het fascisme
van het communisme zich onderscheidt.
De voorbeelden liggen voor bet grijpen.
Waarin is Stalin verkieslijker dan
Mussolini? Hierin, dat de terreur, die hij
aandurft, veel verschrikkelijker is?
Waarin onderscheidt de dictatuur van
het communisme zich van die van het
fascisme? Waarin anders, dan dat zij
nog drukkender en verschrikkelijker is?
Zulk genootschap tot behoud van den
rechtsstaat is een onvruchtbaar en ge
vaarlijk ding.
Het werkt mee, om ons volk twee din
gen te doen voorbijzien.
In de eerste plaats het wezenlijk ge
vaar. En in de tweede plaats de eenige
weg, waarin dit kan worden bestreden."
De Nederlander zegt deze afwij
kende houding te betreuren. Zulke bewe
gingen 'hebben toch naar haar opvatting
vooral dezen goeden kant, dat zij over
de partijmuren heen leeren kijken, het
onderling begrip en de onderlinge waar
deering tusschen de verschillende poli
tieke stroomingen bevorderen en aldus
het nationale bewustzijn versterken.
Daarom mogen de vertegenwoordigers
van de protestantsch-christelijke groepen
zich niet afzijdig houden.
De Standaard zoekt kracht in isole
ment.
„Het is de vraag of daarin niet veeleer
een bewijs van zwakte moet worden ge
zien.
Want het moet immers mogelijk zijn
op een afgebakend terrein met anders
denkenden samen te werken zonder eigen
beginselen prijs te geven."
Naar aanleiding daarvan verdedigt de
Standaard nader het door haar ingeno
men standpunt op deze wijze
„Voor ons komt het in de eerste en de
voornaamste plaats aan op de begin
selen op de beginselen inzake den
rechtsstaat en de „democratie"; op de be
ginselen, welke leiden tot de verwerping
van de 'dictatuur. Ten aanzien van die
beginselen bestaat groote verdeeldheid en
een allesbeheerschend verschil van over
tuiging. Men kan dit betreuren, maar het
is niettemin een feit. En men doet ver
keerd aan dit feit met zekere onverschil
ligheid voorbij' te gaan, of de beteekenis
daarvan te verkleinen.
Er zijn betreffende de verdediging van
den rechtsstaat en de „democratie", en
de bestrijding van de dictatuur, overtui
gingen in omloop, waarvan de belijders
en aanhangers gaarne worden toegelaten
in de organisaties, waarover het hier
gaat, doch welke wij1 èn principieel ver
werpelijk achten èn practisch als zeer
gevaarlijk voor 'het staatsleven beschou
wen.
Wij' mogen daarvoor ons oog niet slui
ten. Wij kunnen met hen, die deze be
ginselen 'zijn toegedaan, niet een eenheid
vormen, noch een gemeenschappelijk
platvorm innemen. Poogt men dit, op de
meest nobele wijze, toch te doen, dan is
het resultaat, dat allen er van moeten
afzien 'hun beginselen te laten spreken,
dat allen moeten medewerken aan bet tot
stand brengen van een eenheid, hetzij
voor den rechtsstaat en de „democratie",
hetzij tegen de dictatuur. Deze is de z.g.
eenheid boven de principieele gedeeld-
heid.
Dit pogen de historie heeft het
ons telkens geleerd moet op een
mislukking uitloop en. Men
zoekt dan naar 'het vierkant van den cir
kel, en verteert zijn kracht in het na
jagen van een hersenschim. En voor zoo
ver men nog slaagt, is de vrucht ver
werpelijk. Zij wordt alleen verkregen ten
koste van principieele kracht, tengevolge
van de verdoezeling der beginselen, welke
alleen vermogen den goeden weg te wij
zen en de geestelijke energie te geven
voor het begaan van dien weg.
Nog steeds is 't woord van Groen van
Prinsterer juist, dat alleen onpartijdig
is hij, die partij' kiest, Als „De Neder
lander" zegt, dat wij in ons isolement
onze kracht zoeken, dan is dit waar in
zooverre het blad hierbij: denkt aan het
isolement, dat Groen beleed en aanprees,
en }n zooverre het dit woord interpre
teert, zooals Groen dit deed. Groen nam
het daarin niet op voor enghartigheid of
partijdigheid, maar voor beginselvast
heid.
In beginselvastheid willen
w ij onze kracht zoeken. Zij al
leen stelt, met Gods hulp, in staat het
hoofd te bieden aan geestelijk-staatkun
dige stroomingen, welke onze natie bela
gen. Door baar kunnen wij' op de beste
wijze bijdragen tot 'het weerstaan van
het fascisme, het nationaal-socialisme,
het communisme, de sociaal-democratie
en alle revolutionaire beginselen.
Als „De Nederlander" ons vraagt, of
zich in onze houding kracht of zwakheid
openbaart, dan antwoorden wij: van
zwakheid of vrees is geen sprake; wij1
wensc'hen aan de beginsel-vastheid de
kracht te ontleenen voor het vervullen
>van onze taak, ook in dezen tijd."
Het behoeft wel geen betoog, dat wij
het hier ingenomen standpunt van harte
toejuichen.
'Revolutionaire bewegingen als waar
over het 'hier gaat, moeten op princi
pieele gronden worden bestreden.
Onze strijd gaat bovendien niet tegen
een bepaalde revolutionaire beweging,
maar tegen elke openbaring van het
revolutiebeginsel.
DE VRIJAGE OM ITALIE'S GUNST.
Frankrijk verklaart het accoord voor de
Middellandsche Zee vervallen.
De Fransche regeering heeft de regee-
nngen van Engeland en van Italië mede
gedeeld, dat het accoord betreffende dé
rvederzifdsche hulpverleening met Enge
land in de Middellandsche Zee in verband
met de opheffing der sancties, niet langer
van kracht is.
In officieele Engelsche kringen geeft
men te kennen, dat de maatregelen tot
wederzijdsohen bijstand tusschen Groot-
Birittannië en de oeverstaten van de Mid
dellandsche Zee van kracht zullen blijtven
zoolang in het gebied van de Middel
landsche Zee de politieke stabiliteit nog
niet volkomen zal zij'n hersteld.
Het besluit tot terugtrekken- der Engel
sche oorlogsschepen uit de Middelland
sche Zee is zonder eenige ruilovereen
komst met Italië tot stand gekomen. Het
terugtrekken zal thans zeer vlug plaats
vinden, al zullen de schepen slechts met
een paar tegelijk vertrekken.
In bevoegde kringen wijst men er op,
dat de schepen in het moederland steeds
klaar zullen zijn om naar de Middelland
sche Zee te vertrekken, zoodra de toe
stand aldaar dat opnieuw mocht eischen.
De door de Britsohe regeering genomen
besluiten in zake het terugtrekken der
Britsche vloot uit de Middellandsche Zee
en betieffende het voorlo-opig karakter
der in December j.l. gesloten overeenkom
sten met de Middellandsche Zee-mogend-
heden zijin in Italië gunstig ontvangen.
TERREUR IN PALESTINA NEEMT TOE
D'e oproep van den Britschen Hoogen
Commissaris aan de Arabische bevolking
die ook door middel van door vliegtuigen
uitgeworpen strooibiljetten is verspreid,
heeft tot nu toe geen succes gehad. De al-
gemeene staking en de daarmede verbon
den vernielingsmaatregelen hebben zelfs
op vele plaatsen nog een verscherping on
dergaan.
Het middelpunt van de stakingsbewe
ging is op het oogenblik Jerusalem, waar
reeds een dreigende schaarschte aan le
vensmiddelen merkbaar wordt. De melk-
transporten wordien op de wegen naar de
stad door Arabische stakingsposten opge
vangen en de melk wordt uitgegoten. On
begrijpelijk is het echter, waarom de Ara
bieren tot dergelijke maatregelen hun toe
vlucht nemen, aangezien hierdoor slechts
de Arabische bevolking zelf wordt getrof
fen, terwijl de Joodsche bevolking er geen
hinder van heeft.
Een afdeeling hooglanders, welke in de
omgeving van Nabloes op zoek was naar
opstandige Arabieren, zag in den nacht
op verscheidene plaatsen in het gebergte
lichtjes bewegen en hield deze lichtjes
voor seinen van de opstandelingen en
stelde een onderzoek in.
Het bleek evenwei, dat de Arabieren
alle schildpadden, welke zij konden van
gen, een lichtje op het rugschild hadden
gebonden en vervolgens weer vrijgelaten
op de bergen.
Terwijl de hooglanders achter de licht
jes aanjoegen, zetten de Arabieren elders
hun anti-Joodsche campagne voort.
Een Rexist die te laat kwam.
Gisteren zou in de Belgische Kamer
een interpellatie van Rexistische zijde
worden Igehouden over „politiek-finan-
cieele schandalen". Bijna alle leden wa
ren aanwezig. De openbare tribunes wa
ren stampvol belangstellenden-.
Toen in de kamer de voorzitter het
woord verleende aan den Rexistischen in-
terpellant, den heer S-indic, bleek deze
niet in de zaal aanwezig te zijn. Men ging
hem zoeken in de wandelgangen; ook
daar was hij! niet te vinden.
De Rexisten, die door andere partijen
werden uitgejouwd, bleven stom en roer
loos op hun banken zitten. Niemand kon
blijkbaar het woord overnemen. In hun
pers hadden zijl geschreven, dat de regee
ring voor hun interpellatie op de vlucht
zou slaan; thans werden zijl uitgelachen
doo-r leden van andere partijen, die
riepen dat niet de Regeering, maar de
Rexist op de vlucht was.
Onder de grootste verwarring Werd de
zitting gesloten.
Circa vier minuten later kwam de
Rexist aanzetten. Hij' werd uitgelachen.
Achteraf bleek, dat hiji zich eerst naar
een kliniek had begeven, waar zijn vrouw
wo-rdt verpleegd. Daarna was hij gaan
middagmalen, meenende, dat hiji nog tijd
genoeg had.
De hitte in de Vereen. Staten.
Uit New-York werd gisteravond ge
meld:
Hoewel regen en onweer op verschei
dene plaatsen in de Vereenigde Staten
afkoeling hebben veioorzaakt, duurt ei
ders de groote hitte nog voort. Het aan
tal dooden is thans gestegen tot 180. In
de prairiestaten is veel vee omgekomen
en de schade welke aan de te velde staan
de gewassen is toegebracht, is niet to
schatten. Ook in het Oosten is aanzien
lijke schade aangericht: blikseminslag
heeft hier bovendien verscheidene bran
den veroorzaakt.
Het gebied, waar de hittegolf zaj'n ver-
'Zenjgendd, al-vernlietigende kracht doet
(vjoelen, breidt zich (thans uï|t van de
Rookey Mountains tot aan den Atlanti-
schen Oceaan, otver tweederden der Ver
eenigde -Staten.
Het lijden der bevolking in 't midden-
Westen vooral, is Onbeschrijfelijk.
De bondsregeering schat het aantal
personen, dat rechtstreeks doo-r deze
droogte-ramp getroffen wordt, op drie a
vijlf millioen.
Alleen de tarwebeurs te Chicago! was
de laatste dagen vo'l koortsachtige bedrij
vigheid: De prijken voo-r mais en tarwe
zijn sinds het begin der droogteperiode
met 20 cents gestegen.
Vrede tusschen Berlijn en Weenen?
De 'geruchten, dat het reeds 'zeer bin
nenkort tot een „vredesverdrag" tusschen
Berlijn en Weenen zal komen, nemen
steeds vastere vormen aan.
In ieder 'geval zou men nog vóór het
begin der Olympische spelen met een ac
coord voor den dag willen komen.
Betreffende den inhoud van de aan
staande overeenkomst wo-rdt er te Wee
nen vooral op gewezen, dat Hitier zich
accoord heeft verklaard, de „onderaard-
sche campagne", zooals die hier genoemd
wordt, stop te 'zetten, welke campagne
Oostenrijk in gestadige zorg 'heeft ge
houden.
Vergaderingsverbod voor Augustus In
Duitschland.
De rijksminister voor propaganda, Dr
Goebbels, 'heeft bevolen, dat tusschen 1
Aug. en 7 -September -geen propaganda-
vergaderingen mogen worden gehouden.
Dit besluit werd genomen daar winter-
campagne en rijksdagverkiezingen veel
van de propagandisten 'hebben gevergd,
terwijl bovendien na de Olympische spe
len, de rijksdagpartijdag en de ooigst-
dankdag opnieuw groote eischen aan hen
zullen stellen.
Korte Berichten.
In de industrie-centra van Oosten
rijk valt een herleving der communisti
sche actie waar te nemen. Te Salzburg
heeft de politie de leiders der communis
tische organisaties van Ponggau en Pinz-
gau gearresteerd. Compromitteerende cor
respondentie is in beslag genomen.
Aan de Cantabrische kust is een uit
elf schepen bestaande visschersvloot in
een storm geraakt. Drie schepen zijn ge
zonken. Van een der vaartugen kon
slechts de kapitein gered worden. D'e ove
rige opvarenden zijn waarschijnlijk ver
dronken. Van een tot een andere vloot
behoorend visschersvaartuig zijn even
eens vier leden der bemanning overboord
geslagen en verdronken.
Storm en onweer hebben in Zuid-
West-Frankrijk en ook in Zwitserland
groote materieele schade aangericht.
Ritsema- Stofzui
gers geven groo-
tere voldoening
en eischen minder
onderhoud. Zijn
goedkooper in
gebruik en lager in aanschaffing dan
buitenlandsche machines. Reeds v. f 49.50 af
FiliaalMiddelburg, Heerengr. M 26a, Tel. 202
(Adv.)
DE STAKING TE IJMUIDEN
OPGEHEVEN.
Oude loonsvoorwaarden worden
gehandhaafd.
D'e visschersstaking te IJmuiden, welke
ongeveer een maand geduurd heeft, is
gisteren geëindigd. De reeders hebben
toegegeven, zoodat op de oude voorwaar
den zal worden uitgevaren.
Dd Reedersvereeniging te IJmuiden en
de besturen der vier vakorganisaties dee-
len mede, dat, nu de stakende visschers
zich opnieuw achter hun organisatie-lei
ding hebben geplaatst, overeenstemming
is verkregen tusschen de werkgevers en
de werknemersvereeniging in het bestaan
de conflict.
D'e reeders hebben zich bereid ver
klaard de oude loonvoorwaarden te hand
haven door de opzegging van de contrac
ten terug te nemen.
Stelselmatig zullen de trawlers weer
zee kiezen.
Zooals men zich herinnert, was het
conflict ontstaan, doordat de visschers
geen genoegen wenschten te nemen met
de nieuwe loonvoorwaarden, welke door
de werkgevers, die in verband met do
voortdurend slechte uitkomsten in het be
drijf te IJmuiden moesten trachten de
kosten te verlagen, werden aangeboden.
AFBETALINGSOVEREENKOMSTEN.
Commissie van onderzoek ontbonden.
De Minister van Justitie heeft de com
missie aan welke was opgedragen: a. te
onderzoeken of, en, zoo ja, op welke wijze
de overeenkomsten van koop en verkoop
op afbetaling bij de wet moeten worden
'geregeld; b. van de uitkomsten van dat
onderzoek aan den Minister van Justitie
verslag uit te brengen en wel, wanneer de
commissie tot het besluit komt, dat wette
lijke regeling wenschelijk is, vergezeld van
één of meer ontwerpen van wet met Me
morie van toelichting, ontbonden onder
betuiging van dank aan den voorzitter,
de leden en den secretaris.
ONGELUKKEN OP ONBEWAAKTE
OVERWEGEN.
De K.N.A.C. dringt opnieuw aan op
beveiliging.
Aangezien is gebleken, dat de talrijke
ongelukken met fatale gevolgen op on
bewaakte overwegen een groote beroering
in het land hebben gewekt, beeft de K. N.
A. G. aan den minister van waterstaat
verzocht een beslissing te willen nemen
op haar verzoek van 30 October 1935-,
waarin gemotiveerde voorstellen werden
gedaan tot het treffen van veiligheids
maatregelen bij onbewaakte overwegen.
Zooals bekend is propageert de K. N.
A. G. de toepassing van automatische
lichtsignalen, een betere aanduiding vaD
de onbewaakte overwegen, zoomede de
toepassing van een derde licht bij' de trei
nen.
Ten slotte heeft zij verzocht een onder
zoek te willen doen instellen naar de uit
zichtsnormen bij onbewaakte overwegen
ook in verband met de grootere snelheden
der treinen.
DE N. S. B. EN DE VERKIEZINGEN.
Met 12 Tweede Kamerzetels tevreden.
Zij krijgen tot taak het parlementarisme
uit te hollen.
Aneta meldt uit Medan: De heeren
Van Dbyl en Hogewind, beiden functio
narissen van de N.S.B. in Nederland, ar
riveerden met de „D'jambi" te Belawan.
Een vertegenwoordiger van de „Deli
Courant" had een onderhoud met den
heer Van Duyl, die o.a. verklaarde: „Ik
kan geen voorspellingen doen omtrent
den uitslag van den verkiezingsstrijd,
maar men zal tevreden zijn als de N.S.B.
12 zetels haalt. D'eze Kamerleden zullen
tot taak hebben het parlementarisme uit
te hollen, doch zullen ook niet schromen
hun medewerking te verleenen indien
voorstellen worden gedaan welke in het
belang van het land zijn, daar het heil
van het volk op den voorgrond staat''.
De heer Van Dhyl verklaarde nog dat
kot aantal leden van de N.S.B. met 600
of 700 per week toeneemt, onder wie vele
boeren en arbeiders. Hij zeide verder, dat
het gevolg van het bekende bisschoppe
lijke schrijven was- geweest, dat slechts 11
van de duizenden katholieke N.S.B.-ers
hadden bedankt.
Binnenland.
Minister de Wilde reist met den nacht-
posttrein.
Het gehakt dn blik.
Geen eieren uit de markt genomen.
De Gasthuisplannen te Middelburg.
'Staking te IJmuiden opgeheven.
De opheffing van kweekscholen.
Buitenland.
De 'hitte in Amerika.
Engeland en Frankrijk strijden om
Italië's gunst.
Toenemende terreur in Palestina.
Ingezonden Mededeeling.
Lange Delft Middelburg
HET GEMENGD GEHAKT IN BLIK.
Proeven tot duSver goed verloop en.
De productie van gemengd gehakt in
blik van de fabriek te IJmuiden is naar
mijl vernemen uitgebreid. De proef in de
vier hiervoor aangewezen gemeenten is
tot dusver goed verloopen. Wel zijn er in
Amsterdam eenige klachten geweest over
den smaak, doch dit bleek het gevolg van
een kleine storing in de fabriek, waardoor
voor een bepaalde partij! het sterelisee-
ringsproces te lang heeft geduurd.
Het gehakt wordt voortdurend vanwege
het departement van Sociale Zaken ge
controleerd en hiji alle willekeurige keu
ringen is de kwaliteit steeds prima geble
ken.
Naast dit gemengde gehakt .werkt thans
ook weer een vijftiental fabrieken, die
hiervoor hebben ingeschreven, aan de
vervaardiging van varkensgehakt in blik.
Deze productie is afhankelijk van het
aantal varkens dat telkens uit de markt
wordt genomen. Deze week zijn het er
meenen wijl 5000 geweest.
Verschillen tusschen gemeenten in het
aantal beschikbaar gestelde bonnen voor
gehakt in blik zijln, naar wij voorts bij
informatie vernemen, een gevolg van het
al dan niet aanwezig zijn van voorraad,
welke samenhangt met minder vleeschge-
brui'k gedurende de warme dagen welke
wij gehad hebben.
Zooals men weet is de productie, han
gende de proef met het IJmuider gehakt,
op het oogenblik nog niet voldoende voor
onbeperkte distributie aan alle werkloo-
zen.
MARINE-MANOEUVRES OP DE
NOODRZEE BEGINNEN DE VOL
GENDE WEEK.
Naar wij vernemen, zullen aan de ma
rine-manoeuvres, welke de volgende week
op de Noordzee en de kust gehouden zul
len worden, de volgende oorlogsschepen
deelnemen: Hr. Ms. „Hertog Hendrik",
commandant-ter-zee Wakerlin, Hr. Mis.
„Gelderland" onder commando van den
schout-biji-nacht-titulair Dikkers, de tor-
pedobooten Z 7 en Z 8 en een 'divisie van
vier onderzeebooten.
Vermoedelijk zullen ook eenige mijnen-
leggers, die in het Zuiden gestationneerd
zijn, bij de oefeningen worden betrokken,
terwijl het nog niet vaststaat, of de ma
rine-vliegtuigen zullen worden ingeschat
keld. De oorlogsschepen worden weer
